YARALANMALAR YARALANMALAR

(1)

YARALANMALAR

(2)

YARA NEDİR? YARA NEDİR?

Bir travma sonucu deri yada mukozanın Bir travma sonucu deri yada mukozanın bütünlüğünün bozulmasıdır.

bütünlüğünün bozulmasıdır.

Aynı zamanda kan damarları, adale ve Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir gibi yapılar etkilenebilir.

sinir gibi yapılar etkilenebilir.

Derinin koruma özelliği bozulacağından Derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon riski artar.

enfeksiyon riski artar.

(3)

Kaç çeşit yara vardır?

• Kesik YaralarKesik Yaralar

• Ezikli YaralarEzikli Yaralar

• Delici YaralarDelici Yaralar

• Parçalı YaralarParçalı Yaralar

• Enfekte YaralarEnfekte Yaralar

(4)

Kesik yaralar: Kesik yaralar:

Bıçak, çakı, cam gibi kesici aletlerle oluşur.

Genellikle basit yaralardır.

Derinlikleri kolay belirlenir.

(5)

(6)

Ezikli yaralar: Ezikli yaralar:

Taş , yumruk yada sopa gibi etkenlerin Taş , yumruk yada sopa gibi etkenlerin

şiddetli olarak çarpması ile oluşan şiddetli olarak çarpması ile oluşan

yaralardır.

Yara kenarları eziktir.

Çok fazla kanama olmaz , ancak doku Çok fazla kanama olmaz , ancak doku

zedelenmesi ve hassasiyet vardır.

(7)

(8)

Delici yaralar: Delici yaralar:

Uzun ve sivri aletlerle oluşan yaralardır.

Yüzey üzerinde derinlik hakimdir.

Aldatıcı olabilir tetanos tehlikesi vardır Aldatıcı olabilir tetanos tehlikesi vardır

(9)

Parçalı yaralar: Parçalı yaralar:

Dokular üzerinde bir çekme etkisi ile Dokular üzerinde bir çekme etkisi ile

meydana gelir.

Doku ile ilgili tüm organ , saçlı deride zarar Doku ile ilgili tüm organ , saçlı deride zarar

görebilir.

(10)

(11)

(12)

Enfekte yaralar: Enfekte yaralar:

Mikrop kapma ihtimali olan yaralardır. Enfeksiyon Mikrop kapma ihtimali olan yaralardır. Enfeksiyon riski yüksek yaralar şunlardır:

riski yüksek yaralar şunlardır:

Gecikmiş yaralar (6 saatten fazla), Gecikmiş yaralar (6 saatten fazla),

Dikişleri ayrılmış yaralar, Dikişleri ayrılmış yaralar,

Kenarları muntazam olmayan yaralar, Kenarları muntazam olmayan yaralar,

Çok kirli ve derin yaralar, Çok kirli ve derin yaralar,

Ateşli silah yaraları, Ateşli silah yaraları,

Isırma ve sokma ile oluşan yaralar.

(13)

Yaraların ortak belirtileri Yaraların ortak belirtileri

nelerdir?

AğrıAğrı

Kanama Kanama

Yara kenarının ayrılması Yara kenarının ayrılması

(14)

Yaralanmalarda ilkyardım nasıl Yaralanmalarda ilkyardım nasıl

olmalıdır?

Yaşam bulguları değerlendirilir

Yaşam bulguları değerlendirilir ((AABBCC)),, Yara yeri değerlendirilir,

Yara yeri değerlendirilir, - Oluş şekli- Oluş şekli

- Süresi- Süresi

- Yabancı cisim varlığı- Yabancı cisim varlığı

- Kanama vb.- Kanama vb.

(15)

Yaralanmalarda ilkyardım nasıl Yaralanmalarda ilkyardım nasıl

olmalıdır?

Kanama durdurulur, Kanama durdurulur,

Üzeri kapatılır, Üzeri kapatılır,

Sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır, Sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır,

Tetanos konusunda uyarıda bulunulur, Tetanos konusunda uyarıda bulunulur,

Yaradaki yabancı cisimlere Yaradaki yabancı cisimlere

dokunulmamalıdır dokunulmamalıdır

(16)

Ciddi yaralanmalar nelerdir?

