FORENSIC DEATH CASES IN CHILDHOOD IN TRABZON

Tr

a

bz

o

n

'

d

a C;oc

u

k

lu

k C;ag

l

Adli

Olum

O

l

g

ul

ar

l

(2

0

00-200

1

)

Yrd. Doy. Dr. Biilent SAVRAN*, Yrd. Doy. Dr. Fiisun YARI~**,

Doy.

Dr. Garnze <;AN***, Ogr. Gar.

Dr. Murat TOPBA~****

*

Karadeniz Teknik Universitesi TIp Fakultesi Adli TIp Anahilim Dalt, Trahzon

**

Karadeniz Teknik Universitesi TIp Fakultesi Aile Hekimligz Anahilim Dah, Trahzon.

***

Karadeniz Teknik Universitesi TIp Fakiiltesi Halk Sagltgl Anabilim Dalt, Trabzon.

****

Karadeniz Teknik Universitesi TIp Fakiiltesi Halk Sagltgl Anabilim Dalt, Trahzon.

Ozet

Bu

~'alz~mada Adli Tabiplik :jube Mildilrlilgil' nun 2000-2001 ytfl oW muayene kayztlan aracllz,~lyla.

Trab-zan' un {,;ocukluk

~'agl adli olgu projllinin ortaya konulmasl ama~'lanmaktadlr.

Olil muayeneleri yapllan

547

olgudan,

~'ocukluk ~'agzndaki 107 olgu ya~, cins

,

olay tiirii, olilm nedenleri. olay

tarihi ve olay yeri, tzbbi giri~im uygulanmasl ve otopsi karan GPszndan

incelenmi~, ya~

gruplan dikkate alznarak

kar~zla~tlrllml~tzr.

C;ocukluk (,;'agznda meydana gelen adli olilm olgulannzn 33'il (%30,8) klz, 74'ii

(%69,2)

erkekti. Olgulann ya

z

aylannda (Haziran

%12,1,

Temmuz

%11

,

2

ve Agustos %14,0) en slk gorilldilgil,

%56,1'

ine tzbbi

giri~im

uygulan-dlgl,

%11,2'

sine otopsi yaplldlgl saptandl. Olilm nedenleri dikkate alzndlgznda kafa yaralanmalannzn

%49,2 (61)

ile ilk slrada oldugu, bunu gogils

(%15

,

3)

yaralanmalan ve tlbbi nedenlerin (%10,5) iz/edigi saptandl.

Olay

tiiril

a~"lSlndan trajik kazalannzn

(%48,6)

ilk slrada yer aldlgl, bunu du~me

sonucu olilmlerin

(%16,8)

ve tlbbi

nedenle-rin

(%11,2)

izledigi, tilm

ya~

gruplannda trajik kazalannzn olilmlerde ilk slrada rol oynadlgl, tlbbi nedenlerle

olilmlerin

ya~amzn

okul oncesi doneminde

%21,4

ile ikinci slrada oldugu saptandl.

Adli olaylar en slklzkla

yollar-da

(%51,4)

ve evde

(%37,4)

gozlenmekteydi.

Literatilre uygun olarak

~'ocukluk ~'agznda en slk olilm nedeninin kaza ve tzbbi nedenler olmasznzn, olgulann ~'ogunlugunun

erkek

olup, yaz aylannda artmaslnzn yorenin cograjik, sosyal ozelliklerini yanslttzgl; ongijrillebilir

ve onlenebilir (jzelligi nedeniyle ilzerinde hassasiyetle durulmasl gerektigi

dil~ilnilldil.

Anahtar Kelimeler: C;ocukluk

~'agl, adli olilm

.

Forensic Death Cases in Childhood in Trabzon

Summary

I

n this study, evaluating of the forensic deaths of children in 2000-2001 in Trabzon on the base of dead

exami-nation records was aimed.

Age,

sex,

causes,

dates, case and death places, medical interventions, decision of autopsy in 107 children of

547 cases, were analysed according to the age groups.

