Çeşitli bireysel spor dallarına hazırlayıcı oyun ve etkinliklerden faydalanılır.

(1)

18

Beden Eğitimi ve Spor Dersi Öğretim Programı

6. SINIF KAZANIM VE AÇIKLAMALARI 6.1. HAREKET YETKİNLİĞİ ÖĞRENME ALANI

6.1.1. Hareket Becerileri

BE.6.1.1.1. Bireysel sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinliklerdeki hareket becerilerini sergiler.

Çeşitli bireysel spor dallarına hazırlayıcı oyun ve etkinliklerden faydalanılır.

“Birleştirilmiş Hareketler” FEK’lerindeki (sarı 27-33 arasındaki kartlar) etkinlik ve oyunlar kullanılabilir.

BE.6.1.1.2. Takım sporlarına hazırlayıcı oyun ve etkinliklerdeki hareket becerilerini sergiler.

Çeşitli takım spor dallarına hazırlayıcı, iş birliğine ve yarışmaya dayalı oyun ve etkinliklerden faydalanılır.

“Birleştirilmiş Hareketler” FEK’lerindeki (sarı 27-33 arasındaki kartlar) etkinlik ve oyunlar kullanılabilir.

Kazanımla ilgili değerler üzerinde durulmalıdır.

BE.6.1.1.3. Raket ve uzun saplı araçlarla yapılan sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinliklerdeki hareket becerilerini sergiler.

Raket ve uzun saplı araçlarla yapılan sporlara hazırlayıcı bireysel, iş birliğine ve yarışmaya dayalı oyun- lardan faydalanılır.

“Vurma ve Yakalama Oyunları” (mor 9. kart), “File ve Raket Oyunları” ( mor 3-8 arasındaki kartlar) FEK’lerindeki etkinlik ve oyunlar kullanılabilir.

BE.6.1.1.4. Doğada yapılan etkinliklerle ilgili becerileri sergiler.

Açık alan ve doğada yapılan etkinliklere hazırlayıcı bireysel, iş birliği gerektiren ve yarışmaya dayalı etkinlikler yapılır.

“Açık Alan Oyunları” FEK’lerindeki (mor 1-4 arasındaki kartlar) etkinlik ve oyunlar kullanılır.

BE.6.1.1.5. Su sporları/etkinlikleri ile ilgili hareket becerileri sergiler.*

* Bu kazanım imkânları uygun olan veya uygun ortam oluşturabilen okullarda yapılmalıdır.

Su sporlarına hazırlayıcı bireysel, iş birliği gerektiren ve yarışmaya dayalı oyunlar ve etkinlikler yapılır.

BE.6.1.1.6. Seçtiği jimnastik serisini uygular.

Öğrencilerin hazırlanıp kendisine sunulan çeşitli jimnastik serilerinden seçtiğini uygulaması sağlanır.

BE.6.1.1.7. Seçtiği müziğe uygun hareket becerilerini sergiler.

Seçtiği müziğe uygun uygulayabileceği çeşitli ritmik becerilerin sergilenmesi sağlanır.

“Adımlar”, “Yer Değiştirmeler - Dönüşler” ve “Grup Dansları” FEK’lerindeki (mor 1-3 arasındaki kartlar) etkinlikler kullanılabilir.

BE.6.1.1.8. Halk danslarına özgü hareket becerileri sergiler.

Ülkemizin farklı yörelerine ait halk dansları ele alınır.

“Kültürümü Tanıyorum” FEK’lerindeki (mor 1-3 arasındaki kartlar) etkinlik ve oyunlar kullanılabilir.

(2)

19

6.1.2. Hareket Kavramları, İlkeleri ve İlgili Hayat Becerileri

BE.6.1.2.1. Sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinliklerde kullandığı hareket kavramlarını açıklar.

Çeşitli spor ve etkinliklere hazırlayıcı oyunlarda kullanılan vücut ve alan farkındalığı, efor ve hareket ilişkilerine ait kavramlar ele alınır.

“Temel Hareket Kavramları” (sarı kart grubu) FEK’inden yararlanılır.

BE.6.1.2.2. Sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinliklerde bireysel gelişimi için sorumluluk alır.

BE.6.1.2.3. Sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinlikler için kural ve yönergeler oluşturulmasına katkı sağlar.

BE.6.1.2.4. Sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinliklerde zamanı etkili kullanır.

BE.6.1.2.5. Sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinliklerde iş birliği yapmaya istekli olur.

BE.6.1.2.6. Sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinliklerde başkalarının haklarına saygı gösterir.

BE.6.1.2.7. Sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinliklerde bireysel farklılığı olanlarla çalışmaya gönüllü olur.

BE.6.1.2.8. Sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinliklerde kullanabileceği materyaller tasarlar.

BE.6.1.2.9. Sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinliklerde kendisinin ve arkadaşlarının performanslarını değerlendirir.

6.1.3. Hareket Strateji ve Taktikleri

BE.6.1.3.1. Sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinliklerde karşılaştığı problemlere bireysel çözümler üretir.

BE.6.1.3.2. Sporlara hazırlayıcı oyun ve etkinliklerde geliştirdiği strateji ve taktikleri uygular.

6.2. AKTİF VE SAĞLIKLI HAYAT ÖĞRENME ALANI 6.2.1. Düzenli Fiziksel Etkinlik

BE.6.2.1.1. Planladığı fiziksel etkinliklere düzenli olarak katılır.

Okul içi ve dışında vücut kompozisyonu, kalp-dolaşım sistemi dayanıklılığı, kas kuvvetiyle dayanıklılığı ve esnekliğini geliştirecek fiziksel etkinliklere düzenli katılımın önemi vurgulanır.

6.2.2. Fiziksel Etkinlik Kavramları, İlkeleri ve İlgili Hayat Becerileri

BE.6.2.2.1. Fiziksel uygunluğunu geliştirecek hedefler içeren fiziksel etkinlik programı hazırlar.

Öğrencilerin fiziksel uygunluk düzeylerinden yola çıkarak kendilerine hedef belirlemeleri ve bu hedefler doğrultusunda etkinlik planı hazırlamaları sağlanır.

(3)

20

BE.6.2.2.2. Fiziksel etkinlik düzeyini etkileyen nedenleri açıklar.

Çevresindeki fiziksel etkinlik imkânları, aile ve arkadaşlarının spor yapma alışkanlıkları ve destekleri, kendisinin fiziksel etkinlik alışkanlıkları ve merakı vb. unsurlar üzerinde durulur.

BE.6.2.2.3. Fiziki etkinliklere katılım sonucunda, fiziksel uygunluk seviyesinde zaman içinde oluşan değişiklikleri açıklar.

Fiziksel uygunluk düzeylerinin takip edilmesi ve zaman içindeki değişikliklerin incelenmesi sağlanır.

BE.6.2.2.4. Fiziksel etkinlikler sırasında enerji veren temel besin ögelerini açıklar.

Fiziksel etkinlik ve enerji kaynağı olan besin ögeleri ilişkisi ele alınır.

BE.6.2.2.5. Fiziksel etkinliklerde kendisinin ve başkalarının güvenliğine ilişkin önlemler alır.

BE.6.2.2.6. Fiziksel etkinlikler sırasında karşılaştığı sağlık sorunlarından korunma yöntemlerini bilir.

Burun kanaması, burkulma, çarpışma, sıyrık, kırık gibi spor yaralanmalarından korunma yolları ve ilk yardım uygulamaları ele alınır.

6.2.3. Kültürel Birikimlerimiz ve Değerlerimiz BE.6.2.3.1. Bayram, kutlama ve törenlere istekle katılır.

BE.6.2.3.2. Atatürk’ün spora ve sporculara neden önem verdiğini bilir.

Atatürk’ün 19 Mayıs 1919 Samsun’a çıkışını gençlere hediye ettiği ve gençlik ile sporun bu bayramda ele alındığı üzerinde durulur.

BE.6.2.3.3. Yakın çevresine ait halk danslarını araştırır.

BE.6.2.3.4.Farklı kültürlere ait çocuk oyunlarını araştırır.

BE.6.2.3.5. Olimpiyat oyunlarının önemini açıklar.

(4)

13 KAZANIMLAR VE AÇIKLAMALAR

1. YETERLİLİK: HAZIRLIK YYB.1.1.

YYB.1.2.

YYB.1.3.

YYB.1.4.

YYB.1.5.

YYB.1.6.

YYB.1.7.

Yazma konusu ile ilgili yeteri kadar bilgi sahibi olmak ve yeni fikirler üretmek için İnternet, gazete, dergi, kitap, ansiklopedi, uzman kişi vb. kaynaklardan yararlanmaya yönlendirilir.

YYB.1.8.

2. YETERLİLİK: PLANLAMA YYB.2.1.

YYB.2.2.

Öğrencilerin hazırlayacağı proje ödevlerinde ve birkaç paragrafı geçen yazılarında ana konuya, alt başlıklara ayırma becerisi kazandırılır.

YYB.2.3.

YYB.2.4.

