Yazı ve resimler: Kira evi. Mimar Seyfi Erkan • Kira evi. Mimar A. Mortaş • Sinop sis'dUdUgU ve me- mur evi. Mimar İzzettin • Kozlu idare binası projesi. Mimar Seyfi Erkan • Küçük ev. A. Mortaş • J a p o n y a d a mimarlık • KUçUk e v bağçelerl | Istanbulda yapılar • Bibllografi • Duyumlar •
ARKİTEKİ
A Y L I K M İ M A R Î , Ş E H İ R C İ L İ K ve T E Z Y İ N Î S A N A T L A R M E C M U A S I N E Ş R E D E N L E R : M İ M A R A B I D İ N M O R T A Ş , M İ M A R Z E K İ S A Y Â RA d r e s : A R K İ T t K T A y l ı k M e c m u a A n a d o l u H a n No. 2 4 İ s t a n b u l T e l . 2 1 3 C 7
Der Architekt: M o n a t s h e f t e f ü r B a u k u n s t L ' A r c h i t e c t e : Revue m e n s u e l l e
d ' a r c h i t e c t u r e . Ş A R T L A R I
Y u r t içinde : Yıllığı 12 Lira Altı aylığı
ü ç „
T a r i f Qes a b o n n e m o n ' s p o u r la T u r q u i e : 12 Livres Turques
Six mois Trois mois
Y a b a n c ı y u r t l a r d a Yıllığı 140 Fr. Frangı Altı aylığı
ü ç „ Rays Ğtrangers
140 Francs Fr Six mois
Trois „ 70 36 A b o n e b e d e l l e r i n i n p o s t a İle g ö n d e r i l m e s i rica o l u n u r . M e m l e k e t İ ç i n d e v e d ı ş ı n d a hiç bir y e r d e v e k i l i m i z y o k t u r .
R e k l a m s a y f a l a r ı tarifesi talep ü z e r i n e g ö n d e r i l i r . M i m a r ı n ' K o l l e k s ı y o n l a r ı
1 9 3 4 Yılı ciltli kolleksiyonu 14 Lira 1 9 3 3 Yılı ciltli kolleksiyonu 14 „ 1 9 3 2 Yılı ciltli kolleksiyonu 14 „
1 9 3 1 Y ı l ı c i l t l i k o l l e k s i y o n u 2 5
1 9 3 4 , 9 3 3 ve 3 2 ciltsiz kolleksiyonları 12,5 „
A b o n e l e r i m
k o I I e k s i c i I t I
i z e !
y o n I a r ı n ı z ı e t i n i z .
Ve Cilt kapaklarından t e d a r i k ediniz. Keten bir kumaşla yapılmış c i l t kapakları (150) kuruş bir Ücret mukabilinde isteyen abonelerin adreslerine a y r ı c a p o s t a parası alınmaksızın gönderilir.
A R K I T E K T Monatsheft für Baukunst, Staedtebau un<
Herausgeber: Architekt Abidin Mortaş u.
Anadolu Han 24. istanbul, 5. Jahrgang - Zeki Say&r.
No. 5 - 1935.
Miethaus in Âyazpaşa (istanbul) Architekt Seyfi Erkan S. 129 J > • Fatih (İstanbul) , • Abidin Mortaş !41 Nebelhorn in Sinop (anı Schvvarzen Meer) •» İzzettin Nuri 45 Verwaituhgsgeb:âüdelîür ein Kohlemverk » ~ S. Erkan 147 Wohnlıaus • A. Mortaş 149
Baukunst in Japan 150 Der Wohngarten 151 Bauarbeiten 1928-1934 in istanbul 153
Intcmat. Architektenkongress 154 Bücherschau . : •' 155
Nachrichten 157
A R K İ T E K İ
Maiso de r.apport â Ayazpa;
Maison de rapport â Fatîh - istanbul . Şirine de brouülard â Sinop
Burcau d'administration du sociĞte ( Kömür iş) Projet d'une maison
L'architecture Japonaıse Jardins
Bibliographie Nouvelles
-istanbul Arclı. Seyfi Erkan Abidin Mortaş izzet Seyfi Erkan Abidin Mortaş
A U I T U T
A Y L I K Y A R I S A N A T I , Ş E H İ R C İ L İ K VE D E K O R A T I F S A N • A T L A R D E R G İ S İ N E Ş R E D E N L E R : M İ M A R A B İ D İ N M O R T A Ş V E M İ M A R Z E K İ S A Y A RB E Ş İ N C İ . Y I L
1 9 3 5
İ S T A N B U L
Foto: iskender
K i r a e V İ - A y a z p a ş a . M i m a r Seyfi E r k a n
Ayazpaşa caddesi üzerinde denize bakan sırtta 2 yıl önce yapılan Müh. t. Galip K i r a evinin üstüne ve yanına bu yıl yeni kira katları ek olarak yapılmıştır.
