GELİŞİM PSİKOLOJİSİ

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ

DERS …: GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

 Gelişimi etkileyen bir çok faktör bulunmaktadır.

 Bu faktörler genel olarak değerlendirildiğinde iki başlık altında toplanır;

 KALITIM

 ÇEVRE

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

 Kalıtım faktörü anne ve babamızın bize aktardığı kromozomlarımız ile belirlenen ve müdehale

edilemeyen bir süreçtir.

 Kalıtım faktörünün gelişim üzerinde oldukça büyük bir etkisi vardır ve gelişimin

şekillenmesinde ciddi bir rol oynar.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

 Ancak kalıtım gelişim üzerindeki tek kontrol mekanizması değildir.

 Kalıtsal olarak her şeyin normal gitmesi durumunda ortaya çevresel faktörler diye

sınıflandırdığımız, etki mekanizması boyutunda ucu bucağı olmayan, anne baba eğitim

seviyesinden yaşanılan memlekete ya da

beslenmeye kadar bir çok faktörü içerisinde

barındıran kavram karşımıza çıkmaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

 Bu çevresel faktörler kalıtım gibi kesin ve net çizgide bulunmamaktadır.

 Değiştirilme, geliştirilme ihtimali bulunan

değişkenlerden oluşan çevresel faktörler çocuğun gelişimi için iyileştirilebilir.

 Gelişimin desteklenmesi bağlamında da çevresel

faktörlerin önemi ve etkisi oldukça fazladır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

 Gelişimin desteklenmesinin önemi:

 Yaşam çizgisinin gelişimsel olarak en hızlı gittiği süreç bebeklik ve erken çocukluk dönemidir.

 Öyle ki beyin gelişiminin ortalama %80 ni ilk 4 yıl içerisinde tamamlanmaktadır.

 Çocuklar yetişkin dil seviyesine ortalama 7 yaş civarında ulaşmaktadır.

 Temel motor gelişim 6-7 yaş civarında tamamlanmakta

ve sonrasında özelleşmiş döneme geçilmektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

 Özbakım becerilerinin temel adımları yine erken çocukluk döneminde tamamlanmaktadır.

 Sosyal duygusal gelişimde ise bebeklik dönemi

başta olmak üzere erken çocukluk döneminde

kazanılan beceriler yetişkinlik dönemi sosyal

becerilerini doğrudan şekillendirmektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

 Gelişim alanları bakımından ne kadar önemli

olduğu kazanılan beceriler doğrultusunda görülen bu dönemde elde edilen erken deneyimler

oldukça önemli olmakla birlikte bu dönemde kazanılan beceriler insan hayatında temeli oluşturan, bir sonraki basamağa sağlıklı bir

şekilde geçebilmeyi sağlayan kalıcı becerilerdir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

 Çevresel faktörlerin önemi değerlendirildiğinde gelişimin desteklenmenin de çocuğun sağlıklı gelişimi için bir gereklilik olduğu göze

çarpmaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

 Doğumdan itibaren başlayarak çocuğun

gelişiminin her alanda desteklenmesi yalnızca

kişisinin sağlıklı bir birey olabilmesi için değil aynı

zamanda toplumun genel sağlık profili için önem

taşımaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel

Kavramlar

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Gelişimin desteklenmesi sürecinde bilinmesi gereken, süreci oluşturan, sürece etki eden bir çok kavram bulunmaktadır.

 Bu kavramların başında ise UYARAN kavramı

gelmektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 UYARAN:

 Literatürde bir çok farklı bakış açısı ile tanımı yapılsa da çocuk gelişimi bağlamında

baktığımızda uyaran; çocuğun doğum öncesi dönemden itibaren başlayarak maruz kaldığı,

duyu organları ile fark edebildiği çevresel etkilerin

tümü olarak nitelendirilebilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Örnek verecek olduğumuzda; doğum öncesi

dönemde işitme duyusu gelişimini tamamlar ve ortalama 18. haftadan itibaren dışarıdan gelen sesleri duymaya başlar. Bu doğrultuda çocuk

duymaya başladığından itibaren onun işitebileceği düzeyde dışarıdan gelen her ses onun için bir

UYARANDIR.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Öyle ki bebek 24-25. haftadan itibaren dışarıdan duyduğu seslere tepki bile vermeye başlar.