3. YETERLİLİK: GELİŞTİRME YYB.3.1.

a) Anlatım biçimlerinin öğretimi için Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerden yararlanılabileceği gibi öğretmen, sınıfa örnek metinler getirerek bunlar üzerinden benzer yazılı anlatım çalışmaları yapar. Böylelikle öğrencilerin, anlatım biçimlerinin temel özelliklerinin farkına varmaları sağlanır; önceki bilgileri pekiştirilir ve sağlamlaştırılır. Yazarlık ve Yazma Becerileri derslerinde belirlenen yazma konusuna ve türüne uygun “açıklama, betimleme, öyküleme, tartışma” gibi anlatım biçimlerinden uygun olanları kullanmaları sağlanır.

b) 5 ve 6. sınıflarda öğrencilere öyküleyici, bilgilendirici ve şiir türündeki metinlerin genel özellikleri öğretilir. Yazılı anlatımlarında masal, anı, öykü; deneme, söyleşi gibi edebî türlerin bütün özelliklerini yansıtmaları beklenmez.

(5)

14

Aynı şekilde 7 ve 8. sınıflarda öğrenciler, edebî türlerle ilgili özellikleri yansıtan deneme (tartışmacı anlatım), makale (kanıtlayıcı anlatım) türlerine uygun yazılı anlatım çalışmaları yapmaya yönlendirilir fakat öğrencilerden türün bütün özelliklerini yansıtmaları beklenmez.

YYB.3.2.

YYB.3.3.

a) Tanımlama, örnekleme, tanık gösterme, karşılaştırma, sayısal verilerden yararlanma.

b) Öğrenciler, 5 ve 6. sınıflarda tanımlama, örnekleme tekniklerini genel özellikleri ile kullan- maya özendirilir. 7 ve 8. sınıflarda ise öğrencileri zorlamadan yazılı anlatımlarında tanık gösterme, alıntı yapma, karşılaştırma ve sayısal verilerden yararlanma gibi teknikleri de kullanmaları için rehberlik edilir. Bu aşamada amaç herhangi bir kaynaktan alıntı yapmak değil, öğrencilerin düşüncelerini destekleyecek kanıtları yazılarında kullanabilme becerilerini geliştirmektir.

YYB.3.4.

YYB.3.5.

Yeteri kadar örneklenmeyen ve açık olmayan bölümlerin geliştirilmesi istenir.

YYB.3.6.

YYB.3.7.

YYB.3.8.

4. YETERLİLİK: DÜZELTME YYB.4.1.

YYB.4.2.

Öğrencinin, bağlama uygun kullanılmayan kelime ve kelime gruplarının, bağlaçların, özne ve nesne ile uyumlu olmayan yüklemlerin farkına varması ve düzeltmesi sağlanır. Anlatım bozukluğu konusu ile ilgili ayrıntıya girilmez, Türkçenin doğru kullanımı özendirilir.

YYB.4.3.

YYB.4.4.

Bağlama uygun sözcükler, deyimler, atasözleri ve bağlama ögelerini doğru kullanmaları sağlanır.

YYB.4.5.

YYB.4.6.

(6)

15 5. YETERLİLİK: SUNUM (YAYIMLAMA, PAYLAŞMA)

YYB.5.1.

Bilgilendirici metinleri paragraflar, öyküleyici metinleri bölümler, şiir metinlerini kıtalar veya parçalar hâlinde düzenlemesi sağlanır.

YYB.5.2.

Yazısını yayımlayacağı sınıf-okul panosu, dergi, gazete, çoklu medya vb. ortamlarına uygun büyüklük ve karakterde yazı biçimi kullanmaları sağlanır.

YYB.5.3.

YYB.5.4.

YYB.5.5.

Yazdıklarını sınıf panosu, okul dergisi, çoklu medya vb. ortamlarda paylaşmaları sağlanır.

(7)

40

Türkçe Dersi Öğretim Programı

6. SINIF KAZANIM VE AÇIKLAMALARI T.6.1. DİNLEME/İZLEME

T.6.1.1. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların gelişimi ve sonucu hakkında tahminde bulunur.

T.6.1.2. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen, bilmediği kelimelerin anlamını tahmin eder.

Öğrencilerin tahminlerini kelimelerin sözlük anlamları ile karşılaştırmaları sağlanır.

T.6.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini özetler.

T.6.1.4. Dinledikleri/izlediklerine yönelik sorulara cevap verir.

T.6.1.5. Dinlediklerinin/izlediklerinin konusunu belirler.

T.6.1.6. Dinlediklerinin/izlediklerinin ana fikrini/ana duygusunu tespit eder.

T.6.1.7. Dinlediklerine/izlediklerine yönelik farklı başlıklar önerir.

T.6.1.8. Dinlediği/izlediği hikâye edici metinleri canlandırır.

T.6.1.9. Konuşmacının sözlü olmayan mesajlarını kavrar.

T.6.1.10. Dinlediklerinin/izlediklerinin içeriğini değerlendirir.

a) Öğrencilere reklam filmleri dinletilerek/izletilerek bunlardaki mesajların ve örtülü anlamların tespit edilmesine yönelik çalışmalar yaptırılır.

b) Öğrencilerin içeriklerdeki tutarlılığı sorgulamaları sağlanır.

T.6.1.11. Dinledikleriyle/izledikleriyle ilgili görüşlerini bildirir.

T.6.1.12. Dinleme stratejilerini uygular.

Katılımlı, katılımsız,grup hâlinde ve not alarak dinleme gibi yöntem ve teknikleri uygulamaları sağlanır.

T.6.2. KONUŞMA

T.6.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar.

Öğrencilerin verilen bir konu hakkında görsellerle destekleyerek kısa sunum hazırlamaları ve prova yapmaları sağlanır.

T.6.2.2. Hazırlıksız konuşma yapar.

T.6.2.3.Konuşma stratejilerini uygular.

Serbest, güdümlü, yaratıcı, hafızada tutma tekniği ve kelime kavram havuzundan seçerek konuşma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.

T.6.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.

T.6.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.

T.6.2.6. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.

Ama, fakat, ancak, lakin, bununla birlikte ve buna rağmen ifadelerini kullanmaları sağlanır.

T.6.2.7. Konuşmalarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.

(8)

41

T.6.3. OKUMA Akıcı Okuma

T.6.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.

T.6.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur.

Öğrencilerin seviyelerine uygun, edebî değeri olan şiirleri ve kısa yazıları türünün özelliğine göre okumaları ve ezberlemeleri sağlanır.

T.6.3.3. Farklı yazı karakterleri ile yazılmış yazıları okur.

T.6.3.4. Okuma stratejilerini kullanır.

Sesli, sessiz, tahmin ederek, not alarak, soru sorarak, okuma tiyatrosu ve hızlı okuma gibi yöntem ve teknikleri kullanmaları sağlanır.

Söz Varlığı

T.6.3.5. Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.

a) Öğrencilerin tahmin ettikleri kelime ve kelime gruplarını öğrenmek için sözlük, atasözleri ve deyimler sözlüğü vb. araçları kullanmaları sağlanır.

b) Öğrencinin öğrendiği kelime ve kelime gruplarından sözlük oluşturması teşvik edilir.

T.6.3.6. Deyim ve atasözlerinin metne katkısını belirler.

T.6.3.7. Çekim eklerinin işlevlerini ayırt eder.

İsim çekim ekleri (çoğul eki, hâl ekleri, iyelik ekleri ve soru eki) üzerinde durulur.

T.6.3.8. İsim ve sıfatların metnin anlamına olan katkısını açıklar.

T.6.3.9. İsim ve sıfat tamlamalarının metnin anlamına olan katkısını açıklar.

T.6.3.10. Edat, bağlaç ve ünlemlerin metnin anlamına olan katkısını açıklar.

T.6.3.11. Basit, türemiş ve birleşik kelimeleri ayırt eder.

T.6.3.12. Zamirlerin metnin anlamına olan katkısını açıklar.

T.6.3.13. Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantı ifadelerinin anlama olan katkısını değerlendirir.

Ama, fakat, ancak, lakin, bununla birlikte ve buna rağmen ifadeleri üzerinde durulur.

Anlama

T.6.3.14. Metindeki söz sanatlarını tespit eder.

Konuşturma (intak) ve karşıtlık (tezat) söz sanatları verilir.

T.6.3.15. Görselden ve başlıktan hareketle okuyacağı metnin konusunu tahmin eder.

T.6.3.16. Okuduklarını özetler.

T.6.3.17. Metinle ilgili soruları cevaplar.

Metin içi ve metin dışı anlam ilişkileri kurulur.

T.6.3.18. Metinle ilgili sorular sorar.

T.6.3.19. Metnin konusunu belirler.

T.6.3.20. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.

T.6.3.21. Metnin içeriğine uygun başlık belirler.

(9)

42

T.6.3.22. Metindeki hikâye unsurlarını belirler.

Olay örgüsü, mekân, zaman, şahıs ve varlık kadrosu, anlatıcı üzerinde durulur.

T.6.3.23. Metinde ele alınan sorunlara farklı çözümler üretir.

T.6.3.24. Metnin içeriğini yorumlar.

a) Yazarın olaylara bakış açısının tespit edilmesi sağlanır.

b) Metindeki öznel ve nesnel yaklaşımların tespit edilmesi sağlanır.

c) Metindeki örnek ve ayrıntılara atıf yapılması sağlanır.

T.6.3.25. Metinler arasında karşılaştırma yapar.

