İÇİNDEKİLER. Giriş VERGİ HUKUKU 1. VERGİNİN TANIMI VERGİ HUKUKUNUN TANIMI... 1

(1)

İÇİNDEKİLER

Giriş VERGİ HUKUKU

1. VERGİNİN TANIMI ... 1

2. VERGİ HUKUKUNUN TANIMI ... 1

Birinci Bölüm VERGİ HUKUKUNUN ÇEŞİTLERİ 1. KAPSAMLARINA GÖRE ... 3

A. Dar Anlamda Vergi Hukuku ... 3

B. Geniş Anlamda Vergi Hukuku ... 3

2. NİTELİKLERİNE GÖRE ... 3

A. Maddi Vergi Hukuku ... 3

B. Şekli Vergi Hukuku ... 3

3. İNCELENEN HÜKÜMLERE GÖRE ... 3

A. Genel Vergi Hukuku ... 3

1) Vergi Usul Hukuku ... 4

2) Vergi İcra Hukuku ... 4

3) Vergi Ceza Hukuku ... 4

4) Vergi Yargı Hukuku ... 4

B. Özel Vergi Hukuku ... 4

İkinci Bölüm VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI 1. TANIM ... 5

A. Tanım ... 5

1) Asli Kaynaklar ... 5

2) Yardımcı Kaynaklar ... 5

2. BAĞLAYICILIĞA GÖRE KAYNAK ÇEŞİTLERİ ... 6

A. Asli Kaynaklar (Emredici Kaynaklar) ... 6

1) Anayasa ... 6

2) Kanun ... 6

3) Uluslararası Antlaşmalar (Milletlerarası Antlaşmalar) ... 6

4) Kanun Hükmünde Kararnameler ... 7

5) Bakanlar Kurulu Kararları ... 8

6) Tüzük ... 9

7) Yönetmelik... 9

8) Bağlayıcı Bakanlık Tebliğleri ... 9

9) İçtihadı Birleştirme Kararları ... 9

(2)

B. Yardımcı Kaynaklar (Yol Gösterici Kaynaklar) ... 9

1) Mahkeme İçtihatları ... 9

2) Doktrin (Bilimsel Görüş) ... 10

3) Bakanlık Genel Tebliğleri ... 10

4) Genelgeler ... 10

5) Mukteza (Özelge - Yazılı Açıklama) ... 10

Üçüncü Bölüm VERGİ KANUNLARININ UYGULANMASI 1. ZAMAN İTİBARİYLE UYGULAMA ... 11

A. Kanunların Yürürlüğe Girmesi ... 11

1) Gerçek Geriye Yürüme ... 11

2) Gerçek Olmayan Geriye Yürüme ... 11

B. Kanunların Yürürlükten Kalkması ... 12

1) Kanunların Açıkça Yürürlükten Kalkması ... 12

2) Kanunların Zımnen (Üstü Kapalı) Yürürlükten Kalkması ... 12

2. YER İTİBARİYLE UYGULAMA ... 13

A. Mülkilik (Kaynak, Yersellik) İlkesi ... 13

1) Tam Özerklik Usulü ... 13

2) Tam Bağımlılık Usulü ... 13

3) Karma Usul ... 14

B. Şahsilik (Vatandaşlık) İlkesi ... 14

C. Çifte Vergilendirme ... 14

1) Çifte Vergilendirmeyi Önleme Yöntemleri ... 14

A) Uluslararası Antlaşmalar ... 14

B) Tek Taraflı Millî Kanunlarla Bir Ülkenin Kendi Vergilendirme Yetkisini Kısması ... 14

a. İndirim Usulü ... 14

b. Mahsup Usulü ... 15

c. İstisna Usulü ... 15

Dördüncü Bölüm VERGİ KANUNLARININ YORUMU 1. TANIM ... 17

2. YORUM ÇEŞİTLERİ ... 17

A. Yasama Yorumu ... 17

B. Yargı Yorumu ... 17

C. İdari Yorum ... 17

D. Bilimsel Yorum ... 17

3. YORUM METODLARI ... 18

A. Lafzi Yorum Metodu ... 18

B. Tarihî Yorum Metodu ... 18

C. Gai (Amaçsal-Ruhi) Yorum Metodu ... 18

D. Sistematik Yorum Metodu ... 18

4. VERGİ HUKUKUNDA YORUMUN ÖZELLİKLERİ ... 18

(3)

