SÜT YAPIM REFLEKSİ SÜT YAPIM REFLEKSİ

(1)

Laktasyonun Fizyolojisi Laktasyonun Fizyolojisi

Emmenin Fizyolojisi Emmenin Fizyolojisi

Anne Sütünün Yararları Anne Sütünün Yararları

Bebeğin Memeye yerleştirilmesi Bebeğin Memeye yerleştirilmesi

Emzirmenin Değerlendirilmesi Emzirmenin Değerlendirilmesi

Ek gıdalara başlama Ek gıdalara başlama

Meme Bakımı Meme Bakımı

Meme Problemleri Meme Problemleri

(2)

LAKTASYON LAKTASYON

Laktasyon dönemi, kadının doğum yapmasından Laktasyon dönemi, kadının doğum yapmasından sonra başlayan, fizyolojik değişikliklerin olduğu bir

sonra başlayan, fizyolojik değişikliklerin olduğu bir dönem olmakla birlikte anne ve bebek arasındaki dönem olmakla birlikte anne ve bebek arasındaki

duygusal bağın kurulduğu, psikososyal ve kültürel duygusal bağın kurulduğu, psikososyal ve kültürel

yönü olan bir süreçtir yönü olan bir süreçtir

(3)

WHO/UNICEF yayınlarında bebeklerin ilk 4-6 ay WHO/UNICEF yayınlarında bebeklerin ilk 4-6 ay

içinde yalnızca anne sütü ile beslenmelerinin içinde yalnızca anne sütü ile beslenmelerinin

sağlanması gerektiği bildirilmektedir sağlanması gerektiği bildirilmektedir

(4)

•1989 yılında WHO ve UNICEF, “Emzirmenin1989 yılında WHO ve UNICEF, “Emzirmenin

korunması, özendirilmesi ve desteklenmesinde korunması, özendirilmesi ve desteklenmesinde

doğum hizmetlerinin rolü” ile ilgili on öneriyi doğum hizmetlerinin rolü” ile ilgili on öneriyi

içeren ortak bir bildiri yayınlamışlardır.

* * Bu on öneriyi gerçekleştiren hastanelere Bu on öneriyi gerçekleştiren hastanelere

“bebek dostu hastaneler” denilmektedir

(5)

Postpartum süreçte, anne ve bebeğin Postpartum süreçte, anne ve bebeğin

beslenme durumunun değerlendirilmesi, annenin beslenme durumunun değerlendirilmesi, annenin

bebek beslenmesine ilişkin bilgi ve becerilerinin bebek beslenmesine ilişkin bilgi ve becerilerinin

değerlendirilmesi, erken postpartum dönemde değerlendirilmesi, erken postpartum dönemde emzirme konusunda eğitim vermek, anneye ilk emzirme konusunda eğitim vermek, anneye ilk

emzirme girişiminde yardımcı olmak, annenin kendi emzirme girişiminde yardımcı olmak, annenin kendi

beslenmesi konusunda bilgi vermek hemşirenin beslenmesi konusunda bilgi vermek hemşirenin

önemli sorumluluklarıdır.

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

(11)

(12)

LAKTASYONUN FİZYOLOJİSİ LAKTASYONUN FİZYOLOJİSİ

•

MEME DOKUSUNUN YAPISIMEME DOKUSUNUN YAPISI

Alveoller Alveoller Kanallar

Kanallar ve bunların ve bunların destek dokusundandestek dokusundan oluşur. oluşur.

Memelerin dıştan gözlenen yapıları ise meme başı Memelerin dıştan gözlenen yapıları ise meme başı

ile çevresindeki koyu renkli alan olan “areola”dır ile çevresindeki koyu renkli alan olan “areola”dır

Meme başı ve areolada yer alan küçük, kabarcık Meme başı ve areolada yer alan küçük, kabarcık

şeklindeki yapılara

şeklindeki yapılara Montgomery TüberkülleriMontgomery Tüberkülleri denir. denir.

(13)

Meme Dokusunun Laktasyona Hazırlanması Meme Dokusunun Laktasyona Hazırlanması

•

Plasentadan salgılanan estrojen ve progesteron Plasentadan salgılanan estrojen ve progesteron ile HPL’nin etkisi ile meme dokusu laktasyon

ile HPL’nin etkisi ile meme dokusu laktasyon dönemine hazırlanır.

dönemine hazırlanır.

