ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI GÖSTERGELERİ
(10)
EPİDEMİYOLOJİ DERSİ (EBE 211-AHE 307)
Prof. Dr. Ömer R. ÖNDER Ankara Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi 2017-2018 Güz
1
ANNE / ÇOCUK SAĞLIĞI GÖSTERGELERİ(2011)
Gösterge Değer
Toplam Doğurganlık Hızı (Çocuk) 2.1
Bebek Ölüm Hızı (%0) 7.7
Neonatal Bebek Ölüm Hızı(İlk 1 Ay)(%0) 4.6
Beş Yaş Altı Ölüm Hızı (%0) 11.3
Anne Ölüm Hızı (Yüzbinde) 15.5
Sağlık Personeli ve Sağlık Kuruluşlarındaki Doğumlar(%) 94.0
Antenatal Bakım (En Az 4 Ziyaret) (%) 82.0
Antenatal Bakım (En Az 1 Ziyaret) (%) 95.0
Sezeryan Doğumlar (%) 47.0
Gebe Başına Ortalama İzlem Sayısı 4.3
Bebek Başına Ortalama İzlem Sayısı 8.1
Çocuk Başına Ortalama İzlem Sayısı 2.0
Loğusa Başına Ortalama İzlem Sayısı 2.0
Aile Planlaması Kullananlar(Modern+Geleneksel)(%) 73.1
Evli çiftlerde Modern(Etkili) AP Yöntemi Kullanan(%) 46.0 (%16.9 RİA, %14.3 Kondom)
Geleneksel AP Yöntemi Kullananlar(%) 27.1 (%26.3’ü geri çekme)
İsteyerek Düşük Hızı /2008(%) 10.0
Kendiliğinden Düşük Hızı (%) 10.5 2
ANNE / ÇOCUK SAĞLIĞI GÖSTERGELERİ(2011)
Toplam Doğurganlık Hızı(Kadın başına); Türkiye’de doğurgan çağdaki(15-49 yaş) her bir kadın, doğurganlığın sonuna kadar
yaklaşık 2 çocuk sahibi olacağını gösterir (2.1),
Bebek Ölüm Hızı; Türkiye’de doğan her bebekten yaklaşık 7-8’i, bir yaşını(12 ay) doldurmadan ölmektedir (%0 7.7),
Beş Yaş Altı Ölüm Hızı; Türkiye’de her bin, beş ve daha küçük
yaştaki çocuklardan 11’i her yıl ölmektedir (%0 11.3)
Anne Ölüm Hızı; Türkiye’de her 100 000 kadından yaklaşık 15-16’sı gebelik, doğum ve lohusalık(6 hafta) sırasında olumsuz etkenler(kötü sağlık koşulları) nedeniyle bir yıl içerisinde ölmektedir (Yüzbinde
15.5),
Sağlık Personelinin Yaptırdığı Doğumlar (%); Türkiye’de her l00 doğumdan yaklaşık 94’ü sağlık kuruluşunda ya da diplomalı
profesyonel sağlık personeli tarafından yaptırılmaktadır (% 94.0),
Antenatal Bakım (En Az 4 Ziyaret)(%); Türkiye’de her 100 gebe kadından 82’sine gebelik süresince en az 4 kez sağlık personeli
tarafından ziyaret edilerek gebelik bakımı hizmeti verilmektedir (%
82.0), her 100 gebe kadından 95’i en az 1 kez bakım almaktadır,
3
ANNE / ÇOCUK SAĞLIĞI GÖSTERGELERİ(2011)
Sezeryan Doğumlar; Her 100 gebeden 47’sinin doğumu sezeryan ameliyatıyla yaptırılmaktadır (%47.0),
Gebe Başına Ortalama İzlem Sayısı; 4.3
Bebek Başına Ortalama İzlem Sayısı; 8.1
Çocuk Başına Ortalama İzlem Sayısı; 2.0
Loğusa Başına Ortalama İzlem Sayısı; 2.0
15-49 Evli Kadınlarda AP Yöntemi Kullanan;
Doğurgan çağdaki her 100 kadından ancak 46’sı gebelikten koruyucu modern(etkili) yöntem
kullanmaktadır (%16.9’u RİA, % 14.3’ü Kondom).
Kadınların % 27.1’i geleneksel (etkisi sınırlı) yöntem
kullanmaktadır (bunların % 26.3’ü geri çekme yöntemi),
Düşük Hızı; 100 gebelikten 20.5’i düşükle
sonlanmaktadır. Bunların 10 ya da 11’i kendiliğinden, 10’u ise isteyerek düşük yapmaktadır. 100 gebelikten 10’u istemeden gebe kalmıştır.
