KPSS
DENEME SINAVI
EĞİTİM
BİLİMLERİ
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI TG-2
(LİSANS)
MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI ÇÖZÜMLER
1. B Soru öncülünde verilen bilgiler doğrultusun- da öğretmenin kullandığı öğretim stratejisinin sunuş(alış) yoluyla öğrenme olduğu görülmek- tedir. Öğretmen merkezli olan bu stratejide öğ- retmen düzenlediği içeriği tümdengelime dayalı şekilde öğrencilerine aktarır.
2. C Öğrencilerine veri kaynaklarına ulaşma, teknoloji- yi kullanma, bilimsel düşünme, kaynak gösterme, somut ürünler oluşturma ve sunu yapma becerile- ri kazandırmak isteyen bir öğretmenin kullanma- sı gereken uygulama projedir. Proje yönteminde öğrenciler belirledikleri konularda bilimsel yönte- mi kullanarak araştırmalar yaparlar. Edindiği bilgi- leri somut ürünlere dönüştürerek sunarlar. Projeyi problem çözmeden ayıran temel fark ise somut bir ürünle sonuçlanması ve bunun sunulmasıdır.
3. D Astronomi ve uzay dersinde “güneş, dünya ve ay” konusunda dersin içeriğini ve etkinliklerini dü- zenlerken “dünya” konusuna öncelik veren bir öğ- retmenin dikkate aldığı öğretim ilkesi “yakından uzağa”dır. Bu ilke öğretime öğrencilerin yaşadığı çevreden bilgi ve örneklerle başlanılması gerekti- ğini ifade eder.
4. E Sınıfındaki başarısı orta ve alt düzeyde olan öğ- rencilerinin de üst düzey başarı sağlama olasılığı artırmak isteyen bir öğretmenin yapması gereken en uygun işlem seçenekler arasında yer alanlar- dan farklı yöntem ve görevler vermektir. Öğret- menlerin öğretim sürecini çeşitlendirmesi bireysel farkların dikkate alınmasını sağlayacak ve bu şe- kilde öğrenciler kendi özellikleri dikkate alındığı için daha başarılı olacaktır.
5. C Öğrencilerine dersin konusuyla ilgili büyük grup tartışması yaptırmak isteyen bir öğretmenin ön- celikle onlarda ön bilgilerin yeterli düzeyde bu- lunduğunu kontrol etmesi gerekir. Öğrencilerin bir konuyla ilgili görüşlerini belirttikleri tartışma uygu- lamalarında öğrencilerin konuyla ilgili yorum ya- pabilmeleri için gerekli alt yapıya sahip olmaları gerekir.
6. B Dönüt verme işlemini sağlıklı şekilde gerçekleştir- mek isteyen bir öğretmenin öğrenci davranışları- na anında dönüt vermesi, onların her davranışına dönüt vermesi ve olumlu ifadelerle dönütleri oluş- turması oldukça önemlidir. Ancak A, C, D ve E seçeneklerindeki ifadeler bu anlayışa uygun de- ğildir.
7. B Dersinin planlama, uygulama ve değerlendirme sürecine öğrencilerinin de katılmalarını sağlayan bir öğretmenin bu işlemi derse olan etkin katılımın artmasını sağlar. Öğrenciler görüşlerinin dikkate alındığı ve her aşamasında yer aldıkları derslerde öğrenme isteklerini artırarak etkin katılım gösterir- ler.
8. A Soru öncülünde verilenler dikkate alındığında öğ- retmenin tutor destekli öğretimden yararlandığı görülmektedir. Tutor destekli öğretimde öğrenme eksiklerine sahip öğrencilerin belirlenen bir kişi- den bire bir şekilde özel ders alması sağlanır. Bu kişi akran, öğretmen ya da üst sınıf öğrencisi ola- bilir. Soru öncülündeki öğretmen de iki öğrencisi- nin diğer iki öğrenciden bire bir destek almasını sağlamıştır.
MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 9. D Aktif(etkin) öğrenme yöntemlerinin başarıyla uy-
gulandığı bir sınıfın öğrencilerinde A, B, C ve E seçeneklerinde yer alan özelliklerin gelişeceği söylenebilir. Ancak bu yaklaşım kapsamında öğ- rencilerde yarışma, rekabet ve başkalarını mem- nun etme gibi özelliklerin oluşması beklenmez.