EstrojeninEstrojenin etkisi ile gebeliğin ikinci ayında areola etkisi ile gebeliğin ikinci ayında areola ve meme başı büyümeye başlar.

ve meme başı büyümeye başlar. Montgomery Montgomery Tüberkülleri

Tüberkülleri daha belirgin hale gelir. Areola ve meme daha belirgin hale gelir. Areola ve meme başı koyulaşır, meme başı dikleşir

başı koyulaşır, meme başı dikleşir

Progesteronun Progesteronun etkisiyle, hiperemi, alveollerde etkisiyle, hiperemi, alveollerde hipertrofi meydana gelir. Epitel hücreleri salgı

hipertrofi meydana gelir. Epitel hücreleri salgı faaliyetine hazırlanır

faaliyetine hazırlanır

(14)

• Meme Dokusunun Laktasyona HazırlanmasıMeme Dokusunun Laktasyona Hazırlanması

Doğuma yakın dönemde memelere olan kan akımı Doğuma yakın dönemde memelere olan kan akımı

yaklaşık iki katına çıkar.

Kanalların, alveollerin dilatasyonu ve kısmen kolostrum Kanalların, alveollerin dilatasyonu ve kısmen kolostrum

ile dolmaları, bağ dokusu ve myoepitelyal hücrelerde ile dolmaları, bağ dokusu ve myoepitelyal hücrelerde

hipertrofi, deri altı yağ dokusunda artma sucu hipertrofi, deri altı yağ dokusunda artma sucu

memelerin hacminde artış olmaktadır.

(15)

• Yenidoğanın Doğumdan Sonraki İlk Beslenme ZamanıYenidoğanın Doğumdan Sonraki İlk Beslenme Zamanı Doğumdan sonra bebeğin hemen anneye verilmesi ve Doğumdan sonra bebeğin hemen anneye verilmesi ve

ilk yarım saat içinde emzirmesi sağlanmalıdır ilk yarım saat içinde emzirmesi sağlanmalıdır

Bu dönemde bebek aktiftir ve emme refleksi çok Bu dönemde bebek aktiftir ve emme refleksi çok

güçlüdür.

Anne ve bebeğin aynı odada bulunması ve mümkün Anne ve bebeğin aynı odada bulunması ve mümkün

olduğunca yakın temasta olmaları sağlanmalıdır olduğunca yakın temasta olmaları sağlanmalıdır

(16)

Bebeği doğumdan sonra erken dönemde Bebeği doğumdan sonra erken dönemde

beslemenin bilirubin seviyesini düşürmesi yönünde beslemenin bilirubin seviyesini düşürmesi yönünde

faydalı bir etkisi vardır faydalı bir etkisi vardır

Yüksek düzeyde olan fetal eritrositlerin Yüksek düzeyde olan fetal eritrositlerin doğumdan sonra hızla yıkılması, yenidoğanda doğumdan sonra hızla yıkılması, yenidoğanda

eritrositlerin yaşam sürelerinin daha kısa oluşu ve eritrositlerin yaşam sürelerinin daha kısa oluşu ve

immatür olan karaciğerin bilirubini immatür olan karaciğerin bilirubini

parçalayamaması yenidoğanda bilirubin seviyesini parçalayamaması yenidoğanda bilirubin seviyesini

yükseltmektedir.

Ayrıca yenidoğanın barsakları steril olduğu Ayrıca yenidoğanın barsakları steril olduğu

için bilirubinin atılımı gerçekleşmez ve geri emilerek için bilirubinin atılımı gerçekleşmez ve geri emilerek

dolaşıma katılır dolaşıma katılır

(17)

Erken dönemde beslenme ile barsak peristaltizmi Erken dönemde beslenme ile barsak peristaltizmi uyarılır ve bu şekilde, bilirubini parçalayacak olan barsak uyarılır ve bu şekilde, bilirubini parçalayacak olan barsak

florası da sağlanmış olur.