Metinlerin tema, konu, olay örgüsü ve karakterler açısından karşılaştırılması sağlanır.

T.6.3.26. Metin türlerini ayırt eder.

a) Anı, mektup, tiyatro, gezi yazısı türleri öğretilmelidir.

b) Metin türlerine ilişkin ayrıntılı bilgi verilmemelidir.

T.6.3.27. Şiirin şekil özelliklerini açıklar.

Şiirde kafiye, redif gibi ahenk unsurları üzerinde durulur, bunların türlerine değinilmez.

T.6.3.28. Metindeki gerçek ve kurgusal unsurları ayırt eder.

T.6.3.29. Okudukları ile ilgili çıkarımlarda bulunur.

Neden-sonuç, amaç-sonuç, koşul, karşılaştırma, benzetme, örneklendirme, duygu belirten ifadeler, abartma üzerinde durulur.

T.6.3.30. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.

a) Öğrencilerin haber fotoğrafları ve karikatürleri yorumlayarak görüşlerini bildirmeleri sağlanır.

b) Haberi/bilgiyi görsel yorumcuların nasıl ilettiklerinin sorgulanması sağlanır.

T.6.3.31. Metinde önemli noktaların vurgulanış biçimlerini kavrar.

Altını çizmenin, koyu veya italik yazmanın, renklendirmenin, farklı punto veya font kullanmanın işlevi vurgulanır.

T.6.3.32. Medya metinlerini değerlendirir.

İnternet, sinema ve televizyonun verdiği iletileri değerlendirmeleri sağlanır.

T.6.3.33. Bilgi kaynaklarını etkili bir şekilde kullanır.

T.6.3.34. Bilgi kaynaklarının güvenilirliğini sorgular.

a) İnternet/yazılı (dergi, kitap, broşür, gazete vb.) kaynakların güvenilirliklerinin sorgulanması sağlanır.

b) Bilimsel çalışmalarda ağırlıklı olarak “edu” ve “gov” uzantılı sitelerin kullanıldığı vurgulanır.

T.6.3.35. Grafik, tablo ve çizelgeyle sunulan bilgileri yorumlar.

T.6.4. YAZMA T.6.4.1. Şiir yazar.

T.6.4.2. Bilgilendirici metin yazar.

a) Öğrencilerin konu ve ana fikri belirlemeleri, buna göre giriş, gelişme, sonuç bölümlerinde yazacaklarının taslağını oluşturmaları ve ilk paragrafta amaçlarını ifade etmeleri sağlanır.

(10)

43

b) Öğrenciler yazılarında günlük hayattan örnekler vermeleri için teşvik edilir.

T.6.4.3. Hikâye edici metin yazar.

a) Öğrencilerin zaman, mekân, şahıs ve olay unsurlarını belirlemeleri, hikâyenin serim, düğüm ve çözüm bölümlerinde anlatacaklarının taslağını oluşturmaları sağlanır.

b) Öğrenciler yazım kılavuzundan yararlanmaları ve yeni öğrendiği kelimeleri kullanmaları için teşvik edilir.

T.6.4.4. Yazma stratejilerini uygular.

Güdümlü, serbest, kontrollü, tahminde bulunma, metin tamamlama, bir metni kendi kelimeleri ile yeniden oluşturma, boşluk doldurma, grup olarak yazma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.

T.6.4.5. Yazdıklarını desteklemek için gerektiğinde grafik ve tablo kullanır.

T.6.4.6. Bir işi işlem basamaklarına göre yazar.

T.6.4.7. Yazılarını zenginleştirmek için atasözleri, deyimler ve özdeyişler kullanır.

T.6.4.8. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler.

T.6.4.9. Yazılarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.

Ama, fakat, ancak, lakin, bununla birlikte ve buna rağmen ifadelerinin kullanılması sağlanır.

T.6.4.10. Yazdıklarını düzenler.

a) Anlam bütünlüğünü bozan ifadelerin belirlenmesi ve düzeltilmesi sağlanır, kavramsal olarak anlatım bozukluğu konusuna değinilmez.

b) Metinde yer alan yazım ve noktalama kuralları ile sınırlı tutulur.

T.6.4.11. Yazdıklarını paylaşır.

Öğrenciler yazdıklarını sınıf ve okul panosu ile sosyal medyada paylaşmaya teşvik edilir.

T.6.4.12. Yazdıklarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.

T.6.4.13. Formları yönergelerine uygun doldurur.

T.6.4.14. Kısa metinler yazar.

Duyuru, ilan ve reklam metinleri yazdırılır.

(11)

20

Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı

6. SINIF KAZANIM VE AÇIKLAMALARI 1. BİREY VE TOPLUM

Bu öğrenme alanı işlenirken dayanışma ve yardımseverlik gibi değerlerle eleştirel düşünme ile zaman ve kronolojiyi algılama gibi becerilerin de öğrenciler tarafından edinilmesi sağlanmalıdır.

SB.6.1.1. Sosyal rollerin zaman içerisindeki değişimini inceler.

SB.6.1.2. Sosyal, kültürel ve tarihî bağların toplumsal birlikteliğin oluşmasındaki yerini ve rolünü analiz eder.

Din, dil, tarih gibi kültürü oluşturan unsurlar ele alınır.

SB.6.1.3. Toplumda uyum içerisinde yaşayabilmek için farklılıklara yönelik ön yargıları sorgular.

Farklı kişi ve gruplara karşı zaman zaman rastlanan kalıp yargı ve ön yargı örnekleri incelenir. Toplumsal birlikteliğin özel gereksinimli bireylerin yanı sıra farklı sosyoekonomik gruplara mensup olanlar ile farklı etnik, dinî ve mezhepsel aidiyetlere saygı duymayı gerektirdiği üzerinde durulur.

SB.6.1.4. Toplumsal birlikteliğin oluşmasında sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı destekleyici faaliyet- lere katılır.

SB.6.1.5. Bir soruna getirilen çözümlerin hak, sorumluluk ve özgürlükler temelinde olması gerektiğini savunur.

2. KÜLTÜR VE MİRAS

Bu öğrenme alanı işlenirken kültürel mirasa duyarlılık değeriyle zaman ve kronolojiyi algılama becerisinin de öğrenciler tarafından edinilmesi sağlanmalıdır.

SB.6.2.1. Orta Asya’da kurulan ilk Türk devletlerinin coğrafi, siyasal, ekonomik ve kültürel özelliklerine ilişkin çıkarımlarda bulunur.

Destan, yazıt ve diğer kaynaklardan yararlanılır.

SB.6.2.2. İslamiyet’in ortaya çıkışını ve beraberinde getirdiği değişimleri yorumlar.

SB.6.2.3. Türklerin İslamiyet’i kabulleri ile birlikte siyasi, sosyal ve kültürel alanlarda meydana gelen değişimleri fark eder.

SB.6.2.4. Türklerin Anadolu’yu yurt edinme sürecini XI ve XIII. yüzyıllar kapsamında analiz eder.

Türkiye Selçukluları Dönemi’nde gerçekleştirilen kültürel faaliyetlerin Anadolu’nun yurt edilme süreci üzerindeki etkisine vurgu yapılır.

SB.6.2.5. Tarihî ticaret yollarının toplumlar arası siyasi, kültürel ve ekonomik ilişkilerdeki rolünü açıklar.

Tarihî İpek ve Baharat yolları, ilgili haritalar üzerinden ele alınır.

(12)

21

3. İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER

Bu öğrenme alanı işlenirken vatanseverlik ve doğal çevreye duyarlılık gibi değerlerle mekânı algılama ve harita okuryazarlığı gibi becerilerin de öğrenciler tarafından edinilmesi sağlanmalıdır.

SB.6.3.1. Konum ile ilgili kavramları kullanarak kıtaların, okyanusların ve ülkemizin coğrafi konumunu tanımlar.

Jeopolitik, iklim, ulaşım gibi Türkiye’nin mutlak ve göreceli konumu ile ilgili özelliklerine yönelik çıkarımlarda bulunulacaktır.

SB.6.3.2. Türkiye’nin temel fiziki coğrafya özelliklerinden yer şekillerini, iklim özelliklerini ve bitki örtüsünü ilgili haritalar üzerinde inceler.

Türkiye’nin yer şekillerine, iklim özelliklerine ve bitki örtüsüne dair haritalar kullanılır.

SB.6.3.3. Türkiye’nin temel beşerî coğrafya özelliklerini ilgili haritalar üzerinde gösterir.

Türkiye’nin nüfus dağılışı, ekonomik faaliyetleri, yer altı ve yer üstü kaynaklarına dair haritalar verilir.

SB.6.3.4. Dünyanın farklı doğal ortamlarındaki insan yaşantılarından yola çıkarak iklim özellikleri hakkında çıkarımlarda bulunur.

İnsanların yaşantılarına dair bilgi ve verilerden hareketle Akdeniz iklimi, kutup iklimi, muson iklimi ve ekvatoral iklim üzerine çıkarımda bulunulur.

4. BİLİM, TEKNOLOJİ VE TOPLUM

Bu öğrenme alanı işlenirken bilimsellik değeriyle yenilikçilik ve araştırma gibi becerilerin de öğrenciler tarafından edinilmesi sağlanmalıdır.