33 (308%) were female,

74 (69.2%)

male, seen in summer (June

12.1%,

July

11.2%,

August 14.0%)

mostf;-e-quently,

56.1%

were medically intervened,

11.2

%

of the cases were applied autopsies. Cranial injuries 49.2%

(6l)were the leading, thorax injuries

(15.3%)

and medical causes (10.5%) were thefollm'l'ing death causes. Trar

fic accidents

(48.6%)

were the most common type of

cases

in all groups.

Falling

were 16

.

8% and medical

prob-lems 11.2%. Deaths of medical

causes

were the leading causes

(21.4%)

betwe

e

n 0-6 years.

F

orensic

cases

were

ADLİ TIP DERGİSİ

Journal of Forensic Medicine

Adli Tıp Dergisi 2003; 17(1): 28-32

Accidents

and medical problems were the leading causes in children as reported in the studies before.

Incre-ased frequency of male and in summer may be related with geographic and social

conditions

of the region and

the-se cauthe-ses have

to

be carefully evaluated because of the preventable and predictable characteristics ..

Key Words: Childhood, forensic death

.

Giri~

<;ocukluk <;:agl, insan

ya§ammm

sosyoekonomik, kiiltiirel ve <;:evresel etkenlerden en <;:ok etkiiendigi donem

01-maSI nedeniyle, bilin<;:li ve duyarh bir yakla§lml gerektiren bir donemdir. <;ocukluk donemine ait dogal Oliimler,

ne-denlerin azaltllmasma bagh bir dii§ii§ gostenni§se de, ters

i

ne kaza ile ba§ka nedenlere bagh yaralanma ve oliim

01-gulannda son

yillarda

tiim diinyada artl§ oldugu bildirilmektedir

(1).

Yaralanmalann Amerika Birle§ik

Devletle-ri 'nde de <;:ocukluk <;:agmda onde gelen oliim nedenleDevletle-rinden biDevletle-ri oldugu bild

i

rilmektedir (2).

Giiniimiizde halen <;:ocu

kl

ar iil

k

eden

iilkeye

degi§en oranlarda ongoriileb

i

lir ve onienebilir

n

edenlerle olmekte

veya sakat kalmaktadlr

l

ar. ingiltere'de

<;:ocuklann

dortte birinden fazlasmm en az bir kez kaza ge<;:

ir

digi ve acil

ser-vislere ba§vurdugu bildir

i

lmektedir (3).

Ama«;

Bu <;:ah§mada 2000 Ylh niifus saylmma gore toplarn niifusu 975.000 olan ve bu niifusun 182.431

'ini

(%22.9)

<;:0-cuklann olu§turdugu (0-18 ya§) Trabzon iii 'nde; <;:ocuklara yonelik koruyucu hekimlik uygulamalanna temel

olu§-tunnak iizere, <;:ocukluk <;:agl

adli

oliim olgu profilinin ortaya konulmasl

ama<;:lanmaktadlr

(4).

Gere«; ve Yontem

Trabzon Ad

li

TIp Grup Ba§kanhgl toplam

niifusu

5.489.924 olan 14 ilden olu§an geni§ bir al<lJla hizmet

ver-mekted

i

r. <;ah§mamlz

tammlaYlcl

dosya taramasl olup, 2000-2001 Yillan

arasmda Adli

Tip Kurumu Trabzon Adli

T

abiplik

~ube

Miidiirliigii tarafmdan adli Olii muayeneleri yapdan 547 adli olgudan, <;:oc

u

kluk <;:agmda olan

107'si-nin kaYltlan

dosya

taram

a

yontemiyle, ya§, c

i

ns, o

l

ay

tUrii,

oliim nedenleri, otopsi karan, oliimler

i

n ger<;:ekle§tigi

aylar ve olay yeri gibi ozellikleri a<;:lsmdan retrospektif olarak incelendi. Olgular; <;:ocugun geli§im siireci ve yasal

yakla§lmlar dikkate almarak 0-6, 7-11,12-15,16-18 ya§ olmak iizere 4 farkh ya§ grub una aynlarak, bu ya§

grupla-n arasmda cigrupla-nsiyet, olay tiirii, oliim

nedenleri

a<;:lsmdan kar§lla§tlnnah olarak degerlendirildi. Olgulara otopsi

yapl-IIp yapilmadlgl ve tlbbi giri§im uygulamp uygulanmadlgl ara§tmldl. Sonu<;:lar sayl ve yiizde olarak belirtildi.