Kolostrum, doğal bir laksatiftir, mekonyumun Kolostrum, doğal bir laksatiftir, mekonyumun çıkışını kolaylaştırır

çıkışını kolaylaştırır

(18)

(19)

DOĞUMDAN SONRA

DOĞUMDAN SONRA SÜT ÜRETİMİNİN BAŞLAMASISÜT ÜRETİMİNİN BAŞLAMASI

• Kolostrum; gebeliğin 16. haftasından itibaren meme Kolostrum; gebeliğin 16. haftasından itibaren meme ucundan zaman zaman dışarı atılmaya başlar.

ucundan zaman zaman dışarı atılmaya başlar.

Doğumdan sonra 2.-4. günlerde geçiş sütüne Doğumdan sonra 2.-4. günlerde geçiş sütüne

döner.

• Geçiş sütü; Kolostrumdan sonra salgılanmaya Geçiş sütü; Kolostrumdan sonra salgılanmaya başlarve yaklaşık 2 hafta devam eder.

başlarve yaklaşık 2 hafta devam eder.

• Matür süt; Bu sütün %10’u enerji ve büyüme için Matür süt; Bu sütün %10’u enerji ve büyüme için gerekli olan karbonhidrat, protein ve yağları içerir, gerekli olan karbonhidrat, protein ve yağları içerir,

geri kalan kısmı sudur.

(20)

DOĞUMDAN SONRA

DOĞUMDAN SONRA SÜT ÜRETİMİNİN BAŞLAMASISÜT ÜRETİMİNİN BAŞLAMASI

• Doğumdan sonra memelerden süt üretiminin Doğumdan sonra memelerden süt üretiminin başlaması, estrojen ve progesteron hormonu başlaması, estrojen ve progesteron hormonu

seviyesinin düşmesi sonucu prolaktin ve oksitosin seviyesinin düşmesi sonucu prolaktin ve oksitosin

hormonlarının salınmasıyla olmaktadır.

(21)

Prolaktin hormonu, hipofiz ön lob hormonudur. Bu Prolaktin hormonu, hipofiz ön lob hormonudur. Bu

hormon alveollerdeki epitelyal hücrelerden süt yapımını hormon alveollerdeki epitelyal hücrelerden süt yapımını

sağlar.Buna

SÜT YAPIM REFLEKSİ SÜT YAPIM REFLEKSİ

denir. denir.

(22)

Bebek her emdiğinde önceden kanallarda Bebek her emdiğinde önceden kanallarda hazır bulunan sütü kullanır. Bu nedenle prolaktin hazır bulunan sütü kullanır. Bu nedenle prolaktin

salgılanmasını artırmak için bebeğin yeterince salgılanmasını artırmak için bebeğin yeterince

emzirilmesi önemlidir. Prolaktin hormonu geceleri emzirilmesi önemlidir. Prolaktin hormonu geceleri

daha fazla yapıldığı için gece emzirmek özellikle daha fazla yapıldığı için gece emzirmek özellikle

yararlıdır.

PProlaktin hormonunun anneyi gevşetici, rolaktin hormonunun anneyi gevşetici, uykusunu getiren bir özelliği olduğundan anne uykusunu getiren bir özelliği olduğundan anne

geceleri emzirdiğinde bile yeterince geceleri emzirdiğinde bile yeterince

dinlenebilmektedir.

(23)

Prolaktin hormonunun diğer bir özelliği ise, Prolaktin hormonunun diğer bir özelliği ise, laktasyon dönemi boyunca FSH (Follikül Stimüle laktasyon dönemi boyunca FSH (Follikül Stimüle

Edici Hormon) hormonu baskılayarak overlerde Edici Hormon) hormonu baskılayarak overlerde

yeni bir follikül gelişimini engellemesi, yani yeni bir follikül gelişimini engellemesi, yani

ovulasyonu engellemesidir ovulasyonu engellemesidir

(24)

Oksitosin hormonu ise hipofiz arka lob hormonudur ve Oksitosin hormonu ise hipofiz arka lob hormonudur ve

alveolleri çevreleyen myoepitelyal hücrelerin alveolleri çevreleyen myoepitelyal hücrelerin

kasılmasını ve böylece sütün alveollerden kanallara ve kasılmasını ve böylece sütün alveollerden kanallara ve

laktiferöz sinüslere oradan da meme ucuna akmasını laktiferöz sinüslere oradan da meme ucuna akmasını

sağlar. Buna

sağlar. Buna SÜT İNME REFLEKSİSÜT İNME REFLEKSİ denir. denir.

