MEKANA GÖRE YAŞLILIK
KENTSEL ALANDA YAŞLILIK,KIRSAL ALANDA YAŞLILIK
YAŞLILIK KAVRAMI
Yaşlılık, yaşamın diğer evreleri gibi bedenin, biyolojik
gereksinimlerinin ve toplumsal ilişkiler düzeyindeki yaşam
biçimine ilişkin gereksinimlerinin değiştiği bir evre olarak
tanımlanabilir.
Mekana Göre Yaşlılık iki alt temaya ayrılır.
Bunlar:
● Kentsel Alanda Yaşlılık ve
● Kırsal Alanda Yaşlılık’tır
.Günümüzde teknoloji, sağlık ve beslenme alanlarındaki
gelişmeler, insanların yaşam beklentilerinin uzamasını
sağlamıştır. Ayrıca kırsal alandan kentsel alanlara göç,
psikolojik ve toplumsal destekleyici olan geniş ailenin yerini
çekirdek ailenin alması, kuşaklar arası iletişim
problemlerinin artmasına neden olmuştur (Çunkuş,
Taşdemir Yiğitoğlu ve Akbaş , 2019).
KENTSEL ALANDA ve KIRSAL ALANDA
YAŞLILIK
Kentsel Alan
Kırsal Alan
Bakım hizmetlerinin varlığı ,
Hizmetlerden nasıl faydalanılabileceği , Profesyonel bakıcılara ve sağlık
hizmetlerine ulaşmak ,
Haklarını nasıl savunacakları konusunda bilgiye sahip olmaları.
Bakım hizmetlerinin varlığı ,
Hizmetlerden nasıl faydalanılabileceği , Profesyonel bakıcılara ve sağlık
hizmetlerine ulaşmak ,
Haklarını nasıl savunacakları
konusunda bilgiye sahip olmamaları.
Yapılan araştırmalara göre kent alanında yaşayan yaşlıların;
AVANTAJLI YÖNLERİ
Ekonomi
İmkanların Fazlalığı Sosyal Çeşitlilik
DEZAVANTAJLI YÖNLERİ
Ekonomi Hareketsizlik Yalnızlık Güvensizlik
KIRSAL ALANDA YAŞLILIK
Araştırma sonuçlarına göre kırsal alanda yaşlı birey olma durumu “yalnız” ve
“yoksul” olma haliyle özdeşleşmektedir. Günlük yaşamlarını küçük bir çevrede
ve mekanda sürdürmeleri, sosyal ilişki ağlarını da sınırlandırmaktadır. Bu
nedenle sosyal etkileşimleri büyük ölçüde hane içindekileri diğer
bireylerle,komşularla ve çocuklarla gerçekleştirmektedir. Bakım konusunda da
yaşlı bireyler önce çocuklarına güvenmekte ve çok zor durumda kalmadıkları
takdirde devlet kurumuna gitmek istememektedirler. Kırsal yaşamı
benimsediklerinden ve yaşamlarının neredeyse tamamını burada
geçirdiklerinden kent yaşamı da yaşlı birey tarafından arzu edilmeyen bir
durumdur. (Çelik Açıcı, 2019)
Kırsal Alanda Yaşlılığa İlişkin Problemler
● Sosyoekonomik durum ve yoksulluk
● Sosyal ilişkilerin görünümleri
● Bakım sorunu
Cinsiyet bazında incelendiğinde;
Özellikle “yaşlılığın kadınlaşmasından” dolayı yaşlılığın genel görüntüsünü
belirleyecek olan kadın yaşlıların cinsiyete bağlı özel problemleri
olmaktadır.Daha genç yaşlarında bir meslek edinememiş olanlar, eğitim
durumları düşük olanlar ve kendini kabul ettirme gücüne sahip olmakta ve
yaşlılıklarında akrabalarına ve sosyal yardımlara bağlı hale gelebilmektedirler
(Çelik Açıcı,2019)
Türkiye’de Yaşlılara Verilen Hizmetler
● Anayasanın 61. maddesinde yaşlılara yönelik olara «Yaşlılar devletçe korunur. Yaşlılara devlet yardımı ve sağlanacak diğer haklar ve kolaylıklar kanunla düzenlenir» hükmü yer almaktadır.
● Maaş ödemesi,
● Ücretsiz sağlık hizmetleri,
● Kurum bakımları,
● Giyim ve ev eşyası yardımları,
● Engelli olanlara yönelik yardımlar ve maaş ödemeleri.Bunlar devletin
karşılamış olduğu hizmetlerdir.(Çelik Açıcı, 2019)
Yapılan araştırmalara göre kırsal alanda yaşayan yaşlıların;
AVANTAJLI YÖNLERİ
Giderlerin az olması,
Hareketliliğin devamlılığı, Sosyal ilişkilerin yoğunluğu, Temiz çevre.
DEZAVANTAJLI YÖNLERİ
İmkanların kısıtlılığı, Bakımsızlık,
Yıpranma,
Eğitimsizlik.
Özetle; bakıma muhtaç durumda olan yaşlıya ister kentsel ister kırsal alanlar
bakımından olsun sadece temel bakım hizmetlerinin sunulması yaşlı bakım
hizmetleri açısından yeterli değildir. Sosyal bakım uygulamaları ile desteklenen
temel bakım hizmetleri konunun psikososyal açıdan da irdelenmesini
sağlayacağından bireysel ve toplumsal ilişkilerin gelişmesine katkıda
bulunacaktır. Böylece bakıma muhtaç yaşlının hem fiziki açıdan, hem ekonomik
açıdan, hem de psikolojik ve sosyal açılardan uyumunun sağlanması
kolaylaşacaktır (Seyyar, 2005).
KAYNAKÇA
● Çunkuş, N., Yiğitoğlu, G. T., & Akbaş, E. (2019). Yaşlılık ve toplumsal dışlanma. Geriatrik Bilimler Dergisi, 2(2), 58-67.
● Çelik Açıcı, G. (2019). «Kırsal alanda yaşlılık: Sorunlar, beklentiler ve çözüm önerileri», Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
● Seyyar, A., & Yumurtacı, A. Kırsal Kesimde Yaşayan Bakıma Muhtaç Yaşlılara Dönük Evde Bakım Hizmetleri: Sakarya İli Taraklı İlçesi Ve Köyleri İçin Bir Model Önerisi. Erişim) www. manevibakim. com/bilim _alanlari/manevi_bakim/makale_24. pdf, 10.
● TAŞKESEN, C. G. KIRSAL VE KENTSEL ALANLARDA YAŞLANMA, YAŞLILIK VE YAŞLILAR: DENİZLİ İLİ ÖRNEĞİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 92-124.