A. Yasal Sınır ... 18

1. Düzeltici Yorum - Tamamlayıcı Yorum Ayrımı ... 19

2. Daraltıcı Yorum - Genişletici Yorum Ayrımı ... 19

B. İktisadi Yaklaşım ... 19

1) Peçeleme / Perdeleme ... 19

2) Kanuna Karşı Hile ... 20

3) Muvazaa ... 20

A) Para Faizsiz – Ev Kirasız Sözleşmeleri ... 20

B) Örtülü Sermaye – Örtülü Kazanç ... 21

a. Örtülü Sermaye ... 21

b. Örtülü Kazanç ... 22

C. Kıyas Yasağı ... 23

Beşinci Bölüm MÜKELLEF VE VERGİ SORUMLUSU 1. TANIM ... 25

A. Mükellef ... 25

B. Vergi Sorumlusu ... 25

2. MUKAYESELİ ÖZELLİKLER ... 25

A. Mükellefin Özellikleri ... 25

B. Vergi Sorumlusunun Özellikleri ... 25

3. MÜKELLEF ÇEŞİTLERİ ... 26

A. Kanuni Mükellef ... 26

B. Aracı Mükellef (Vergi Yansıtıcısı) ... 26

C. Nihai Mükellef (Vergi Taşıyıcısı, Vergi Yüklenicisi) ... 26

4. SORUMLULUĞUN ÇEŞİTLERİ ... 27

A. Kanuni Temsilcilerin Ödevi / Sorumluluğu ... 27

B. Vergi Kesenlerin Sorumluluğu ... 28

C. Mirasçıların Sorumluluğu ... 28

D. Emlak Vergisinde Sorumluluk ... 28

E. Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu ... 28

F. Karnesiz Hizmet Erbabı Çalıştıranların Sorumluluğu ... 29

G. Sorumluluğun Teselsülü (Zincirleme Sorumluluk) ... 29

1) Müşterek Mülkiyet ... 29

2) İştirak Hâlinde Mülkiyet ... 29

Altıncı Bölüm MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ 1. BİLDİRMELER ... 31

A. İşe Başlamayı Bildirme ... 31

B. Adres Değişikliklerinin Bildirilmesi ... 31

C. İş Değişikliklerinin Bildirilmesi ... 31

D. İşletmede Değişikliğin Bildirilmesi ... 32

E. İşi Bırakmanın Bildirilmesi ... 32

F. Tasfiye ve İflasın Bildirilmesi ... 32

G. Ölümün Bildirilmesi ... 33

H. Tahrirde Unutulan Bina ve Arazinin Bildirilmesi ... 33

(4)