Bulgular

<;alJ§mamlzdaki olgulann %30,8'i (33) klZ, %69.2'si (74)erkekti. Erkek/klz oram 2.2/1 idi(Tablo 1).

Tablo 1: Olgulann ya§ gruplan ve cinsiyete gore daglhmI.

YA~GRUBU

KIZ

ERKEK

TOPLAM

(yll)

0-6

15 (%34,9)*

28 (%65,1)*

43

(%40,2)**

7-11

9

(%32,1)*

19 (%67,9)*

28

(%26,2)**

12-15

4

(%22,2)*

14 (%77,8)*

18

(%16,8)**

16-18

5

(%27,8)*

13 (%72,2)*

. 18

(%16,8)**

TOPLAM

33 (%30,8)*

74 (%69,2)*

107 (%100,0)

*

Satlr Yilzdesi,

**

Siltun Yuzdesi

Trabzon'da <;ocukluk <;agl Adli

Olgulann oltimtine neden olan olay ttirleri ve bu ni.aylann ya§

gore dagJllml incelendiginde, trafik

kazalannm 52 o!gu ile (%48.2) Him oigular i<;;inde bUtlin ya§ grupJannda ilk Slfada yer aldlgl ve 12-15

ya~

grubun-da oransal olarak en fazla Slkhkta (%63,1)

gorUldti.

ya§ grubunda, lrafik kazalan

olgu (%38,1)

i!e

ilk sirada iken, tlbbi nedenlerle olUmlerin de

olgu (%21

ikinci mada

undugu goriiJdE. Toplam 12 tJbbi

nedenle

oWm

olgusunun 9'unun (% 75.0) 0-6 ya§

gen;;ekje~tigi

, 6 ya§mdan soma 3 (%2!5) olguda

gorlil-dtigU saptancil. Tum olgular i<;;inde

atc~1i

sil;ili yaralamnalannm 7

toplamm %6.5' oramnda goruldtigti, 0-6

ya§

ate§1i

yaraianmasl sonueu olUm olmad:gl saptandl. Dti§me sonucu yaralanmalarm 0-6 ya§ gru

bunun %19,0'ml (8 dgu) ve 7-11 ya§ grubunun %21,4'(inE

olgu)

gortildil. Suda bogulma, elektrik

\iarpmasl ve zchiclenme

slkhklanmn slraslyla 4 (%3,7 ),7 (%65) ve 5 (%4,7)

oldugu ve

re degi§im giisterrnedigi, bogma-bogulma sonucu OlUm!erin tlimlinUn 0-6 ya§ arasl doncmde oldugu saptanul.

Olii-me yol acran olaylann tUrlcrinin ya§ gruplanna gore dagllnm Tablo 2'de sunulmu§tur.

Tablo 2:

t.Urlerinin

gruplanna gore dagIllml

OLAV

VAS

7-1

VAS

12-15 VAS

16-18

VAS

TOPLAM

TURD

_SaYI

_%

_SaYl

_%

_SaYl

%

SaYl

%

SaYl

...

Trafik Kazasl

16

(38, )*

15

(3/),

12

I

9

52

(48,

i

1

Dti§me

8

(19,0)*

(38,1)*

(38,1)*

(16,6)*

1

(16,8)*

f- ~.

Tlbbi Nedenler

9

(21,4)*

1

(38,

1

1

(5

12

(11

Yamk-Elektrik

3

(7,1)*

(38,1)*

(38,1)*

(6,5)*

C;:arpmasl

-Ate~li

Silah

-

3

(38,

1

3

(I

7

(6,5)*

Yaralanmasl

Suda Bogulma

2

(4,8)*

_-

-

1

(38,1)*

1

(5,6)*

4

7)*

...