(25)

Süt İnme Refleksinin Yeterli Olduğunu Gösteren Belirtiler Süt İnme Refleksinin Yeterli Olduğunu Gösteren Belirtiler

• Emzirmeden hemen önce ya da emzirme sırasında Emzirmeden hemen önce ya da emzirme sırasında memelerde karıncalanma olması

memelerde karıncalanma olması

• Bebek ağladığında yada onu emzirmeyi düşündüğünde Bebek ağladığında yada onu emzirmeyi düşündüğünde annenin memelerinden süt gelmesi

annenin memelerinden süt gelmesi

• Emzirme sırasında uterus kontraksiyonlarının ağrı Emzirme sırasında uterus kontraksiyonlarının ağrı şeklinde hissedilmesidir.

şeklinde hissedilmesidir.

(26)

Yetersiz Süt İnme Refleksinin Olası Sonuçları Yetersiz Süt İnme Refleksinin Olası Sonuçları

1. Süt inme refleksi olmaz (Anne gergin, sinirli, ağrılı 1. Süt inme refleksi olmaz (Anne gergin, sinirli, ağrılı

olabilir) olabilir)

2. Süt, miyoepitelyal hücrelerin kontraksiyonu ile süt 2. Süt, miyoepitelyal hücrelerin kontraksiyonu ile süt

kanallarına doğru ilerlemez kanallarına doğru ilerlemez

3. Bebeğe yetersiz miktarda süt ulaşır=aç bebek 3. Bebeğe yetersiz miktarda süt ulaşır=aç bebek 4. Anne, yeterli sütü olmadığından korkar süt inişi → 4. Anne, yeterli sütü olmadığından korkar süt inişi → engellenir bebeğe mama verir emme uyarımı → → engellenir bebeğe mama verir emme uyarımı → →

azalır süt yapımı azalır→ azalır süt yapımı azalır→

5. Memelerin yetersiz boşaltılmasına bağlı 5. Memelerin yetersiz boşaltılmasına bağlı

dolgunluk bebeğin emmesini daha da güçleştirir süt → → dolgunluk bebeğin emmesini daha da güçleştirir süt → →

stazı nedeniyle enfeksiyon gelişebilir stazı nedeniyle enfeksiyon gelişebilir 6. Emzirmeyi kesme davranışı-ifade edilen neden:

6. Emzirmeyi kesme davranışı-ifade edilen neden:

““Yeterli sütüm yoktuYeterli sütüm yoktu” ya da” ya da

““Göğüslerim çok ağrılıydıGöğüslerim çok ağrılıydı” ya da” ya da

““Göğüslerimde enfeksiyon oldu ve doktor emzirmeyi Göğüslerimde enfeksiyon oldu ve doktor emzirmeyi kesmemi önerdi

kesmemi önerdi.”.”

(27)

SÜT İNME REFLEKSİNİN UYARILMASI SÜT İNME REFLEKSİNİN UYARILMASI

• Anneye güven kazandırmak, sakin ve stressiz olmasına Anneye güven kazandırmak, sakin ve stressiz olmasına yardım etmek

yardım etmek

• Ağrı gibi stres yaratan faktörleri azaltmakAğrı gibi stres yaratan faktörleri azaltmak

• Emzirme ile ilgili olumlu düşünceler kazandırmakEmzirme ile ilgili olumlu düşünceler kazandırmak

• Destek faktörlerini kullanmakDestek faktörlerini kullanmak

• Bebekle tensel temasını artırmakBebekle tensel temasını artırmak

• Ilık bir şeyler içirmekIlık bir şeyler içirmek

• Memelerini ılık nemli ya da kuru uygulama ile ısıtmak Memelerini ılık nemli ya da kuru uygulama ile ısıtmak

• Memelere hafifçe masaj yapmakMemelere hafifçe masaj yapmak

• Sırta masaj yapmakSırta masaj yapmak

(28)