İ. Yeni İnşaat Bildirilmesi ... 33

J. Bina ve Arazideki Değişikliklerin Bildirilmesi ... 33

2. DEFTER TUTMA ... 34

A. Maksat ... 34

B. Defter Tutacaklar ... 34

1) Ticari Kazançlarda Defter Tutma ... 35

A) Bilanço Esasına Göre Defter Tutma ... 35

a. Yevmiye Defteri ... 35

b. Defterikebir ... 35

c. Envanter Defteri ve Bilanço Günü ... 35

B) İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutma ... 36

C) Diğer Defterler ... 37

a. İmalat Defteri ... 37

b. Kombine İmalatta İmalat Defteri ... 37

c. Bitim İşleri Defteri ... 37

d. Ambar Defteri ... 37

2) Serbest Mesleklerde Defter Tutma ... 37

3) Zirai Kazançlarda Defter Tutma ... 37

C. Kayıt Nizamı ve Defterlerin Tasdiki ... 38

1) Kayıtları Türkçe Tutma ve Türk Parası Kullanma Zorunluluğu ... 38

2) Defterlerin Mürekkeple Yazılması Mecburiyeti ... 39

3) Yanlış Kayıtların Düzeltilmesi ... 39

4) Kayıt Zamanı ... 39

5) Defterlerin Tasdiki ... 39

6) Tasdik Zamanı ... 40

7) Tasdiki Yenileme ... 40

8) Tasdik Makamı ... 40

9) Tasdik Şekli ... 41

3. VESİKALAR ... 41

A. Kayıtların Tevsiki ... 41

B. Fatura ve Fatura Yerine Geçen Vesikalar ... 41

1) Faturanın Tarifi ... 41

2) Faturanın Şekli ... 41

3) Faturanın Nizamı ... 42

4) Fatura Kullanma Mecburiyeti ... 42

5) Perakende Satış Vesikaları ... 43

6) Gider Pusulası ... 43

7) Müstahsil Makbuzu ... 43

C. Serbest Meslek Makbuzları ... 44

D. Ücretlere Ait Kayıt ve Vesikalar ... 44

1) Ücret Bordrosu ... 44

2) Bordro Yerine Geçen Vesikalar ... 45

E. Diğer Evrak ve Vesikalar ... 45

1) Taşıma ve Otel İşletmelerine Ait Belgeler ... 45

2) Muhabere Evrakı ... 45

3) Diğer Vesikalar ... 45

4. EKİM VE SAYIM BEYANI ... 47

A. Ekim Sayım Beyanı ... 47

(5)

B. Ekim ve Sayım İlmühaberi ... 48

C. Tahkik ve İhbar Ödevi ... 48

D. Ücret ve Sorumluluk ... 48

5. VERGİ KARNESİ ... 48

A. Karne Mecburiyeti ... 48

B. Karne Alınması ... 49

C. Hüviyet Tasdiki ... 49

6. MUHAFAZA VE İBRAZ ÖDEVLERİ ... 49

A. Defter ve Vesikaları Muhafaza Ödevi ... 49

B. Defter Tutma Mecburiyetinde Olmayanların Muhafaza Ödevi ... 49

C. Karnelerin Muhafazası ... 50

D. Defter ve Belgelerle Diğer Kayıtların İbraz Mecburiyeti ... 50

E. Diğer Ödevler ... 50

Yedinci Bölüm AMORTİSMAN VE DEĞERLEME 1. AMORTİSMAN ... 51

A. Amortismanın Tanımı ... 51

B. Amortismanın Konusu ve Süresi ... 51

C. Amortisman Hesaplama Yöntemleri ... 52

1) Normal Amortisman ... 52

2) Azalan Bakiyeler Usulüyle Amortisman ... 52

3) Fevkalade Amortisman ... 52

D. Amortisman Kayıt Yöntemleri ... 53

1) Endirekt Yöntem ... 53

2) Direkt Yöntem ... 53

E. İktisadi Unsurlarda Amortisman ... 53

1) Arsa ve Araziler ... 53

2) Madenler ... 53

3) Değersiz Alacaklar ... 54

4) Şüpheli Alacaklar ... 54

5) İlk Tesis ve Taazzuv Giderleri ve Peştemallıklar ... 54

6) Özel Maliyet Bedelleri ... 54

F. Özel Durumlar ... 54

1) Amortisman Usulünün Seçilmesi ... 54

2) Amortismana Tabi Malların Satılması ... 55

3) Kıst Amortisman ... 55

2. DEĞERLEME ... 55

A. Değerlemenin Tanımı ... 55

B. Değerlemenin Günü ... 56

C. Değerlemede Esas ... 56

D. Değerleme Ölçüleri ... 56

1) Maliyet Bedeli ... 56

2) Borsa Rayici ... 56

3) Tasarruf Değeri ... 57

(6)

4) Mukayyet Değer ... 57

5) İtibari Değer ... 57

6) Vergi Değeri ... 57

7) Rayiç Bedel ... 57

8) Emsal Bedeli ve Ücreti ... 57

E. Enflasyon Düzeltmesi ve Yeniden Değerleme Oranı ... 58

Sekizinci Bölüm VERGİNİN ŞARTLARI 1. VERGİNİN ASLİ ŞARTLARI ... 67

A. Vergi Kanunu ... 67

1) Verginin Konusu ... 67

2) Verginin Matrahı ... 67

A) Kemmi Matrah ... 68

B) İktisadi Matrah ... 68

3) Vergi Oranı ... 68

A) Tek (Sabit) Oranlılık ... 68

B) Artan (Değişir) Oranlılık ... 69

a.

Sınıf Usulü ... 69

b.

Dilim Usulü ... 69

C) Tek (Sabit) Oranlılığın Uygulamada Ortaya Çıkan Çeşitleri ... 69

a.

Azalan Oranlılık ... 69

b.