I~hid'"mc

2

(4,8)*

1

(38,1)*

1

(38,1)*

1

(5,6)*

5

(4,7)*

BI),gma-Bogulma

2

(4,8)*

-

-

_-

-

-

-

2

(1,

li~~lPLAM

42

(39,3)**

28

(26

19

( I 1'1*

18

(1

107 (100,0)**

Saw· Yiizdesi.

**

Sutun Yilzdesi

Olgular, olthn nedenleri

incelendiginde, kafa bolgesi yaralanmalanna bagh i:i!iimlerin (6 ,

slklJk a<;;lsmdan birinci slrada bulundugu, bunu gogiis hi)lgesi yaralanmalannm (19,

i

5,3), tlbbi nedenlerin (13,

% 10,5)

kann boigesi yaraianmaiannml2, % 9,7) izledigi saptandl (Tablo 3).

Olgulann

gen;:ekle~ligi

aylara gore dagilimi

inceJendig~indc,

slkhkla

aymda (15 %140)' goriildti

5

ii

1 ' ' - b '

bunu haziran

%12,2) ve

aylannm

%11,2) iz\edigi saptandl (TabIo 4).

OIay yerlerine gore daglhm degerlendirildiginde, yoJda meydana gelen olgulann 55

A)

ilk slrada

bunu

(%37,4) oigu

meydana gelen adli olayIann izledigi go ri.ildti. 12

1,2) oli.im oigusililun aylk

107 olgunun

60'm

a (%56,1)

hastane aci

l

servislerinde

tlbbi miidahale

yap

Il

dlgl, 47'sine (%43.9) tIbbi

miidaha-Ie yapIlmadlgl saptandl. Toplam

13

olguya (% 10,5) otopsi

uygu

l

an

d

l

gl gozlendi.

Tablo 3:

Olgulann

oliim

nedenlerine

gore dagIllml

_Tartl~ma

OLUMNEDENi

0=124

Kafa

Yaralanma

l

an

6

1

Gogiis

Yaralanmala

n

19

T

lbbi

Nedenler

13

Kann Yaralanmalan

12

Asfiksi

7

Y amk

+

Elektrik <;arpmas

l

5

Entoksikasyonlar

4

Boyun

Yaralanma

l

an

1

Buyuk

Dam

ar

Yaralanmalan

I

blii

Dogum

1

TOPLAM

124

Tablo 4:

Olgulann aylara

gore dagIi

lml

AYLAR

SaYl

Yiizde

Ocak

5

4,7

~ubat

8

7,5

Mart

9

8,4

Nisan

7

6,5

MaYls

1

0

9,4

Haziran

13

12,2

Temmuz

12

11,2

Agustos

15

14,0

Eyliil

8

7,5

Ekim

7

6,5

Kaslm

7

6,5

Arahk

6

5,6

TOPLAM

107

100.0

Tablo 5: Olgulann

olay

yerine gore

dag

lh

ml

OLAYYERi

SaYl

Yiizde

Yolda

55

51,4

Evde

40

37,4

A<;:lk

Arazide

5

4,6

Suda

4

3,8

i§yerinde

3

2,8

TOPLAM

107

100,0

Yiizde

49,2

15,3

10,5

9,7

5,7

<,0

3,2

0,8

0,8

0,8

100.0

<;ah§mamlzda adli

ol

ii

m o

l

gulannda <;:ogunlugu

erkeklerin

o

l

u§turmasl ve erkek/loz oranmm

2

.

2/1

oimasl

li

t

e

ra

t

iirdeki

bir

<;:ok

raporla

uyumlu

bulunur-ken, 0-9 ya§

g

ru

bunda

cinsiyet

farkmm

ortadan

kalktlgl yonii

ndek

i

bi

r

<;:ah§mamn aksine,

he

r

ya§

grubunda erkeklerin <;:ogunlugu o

l

u§turdugu

goriil-mek

tedir

(5,

6-11).