Öğrencinin etkin katılımına dayalı bu anlayışta onun dersin her aşamasında yer alarak gruba ait olma, duyarlılık, öz denetim, güven ve enerji gibi özellikleri edinmesi sağlanır.
10. B A, C, D ve E seçeneklerinde yer alan işlemler so- ru-cevap uygulamasına ilişkin doğru uygulama- lardır. Ancak etkili bir soru-cevap uygulamasında öğretmenin hazırladığı soruları sınıfın geneline sorması gerekir. Bu şekilde soruyu tüm öğrenci- lerin düşünmesi sağlanarak katılım artırılmış ola- caktır.
11. D Öğrencilerinin görüşlerini açıklamalarını, farklı görüşlere saygı duymalarını, duygu ve düşünce- lerini ayırt etmelerini, sınıf içinde güven ve saygı ortamı yaratmayı, öğrenciler arasındaki iletişimin gelişmesini hedefleyen bir öğretmenin dersinde konuşma halkası tekniğinden yararlanması daha uygundur. Bu teknikte öğrenciler kendilerini sı- rayla bir olaydaki karakterin yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini ifade ederler, bu şekilde empati becerisini kazanırlar.
12. D Soru öncülünde verilen bilgiler doğrultusunda öğ- retmenin anlamlı öğrenme yaklaşımını benim- sediği söylenebilir. Ezber öğretime karşı olan bu anlayışta öğrencilerin ön bilgileri önemli yer tutar.
Öğretmen merkezli uygulamalarda yeni bilgiler öğrencilerin ön bilgileriyle ilişkilendirilerek bütün- leştirilir.
13. E Öğrencilerine doğayı ve doğal yaşamı koruma bi- linci kazandırmak isteyen bir öğretmenin sınıf dışı öğretim tekniklerinde yararlanması gerektiği söy- lenebilir. Bu doğrultuda A, B, C ve D seçeneklerin- deki uygulamaların kullanılması uygundur. Ancak anlatım yöntemi sınıf içi bir uygulamadır.
14. D Soru öncülünde öğretmenin yapmış olduğu uygu- lamalar güdüleme faaliyeti kapsamında gerçek- leşmektedir. Öğrencilere öğreneceklerinin ne işe yarayacağının söylenmesi ve onların kazanım- lardan haberdar edilmesi öğrenme isteklerini ar- tırarak derse güdülenmelerini sağlar. Güdülenen öğrencilerde derse karşı bir beklenti oluşur ve du- yuşsal olarak öğrenmeye hazır hale gelirler.
15. E Soru öncülünde özellikleri verilen uygulama yap- tırma tekniğidir. Bu teknikte öğrenciler öğrendik- lerini kullanarak pratik ederler. Sorunun en güçlü çeldiricisi gösterip yaptırmadır. Ancak öğretmen söz konusu uygulamada öğrencilere becerinin na- sıl yapılacağını göstermemiştir. Onlara direkt ola- rak uygulama imkânı tanımıştır.
16. C Soru öncülünde özellikleri verilen uygulama öğret – yeniden öğret (mikro öğretim) tekniğidir. Bu tek- nikte öğrencinin sergilediği bir beceri kayıt altına alınır. Ardından kayıt analiz edilerek öğrenciye dö- nüt verilir ve bu şekilde beceriyi geliştirmesi sağ- lanır.
MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 17. E Lateral düşünme becerisini geliştiren altı şapka-
lı düşünme tekniğinde beyaz, sarı, siyah, kırmı- zı, yeşil ve mavi olmak üzere altı farklı düşünce şapkası vardır. Bunlardan yeşil şapka yaratıcılığı kullanarak analiz edilen olaya ilişkin sıra dışı çö- zümler üretilmesini sağlayan bakış açısını temsil eder.
18. E Öğrencilerin heterojen gruplarda olumlu bağlılık duygusu ile birbirlerine öğrettikleri öğrenme yak- laşımı işbirlikli öğrenmedir. Bu yaklaşımda öğ- renciler grup içinde bireysel sorumluluk alarak grubun başarısı için çalışır. Ancak sosyalleşme- nin amaçlandığı bu yaklaşımda liderlik ve rekabet gibi unsurların oluşturulması istenmez.
19. C Dersinde istasyon tekniğini kullanarak öğrenci- lerinin ürünler oluşturmalarını sağlayan bir öğ- retmenin kullandığı bu öğretim uygulaması öğrencilerinde daha çok geliştireceği özellik se- çenekler arasında yer alanlardan yaratıcılıktır.
