Teknik
Hastanenin u m u m î görünüşü
ZURIH (ZÜRİCH) K A N T O N HASTANESİ
14 Temmuz 1951 de resmi küşadı yapılmış bulunan Zürih Kanton Hastanesinin binaları bu iş için R. Steiger, H. Fiets ve M. E. Haefeli'nin müdürlüğünde kooperatif bir ortaklık teşkil eden altı İsviçreli mimar firması tarafın- dan hazırlanmıştır. Seçilen bu firmaların hepsi 1930 yılla- rında yapılmış oları hastane projeleri müsabakasında mükâfat kazanmış olan firmalardır. Hastanenin plânları 1940 da tasdik edilerek 1942 de inşaata başlanmış ve inşaat hemen hemen tamamlanmış gibidir.
Plânları, Kanton Sağlık Servisleri ve Eğitim Daire- leri hazırlatmış ve Bayındırlık İşleri Dairesi de inşaatı deruhte etmiştir. Bir çok müşavirler arasında müteveffa R. Maillart da bulunuyordu.
Yeni Binaların Projeleri:
Hastanenin yeni binaları, jinekoloji ve dermatoloji ünitelerile çocuk psihiyatri ve nekahat koğuşlarından ma- da, diğer bütün şubeleri barındırmaktadır. Yeni hastane eskisinin yerinde, civardaki araziyi de ilhak etmek sure- tile kurulmuştur.
Proje, merkezde iki koğuş bloku etrafında toplanıyor;
bu bloklardan birisinde ameliyatlı hastalarla diğer hasta- ların koğuşları ve ameliyathane bulunmakta, diğer blok ise ihtisas şubelerini ihtiva etmektedir. Her şubenin m u - ayene ve tedavi odaları bitişik kanadında, avnı kat se- viyesinde bulunduğu için, şube dahilinde gidiş gelişler
The Architects Journal dergisinden
ufkîdir, ve her şube kendi başma müstakil bir ünite teş- kil etmektedir. Bu tertip şekli, hastane servislerinin esas organizasyon şeklini göstermektedir. Aynı suretle, tatbi- kat salonları da — ki bunların umumiyetle kliniklerle bir münasebeti yoktur — bağlı oldukları ihtisas şubelerile doğrudan doğruya irtibattadır. Esas mutbak, hastane mensuplarının yemek odaları ve iş atölyeleri gibi servis yerleri hastane sahasının muhitinde yer almıştır.
Methaller ve Seviyeler:
Hastanenin üzerine kurulduğu arazi o kadar meyilli- dir ki kat seviyelerini harflerle göstermek icap etmiştir.
Mamafi bu vaziyet, birbirinden müstakil trafik yollarının
tertibini ko'aylaştırmıştır. Ziyaretçiler ve polikliniklere
gelen hastalar Râmi sokağındaki, A katma açılan methal-
den girmekte bekleme salonu, dispanser ve idare odaları-
nın yanından geçerek asansörlere ulaşmaktadırlar. Kaza-
zedeler Schmelzbergs sokağına açılan bir avludan içeri
alınmaktadırlar; bu avlu kaza cerrahisi ünitesile ve gece
gelen hastalaım kabul olunduğu koğuşla ve asansörlerle
doğrudan doğruya irtibattadır. Tecrit kısmının, psihiyatrik
müşahede ünitesinin ve romatizmal hastalıklar şubesinin
ayrı ayrı methalleri vardır. Öğrencilere mahsus ana kapı
kazazedelerin kabul edildiği katta, fakat binanın öbür
karşı cephesindedir. Bu methalin yanında öğrencilere a y -
rılmış vestiyer odaları, merkez tıp kütüphanesi ve hasta
Ameliyathane blokunun dışarıdan görünüşü
dosyalarının hıfzolunduğu arşivler vardır. Hastane dok- torları ve memurları kendilerine tahsis edilmiş olan y e - mek salonlarından geçerek binaya girerler; bu yemek salonları «F» katmdadır. ve iki merkez bloku birbirine bağlayan bina ile irtibattadır. «E»- katında bulunan merkez mutbaktan yemekler, Sternwart sokağının üstünden ge- çen ve diğer hiç bir koridor ve geçitle temasa gelmeksi- zin yiyeceklerin taşınmasına mahsus asansörlere giden hususî bir koridorla koğuş mutbaklarma taşınmaktadır.