Kenarları birleşmeyen veya 2-3 cm olan Kenarları birleşmeyen veya 2-3 cm olan

yaralar, yaralar,

Kanaması durdurulamayan yaralar, Kanaması durdurulamayan yaralar,

Kas veya kemiğin göründüğü yaralar, Kas veya kemiğin göründüğü yaralar,

(17)

Ciddi yaralanmalar nelerdir?

Delici aletlerle oluşan yaralar, Delici aletlerle oluşan yaralar,

Yabancı cisim saplanmış olan yaralar, Yabancı cisim saplanmış olan yaralar,

Hayvan veya insan ısırıkları, Hayvan veya insan ısırıkları,

Görünürde iz bırakma ihtimali olan yaralar.

(18)

Ciddi yaralanmalarda ilkyardım Ciddi yaralanmalarda ilkyardım

nasıl olmalıdır?

•

Yaraya saplanan yabancı cisimler Yaraya saplanan yabancı cisimler çıkarılmaz

çıkarılmaz

•

Yarada kanama varsa durdurulur ,Yarada kanama varsa durdurulur ,

•

Yara içi kurcalanmamalıdır ,Yara içi kurcalanmamalıdır ,

•

Yara temiz bir bezle örtülür (nemli bir Yara temiz bir bezle örtülür (nemli bir bez),

bez),

•

Yara üzerine bandaj uygulanır,Yara üzerine bandaj uygulanır,

(19)

(20)

(21)

(22)

(23)

(24)

(25)

Delici göğüs yaralanmalarında Delici göğüs yaralanmalarında

ne gibi sorunlar görülebilir?

•

^{Yoğun ağrı}^{Yoğun ağrı}

•

Solunum zorluğuSolunum zorluğu

•

^Morarma^Morarma

•

Kan tükürmeKan tükürme

•

Açık Pnömotoraks (Yarada Nefes Alıyor Açık Pnömotoraks (Yarada Nefes Alıyor Görüntüsü )

Görüntüsü )

(26)

Delici göğüs yaralanmalarında Delici göğüs yaralanmalarında

ilkyardım nasıl olmalıdır?

Hasta / yaralının bilinç kontrolü yapılır, Hasta / yaralının bilinç kontrolü yapılır,

Hasta / yaralının yaşam bulguları Hasta / yaralının yaşam bulguları

değerlendirilir

değerlendirilir (ABC)(ABC),,

Yara üzerine plastik poşet naylon vb.

sarılmış bir bezle kapatılır, sarılmış bir bezle kapatılır,

(27)

(28)

(29)

(30)

(31)

(32)

Delici göğüs yaralanmalarında Delici göğüs yaralanmalarında

ilkyardım nasıl olmalıdır?

Nefes alma sırasında yaraya hava Nefes alma sırasında yaraya hava

girmesini engellemek, nefes verme girmesini engellemek, nefes verme

sırasında havanın dışarı çıkmasını sırasında havanın dışarı çıkmasını

sağlamak için yara üzerine konan bezin bir sağlamak için yara üzerine konan bezin bir

ucu açık bırakılır, ucu açık bırakılır,

Hasta / yaralı bilinci açık ise yarı oturur Hasta / yaralı bilinci açık ise yarı oturur

pozisyonda oturtulur pozisyonda oturtulur

(33)

Delici göğüs yaralanmalarında Delici göğüs yaralanmalarında

ilkyardım nasıl olmalıdır?

Ağızdan hiçbir şey verilmez, Ağızdan hiçbir şey verilmez,

Yaşam bulguları sık sık kontrol edilir, Yaşam bulguları sık sık kontrol edilir,

Açık pnömotoraksta şok ihtimali çok Açık pnömotoraksta şok ihtimali çok

yüksektir. Bu nedenle şok önlemleri yüksektir. Bu nedenle şok önlemleri

alınmalıdır, alınmalıdır,

(34)

Delici karın yaralanmalarında Delici karın yaralanmalarında

ne gibi sorunlar olabilir?