Öğrencilerin eş zamanlı etkinliklerde dönüşümlü çalışarak başlanmış bir işi devam ettirdikleri bu teknikte öğrenciler üretme duygusunu yaşarlar.
Yani ve özgün ürünler oluşturmada işe koşulan ağırlıklı özellik ise yaratıcı düşünmedir.
20. A Dersinde öğrencilerinin düzeylerine uygun çalış- malara katılmalarını sağlayan ve doğru davranış- larını pekiştiren bir öğretmenin programlı öğretim ilkelerinden başarı(pekiştireç) ilkesini daha çok dikkate aldığı söylenebilir. Başarı ilkesi öğrencinin düzeyine uygun çalışmalarda başarı duygusunu yaşamasını ve bunun karşılığında pekiştirilerek davranışın sürekliliğinin sağlanmasını vurgular.
21. E Sosyal (toplumsal) temel hazırlanacak program- larda toplumsal ihtiyaçların dikkate alınmasını ve kültürün aktarılarak toplumun istediği insan tipinin yetiştirilmesini vurgular. Bu temelin dikkate alı- narak hazırlanan programlar çevresiyle uyumlu şekilde yaşayabilen bireylerin yetiştirilmesine hiz- met eder.
22. B Eğitimin evrensel nitelikte olmasını savunan eği- tim felsefesi daimiciliktir. Bu eğitim anlayışı değiş- mez bilgilerin öğrencilere kazandırılarak onların hayata hazırlanmasını ve entelektüel kişiler ola- rak yetişmesinin önemini vurgular. Daimîci eğitim anlayışlarında klasik eserlerin önemli bir yeri var- dır. Ancak bu anlayışta öğretim öğrenci özellikleri- ne göre düzenlenmez.
23. C Bireylerin okullarda sistematik şekilde yararlan- dıkları eğitim faaliyetleri formal bir uygulama olan örgün eğitim kapsamındadır. Planlı programlı şe- kilde profesyonel kişilerce gerçekleştirilen bu eği- tim şeklinde kasıtlı kültürlemeler gerçekleştirilir.
Ancak planlı bir faaliyet olan örgün eğitimde olum- lu öğrenmelerin meydana getirilmesi amaçlanır.
24. A Öğretmenlerin eğitim ve sınama durumlarını dü- zenlerken öncelikle dikkate almaları gereken un- sur öğretim programında yer alan kazanımlardır.
İstendik yönde gerçekleştirilen eğitim işlemleri öncelikle bir hedefe ulaşmak için yapılmaktadır.
Bu yüzden hedefler dikkate alınması gereken ilk unsurdur. Diğer unsurlar hedeflerin ardından dik- kate alınır.
MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 25. C Öğrenene okulda ya da okul dışında kazandırıl-
ması planlanan bir dersle ilgili öğrenme yaşantı- ları düzeneği olarak ifade edilen kavram öğretim programıdır. Öğretim programı bir dersin bir kade- medeki tüm planlı faaliyetlerini içerir.
26. C A, B, D ve E seçeneklerindeki bilgiler mater- yal kullanım faydalarına ilişkin doğru ifadelerdir.
Ancak materyal kullanımının öğrenci özellikleri- ni aynı seviyeye getirmek gibi bir faydası yoktur.
Çünkü çağdaş eğitim kapsamında bireysel fark- lılıklara saygı duyulur ve bireyler bu farklılıklarıyla geliştirilmeye çalışılır.
27. A Öğrencilerine bitki türlerini öğretmek isteyen bir sınıf öğretmeninin hazırladığı görsel materyaller- de çizdiği ağaçların yapraklarını oluştururken ger- çek ağaç yapraklarından parçalar kullanarak bu görselin inandırıcılığını artırmaya çalışması onun görseldeki dokuyu güçlendirmeye çalıştığını gös- terir. Doku görselde çizimler ve çeşitli materyaller kullanılarak üçüncü boyut algısı oluşturularak öğ- rencide dokunma hissi yaratılmasıdır.
28. D A, B, C ve E seçeneklerindeki bilgiler sınıf tah- tasının doğru kullanımına ilişkin doğrudur. An- cak sınıf tahtası kullanılırken bilgiler önce bir kez söylenmeli ve ardından tahtaya yazılmalıdır.
Bu şekilde hem öğrencilerin yanlış anlamaları engellenmiş olacak hem de öğrencilere zihinsel tekrar imkânı verilmiş olacaktır.