SB.6.4.1. Sosyal bilimlerdeki çalışma ve bulgulardan hareketle sosyal bilimlerin toplum hayatına etkisine örnekler verir.

Psikoloji, felsefe, antropoloji, arkeoloji vb. bilimlerden örnekler verilerek sosyal bilimleri oluşturan disiplinler tanıtılır.

Türkiye’deki bilim ve teknolojinin gelişimine yönelik çalışmalara değinilir.

SB.6.4.2. Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin gelecekteki yaşam üzerine etkilerine ilişkin fikirler ileri sürer.

SB.6.4.3. Bilimsel araştırma basamaklarını kullanarak araştırma yapar.

SB.6.4.4. Telif ve patent hakları saklı ürünlerin yasal yollardan temin edilmesinin gerekliliğini savunur.

5. ÜRETİM, DAĞITIM VE TÜKETİM

Bu öğrenme alanı işlenirken vatanseverlik, doğal çevreye karşı duyarlılık ve sorumluluk gibi değerlerle girişimcilik, yenilikçilik ve araştırma gibi becerilerin de öğrenciler tarafından edinilmesi sağlanmalıdır.

SB.6.5.1. Ülkemizin kaynaklarıyla ekonomik faaliyetlerini ilişkilendirir.

Kaynakların ülke ekonomisindeki yeri ve önemi tartışılır.

SB.6.5.2. Kaynakların bilinçsizce tüketilmesinin canlı yaşamına etkilerini analiz eder.

Yenilenebilir ve yenilenemeyen kaynakların önemi vurgulanır.

SB.6.5.3. Türkiye’nin coğrafi özelliklerini dikkate alarak yatırım ve pazarlama proje önerileri hazırlar.

(13)

22

SB.6.5.4. Vatandaşlık sorumluluğu ve ülke ekonomisine katkısı açısından vergi vermenin gereğini ve önemini savunur.

SB.6.5.5. Nitelikli insan gücünün Türkiye ekonomisinin gelişimindeki yerini ve önemini analiz eder.

SB.6.5.6. İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği kişilik özelliklerini, becerileri ve eğitim sürecini araştırır.

6. ETKİN VATANDAŞLIK

Bu öğrenme alanı işlenirken eşitlik değeriyle eleştirel düşünme, Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma ile politik okuryazarlık becerilerinin de öğrenciler tarafından edinilmesi sağlanmalıdır.

SB.6.6.1. Demokrasinin temel ilkeleri açısından farklı yönetim biçimlerini karşılaştırır.

SB.6.6.2. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nde yasama, yürütme ve yargı güçleri arasındaki ilişkiyi açıklar.

Kuvvetler ayrılığı ilkesi ile yasama, yürütme ve yargı güçlerinin her birinin kendine has yetki ve sorumluluklarının olduğu üzerinde durulur.

SB.6.6.3. Yönetimin karar alma sürecini etkileyen unsurları analiz eder.

Konu siyasi partiler, sivil toplum kuruluşları, medya ve bireyler (kamuoyu) kapsamında ele alınır.

SB.6.6.4. Toplumsal hayatımızda demokrasinin önemini açıklar.

Kazanımın işlenmesi sırasında 15 Temmuz Demokrasi ve Millî Birlik Günü ele alınır.

SB.6.6.5. Türkiye Cumhuriyeti’nin etkin bir vatandaşı olarak hak ve sorumluluklarının anayasal güvence altında olduğunu açıklar.

SB.6.6.6.Türk tarihinden ve güncel örneklerden yola çıkarak toplumsal hayatta kadına verilen değeri fark eder.

Pozitif ayrımcılık, ekonomik, siyasal ve toplumsal temsil gibi olumlu, kadına şiddet ve cinsiyet ayrımcılığı gibi olumsuz konular üzerinde durulur.

7. KÜRESEL BAĞLANTILAR

Bu öğrenme alanı işlenirken kültürel mirasa duyarlılık değeriyle araştırma ve eleştirel düşünme gibi becerilerin de öğrenciler tarafından edinilmesi sağlanmalıdır.

SB.6.7.1. Ülkemizin Türk Cumhuriyetleri ve komşu devletlerle olan kültürel, sosyal, siyasi ve ekonomik ilişkilerini analiz eder.

SB.6.7.2. Ülkemizin diğer ülkelerle olan ekonomik ilişkilerini analiz eder.

Konu kaynaklar ve ihtiyaçlar açısından ele alınır.

SB.6.7.3. Ülkemizin sahip olduğu siyasi, askerî, ekonomik ve kültürel özelliklere bağlı olarak uluslararası alanda üstlendiği rolleri analiz eder.

SB.6.7.4. Popüler kültürün, kültürümüz üzerindeki etkilerini sorgular.

Kültürümüze ait olmayan unsurların, medya araçları yoluyla toplum hayatını nasıl etkilediği fark ettirilir.

(14)

28

Müzik Dersi Öğretim Programı

6. SINIF KAZANIM VE AÇIKLAMALARI Mü. 6. A. DİNLEME - SÖYLEME

Mü.6.A.1. İstiklâl Marşı’nı birlikte söyler.

a) Öğrencilerin İstiklâl Marşı’nı nefes yerlerine uygun olarak söylemeleri sağlanır.

b) Öğrencilerin İstiklâl Marşı’nı söylerken doğru tonlama ve vurgu yapmaları sağlanır.

Mü.6.A.2. Millî birlik ve beraberlik duygusunu güçlendiren marşlarımızı doğru söyler.

a) Millî, dinî ve manevi günler ile belirli gün ve haftalarda bu kazanıma yer verilmelidir.

b) Öğrencilerin önemli gün ve haftalar dolayısıyla düzenlenecek Atatürk ile ilgili müzik etkinliklerine katıl- maları için gerekli yönlendirmeler yapılmalıdır. Bu etkinliklerde öğrenciler, oluşturdukları özgün çalışma- ları da sergileyebilirler.

Mü.6.A.3. Öğrendiği notaları seslendirir.

Öğrencilere kalın do-ince do aralığındaki notaları algılamaya yönelik seslendirme çalışmaları öğretmenin çalgı eşliği desteği ile yaptırılmalıdır.

Mü.6.A.4. Farklı ritmik yapıdaki müzikleri seslendirir.

Müzikler kulaktan öğretilmiş basit, bileşik ve aksak ölçülerle sınırlı olmalıdır.

Mü.6.A.5. Seslendirdiği müziklerde hız ve gürlük basamaklarını uygular.

a) Öğrencilerin dağarcıklarındaki ezgilerden, seviyelerine uygun olanları seslendirmelerine yönelik et- kinlikler düzenlenir.

b) Öğrenilen değişik hız ve gürlük basamaklarının müziksel anlatımdaki yeri ve önemi vurgulanmalıdır.

Mü.6.A.6. Türk müziğinin makamsal bir yapıda olduğunu fark eder.

Türk müziğinin temel dokusu göz önünde bulundurularak öğrencilerin nihavent ve nikriz makamlarını ayırt edebilmelerine yönelik dinleti (türkü, şarkı, alıştırma vb.) çalışmaları yapılmalıdır. Örneğin önce sınıf düzeyinde istenen makamlardan birine yönelik dinleti çalışmaları yapılır. Öğrenciler ilk makamı işitsel olarak algıladıktan sonra diğer makama yönelik dinleti yapılır. Sonra her iki makama yönelik karışık eser- ler dinletilir ve öğrencilerden eserlerin hangi makama ait olduklarını bulmaları istenir. Öğrenciler eserlerin makamlarını belirlemede belli bir başarı elde ettikten sonra bu makamlardan farklı karakterde üçüncü bir makama ait eserler de arada bir sorulur ancak bu makamla ilgili ayrıntıya girilmez. Her çalışma sınıf düzeyinde istenen makamlara yönelik söyleme etkinlikleri ile desteklenerek öğrencilerde makamsal far- kındalık sağlanır.

Mü.6.A.7. Müzik çalışmalarını sergiler.

Öğrencilerin müzikle ilgili eser ve edinimlerini sunabilecekleri ortamlar oluşturulur.

Mü. 6. B. MÜZİKSEL ALGI VE BİLGİLENME Mü.6.B.1. Temel müzik yazı ve ögelerini kullanır.

a) Kalın do-ince do aralığındaki notalar, uzatma bağı, hece bağı, tekrar işaretleri (röpriz, dolap), basit ölçü (3/8), bileşik ölçü (6/8) ve aksak ölçü (5/8) ile onaltılık nota ve onaltılık sus değeri verilmelidir.

b) Değiştirici işaretler (diyez, bemol, natürel) verilmelidir.

Mü.6.B.2. Müziklerde aynı ve farklı bölümleri ritim çalgılarıyla ayırt eder.

Düzeye uygun iki ve üç bölümlü şarkı, türkü vb. örnekler verilmelidir.

(15)

29

Mü.6.B.3. Ergenlik dönemi ses değişim özelliklerini fark eder.

Mü.6.B.4. İnsan sesinin oluşumunu kavrar.

Ses ve solunum organları tanıtılarak bu organların ses kaynakları olduğu vurgulanmalı, ses ile işitme arasındaki ilişki üzerinde durulmalıdır.