Memede fazla süt varsa, anne sütünde bulunan Memede fazla süt varsa, anne sütünde bulunan

“inhibitör maddeler”hücrelerin fazla süt salgılamasını

“inhibitör maddeler”hücrelerin fazla süt salgılamasını durdurur

durdurur

Bebeğin emmesi ya da memenin boşaltılması ile Bebeğin emmesi ya da memenin boşaltılması ile bu inhibitör maddeler atıılmış olur ve süt yapımı

bu inhibitör maddeler atıılmış olur ve süt yapımı devam eder

devam eder

(29)

Emmenin Fizyolojisi Emmenin Fizyolojisi

• Arama refleksiArama refleksi

• Emme refleksiEmme refleksi

• İçine çekme refleksiİçine çekme refleksi

(30)

İyice kavranmış olan meme başı, ağız içine ve İyice kavranmış olan meme başı, ağız içine ve dilin yardımı ile ağız tavanına doğru çekilir. Dil,

dilin yardımı ile ağız tavanına doğru çekilir. Dil, ağzın ön kısmındadır.

ağzın ön kısmındadır.

Dıştan bakıldığında dudaklar areolanın etrafını Dıştan bakıldığında dudaklar areolanın etrafını tamamen çevreler, çene laktiferöz sinüsler üzerine tamamen çevreler, çene laktiferöz sinüsler üzerine

baskı uygulayacak durumdadır baskı uygulayacak durumdadır

Emdikçe, alt çene laktiferöz sinüsleri damağa Emdikçe, alt çene laktiferöz sinüsleri damağa doğru sıkıştırarak sütü meme başındaki gözeneklere doğru sıkıştırarak sütü meme başındaki gözeneklere

doğru iter.

Dil de emme ile uyumlu yutma işlemi ile öne Dil de emme ile uyumlu yutma işlemi ile öne ve arkaya hareket eder

ve arkaya hareket eder

(31)

Bebeğin emme hareketini doğru olarak Bebeğin emme hareketini doğru olarak

yapabilmesi, annenin onu kucağında doğru yapabilmesi, annenin onu kucağında doğru

bir şekilde tutmasını gerektirir.

(32)

• Ortalama emzirme süresinin 30 dakika ya da her Ortalama emzirme süresinin 30 dakika ya da her bir meme için yaklaşık 15 dakika olması

bir meme için yaklaşık 15 dakika olması önerilmektedir

önerilmektedir

• Süt inme refleksinin oluşması, süt kanallarının Süt inme refleksinin oluşması, süt kanallarının boşalması ve bebeğin beslenme gereksiniminin boşalması ve bebeğin beslenme gereksiniminin

karşılanması için, iki saatte bir her istediğinde karşılanması için, iki saatte bir her istediğinde

emzirilmesi ve her bir memeyi en az 5-7 dakika emzirilmesi ve her bir memeyi en az 5-7 dakika

emmesi önemlidir.

• Daha kısa bir süre emzirme durumunda, yetersiz Daha kısa bir süre emzirme durumunda, yetersiz süt inme refleksi, meme dolgunluğunda artış ve süt inme refleksi, meme dolgunluğunda artış ve

bebeğin sıvı alımında azalma gibi sorunlar bebeğin sıvı alımında azalma gibi sorunlar

gelişebilmektedir.

(33)

Emzirme Şekli Emzirme Şekli

• Süt yapımı için en yüksek düzeyde uyarıyı ve bebek Süt yapımı için en yüksek düzeyde uyarıyı ve bebek için yeterli süt desteğini sağlamak için her

için yeterli süt desteğini sağlamak için her beslemede her iki memenin verilmesi

beslemede her iki memenin verilmesi gerekmektedir.

gerekmektedir.