29. C Edgar Dale tarafından oluşturulan yaşantı konisi aşağıdaki gibidir.
Sözel sembollerle
edinilen yaşantılar
Görsel sembollerle
edinilen yaşantılar Radyo, plak, şerit, resimlerle edinilen
yaşantılar Hareketli resimlerle
edinilen yaşantılar Televizyonla edinilen
yaşantılar Sergiler yardımıyla edinilen
yaşantılar
Geziler yoluyla edinilen yaşantılar Gösteriler yoluyla edinilen yaşantılar
Dramatizasyonla edinilen yaşantılar Model ve numunelerle edinilen yaşantılar
(Simülasyonlar)
Doğrudan doğruya edinilen maksatlı yaşantılar Göz ya da kulakla
Gözle
Göz ya da kulakla
Göz ve kulakla
Basitten Somuttan Bütün duyu organlar
ı
Kendi kendine edinilen
Çok sayıda duyu organıyla edinilenden Kendi kendine edinilenden Başkalarının yardımıyla edinilen
Karmaşığa Soyuta Az sayıda duyu organıyla edinilene Başkalarının yardımıyla edinilene
Koni dikkate alındığında başkalarının yardımıyla edinilen yaşantılar arasından en kalıcı ve somut öğrenmeler gerçekleştiren tabana en yakın olan gösterilerdir.
30. D Renklerin eğitsel etkileri incelendiğinde görüldü- ğünde bilgilerin kalıcılığını en fazla artıran renk kırmızıdır. Bu doğrultuda materyallerde kırmızı ile gösterilen renkler öğrenciler tarafından daha kalı- cı şekilde öğrenilir.
31. E Başaramama ve küçük düşme kaygısı yaşayan öğrencilerin derse katılımını sağlamak isteyen bir öğretmenin onların özelliklerini dikkate alması, güdüleyerek öğrenme isteği oluşturması ve onla- rın başarmasını sağlaması gerekir. Ancak yanlış cevaplarına doğrusunu söylemek onların bu kay- gısını önlemeyecek ve suçluluk duygusunu da ar- tıracaktır.
MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 32. E Soru öncülünde verilen bilgiler incelendiğinde
söz konusu öğretmenin bütünsel modeli kullan- dığı söylenebilir. Bu model tepkisel, önlemsel ve gelişimsel modelin birlikte ele alınması gerektiği- ni savunur. Öğretmen öğrenci özelliklerini dikkate almalı, davranışları önleyici önlemler almalı ve ge- rekli durumlarda uygun tepkiler vermelidir.
33. C A, B, D ve E seçeneklerinde verilen öneriler etkili sınıf içi iletişim açısından doğrudur. Ancak sağlıklı bir iletişim süreciyle öğrencilerle kısa kısa göz te- ması kurulması gerekir. İletişimde uzun süreli göz teması olumsuz kısa süreli göz teması ise olumlu ileti sunar.
34. E A, B, C ve D seçeneklerinde verilen uygulama- lar sınıf kurallarının belirlenmesi sürecine ilişkin doğru işlemlerdir. Ancak kuralların demokratik bir ortamda belirlenmesi gerekir. Kurallar sadece öğ- retmen ya da sadece öğrenci tarafından belirlen- mesi bu demokratik anlayışa aykırı olacaktır. Bu yüzden kuralların öğretmen ve öğrenciler tarafın- dan birlikte belirlenmesi gerekir.
35. D Bir ders önce karşılaşılan sorunu ikinci derste de tartışmaya devam eden iki öğrencisine kar- şı öğretmenin vermesi gereken öncelikli tepki bu davranışın kaynağını yani sorunun nedenlerini belirlemektir. Bir problem çözme sürecinin nitelikli şekilde gerçekleştirilebilmesi için öncelikle soru- nun ne olduğu ortaya çıkarılmalıdır. Ardından bu sorunun niteliğine göre uygun tepki belirlenmeli- dir.
36. B Öğretmenin, deney ile öğrencilerin eksiklerini tes- pit edip ilerleyen bölümler de bunları dikkate ala- rak dersi işlemesi biçimlendirme ve yetiştirmeye yönelik değerlendirmedir.
37. D İklim değişikliğinin, sesteki titremeye etkisi araştı- rılmaktadır. Bu durumda bağımsız (etkileyen) de- ğişken iklim değişikliği iken; sesteki titremeye etki bağımlı (etkilenen) değişken olur.