Tersine Artan Oranlılık ... 69

B. Vergiyi Doğuran Olay ... 70

C. Bütçe ile Ön İzin ... 70

2. VERGİNİN ŞEKLİ ŞARTLARI ... 70

A. Verginin Tarhı ... 70

1. Tarh İşleminin Özellikleri ... 70

A) Tarh İşlemi İdaridir ... 70

B) Tarh İşlemi İcraidir ... 70

C) Tarh İşlemi Ferdidir ... 71

D) Tarh İşlemi Beyanidir ... 71

E) Tarh İşlemi Yükümlendiricidir ... 71

2. Tarh İşleminin Unsurları ... 71

A) Sebep Unsuru ... 71

B) Konu Unsuru ... 71

C) Şekil Unsuru ... 71

D) Yetki Unsuru ... 71

E) Amaç (Maksat) Unsuru ... 71

3. Tarh İşleminin Çeşitleri ... 71

A) Beyannameye Dayanan Tarh ... 71

B)İkmalen Vergi Tarhı ... 72

C) Resen Vergi Tarhı ... 72

D) Verginin İdarece Tarhı ... 74

E) Tahrire Dayanan Tarh ... 75

(7)

F) Düzeltme Yoluyla Tarh ... 76

G) İhtiyati Tarh ... 76

H) Karne Esasında Tarh ... 77

B. Verginin Tebliği ... 77

1) Tebliğ Esasları ... 77

2) Tebliğ Yapılacak Kimseler ... 77

3) Veli, Vasi ve Kayyımlara Tebliğ ... 77

4) Vasıtalı Tebliğ ... 77

5) Yabancı Memlekette Bulunanlara Tebliğ ... 78

6) Kamu İdare ve Müesseselerine Tebliğ ... 78

7) Memur Vasıtasıyla Tebliğ ... 78

8) Elektronik Ortamda Tebliğ ... 78

A) Elektronik Tebligat Yapılacak Kişiler ... 79

9) Posta ile Tebliğ ... 79

10) Bilinen Adreslere Tebliğ ... 79

11) İlan Yoluyla Tebliğ ... 81

A) İlanın Şekli ... 81

B) İlanın Muhteviyatı ... 81

C) İlanın Neticeleri ... 82

C. Verginin Tahakkuku ... 82

D. Verginin Tahsili ... 83

Dokuzuncu Bölüm VERGİ BORCUNU SONA ERDİREN SEBEPLER 1. ÖDEME ... 85

A. Ödeme Zamanı ... 85

B. Özel Ödeme Zamanları ... 85

C. Amme Alacaklarında Ödeme Zamanı ve Önce Ödeme ... 86

D. Ödeme Yeri ... 86

E. Ödeme Şekli ve Makbuz ... 87

1) Hususi Ödeme Şekilleri ... 87

2) Çeklerde Tanzim Tarihi ... 88

3) Hususi Ödeme Şekillerinde Ödeme Tarihi ... 88

2. ZAMANAŞIMI ... 88

A. Tahakkuk Zamanaşımı ... 89

1) Ceza Kesmede Zamanaşımı ... 89

2) Tahakkuk Zamanaşımını Durduran Sebepler ... 90

A) Mücbir Sebepler ... 90

B) Vergi Dairesinin Matrah Tespiti İçin Takdir Komisyonuna Başvurması .. 90

B. Tahsil Zamanaşımı ... 90

1. Tahsil Zamanaşımını Durduran Sebepler ... 90

2. Tahsil Zamanaşımını Kesen Sebepler ... 91

3. VERGİNİN TERKİNİ ... 91

A. Tabii Afetler Nedeniyle Terkin ... 92

1) VUK’a Göre Tabii Afetler Nedeniyle Terkin ... 92

2) AATUHK’ya Göre Tabii Afetler Nedeniyle Terkin ... 92

(8)