 Bebek duymaya başladıktan itibaren bebeğe verilen her türlü işitsel uyaran bebeğin gelişimine etki eder.

 Bu gelişimsel etki her zaman uyaranın duyu organı

ile doğrudan ilişkili olmayabilir. Yani alınan işitsel

uyaranlar çocuğun yalnızca işitme ya da ilişkili

olarak dil gelişimine etki etmez.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Aynı zamanda sosyal duygusal gelişimini ya da bilişsel gelişimini de etkileyebilir.

 Uyaranlar gelişimi yalnızca olumlu olarak etkilemezler.

Aynı zamanda olumsuz olarak etkileyen uyaranlar da vardır.

 Yine aynı örnek üzerinde gidilecek olduğunda bebeğin

anne karnında maruz kaldığı «anne ve babasının yüksek

sesli ve şiddetli tartışması» uyaranı bebeğin «SOSYAL

DUYGUSAL GELİŞİMİNİ» «OLUMSUZ» olarak etkiler

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Uyaranın doğru zamanda doğru seçim yapılarak çocuğa verilmesi önemlidir.

 Bu nedenlerle çocuğa sunulan uyaranın niteliği

oldukça önem taşımaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Gelişimin desteklenmesi sürecinde önemli kavramlardan bir diğeri de KRİTİK DÖNEM kavramıdır.

 Kritik dönem: Bireyin belirli davranışları belirli

dönemde kazanabilmesi durumundaki zamana kritik dönem denir.

 Gelişimin bir çok basamağında kritik dönem vardır

ve gelişimin sağlıklı tamamlanabilmesi için olduka

önem taşımaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Herhangi bir alanda gelişimin sağlıklı

gerçekleşebilmesi için o gelişim alanının kritik döneminde bireyin maruz kaldığı uyaranlar ciddi önem taşımaktadır.

 Öyle ki kritik dönemde kazanılmayan bir beceri bu süre geçildikten sonra çok daha zor bir şekilde

kazanılabilir, ya da hiç kazanılamaya bilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Örnek verilecek olduğunda,

 Okul çağı döneminde okula gitmeyen ve okuma yazma öğrenemeyen bir yetişkin ileri yaşlarda okuma yazmayı çok daha zor bir şekilde

öğrenecektir.

 Ya da ormanda kurtlar tarafından büyütülen bir

çocuk 12 yaşından sonra insan hayatına karışırsa

konuşmayı öğrenemez.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Burada yaş örnek olarak verilmiştir. Dil gelişiminde kritik dönem 0-6 yaşlar

arasındadır. Bu süreçte alınan dil gelişimine ilişkin uyaranlar dil gelişiminin temelini

oluşturur.

 Bu nedenlerle kritik dönemler gelişimin

desteklenmesi sürecinde vazgeçilemez bir önem

taşımaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Gelişimin desteklenmesi sürecinde dikkate alınması gereken bir diğer kavram

HAZIRBULUNUŞLUK kavramıdır.

 Hazırbulunuşluk, organizmanın gelişimi ya da

öğrenmesi sonucunda belirli bir beceriyi yapabilir

düzeye gelmesi durumudur.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Hazırbulunuşluk ve kritik dönem kavramlarının ikisi de aslında gelişim için doğru zaman

faktörünü açıklayan kavramlardır. Bir açıdan

bakıldığında hazırbulunuşluk kavramı kritik dönem kavramının tam zıttı olarak görülebilir. Kritik

dönem becerinin kazanılabilmesi için geç

kalmamayı içerirken, hazırbulunuşluk ise erken

davranmamayı içermektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Çocuğun gelişimsel beceriyi kazanabilmesi için nasıl kritik dönem kaçırılmadan gerekli uyaranın çocuğa sağlanması gerekiyorsa, çocuğun

hazırbulunuşluğu tamamlanmadan o beceriye

ilişkin verilen uyaranın da gelişim üzerinde bir

etkisi olmayacaktır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Örnek verilecek olduğunda bir çocuğun tuvalet eğitimine ilişkin hazırbulunuşluğu hem fizyolojik hemde sosya-duygusal gelişimi bağlamındadır.