<;ah§mamlZda

tUm ya§

gruplannda

trafik

kazala-n

m

n

en slk

neden olarak

gortilmesi daha once

ya-p

Ilml

§

bir<;:o

k

<;:a!J§mayla

uyumlu

bulundu

(3,5,6,8,10-

1

7,1

9).

Dii§me son

u

cu

oliimle

rin oliim

nedenleri arasmda ikinci slkhkta

b

ulunmasl da

lite-ratUr

ile

uyumluydu (7,8). OlgulanmlZln %6.5'inin

atqli

silah

ya

ralanmasl sonu

cu olmii§ oimasl

Si-vas'ta yapiian bir <;:ah§mada saptanan

%5,6 oram

ile uyumlu olup,

okul <;:agmdan soma, <;:ocuklann a

t

e§li silah

lara

u

l

a§amamasl i<;:in

ahnabilecek

on

lem

l

er konusunda

aileler

i

n daha dikkatli

olmalan

gerektigini d

ii

§ii

ndii

rmek

t

edir (6). bliim ned

eni

olarak kafa

bolgesi

yaralanma

l

anm

n

ilk slrada bu

l

unmasl

degi§ik <;:

a!J§malardaki

so-n

u<;:larla uyum

l

u

olup, ko

ru

yucu

ola

r

ak

uygulanabilecek onlemlere

dikkat edilmesi

gerektigi

o

n

e

siiriilebilir (8,20-22).

Deniz kenan

olmasma ragmen,

Trabzon'da suda bogulma

olgu-lan

mn

4 (%3,7) o

l

gu

ile

az saYl

da o

lmasl

ise

dikkat

<;:ekici

olup

o

lumlu

bir

b

u

lgu

ol

arak degerlendirilebilir.

O

lgulann daha once

yap

Ilml§

bir <;:a!J§madaki sonu<;:

l

ara benzer olarak

yaz aylan

nda

art-tIgl saptandl.

Bu artl§m ozellikle Agustos'ta gozlenmesi,

klfSal

a

l

anda

i§

yogunlug

un

un

artmasmdan

kaynaklamyor olabilir (6).

40 (%37,4) o

l

gunun ev i<;:inde meydana gel

en

oliim

olaylan

01-dugu dikkate almdlgmda, <;:ocukluk <;:agmda

ongo

riilebilir ve

onle-nebilir niteli

kteki

oliim

l

erde,

olay

yeri olarak evin oneminin

bii-yiik

liig

ii

daha i

yi anla§Il

a

caktlr.

Her yIi 16

milyon

<;:ocu

k

onlenebilir yara

l

anmalar nedeniyle

acil

tlbbi tedaviye

ih

t

iya<;:

duymakta ve

22.000'den

fazlaSI

olmekte-dir

(2).

<;ah§

ma

mlzda o

lgulann %43

,

9'una

tIbbi miidahale

yapIi-mam

l§

olmasl, acil

ilk yardlm sag!Jk

hizmetleri

a<;:lsmdan

olumsuz

bir bulg\l olarak

degerlendirilebilir. Yine

olg

ulann 111 'ine (%89,5)

otopsi

yapIlmaml§ old

u

gunun saptanmasl, adli soru§turmada

otop-sinin yeri konusunda almmas

l

gereken

onemli

bir

yol

oldugunu

gostermektedir.

Trabzon'da <;ocukluk Olgulan (2000-2001)

Hekimler, orocukluk

~aglyaralanmalan

konusumla bilgi sahibi olmah ve koruyucu saghk hizmctknnc vc

top-lumsal egitim programlanna da katkIda bulunmahdlrlar. <;ocukluk <;:agmda gozlenen onlenebilir ve ongoriilebilir

ya~am

kaYlplanna ek olarak, saghk ekonomisi a<;:lsmdan da degerlendirilmesi gereken ekonomik kaYlplar,

toplu-mun dikkatinin ahnabilecek onlemlere <;:ekilmesiyle en aza indirilebilir. Trafik kazalan ve evde meydana gelen

ad-Ii

olgulann onlenmesi yoniinde toplul.llsal politikalar

geli~tirilmelidir.