"Yeni bJlümün önceki kısımla uygun ol- ması, bir topluluk ve bir karakter göstermesi istenmiş ve temin edilmiştir.
Y a p ı yerinde caddeden denizin ve karşı yakanın görünüşü çok güzel olduğundan iki bölüm ortası, direkler üzerinde yapılarak açık bırakılmıştır. Bu parçanın değerini arttırmak için önüne bir bahçe ve bir havuz yapılmış ve
bunların üstü de geniş bir saçakla örtülmüştür.
Plân taksiminde eski bölümün katlarına yeni parçadan birer buçuk oda eklenmişdir.
Giriş kısmı da genişletilmiş, yeni elektrik ve su tesisatile havuzlar ve ışık oyunları yapıl- mıştır.
Eski bölüme eklenen son katlarda yapı sa- hibinin oturmasına göre büyük değişiklikler ya- pılmıştır.
Bu katlardaki yenilikler yapı sahibi Müh.
İ. Galibin isteklerine göre ve yerli malzeme ile yapılmıştır. Desenli ksüolit döşemeler, nikel
Mevcut kısma eklenen beşinci kat plânı. '£3
çerçeveli cam bölmeler, plântaj ve akvaryum gibi salon motifleri bu katların hususiyetle- rindendir.
İkinci bölmede bodrum, zemin kat, bi- rinci ve en üst katlar ayrı ayrı kiraya verile- bilir müstakil altışar odalı dairelerdir.
Arada kalan 4 kat ikişer katlı iki lüks da- iredir. Bu dairelerin höl kısımları iki katı bir- den ihtiva etmek üzere yüksek yapılmış, alt
no
kısım salonlara, üst kısım yatak odalarına a- yırd edilmişdir. İki katı dışarıdaki e s a s ' m e r - divenden başka hususî, iç merdivenler bağla- maktadır.
Genel bakımdan bu kira evi zengin ve kon- f o r ariyan aileler için düşünülmüş, içeride ve dışarıda ilerlemiş günün zengin rahatlıkları ifade edilmişdir.
Giriş vo g e c e görünüşü.
K i r a e v i - F at i h . M i m a r A b l d i n M o r t a ş Saraçhaneden Zeyreğe inen geniş cadde
üzerindeki bu evin ilk projesini Mimar Aram Şekerci yapmış ve temellere o resme göre baş- lanmıştır. Sonra yapı sahibi ile çıkan bir i h - tilâf üzerine Mimar A r a m Şekerci çekilmişdir.
Y e n i projede apartman katlarında taksi- m a t hemen aynen muhafaza edilmiş, esas gö- rünüşler, pencere yerleri, ve tipleri, çatı katı ve kapalı teras tamamile değiştirilmiş, ön yü-
balkonlar eklenmiştir.
Bu kira evi en ekonomik şartlar altında ve orta halli aileler için yapılmıştır. Y e r katın- da bir üç odalı, birde iki odalı, orta katlarda dörder odalı ikişer apartman, çatı katında iki odalı küçük bir daire vardır.
Çamaşırlık ve kurutma için kapalı teras çatı katandadır.
Depolar yer katının arka parçasındadır. Bu evin ayrıca bodurum katı yoktur.
S i s d ü d ü ğ ü v e m e m u r e v i . - s i n o p .
M i m a r İzzettin Nuri Proje : Mimar İzzettin ve Makine mühendisi H&mi. Tatbik: Mimar
Arif ve i. Simonofski
Tahlisiye idaresi tarafından sisli havalarda gemilerin selâmetle dolaşabilmelerini temin maksadile Sinobun Yüztepe kısmında sekiz d e - niz milinden işidilmek üzere bir sis düdüğü yapılmıştır. Bina betonarme karkas üzerine tuğla olup iki kattır.
Tesisat on sekizer beygir küvetinde iki adet Dizel motörü ile bunlara doğrudan doğruya e - kuple hava kompresörlerine maliktir.