• Meme ucu travmasını önlemek için, memenin areola Meme ucu travmasını önlemek için, memenin areola bölgesi de bebeğin ağzına yerleştirilmelidir. Bu

bölgesi de bebeğin ağzına yerleştirilmelidir. Bu şekilde, bebek sadece memenin ucunu

şekilde, bebek sadece memenin ucunu emmeyecektir

emmeyecektir

• Emmenin travmasına her seferinde farklı alanların Emmenin travmasına her seferinde farklı alanların maruz kalması için her beslemede emzirme

maruz kalması için her beslemede emzirme pozisyonunun değiştirilmesi gerekmektedir pozisyonunun değiştirilmesi gerekmektedir

(34)

EMZİRMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ EMZİRMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ

• Bebek anne memesine doğru yerleştirildiğinde;Bebek anne memesine doğru yerleştirildiğinde;

-Bebeğin ağzı ile meme başı aynı seviyede -Bebeğin ağzı ile meme başı aynı seviyede bulunmalı

bulunmalı

-Anne gevşek ve rahat görünmeli -Anne gevşek ve rahat görünmeli

-Emme sırasında bebeğin çenesi memeye -Emme sırasında bebeğin çenesi memeye değmeli, alt dudağı dışa dönük ve ağzı genişçe değmeli, alt dudağı dışa dönük ve ağzı genişçe

açılmış olmalı, yanakları yuvarlak görünmeli açılmış olmalı, yanakları yuvarlak görünmeli

-Derin, yavaş, dinlenerek emiyor olmalı -Derin, yavaş, dinlenerek emiyor olmalı

-Emerken huzurlu görünmelidir -Emerken huzurlu görünmelidir

(35)

Bebeğin etkili bir şekilde emdiğini gösteren belirtiler Bebeğin etkili bir şekilde emdiğini gösteren belirtiler

• Emzirme sırasında anne bebeğin yutkunduğunu Emzirme sırasında anne bebeğin yutkunduğunu duymalı

duymalı

• Emme sırasında bebeğin şakaklarında ve kulaklarında Emme sırasında bebeğin şakaklarında ve kulaklarında kımıldama görülmeli

kımıldama görülmeli

• Günde en az 8 kez emmeliGünde en az 8 kez emmeli

• Emzirme sonrası annenin memesi yumuşak, meme ucu Emzirme sonrası annenin memesi yumuşak, meme ucu dikleşmiş görünmeli

dikleşmiş görünmeli

• Bebek günde 6-8 kumaş bez kirletmeli, 2-5 defa Bebek günde 6-8 kumaş bez kirletmeli, 2-5 defa gaitasını yapmalıdır

gaitasını yapmalıdır

(36)

Ek gıdalara erken başlanırsa;

• Enfeksiyon riskine bağlı malnütrisyonEnfeksiyon riskine bağlı malnütrisyon

• Böbreklere yükBöbreklere yük

• Bebekte doygunluk hissinin gelişmesi, anne memesini Bebekte doygunluk hissinin gelişmesi, anne memesini daha az emmesine neden olur

daha az emmesine neden olur

• Allerji ve obesiteye yatkınlık artarAllerji ve obesiteye yatkınlık artar

(37)

Ek gıdalara geç başlanırsa;

• Bebeğin diğer besin gereksinimlerinin karşılanmamasıBebeğin diğer besin gereksinimlerinin karşılanmaması

• Çiğneme davranışı 4-6. aylar arasında geliştiğinden ek Çiğneme davranışı 4-6. aylar arasında geliştiğinden ek gıdalara geç başlanması, ileride beslenme sorunlarının gıdalara geç başlanması, ileride beslenme sorunlarının

oluşmasına neden olabilmektedir oluşmasına neden olabilmektedir

(38)

(39)

(40)

(41)

(42)

(43)

(44)

(45)

(46)

(47)

(48)

(49)

(50)

(51)

(52)

(53)

MEME PROBLEMLERİ MEME PROBLEMLERİ

• Meme DolgunluğuMeme Dolgunluğu

• Meme TıkanıklığıMeme Tıkanıklığı

• İçe dönük ya da düz İçe dönük ya da düz meme başı

meme başı

• Meme başı çatlağıMeme başı çatlağı

(54)

•

Meme ucu ağrısı, en çok belirtilen emzirmeyi Meme ucu ağrısı, en çok belirtilen emzirmeyi bırakma nedenidir ve önlem alınmadığı

bırakma nedenidir ve önlem alınmadığı

durumlarda, sürekli emme travmasına bağlı durumlarda, sürekli emme travmasına bağlı

olarak çatlak gelişebilmektedir.

