ORGANİK TARIMIN ORGANİK TARIMIN
ÜSTÜNLÜKLERİ ÜSTÜNLÜKLERİ
Tarımın sürdürülebilir olması; çevre ile Tarımın sürdürülebilir olması; çevre ile
uyumlu, kaynakların korunmasını esas alan, uyumlu, kaynakların korunmasını esas alan,
ekonomik olarak uygulanabilen, sosyal ekonomik olarak uygulanabilen, sosyal faydası olması ve ticari olarak işe yarar faydası olması ve ticari olarak işe yarar
olmasıdır.
olmasıdır.
Bu hedefler dikkate alındığında Bu hedefler dikkate alındığında organik tarımın sürdürülebilir bir organik tarımın sürdürülebilir bir tarımsal sistem
tarımsal sistem olduğu görülmektedir. Ancak, sürdürülebilir kesin olduğu görülmektedir. Ancak, sürdürülebilir kesin bir sınırı ve standartları olmamasına karşın organik tarımın bir sınırı ve standartları olmamasına karşın organik tarımın
sınırları ve standartları vardır.
sınırları ve standartları vardır. Sürdürülebilir Sürdürülebilir tarımsal tarımsal uygulamalar
uygulamalar adı altında, çoğu kez, adı altında, çoğu kez, kimyasal gübre kullanımı, kimyasal gübre kullanımı, pestisid uygulamaları
pestisid uygulamaları ve ve genetiği değiştirilmiş organizmaların genetiği değiştirilmiş organizmaların kullanımı
kullanımı ve yaygınlaştırılması devam etmektedir. Entegre üretim ve yaygınlaştırılması devam etmektedir. Entegre üretim ve entegre zararlı yönetimi uygulamalarında sadece aşırı ve entegre zararlı yönetimi uygulamalarında sadece aşırı derecede zararlı kimyasal maddelerin kullanımından derecede zararlı kimyasal maddelerin kullanımından kaçınılmakta veya kullanılan miktarı azaltılmaktadır. Az dış girdili kaçınılmakta veya kullanılan miktarı azaltılmaktadır. Az dış girdili sürdürülebilir tarım veya bazı ekotarım uygulamaları tarımsal sürdürülebilir tarım veya bazı ekotarım uygulamaları tarımsal
kimyasal maddelerin kullanımına sınırlamalar getirmektedir.
kimyasal maddelerin kullanımına sınırlamalar getirmektedir.
Konvansiyonel tarımsal uygulamalarKonvansiyonel tarımsal uygulamalarda, 1960’lı yıllardan bu da, 1960’lı yıllardan bu yana tarımsal kimyasal maddeler yoğun bir şekilde yana tarımsal kimyasal maddeler yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Bu nedenle tarımsal üretim alanlarında kullanılmaktadır. Bu nedenle tarımsal üretim alanlarında değişik boyutlu bulaşmalar söz konusudur. Bunun yanında değişik boyutlu bulaşmalar söz konusudur. Bunun yanında bazı yerlerde kimyasal gübreler, pestisidler ve genetiği bazı yerlerde kimyasal gübreler, pestisidler ve genetiği
değiştirilmiş organizmalar kullanılmamıştır.
değiştirilmiş organizmalar kullanılmamıştır.
Bu alanlardan elde edilen ürünler organik ürün kalitesinde Bu alanlardan elde edilen ürünler organik ürün kalitesinde olabilir, ancak “organik” olarak adlandırılması olabilir, ancak “organik” olarak adlandırılması
belgelendirilmeye bağlıdır.
belgelendirilmeye bağlıdır.
Maalesef dünyanın bazı yörelerinde ve ülkelerinde, Maalesef dünyanın bazı yörelerinde ve ülkelerinde, geleneksel tarımsal üretim yöntemleri ile artan nüfusun geleneksel tarımsal üretim yöntemleri ile artan nüfusun ihtiyacını karşılamak mümkün olamamıştır. İnsan ihtiyacını karşılamak mümkün olamamıştır. İnsan nüfusunun aşırı artışı ile tarım toprakları zorlanmış, nadasa nüfusunun aşırı artışı ile tarım toprakları zorlanmış, nadasa (dinlenmeye) bırakılan tarım arazileri azaltılmış veya arazi (dinlenmeye) bırakılan tarım arazileri azaltılmış veya arazi her yıl kullanılır duruma gelmiş, aşırı otlatma veya yoğun her yıl kullanılır duruma gelmiş, aşırı otlatma veya yoğun toprak işleme sonucu tarım alanlarında toprak tahribatı toprak işleme sonucu tarım alanlarında toprak tahribatı meydana gelmiştir. Çok değişik tarımsal kimyasallar meydana gelmiştir. Çok değişik tarımsal kimyasallar kullanılmış, yüksek verim elde etmek amacıyla kullanılmış, yüksek verim elde etmek amacıyla
biyoteknolojik yöntemlerle yeni bitki çeşitleri geliştirilmiştir.
biyoteknolojik yöntemlerle yeni bitki çeşitleri geliştirilmiştir.