Düdük çalmadan evvel motörlerden biri h a - rekete getirilir ve bu sayede kompresör de t a h - rik edilerek beher murabba santimetreye 3 kilo gram tazyıka malik bulunacak hava iki büyük hava deposunda biriktirilir. Tazyikin istenen d&recede elde edilmesinden sonra ayni hava 24 metro yüksekliğindeki demir direğin üstüne monte edilen ( T i f o n ) sistemi çifte düdüklere
gönderilir. Bunların içinde bulunan ( M e m b r a n ) ların saniyede 500 adedi ihtizasile de düdükler öttürülür. Bütün bu anlatılanlar makine çalış- tığına göre ve otomatik bir surette kendiliğin- den cereyan eder.
Düdük dakikada her biri üçer saniye imtidat eden iki ses verir. Sinop limanı açığından sisli havalarda geçen gemiler bu sesi duyarak harita üzerindeki mevkilerini tayin ederler ve böylece karaya gitmekten kendilerini kurtarırlar.
Tesisatta tenvirat için 15 beygirlik bir d e motörlü elektrik dinamosu vardır. Sinop elekt- rik ışığını sis düdüğü sayesinde ilk d e f a görmüş ve binanın ve düdük tesisatının sonsistem olu- şu halkın ziyaretlerini sıklaştırmış, zaten güzel bir manzaraya malik ve tepe olmak bakımından Karadenize hâkim bulunan bu kısmı halk âdeta gezinti yeri yapmıştır.
İ d a r e b i n a s ı - Kozlu.
M i m a r Seyfi E r k a n
Kozluda geniş ve açık bir arsa üzerine dü- şünülen bu idare binası iki esas kattan bir d e üst yarım kattan ibarettir. Bir köşeden, havuz- lu ve üstü örtülü geniş bir taşlıktan genel giriş yapılmıştır. Karşılık köşede memurlar için ayrı küçük bir giriş vardır. Katlarda kömür iş idare- sinin verdiği programa göre bürolar yapılmış, ökonomik çerçeveden dışarı çıkmamak şartile
bu büroların münasebetleri temin ediimiş, m o - dern bir idare binasına lâzım konfor da ihmal edilmemiştir. Büroların önleri memurlara din- lenme saatlerinde; rahat edebilecek bir yer ol- mak üzere teraslıdır. Büyük köşe terasının or- tası aşağıdaki havuzun görünmesini temin için açık bırakılmıştır.
KCSUI, KÖMÜB1/ M i tllU/1 rMT H«NI. U, İ/İM
Kat plânları.
jl 111 11111 n ı M m ı ı
1
M m mK ü ç ü k e v p r o j e s i M i m a r Abidın M o r t a ş
B u e v Ankarada meyilli bir arsa üzerine düşünülmütür. B i r bodurum ve iki kattan iba- rettir. Üstü çardaklı yüksek bir verandadan ufak bir taşlığa, oradan da hole girilir. Holden büro ile oturma ve yemek odalarına geçilir.
Evin en önemli yüzü ön ile batı yanı olduğun- dan pençereler ve çardaklı teras o yandadır.
Evin arka parçası bir katlıdır v e servise ayrılmıştır. Buraya geçmek için holden veya yemek odasından ofise, oradan da mutfağa gi- rilir. Ofisten bir kaç basamakla bahçeye de in-
mek kabildir. Uzunlamasına bir merdivenle holden üst kata çıkılır. Merdiven cilâlı kara ağaç ve alt yanı aşağıya kadar kapalı, üst par- çası açık düşünülmüştür. İkinci basamaktaki geniş sahanlıktan tuvalete girilir.
Üst katta üç yatak odasile banyo ve tuva- let vardır. Y a t a k odasının önü, üstü örtülü te- rastır. Banyo ve tuvaletin alt kısmı çift tavan- lıdır.
Hizmetçi odası, çamaşırlık, kömür deposu bodurum katmdadır.
Dünya mimarlığı tekniğin en ilerilemiş durumu çerçevesinde yapılarına biçim veriyor.
Son on sene içinde yeni mimarlığın uluslar a- rası bir birliğe doğru yürümesi iddiası boşa çık- tı. Her toprak yetiştirdiği adamı ve onun ya- rattığı eseri kendi iıavasile damgalıyor. İleri ve zengin ülkeler kendi san'at adamlarına bü- yük yapılar ve yapı sergileri halinde deneme fırsatı ve alanı hazırlıyorlar. Almanyada, Fran- sada, İtalyada, Rusyada ve Japonykda yeni yapılarda yerli ruh ön sırada görülüyor. Pek çok eserlerde mimarlık kudreti henüz ıbir araş- tırma izi taşımaktan kendini kurtaramamıştır.