Mü. 6. C. MÜZİKSEL YARATICILIK

Mü.6.C.1. Dinlediği farklı türdeki müziklerle ilgili duygu ve düşüncelerini farklı anlatım yollarıyla ifade eder.

Öğrencilerin dinledikleri farklı türlerdeki müzikler ile ilgili düşüncelerini özgün anlatım yollarıyla (resim yapma, harekete dönüştürme, öykü ve şiir yazma vb.) ifade etmeleri istenir.

Mü.6.C.2. Farklı ritmik yapıdaki müzikleri harekete dönüştürür.

Kulaktan öğrenilmiş basit ve aksak ölçüler verilmelidir.

Mü.6.C.3. Ezgilere kendi oluşturduğu ritim kalıbı ile eşlik eder.

Öğrendiği süre değerleri, zaman belirteçleri ve usullerle sınırlı olmalıdır.

Mü.6.C.4. Müziklerde aynı ve farklı bölümleri dansa dönüştürür.

Düzeye uygun iki ve üç bölümlü şarkı, türkü vb. örnekler verilmelidir.

Mü.6.C.5. Kendi oluşturduğu ezgileri seslendirir.

a) Ezgi denemeleri; öğrenilen zaman belirteçleri ve süre değerleri ile sınırlandırılmalıdır.

b) Öğrencilerin oluşturdukları ezgileri bireysel veya toplu olarak seslendirmeleri sağlanır.

Mü.6.C.6. Müzikle ilgili araştırma ve çalışmalarında bilişim teknolojilerinden yararlanır.

a) Öğrenciler kendi çalışmalarını (beste, düzenleme vb.) bilgisayarlı müzik kayıt teknolojilerini kullanarak kaydeder. Örneğin bireysel olarak veya grup oluşturarak, çalışmalarını nota yazım programları ile notaya alma; müzik-ses düzenleme programları ile de kaydetme ve düzenleme etkinlikleri yaparlar.

b) İnternet ortamında müzik dinlerken siber güvenliğe ve etik kurallara dikkat edilmesi gerekliliği hatırlatılır.

Mü. 6. D. MÜZİK KÜLTÜRÜ

Mü.6.D.1. Yurdumuza ait başlıca müzik türlerini ayırt eder.

Türk halk müziği, Türk sanat müziği, dinî müzik, mehter müziği ve çok sesli Türk müziklerinden seçkin örnekler (Örneğin Muharrem Ertaş, Neşet Ertaş, Tanbûrî Cemil Bey, Çekiç Ali, Zeki Müren gibi önemli müzisyenler tarafından icra edilen eserler) öğrencilerin ses sınırlarına ve sınıf düzeyine uygun olarak verilmelidir.

Mü.6.D.2. Atatürk’ün müzikle ilgili temel görüşlerini anlar.

a) Atatürk’ün müzikle ilgili görüşlerini anlamak için Türk müziğinin gelişimi ile ilgili sözlerinden yola çıkılır.

Örneğin öğrencilerin Atatürk’ün “Ulusun ince duygularını düşüncelerini anlatan, yüksek deyişlerini, söy- leyişlerini toplamak, onları genel musiki kurallarına göre işlemek gerekir, ancak Türk ulusal musikisi böyle yükselebilir, evrensel musiki de yerini alabilir.” vb. sözlerinden yola çıkılarak müziğe ilişkin görüşlerini tanımaları sağlanır.

b) Öğrencilerin müzikle ilgili araştırmalarında bilgisayar, internet ve kütüphanelerden yararlanabilmele- rine ilişkin yönlendirmeler yapılır.

Mü.6.D.3. Yurdumuza ait müzik türlerinin kültürümüzün bir değeri ve zenginliği olduğunu fark eder.

(16)

30

Mü.6.D.4. Türk müziği kültürünü tanır.

Türk müziği kültürüne felsefesi ve eserleriyle katkıda bulunmuş; Dede Efendi, Tanbûrî Cemil Bey, Âşık Veysel gibi şahsiyetler vurgulanmalıdır.

Mü.6.D.5. Dinlediği çeşitli türdeki müziklerden hem bireysel hem de ortak sınıf arşivini geliştirir.

a) Öğrencilerin müzik alanı ile ilgili edindikleri veya ürettikleri her türlü çalışmayı (eser ses kayıtları, nota yazıları vb.) sınıflandırıp çeşitli bilişim teknolojisi gereçlerinin (bilgisayar, çeşitli bellek birimleri vb.) des- teğiyle gerek yazılı gerek sayısal (dijital) veri olarak bir müzik arşivi oluşturmaları sağlanır.

b) İnternet ortamında müzik dinlerken siber güvenliğe ve etik kurallara dikkat edilmesi gerekliliği hatır- latılır.

Mü.6.D.6. Atatürk’ün sevdiği türkü ve şarkıları tanır.

Eserler “Kırmızı Gülün Alı Var”, “Vardar Ovası”, “Estergon Kalâ’sı” gibi Atatürk’ün sevdiği türkü ve şarkı- lardan seçilir.

(17)

17 6. SINIF KAZANIM VE AÇIKLAMALARI

MU.6.1. SAYILAR VE İŞLEMLER MU.6.1.1. Doğal Sayılarla İşlemler MU.6.1.1.1.

MU.6.1.1.2.

a) Zihinden işlem gerektiren problem durumlarına yer verilir.

b) Sözel, sayısal veya şekiller yardımıyla modellemeler yaptırılır.

c) Problem kurmaya yönelik çalışmalara yer verilir.

MU.6.1.2. Çarpanlar ve Katlar MU.6.1.2.1.

a) Günlük hayat durumlarından örneklere yer verilir.

b) Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılır.

ç) İki doğal sayının en büyük ortak bölenini (EBOB) ve en küçük ortak katını (EKOK) bulmaya yönelik problemlere girilmez.

MU.6.1.3. Kümeler MU.6.1.3.1.

Fen bilimleri dersinden farklı sınıflandırmalar, görsel sanatlar dersinden ana ve ara renklerin sınıflandırılması gibi disiplinlerarası ilişkilendirimelere yer verilir.

MU.6.1.4. Tam Sayılar MU.6.1.4.1.

Günlük hayattan farklı modellere yer verilir.

MU.6.1.5. Kesirlerle İşlemler MU.6.1.5.1.

a) Öğrencilerin kendilerine özgü stratejiler geliştirmeleri teşvik edilir.

b) Sınıf sayı ve işlem sınırlılıkları içinde kalınır.

(18)

18

MU.6.1.6. Ondalık Gösterim MU.6.1.6.1.

Türk ve yabancı para birimleri birbirine dönüştürülür.

b) Finansal okuryazarlığın toplum için önemi vurgulanır.

c) Girişimcilik ve tasarruf bilincinin aile ve toplum için önemi vurgulanır.

ç) Öğrencilerin kendilerine özgü stratejiler geliştirmeleri teşvik edilir.

MU.6.1.7. Oran MU.6.1.7.1.

a) Sağlıklı hayat (kalori miktarı, egzersiz vb.) için günlük veya haftalık bir plan oluşturmaya yönelik uygulamalara yer verilir.

b) Zaman yönetimi için günlük veya haftalık bir plan oluşturur.

MU.6.2. CEBİR

MU.6.2.1. Cebirsel İfadeler MU.6.2.1.1.

Somut materyaller veya bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılır.

MU.6.3. GEOMETRİ VE ÖLÇME MU.6.3.1. Açılar

MU.6.3.1.1.

a) Somut materyaller veya bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılır.

b) Sınıf sınırlılıkları içinde kalınır.

MU.6.3.2. Alan Ölçme

MU.6.3.2.1.

a)Düzgün olmayan düzlemsel bölgelerin alanını belirlemeye yönelik stratejiler geliştirir.

b) Düzlemsel bölgelerin alanlarının bulunmasında kare, dikdörtgen, paralelkenar ve üçgenin alan bağıntılarından yararlanılır.

MU.6.3.3. Çember MU.6.3.3.1.

Çember çizmeye yönelik problemlere yer verilir.

(19)

19 MU.6.3.4. Geometrik Cisimler

MU.6.3.4.1.

Hacim kavramı ile uzunluk, kütle ve alan ölçme birimleri arasında ilişki kurulur.

MU.6.3.5. Sıvıları Ölçme MU.6.3.5.1.

a) Motor hacmi, ilaç, kozmetik ürünlerinin miktarı ve doğal gaz, su, sıvı yakıt vb. harcama miktarları ile sıvı ölçme birimlerinin ilişkisine yönelik uygulamalara yer verilir.

b) Problem kurmaya yönelik çalışmalara yer verilir.

MU.6.4. VERİ İŞLEME

MU.6.4.1. Veri Toplama ve Değerlendirme MU.6.4.1.1.

MU.6.4.2. Veri Analizi MU.6.4.2.1.

a) Somut materyal veya bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılır.

b) Aritmetik ortalamanın denge anlamı vurgulanır.

(20)

Matematik Dersi Öğretim Programı

58

6. SINIF KAZANIM VE AÇIKLAMALARI M.6.1. SAYILAR VE İŞLEMLER

M.6.1.1. Doğal Sayılarla İşlemler

Terimler veya kavramlar: doğal sayılar, kuvvet (üs), taban, üslü ifade Semboller: çarpma işareti: “ . ”

M.6.1.1.1. Bir doğal sayının kendisiyle tekrarlı çarpımını üslü ifade olarak yazar ve değerini hesaplar.

