(96) II. Abdülhamid ve sonraki devirlerin aydın zenginlerinden biri olmı Cemal Bey. aynı za manda Büyükada'ya j c rleş^n ilk Müslüman Türklerden biriydi. En yakın dostlan olan Yahya Kemal (Beyatlı), Ahmed Haşim, Yakup Kadri (Karaosmanoöiii), Cenab Şehabeddin, Tahsin Nahid, FalihJ Rılkı fatay) vb. gibi zama-
oA r
'¿r
cuklu’ya (2 Mayıs 1962), Maryam Mayda
Küçükütücü’ye (4 Mayıs 1981), U D A in
şaat ve Ticaret A .Ş.’ye (3 A ralık 1982),
Y asef Düenyas, Sara Barbut ve Refka Ba-
ruh’a (19 Haziran 1986) geçmiştir. Bakım
sızlıktan zamanla harap olan ev, Ü D A
A.Ş.’nce yıktırılmış ve yerine mimar Niko
Nikoladis’e üstü ahşap kaplamalı bugünkü
kârgir apartman inşa ettirilmiştir (1985).
-> ¿ç
'
—
/
Cemal Bey ve ikinci kızı Şcfıka Hanım.
Evi Cemal Bey
Cemal Bey Evi'nin Yüksek Mühendis Nikola Nikolaidis tarafından restore edilmiş durumu. (Malul Gazi Şefika Hanım’ın ilk eşi şair Tahsin Nahid. Cad. 17). (1985).
nın tanınmış edip ve şairleri, onu Ada’daki bu evlerinde sık sık ziyaret eder, gece kalırlardı. Cemal Bey, kızı Şefika Hanımı son derece kül türlü olarak yetiştirmiş, çok iyi Fransızca öğ renmesini sağlamış ve batılı anlamda görgü sa hibi olabilmesi için de 1907 yılında Viyana’ya gönderdikten sonra, onu genç şair Tahsin Na- hid’le( > evlendirmiştir (1914). Tahsin Nahid’in genç yaşta ölümünden sonra Şefika Hanım, ba basının yakınlarından Falih Rıfkı Atay’la ev lenmişse de, 1931’de ayrılmıştır. Şefika Hanım ile Tahsin Nahid’in beraberliğinden doğan kız lan Prof. Mine Urgan da yedi yaşma kadar (1921) 15 numaralı evde yaşamıştır. Halen ha rap durumda ayakta duran bu evde, Atatürk Türkiyesi’nin Milli Eğitim Bakanlanndan Saf fet Arıkan yaz aylarında kiracı olarak oturmuş tur (1935-1938).
(97) Şefika Hanımın ilk eşi Tahsin Nahit, ikinci eşi ise Falih Rıfltı Atay idi.
(98) 1887 yılında İstanbul’da doğan şair ve tiyatro yazan Tahsin Nahid, Gülhane Askeri Rüşdiye- si öğretmenlerinden kaymakam Âsaf Bey’in oğludur. Soğukçeşme Askeri Rüşdiyesi’ni ve Galatasaray Sultanîsi’ni bitirdi, Hukuk Mekte- bi’nde bir süre okuduysa da öğrenimini ta mamlamadan aynldı. öğrenciyken İttihad ve Terakki Fırkası'na girdi, sonradan bu partinin tutumunu beğenmeyerek aynldı (1911). Birinci Dünya Savaşı yıllannda İaşe Müfettişliği yaptı. İlk şiirlerini “T.Nahid” imzasıyle, Selâ- nik’te çıkmakta olan ÇOCUK BAHÇESİ der gisine yazdı (1905). Fecriâti topluluğu arasında yer aldı (1909). HALE, MUHİT ve RESİMLİ KİTAB dergilerinde çıkan manzum ve mensur
şiirleriyle tanındı. Son şiirleri ŞAİR (1918), NEDİM (1919) dergilerinde yayımlandı. Şiirle rinde Ahmet Haşim etkisi görülür. Tiyatro oyunu yazarlığına Şehabeddin Süleyman’la birlikte başladı ve eserleri ilk oynandığı yıllar da büyük ilgi gördü.