B. Tahsil İmkânsızlığı Nedeniyle Terkin ... 92

C. Yargı Kararları Nedeniyle Terkin ... 93

D. Tahakkuktan Vazgeçme ... 93

4. VERGİ HATALARININ DÜZELTİLMESİ ... 93

A. Hesap Hataları ... 93

1) Matrah Hataları ... 93

2) Vergi Miktarında Hatalar ... 93

3) Verginin Mükerrer Olması ... 93

B. Vergilendirme Hataları ... 93

1) Mükellefin Şahsında Hata ... 93

2) Mükellefiyette Hata ... 93

3) Mevzuda Hata ... 94

4) Vergilendirme veya Muafiyet Döneminde Hata ... 94

C. Hataların Meydana Çıkarılması ... 94

D. Düzeltme Yetkisi ve Reddiyat ... 94

E. Resen Düzeltme ... 94

F. Düzeltme Talebi ... 94

G. Düzeltme Talebinin İncelenmesi ... 94

H. Şikâyet Yolu ile Müracaat ... 94

İ. Düzeltmenin Şümulü ... 95

J. Düzeltmede Zamanaşımı ... 95

5. MAHSUP ... 95

6. TAKAS ... 95

7. AF ... 96

8. UZLAŞMA ... 96

A. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma ... 96

B. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma ... 97

1) Uzlaşma ve Vergi Mahkemelerinde Dava Açma ... 97

2) Ödeme ... 98

3) Uzlaşma ve Cezalarda İndirme (Vergi Cezalarında İndirim Hakkından Yararlanamama) ... 98

4) Ücretlilere Vergi İadesinde Uzlaşma ... 98

Onuncu Bölüm VERGİ DENETİM YOLLARI 1. YOKLAMA ... 99

A. Maksat ve Yetki ... 99

B. Yoklamaya Yetkililer ... 100

C. Hüviyet İbrazı Mecburiyeti ... 100

D. Yoklama Zamanı ... 100

E. Yoklama Fişi ... 100

F. Yoklama Neticelerinin Bildirilmesi ... 100

G. Toplu Yoklama ... 101

2. VERGİ İNCELEMELERİ ... 101

A. Maksat ... 101

(9)

B. İncelemeye Yetkililer ... 101

C. Hüviyet İbrazı ... 101

D. İncelemeye Tabi Olanlar ... 101

E. İnceleme Zamanı ... 101

F. İncelemenin Yapılacağı Yer ... 101

G. İncelemede Uyulacak Esaslar ... 102

H. İnceleme Tutanakları ... 103

3. ARAMA ... 103

A. Arama Yapılabilecek Hâller ... 103

B. Aramada Bulunan Defter ve Vesikalar ... 104

C. İncelemede Usul ... 105

D. İncelemenin Bitmesi ... 105

E Kayıtların Yeniden İşlenmesi ... 105

3. BİLGİ TOPLAMA ... 106

A. Bilgi Verme ... 106

B. Devamlı Bilgi Verme ... 106

C. Ölüm Vakalarını ve İntikalleri Bildirme ... 106

D. Bilgi Vermekten İmtina Edememek ... 106

On Birinci Bölüm VERGİ İCRA HUKUKU 1. TANIM ... 109

2. ÖDEME EMRİ ... 111

A. Mal Bildirimi ... 111

1) Mal Bildiriminde Bulunmayanlar ... 111

2) Mal Edinme ve Mal Artmaları ... 112

3) Gerçeğe Aykırı Bildirimde Bulunanlar ... 112

4) Mal Edinme ve Artmalarını Bildirmeyenler ... 112

5) Amme Borçlusuna Ait Ellerinde Bulundurdukları Malları Bildirmeyenler ... 112

6) İstenecek Bilgileri Vermeyenler ... 112

B. Suçların Takibi ... 113

1) Teminatlı Alacaklarda Takip ... 113

2) Ölüm Hâlinde Takibin Geri Bırakılması ... 113

C. Gecikme Zammı, Nispet ve Hesabı ... 113

D. Ödeme Emrine İtiraz ... 114

3. AMME ALACAKLARININ KORUNMASI İLE İLGİLİ TEDBİRLER ... 114

A. Teminat ... 114

1) Teminat Hükmünde Olan Eşya ... 115

2) Şahsi kefalet ... 115

B. İhtiyati Haciz ... 115

1) Haczin Neticeleri ... 116

2) Haczedilemeyecek Mallar ... 116

3) Kısmen Haczedilebilen Gelirler ... 117

4) Yetişmemiş Mahsullerin Haczi ... 117

5) Paraya Çevirme ... 117

(10)

6) Aciz Hâli ... 117

7) Aczin Neticeleri ... 118

8) Menkul Malların Haczi ... 118

9) Üçüncü Şahıslardaki Menkul Malların, Alacak ve Hakların Haczi ... 118

10) Zor Kullanma ... 119

11) Gayrimenkul Malların, Gemilerin Haczi ... 119

12) İhtiyati Haczi Gerektiren Hâller ... 119

13) İhtiyati Hacizde Borçlu Tarafından Gösterilecek Teminat ... 120

14) İhtiyati Hacze İtiraz ... 120

15) İhtiyati Haczin Kaldırılması ... 120

C. İhtiyati Tahakkuk ... 120

1) İhtiyati Tahakkukun Neticeleri ... 121

2) İhtiyati Tahakkuka İtiraz ... 121

D. Amme Alacaklarında Rüçhan Hakkı ... 121

E. Bazı Tasarrufların Hükümsüz Sayılması ... 122

1) Bağışlama Sayılan Tasarruflar ... 122

2) Amme Alacağının Tahsiline İmkân Bırakmamak Maksadıyla Yapılan Tasarruflar ... 122

