Özel Hukuka Tabi Gerçek ve Tüzel Kişilerin Mülkiyetinde Bulunan Korunması Gerekli
Taşınmaz Kültür Varlıklarının Onarımına Katkı Fonu Yönetmeliği
Resmî Gazete'nin
Tarihi : 24.06.1985
Sayısı : 18791
Amaç
Madde 1- (22.10.1993 Tarih ve 21736 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmeliğin 1 inci maddesi ile değişik şekli) bu Yönetmeliğin amacı; özel hukuka tabi gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde bulunan ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu hükümlerine göre tescili yapılmış olan taşınmaz kültür varlıklarının bakım ve onarımları için Kültür Bakanlığınca yapılacak ayni, nakdi ve teknik yardımlar ile verilecek kredilerin usul ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmelik 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 3 üncü maddesinde tanımı yapılan, 6 ncı maddesinde sayılan ve 7 nci maddesine göre tescili yapılmış olan taşınmaz kültür varlıklarının korunması, bakım ve onarımı ile anıtsal ve mimari özelliğini bozmayacak biçimde sağlıklaştırılması için yapılacak, ayni, nakdi ve teknik yardım ve kredilere ait uygulama esaslarıyla ilgililerin görev, yetki, hak ve sorumluluklarını kapsar.
Kısaltmalar
Madde 3- (22.10.1993 tarih ve 21736 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmenliğin 2 nci maddesi ile değişik şekli) bu Yönetmelikte geçen:
Bakanlık: Kültür Bakanlığı'nı,
Bakan: Kültür Bakanını
Genel Müdürlük: Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nü,
Genel Müdür: Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürünü,
Banka: Bakanlıkça uygun görülen devlet bankalarından birini,
Fon: Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının Onarımına Katkı Fonu'nu
Sayman: Fon Saymanı’nı ifade eder.
Yardım Şekilleri
Madde 4- (22.10.1993 tarih ve 21736 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 3 üncü maddesi ile değişik şekli) yardımlar, ayni ve nakdi yardım, kredi, proje sağlanması ile onarım sırasında gereken hâllerde hizmet yardımı şeklinde olabilir. Nakdi yardımın tamamı kredi, bir kısmı kredi bir kısmı yardım veya tamamı yardım olarak verilebilir. Kredi miktarı hiçbir şekilde keşif bedellerinin %70'ini aşamaz. Verilecek kredinin faiz oranı, vadesi ve ne kadar sürede geri ödeneceği Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
Verilecek kredilerin ve yapılacak yardımların üst sınırları ile öncelik esasları ve koşulları her sene fon imkânları göz önüne alınarak Merkez Yardım Kurulu'nca belirlenir ve Bakanın onayı ile kesinleşerek her yıl Bakanlıkça ilân edilir. Yapılış biçimi ne olursa olsun yardımın, yapının kültür varlığı niteliğinin devamını sağlaması ve sağlıklaştırılması amacına yönelik olması zorunludur.
Bu Yönetmelik esaslarına göre verilecek kredilerde, onarılacak taşınmaz kültür varlığının kültürel değeri, fiziki durumu, bulunduğu çevrenin özellikleriyle kullanım amacı gözönünde bulundurulur. Nakdi yardımlarda ise, karşılıksız yardımlar için yukarıda belirtilen esaslara ilâve olarak mal sahibinin maddi durumu da göz önüne alınır.
Verilecek kredilerin ve yapılacak yardımların öncelik esasları ve koşulları fon imkânları gözönüne alınarak, her yıl ocak ayı sonuna kadar Bakanlıkça belirlenerek ilân edilir.
Katkı Fonu ve Fonun Gelir Kaynakları
Madde 5- Bakanlık emrinde “Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının Onarımına Katkı Fonu” kurulmuştur. Fonun gelir kaynakları şu kalemlerden oluşur.
a) Bakanlık bütçesine fon için konan ödenekler, b) Fondan verilecek kredilerin faizleri.
Madde 6- Bakanlık bütçesine fon için her yıl konulacak ödeneğin tespitine esas olacak belge ve dokümanların bir örneği Maliye ve Gümrük Bakanlığı'na gönderilir.
Madde 7- Fonun bütçesi yıllıktır ve hesap dönemi mali yıldır. Sayman tarafından hazırlanan bütçe Bakanın onayı ile yürürlüğe girer.