•

Meme ucunda çatlak gelişmesi ise Meme ucunda çatlak gelişmesi ise

enfeksiyonlar için zemin hazırlamaktadır.

(55)

•

Bebeğin emmesi yönünden zorluk Bebeğin emmesi yönünden zorluk

yaratacağı için meme dolgunluğunun yaratacağı için meme dolgunluğunun

önlenmesi önemlidir.

•

Bebeğin çok aç olması meme ucunu çok Bebeğin çok aç olması meme ucunu çok

kuvvetli bir şekilde emerek travmaya maruz kuvvetli bir şekilde emerek travmaya maruz

bırakacağından, fazla acıkmadan önce, bırakacağından, fazla acıkmadan önce,

istedikçe emzirilmesi önemlidir.

•

Bebek, boş olan süt kanallarını emmemelidirBebek, boş olan süt kanallarını emmemelidir

(56)

• Meme başı ağrısı ve çatlakları çoğunlukla emme Meme başı ağrısı ve çatlakları çoğunlukla emme travmasına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.

travmasına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.

Bebeğin memeye yanlış yerleştirilmesi, meme Bebeğin memeye yanlış yerleştirilmesi, meme

dolgunluğu ve kandida enfeksiyonu meme başı dolgunluğu ve kandida enfeksiyonu meme başı

ağrısının nedenleri arasında yer almaktadır ağrısının nedenleri arasında yer almaktadır

(57)

Meme Bakımı Uygulamaları Meme Bakımı Uygulamaları

• Montgomeri tüberküllerinden, meme başı ve Montgomeri tüberküllerinden, meme başı ve areolayı koruyucu özellikte antibakterial yağlı, areolayı koruyucu özellikte antibakterial yağlı,

kokulu bir madde salgılanmaktadır.

• Her emzirmeden önce ellerin yıkanması ve Her emzirmeden önce ellerin yıkanması ve günlük duş sırasında duru suyla memelerin günlük duş sırasında duru suyla memelerin

yıkanmasının yeterli olduğu düşünülmektedir.

• Sabun, meme ucunda kuruma ve çatlamaya Sabun, meme ucunda kuruma ve çatlamaya neden olacağından kullanılmamalıdır.

neden olacağından kullanılmamalıdır.

(58)

Meme Bakımı Uygulamaları Meme Bakımı Uygulamaları

• Meme ucu bakımı için kullanılan merhem ve kremler Meme ucu bakımı için kullanılan merhem ve kremler

anne ve bebek için güvenli olmalı, hava sirkülasyonunun anne ve bebek için güvenli olmalı, hava sirkülasyonunun

devam etmesi ve meme ucunun tıkanmaması için ince devam etmesi ve meme ucunun tıkanmaması için ince

bir tabaka halinde sürülmeli ve emzirmeden önce bir tabaka halinde sürülmeli ve emzirmeden önce

yıkanmalıdır.

• Meme ucunun kuru tutulması, bakımın bir diğer önemli Meme ucunun kuru tutulması, bakımın bir diğer önemli yönüdür.

yönüdür.

• Her emzirme sonrasında meme uçlarının kurumaya Her emzirme sonrasında meme uçlarının kurumaya bırakılması ve günde birkaç kez 15-30 dakika sütyenin bırakılması ve günde birkaç kez 15-30 dakika sütyenin

çıkartılması önerilmektedir.

(59)

Meme Bakımı Uygulamaları Meme Bakımı Uygulamaları

•

Özellikle ilk günlerde meme uçlarından süt Özellikle ilk günlerde meme uçlarından süt

sızıntısı olması durumunda, emici pedler meme sızıntısı olması durumunda, emici pedler meme

uçlarının kuru tutulmasında kullanılabilir.