KaYl1aklar: 1. 2.

Kongresi' nde (28-30

DER Yaymlan, Arallk 2000: Prevention of childhood

poster bildiri olarak

challenges. Clinical Psychology 3. ('hlldhood accidents: epidemiology, J Accid Emerg Med, 1997 4. www.die.gov.tr.Genel Niifus Saylml 2000: Trabzon Niifusunun Sosyal Ve Ekonomik Nitelikleri.

S. Durak D. Adli otopsi olgulannda qocukluk qagl oliimlerinin degerlendirilmesL Uludag Oniv.Tlp Fak.Dergisi, 1999-2000; 26 (1-2-3) (l~2): 5-7.

6. Ozkok MS, Katkici U, Ozkara E. Sivas'ta 1984-1993 Yillan arasmda adli otopsi ve olii muayenesi yapiian olgularm retrospektif incelenmesi. I.Adii Bilimler Kongre KitabJ, 12-15 Nisan 1994; 230-232.

7. Lam LT, Ross Ft, Cass DT. Children at play: the death and injury pattern in New South Wales, Australia. J Paediatr Child Health, 1999 Dec; 35(6):572-577. '

8. Dandrinos-Smith S. The epidemiology of pediatric trauma. Crit Care Nurs Clin North Am, 1991 Sep; 3(3):387-389. 9. Aksoy E, inanici A. <;olak B, Polat 0; <;ocuk oliimleri. I. Adli Bilimler Kongre Kitabl, 12-15 Nisan 1994; 233-235. 10. H, Fincanci ~K.Ergenlikrlp Biilteni 1997; 2(2):67-70,

11. N. ,Adana' da fatal sonlanal1 yoresel ozellikleri. Adli 12. H, Yemi§c;:igil A, Hanci H. olgularmm retrospektif inceknmcsL

Nisan 1994; 236-238.

13. injury deaths in Texas: a major Tex Med, 1989 Apr; 85(4):29:n.

14. injuries in Japan. Acta Paediatr 79-185.

1999;

15. Niemi S, Koskinen S, Palvanen Childhood deaths and inju!lcs -I ')95. 29(3):516-523.

16. Grossman DC. The history of injury control and the epidtmiology of c:hild and adolescent injuries. Futurt Child, 2000 Spring-Summer;

10(1 ):23-52. '

17. Salac;:in S, <;:ekin N, Giilmen MK, Ozdemir MH, ~en F, Savran B, Adana'da ""ocukluk <;:agl oliimlerinde orijin ve oliim nedenlerinin dagIilml. I.Ulusai Adli TIp Kongre Kitabl, 1-4 Kaslm 1994; 23-28.

18. Djabourian R, Sathyavagiswaran L, Fishbein Me. Forensic autopsy in a pathology training program. Arch Pathol Lab Med, 1998 Aug; 122(8):750-1 Comment in:Arch Pathol Lab Med. 1999 May; 123(5):375-376.

19. Vega J, Contreras A, Agurto M. Mortality due to lesions in accidents and violence in children under 20 years of age. Rev Chil Pediatr, 1990 Sep-Oct; 61 (5):277-280.

20. Collins KA, Nichols CA. A decade of pediatric homicide: a retrospective study at the Medical University of South Carolina. Am J Inn; 20(2):169-172.

21. Meenen N, Puschel K, Jungb.lll!h childhood. Analysis of 160 1989 22. lIccidentsin pedestrians. Cesk SUPPL): 1-8.

ileti~im SAVRAN

Karadeniz Teknik Oniversitesi Tip FakUlte,1 Adl! Tip Anabillm Dah,

Adli Tıp Dergisi 2003; 17(1): 28-32