M.6.1.1.2. İşlem önceliğini dikkate alarak doğal sayılarla dört işlem yapar.

M.6.1.1.3. Doğal sayılarda ortak çarpan parantezine alma ve dağılma özelliğini uygulamaya yönelik işlemler yapar.

a) Eşitliklerin anlamlı öğrenilmesi için modellerden yararlanılır.

b) Örneğin aşağıdaki dikdörtgenin alanı hesaplanırken parantez kullanmayla ilgili verilen 5(2+8) = 5.2 + 5.8 ve 5.2 + 5.8 = 5(2+8) gibi durumlar ayrı ayrı incelenebilir.

2

5

8

M.6.1.1.4. Doğal sayılarla dört işlem yapmayı gerektiren problemleri çözer ve kurar.

İşlemler yapılırken işlem özellikleri kullanılır.

M.6.1.2. Çarpanlar ve Katlar

Terimler veya kavramlar: çarpan, kat, bölen, asal sayı, ortak bölen, ortak kat M.6.1.2.1. Doğal sayıların çarpanlarını ve katlarını belirler.

M.6.1.2.2. 2, 3, 4, 5, 6, 9 ve 10’a kalansız bölünebilme kurallarını açıklar ve kullanır.

a) 6’ya kalansız bölünebilme kuralının 2 ve 3’e kalansız bölünebilme kuralından yararlanılarak geliştirilebileceği dikkate alınır.

b) Kuralların kullanımında harfli ifadelere yer verilmez.

M.6.1.2.3. Asal sayıları özellikleriyle belirler.

Eratosthenes (Eratosten) kalburu yardımıyla 100’e kadar olan asal sayılar bulunur.

M.6.1.2.4. Doğal sayıların asal çarpanlarını belirler.

M.6.1.2.5. İki doğal sayının ortak bölenleri ile ortak katlarını belirler, ilgili problemleri çözer.

İki doğal sayının en büyük ortak bölenini (EBOB) ve en küçük ortak katını (EKOK) bulmaya yönelik problemlere bu sınıf düzeyinde girilmez.

(21)

59

M.6.1.3. Kümeler

Terimler veya kavramlar: küme, eleman, eleman sayısı, boş küme, birleşim, kesişim Semboller: { }, , , s(A), , ,

M.6.1.3.1. Kümeler ile ilgili temel kavramları anlar.

a) Kümelerin farklı gösterimlerine (liste, ortak özellik ve venn şeması yöntemi) yer verilir.

b) Küme, eleman, eleman sayısı, boş küme, birleşim, kesişim kavramları verilir. Çalışmalarda kavramsal düzeyde kalınır.

M.6.1.4. Tam Sayılar

Terimler veya kavramlar: tam sayı, pozitif tam sayı, negatif tam sayı, mutlak değer Semboller:

ℤ

,

ℤ

⁺,

ℤ

⁻,│a│

M.6.1.4.1. Tam sayıları tanır ve sayı doğrusunda gösterir.

a) Tam sayılara olan ihtiyacın fark edilmesine yönelik çalışmalara yer verilir.

b) Pozitif ve negatif tam sayıların zıt yön ve değerleri ifade etmede kullanıldığı vurgulanır. Örneğin asansörde katların belirtilmesi, hava sıcaklıkları vb.

M.6.1.4.2. Tam sayıları karşılaştırır ve sıralar.

a) Karşılaştırma yaparken büyük sayının küçük sayıya kıyasla sayı doğrusunun daha sağında olduğu vurgulanır.

b) Tam sayıları karşılaştırma ve sıralamayla ilgili gerçek hayat durumlarını içeren çalışmalara yer verilir.

M.6.1.4.3. Bir tam sayının mutlak değerini belirler ve anlamlandırır.

Mutlak değerin sayı doğrusunda ve gerçek hayatta (asansör, termometre vb.) ne anlama geldiği üzerinde durulur.

M.6.1.5. Kesirlerle İşlemler

M.6.1.5.1. Kesirleri karşılaştırır, sıralar ve sayı doğrusunda gösterir.

Kesirleri sıralamada kullanılacak stratejiler belirlenirken ilk önce öğrencilerin kendi stratejilerini oluşturmalarına imkân verilir. Kullanılabilecek stratejiler: kesirlerin bütüne olan yakınlıkları, yarımdan büyük veya küçük olmaları, yarıma olan yakınlıkları, birim kesirlerin karşılaştırılması, payda eşitleme (denk kesirlerin dikkate alınması).

M.6.1.5.2. Kesirlerle toplama ve çıkarma işlemlerini yapar.

Gerçek hayat durumları ve uygun kesir modelleriyle yapılacak çalışmalara yer verilir.

M.6.1.5.3. Bir doğal sayı ile bir kesrin çarpma işlemini yapar ve anlamlandırır.

a) Örneğin 6 . 2

3 ifadesinin 6 tane 2

3’ün toplamı anlamına geldiği ve 2

3 . 6 ifadesinin de 6’nın 2

3 kadarı olduğu ve bu işlemlerin aynı sonucu verdiği vurgulanır.

b) Gerçek hayat durumları ve uygun kesir modelleriyle yapılacak çalışmalara yer verilir.

c) Bir doğal sayı 1’den büyük bir kesirle çarpıldığında sonucun bu sayıdan büyük bir sayı, 1’den küçük bir kesirle çarpıldığında ise bu sayıdan küçük bir sayı olduğunu anlamaya yönelik çalışmalara yer verilir.

(22)

60

M.6.1.5.4. İki kesrin çarpma işlemini yapar ve anlamlandırır.

a) Örneğin 1 2 . 2

5 ifadesinin 2 5 ’in 1

2 ’si (yani yarısı) ve 2 5 . 1

2 ifadesinin 1 2 ’nin 2

5 ’i anlamına geldiği vurgulanır.

b) Gerçek hayat durumları ve uygun kesir modelleriyle yapılacak çalışmalara yer verilir.

M.6.1.5.5. Bir doğal sayıyı bir kesre ve bir kesri bir doğal sayıya böler, bu işlemi anlamlandırır.

a) İlk önce birim kesirlerle işlemler yapılır.

Örneğin 6 ÷ 12 ifadesinin 6’nın içinde kaç tane 1

2 olduğu, 12 ÷ 2 ifadesinin de 1

2 'yi 2’ye bölmek (yani 2 1 ’nin yarısı) olduğu modellerle fark ettirilir.

Daha sonra diğer kesirlerle işlemler ele alınır.

Örneğin 3 ÷ 34 ifadesinin 3’ün içinde kaç tane 3

4 olduğu, 3

4 ÷ 3 ifadesinin de 3

4 ’ü 3’e bölmek olduğu modellerle fark ettirilir.

b) Bir doğal sayı 1’den büyük bir kesre bölündüğünde sonucun bu sayıdan küçük bir sayı, 1’den küçük bir kesre bölündüğünde ise bu sayıdan büyük bir sayı olduğunu anlamaya yönelik çalışmalara yer verilir.

M.6.1.5.6. İki kesrin bölme işlemini yapar ve anlamlandırır.

Bölme işlemi anlamlandırılırken büyük kesrin küçük kesre bölündüğü ve sonucun tam sayı çıktığı basit işlemler üzerinde durulur. Örneğin 12 ÷ 1

4 ifadesinin, yarımın içinde kaç tane çeyrek olduğu anlamına geldiği modellerle ele alınır.

M.6.1.5.7. Kesirlerle yapılan işlemlerin sonucunu tahmin eder.

Çeyrek, üçte bir, yarım gibi kesirlerin kullanılabileceği günlük hayata ilişkin tahminlerle sınırlı kalınır.

M.6.1.5.8. Kesirlerle işlem yapmayı gerektiren problemleri çözer.

M.6.1.6. Ondalık Gösterim

Terimler veya kavramlar: çözümleme M.6.1.6.1. Bölme işlemi ile kesir kavramını ilişkilendirir.

a) Kesir gösteriminin aynı zamanda bölme işlemini de ifade ettiği vurgulanır. Örneğin 92 kesri aynı zamanda 9’un 2’ye bölünmesi anlamını taşır. Bu kazanım kapsamında tam bölünemeyen doğal sayılarla bölme işlemi yapmaya yönelik çalışmalara da yer verilir. Bölme işleminde virgül kullanımı üzerinde durulur. Virgülden sonra en çok üç basamaklı sayılarla sınırlı kalınır.

b) Devirli ondalık gösterimler tanıtılır fakat devirli ondalık gösterimlerin kesre dönüştürülmesine girilmez.

M.6.1.6.2. Ondalık gösterimleri verilen sayıları çözümler.

Örneğin 253,47=2.100 + 5 .10 + 3 .1 + 4 . 1

10 + 7 . 1 100 253,47=2.100 + 5 .10 + 3 .1 + 4 . 0,1 + 7 . 0,01

M.6.1.6.3. Ondalık gösterimleri verilen sayıları belirli bir basamağa kadar yuvarlar.