3) Hükümsüz Sayılan Diğer Tasarruflar ... 122

A) Hükümsüz Sayılmada Zamanaşımı ... 123

B) Üçüncü Şahısların Hakları ve Mecburiyetleri ... 123

F. Diğer Tedbirler ... 123

1) Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu ... 123

2) Ortaklığın Feshini İsteme ... 123

3) Limited Şirketlerin Amme Borçları ... 124

4) Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu ... 124

5) Birleşme, Devir, Bölünme ve Şekil Değiştirme Hâlleri ... 125

6) Amme Alacaklarını Kesip Ödemek Mecburiyetinde Olanlar ... 125

7) Amme Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemler ile İşlem Yapanların Sorumlulukları ... 125

8) Amme Alacağının Tahsiline Engel Olanlar ... 125

9) Tecil ... 125

10) Tehir ... 126

On İkinci Bölüm VERGİ CEZA HUKUKU 1. TANIM ... 127

2. SUÇUN UNSURLARI ... 127

A. Suçun Hukuki Unsuru (Tipiklik) ... 127

B. Suçun Maddi Unsuru ... 127

C. Suçun Manevi Unsuru ... 127

3. SUÇ VE CEZALARLA İLGİLİ GENEL KURALLAR ... 128

A. Tek Fiil ve Çeşitli Suç İşlenmesi ... 128

1) Çeşitli Vergi Ziyaına (Vergi Kaybına) Sebebiyet Verilmesi ... 128

2) Çeşitli Cezayı İstilzam Etmesi (Gerektirmesi) ... 128

B. Ayrı Fiillerle Ayrı Ayrı Çeşitli Suç İşlenmesi (Fiil Ayrılığı) ... 128

(11)

C. Ceza Sorumluluğu ... 128

1) Gerçek Kişilerde Ceza Sorumluluğu ... 128

2) Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu ... 129

3) Tekerrür ... 129

4) Suçlarda Birleşme (İçtima) ... 129

5) Vergi Ziyaı (Vergi Kaybı) ... 129

4. VERGİ SUÇ VE CEZALARI TASNİFİ ... 130

A. VUK’a Göre Tasnif ... 130

1) VUK’a Göre Vergi Suç ve Cezaları ... 130

A) Vergi Ziyaı Cezası ... 130

B) Usulsüzlük Suçları ... 130

a. I. Derece Usulsüzlükler ... 130

b. II. Derece Usulsüzlükler ... 130

c. Özel Usulsüzlükler ... 131

2) Diğer Ceza Kanunlarına Göre Vergi Suç ve Cezaları ... 131

A) Kaçakçılık Suçu ... 131

B) Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçu ... 131

C) Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu ... 131

B. Bilimsel Tasnif ... 131

1) İdari (Mali Nitelikli) Vergi Suçları ... 131

A) Kaçakçılık Suçu ... 131

B) Usulsüzlük Suçları ... 131

a. I. Derece Usulsüzlükler ... 131

b. II. Derece Usulsüzlükler ... 131

c. Özel Usulsüzlükler ... 131

2) Adli (Ceza Hukukuyla İlgili) Vergi Suçları ... 132

A) Kaçakçılık Suçu ... 132

B) Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçu ... 133

C) Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu ... 133

5. VERGİ CEZASININ KESİLMESİ, ÖDENMESİ VE KALKMASI ... 133

A. Bazı Kaçakçılık Suçlarının Cezalandırılmasında Usul ... 134

B. Vergi Cezalarının Ödenme Zamanı ... 134

6. VERGİ CEZALARINI SONA ERDİREN HÂLLER ... 134

A. Vergi Cezalarını Tamamen Ortadan Kaldıran Hâller ... 134

1) Ölüm ... 134

2) Yanılma Hâli ... 134

3) Bir Hükmün Değişmesi ... 134

4) Mücbir Sebepler ... 135

5) Zamanaşımı ... 135

6) Pişmanlık ve Islah ... 135

B. Vergi Cezalarını Kısmen Kaldıran Hâller ... 136

1) Vergi Cezalarında İndirim ... 136

2) Uzlaşma ... 136

3) Af ... 136

(12)