Bu araştırmalarda en çok muvaffak olacak uluslar, şüphesiz ki geçmişteki san'atı en kuv- vetli ve en karakteristik olanlar olacaktır. O- nun için Almanyada yıllardan beri güdülen, e- nerjik çalışmalara rağmen kudretli ve yüksek
karakterli bir Alman mimarlığının kökleşme- miş olmasına şaşmamalıyız. Buna karşılık bi- rim ülkemizde Türk benliğini taşıyacak ve id- dia edecek yüksek bir mimarlığı yakında bek- lemek hakkımızdır.
Japonyada son yıllar içinde, yapıların her köşesinde yerli ruh ve, yaşayış havası esen, f a - kat yapılışında batı tekniğinin her inceliği kul- lanılan kuvvetli bir mimarlığın yürüdüğünü görüyoruz. Evvelki sayılarımızda koyduğumuz örnekler üzerinde (bunu anlamak kolaydır.
Japonyada yapı faaliyeti çoktur ve memleketin ön sırac'.aki işleri arasında yer tutar.
Yokohamada bü Mayıs ayı içinde, şehirin yeniden, kuruluşunu anmak üzere büyük bir ya- pı sergisi açılmıştır. Bu. yazımızda bu serginin bir kaç köşesinden parçalar koyduk,
İnsanların yaradılış ve düşünüşü ev ile bahçe anlamlarını bir arada tutar. Herkesin parası çok olmaz, fakat herkesde evine bitişik müstakil bir bahçe isteği ekseriya bulunabilir.
Kıt şartlar altında edinilmiş ufak bir ye- rin de şekillendiriiebilecek enteresan bir parça
olduğunu unutmamalıdır. Bir bahçenin değeri ne büyüklüğünde, ne de içinin zenginliğinde-
dil*. Yerine göre en sade bahçeler en güzel ve en samimi te'sirli olabilir. Elverir ki bahçe, ev ile etraftaki tabiat ve görünüşler arasında iyi kom- poze edilmiş bir bağ olsun.
Bir bahçeden beklediğimiz, evimizin yanı başında tabiattan küçük bir örnek yaratarak evin oturma, rahatlığını artırmaktır.
Son zamanlara kadar bahçe kelimesi yan-
lış anlaşılmıştı. Evini yaptıran, arsasından ge- riye kalan parçanın çevresine yüksek bir dı-var ördürür, tahsilsiz bir ıbahçıvan çağırarak onun keyfine bırakılmış acaip biçimlerde tarhlar yaptırır, bu tarhların içine her boyda ve renk- te çiçekler doldururdu. Evin çoçukları bu renk- li tarhların dar ve kıvrımlı yollarında yabancı ve rahatsız dolaşır, evin büyükleri de yine bu yollarda adeta resmî bir yürüyüşle gülleri birer birer ziyaret etmekle bahçe ihtiyaçlarını tat- min ederdi. Bugün bahçe kültürü yükseldi, in- sanların en tabiî duyguları ve ihtiyaçları araş- tırıldı, buna göre bahçelere biçim ve ruh veril-
miye başlandı. Bahçe mimarları büyük örnek sergilerinde güzel ve rahat bahçelerin ne de- mek olduğunu gösterdiler. Yabancı dergilerde ve kitaplarda her gün ev bahçeleri hakkında yeni etüdler çıkıyor.
Bizim ülkemizin her köşesinde tabiat gö- rünüşü misilsiız güzeldir. Bahçelerimiz de yanın- daki tabiat parçasile kaynaşmış, o parçayı evi- mize bağlıyan, ulaştıran bir aracı olmalıdır.
Bizde de bahçe mimarları yetişmeli, elimizdeki güzel unsurlara bilerek, duyarak, salâhiyetle şekil vermelidir.
I s t a n b u l d a y a p ı l a r 1 9 2 8 - 1 9 3 4
( Belediye istatistiği ) nden
İstanbul Belediye sınırı içinde kurulan yapılar hak- kında gündelik gazetelerde ara sıra baza malûmata rast- lanır. Bu malûmatın bir kısmına göre, şehirdeki inşaat faaliyeti, son yülarda, İstanbulun âdeta yeniden yapıl- dığım zannettirecek kadar çok ve kesif, diğer bir kısım malûmata göre de -şehrin sahasma nisbetle - pek azdır.