4
YILLARA GÖRE BEBEK ÖLÜM HIZI(%0), TÜRKİYE
(KAYNAK: 2011 İSTANBUL, MARMARA VE YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTELERİ, “BEBEK VE BEŞ YAŞ ALTI ÖLÜM ARAŞTIRMASI 2012”; DİĞER YILLAR TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU)
5
BÖLGELERE GÖRE BEBEK ÖLÜM HIZI(%0),TÜRKİYE
(KAYNAK: 2011 İSTANBUL, MARMARA VE YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTELERİ,
“BEBEK VE BEŞ YAŞ ALTI ÖLÜM ARAŞTIRMASI 2012”)
6
BEBEK ÖLÜM HIZININ ULUSLAR ARASI KARŞILAŞTIRMASI
(KAYNAK: 2011 İSTANBUL, MARMARA VE YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTELERİ, “BEBEK VE BEŞ YAŞ ALTI ÖLÜM ARAŞTIRMASI 2012”; TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU; DSÖ WORLD HEALTH STATİSTİCS 2012”),
7
YILLARA GÖRE NEONATAL ÖLÜM HIZI, (1.000 CANLI DOĞUMDA), TÜRKİYE
(KAYNAK: 2011 İSTANBUL, MARMARA VE YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTELERİ,
“BEBEK VE BEŞ YAŞ ALTI ÖLÜM ARAŞTIRMASI 2012”; TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU)
8
NEONATAL ÖLÜM HIZI,
ULUSLAR ARASI KARŞILAŞTIRMASI(%0),2011
(KAYNAK: 2011 İSTANBUL, MARMARA VE YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTELERİ,
“BEBEK VE BEŞ YAŞ ALTI ÖLÜM ARAŞTIRMASI 2012”; DSÖ WORLD HEALTH STATİSTİCS 2012”)
9
YILLARA GÖRE BEŞ YAŞ ALTI ÖLÜM HIZI(%0),TÜRKİYE
(KAYNAK: 2011 İSTANBUL, MARMARA VE YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTELERİ,
“BEBEK VE BEŞ YAŞ ALTI ÖLÜM ARAŞTIRMASI 2012”; TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU)
10
BÖLGELERE GÖRE BEŞ YAŞ ALTI ÖLÜM HIZI(%0),TÜRKİYE,2011
(KAYNAK: 2011 İSTANBUL, MARMARA VE YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTELERİ,
“BEBEK VE BEŞ YAŞ ALTI ÖLÜM ARAŞTIRMASI 2012”; TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU)
11
BEŞ YAŞ ALTI ÖLÜM HIZININ
ULUSLARARASI KARŞILAŞTIRMASI(%0),2010
(KAYNAK: 2011 İSTANBUL, MARMARA VE YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTELERİ,
“BEBEK VE BEŞ YAŞ ALTI ÖLÜM ARAŞTIRMASI 2012”; DSÖ WORLD HEALTH STATİSTİCS 2012”)
12
YILLARA GÖRE ANNE ÖLÜM HIZI(100.000 CANLI DOĞUMDA),TÜRKİYE
(KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU)
13
BÖLGELERE GÖRE ANNE ÖLÜM HIZI
(100.000 CANLI DOĞUMDA),TÜRKİYE,2011
(KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU)
14
ANNE ÖLÜM HIZININ ULUSLARARASI KARŞILAŞTIRMASI
(KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU.2011; DSÖ WORLD HEALTH STATİSTİCS 2012)
15
BÖLGELERE GÖRE 15-49 YAŞ GRUBU HALEN EVLİ KADINLARDA HER HANGİ BİR KONTRASEPTİF YÖNTEM
KULLANIM YÜZDESİ, 2002, 2011
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
16
15-49 YAŞ HALEN EVLİ KADINLARDA HERHANGİ BİR
KONTRASEPTİF YÖNTEM KULLANIM YÜZDESİNİN ULUSLARARASI KARŞILAŞTIRMASI, 2010
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU 2011; DSÖ WORLD HEALTH STATİSTİCS 2012
17
İSTEYEREK DÜŞÜK YAPMA YÜZDESİ(100 GEBELİKTE), 1993,1998, 2003, 2008, TÜRKİYE
KAYNAK: TNSA,1993, 1998, 2003, 2008
18
BÖLGELERE GÖRE ANTENATAL(GEBE) BAKIM KAPSAMI
(EN AZ BİR ZİYARET)(%), 2002, 2011
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
19
ANTENATAL(GEBE) BAKIM KAPSAMININ ULUSLAR ARASI KARŞILAŞTIRMASI,(EN AZ BİR ZİYARET)(%),
2010
KAYNAK: DSÖ WORLD HEALTH STATİSTİCS 2012
20
BÖLGELERE GÖRE GEBE BAŞINA ORTALAMA İZLEM SAYISI
TÜRKİYE, 2002, 2011
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