Karın bölgesindeki organlar zarar görebilir, Karın bölgesindeki organlar zarar görebilir,

İç ve dış kanama ve buna bağlı şok İç ve dış kanama ve buna bağlı şok

oluşabilir, oluşabilir,

Karın tahta gibi sert ve çok ağrılı ise Karın tahta gibi sert ve çok ağrılı ise

durum ciddidir, durum ciddidir,

Bağırsaklar dışarı çıkabilir.

(35)

Delici karın yaralanmalarında Delici karın yaralanmalarında

ilkyardım nasıl yapılmalıdır?

Hasta / yaralının bilinç kontrolü yapılır, Hasta / yaralının bilinç kontrolü yapılır,

Hasta / yaralının yaşam bulguları kontrol Hasta / yaralının yaşam bulguları kontrol

edilir, edilir,

Dışarı çıkan organlar içeri sokulmaya Dışarı çıkan organlar içeri sokulmaya

çalışılmaz, üzerine geniş ve nemli temiz bir çalışılmaz, üzerine geniş ve nemli temiz bir

bez örtülür, bez örtülür,

(36)

Delici karın yaralanmalarında Delici karın yaralanmalarında

ilkyardım nasıl yapılmalıdır?

Bilinç yerinde ise sırt üstü pozisyonda Bilinç yerinde ise sırt üstü pozisyonda

bacaklar bükülmüş olarak yatırılır, ısı bacaklar bükülmüş olarak yatırılır, ısı

kaybını önlemek için üzeri örtülür, kaybını önlemek için üzeri örtülür,

Ağızdan yiyecek yada içecek bir şey Ağızdan yiyecek yada içecek bir şey

verilmez, verilmez,

Yaşam bulguları sık sık izlenir, Yaşam bulguları sık sık izlenir,

(37)

(38)

(39)

(40)

(41)

(42)

Kafatası ve omurga Kafatası ve omurga

yaralanmaları çok önemlidir yaralanmaları çok önemlidir

Darbenin şiddetine bağlı olarak kafatası Darbenin şiddetine bağlı olarak kafatası

boşluğunda yer alan merkezi sinir sistemi boşluğunda yer alan merkezi sinir sistemi

etkilenebilir.

Bel kemiğindeki yaralanmalarda omurgada ani Bel kemiğindeki yaralanmalarda omurgada ani

sıkışma yada ayrılma meydana gelebilir.

Bunun sonucunda sinir sistemi etkilenerek bazı Bunun sonucunda sinir sistemi etkilenerek bazı

olumsuz sonuçlar oluşabilir.

Trafik kazalarında ölümlerin % 80’i kafatası ve Trafik kazalarında ölümlerin % 80’i kafatası ve

omurga yaralanmalarından olmaktadır.

(43)

Kafatası yaralanmaları çeşitleri Kafatası yaralanmaları çeşitleri

Saçlı deride yaralanmalar :

Saçlı deride yaralanmalar :Saç derisi Saç derisi kafatası yüzeyi üzerinde kolaylıkla yer

kafatası yüzeyi üzerinde kolaylıkla yer

değiştirebilir ve herhangi bir darbe sonucu değiştirebilir ve herhangi bir darbe sonucu

kolayca ayrılabilir. Bu durumda çok fazla kolayca ayrılabilir. Bu durumda çok fazla

miktarda kanama olur, bu nedenle miktarda kanama olur, bu nedenle

öncelikle kanamanın durdurulması öncelikle kanamanın durdurulması

gereklidir.

(44)

Kafatası, beyin yaralanmaları:

Kafatası kırıkları:Kafatası kırıkları:

Kafatası kırıklarında beyin zedelenmesi, Kafatası kırıklarında beyin zedelenmesi,

kemiğin kırılmasından daha önemlidir.

Bu nedenle beyin hasarı bulguları Bu nedenle beyin hasarı bulguları

değerlendirilmelidir.

(45)

Yüz yaralanmaları:Yüz yaralanmaları:

Ağız ve burun yaralanmalarında solunum Ağız ve burun yaralanmalarında solunum ciddi şekilde etkilenebilir ve duyu organları ciddi şekilde etkilenebilir ve duyu organları

zarar görebilir.

Bir yüz yaralanması sonucunda burun, Bir yüz yaralanması sonucunda burun, çene kemiği kemiklerinde yaralanma çene kemiği kemiklerinde yaralanma

görülebilir.