Şu halde, son senelerde Istanbulda kurulan yapılara dair çıkan haberler ve sayılar, hakikatin ya mübalağalandı- rılmış, yahud da küçültülmüş, yani umumiyetle değişti- rilmiş şeklidir. Onun için hangi kaynaktan, ne suretle alındığı bilinmiyen bu duyumlar ve sayılar, İstanbuldaki yapı faaliyetini anlatmaktan çok uzak ve ancak gelişi güzel bir tahminden ibaretdir, denilebilir.
Gerek okuyucularımızı, gerekse bütün İstanbul hem- şehrilerini tatmin etmiyeceği açık olan bu tahminin ye- rine maddi bir asıl, sağlam bir hakikat koymak isteğile, İstanbul Belediyesi, 1931 yılı sonuna dek şehirde kuru- lan yapılar hakkında mufassal bir istatistik hazırlamış ve bunu iki yıl önce bir kitab halinde ortaya koymuştu. 1932 senesi başından 1934 yılı nihayetine kadar belediye sı- nırı içinde yapılan inşaat hakkındaki tafsilâtlı istatistik- ler de, bu defa tamamlanmış olub, bunlar da pek ya- kında neşredilecektir.
Bizim bu satırları yazmaktan maksadımız, bahsetti- ğimiz bu resmî vesikalara dayanarak yeni kurulan yapılar hakkında en kat'î ve şüphe götürmez malûmatı hülâsa olarak vermektir.
1927 senesinde yapılan numaralama işi neticesinde İstanbul şehrinde varlığı tesbit edilen yapıların sayısı 135,444 dür. Bu mıkdar arasmda 89,762 ev 1,441 apart- man, 35,082 dükkân ve mağaza ve 9,159 bu üç nevi bina dışında kalan yapı vardır. 928 senesinden 934 yılı sonu- na değin İstanbul belediye sınırı içinde kurulan binaların sayısı ise aşağıda gösterilmiştir:
Yapılan Seneler binaların sayısı
1928 691 1929 695 1930 825 1931 1289 1932 1473 1933 1179 1934 1225 Bu rakamlardan anlaşılır ki İstanbulda, 927 yılında
yapılan numaralama işinden sonra yedi yıl içinde 7,377
bina kurulmuştur. Şu halde eskilerle birlikte 1934 senesi sonunda İstanbulda mevcud binaların sayısı yüz kırk iki bin sekiz yüz yirmi bire varmıştır.
Son yedi sene zarfında kurulan yapıları nevi ve ma- hiyetlerine nazaran ayırmak lâzımgelirse şu netice elde edilir:
Kurulan binaların sayısı Seneler Ev Apartman mağaza diğer binalar
928 385 61 62 183
929 .399 68 69 159
930 500 124 81 120
931 808 224 90 167
932 847 468 98 60
933 872 160 95 52
934 893 196 95 41
Görülüyor ki, yedi yılda İstanbul belediye sınırı için- de 4,704 ev, 1,301 apartman, 590 dükkân ve mağaza, 782 de diğer bina yapılmışdır.
1928 — 1934 senelerinde İstanbulda yapılan binalar İstanbulda kurulan bu binalar mıntaka (Belediye şu- beleri) itibarile şu suretle ayrılır:
Belediye Şubeleri Kurulan binalar sayısı
Adalar 139
Bakırköy 116
Beşiktaş 251
Beykoz 216
Beyoğlu 1941
Eminönü 1233
Fatih 2221
Kadıköy 831
Sarıyer 239
Üsküdar 288
Yukarıdaki liste gözden geçirilecek olursa anlatılır ki, son yedi yıl içinde, yani 1928 senesi ikinci kânununun birinden, 1934 senesi birincikânununun nihayetine kadar İstanbulda en çok yapı kurulan mıntaka birinci derecede Fatih, ikinci derecede Beyoğlu, üçüncü derecede Eminönü belediye şubelerine düşen şehir alanlarıdır. Kezalik ayni seneler zarfında en az yapı kurulan sahalar da, Adalar ve Bakırköy belediye şubeleri sınırları olan yerlerdir. Bu- ralarda kurulan yapılar, nevi ve mahiyetlerine nazaran ayrılmak icabederse görülür ki, en çok apartman yapılan mıntaka Beyoğlu ve ondan sonra Eminönü belediye şu- beleri sahalarıdır. Buna mukabil en çok ev yapüan sa- halar da önce Fatih, sonra Eminönü, daha sonra Kadıköy
ve eh nihayet Beyoğlu belediye şubeleri sahalarıdır. Bu vaziyeti açıkça göstermek için her belediye şubesi ala- nında yapılan ev ve apartman sayılarını - birbirile kar- şılaştırabilecek surette - aş; ığıya alıyoruz:
Belediye şubeleri Kurulan evler Kurulan a
Adalar 80 1
Bakırköy 57 36
Beşiktaş 143 78
Beykoz 90 5
Beyoğlu 580 1070
Eminöiıü 861 86
Fatih 1989 16
Kadıköy • ' 592 38
Sarıyer 121
6
Üsküdar 185 1
Demek oluyor ki, İstanbulda Beyoğlu ve biraz da E- minönü Belediye şubeleri alanları, apartman sahaları, Fatih Belediye şubesi sahası başta olmak üzere şehrin diğer tarafları da aşağı yukarı münferid evler alanı ol- maktadır. Şehirde Beyoğlu ve Eminönü belediye şubeleri alanlarından sonra Beşiktaş Belediye şubesi sahası da apartman inşaatı itibarile göze çarpacak bir sahnedir.