21
BÖLGELERE GÖRE BEBEK BAŞINA ORTALAMA İZLEM SAYISI, TÜRKİYE, 2002, 2011
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
22
BÖLGELERE GÖRE LOHUSA BAŞINA ORTALAMA İZLEM SAYISI,
TÜRKİYE, 2002, 2011
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
23
BÖLGELERE GÖRE ÇOCUK BAŞINA ORTALAMA İZLEM SAYISI,
TÜRKİYE, 2002, 2011
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
24
BÖLGELERE GÖRE SAĞLIK KURULUŞLARINDA GERÇEKLEŞEN DOĞUMLARIN TÜM DOĞUMLAR
İÇİNDEKİ PAYI(%), 2002, 2011
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
25
BÖLGELERE GÖRE SEZERYAN DOĞUMLARIN TÜM DOĞUMLAR İÇİNDEKİ YÜZDESİ, 2002, 2011
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
26
SEZERYAN DOĞUMLARIN TÜM DOĞUMLAR İÇİNDEKİ YÜZDESİNİN ULUSLARARASI
KARŞILAŞTIRMASI,2010
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU 2011, DSÖ WORLD HEALTH STATİSTİCS 2012
27
AŞILAMA YÜZDELERİ,2002,2011,TÜRKİYE
(KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU)
Aşı Adı 2002 2011
DaBT 1 82 98
DaBT 2 80 98
DaBT 3 78 97
BCG 77 95
HBV- 3 72 96
KKK 82 97
KPA 3
(Konjuge Pnomokok Aşısı)- 95
DaPT+IPA+Hib
(Beşli Karma)78 97
28
BÖLGELERE GÖRE BEŞLİ KARMA AŞI (DABT+IPA+HİB)
ÜÇÜNCÜ DOZ AŞILAMASI(%),2002, 2011
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
29
BEŞLİ KARMA AŞILAMA (DABT+IPA+HİB)
YÜZDELERİNİN ULUSLAR ARASI KARŞILAŞTIRMASI, (%), 2002, 2010
KAYNAK: DSÖ GLOBAL HEALTH OBSERVATORY DATABASE, DSÖ WORLD HEALTH STATİSTİCS 2011, 2012
30
BÖLGELERE GÖRE HBV-3 AŞILAMA YÜZDESİ, TÜRKİYE, 2002, 2011
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
31
BÖLGELERE GÖRE KKK AŞILAMA YÜZDESİ, TÜRKİYE, 2002, 2011
KAYNAK: TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
32
KAYNAKLAR
Sağlık Bakanlığı.(2012). “Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2011”, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü Yayın No : SB-SAG-2012/01, Ankara: Semih Ofset Matbaacılık.
Sağlık Bakanlığı.(2011). “Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 201”, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfsıssıhha Mektebi Müdürlüğü.Sağlık Bakanlığı Yayın No:832; HHM Yayın No: HHM-2011-29. Ankara:
Kalkan Matbaacılık San. Ve Tic. Ltd. Şti.
Tezcan, S., (1992). “Epidemiyoloji Tıbbi Araştırmaların Yöntem Bilimi” Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayın No: 92/1. Ankara: Üçbilek Matbaası.
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü(2009). “Türkiye Nüfus ve Sağlık
Araştırması 2008”.Ankara:Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Basımevi.Yayın No:NEE- HÜ.09.01.ISBN 978-975-491-274-6
Sümbüloğlu, K., (1990). “Sağlık Alanına Özel İstatistiksel Yöntemler” Hatiboğlu Yayınları: 59, Yüksek Öğretim Dizisi: 13. 3. Baskı, Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
Dünya Sağlık Örgütü Cenevre Ofisi’nin online veri tabanı,194 ülke verisi, “Global Health Observatory”(http://www.who.int/gho/en/),
DSÖ Avrupa Bölge Ofisinin veri tabanı,DSÖ’nün yaptığı projeksiyonlar, (Health for All- HFA, http://data.euro.who.int/hfadb/)
Dünya Sağlık Örgütü’nün 2010 yılı verileri “World Health Statistics” raporu ( http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/en/index.html),
OECD online 2010 veri tabanı “OECD Health Data”da
“OECD Health Data 2012”, “OECD Health at a Glance”, 33
TEŞEKKÜRLER
34