 Fizyolojik açıdan bakıldığında çocuğun sfinkter

kaslarının gelişimi tamamlanmadan çocuğa verilecek olan tuvalet eğitiminin bir anlamı olmayacaktır.

Çünkü henüz tam olarak tutma eylemini

gerçekleştirecek kas yapısına sahip değilken çocuğun

tuvaletini tutması hiçbir eğitimle mümkün değildir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Aynı zamanda çocuğun her ne kadar sfinkter kaslarının gelişimi tamamlanmış olsa da, çocuk

duygusal açıdan buna hazır olduğuna ilişkin belirtiler göstermiyorsa (bu belirtiler bezi ıslandığında rahatsız olma, bezinin değiştirilmesini isteme, tuvaleti merak etme ve aileyi tuvaletteyken izleme isteği, çişini ya da kakasını yaparken bir yere saklanma ya da

tuvalete oturma isteği vb.) tuvalet eğitiminin başarı

ile tamamlanma ihtimali çok zayıftır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Gelişimsel beceriler için öncül beceriler vardır ve bunlar kazanılmadan o beceri için

hazırbulunuşluğun sağlanması mümkün değildir.

 Ülkemizde kullanılan bir deyim olan

«Emeklenmeden yürünmez» deyimi her ne kadar

gelişimsel basamaklar açısından doğru bir sırayı

izlemiyorsa da mantık olarak hazırbulunuşluğun

basamaklarına örnek olarak gösterilebilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Yürüme becerisi için emekleme becerisi

kazanılması gereken bir öncül beceri değildir. Yani bebek emeklemese de yürüyebilir.

 Ancak yürüme becerisi için hazırbulunuşluk

aşamaları bebeğin sıralama becerisini kazanması

ve belirli bir saniye kadar desteksiz olarak ayakta

kalabilmesi şeklinde sıralanabilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Verilen örneklerde olduğu gibi gelişimin desteklenmesi sürecinde çocuğun

hazırbulunuşluğunun değerlendirilmesi ve

hazırbulunuşluk düzeyine göre etkili uyaran

verilmesi çocuğun gelişiminin doğru şekilde

desteklenmesi açısından önem taşımaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 ERKEN MÜDAHALE kavramı da gelişimin

desteklenmesi açısından hazırbulunuşluk ve kritik dönem gibi zamana dayalı bir kavramdır.

 Erken müdahale bir sorunun yerleşmeden ya da

kalıcı hale gelmeden önce, ya da gelişimsel bir

gecikmenin erken dönemde fark edilmesi ile

durdurulması amacıyla çözüm getirmek için

yapılan plan ve müdahalelerdir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Erken müdahale gelişimin desteklenmesi açısından en önemli süreçlerden biridir. Özellikle bir problemin erken tespiti sonucunda gelişim alanına ilişkin kritik dönem aşılmadan çocuğa verilen uyaranları içermektedir.

 Genel olarak programlar şeklinde uygulanan

müdahaleler çocuğun gelişiminin desteklenmesi ve

soru işareti görülen alanda yoğun gelişimsel destek

verilerek soru işaretinin kaldırılması ya da çocuğun

potansiyelinin en üst seviyeye çıkarılmasını içerir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 GELİŞİMDE BİREYSEL FARKLILIKLAR kavramı da

gelişimin desteklenmesi sürecinde tam manası ile bilinmesi gereken bir kavram olarak karşımıza

çıkmaktadır.

 Öyle ki her çocuk biriciktir ve insan psikolojisinde pozitif bilimlerde olduğu gibi aynı şartlar altında verilen her uyaran her çocukta aynı etkiyi

göstermemektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Gelişimin her basamağında olduğu gibi gelişimin desteklenmesi sürecinde de bireysel farklılıklara odaklanmak çocuğun gelişimi için önem

taşımaktadır. İkiz olan çocuklara bile verilen

uyaranlar aynı derecede ve aynı şekilde etki etmez.