Sayıları yuvarlamanın sağladığı kolaylıklar üzerinde durulur.

M.6.1.6.4. Ondalık gösterimleri verilen sayılarla çarpma işlemi yapar.

a) Çarpma işleminin anlamlandırılmasına yönelik çalışmalara yer verilir.

b) Bir doğal sayı 1’den küçük bir ondalık ifadeyle çarpıldığında sonucun o sayıdan küçük olduğunun fark edilmesine yönelik çalışmalara yer verilir.

(23)

61

M.6.1.6.5. Ondalık gösterimleri verilen sayılarla bölme işlemi yapar.

Bölme işleminin anlamlandırılmasına yönelik çalışmalara yer verilir.

M.6.1.6.6. Ondalık gösterimleri verilen sayılarla; 10, 100 ve 1000 ile kısa yoldan çarpma ve bölme işlemlerini yapar.

M.6.1.6.7. Sayıların ondalık gösterimleriyle yapılan işlemlerin sonucunu tahmin eder.

0,1; 0,25; 0,5 gibi ondalık gösterimlerin kullanılabileceği günlük hayata ilişkin tahminlerle sınırlı kalınır.

M.6.1.6.8. Ondalık ifadelerle dört işlem yapmayı gerektiren problemleri çözer.

M.6.1.7. Oran

Terimler veya kavramlar: oran, birimli oran, birimsiz oran Semboller: a

a:b; b ; a/b

M.6.1.7.1. Çoklukları karşılaştırmada oran kullanır ve oranı farklı biçimlerde gösterir.

5:6, 56 , 5’in 6’ya oranı gibi farklı gösterimler kullanılır.

M.6.1.7.2. Bir bütünün iki parçaya ayrıldığı durumlarda iki parçanın birbirine veya her bir parçanın bütüne oranını belirler, problem durumlarında oranlardan biri verildiğinde diğerini bulur.

Örnek durumlar: Bir sınıfta kızların sayısının erkeklerin sayısına oranı 2/3 ise kızların sayısının sınıf mevcuduna oranı nedir?

Bir sınıfta kızların sayısının sınıf mevcuduna oranı 2/5 ise erkeklerin sayısının kızların sayısına oranı nedir?

M.6.1.7.3. Aynı veya farklı birimlerdeki iki çokluğun birbirine oranını belirler.

a) Örneğin 3 saatte 150 km giden bir aracın aldığı yolun geçen süreye oranı 150 km

3 sa. = 50 km/sa. olarak yazıldığından bu oran birimlidir. 6A sınıfının topladığı plastik kapakların sayısının 6B sınıfının topladığı plastik kapakların sayısına oranı 180 adet120 adet = 3

2 olarak yazılır ve bu oran birimsizdir.

b) Birimli oranlardan sürat birimi olan km/sa. ile m/sn. arasında dönüşümler yapılır.

M.6.2. CEBİR

M.6.2.1. Cebirsel İfadeler

Terimler veya kavramlar: cebirsel ifade, değişken, katsayı, terim, sabit terim, benzer terim

M.6.2.1.1. Sözel olarak verilen bir duruma uygun cebirsel ifade ve verilen bir cebirsel ifadeye uygun sözel bir durum yazar.

a) Cebirsel ifadelerde kullanılan harflerin sayıları temsil ettiği ve “değişken” olarak adlandırıldığı belirtilir.

b) En az bir değişken ve işlem içeren ifadelerin “cebirsel ifadeler” olduğu vurgulanır.

c) Terim, sabit terim, benzer terim ve katsayı kavramları ele alınır.

M.6.2.1.2. Cebirsel ifadenin değerini değişkenin alacağı farklı doğal sayı değerleri için hesaplar.

(24)

62

M.6.2.1.3. Basit cebirsel ifadelerin anlamını açıklar.

Bu düzeyde a

5 2±a

4a, , 5 biçimindeki cebirsel ifadelerin anlaşılmasına yönelik çalışmalara yer verilir.

Örneğin a + a + a + a = 4a, 2b = b + b, 3+c5 = 3

5 + c 5 , d

5 = 1

5 . d gibi işleme dayalı uygulamaların yanı sıra aşağıda örneklendiği gibi uygun modellerle çalışmalar yapılır.

a

a a a a ⁺ a ⁺ a ⁼ 3.a ⁼ 3a

M.6.3. GEOMETRİ VE ÖLÇME M.6.3.1. Açılar

Terimler veya kavramlar: komşu açı, tümler açı, bütünler açı, komşu tümler açı, komşu bütünler açı, ters açı

M.6.3.1.1. Açıyı, başlangıç noktaları aynı olan iki ışının oluşturduğunu bilir ve sembolle gösterir.

M.6.3.1.2. Bir açıya eş bir açı çizer.

Kareli kâğıt üzerinde çalışılması istenir. Bununla birlikte açıölçer ve benzeri araçlar kullanılabilir.

M.6.3.1.3. Komşu, tümler, bütünler ve ters açıların özelliklerini keşfeder; ilgili problemleri çözer.

M.6.3.2. Alan Ölçme

Terimler veya kavramlar: ar, dekar, hektar Semboller: km², hm², dam², m², dm², cm², mm²

M.6.3.2.1. Üçgenin alan bağıntısını oluşturur, ilgili problemleri çözer.

a) Noktalı veya kareli kâğıtta üçgenlerde yükseklik çizme çalışmalarına yer verilir. Geniş açılı üçgenlerdeki yükseklikler de ele alınır.

b) Üçgenin alan bağıntısı oluşturulurken dikdörtgenin alan bağıntısından yararlanılabilir.

M.6.3.2.2. Paralelkenarın alan bağıntısını oluşturur, ilgili problemleri çözer.

a) Noktalı veya kareli kâğıtta paralelkenarın bir kenarına ait yüksekliği çizmeye yönelik çalışmalara yer verilir.

b) Paralelkenarın alan bağıntısı oluşturulurken dikdörtgenin alan bağıntısından yararlanılabilir.

c) Kare ve dikdörtgenin, paralelkenarın özel durumları olduğu vurgulanır.

M.6.3.2.3. Alan ölçme birimlerini tanır, m²–km², m²–cm²–mm² birimlerini birbirine dönüştürür.

M.6.3.2.4. Arazi ölçme birimlerini tanır ve standart alan ölçme birimleriyle ilişkilendirir.

M.6.3.2.5. Alan ile ilgili problemleri çözer.

Üçgen, dikdörtgen ve paralelkenardan oluşan bileşik şekillerin (örneğin açık zarf) alanlarını içeren problemlere yer verilir.

(25)

63

M.6.3.3. Çember

Terimler veya kavramlar: çap, yarıçap, merkez, çember, daire Semboller:

r, R, π

M.6.3.3.1. Çember çizerek merkezini, yarıçapını ve çapını tanır.

a) Pergel kullanmaya yönelik çalışmalara yer verilir.

b) Çember ile daire arasındaki ilişki belirtilir.

M.6.3.3.2. Bir çemberin uzunluğunun çapına oranının sabit bir değer olduğunu ölçme yaparak belirler.

Bu sabit değere

π

(pi) denildiği vurgulanır.

π

ile ilgili problemler verildiğinde, kullanılması istenen yaklaşık değer her seferinde “

π

’yi 3 alınız; 22/7 alınız; 3,14 alınız.” gibi ifadelerle belirtilir.

M.6.3.3.3. Çapı veya yarıçapı verilen bir çemberin uzunluğunu hesaplamayı gerektiren problemleri çözer.

M.6.3.4. Geometrik Cisimler

Terimler veya kavramlar: birimküp, hacim, metreküp, desimetreküp, santimetreküp, milimetreküp Semboller: m³, dm³, cm³, mm³

M.6.3.4.1. Dikdörtgenler prizmasının içine boşluk kalmayacak biçimde yerleştirilen birimküp sayısının o cismin hacmi olduğunu anlar, verilen cismin hacmini birimküpleri sayarak hesaplar.

a) Öğrencilerin hacmi ölçmeye yönelik stratejiler geliştirmesine fırsat verilir. Örneğin birimküpler sayılırken oluşan tabakalarda kaçar tane birimküp olduğuna ve toplam kaç tabaka bulunduğuna dikkat çekilir.

b) Hacmi anlamlandırmaya yönelik çalışmalara yer verilir. Hacmin, herhangi bir cismin boşlukta kapladığı yer olduğu vurgulanır.

M.6.3.4.2. Verilen bir hacim ölçüsüne sahip farklı dikdörtgenler prizmalarını birimküplerle oluşturur, hacmin taban alanı ile yüksekliğin çarpımı olduğunu gerekçesiyle açıklar.

a) Kare prizma ve küpün, dikdörtgenler prizmasının özel bir hâli olduğu dikkate alınır.

b) Hacim bağıntısının oluşturulması modeller yardımıyla yapılır.

c) Verilen bir hacim ölçüsüne sahip, prizma olmayan farklı yapılar oluşturmaya yönelik çalışmalara da yer verilir.

M.6.3.4.3. Standart hacim ölçme birimlerini tanır ve cm³, dm³, m³ birimleri arasında dönüşüm yapar.

Hacim ölçme birimleri m³, dm³, cm³ ve mm³ ile sınırlandırılır.