Madde 8- (22.10.1993 tarih ve 21736 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 4 üncü maddesi ile değişik şekli) fonun parası, Bankada açılacak özel hesapta toplanır.
Fondan yapılacak yardım ve verilecek kredilere ait muamelelerin muhasebe şekli Sayman ve banka tarafından müştereken tayin ve tespit olunur.
Fonun yönetimi
Madde 9- Fon, Genel Müdürün önerisi ve Bakanın onayı ile görevlendirilecek bir yetkili tarafından yönetilir. Fonun ita amiri Bakan, karar organı Merkez Yardım Kurulu'dur.
Fonun Saymanı ve gerektiğinde Saymana vekalet edecek kişi Bakanlığın inhası üzerine Maliye ve Gümrük Bakanlığınca atanır.
Merkez Yardım Kurulunun Teşkili
Madde 10- (22.10.1993 tarih ve 21736 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 5 inci maddesi ile değişik şekli) Merkez Yardım Kurulu, Genel Müdürün başkanlığında
aşağıda belirlenen üyelerden oluşur:
a) Genel Müdür Yardımcıları,
b) Fon Yöneticisi,
c) Genel Müdürlük bünyesinde bakım, onarım, restorasyon ve koruma ile ilgili bir birim yöneticisi,
d) Genel Müdürün önerisi ve Bakanın onayı ile tespit edilecek olan Genel Müdürlükte görevli iki uzman.
Merkez Yardım Kurulu'nun Çalışma Esasları
Madde 11- (22.10.1993 tarih ve 21736 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 6 ıncı maddesi ile değişik şekli) Kurul, Genel Müdürce belirlenecek günlerde ve hâllerde toplanır.
Toplantı için üçte iki çoğunluğun bulunması zorunludur. Kararlar mevcudun oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği hâlinde başkanın oyu, iki oy sayılır. Genel Müdürün toplantıya katılamadığı hâllerde Genel Müdüre vekalet eden Genel Müdür Yardımcısı kurula başkanlık eder.
Saymanın görev ve sorumlulukları
Madde 12- Fonun hesap işleri sayman tarafından yürütülür. Sayman;
a) Muhasebe işlerinin düzenli yürütülmesinden, b) Banka nezdinde alacakların takip edilmesinden,
c) Aylık cetvellerin, yıllık bilanço ve kâr-zarar cetvelinin düzenlenerek ilgili yerlere gönderilmesinden,
d) Maddi hatalardan,
e) Gider evrakının incelenmesinden,
f) Kredi ve yardıma ilişkin ödeme talimatlarını usulüne uygun olarak düzenleyip bankaya göndermekten.
g) Parasal işlemlerin kanun, yönetmelik ve tüzüklere uygun olarak yürütülmesinden; tek başına,
h) Kredilere ve yardımlara ilişkin gider evrakının yönetmeliğin 13 üncü maddesinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde düzenlenip ödenmesini sağlamaktan, tahakkuk memurluğu ve ita amirliği görevlerini yapan Bakanlık yetkilileri ile birlikte sorumludur. Sayman tarafından mevzuata uygun bulunmadığı gerekçesiyle yapılmayan ödemeler, ita amirince sorumluluğun yüklenilmesi hâlinde yerine getirilir. Bu durumda, ödemeden kaçınmaya ve sorumluluk yüklenmeye ilişkin yazılar gider evrak bağlanır.
Saymanın bulunmadığı hâllerde sayman vekili de bu görevi yaptığı sürece sayman hakkındaki hükümlere tabidir.
Fonun hesap işleri
Madde 13- Fonun hesap dönemi mali yıldır. Fon Muhasebesince:
a) Fon hesabı, b) Banka hesabı, c) Gelir hesabı,
d) Avans ve kredi hesabı,
e) Gerekli görülecek diğer hesaplar açılır. Fon Saymanlığınca tutulacak defterler, muhasebe kayıtları ve kullanılacak belgeler için Maliye Bakanlığınca hazırlanıp 15/2/1968 tarih ve 12827 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan, "Döner Sermaye Muhasebesi Hesap Yönetmeliği"nde belirtilen esaslar ve bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde “Devlet Muhasebesi Muamelat Yönetmeliği” ile “Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği”nin ilgili hükümleri uygulanır.