 Her çocuk özeldir ve uyarıyı alma, yorumlama,

algıla biçimleri birbirinden farklıdır. Aynı zamanda burada devreye ilgi yetenek hazırbulunuşluk,

deneyim gibi bir çok faktör de devreye girmektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

 Bu nedenle gelişimin desteklenmesi sürecinde

çocuk çok iyi tanınmalı ve her çocuğa özel olarak

geliştirilmiş bireysel destek süreçleri işletilmelidir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde

Materyal Kullanımı

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı

 Materyallerin kullanımı hem çocuğun gelişim

değerlendirmesinin yapılması hem de gelişiminin desteklenmesi açısından önem taşımaktadır.

 Gelişimin desteklenmesi amacıyla kullanılan, bu amaç için geliştirilmiş ya da bu amaç için

geliştirilmemiş fakat çocuğun gelişiminin

desteklenmesi amacı ile kullanılan bir çok

materyal bulunmaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı

 Bu materyallerin her biri çocuğun gelişimini desteklemek amacıyla doğrudan uyaran olarak ya da uyaranı oluşturmak amaçlı kullanılabilir.

 Gelişimin desteklenmesi için «amaca uygun geliştirilen materyallerin» önemi büyüktür. Ancak sürecin olmazsa olmazları olarak nitelendirmek de yanlış olacaktır.

 Gelişimin desteklenmesi için her gelişim alanına ve düzeyine

özel geliştirilen bir çok materyal olsa da unutulmamalıdır ki

bu amaca yönelik özel hazırlanmış materyaller kullanılmadan

da çocuğa gelişimsel destek sağlanabilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı

 Başta maddi imkansızlıklar olmak üzere bir çok

nedenden dolayı «gelişimi desteklemek amacıyla»

üretilen materyallere ulaşamamak çocuğun gelişimsel gerilik yaşamasına neden olmaz.

 Bu materyaller her ne kadar çocuğun gelişimsel desteği için özel yapılandırılmış olsa da yerine

konulabilir özellikte farklı materyaller bulunabilir,

yapılabilir ya da alternatifler üretilebilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı

 Evde bulunan atık materyaller, gerçek materyaller ve doğadan toplanacak olan materyallerin

yaratıcılık ile birleştirilerek doğru şekillendirilmesi ise en az maliyetle çocukların gelişimleri

desteklenebilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı

 Materyaller çocuğun evresini tanımasını sağlar, bu sayede öğrenmesini hızlandırır ve öğrenmenin kalıcı olmasını destekler.

 Materyallerin çocuğun gelişiminin desteklenmesi amacıyla kullanımı çocuğun öğrenmeyi

somutlaştırmasına yardımcı olur.

 Materyallerin bir uyaran olarak kullanımında

çocuğun gelişimsel özelliklerine, ihtiyaçlarına ve

beklentilerine dikkat edilmelidir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı

 Çocuğun gelişimini desteklemek adına kullanılacak olan materyallerin belirli özelliklerinin bulunması gerekir.

 Bu özellikleri;

 Seçilen materyal çocuğun gelişimsel düzeyine, ilgisine, ihtiyacına ve hazırbulunuşluğuna uygun olmalıdır.

 Seçilen materyal çocuğun sağlığı için uygun

maddelerden yapılmış ve çocuk için tehlike

oluşturmayacak özelliklere sahip olmalı.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı

 Seçilen materyal dikkat çekici olmalıdır.

 Seçilen materyalin kullanımı gerçek hayatla uyumlu olmalıdır.

 Seçilen materyaller farklı gelişim alanlarını aynı anda destekleyecek özelliklere sahip olmalıdır.

 Seçilen materyal basitten karmaşığa, kolaydan zora

doğru giden şekilde sunulmalıdır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır?

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır?

 Çocuğa doğru bir gelişimsel destek sunabilmek için;

 Sunulan gelişimsel destek tutarlı olmalıdır. Birbiri ile ters düşecek olan bilgiler çocukla aynı anda paylaşılmamalı, çocuğun kafasının karışmasına neden olunmamalıdır.

