AB Hibelerinde Ulusal Ortak Finansman için Finansman Mekanizmaları
Macaristan Örneği
Ambrovics Andrea
Çevre ve Enerji Operasyonel Programı Başkanı Ulusal Kalkınma Ajansı
Ankara, 4 Mart 2008
Ne tür programlar yönetiyoruz?
Çevre ve Ulaştırma Programları
1. ISPA/Uyum Fonu – 2000-2006 dönemi – bütçesi:1 milyar Euro
2. Çevre ve Enerji Operasyonel Programı– 2007- 2013- bütçesi : 4,2 milyar Euro
ISPA/Uyum Fonu’nun kısa özellikleri - çevre
• 3 temel alan – atık yönetimi, atık su arıtma, içme suyu kalitesinin iyileştirilmesi
• 23 ana proje
• Faydalanıcılar : belediye, belediye konsorsiyumları, belediye birlikleri
• Daha çok büyük belediyelere yönelik
• Finansmanın temel özelliği: %50 AB hibesi, %30- 45% Macaristan Hükümeti ortak finansmanı, %5- 10% öz kaynaklar
• Belediyelere sunulan ilave finansman : Bölgesel Kalkınma Bakanlığı tarafından dağıtılan öz
kaynak fonu – 2007 yılında iptal edildi
ISPA/Uyum Fonu’nun kısa özellikleri - çevre
• ISPA/Uyum Fonu’ için bugüne kadar yaşanan en büyük sorun, öz kaynakların sağlanması değil, projedeki uygun olmayan maliyetlerin finansmanıdır; öngörülemeyen
maliyetlerin finansmanıdır.
• Ayrıca proje hazırlıklarının finansmanında da sorunlar vardır
• Öz kaynaklar için EBRD/EIB kredileri (devlet ve Budapeşte) ve ticari banka kredileri kullanılmıştır
• Proje başarısız bir şekilde ayrıntılandırılmıştır; CBA’in öneminin ihmal edilmesi (gerçek ortak finansman oranı, ücret politikası-işletme maliyeti ve yapısı-sürdürülebilirlik sorunları
• Gelecekteki işletmecinin proje hazırlığına ve finansmanına dahil olması, katılıma kadar işe yaramıştır – rekabetin ihmal edilmesi ile ilgili sorunlar
• Katılım sonrası durum
Yeni programlama dönemi/değişiklikler
• Macaristan ve Maastrich kriterleri
• Ulusal ortak finansman oranı (%85 - %15)
• Finansman alanları :
atık yönetimi (mak. %70) atık su arıtımı (mak. %85)
içme suyu kalitesi (mak. %90)
toprağı yeniden ekime hazırlama (mak.%100) taşkın yönetimi (mak. %100)
Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji (%10 - %50)
Ortak özellikler
• Bunların çoğunluğu gelir getirici projelerdir, finansman oranı CBA kılavuzlarına göre
hesaplanmalıdır
• İşletme (yasal hükümler), ücret politikası ve mali karşılanabilirlik (rantabilite) üzerinde güçlü vurgu
• Bunların çoğunluğu kamu hizmetler ile ilgilidir - belediyelerin görevi
İki aşamalı uygulama süreci – proje hazırlık finansmanı olasılığı
Teklife çağrı ile ilgili sıkı gereklilikler (kaynakların ve operasyonel yapının kanıtlanması)
Öz kaynaklar ne olabilir?
• nakit
• Proje uygulaması için ayrılmış kaynaklar
• Şu şirketlerinin ortak finansmanı
• Kredi ve tahvil ihracı
• Özel sermayenin katılımı
Kredi, tahvil kullanımının sonuçları
• CBA – iki nakit akışı
• Ücret
• Belediyelere yönelik yasal kısıtlamalar (kim kredi almaya layık)
• Artan devlet borcu
Özel sermaye katılımının sonuçları
• Profesyonel yatırımcının katılımı (ortak kamu hizmeti işletme hakkının sahibi owner)
• Hakkın devri için ödeme
• Her bir devir türünün olumlu ve olumsuz yönleri mülkiyet yönetimi
kamu ihalesi (kazananın belirlenmesi konusunda özel dikkat)
imtiyaz
• Belediyelerdeki, karmaşık finansman
mekanizmalarını yönetmeye yönelik insan kapasitesi
• Gerçek rekabetin olmayışı; belediyeleri rekabeti arttırmaları için ne zorlayacak?
Enerji projeleri için özel finansman mekanizmaları
• ESCO finansmanı
Başlıca alanlar ve özellikler
• Proje hazırlığı, değerlendirmesi ve finansmanı için “tek durak” sistemi
EBRD tarafından önerildi, Macaristan için özel
Çözüm?
Şu ana kadar bulduğumuz en iyi çözüm :
• Kurumsal sistemin hafif denetlemesi altında
faydalanıcı,bankalar ve profesyonel yatırımcıların katılımı ile proje planlaması
• Ortak finansman ve risk paylaşımı
İlginiz için teşekkürler!
ambrovics.andrea@meh.hu