38. C Sınıfların oluşturulması esnasında sınav yapılmış ve puanlama dikkate alınmıştır. Bu durumda öl- çek eşit aralıklı olur. I. öncül yanlış. Öğrenciler- de homojenlik sağlanıp sınıflar belirlendiğine göre tanıma ve yerleştirmeye yönelik değerlendirme yapılmıştır. II. öncül doğru sınavla bilgi ölçüldüğü- ne göre dolaylı ölçme olur. III. öncül doğru.
39. E Öğretmenin uyguladığı yöntem test tekrar test yöntemidir. Korelasyon düşük olduğuna göre gü- venirlik düşüktür. Bunun sebebi A ve B olabilir, çünkü bu durumlarda tesadüfi hata yapılabilir. C seçeneğindeki ifade; ölçülen özellik bilişsel dü- zeyle ilgili olduğuna göre bu da değişim göstere- bilir o halde bu da korelasyonun düşme sebebidir.
D seçeneği de olabilir çünkü iki uygulama arasın- daki süre uzundur. E seçeneğindeki ifade sabit hatanın olduğunu gösterir. Sabit hata güvenirliği etkilemez.
MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 40. D Maddelerin varyansı 0,24 ve birbirine eşitse, mad-
delerin güçlükleri de birbirine eşittir. Madde güç- lükleri eşit olduğunda KR20 = KR21 olur. I. öncül doğrudur. Yöntem iç tutarlılık anlamında güvenirli- ği verir. II. öncül yanlıştır. Güvenirlik yüksek oldu- ğuna göre grup heterojendir. III. öncül doğrudur.
Bu yöntemde soruların tek yapılı olması gerekir.
Korelasyon yüksekse tek yapıyı ölçer. IV. öncül doğrudur.
41. C Kuruma personel alınmış ve alınanlar hak edenler olduğuna göre sınav yordamayı yüksek yapmıştır.
42. D
A) Soru sayıları farklı olduğuna göre mutlak başarı yüzdesine bakılır.
1. Sınav MBY = 5025 · 50 = 50
2. Sınav MBY = 10040 · 100 = 40 1. sınavda başarı daha yüksektir.
B) Ayşe’nin başarısı sorulduğuna göre Z puanı he- saplanır.
1. sınav Z = 30 25-5 = 1
2. sınav Z = 30 4010- = –1 1. sınavda Ayşe daha başarılıdır.
C) Sh sx= · 1-g venirlik katsay sü › › 1. sınav Sh 5= · 1 0 96 1- , = 2. sınav Sh 10= · 1 0 64 6- , =
2. sınavın standart hatası daha yüksektir.
D) Standart sapmanın büyük olduğu 2. sınavda fark- lılaşma daha yüksektir.
E) Dağılım yorumu yapabilmek için bilgiler yetersiz- dir.
43. E
A) Üst grup toplam kişi sayısı = 100 Alt grup toplam kişi sayı = 100 A seçeneği doğru cevap olsaydı,
,
r 100
10 100
10 0 00
jx= - =
B) D seçeneği çeldirici ise alt grubun daha çok işa- retlemesi gerekir. Ama durum tersi gibi olduğudan kötü çeldiricidir.
C) B doğru cevap olsaydı , p 100 10060 20
20080 0 40
j= +
+ = =
p = 0,40
q = 1 – 0,40 = 0,60
madde varyansı 0,40 · 0,60 = 0,24 D) D doğru cevap olsaydı
, p 100 10025 15
20040 0 20
j= +
+ = =
E) Üst gruptan 100 kişi işaretlemiştir. Alt grupta boş bırakanlar vardır.
100 – 15 = 85 kişi işaretlemiştir.
44. B
60
–3 –2 –1 0 +1 +2 +3 84
%34 %34
%13,5 X
Sx Sx
%13,5
Ham Puan Z Puanı 20 30 40 50 60 70 80 Z Puanı
84 60 24- = x 4 S
24= =6
x 60 6 6 72+ + = = Aradaki kişi
sayısı (%) = 13,5 + 13,5 + 34 + 34 = %95
45. C Verilen özellikler kısa cevaplı sınava aittir.
MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 46. C Öncüldeki bilgiler yapılandırılmış gride aittir.
47. D Öğrencinin başarısı 5’li derece ile puanlanmıştır.
Bu durumda derecelendirme ölçeği kullanılmıştır.
