Eğitim Bilimine Giriș
Dr. Öğr. Üyesi Rabia VEZNE
Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi 2019-2020 Bahar Dönemi
Eğitimin Toplumsal Temelleri
Toplumu insanlar olușturmaktadır.
Toplum içinde yașayan bireylerin
toplumsallaștırılması ise son derece önemlidir.
Bireyin toplumsallaștırılması ise toplumun görevidir.
Her toplum bireylerini toplumsallaștırma ihtiyacı duymaktadır.
Eğitimin Toplumsal Temelleri
En genel anlamı ile toplumsallașma,
toplumun örf, adet ve geleneklerini, kısaca kültürünü benimseyerek bireyin toplumla uyumlu hale gelmesi demektir.
Eğitimin Toplumsal Temelleri
Toplumlar bireylerinin
toplumsallașmalarını ciddiye alırlar ve
toplumsallașmayı sağlamak amacıyla kendi öz eğitim sistemlerini kurar ve kullanırlar.
Toplumsallașma ise formal ve informal yollarla gerçekleșmektedir.
Eğitimin Toplumsal Temelleri
Eğitim ile toplum iç içedir ve
birbirlerinden etkilenmektedirler.
Toplumların nitelikleri toplumun
bireylerinin nitelikleri ile eșdeğerdir.
Eğitimin Toplumsal Temelleri
Eğitimin toplumsal temellerini tanımak, eğitim ve öğretimin bu temellere uygun
olarak ișlenmesini sağlamak ise eğitimin ve eğitimcilerin en önemli görevidir.
Toplum ve Toplumsallașma
Bașlangıçta bireysel ve günü birlik yașayan, sadece karnını doyurmayı amaçlayan,
gözlem yaparak ve gözlemlediklerini taklit ederek öğrenen, tamamen tüketici
durumunda olan insanlar, göçebe kabileler ya da topluluklar halinde yașamaktaydı.
Toplum ve Toplumsallașma
İnsanlar avcılık, toplayıcılık, tarım yapma ve endüstri dönemi gibi uzun yıllar alan
dönemlerden geçerek bugünkü toplum yașayıșına ulașmıșlardır.
Bu dönemleri geçerken bilgi birikimine de sahip olmușlar ve düșünsel yapılarında da önemli
değișmeler olmuștur.
Toplum ve Toplumsallașma
Tüketicilikten üreticiliğe geçiș insanları toprağa bağlamıș ve yerleșik hale gelmișlerdir.
Bu dönemde ürettiklerinin bir kısmını tüketmișler, ellerinde kalan üretim fazlasını ise depolamıșlar ve pazarlamıșlardır.
Böylece basitte olsa insanlar arasında ișbölümü olușmuș ve insani ilișkiler ortaya çıkmıștır.
Toplum ve Toplumsallașma
İnsanların yerleșik düzene geçip üretmeye bașlamaları onların toplumsallașma ve
uygarlașmalarında önemli bir așama olușturmuștur.
Bir süre sonra insanlar gereksinimlerini
karșılamakta yetersiz kalmıșlar ve ișbirliğine yönelmișlerdir. Birlikte gereksinimlerini
karșılamaları için ișbirliği yapma gibi
zorunluluklar ise toplumsal yașayıșın temelini atmıștır.
Toplum ve Toplumsallașma
Toplumsal gereksinimleri karșılamak için etkileșen, sınırları belli olan bir coğrafi ortamda yașayan ve ortak bir kültürü paylașan çok sayıdaki insanın oluștuğu
birliktelik toplum olarak tanımlanmaktadır.
Toplum ve Toplumsallașma
İnsanın toplumun bir üyesi olması için o toplumda ondan önce var olan kuralları öğrenmesi, değer ve inançları
benimsemesi, onaylaması ve bütün bunlara uygun olarak kendine düșen toplumsal
rolleri en iyi șekilde gerçekleștirmesi ile olanaklıdır.
Toplum ve Toplumsallașma
İnsanın toplumun bir üyesi olabilmek için
geçirdiği așamalar toplumsallașma denilen süreç ile gerçekleșmektedir.
Toplumsallașma olgusu toplum içerisinde
meydana gelmektedir. İnsanın toplumsallașma süreci içinde aile, okul, yönetim birimleri, sivil örgütler, arkadașlar vb. bir çok öğe görev
almaktadır.
Toplum ve Toplumsallașma
Toplumsallașma süreci içerisinde en önemli görevi ise aile öğesi almaktadır.
Aile çocuğun davranıș geliștirmesinde ilk görevi alan kurumdur.
Ayrıca Toplumsallașma toplumun kültürünü öğrenmesi sürecidir.