Fakat diğer belediye şubeleri sahalarında apartman inşa- atı bu söylediğimiz yerlerde olduğu kadar inkişaf bul- mamıştır.
Yukarıdaki sayılara bakılırsa bir cihetin daha göze ilişeceğinde şüphe yoktur. Ocihet de, apartman inşa sahası olarak görünen Beyoğlu belediye şubesi mıntakasında in- şa olunan ev mıkdarının çokluğudur. Meselâ, Fatih bele-
U l u s l a r a r a s ı m i
Pariste çıkmakta olan (L'Architecture D'- aujourd'hui) mecmuası tarafından, tertip e- dilmekte olan, Uluslar arası mimarlar toplan- tısının 3 üncüsü gelecek Eylülde Orta Avrupa- nın bir şehrinde yapılacaktır.
1933 yılının Eylülünde, Romada toplanan, İkinci Uluslar arası mimarlar toplantısı büyük bir ehemmiyeti haiz olmuştur. Bu toplantıya, 18 memleketi temsil eden 200 den fazla m i m a r iştirak etmiş ve (Mimarların yetiştirilmesi) hakkında (32) rapor toplantıya verilmiştir.
Bu toplantıyı organize eden merkezî komi- te tarafından; Türk mimarlarının iştirakini temin için de mecmuamıza müracaat edilmiş- tir. Bundan başka; (Uluslar arası mimarlar i t -
diye şubesinde 1989 eve mukabil yainız on altı, Eminönü belediye şubesi sınırları içinde 861 eve mukabil yalnız 8G, Kadıköy belediye şubesi sınırları içinde 592 eve mukabil yalnız 38 apartman inşa edildiği halde Beyoğlu belediye şubesi mıntakasında 1070 apartmana mukabil 580 mün- ferid ev yapılmıştır. Şu hale göre Beyoğlu belediye şubesi mmtakasındaki apartman ve ev inşaatı arasında aşağı yukarı yüzde elli derecesinde bir fark vardır. Beşiktaş belediye şubesi mıntakasında 1-13 eve mukabil 78 apart- man kurulduğuna dikkat edilirse, aynı nisbetin bu mın- takada da mevcut olduğu pek güzel meydana çıkar. Bu- na karşı, ev inşaatı fazla olan yerlerde, meselâ Fatih, E- minönü, Kadıköy belediye şubeleri mıntakalarında böyle bir nisbet kurmağa mahal ve imkân verecek bir vaziyet yoktur.
İstanbul Belediye sının içinde 928 senesinden 934 senesi sonuna kadar kurulan yapılar hakkında her türlü tafsilâtı, okuyucularımız, biraz yukarıda neşredileceğinden bahsettiğimiz istatistiklerde bulacaklardır. Onun için bu- rada sözü daha fazla uzatmak niyetinde değiliz. Ancak işaret edilmesini lüzumlu bulduğumuz bir nokta var ki, o da İstanbul şehrinde inşaat faaliyetinin yalnız yeniden yapı kurmaktan ibaret kalmadığı, bu arada ilâve yapı- larla tamirleri de hesaba katmak zaruretidir. Belediyede mevcud resmî istatistik vesikalarına göre 928 senesinde 934 yılı nihayetine kadar İstanbulda 1930 binaya ilâve- ler yapıldığını ve 34,572 yapının da adî veya esaslı su- rette tamir gördüğünü söylersek bu sahadaki faaliyete dair de bir fikir vermiş oluruz.
m a r l a r t o p l a n t ı s ı
tihadı) ile meslekî temaslar yapmak, ve her iki tarafın çalışmalarını bildirmek üzere, bir Türk (Uluslar arası temas bürosu) vücude getiril- mesi temenni edilmektedir. Bilhassa bu f a a l i - yet; gelecek üçüncü toplantıda görüşülecek o - lan (Ulusal mimarinin inkişafı) mevzuu üze- rinde olması istenilmektedir.