Sayman, mali yıla ilişkin idare hesabını ve eklerini ertesi yılın nisan ayı sonuna kadar Sayıştay Başkanlığı'na gönderir.
Sayıştay'a gönderilecek belgeler
Madde 14- Sayıştay Başkanlığı'na gönderilmesi gereken cetvel ve belgeler şunlardır:
a) Bütçe ve zamanı idare cetveli, b) Ayrıntılı ödemeler cetveli, c) Ayrıntılı gelir cetveli, d) Banka ekstreleri,
e) Bilanço ve kâr-zarar cetveli ile açıklamaları, f) Kredilere ilişkin gider evrakı,
g) Gelir evrakı, Müracaat
Madde 15- (22.10.1993 tarih ve 21736 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 7 inci maddesi ile değişik şekli) Fon imkânlarından yararlanarak mülkiyetindeki tescilli taşınmaz kültür varlığını onarmak isteyen mal sahibi Bakanlığa yazılı olarak müracaat eder. İlk müracaatta mal sahibinin Bakanlığa vermesi gereken dokümanlar ve bilgiler şunlardır:
1- 9x12 cm. boyutundan küçük olmamak kaydı ile yapının içini, dışını ve çevresini gösteren, tanıtıcı nitelikte ve net çekilmiş fotoğraflar.
2- Belediyesinden veya ilgili Koruma Kurulundan onaylı arsanın ve binanın durumunu gösteren 1/200 veya 1/500 ölçekli vaziyet planı,
3- Çaplı tasarruf vesikası, 4- Tapu örneği,
5- İlgili Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunca onaylı rölöve ve restorasyon projesi, restorasyon raporu ve onaylı projeye göre düzenlenmiş 1 inci keşif özeti,
6- Fotoğraflı nüfus cüzdanı örneği, 7- İkametgâh belgesi,
8- İş programı. Dilekçede yardım ve/veya kredi isteği ve miktarı ile onarımın ne kadar sürede tamamlanacağı açıkça belirtilir. Kredi isteklerinde ayrıca istenilen krediye karşılık gösterilecek 18 inci. maddede sıralanan teminatlardan bir veya birkaçının miktarı bildirilir.
İnceleme
Madde 16- Bakanlık gerekli incelemeleri, Genel Müdürlükçe görevlendirilecek elemanlar veya kültür varlığının bulunduğu ildeki Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü, Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü yoksa Müze Müdürlüğü veya uygun görülecek diğer bir Müze Müdürlüğü vasıtasıyla yaptırır. İnceleme raporları, açık ve tereddüt doğurmayacak şekilde hazırlanır. Raporlar Genel Müdürlükçe değerlendirilerek Merkez Yardım Kurulu'na sunulur. Kaynak mevcut olmadıkça kredi ve yardım talepleri incelemeye alınmaz.
Karar
Madde 17- Müracaatlar Merkez Yardım Kurulu'nda karara bağlanır. Merkez Yardım Kurulu kararında şu hususlar açıkça belirtilir:
1- Yardımın şekli, 2- Yardımın şartları,
3- Avans verilip verilmeyeceği,
4- Avans verilecekse miktarı, Merkez Yardım Kurulu kararı Bakan Onayı ile kesinleşir.
Sözleşme
Madde 18- (22.10.1993 tarih ve 21736 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 8
inci
maddesi ile değişik şekli) Merkez Yardım Kurulu kararı, gereği yapılmak üzere Bankaya bildirilir.
Banka yardım ve kredi istekleriyle ilgili olarak istek sahipleriyle sözleşme imzalar. Kredi ve/veya yardım verildiği hususunda mal sahibine duyuru yapıldığı tarihten itibaren mal sahibi iki ay içinde Banka ile sözleşme imzalar. Süresinde sözleşme yapmayan mal sahibi isteğinden vazgeçmiş sayılır.
Banka tarafından, yardımlarda taşınmaz ipoteği ve kredilerde yeteri kadar teminat alınır.
Belediyelere yapılan yardımlarda taşınmaz ipoteği aranmaz (Bu cümle, 22.8.1987 tarihli ve 19552 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmelikle eklenmiştir). Kredilerde gösterilecek teminat şunlardır:
a) Gayrimenkul ipoteği,
b) Bankalar tarafından verilen teminat mektupları, c) Hazine tahvil ve bonoları,
d) Şahsi kefalet.