Geleneksel tarım, Geleneksel tarım,
Tarımsal kimyasalların kullanımından önceki Tarımsal kimyasalların kullanımından önceki tarım sistemidir. Yüksek verimli çeşitler ve tarım sistemidir. Yüksek verimli çeşitler ve mekanizasyon vardır. Yüksek verimli çeşitler mekanizasyon vardır. Yüksek verimli çeşitler doğal ıslah yöntemleri ve adaptasyon doğal ıslah yöntemleri ve adaptasyon
araştırmaları ile elde edilmiştir.
araştırmaları ile elde edilmiştir.
Konvansiyonel tarım,
Konvansiyonel tarım, veya veya alışılmış tarımsal uygulamalar, alışılmış tarımsal uygulamalar,
Günümüzde yaygın olarak uygulanan tarımsal Günümüzde yaygın olarak uygulanan tarımsal sistemdir. Genetik olarak değiştirilmiş yüksek sistemdir. Genetik olarak değiştirilmiş yüksek verimli bitki çeşitlerinin tek ürünlü tarımı, tarımsal verimli bitki çeşitlerinin tek ürünlü tarımı, tarımsal kimyasal maddelerin yoğun bir şekilde kullanılması kimyasal maddelerin yoğun bir şekilde kullanılması
ile sürdürülmektedir.
ile sürdürülmektedir.
Yoğun toprak işlemesine bağlı toprak Yoğun toprak işlemesine bağlı toprak tahribatı ve çoğu yerde aşırı ve uygun tahribatı ve çoğu yerde aşırı ve uygun olmayan yöntemlerle sulama yapılmasına olmayan yöntemlerle sulama yapılmasına bağlı olarak tuzlaşma ve sodikleşme bağlı olarak tuzlaşma ve sodikleşme
(toprakta sodyum birikimi) sorunları vardır.
(toprakta sodyum birikimi) sorunları vardır.
Sürdürülebilir tarım Sürdürülebilir tarım
S S ürdürülebilir arazi ve toprak kullanımı esas ürdürülebilir arazi ve toprak kullanımı esas alan, ancak belirli kuralları olmayan tarımsal alan, ancak belirli kuralları olmayan tarımsal
uygulamadır.
uygulamadır.
Biyodinamik tarım, Biyodinamik tarım, bir tür organik tarım bir tür organik tarım uygulamasıdır.
uygulamasıdır.
Organik tarım, Organik tarım, ekolojik ilkeleri ve ekolojik ilkeleri ve standartları olan, sürekli denetim ve standartları olan, sürekli denetim ve
belgelendirmeyi gerektiren, toprak belgelendirmeyi gerektiren, toprak
verimliliğini ve bitki sağlığını esas alan, verimliliğini ve bitki sağlığını esas alan,
tarımsal kimyasalların kullanımına izin tarımsal kimyasalların kullanımına izin
vermeyen tarımsal uygulama sistemidir.
vermeyen tarımsal uygulama sistemidir.
Bütünleşik tarımsal üretim (Entegre Bütünleşik tarımsal üretim (Entegre Tarımsal Üretim),
Tarımsal Üretim), sürdürülebilir tarımsal sürdürülebilir tarımsal uygulama olarak adlandırılan, daha az
uygulama olarak adlandırılan, daha az tarımsal kimyasal madde kullanımını tarımsal kimyasal madde kullanımını
öneren, ancak kesin kuralları olmayan öneren, ancak kesin kuralları olmayan
tarımsal uygulamadır.
tarımsal uygulamadır.
Geleneksel tarım ile organik tarım arasında kısmi bir Geleneksel tarım ile organik tarım arasında kısmi bir benzerlik
benzerlik olduğu söylenebilir. Örnek olarak her iki sistemde olduğu söylenebilir. Örnek olarak her iki sistemde de yapay kimyasal gübreler, insektisid, fungusid, herbisid, de yapay kimyasal gübreler, insektisid, fungusid, herbisid,
büyümeyi destekleyiciler kullanılmaz. GDO kullanılmaz, büyümeyi destekleyiciler kullanılmaz. GDO kullanılmaz,
yoğun olarak hayvan gübresi kullanılır.
yoğun olarak hayvan gübresi kullanılır.