On Üçüncü Bölüm VERGİ YARGI HUKUKU

1. TANIM ... 137

2. İLGİLİ MAHKEMELER ... 137

A. DANIŞTAY ... 137

1) İlk Derece Mahkemesi Olarak Danıştay'da Görülecek Davalar ... 137

2) Temyiz Yoluyla Danıştay'da Görülecek Davalar ... 138

3) İdari Uyuşmazlık ve Davalarda Görev ... 138

4) Dava Dairelerinin Görevleri ... 138

5) Vergi Dava Daireleri Kurulu ... 140

6) İçtihatları Birleştirme Kurulu ... 140

B. BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ ... 140

C. VERGİ MAHKEMELERİ ... 140

3. GENEL HUSUSLAR ... 141

1) Vergi Mahkemesinde Dava Açmaya Yetkili Olanlar ... 141

2) Dava Konusu ... 141

3) Kapsam ve Nitelik ... 142

4) İdari Dava Türleri ... 142

A) İptal Davaları ... 142

B) Tam Yargı Davaları ... 142

C) İdari Sözleşmelerden Doğan Davalar ... 142

5) İdari Davaların Açılması ... 142

6) Dilekçelerin Verileceği Yerler ... 143

7) Aynı Dilekçe ile Dava Açılabilecek Hâller ... 143

8) Dilekçe Üzerine Uygulanacak İşlem ... 143

9) Dava Açma Süresi ... 144

10) Sürelerle İlgili Genel Esaslar ... 145

11) Görevli Olmayan Yerlere Başvurma ... 145

12) İdari Makamların Sükûtu ... 146

13) Üst Makamlara Başvurma ... 146

14) İptal ve Tam Yargı Davaları ... 146

15) Doğrudan Doğruya Tam Yargı Davası Açılması ... 147

16) Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme ... 147

17) Tebligat ve Cevap Verme ... 147

18) Duruşma ... 148

19) Dosyaların İncelenmesi ... 148

20) Yürütmenin Durdurulması ... 149

21) Kararların Sonuçları ... 149

22) Tam Yargı Davalarında Yetki ... 150

23) Vergi Uyuşmazlıklarında Yetki ... 150

24) Görevsizlik ve Yetkisizlik Hâllerinde Yapılacak İşlem ... 151

4. KARARLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI (KANUN YOLLARI) ... 151

A. Olağan Kanun Yolları ... 152

1) İstinaf ... 152

2) Temyiz ... 153

A) Temyiz Dilekçesi ... 153

(13)

B) Temyiz İncelemesi Üzerine Verilecek Kararlar ... 154

C) Temyizen Verilen Karar Üzerine Yapılacak İşlem ... 155

D) Temyiz veya İstinaf İstemlerinde Yürütmenin Durdurulması ... 155

3) Vergi Uyuşmazlıklarında Dava Konusu Miktarına Göre Yargılama Süreci Özeti ... 156

A) Konusu 5.000 Lira ve Altı Olan Davalar ... 156

B) Konusu 5.000 Lira Üzeri ve 100.000 Lira Arası Olan Davalar ... 156

C) Konusu 100.000 Liranın Üstünde Olan Davalar ... 156

B. Olağanüstü Kanun Yolları ... 156

1) Kanun Yararına Temyiz ... 156

2) Yargılamanın Yenilenmesi ... 157

A) Yargılamanın Sebepleri ... 157

1. Bir Belgenin Bulunması... 157

2. Eski Belgenin Sahte Olması ... 157

3. Bir İlamın Kalkması ... 157

4. Bilirkişinin Kasden Yanlış Rapor Vermesi ... 157

5. Hile Kullanılmış Olması ... 157

6. Yetkisiz Temsil ... 157

7. Hâkimin Çekinmemesi ... 157

8. İki Hükmün Çatışması ... 157

9. AİHM ile Çatışması ... 157

B) Süre ... 158

C) Yargılamanın Yenilenmesi Usulü ... 158

D) Karar ... 158

On Dördüncü Bölüm ÖRNEK OLAYLAR VE ÇÖZÜMLER Olaylar ve Cevaplar 1–2 ... 159

Olaylar ve Cevaplar 3–6 ... 160

KAYNAKLAR ... 173