48. C Aynı bireylerin farklı yaşlarda incelenmesi esası- na dayalı araştırma yöntemine boylamsal yöntem denir. Deniz beyin, 2 yaşındaki çocukları 8 yaşına kadar incelmiş ki bu yöntem boylamsal yöntemdir.
49. A Gelişimin niceliksel yönüne büyüme denir. Büyü- me yalnızca boy ve kilo artışı ile ifade edilen bir gelişim sürecidir. Yağmur’un geçen seneki kıya- fetleri giyememesi büyüdüğünün göstergesidir ki bu durum büyüme kavramı ile ifade edilir.
50. D Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönem doğum öncesi dönemdir. küçük kas gelişimi son çocukluk döneminde genel hatlarıyla tamamlanır. Kızlarda boy uzaması genellikle ergenliğin sonuna doğ- ru dururken erkeklerde genç yetişkinlik dönemi- ne kadar devam eder. Cinsiyet hormonları ilk kez anne karnında salgılanırken ergenlik döneminde yoğun şekilde salgılanır. Okul döneminin sonla- rına doğru kızların boyları genellikle erkeklerden daha uzun olur.
51. B Matematiksel işlem için gerekli olgunluk seviye- sine ulaşmamış bir bireye matematiksel işlem yaptırmak imkansızdır. 3 yaşındaki bir çocuğun matematiksel işlem yapabilecek zihinsel olgunluk seviyesi yeterli olmadığında Özlem Hanım’ın oğlu bu işlemleri yapamamıştır.
52. C Bireyin karşılaştığı yeni bir durumu mevcut şema- ları ile açıklamasına özümleme denir. Çocuğun duvardaki televizyonu abisinin tableti gibi dokun- matik olarak açıklaması özümleme kavramı ile açıklanır.
53. E Çocuğun başkalarının bakış açısını fark etme- mesi, her şeyi kendi bakış açısına göre değer- lendirmesidir. Dünyanın merkezinde onlar vardır.
onların sevdiğini herkesin sevdiğini, gördüklerini herkesin gördüğünü sanırlar. Dolayısıyla Caner’in kendisinin sevdiği bir futbolcuyu arkadaşının sev- diğini düşünmesi ve sevmediğin öğrenince şaşır- ması benmerkezciliktir.
MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 54. C A, B, D ve E seçeneklerinde yer alan ifadeler doğ-
ru iken C seçeneğinde yer alan tek sözcükle bir çok şeyi ifade etmeleri (morgem) tek sözcük dö- neminde ortaya çıkan bir gelişmedir.
55. B Kohlberg’in ahlak gelişim kuramına göre saf çıkar- cı eğilimdeki bireyler kişisel çıkarlarını ön planda tutarlar ve çıkarlarını korurlar. “Bugün bana yarın sana”, “Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez”
gibi görüşlere sahiptirler. Ekin’in arkadaşının ka- lemini kırdıktan sonra, kendi kalemini verip “sen de benim kalemimi kır”demesi “bugün bana yarın sana” düşüncesinin bir yansımadır ki bu onun saf çıkarcı eğilimde olduğunu göstermektedir.
56. A İd, kişiliğin ilkel yönüdür. Doğuştan gelen dürtüleri içerir ve haz duygusuyla hareket ederek hayattan keyif almaya çalışır. Kişiliğinde İd’in baskın oldu- ğu kişiler toplumu umursamaz yalnızca kendi is- teklerini ön planda tutar ve isteklerini ertelemeden gerçekleştirirler. Dolayısıyla kişiliğinde İd’in bas- kın olduğu bir kadının toplumu umursamadan si- gara içme isteğini gerçekleştirmesi beklenir.
57. D Erikson’a göre başarıya karşı yetersizlik dönemin- deki çocuk başarılı olma noktasında yeterince gü- dülenir, çocuğun başarıları takdir edilirse çocuk başarılı bir kişilik yapısı kazanır. Aksi durumda ço- cuk aşağılık ve yetersizlik duygusuna kapılır. Söz konusu anne babanın bu davranışları Kerem’de aşağılık ve yetersizlik duygusuna yol açacaktır.
58. B Önceki öğrenmelerin sonraki öğrenmeler üzerin- deki zorlaştırıcı etkisine olumsuz transfer denir.
Sezai’nin manuel vites araba kullandıktan sonra otomatik vites arabayı kullanırken öğrenme güçlü- ğü çekmesi olumsuz transfer kavramı ile açıklanır.