Gayrimenkul ipoteği mukabilindeki ikrazlarda ikraz olunacak meblağ, gayrimenkule Bankaca takdir edilen kıymetin % 70'ini aşamaz.
Teminat olarak gösterilecek gayrimenkullerin tasarrufa ve ipoteğe mani herhangi bir engeli bulunmamalıdır. Esas itibariyle birinci derece ve sırada ipotek konulmayan gayrimenkuller teminat olarak kabul edilmez. Hisseli gayrimenkul mukabilinde kredi açılabilmesi için bütün hissedarların borca ve ipoteğin tescil muamelesine iştirakleri gereklidir.
Teminat olarak ipotek alınacak gayrimenkuller müşteri tarafından banka tavassutu ile sigorta ettirilir.
Sözleşmede, genel hükümlerle birlikte, 17 nci maddede belirtilen hususlar ve avans miktarının işin keşif bedelinin % 30'undan fazla olamayacağı, verilen avansın ise son hakedişte tamamlanmak üzere hakedişlerden eşit oranlarda kesileceği konuları da yer alır.
Yardımın yerine sarf edilmemesi ve kredi taksitlerinin veya faizlerinin vadesinde ödenmemesi hâlinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri ve Banka usulleri uygulanır.
Krediler banka tarafından takip ve tahsil olunur. Sözleşmenin uygulanmasından doğacak anlaşmazlıkların hâl mercii Ankara mahkemeleridir.
Ödeme
Madde 19- Yardım ve krediler yalnız veriliş amacına uygun olarak kullanılır. Kural olarak para yardımı, yapılmış işleri belgeleyen usulüne uygun şekilde düzenlenmiş hakediş raporlarına göre yapılır.
(22.10.1993 tarih ve 21736 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 9 uncu maddesi ile 19 uncu maddenin 2. fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.)
Ödemelere ilişkin olanak düzenlenen tahakkuk evrakı Fon Saymanı tarafından incelenir.
Uygun görülmesi halinde ödemenin yapılması için Bakanlıkça Bankaya talimat verilir.
(22.10.1993 tarih ve 21736 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 9 uncu maddesi ile 19 uncu maddeye aşağıdaki 3. fıkra eklenmiştir.) Son hakedişi, verilen kredi ve/veya yardım miktarının en az % 10'u bırakılır. Son hakediş kabul işlemi yapıldıktan sonra ödenir. Kabul
işleminde işin usulüne uygun ve eksiksiz yapıldığı tespit edilirse kabul yapılır. Kabul işlemi sırasında yapılan işlerde kusur ve eksik tespit edildiğinde, Kabul Heyetince belirlenecek süre bitiminde kabul yapılır. Kusurlar ve eksikler tamamlanmadığı takdirde son hakediş ödenmez.
Tahsilat
Madde 20- Bu yönetmeliğe uygun şekilde verilen kredi işlemlerinde faiz, taşınmaz sahibine ödemenin yapıldığı tarihi takip eden ay başından itibaren uygulanır.
Kredilerde faiz, hakediş raporuna dayanılarak yapılan ödeme tarihinde, önceden avans verilmiş ve daha sonra bu avans kredi şekline dönüşmüşse bu kredinin faizi avansın krediye dönüştüğü tarihte başlar.
Kredi alan gerçek ve tüzel kişiler borçlarını, son hakediş raporlarındaki bedelin ödenmesinden üç ay sonra geri ödemeye başlarlar.
Kredi borcunun muacceliyet kazanması
Madde 21- Aşağıdaki hâllerde kredi borcunun tamamı muacceliyet kesbeder:
a) Borçlunun sözleşme ile yüklendiği her türlü vecibe ve taahhütlerin yerine getirilmemesi ve bir taksidin vadesinde ödenmemesi,
b) Taşınmazın satışı, hibe, istimlâk edilmesi hâlinde bedelinin ödenmesi, c) Kredinin maksada uygun kullanılmaması.
Borcun saptanması
Madde 22- Krediden yararlanan gerçek ve tüzel kişilerin borcu:
a) Açılan kredi,
b) Krediye ilişkin sigorta, vb. giderler, c) Faiz, her türlü vergi, resim ve harçlar, d) Bakanlıkça yapılacak gerçek giderler karşılığı,
e) İvedilik kazanan borcun izlenmesiyle malın paraya çevrilmesine ilişkin giderlerden oluşur.