Tahsin Nahid, sportmen ruhlu, mert, iyilik- sever bir insandı. Fecr-i Âti topluluğuna katı lan Tahsin Nahid, yaradılışı bakımından ro mantik ve aşın duyguluydu. Genç yaşta §ür yazmaya başladı. Büyükada’yı çok severdi. Çok genç yaşta “32” öldü (12 Mayıs 1919) ve Büyükada mezarlığına gömüldü. Şiirlerinin be lirgin niteliği hüzündür. Ahmet Haşim’in etki sinde kaldı. Muhteva ve üslûp bakımından ka lıcı değerde şiir bırakmadı. Kısa ömründe ya zıp Darülbedayi’de *İstanbul Şehir Tiyatrosu" oynattığı piyesleriyle verimli ve başarılı oj^u
Gazeteci ve Yazar Falih Rıfkı ATAY (28 Ekim Şcfika Hanım ile Tahsin Nahid'in kızları Prof. Mina Urgan. 1928).
Dili ağır, anlatımı acemicedir. ESERLERİ
A. Ş iir 1- Ruh-i Bîkayd (Kayıtsız Ruh, 1910), 2- Kırlar ve Denizler; B. Tiyatro oyunu: 3- Hicranlar (1908; 29 Aralık’ta Burhaneddin (Tepsi) Kumpanyası tarafından oynandı), 4- Jön Türk (1908, Rahşan Nevvâre ile birlikte; 4 Ekim'de Mınakyan Efendi’nin Osmanlı Tiyat rosu tarafından sahnelendi), 5- Kösem Sultan (1910, Şahabeddin Süleyman'la birlikte), 6- Fi rar (1911), 7- Ben Başka (1911, Şahabeddin Sü leyman’la birlikte), 8- Kırık Mahfaza (1911, Şa habeddin Süleyman'la), 9- Bir Çiçek İki Böcek (Fransızca’dan uyarlama; 25 Ocak 1917’de Da- rülbedayi’de oynandı), 10- Rakibe (Fransız ca’dan uyarlama; 16 Haziran 1919’da Darülbe- dayi'de oynandı).
KAYNAK
1- O.M. c.II, s. 291; 2- M.A. c.lV, s. 1505; 3- T.E.Ş. c.IV, s. 6; 4- T. M. A. s. 374; 5- Türk. A. c.V, s. 261; 6- T.E.T. s.731; 7- A S. cJII, s. 1702; 8- A.E.S. s. 685; 9- Ş.Y.S. s. 365; 10- R.T.E.S. s. 381; 11- E.Î.S. s. 267-268; 12- Ç.T.E. s. 75-76; 13- S.A.T.Ş. c.X, s. 1844- 1845; 14- l.H. Sevük, Tanzimattanberi I Ede biyat Tarihi, İst. 1940, s. 328.
(99) 14 Mayıs 1915’de İstanbul'da doğan Mina Ur gan, Şair Tahsin Nahid’in kızıdır. Arnavutköy Kız Koleji’ni (1935) ve İstanbul Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümünü (1939) bi tirdi. Aynı yıl doktora için Fransız bursuyla Paris’a giderek Sorbonne’a girdi. Fakat 9 ay sonra Paris işgal edilince Istanbula döndü ve doktorasını İstanbul Üniversitesi’nin İngiliz Dil ve Edebiyatı Bölümünde yaptı. Ayn kürsüde
Doçent (1947) ve Profesör (1960) oldu. 1977 yılında da emekli oldu.
ESERLERİ
1 - Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarılar (îst. 1948 Î.Ü. Ed. Fak. Yay.); 2- Shakespeare I (İst. 1961, Î.Ü. Ed. Fak. Yay.); 3- Shakespeare II (1970, Î.Ü. Ed. Fak. Yay.); 3- Macbeth; 4- Sha kespeare ve Hamlet (îst. 1984); 5- İngiliz Edebi yatı Tarihi c.I (İst. 1986); 6- Edebiyatta Ütopia Kavramı ve Thomas Moore (İst. 1984); Çeviri: 7- Tom Jones (Fieldin’den); 8- Arthur'un ö lü mü (Moluy’dan); 9- La Femme de Trente Ans (Balzac’tan); 10- Ses Sese Karşı (Huxley'den); 11- Moby Dick (Melville'den); 12- Troilos ile Tressida (Shakespeare’den); 13- The Forsyte Sa ga (Galsworthy'den); 14- Yalın Ayak Sokrates (Maxwell Anderson’dan); 15- Sineklerin Tanrısı (Golding'den).