Mutbağa gidecek gıdalar ve diğer eşya -E" katında, ze- min seviyesinde teslim edilmekte, diğer bütün eşyalar ise batı koğuş blokunun kuzeyinde bulunan ve «U» katma götüren avluya gelmektedir. Eşyaların kabul edildiği bu methalden, eski binalar, asansörler ve merdivenler de dahil olmak üzere bütün binaları birbirine bağlıyan yer- altı geçitlerine gidilmektedir. Koridorlar 2.7 ve 2.9 metre genişliğindedir ve gerek bunlardan, gerekse «V»,i'U>vV»
«A» hatlarını birbirine rapeden rampalardan tekerlekli
vasıtalar geçer. Morgun ise önü perdelenmiş bir methali vardır.
Koğuş Üniteleri:
İki koğuş bloku 18 ilâ 26 yataktan müteşekkil koğuş- ları ihtiva etmektir. Yirmi altı yataklık bir ünite, müşte- rek bir balkonu ve antresi olan sekizer yataklık iki k o - ğuştan, 5 tane ikişer yataklık odalardan, hastalara mah- sus bir oturma odasından ve binanm diğer cephesinde bulunan müştemilâttan (çay-mutbağı, savaklar, banyo, helâlar, v.s.) ibarettir. Büiün koğuş üniteleri aynı plân üzerinde tanzim edilmiş ve bu tanzimde hasta bakıcıların gidip geldikleri hasta odaları ile müştemilât arasındaki mesafeyi asgariye indirmek hedefi güdülmüştür. Hasta bakıcılara mahsus odalar ve konsültasyon odaları bir kaç koğuş ünitesine hizmet edebilecek şekilde yer almıştır.
Batı blokundaki iki ve altı yataklı odalar doğu blokun- dakilere kıyasla daha dardır; doğu blokundakilerin daha geniş olmasının sebebi, daha büyük sayıda öğrencilerin
Tipik koğuşlar ünitesi : I. Hemşire odası.
II. M u a y e n e odası.
III. Çiçekler, IV. Mutbak,
V. Servis odası, V I . B a n y o , VII. Alât deposu,
VIII. Hastshane mensupları için W . C . I X . Hastalar için W . C .
X . İşaret ışıkları, X I . Telefon,
X I I . Vantilâsyon kanalı.
7313" ' T3TT C2] [23
o-I23 feD 123
Esc
azıTEU CE^
fen o^j
fen
bu koğuşları ziyaret edebilmelerine imkân vermek için- dir. Bütün koğuş ve hasta odalarının tavan yüksekliği 3,05 metredir.
Tecrithane:
Tecrithane doğu koğuş blokunun «A» katındadır. Her koğuşun ayrı banyosu ve yüz numarası vardır ve her
odada bir musluk, yemek pişirme vasıtaları ve eşya d o - labı bulunmaktadır. Bunlara ilâve bir ihtiyat tedbiri ola- rak bütün tecrit kısmı hastanenin mütebaki kısımların- dan tamamile ayrılmıştır ve bu kısma mahsus ayrı m u - ayene ve tedavi odaları vardır. Veremlilere mahsus bölüm doğu blokunun «C» ve "D» katlarmdadır, ayrı bir mer-
Hastanenin diğer bir dış görünüşü
Hastanenin diğer bloklarının haricen görünüşü
<A» katının plânı : I. Poliklinik bloku, II. Batı koğuş bloku, III. Radyo-terapi bloku, IV. Kabul bloku,
V. Patoloji enstitüsü, VI. Tatbikat bloku, VII. Dershane bloku, VIII. Doğu koğuş bloku I.
VIII. a. Doğu koğuş bloku II.
IX. Pavyon 1 ve 2.
saoio.therapy institute
Neurologicil polyclinic
II
ADMINISTRATION
BLOCK
DISPENSART
diveni vardır ve bu bölüm de hastanenin diğer kısımla- rından tecrit edilmiştir.