M.6.3.4.4. Dikdörtgenler prizmasının hacim bağıntısını oluşturur, ilgili problemleri çözer.

Bilgi ve iletişim teknolojilerinden, örneğin üç boyutlu dinamik geometri yazılımlarından yararlanılabilir.

M.6.3.4.5. Dikdörtgenler prizmasının hacmini tahmin eder.

M.6.3.5. Sıvı Ölçme

Terimler veya kavramlar: litre, desilitre, santilitre, mililitre Semboller: L, dL, cL, mL

M.6.3.5.1. Sıvı ölçme birimlerini tanır ve birbirine dönüştürür.

a) Sıvı ölçme birimleri ile ilgili dönüşümler sadece L, cL ve mL arasında yapılır.

b) 1 litrenin 1 dm³ olduğunu fark etmeye yönelik çalışmalar yapılır.

(26)

64

M.6.3.5.2. Sıvı ölçme birimlerini hacim ölçme birimleri ile ilişkilendirir.

Sıvı ölçme birimleri, hacim ölçme birimleriyle ilişkilendirilerek sıvı ölçülerinin temelde özel birer hacim ölçüsü olduğu vurgulanır.

M.6.3.5.3. Sıvı ölçme birimleriyle ilgili problemler çözer.

M.6.4. VERİ İŞLEME

M.6.4.1. Veri Toplama ve Değerlendirme

Terimler veya kavramlar: ikili sütun grafiği, ikili sıklık grafiği, eksenler

M.6.4.1.1. İki veri grubunu karşılaştırmayı gerektiren araştırma soruları oluşturur ve uygun verileri elde eder.

a) Örneğin sınıfımızdaki kız ve erkek öğrencilerin en sevdikleri renkler nelerdir?

b) Beş büyük ilde 1990 ve 2010 yıllarında hizmet veren kaç tane hastane vardır?

c) Süreksiz veri gruplarıyla sınırlı kalınır. Sürekli ve süreksiz veri kavramına girilmez.

M.6.4.1.2. İki gruba ait verileri ikili sıklık tablosu ve sütun grafiği ile gösterir.

M.6.4.2. Veri Analizi

Terimler veya kavramlar: en küçük değer, en büyük değer, açıklık, aritmetik ortalama M.6.4.2.1. Bir veri grubuna ait açıklığı hesaplar ve yorumlar.

M.6.4.2.2. Bir veri grubuna ait aritmetik ortalamayı hesaplar ve yorumlar.

M.6.4.2.3. İki gruba ait verileri karşılaştırmada ve yorumlamada aritmetik ortalama ve açıklığı kullanır.

Aritmetik ortalama ve açıklığı gerçek hayat durumlarında yorumlamaya yönelik çalışmalara yer verilir.

(27)

60

İngilizce Dersi Öğretim Programı

6. Sınıf Öğretim Programı için seçilen konular, öğrencilerin yaratıcılık ve hayal gücü gibi temel özelliklerini geliştirmelerini hedeflemektedir. Program’ı oluşturan temalar, bu yaş grubundaki öğrencilerin sosyal, bilişsel ve duyuşsal gelişimleri temel alınarak belirlenmiştir. Eylem odaklı bir öğretim modeline göre belirlenen kazanımlar;

öğrencilerin günlük dilde gerekli basit ve kullanışlı dil işlevleriyle kendilerini ve düşüncelerini ifade edebilmelerini hedeflemektedir. Ayrıca öğrencilerin geçmiş ve şimdi hakkında, meslekler, yiyecekler, kişisel beğeniler, günlük yaşantılar ve hava durumu gibi konularda dil işlevlerini kullanarak iletişim kurmaları planlanmıştır. Tüm bunlara ek olarak, çevre ve demokrasi temalarıyla öğrencilerin yaşadıkları çevreye ve topluma karşı sorumlu bireyler olarak yetişmeleri amaçlanmıştır. Seçilen temalar, etkinlikler ve projeler yoluyla amaç, öğrencilere dili sevdirmek, onların hedef dili eğlenerek öğrenmesini sağlamak ve dile karşı olumlu bir tutum geliştirmelerine yardımcı olmaktır. Bu yolla öğrencilere dili bir amaç değil araç olarak kullanmayı öğretmek ve onlarda merak uyandırmak Program’ın hedefleri arasındadır. Öğretim Programı’nda hikâyeler, tablolar, kısa şiirler, tekerlemeler, posterler, diyaloglar, şarkılar, karikatürler, çizgi filmler, kartpostallar, kısa mesaj ve notlar gibi bu yaş grubundaki çocukların günlük hayatta sıklıkla rastlayabileceği metinler önerilmektedir. Okuma ve yazma etkinlikleri de bu bağlamdaki çalışmalar ile cümle düzeyinde sınırlı olarak gerçekleştirilmektedir. Bunun yanı sıra oyun, drama, kukla, benzetim, canlandırma, dinleme-anlama ve el becerileri içeren farklı etkinlikler kullanılarak çocukların eğlenerek öğrenebilmeleri hedeflenmiş, sınıf içinde yapılanların sınıf dışına yansıtılmasını kolaylaştıracak etkinlikler seçilmiştir.

6. SINIF İNGİLİZCE ÖĞRETİM PROGRAMI

Öğrenciler sıradan ve gündelik deyişlerle somut gereksinimleri karşılamayı hedefleyen son derece yalın ifadeleri anlayabilir ve kullanabilir. Kendini veya bir başkasını tanıtabilir ve karşısındaki kişiye basit sorular (örneğin oturduğu yer, ilişkileri, sahip olduğu şeyler vb.) sorabilir ve aynı türden sorulara yanıt verebilir. Eğer karşısındaki kişi yavaş ve kendisine yardımcı olacak biçimde konuşuyorsa öğrenci basit biçimde iletişim kurabilir.

Temel Düzey Kullanıcı

Giriş veya Keşif Düzeyi (A1) Ortak Yeti Açıklamaları

(28)

61 6. SINIF / 6

th

GRADE

Unit / Theme 1 Life

Functions & Useful LanguageLanguage Skills and Learning OutcomesSuggested Contexts, Tasks and Assignments

Describing what people do regularly (Making simple inquiries) What do you do at/after school? —I do my homework. —I play football on Wednesdays. —I finish all my homework. —I go to my step dance class. What does s/he do at/after school? —S/he listens to the teacher. —S/he helps her/his mother. —S/he rests after school. Telling the time and dates What time is it? / What is the time? —It’s five p.m. —It’s quarter past five. —It’s ten to nine. —It’s twenty past three. What is the date today? —11 August 2016. attend diary, -ies rest run errands take ... ... a nap ... care of something ... courses visit ... ... friends ... my aunt/uncle. traditional/folk dance

Listening E6.1.L1.

Students will be able to recognize

phrases, words, and expressions related to repeated actions. Spoken Interaction E6.1.SI1.

Students will be able to talk about repeated actions. Spoken Production E6.1.SP1.

Students will be able to use a series of

phrases and simple expressions to express their repeated actions. E6.1.SP2.

Students will be able to tell the time and dates.

Reading E6.1.R1.

Students will be able to understand

short and simple texts, such as personal narratives about repeated actions.

Contexts Advertisements Cartoons Charts Conversations Illustrations Lists Notices Picture strip story Postcards Posters Songs Stories Tables Videos Websites Tasks/Activities Chants and Songs Drama (Role Play, Simulation, Pantomime) Games Information Transfer Labeling Matching Questions and Answers Reordering True/False/No information Assignments • Students prepare a visual dictionary by including new vocabulary items. • Students

conduct a survey about their classmates’ favorite school/after-school activities and prepare a poster.

(29)

62 6. SINIF / 6

th

GRADE

Unit / Theme 2 Yummy Breakfast

Functions & Useful LanguageLanguage Skills and Learning OutcomesSuggested Contexts, Tasks and Assignments

Accepting and refusing Can I have some cheese? —Sure. —No, it’s all gone. Do you want some tea? —Yes, please. —No, thanks. I don’t like tea. —No, thanks. I don’t want any tea. Describing what people do regularly I eat honey and butter in the mornings. Expressing likes and dislikes Yummy! I love/like muffins! I don’t like junk food. It’s my favorite! Enjoy it! bagel, -s butter cereal croissant, -s egg, -s fruit/orange/apple/… juice jam junk food muffin, -s pancake, -s sausage, -s nutritious tea/coffee/milk

Listening E6.2.L1.

Students will be able to identify the names of different food in an oral text. Spoken Interaction E6.2.SI1.

Students will be able to ask people about their food preferences. Spoken Production E6.2.SP1.

Students will be able to express their opinions about the food they like and don’t like. Reading E6.2.R1.

Students will be able to understand

short and simple texts about food and preferences. E6.2.R2.

Students will be able to understand the label of food products.

Contexts Advertisements Cartoons Charts Conversations Illustrations Lists Menus Notices Picture strip story Postcards Posters Songs Stories Tables Videos Websites Tasks/Activities Games Drama (Role Play, Simulation, Pantomime) Information Transfer Labeling Questions and Answers True/False/No information Assignments • Students prepare a poster that shows and

categorizes different food and drinks for breakfast. • In pairs students act out a role play about the food and drinks they like/don’t like.