Geleneksel tarımda uygulanan organik tarım yöntemleri Geleneksel tarımda uygulanan organik tarım yöntemleri ise, kapalı besin maddesi döngüsü, dış kaynaklı girdi azlığı, ise, kapalı besin maddesi döngüsü, dış kaynaklı girdi azlığı, bitki artığı (malç) ve kompost kullanımı ile biyokütle bitki artığı (malç) ve kompost kullanımı ile biyokütle döngüsünün sağlanması, uygun bitki dönüşümü döngüsünün sağlanması, uygun bitki dönüşümü (münavebe), tek türe bağlı olmaktan çok farklı bitkilerin (münavebe), tek türe bağlı olmaktan çok farklı bitkilerin yetiştirilmesi, toprak, su ve enerji kaynaklarının yetiştirilmesi, toprak, su ve enerji kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi, toprak verimliliğinin sürekliliği, sürdürülebilir yönetimi, toprak verimliliğinin sürekliliği, toprak erozyonunu önlenmesi, hayvan dostu yetiştiricilik toprak erozyonunu önlenmesi, hayvan dostu yetiştiricilik
olarak sıralanabilir.
olarak sıralanabilir.
Organik tarımda geleneksel tarıma kıyasla en belirgin Organik tarımda geleneksel tarıma kıyasla en belirgin farklılıklar
farklılıklar, Zararlı yönetiminde mikrobiyal ilaçların , Zararlı yönetiminde mikrobiyal ilaçların kullanımı, yararlı böceklerin kullanımı, hayvan ve bitki kullanımı, yararlı böceklerin kullanımı, hayvan ve bitki hastalıklarına dayanıklı tür ve çeşitlerin kullanımı, yeşil hastalıklarına dayanıklı tür ve çeşitlerin kullanımı, yeşil gübre, örtü bitkisi ve azot sağlayan bitkileri dönüşümlü gübre, örtü bitkisi ve azot sağlayan bitkileri dönüşümlü ekimi, gelişmiş ve koruyucu toprak sürümü, çapalama, ekimi, gelişmiş ve koruyucu toprak sürümü, çapalama, ekim ve hasat ekipmanı, kompost ve biyogübre kullanımı, ekim ve hasat ekipmanı, kompost ve biyogübre kullanımı,
denetleme ve belgelendirme olarak verilebilir.
denetleme ve belgelendirme olarak verilebilir.
Tarımsal uygulamalara kıyasla organik tarımın Tarımsal uygulamalara kıyasla organik tarımın
yararları aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
yararları aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
1. Toprağın korunması ve verimliliğinin devamlılığı, 1. Toprağın korunması ve verimliliğinin devamlılığı, 2. Daha az su kirliliği (yer altı suyu, göl ve deniz) 2. Daha az su kirliliği (yer altı suyu, göl ve deniz)
3. Yabancıl yaşamın korunması (kuşlar, kurbağalar, böcekler 3. Yabancıl yaşamın korunması (kuşlar, kurbağalar, böcekler
vb)vb)
4. Zengin biyoçeşitlilik, daha çeşitli ve değişken kırsal peyzaj, 4. Zengin biyoçeşitlilik, daha çeşitli ve değişken kırsal peyzaj, 5. Çiftlik hayvanlarının daha dostça yetiştirilmesi,
5. Çiftlik hayvanlarının daha dostça yetiştirilmesi,
6. Dış girdilerin ve enerjinin daha az kullanımı, 6. Dış girdilerin ve enerjinin daha az kullanımı,
7. Hayvansal ürünlerde hormon veya antibiyotik kalıntısı 7. Hayvansal ürünlerde hormon veya antibiyotik kalıntısı
olmaması, olmaması,
8. Ürün kalitesinde artış, güvenli gıda maddesi, 8. Ürün kalitesinde artış, güvenli gıda maddesi,
9. Emek yoğun faaliyetler nedeniyle kırsal kesimde iş 9. Emek yoğun faaliyetler nedeniyle kırsal kesimde iş
olanağının artması, olanağının artması,
10. İnsan sağlığını tehdit eden risklerin azalması.
10. İnsan sağlığını tehdit eden risklerin azalması.
Entegre veya bütünleşik tarımsal üretim Entegre veya bütünleşik tarımsal üretim (IP, Integrated (IP, Integrated
Production) üzerinde, son yıllarda daha fazla durulmaktadır.
Production) üzerinde, son yıllarda daha fazla durulmaktadır.