59. E Yaşantılar sonucu kazanılan ve nispeten kalıcı izli her tür davranışa öğrenilmiş davranış denir. A, B, C ve D seçeneğinde yer alan ifadeler refleksif davranış olurken E seçeneğinde yer alan duman- dan etkilenen birinin ağzını ıslak havlu ile kapat- ması öğrenilmiş davranıştır.
MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 60. C Organizmada olumlu tepki yaratan bir uyarıcı-
nın olumsuz tepki yaratacak başka bir uyarıcıy- la eşleşmesine bağlı olarak başlangıçtaki olumlu tepkinin yok edilmesidir sürecine itici uyarıcıya koşullama denir. Burcu Hanım’ın oğluna memeyi bıraktırmak için kullandığı yöntem itici uyarıcıya koşullama yöntemidir.
61. D Nötr olan iki uyarıcının bir süre birlikte sunulması- nın ardından bu uyarıcılardan birinin koşulsuz bir uyarıcıyla eşleşmesine bağlı olarak koşullanma sağlandığında, organizmanın koşullanma süreci- ne dahil olmayan diğer nötr uyarıcıya da koşullan- ması sürecine duyusal ön koşullanma denir. Söz konusu durumda Servet, önce liman ile teknele- ri bir arada görmüş ve daha sonra tekneden kor- kunca önceden tekneyle eşleştirdiği limandan da korkmuştur ki bu durum duyusal ön koşullanma süreci ile açıklanır.
62. A Bir problemin faklı yollar deneyerek çözülmesi sü- recine deneme yanılma yoluyla öğrenme denir.
Taylan’ın yaşadığı sorunun birkaç yol denedikten sonra çözmesi deneme yanılma yoluyla öğrenme- ye örnek oluşturmaktadır.
63. B Organizmanın sabit bir sürenin ardından pekişti- rilmesine sabit aralıklı pekiştirme denir. Çocukla- rın bayramdan bayrama aldıkları harçlıklar sabit bir aralığın sonunda gerçekleştiği için sabit aralıklı pekiştirme tarifesine örnektir.
64. A Bir problemin belli bir düşünme sürecinin ardın- dan problemi oluşturan unsurlar arası ilişkinin fark edilmesine bağlı olarak birden bire çözülmesi kav- rama yoluyla öğrenme sürecidir. Alaz’ın yüzüğünü nasıl alacağını abiden fark etmesi kavrama yoluy- la öğrenme süreci ile açıklanır.
65. D Özellikle yabancı dil öğreniminde kullanılan anah- tar sözcük yönteminde öğrenilecek sözcük bilin- dik bir sözcükle eşleştirilip akılda tutulur. Böylece öğrenen yabancı sözcüğü bildiği sözcükle eşleşti- rerek daha kolay akılda tutabilmektedir.
MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 66. B Gestalt kuramına göre benzer olan uyarıcılar
bütün olarak algılanırlar. Kadının mağazadaki kıyafetleri gruplar halinde algılaması benzerlik il- kesiyle ilgilidir.
67. C Bireyin gözlemlediği bir davranışı yaptığı taktirde doğabilecek sonuçları önceden kestirebilme ka- pasitesine öngörü kapasitesi denir. Seren’in bu yaptığı tercihin gelecekte doğuracağı sonuçları kestirebilmesi öngörü kapasitesinin yüksek oldu- ğunu göstermektedir.
68. E Sosyal öğrenme kuramına göre birey başkalarının davranışlarını gözlemleyerek davranışlar kazana- bilir. Buna sosyal öğrenme denir. E seçeneğinde Esra’nın hayranı olduğu sanatçı gibi saçlarını kes- mesi sosyal öğrenme yoluyla kazanılan bir davra- nıştır.
69. A Hümanist kurama göre öğrenme sürecinde asıl olan öğrenmeyi öğrenmektir. Öğrenme öğrenen tarafından başlatıldığında anlamlı ve etkili olur.
Öğrenme demokratik bir ortamda gerçekleşme- lidir. Davranışları belirleyen temel süreç bireyin öznel gerçekliğidir. Dolayısıyla okul müdürünün benimsemiş olduğu kuram hümanist kuramdır.
70. C Maslow’un kendini gerçekleştiren insanda bulu- nan özellikleri tanımladığı çalışmasında pek çok özellik yer alır. Bu özellikler arasında yer alan
“kültürlenmeye karşıdır” özelliği; toplumun ona dayattığı tüm değerleri sorgulamadan kabul etme- yeceği kendi değerleri ile örtüşmeyenleri eleyece- ğini ifade eder.