(46)

Omurga (bel kemiği) yaralanmaları Omurga (bel kemiği) yaralanmaları: :

En çok zarar gören bölge bel ve boyun En çok zarar gören bölge bel ve boyun

bölgesidir ve çok ağrılıdır.

Kazalarda en çok boyun etkilenir.

(47)

Kafatası ve omurga Kafatası ve omurga

yaralanmalarının nedenleri yaralanmalarının nedenleri

nelerdir?

Yüksek bir yerden düşme Yüksek bir yerden düşme

Baş ve gövde yaralanması Baş ve gövde yaralanması

Otomobil yada motosiklet kazaları Otomobil yada motosiklet kazaları

Spor ve iş kazaları Spor ve iş kazaları

Yıkıntı altında kalma Yıkıntı altında kalma

(48)

Kafatası ve omurga Kafatası ve omurga

yaralanmalarında belirtiler yaralanmalarında belirtiler

nelerdir?

Bilinç düzeyinde değişmeler, hafıza Bilinç düzeyinde değişmeler, hafıza

değişiklikleri yada hafıza kaybı değişiklikleri yada hafıza kaybı

Başta, boyunda ve sırtta ağrı Başta, boyunda ve sırtta ağrı

Elde ve parmaklarda karıncalanma yada Elde ve parmaklarda karıncalanma yada

his kaybı his kaybı

Vücudun herhangi bir yerinde tam yada Vücudun herhangi bir yerinde tam yada

kısmi hareket kaybı kısmi hareket kaybı

(49)

Baş yada bel kemiğinde şekil bozukluğu Baş yada bel kemiğinde şekil bozukluğu

Burun ve kulaktan beyin omurilik sıvısı ve Burun ve kulaktan beyin omurilik sıvısı ve

kan gelmesi kan gelmesi

Baş, boyun ve sırtta dış kanama Baş, boyun ve sırtta dış kanama

Sarsıntı Sarsıntı

Denge kaybı Denge kaybı

(50)

Kulak ve göz çevresinde morluk Kulak ve göz çevresinde morluk

Ancak, hastada hiçbir belirti yoksa bile, Ancak, hastada hiçbir belirti yoksa bile,

Yüz ve köprücük kemiği yaralanmaları Yüz ve köprücük kemiği yaralanmaları

Tüm düşme vakaları Tüm düşme vakaları

Trafik kazaları Trafik kazaları

Bilinci kapalı tüm hasta / yaralılar kafa ve Bilinci kapalı tüm hasta / yaralılar kafa ve omurga yaralanması olarak var sayılmalıdır.

omurga yaralanması olarak var sayılmalıdır.

(51)

Kafatası ve omurga Kafatası ve omurga

yaralanmalarında ilkyardım nasıl yaralanmalarında ilkyardım nasıl

yapılmalıdır yapılmalıdır

Bilinç kontrolü yapılır, Bilinç kontrolü yapılır,

Yaşam bulguları değerlendirilir, Yaşam bulguları değerlendirilir,

Bilinci açıksa hareket etmemesi sağlanır, Bilinci açıksa hareket etmemesi sağlanır,

Her hangi bir tehlike söz konusu ise düz Her hangi bir tehlike söz konusu ise düz

pozisyonda sürüklenir, pozisyonda sürüklenir,

(52)

Baş-boyun-gövde ekseni bozulmamalıdır, Baş-boyun-gövde ekseni bozulmamalıdır,

Sedyeye baş-boyun-gövde ekseni Sedyeye baş-boyun-gövde ekseni

bozulmadan alınmalıdır, bozulmadan alınmalıdır,

Taşınma ve sevk sırasında sarsıntıya Taşınma ve sevk sırasında sarsıntıya

maruz kalmaması gerekir, maruz kalmaması gerekir,

(53)

Tüm yapılanlar ve hasta/yaralı hakkındaki Tüm yapılanlar ve hasta/yaralı hakkındaki

bilgiler kaydedilmeli ve gelen ekibe bilgiler kaydedilmeli ve gelen ekibe

bildirilmelidir, bildirilmelidir,

Asla yalnız bırakılmamalıdır.