Konferans Salonları:
Binanın öğrencilere mahsus bulunan kanadındaki Tid fakültesi konferans salonunun isti'abı 286 dır ve bu salon hem cerrahî şubesi, hem de diğer tıp şubeleri ta- rafından kullanılmaktadır. İhtisas kursları ve konferans-
ları da bu salonda verilmektedir. Kat kat olan oturma ma-
hallinin altındaki yer, nümunelerin teşhiri için kullanıl-
maktadır. Polikliniklerin bulunduğu kanatla batı koğuş
bloku arasında yer almış bulunan öğretim merkezi esas
itibarile ihtisas şubelerine hizmet etmektedir, ve 144 isti -
abında bir dershaneden, bir tatbikat salonundan ve bir
lâboratuardaıı müteşekkildir. Patoloji enstitüsü ise 201
isti'abmda bir histoloji dershanesi ve 124 isti'abında da bir microscobi salonu vardır.
Servisler:
Ana mutbak «E» katmdadır. Bunun üst katında has- tane mensuplarına mahsus ve yemek yiyenlerin kendi
servislerini kendileri gördükleri yemek salonları vardır;
mutbakla bu salonlar arasında gıda-asansörleri işlemek- tedir. 150-200 hastaya servis yapan koğuş mutbakları iki bloku birbirine rapteden binada, biri diğerinin üzsrinde olmak üzere yeralmıştır.
Bütün hastanenin ısıtılması için senede 26 milyar 300
10 0 10 20 30 40 50 ">
I I ı I ı I • I ı J—-—1
MEOİCAL POLYCLIN'IC
10 btds
«B» katının plânı : I. Poliklinik bloku, II. Batı koğuş bloku, III. Kabul bloku, IV. Patoloii enstitüsü, VII. Doğu koğuş bloku 1, VII. a. Doğu koğuş. bloku 2,
IX. Mutbak bloku,
Patıcncs' rccepcion
Surgicai polyclinic
Tf.nT
Loboratoncs
Admınıstracion ÇpÎYCİif
t)' m m
Obscrvacıon wıng 24 goncral beds
milyon kaloriye ihtiyaç vardır ve bunun 18 milyar 600 milyon kalorisi yeni binalara aittir.
5300 ton katı mahrukat senelik ihtiyacı karşılamak- tadır. Binalara gerekli hararet, İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü mıntaka ısıtma merkezi ile soğuk mevsimlerin ihtiyacını karşılamak üzere yeni tesis edilen bir kazan dairesi tarafından temin edilecektir. Bundan maada 6000 kilovatlık bir elektrik ısıtma merkezi ve her üç ısıtma sistemile kullanılabilen 130 metre küp isti'abında sıcak su deposu yaz mevsiminin bütün ısıtma ihtiyaçlarını karşılayacaktır. Bir hararet tulumbası enstalasyonuna şimdiden başlanmıştır. Oda, salon ve sair mahallerin ısın- ması büyük kısmiyle bu şekilde temin edilecektir. Bu enstalasyonun buhar veya sıcak şeklinde temin edeceği .hararet mutbak kanadında bulunan bir merkeze irsal e -
dilerek ve oradan ayrı ayrı talî merkezlere tevzi edile- cektir. Mutbak binasında bulunan 385kilovatlık bir elekt- rik merkezi acil vaziyetlerde tenviratı, asansörlerin işle- tilmesini ve ısıtılmayı temin edecektir.
Kabul blokundaki telefon merkezinin 50 hattı ve tak- riben 1000 temdidi vardır. Her şubede hastane mensup- larını arayıp bulmak için hususî bir tertibat yapılmıştır ve her koğuşun ışıkla çağırma tertibatı vardır.
Presizyon ve elektrik âletleri atölyeleri, bileme a - tölyesi ve ısıtma ve havalandırma makinistlerinin iş y e r - leri konferans salonları kanadında yer almış bulunan merkez sterlizasyon dairesinin civarındadır. Tamir atöl- yeleri, marangozhane v.s. hastanenin bitişiğindeki bina- lara konulmuştur.
Yeni binalarda nöbette olan hasta bakıcılar için sa- de 12 yatak odası vardır; hastane de ikamet eden diğer bütün hastane mensupları civardaki eski hastane binala- rına yerleştirilmiştir.