 Sunulan gelişimsel destek düzenli olmalıdır. Belirli bir sistemde gitmelidir. Tutarsızlıklar barındırmamalıdır.

 Gelişimsel destek sunulurken duyarlı olunmalıdır.

Çocuğun istemediği şeyler konusunda ısrar edilmemeli,

neden istemediğine odaklanılmalıdır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır?

 Çocuğa doğru bir gelişimsel destek sunabilmek için;

 Gelişimsel destek için ortamın uygun olması gerekmektedir. Işıktan sıcaklığa, ortamın

büyüklüğünden doğru şekilde havalanıyor olmasına kadar bir çok ayarlama yapılmalıdır.

 Ortamda riskler en aza indirilmeli, koruycu

etmenler arttırılmalıdır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır?

 Çocuğa doğru bir gelişimsel destek sunabilmek için;

 Çocuğa gelişimsel destek verilirken takınılan tutum önemlidir. Uygun tutum çocuğun öğrenmeye olan şevkini etkiler.

 Gelişimin desteklenmesi için uygun etkinlik ve materyal seçimimi önemlidir. Etkinlik çocuğun

ilgisini çekebilecek, maksimum süre onun dikkatini

toparlayabilecek şekilde seçilmelidir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır?

 Çocuğa doğru bir gelişimsel destek sunabilmek için;

 Gelişimsel destek planlanırken hem çocuğun

hazırbulunuşluğu hem de gelişimsel olarak kritik

dönemleri değerlendirilmeli ve doğru zamanda

doğru beceriye ilişkin destek sunulmalıdır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır?

 Gelişimsel destekte çocukla planlanan

etkinliklerin sayısı, sıklığı ve alanları önem

taşımaktadır. Sürekli olarak aynı alana yönelik çalışmak (özel bir gereksinim bulunmuyorsa), aynı etkinliği sürekli yapmak, gün içerisinde sürekli olarak etkinlik yapmak ya da

desteklenmesi planlanan beceriye ilişkin

pekiştirme yapmamak, bunların hepsi gelişimsel

desteği olumsuz etkileyen parametrelerdir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır?

 Gelişimsel destek sunulurken yönergelerin doğru verilmesi önemlidir. Verilen yönerge çocuğun

gelişimsel düzeyine uygun olarak anlayabileceği şekilde verilmeli ve net olunmalıdır.

 Gelişimsel destek için yapılan planda alternatifler olmalı, çocuğa seçme şansı verilmeli, ısrarcı

olunmamalıdır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır?

 Süreçte çocuğun soru sormasına izin verilmeli ve merakı giderilmelidir.

 Keşfetmesine izin verilmelidir.

 Gerçek materyallerin kullanımı önemlidir.

 Süreçte çocuğun duygularına-ne hissettiğine

ilişkin bilgi sahibi olunmalı ve sürecin geri kalan

kısmı ona göre yapılandırılmalıdır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Programı Nedir?

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Programı Nedir?

 Gelişimsel destek programları, belirli bir amaca göre yapılandırılmış, uzman kişiler tarafından hazırlanılan, belirli özellikleri ve esneklikleri bulunan, normal gelişim gösteren ya da özel gereksinimli çocuklara göre hazırlanan

yapılandırılmış programlardır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Programı Nedir?

 Gelişimsel destek programları,

 Normal gelişim gösteren çocukların gelişiminin sağlıklı sürebilmesi, uyaran eksikliğine maruz kalmaması için,

 Gelişimsel geriliği olan çocukların gelişimsel gerilik gösterdikleri alanlarda gelişiminin daha iyi

desteklenebilmesi için,

Bir beceriyi kazanmakta zorluk çeken çocuğun o beceriyi kazanması için,

 Özel gereksinimli olan çocuğun gereksinimlerine yönelik

hazırlanabilmektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Programı Nedir?