Özellikle gelişmiş ülkelerde oldukça gündemde olan bir tarımsal Özellikle gelişmiş ülkelerde oldukça gündemde olan bir tarımsal
sistemdir. Bu üretim sisteminin belirgin kuralları olmamasına sistemdir. Bu üretim sisteminin belirgin kuralları olmamasına
karşın
karşın üretimde tarımsal kimyasal maddelerin kullanımının üretimde tarımsal kimyasal maddelerin kullanımının azaltılması amaçlanmaktadır
azaltılması amaçlanmaktadır. Bitki koruma işlemlerinde, . Bitki koruma işlemlerinde,
biyolojik kontrol yöntemleri ile birlikte uygun kimyasal pestisid biyolojik kontrol yöntemleri ile birlikte uygun kimyasal pestisid
kullanımı birlikte değerlendirilmektedir. Zararlıların veya kullanımı birlikte değerlendirilmektedir. Zararlıların veya
hastalıkların önemli ekonomik kayıplara neden olacağı riskinin hastalıkların önemli ekonomik kayıplara neden olacağı riskinin
varlığı halinde, kimyasal mücadele yapılmaktadır. Bitki varlığı halinde, kimyasal mücadele yapılmaktadır. Bitki
beslemede de kimyasal gübreler kullanılabilmekte, ancak beslemede de kimyasal gübreler kullanılabilmekte, ancak
kullanılabilecek en üst dozlar tanımlanmaktadır.
kullanılabilecek en üst dozlar tanımlanmaktadır.
IP IP uygulamalarında uygulamalarında benimsenmiş benimsenmiş bir bir Standard yoktur. Uygulamalar ülkeden Standard yoktur. Uygulamalar ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Bazı ülkeler ülkeye farklılık göstermektedir. Bazı ülkeler kendilerine göre standartlar ve etiketleme kendilerine göre standartlar ve etiketleme sistemi geliştirilmiştir. Bu üretim yöntemi sistemi geliştirilmiştir. Bu üretim yöntemi bazı ülkelerde “yeşil üretim” olarak bazı ülkelerde “yeşil üretim” olarak
adlandırılmıştır.
adlandırılmıştır.
Böylece hem sağlıklı gıda, hem de insanların doğa ile Böylece hem sağlıklı gıda, hem de insanların doğa ile
bütünleşmesi sağlanmaktadır. Zaman içerisinde Ülkemizde bütünleşmesi sağlanmaktadır. Zaman içerisinde Ülkemizde yaygınlaştırılması beklenmektedir. Ekolojik turizme destek yaygınlaştırılması beklenmektedir. Ekolojik turizme destek verecek organik tarım uygulamalarının, belirli turizm
verecek organik tarım uygulamalarının, belirli turizm
bölgelerinin dışına da çıkarılarak, örneğin Doğu Anadolu bölgelerinin dışına da çıkarılarak, örneğin Doğu Anadolu Bölgesi İle Doğu Karadeniz Bölgesi arasındaki geçit
Bölgesi İle Doğu Karadeniz Bölgesi arasındaki geçit bölgelerinde, özellikle endemik bitkilerin yoğunluğunun bölgelerinde, özellikle endemik bitkilerin yoğunluğunun
fazla olduğu, mikro klima alanlarında yaygınlaştırılmasında fazla olduğu, mikro klima alanlarında yaygınlaştırılmasında yarar vardır.
yarar vardır.
Ülkemizin büyük bir bölümü, halen organik bitkisel üretim, Ülkemizin büyük bir bölümü, halen organik bitkisel üretim, organik hayvancılık, organik arıcılık, organik su ürünleri için organik hayvancılık, organik arıcılık, organik su ürünleri için
çok elverişli alanlara sahiptir. Anadolu endemik bitkiler müzesi çok elverişli alanlara sahiptir. Anadolu endemik bitkiler müzesi
halinde, oldukça zengin biyolojik çeşitliliğe sahiptir. Alternatif halinde, oldukça zengin biyolojik çeşitliliğe sahiptir. Alternatif
tıpta kullanılan, çoğu doğal olarak yetişen birçok bitkinin tıpta kullanılan, çoğu doğal olarak yetişen birçok bitkinin
anavatanıdır. Bu kaynakların ekolojik değerlerini koruyarak ve anavatanıdır. Bu kaynakların ekolojik değerlerini koruyarak ve
geliştirerek kullanmakta ekonomik yararlar olduğu bir geliştirerek kullanmakta ekonomik yararlar olduğu bir
gerçektir. Ancak bu konu, yani yabanıl ortamlardan bitki gerçektir. Ancak bu konu, yani yabanıl ortamlardan bitki
toplanması, çok hassas bir konudur. Toplama işlemlerinin bu toplanması, çok hassas bir konudur. Toplama işlemlerinin bu
konuda eğitilmiş kişilerle ve uzmanları gözetiminde konuda eğitilmiş kişilerle ve uzmanları gözetiminde
yapılmasında yarar vardır. Aksi halde bu doğal kaynakların yapılmasında yarar vardır. Aksi halde bu doğal kaynakların
kısa sürede elden çıkması kaçınılmazdır.
kısa sürede elden çıkması kaçınılmazdır.