•

Ayrıca, bu pedlerin nemlendikçe sık Ayrıca, bu pedlerin nemlendikçe sık değiştirilmesi gerekmektedir

değiştirilmesi gerekmektedir

(60)

EMZİRMENİN KÜLTÜREL BOYUTU EMZİRMENİN KÜLTÜREL BOYUTU

Sağlık bakımı verirken bireylerin kültürel özellikleri Sağlık bakımı verirken bireylerin kültürel özellikleri ile birlikte ele alınması hemşireler için önemli bir hedeftir ile birlikte ele alınması hemşireler için önemli bir hedeftir

Kültürel değerler, erken postpartum dönemde Kültürel değerler, erken postpartum dönemde annelerin bebeklerini beslemeye ilişkin kararlarını, annelerin bebeklerini beslemeye ilişkin kararlarını,

uygulamalarını ve emzirme davranışlarını etkilemektedir.

Emzirme bir sağlık davranışıdır ve emzirme Emzirme bir sağlık davranışıdır ve emzirme

başarısını artırmaya yönelik eğitim programlarının başarılı başarısını artırmaya yönelik eğitim programlarının başarılı

olması isteniyorsa kadınların, karar verme süreçlerinde olması isteniyorsa kadınların, karar verme süreçlerinde

etkisi olan kültürel değerlerinin anlaşılması çok önemlidir etkisi olan kültürel değerlerinin anlaşılması çok önemlidir

(61)

EMZİRMENİN KÜLTÜREL BOYUTU EMZİRMENİN KÜLTÜREL BOYUTU

• ^K^Kültürel inanış ve uygulamaların, bebeği besleme ültürel inanış ve uygulamaların, bebeği besleme yöntemleri üzerine önemli etkileri vardır. Her

yöntemleri üzerine önemli etkileri vardır. Her toplumda çeşitli bölgesel ve etnik kültürler toplumda çeşitli bölgesel ve etnik kültürler

bulunmaktadır. Bu grupları etkin bir şekilde ele bulunmaktadır. Bu grupları etkin bir şekilde ele

almak,

almak, ebe/ebe/hemşirenin bebek besleme hemşirenin bebek besleme

konusundaki kültürel faktörlere karşı duyarlı ve konusundaki kültürel faktörlere karşı duyarlı ve

bu konuda bilgili olmasını gerektirmektedir.

• Davranışların altında yatanDavranışların altında yatan algılamaların algılamaların belirlenmesi, verilecek olan sağlık eğitiminin belirlenmesi, verilecek olan sağlık eğitiminin

daha etkili olması bakımından önemlidir daha etkili olması bakımından önemlidir

(62)

Leininger ‘e göre kültür, bir grubun öğrenilmiş, Leininger ‘e göre kültür, bir grubun öğrenilmiş, paylaşılmış, kuşaktan kuşağa aktarılmış değerleri,

paylaşılmış, kuşaktan kuşağa aktarılmış değerleri, inanışları, normları ve uygulamalarıdır.

inanışları, normları ve uygulamalarıdır.

Farklı yazarlar tarafından çeşitli şekillerde Farklı yazarlar tarafından çeşitli şekillerde tanımlanan kültür kavramının ortak noktası,

tanımlanan kültür kavramının ortak noktası,

ÖĞRENİLEN, ÖĞRETİLEN, KORUNAN ve EĞİTİM İLE ÖĞRENİLEN, ÖĞRETİLEN, KORUNAN ve EĞİTİM İLE YENİ KUŞAKLARA AKTARILAN BİR İÇERİK olmasıdır.

YENİ KUŞAKLARA AKTARILAN BİR İÇERİK olmasıdır.

(63)

Annelerin kültüre ilişkin inanışları ya da değerleri Annelerin kültüre ilişkin inanışları ya da değerleri emzirme davranışlarını büyük ölçüde etkilemektedir:

emzirme davranışlarını büyük ölçüde etkilemektedir:

Bebeğin doğumdan sonraki ilk beslenme zamanı Bebeğin doğumdan sonraki ilk beslenme zamanı

Bebeğin doğumdan sonraki ilk beslenme şekli Bebeğin doğumdan sonraki ilk beslenme şekli

Ek gıdalara başlama zamanı Ek gıdalara başlama zamanı Sütten kesme uygulamaları Sütten kesme uygulamaları Meme bakımı uygulamaları Meme bakımı uygulamaları

(64)

Örnek Soru:

Kültürel inanış ve uygulamalar bebek besleme Kültürel inanış ve uygulamalar bebek besleme

yöntemini etkiler mi?