 Gelişimsel destek programları;

 Çocuk gelişimciler tarafından,

 Psikologlar tarafından,

 Öğretmenler tarafından,

 Özel eğitim uzmanları tarafından,

 Ya da ihtiyaç duyulan alanlarda alanında uzman

kişiler tarafından hazırlanabilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Programı Nedir?

 Gelişimsel destek programları;

 Aileler tarafından,

 Öğretmenler tarafından

 Bireysel eğitimciler tarafından,

 Ya da alanında uzman kişiler tarafından uzman

olduklarına alana göre çocuklara uygulanabilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Programı Nedir?

 Okul Öncesi Eğitim programı bir çeşit gelişimsel destek programı olarak kabul edilebilir.

 Gelişimsel bir temelle hazırlanmış olan bu

program çocukların okul öncesi dönemde dahil olması gereken becerilere odaklanan esnek bir

programdır ve okul öncesi öğretmenleri tarafından

uygulanır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Programı Nedir?

 Erken müdahale programları gelişimsel destek programıdır ve erken dönemde fark edilen

gelişimsel gecikmelere yönelik olarak aileler

tarafından, çocuk gelişimciler tarafından ya da

öğretmenler tarafından uygulanabilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Programı Nedir?

 Portage, Küçük adımlar gibi bir çok eğitim

programı çocukların gelişimlerinin desteklenmesi amacı ile hazırlanmış gelişimsel destek

programlarıdır.

 Gelişimsel destek programları ev temelli, okul

temelli ya da çevre temelli hazırlanabilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Programı Nedir?

 Çocuk Gelişimciler gelişimsel destek programlarını,

 Hastanede çalışırken çocuk gelişimi ünitesine başvuran normal gelişim gösteren çocuklar için ailenin talebi üzerine ev temelli hazırlayabilirler.

 Hastanede çalışırken çocuk gelişimi ünitesine

başvuran gelişimsel gerilik gösteren çocuklar için ev temelli ya da hastane/okul temelli

hazırlayabilirler.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Programı Nedir?

 Çocuk Gelişimciler gelişimsel destek programlarını,

 Özel eğitim kurumlarında çalışırken özel gereksinimli çocukların ihtiyaçlarına yönelik olarak hazırlayabilirler.

 Okul öncesi eğitim kurumlarında çalışırken çocukların

yaş gruplarına ve hazırbulunuşluklarına göre gruplar

özelinde, ya da grup içerisinde gelişimsel gerilik tespit

ettiği çocuk özelinde bireysel olarak hazırlayabilirler.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

Gelişimsel Destek Programı Nedir?

 Çocuk Gelişimciler gelişimsel destek programlarını,

 Bakıma muhtaç çocuklarla çalışırken normal gelişim gösteren çocuklar için genel gelişimlerini desteklemek, uyaran eksikliğine maruz bırakmamak için ya da gözlem sonucunda gelişimsel desteğe ihtiyacı olan çocuklar için hazırlayabilirler.

 Aynı zamanda kurum bakımına yeni alınan çocuğun özellikle sosyal duygusal gelişimi bağlamında uyum sürecini yönetmek ve çocuğun gelişimsel gerilik

yaşamasını engellemek için hazırlayabilirler.

KAYNAKLAR

 Santrock, J. W. (2012). Yaşam boyu gelişim. Nobel. Ankara.

 Gander, M. J., & Gardiner, H. W. (2010). Çocuk ve ergen gelişimi (Çev. Bekir Onur) 7. Baskı. İmge. Ankara.

 Bee, H., & Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi,(Çev. Okhan GÜNDÜZ, İstanbul, Kaknüs Yayınları. İstanbul.

 Berk, L. E. (2013). Çocuk gelişimi (Çev. B. Onur. ve A. Dönmez)İmge. Ankara.

 Ataman, A. (2004). Gelişim ve öğrenme. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.

 San Bayhan, P., & Artan, İ. (2004). Çocuk gelişimi ve eğitimi. Morpa Kültür Yayınları.

 Yıldız Bıçakçı, M. (Editör), Bebeklik ve İlk Çocukluk Döneminde (0-36 Ay) Gelişim, Duyuların Gelişimi ve Desteklenmesi, Eğiten Kitap, Ankara, 2015.