Mevsimlik tarım işçilerinin yaşadığı kazalara her gün bir yenisi ekleniyor. Her gün onlarca insan, ekmek uğruna doluştukları kamyonlarda hayatlarını kaybediyor ya da yaralanıyor. Her yıl aynı dönemlerde tekrarlanan bu trajedi karşısında, insanları ekmek uğruna yollara dökülmek zorunda bırakanlar ne bir açıklama yapıyor ne de önlem alıyor. Önceki gün sabahın erken saatlerinde Şanlıurfa’da şoförü direksiyonda uyuyakalmış olan bir yük kamyonu, kasası pamuk tarlalarında çalışmaya giden kadınlarla dolu bir kamyonete yandan çarptı. Kamyonetin kasası parçalandı ve içindeki insanlar yola savruldu. Kaza yapan araçlar birlikte metrelerce, yola dökülen insanları ezerek sürüklendi ve şarampole yuvarlandı. Direksiyonda uyuyakalmış olan kamyon şoförü ve on beş tarım işçisi olay yerinde, ikisi ise kaldırıldıkları hastanede öldü.
Kaza pek çok gazetede ölümlü trafik kazası haberi olarak geçti. Kimi haber kaynakları ölenlerin hepsinin kadın olmasına veya polisin insanlarla birlikte yola saçılan mercimek torbaları arasında ceset araması gibi “dikkat çekici” detaylara odaklandılar. Kimileri ise “300 metre daha gitseler kurtulacaklardı” dedi, zira 300 metre ileride polis çevirmesi vardı ve polis kamyoneti insan taşıyor olduğu için durduracak, yolcuları indirecek ve kamyonetin sürücüsüne ceza yazacaktı.
Olay kimine göre “kader”, kimine göre “trafik terörü”ydü. Art arda yaşanan benzer trajediler zincirine yeni bir halka eklenmişti ve kimse zincirin neden bu denli uzun olduğunu sormuyor, herkes eklenen halkanın şeklini tartışıyordu. Dolayısıyla kazanın ertesi gün aynı karayolu üzerinde yine kamyonetlerin kasalarında insan taşındığını görenler hayli şaşırdılar.
Sebep basit: “Mecburuz”
Yaşanan kazanın ardından dün polis ve jandarma trafik kontrollerini sıklaştırdı. Kamyonet kasalarındaki işçiler ise ayakta değil çömelerek yolculuk etmeye başladılar. Durdurulan kamyonetlerden indirilenler istisnasız yola devam etmek için polise yalvarıyorlardı. Bu şekilde yolculuk etmelerinin tehlikeli olduğunu söyleyen bir polise verilen cevap ise tüm yaşananların özeti gibiydi:
“Doğru diyorsun ama yokluk kötü bir şey. Mecbur olmasak zaten burada olmayız.”
Kazada beş yakınını kaybeden Ömer Tiler ise durumu şöyle anlatıyordu: “Kara yollarının eksikliklerin bir an evvel düzeltilmesi gerekiyor. Her yıl çok sayıda pamuk işçisi bu durumla karşı karşıya kalıyor. Yetkililer maalesef bu kazaya da ilgisiz kaldı. Pamuk ırgatlığıyla geçinen bu insanların cenazelerini morgdan mezarlığa götürebilmek için tabut bulmakta bile zorlandık. Birçok cenaze battaniyeye sarılarak, kamyonetlerle mezarlığa götürüldü. Bu ailelerin zaten maddi durumu iyi değil. Keşke bir kriz masası oluşturulsaydı.”
Suçlular…
Kuşkusuz her trafik kazasının bir suçlusu vardır. Ancak, tek tek her kaza için bir suçlu kişi bulmakla yetinilirse, her yıl yaşanan onlarca benzer kazada ölen yüzlerce tarım işçisinin sorumlusunu bulmak asla mümkün olmayacak. Sadece bu yüzden dahi, yılbaşından bu yana yaşanan kazaları hatırlatmak, bu kazaların aynı zincirin halkaları olduğunu ısrarla vurgulamak gerekiyor:
Ocak
* Hatay'ın Dörtyol İlçesi'nde hemzemin geçitte yük treni, kasasında çoğunluğu kadın 35 tarım işçisinin bulunduğu kamyonete çarptı; 7 kişi öldü, 29 kişi yaralandı.
Mayıs
* Niğde'de, tarım işçisi taşıyan bir kamyon ile bir otomobil çarpıştı; 5 kişi öldü, 18 kişi yaralandı. Temmuz
* Afyonkarahisar'da tarım işçileri taşıyan iki midibüs çarpıştı; 2 kişi hayatını öldü, 4'ü ağır 36 kişi yaralandı. * Şanlıurfa'da tarım işçilerini taşıyan midibüs ile tanker çarpıştı; 6'sı ağır 52 kişi yaralandı.
Ağustos
* Şanlıurfa'da tarım işçilerini taşıyan kamyon şarampole yuvarlandı; 22 kişi yaralandı.
* Sivas'ta tarım işçilerini taşıyan bir minibüs bir kamyonla çarpıştı. Minibüsten kurtulan olmadı; 24 kişi öldü. *İzmir’in Ödemiş ilçesinde tarım işçilerini taşıyan bir minibüs uçuruma yuvarlandı; 23 kişi yaralandı.
*Kırıkkale yakınlarında fındık işçilerini taşıyan aşırı dolu minibüs takla attı; ikisi ağır olmak üzere 22 işçi yaralandı. * Şanlıurfa'nın Siverek İlçesi'nde tarım işçilerini taşıyan kamyonun şarampole yuvarlandı; 65 kişi yaralandı.
* Şanlıurfa'da tarım işçilerini taşıyan bir kamyonetle kamyon çarpıştı; 18 kişi öldü, dördü ağır olmak üzere 15 kişi yaralandı.
* Manisa'da mevsimlik işçi taşıyan bir minibüs bir otomobille çarpıştı; biri ağır olmak üzere 21 işçi yaralandı Sessizlik
Ölüm zinciri uzadıkça uzuyor, ancak “ilgili”, “yetkili”, “sorumlu” gibi sıfatlar taşıyan kimseden bir açıklama
gelmiyor. Bugün itibariyle henüz Tarım ve Köyişleri, Ulaştırma ve İçişleri Bakanlıklarından hiçbiri konuyla ilgili bir açıklama yapmadı. Bu bakanlıkların her birinde yeni bakanın kim olacağı tartışmasının tarım işçilerinden daha fazla gündeme geldiğini, hatta tarım işçilerinin hiç gündeme gelmiyor olduğunu tahmin etmek hiç zor değil.
Öte yandan, tarım sektöründe bulunan ve yoksul tarım işçilerinin yollarda ölüyor olmalarına daha duyarlı olmaları beklenen yerlerden de açıklama gelmedi. Tarımda faaliyet gösteren tüm meslek odaları, kooperatifler ve sendikalar da halen ilgili bakanlıkların sessizliğini paylaşıyorlar.