Bankanın görevi
Madde 23- Bankanın görevleri aşağıda gösterilmiştir:
a) Banka üç ayda bir (mart, haziran, eylül ve aralık ayları sonu itibariyle) fon hesabı ve kredi açılan gerçek ve tüzel kişiler için ayrı ayrı olmak üzere Bakanlığa ekstre gönderecektir.
b) Banka, Bakanlığın vereceği yazılı talimat üzerine kredi veya yardım alacak gerçek veya tüzel kişilere fondan karşılanacak gerçek giderler için, ilgililere bildirilen miktarlarda ödemenin yapılmasını sağlayacaktır. Bakanlığın vereceği talimatlarda, ita amiri ile saymanın ortak imzasını arayacaktır.
c) Banka, gerçek ve tüzel kişilerden tahsil edeceği faizleri ve kredi taksitlerini fon adına tahsil edecektir.
d) Banka, kredi taksitleriyle faizlerin tahsili için gerekli her türlü işlemleri ve gerekli yasal takipleri yapacaktır (ipoteğin paraya çevrilmesi dahil).
e) Banka yukarıda belirtilen işlerden dolayı fon hesabına herhangi bir nam altında gider, ücret veya komisyon gerçekleştirmeyecektir.
f) Banka kredi faizlerini her senenin mart, haziran, eylül ve aralık aylarının son günlerinde tahakkuk ettirerek ana paraya ekleyecektir.
Karşılıksız yardım
Madde 24- Bir taşınmaz kültür varlığının bakım ve onarımına, bu Yönetmelikte belirtilen yardımlardan herhangi birinin karşılıksız olarak yapılabilmesi için;
a) Yardım alacak kişinin kendisinin, eşinin veya bakmakla yükümlü bulunduğu çocuklarının normal geçimini sağlayacak düzeyin üstünde bir gelirinin bulunmaması,
b) Oturduğu ev veya daire dışında gelir getirici taşınmazının bulunmaması,
c) Gelir getirici taşınır değerlere sahip olmaması gerekir. Bu hususlar, yardım alacak kişinin yazılı beyanı ile kanıtlanır. Bakanlık, gerektiğinde ilgililerin gelir, kazanç ve malları hakkında kendi personeli veya diğer idari ve makamlar aracılığı ile her çeşit soruşturma yaptırabilir, resmî ve özel kuruluşlar ile üçüncü şahıslardan bilgi isteyebilir.
Karşılıksız yardım talebi Merkez Yardım Kurulu kararı ve Bakan Onayı ile kesinleşir. Yanlış bilgi verenler hakkında kanuni kovuşturma yapılarak, yapılan ödemeler 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.
Yardım alacak kişi, yardımı amacına uygun şekilde kullanmaması veya yanlış bildirim vermesi hâlinde, yardımın tamamının veya amaca uygun harcanmayan kısmının 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre icra yolu ile geri alınmasına ilişkin bir yüklenim senedi verir.
Yürürlükten Kaldırılan Yönetmelik
Madde 25- 30/ 3/ 1979 gün ve 16594 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmış olan “Özel ve Tüzel Kişi Mülkiyetinde Bulunan Taşınmaz Eski Eserlerin Onarımı için Yapılacak Ayni-Parasal ve Teknik Yardım Yönetmeliği” yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde - 1710 sayılı Eski Eserler Kanunu'nun 6 ve 15 inci maddeleri uyarınca kurulan ve 30/3/ 1979 gün ve 16594 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmış bulunan “Özel ve Tüzel Kişi Mülkiyetinde Bulunan Taşınmaz Eski Eserlerin Onarımı İçin Yapılacak Ayni - Parasal ve Teknik Yardım Yönetmeliği” uyarınca yürütülen fondaki para “Korunması Gereken Taşınmaz Kültür Varlıklarının Onarımına Katkı Fonu”na ve evrakı bu Yönetmelikle kurulan fonun yöneticisine devredilir.
Yürürlük
Madde 26- 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 12 inci maddesine göre hazırlanmış bulunan bu yönetmelik yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 27- (22.10.1993 tarih ve 21736 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 11 inci maddesi ile değişik şekli) Bu Yönetmeliği Kültür Bakanı yürütür.
Toplam Sayfası Sayısı: 10
Toplam Madde Sayısı : 27