Bundan başka; Türk mimarlarının bu top- lantıya iştirak etmeleri istenmekte ve bu tak- tirde, bütün seyahat kolaylıkları temin edile- ceği 'bildirilmektedir.
Uluslar arası toplantısına iştirak etmek is- tiyen meslekdaşlarımızın bu hususta daha z i - yade ve malûmat ikmali için mecmuamıza mü- racaatlarını dileriz.
B i b l i o g r a f i :
R o m a Auditorium projesi Mimar E. A/Griffini, E. Faludi ve müh.
Q. Cavaglieri
Romada, hükümet tarafından; (5000) kişi- lik bir (Auditorium) dinleme salonu ile 1000 ki- şilik bir müzik salonunu havi bir bina projesi- nin tanzimi bir yıl evvel, İtalyan mimarları v e mühendisleri arasında müsabakaya konul- muştu.
M i m a r G r i f f i n i ve Faludi ile arkadaşları bu müsabaka için yaptıkları projeyi güzel bir kitap halinde neşredilmiştir. (73) sahifeden ibaret olan bu kitapta, dinleme salonu projesi için.
nasıl çalıştıkları hakkında birçok malûmat v a r - dır. Projenin bütün teferrüatı, ses nazariyeleri, şehircilik noktai nazarından binanın vaziyeti ve statik hesaplarına kadar bütün teferrüatı ki- tapta buluyoruz.
Bir projenin hazırlanması hakkında m i m a r - ların çalışma usullerini çok güzel gösteren v e mimarî bir kıymeti olan (Auditorium) projesi
aynı zamanda bu mimarların en güzel eserlerin- den biridir.
• Conferences et Annuaires 104 sahife - 14 fransız franğı Neşreden: Paris Üniversitesi şehircilik enstitü- sü mezunları kurumu.
Paris Üniversitesi şehircilik enstitüsü mezunları kurumu 1934 yılı zarfında enstitüde verilen konferansları bir yıllık halinde neşret- mişlerdir. Bu kitap, şehirlerin mıntaka tevsi ve a m e n a j m a n plânları v e bunların tatbiki zorlukları, resmî ucuz meskenler, şehircilik bü- roları, şehirci gözü ile (Stockholm) şehri gibi mühim mevzuları ihtiva etmektedir. Şehirci- likle uğraşan arkadaşlarımıza bu kitabı tavsi- ye ederiz.
D u y u
E k s i l t m e l e r
İnhisarlar U. M .
1 — Ankarada Yenişehirde Devlet mahallesinde İnhisarlar Umum Müdürlüğü binası, hertürlü tesisatile beraber «476,824» lira 51 kuruşla ek- siltmeye konmuştur.
2 — Bu işe ait şartnameler ve evrak şunlardır:
A — Eksiltme şartnamesi B — Mukavele projesi,
C — N a f i a işleri şeraiti umumiyesi, E — Hususî şartname,
m I a r
F — Keşif cetveli, silsileli f i a t cetveli, G — 11 aded plân,
H — Fennî şartname.
İstiyenler bu şartnameleri v e evrakı 23 l i - ra 84 kuruş bedel mukabilinde Maliye Vekâle- ti Emlâk Müdürlüğünden alabilirler.
3 — Eksiltme 12 Haziran 935 tarihinde çarşam- ba günü saat 15 de Maliye Vekâleti Millî Emlâk Müdürlüğünde yapılacaktır.
Gazi köprüsü
İstanbulda meycud Unkapanı köprüsü ye- rine «Gazi köprüsü» adile yeniden yapılacak dubalı demir köprünün yapılması eksiltmeye çıkarılmıştır.
A — Bu işin keşif bedeli «1,690,897» bir mil- yon altı yüz doksan bin sekiz yüz kik yedi Türk lirasıdır.
B — Proje, şartname, izahname, mukavele projesi ve eksiltme şartnamesi bir dosya halin- de olarak 50 lira mukabilinde İstanbul Belediye- si Levazım Müdiriyetinden tedarik olunabile- cektir.