71. E Dikkat eksikliği ve hiperaktivite tanısı almış bir çocuğun ilaç desteğinin yanında davranışsal so- runlarını ortadan kaldırmaya dönük çevresel düzenlemelere de ihtiyacı vardır. A-B-C ve D se- çeneklerinde rehber öğretmen tarafından dile ge- tirilen öneriler doğru ve yerindedir. Fakat DEHB tanılı bir çocuğu bol uyaranlı ve dikkat dağıtıcı me- kanlardan uzak tutmak gerekir. Dolayısıyla E se- çeneğinde yer alan ifade hatalıdır.
MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 72. A Grupla psikolojik danışmaya ilişkin B-C-D ve E
seçeneklerinde yer alan bilgiler doğru bilgilerdir.
Fakat A seçeneğinde yer alan ifade hatalıdır. Çün- kü grupla psikolojik danışma oturumları gündem- sizdir. Gündem oturum başladıktan sonra üyeler ve liderin (psikolojik danışmanın) konuşmaları üzerinden şekillenir.
73. D Herhangi bir sorundan dolayı rehberlik servisi ile temasa geçildiğinde ilk uygulanması gereken bi- reyi tanıma tekniği görüşmedir. Sorun durum öğ- renci ile yüzyüze ele alınır. Öğrencinin yalnızca sözel ifadeleri değil, sözel olmayan unsurlar da yani beden dili, jest ve mimikleri de gözlenerek sorunun genel çerçevesi anlaşılmaya çalışılır.
74. B Derecelendirme ölçeklerine karışan hatalardan biri de anlam hatasıdır. Bu hatada gözlemci göz- leyeceği özelliği iyi anlamadığından ya da yanlış anlaması durumu söz konusudur. Öncülde sınıf öğretmeni okula aç gelen bir öğrencinin iyi besle- nemediği için yaşadığı gerilimi saldırganlık potan- siyeliyle ilişkilendirmiştir.
75. C Gottfredson’un daraltma ve uzlaşma kuramına göre bireyler mesleklerini belirlerken ilgi alanları- na, mesleğin saygınlığına ve cinsiyetlerine uygun- luğuna bakarlar. Bu süreç önce daraltma sonrada uzlaşma şeklinde gelişir. Gottfredson’un daraltma ve uzlaşma kuramında meslek seçimi sürecine ilişkin A-B-D ve E seçeneklerinde yer alan bilgi- ler doğrudur. Fakat Gottfredson’un kuramında aile beklentileri özel bir yer tutmaz.
76. A Mesleki rehberlik alanında sunulan hizmetlerin başarılı olması için öğrencilere dair bilgilerin top- lanması gerekir. Bu noktada ilk olarak öğrencile- rin ilgi duydukları alanları ortaya çıkarmak diğer mesleki rehberlik çalışmalarının ilk basamağını oluşturur.
77. D Okullarda istenmeyen davranışların ortadan kal- dırılmasına yardımcı olmak için yapılan çalışma- lar rehberliğin çare bulucu işlevi ile ilgilidir. Nehir Hanım’ın öfke kontrolü sorunu yaşayan ve disipli- ne sevk edilen öğrencilere dönük yürüteceği faali- yetlerin temel işlevi de çare bulucu olacaktır.
MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 78. B İlçe RAM müdürlüklerinden okullara gönderi-
len psikolojik danışma ve rehberlik çerçeve planı üzerinde çalışmalar yaparak, planı kendi okuluna uyarlayan psikolojik danışman, A-C-D ve E se- çeneklerinde yer alan noktalara dikkat etmelidir.
Fakat meslektaşlarının mesleki deneyimleri bu planlamanın parçası olamaz.
79. E Son dönemlerde eğitim sistemlerince kullanılma- ya başlayan akran destekli uygulamalar oldukça etkili sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Bu uygula- malardan biri de psikolojik danışmanca eğitim ve- rilmiş bir öğrencinin yine danışman nezaretinde çatışmaları çözmesi için kullanıldığı akran arabu- luculuğu uygulamasıdır.
80. A Destek eğitim odalarına ilişkin, B, C, D ve E seçe- neklerinde yer alan ifadeler doğru bilgiler içermek- tedir. Fakat A seçeneğinde yer alan bilgi hatalıdır.
Çünkü; destek eğitim hizmeti kurumun ders saat- leri yani kurumun açık olduğu zaman aralıklarında sunulur.