Toplum ve Toplumsallașma
Bireyin toplumsallașmasında onlara aktarılan toplumsal alıșkanlıklar, ilgiler, toplumsal yașayıș tarzı, bilgi birikimi,
tecrübeler, toplumsal alıșkanlıklar, kurallar, gelenek ve görenekler etkili olmaktadır.
Toplum ve Toplumsallașma
Bireyler sistemin yapısı, öğeleri, öğeler arası ilișkiler, sistemin ișleyiși gibi
konularda eğitilerek toplumsal sistemin etkin üyeliğine hazırlanırlar.
Eğitimin Toplumsal Kaynağı
Eğitim toplumdan topluma değișmektedir.
Her toplumun ise kendine has bir ideal tip insanı, kahramanları, kahramanlık
hikayeleri, tarihi, örf ve adetleri vardır.
Eğitimin Toplumsal Kaynağı
Toplumlar öncelikle ilkel toplum, tarım toplumu, sanayi toplumu olarak
așamalardan geçerek günümüze kadar gelmiștir.
Toplumlar bilim ve teknoloji alanında gelișmelere ulașmıștır.
Eğitimin Toplumsal Kaynağı
Eğitim ise kișilerin davranıșlarında
istenilen yönde değișiklikler yapma olarak tanımlanmaktadır.
Eğitimin özü olan kișiler arası ilișkiler ise eğitimin toplumsal bağlarını ortaya
koymaktadır.
Eğitimin Toplumsal Kaynağı
Eğitim bireyin bireyselleșmesi kadar, toplumsallașmasını da sağlamaktadır.
Bireyin bireyselleștirilmesi onun özgüven ve öz karar mekanizmalarının gelișmesi anlamına gelmektedir.
Eğitimin Toplumsal Kaynağı
Bireyin toplumsallașması ise eğitim yolu ile toplumsal birikimden yararlanması ve elde edilen yararın toplumsal ișbölümü içinde tekrar topluma dönüștürülmesi demektir.
Toplumsal temel olarak eğitim toplum ilișkisi
Eğitim toplum ilișkilerine yönelik yaklașımlardan söz edilebilir.
Bu yaklașımlardan bazıları șunlardır:
Toplumsal temel olarak eğitim toplum ilișkisi
1888 yılında Dithey tarafından ortaya atılan yaklașıma göre, eğitimin hedefleri toplumun hedefleri ile aynıdır.
Bu yaklașım eğitim toplumun bir
fonksiyonudur șeklinde formüle edilmiștir.
Toplumsal temel olarak eğitim toplum ilișkisi
Eğitim, toplumun belirlediği değerlerin, politik yapının istediği mevcut toplumsal düzeni aynen devam ettirmeyi sağlayacak bireyler yetiștirmeyi amaç edinen bir
sistemdir.
Toplumsal temel olarak eğitim toplum ilișkisi
Dithey’in görüșlerine zıt bir yaklașım olarak ortaya çıkan diğer bir görüș ise, eğitimin toplumdan bağımsız bir
değișken olduğunu ve toplumun eğitim tarafından șekillendirilip değiștirilmekte olduğunu savunmuștur.
Savunucusu olan Fiche toplumu eğitimin bir fonksiyonu olarak görür.
Dewey ise eğitim sistemini toplumsal değișimin bir aracı olarak görür.
Toplumsal temel olarak eğitim toplum ilișkisi
J.J. Rousseau ise, ferdin doğuștan getirdiği saf tabiatını temele alan bir eğitim teorisi
geliștirmiștir.
Ona göre ferd doğuștan esas olarak temizdir.
Ancak feodal toplum ve eğitim dahil bütün
toplumsal kurumlar kișinin temizliğini, ahlakını olumsuz yönde etkilemektedir.
Temel toplumsal kurumlar ve eğitim
Toplumun bir temel gereksinimi etrafında toplanmıș bir çok kiși tarafından
paylașılmıș bulunan davranıș örnekleri
bileșimine toplumsal kurum denilmektedir.
Temel toplumsal kurumlar ve eğitim
Toplumsal kurumlar kendi içlerinde çeșitli parçalardan olușurlar.
Bu parçalar bir bütün halinde bulunmak ve birbirlerini desteklemek zorundadır.
Toplumsal kurumlar uzun süre yașamak mal ve hizmet üretmek için kurulurlar.
Temel toplumsal kurumlar ve eğitim
Ör:
Aile kurumu
Eğitim kurumu
Hukuk kurumu
Ekonomi kurumu
Politika kurumu
Din kurumu
güvenlik, sağlık, ulașım birer toplumsal kurumdur.
Temel toplumsal kurumlar ve eğitim
Toplumun gereksinimlerini karșılamak için, bireyler tarafından kurulan bu kurumların her birinin görevleri birbirinden ayrıdır.
Ancak tümünün yaptıkları ișlerin toplamı toplumun amacına hizmet etmektedir.