C — Eksiltme, şartnamesine uygun, olmak şartile 17/10/935 perşempe günü saat 15 te İs- tanbul Belediyesi Daimî Encümeninde yapıla çaktır.
•
— Elâziz okulu yapısı 30,974 -lira keşf ile eksilt- meye konulmuştur.
Ankara Garı
Ankara istasyonunda yeni yapılacak Gar binası ile Gazino binasının bütün tesisatile be- raber inşası kapalı zarf usuliyle eksiltmeye kon- muştur.
1 — Bu inşaatın keşif bedeli 789,309 lira 55 kuruştur.
2 — Bu iş için isteklilere verilecek evrak şunlardır:
A — Eksiltme şartnamesi
B — İnşaat projeleri ve sondaj kesimleri C — Tesisat avan projeleri «Kalorifer, sıhhî tesisat, Elektrik, Havagazı»
D — Dennl şartname E — Keşif hülâsası F — Tesisatlar şartnamesi G — Taksimat cetvelleri H — Mukavele projesi İ — Umumî şartname
İstekliler bu projeleri ve evrakı 39 lira 22 ku- ruş karşılığında Devlet Demiryollarını Ankara ve Haydarpaşa veznelerinden alabilirler.
3 — Eksiltme 20/Haziran/935 tarhine gelen perşembe günü saat 16 da Ankarada Devlet De- miryolları Yol ve Mebani dairesi binasında top- lanacak arttırma ve eksiltme komisyonunda ya- pılacaktır.
156
Tayin — Mimar Selim Zeki, Sümer Bank fen heyetine tayin edilmiştir. Arkadaşımıza mu- vaffakiyet dileriz.
— Sümer bank tarafından, Nazillide yapılacak, altı yüz bin küsur liralık, dokuma fabrikası eksiltmeye konulmuştur.
Adliye sarayı
İstanbul adliye sarayı proje müsabakası ne- ticelenmiş ve birinciliği Mimar Asım, i - kinciliği Mimar Affan, Nizammettin, Rebiî ve Sedat kazanmışlardır.
Belediye mühendisliği Manisa belediyesi şehir işlerile meşgul ol- mak üzere mücerreb ve muktedir diplomalı bir mühendise veya fen memuruna ihtiyaç vardır.
Aylık ücreti 120 liradır. Talipler imtihana tâ- bidir. İstiyenlerin Belediye Başkanlığına mü- racaat etmeleri lâzımdır.
Demir fiatı
1/ Haziran/935 den itibaren demirin kilo- suna 20 para istihlâk vergisi konmuştur. Bu su- retle toptan 7 kuruşa satılan beton arme de- miri 7,5 kuruşa satılmaktadır. Bundan başka piyasada 8 lik ve 10 luk demir bulunmamakta- dır. İş yapanlar bu sebeble sıkıntıdadırlar. An- karada ve başka taraflarda bazı büyük inşa-
" atın piyasadan çektiği 8, 10 luk demirler bu buh- ranı tevlit etmiştir.
— Emlâk bankası, apartman inşaatı üzerine ikrazatta bulunmaktan sarfı nazar etmiştir.
Banka yalınız kendilerine oturacak ev yapan- lara ödünç para vermektedir.
— Ankarada bahçeli evler kooperatifi tarafın- dan yeni bir broşür neşredilmiştir. Bu broşür ko- operatifin çalışmasını ve bugünkü vazıyetini gösteriyor. Bu broşüre nazaran kooperatife aza yazılanlar çoğalmıştır.
Öğrendiğimize nazaran bir Fransız gurubu ile anlaşma yapılmağa çalışılmaktadır. Bundan maada, hükümet kooperatife çok ucuz bir f i - atla arsa verecektir.
— Kültür Bakanlığı tarafından Erzurumda çifte minarelerin tamirine karar verilmiş ve bu iş (16,000) lira keşfile eksiltmeyekonulmuştur..
ihale 16/6/1935 de Erzurum maarif müdürlü- ğünde yapılacaktır.
— Ankara orta okulu müteahhit mimar K â - zım ve ortaklarına, Ankara siyasal bilgiler okulu:
mühendis Basri ve Livasa ihale edilmiştir.
Arkitekt. Aylık mimarî, şehircilik ve tezyini sanatlar dergisi. İmtiyaz sahibi Mimar Zeki Sayâr.
Neşriyat müdürü: Mimar Abidin Mortaş.İdare yeri: Anadolu han No: 24. İstanbul. Basıldığı yer: Mat- baacılık ve Neşriyat T. A. Ş. Klişe Kenan