Maliyet:
Yeni binaların maliyeti 95,56 milyon İsviçre frangı yani takriben 7 3/4 milyon sterling olarak tahmin edilmekte- dir. Bu meblâğ Kanton Mümessiller Meclisi tarafından tahsis edilmiştir ve inşaat kısmen mevcut kaynaklarla ve kısmen de ikrazlarla karşılanmıştır.
inşaat :
İsviçrede kullanılan inşaat metodları üzerinde harbin büyük tesiri olmuştur ve hastanenin başlangıçtaki plân- ları inşaat ilerledikçe muhtelif şekillerde tâdil edilmiştir.
Malzeme fikdanı, beton arme karkas yerine sikleti taşıyan taştan örme sütunlar ikamesini ve bodrum duvarlarının beton yerine tabiî taştan yapılmasını icap ettirmiştir. Bu tasarruflar kliniklerin bulunduğu kanadın plânını değiş- tirmiştir. Burada sütunlar kumlu-kireç tuğlalardan y a - pılmış ve aralarındaki mesafe 1,62 metredir. Bu vahidi kıyasi (modüle) baştan başa bütün binada kullanılmıştır,
yüz numaralar, yıkanma yerleri ve sair için birer ünite, konsültasyon odaları için ikişer ünite ofisler için üçer ünite ve lâboratuarlar için daha fazla ünite kullanılmıştır. Son- raki senelerde, beton arme sütunlar kullanmak imkânı na- sıl olursa, daha önceki sütunlara uyması için bu sütunlar kumlu-kireç tuğlalarla kaplanmıştır. Katlar arasındaki mesafe «-»metredir. Zeminler beton armeler ve dış d u - varlardan tecrit edilmişlerdir. Damların hemen hepsi düz- dür ve kornişler bakır kaplı tahtadandır. Çatıda, dış d u - varlardan geriye alınmış bir zeminde, vantilâtör menfez- leri, eşya depoları ve saire için yer vardır.
Odaların ekserisi o şekilde yapılmıştır ki icabında büyük tadilâta hacet kalmadan bir başka iş için kulla- nılabilecektir. Binalardaki eşyaların hiç biri sabit değil- dir, hepsi yerlerinden oynatılabilir.
Isıtma :
Tavan levhaları sistemi koğuşları, radiyatörler is«
diğer odaları ısıtmaktadır. Hollerin ve merdivenlerin bir kısım duvarları ve zemini içine ısıtma helezonları yerleştirilmiştir. Bütün hastahane mekanik şekilde ha- valandırılmaktadır. Normal olarak pencereler kapalı v a - ziyettedir. Birbirinden ayrı 79 havalandırma (air c o n - ditioning) enstalâsyonu mevcuttur; bu enstalâsyonlar- da muamele gören hava evvelâ koğuşlara, oradan hol- lere, koridorlara ve saireye ve nihayet yüz numaralara ve yıkanma yerlerine verilmektedir.
Boru tesisatı İsveç sistemindedir; yukarı giden bo- rular kanallar içine oturtulmuştur, tevzi boruları ise koridorların tavanları boyunca, yerinden çıkarılabilir hafif mahfazalar içinde uzanmaktadır.
Satıhların ikmali ve Teçhizat :
Duvariarır. iç satıhları sert harçla ikmal edilmiştir;
buharın tekasüfüne mani olmak için duvar satıhları su geçmez malzemeden yapılmamıştır. Ses emici malzeme geniş mikyasta kullanılmıştır; taraçaların granit döşe- mesi, asfalt, üzerine konmuş kauçuk yastıklar üzerine yerleştirilmiştir Koğuşlarla diğer odaların ekserisinin zemini mantar-plakalardan yapılmıştır, fakat tatbikat salonlarının, dershanelerin ve mutbaklarm zemini cam mozaiktendir. Tavan ısıtma levhalarının yerleştirildiği mahallerde zemin bir tabaka tuğla-çakıl betonu ile tec- rit edilmiştir. Yalakların tekerlekler üzerinde içeri sü- rüleceği bütün odaların kapıları iki kanatlıdır ve geniş- likleri tam 1,35 metredir.
Binayı yapan mimarlar tarafından bir çok yeni teç- hizat meydana getirilmiştir; bunlar arasında, içeriden otomatik olarak E-varlanabilen pencere kapakları lâzım- lıkları ve diğer kapıları yıkamaya mahsus bir cihaz ve kalkıp inme derecesi yatan hasta tarafından kontrol edile- bilen karyola tipi bulunmaktadır.