Büyükada’lı Türk hanımları vc erkekleri bir kotra gezisi sırasında. Sağdan ikinci Şefika Hanım'dır (İH Haziran 1919)
Gazeteci ve Yazar Falih Rıfkı ATA Y (28 Ekim
1928). Şefika Hanım ile Tahsin Nahid’in kızları Prof. Mina Urgan.
Dili ağır, anlatımı acemicedir. ESERLERİ
A. Ş iir 1- Ruh-i Bîkayd (Kayıtsız Ruh, 1910), 2- Kırlar ve Denizler; B. Tiyatro oyunu: 3- Hicranlar (1908; 29 A ralık’ta Burhaneddin (Tepsi) Kumpanyası tarafından oynandı), 4- Jön Türk (1908, Rahşan Ne wäre ile birlikte; 4 Ekim'de Mınakyan Efendi'nin Osmanlı Tiyat rosu tarafından sahnelendi), 5- Kösem Sultan (1910, Şahabeddin Süleyman'la birlikte), 6- Fi rar (1911), 7- Ben Başka (1911, Şahabeddin Sü leyman 'la birlikte), 8- Kırık Mahfaza (1911, Şa habeddin Süleyman’la), 9- Bir Çiçek iki Böcek (Fransızca’dan uyarlama; 25 Ocak 1917'de Da- rülbedayi'de oynandı), 10- Rakibe (Fransız ca’dan uyarlama; 16 Haziran 1919’da Darülbe- dayi’de oynandı).
KAYNAK
1- O M . c.II, s. 291; 2- M.A. c.IV, s. 1505; 3- T.E.Ş. c.IV, s. 6; 4- T M . A . s. 374; 5- Türk. A. c.V, s. 261; 6- T.E.T. s.731; 7- A.S. c.ID, s. 1702; 8- A.E.S. s. 685; 9- Ş.Y.S. s. 365; 10- R.T.E.S. s. 381; 11- E.l.S. s. 267-268; 12- Ç.T.E. s. 75-76; 13- S.A.T.Ş. c.X, s. 1844- 1845; 14- İ.H. Sevük, Tanzimattanberi I Ede biyat Tarihi, İst. 1940, s. 328.
(99) 14 Mayıs 1915’de İstanbul’da doğan Mina U r gan, Şair Tahsin Nahid’in kızıdır. Amavutköy Kız Koleji'ni (1935) ve İstanbul Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümünü (1939) bi tirdi. Aynı yıl doktora için Fransız bursuyla Paris’a giderek Sorbonne’a girdi. Fakat 9 ay sonra Paris işgal edilince İstanbula döndü ve doktorasını İstanbul Üniversitesi’nin İngiliz Dil ve Edebiyatı Bölümünde yaptı. Ayrı kürsüde
Doçent (1947) ve Profesör (1960) oldu. 1977 yılında da emekli oldu.
ESERLERİ
I- Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarılar (İst. 1948 İ.Ü. Ed. Fak. Yay.); 2- Shakespeare I (İst. 1961, İ.Ü. Ed. Fak. Yay.); 3- Shakespeare II (1970, İ.Ü. Ed. Fak. Yay.); 3- Macbeth; 4- Sha kespeare ve Hamlet (İst. 1984); 5- İngiliz Edebi yatı Tarihi c.I (İst. 1986); 6- Edebiyatta Ütopia Kavramı ve Thomas Moore (İst. 1984); Çeviri: 7- J om J°nes (Fieldin’den); 8- A rthur’un Ölü mü (Moluy’dan); 9- La Femme de Trente Ans (Balzac’tan); 10- Ses Sese Karşı (Huxley’den); I I - Moby Dick (Melville’den); 12- Troilos ile Tressida (Shakespeare'den); 13- The Forsyte Sa ga (Galsworthy ’den); 14- Yalın A yak Sokrates (Maxwell Anderson’dan); 15- Sineklerin Tanrısı (Golding'den).
231
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
