yeni sinema sinema dergisi • m art 1968 $ 4 lira
ye m sinema 16
yıl 2 sayı 16 m a rt 1968
iç in d e k ile r
s in e m a te k ve ü y e le ri / y en i sin e m a
h a b e rle r İta ly a m e k tu b u / g e n ç V enezuela sin e m a sı / e n g in a y ç a p a ris m e k tu b u / w e e k -e n d / g a y e p e te k o la y y a r a t a n film le r: bon n ie ve clyde / n u r d eriş, m e ra k lıy ım / se z e r tü r k a y , v ie tn a m d a n u z a k ta / d av id w ilson / n u r d e riş - s in e m a k u lü p le ri s in e m a te k h a b e rle ri la n g lo is olayı
y a z ıla r b a sın d o sy a s ı: m ic h e la n g e lo a n to n io n i / g io v a n n i sc o g n am illo d en ey sel film / n u ra n ü lk e n a m e r ik a n y e r a ltı sin e m a sı / sh irle y c la r k e / se z e r tü r k a y
k o n u şm a ç e k im ö n cesi: m ic h e la n g e lo a n to n io n i / p ie rre b illa rd / a h m e t a r p a d g o d a rd a n to n io n i ile k o n u ş u y o r / je a n -lu c g o d a rd / su n g u ç a p a n
k a y n a k la r 1 o c a k ’ta n 9 ş u b a t’a k a d a r çev rilen film le ri lis te s i / a g â h özgüç
e le ş tirm e le r f a r a u n / p ir a m itle r a ltın d a ik tid a r ç e k iş m e si / s u n g u ç a p a n d e m a n ti noci / g eçen yıl p r a g ’d a y a d a y itik b ir u m u d u n y itir iliş i / j a k şa lo m th e p ro fe s s io n a ls / p ro fesy o n el o lm a k / g io v a n n i sc o g n a m illo - in lik e f l in t / ş a h a n e b u d a la lık / t a n k k a k ın ç
d e ğ e rle n d irm e 15 o c a k ta n 19 ş u b a t’a k a d a r çıkarı ve s in e m a te k te g ö s te rile n film le rin d e ğ e rle n d ir
m esi.
k a p a k la r ön: so ld a n s a ğ a ve y u k a rıd a n a ş a ğ ıy a : lu c ia bose ve m a ssim o g i r o t t i m ic h e la n g e lo an - to n io n i’n in c ro n a c a di u n a m o re / b ir a ş k ın ö y k ü s ü ’nde, fr a n c o fa b r iz i ve e le a n o ra ro s s i d ra g o m .a .’nin le a m ic h c / k a d ın la r a r a s ın d a ’sın d a, a lid a v a lli ve s te v e c o c h ra n , m .a .’n in il g rid o ./ ç ığ lık ’ın d a, m o n ica v it ti m .a .’n in i ’a v v e n tu r a / s e r ü v e n ’inde, je a n n e m o re a u ve m a rc e llo m a s tro ia n n i, m .a .’n in la n o tte / g e c e ’sinde, a la in d elo n ve m o n ica v itti, m .a .’n in l’eclisse / b a ta n g ü n e ş ’inde, m o n ica v it ti m .a .’n in d e s e rto ro sso / k ızıl çö l’ü n d e, d a v id h e m m in g s m .a .’n in blow -up / b ü y ü ltm e ’sinde
a r k a : b a r b a r a b ry ls k a , je r z y k a w a le ro w ic z ’in f a r a u n / f ira v u n adlı film in d e
yeni sinem a - tü rk sin em atek dern eğ i’nin organı o la ra k ay d a bir yay ım lan ır sinem a dergisi sahibi: sinem a
tek adına şa k ir eczacıbaşı sorum lu yazı işleri m üdürü / hüseyin hacıbaşıoğlu te k n ik s e k re te r / ja k şalom yazı k u rulu / o n at k u tla r, hüseyin baş, giovanni scognam illo, cevat çapan, tu n can okan k a p a k düzeni / sungu çapan dergide yay ım lan an y azılard ak i düşüncelerin sorum luluğu y a z a rla rın a a ittir, d ergiyi b a ğ la maz dergiye yazı verm ek ve b a şk a k o n u la rd a g ö rüşm ek için her c u m artesi 10-12 ara sın d a aşağ ıd a k i adrese başvurulabilir yönetim yeri / m is sokak, 12 şe rif han, k a t 3, beyoğlu / İstanbul tel: 49 87 43 - a n k a ra te m silcisi abdullah nefes a n k a ra bürosu / m ith a tp a ş a caddesi, birlik ap. 43/9, yenişehir tel: 12 00 06 - her çeşit yazışm a p.k. 307 beyoğlu / İstanbul - ilân ta rife si / a r k a k a p a k içi tam sa y fa 1000 TL, y arım sayfa 600 TL. sayısı dört, yıllığı k ırk sek iz lira d ır dizgi: alfa b e m a tb aa sı baskı: fono m a tb aa sı tel: 27 7014
k ap a k baskısı san reklâm ajansı, tel: 49 11 22 son baskı ta rih i 27 şu b a t 1968.
sinematek ve üyeleri
T ü r k S in e m a te k D e rn e ğ i ü ç ü n c ü ç a lış m a y ılın ın y a r ı s ın a geldi. B u a y n ı z a m a n d a Y eni S in e m a ’n ın d a ü ç ü n c ü yılı. B u s ü r e b ir ü lk ed e, d a h a ö n ce h iç b ir ö rn e ğ i b u lu n m a s a bile b ir k u r u m u n a m a c ın ın n e ol
d u ğ u n u n k a v r a n m a s ı için y e te r lid ir. T ü r k S in e m a te k D e rn e ğ i üç y ıld a n b e ri « S ln e m a te k » in n e o ld u ğ u n u k a m u o y u n a d u y u rm a k a m a ç la r ın ı b e n im s e tm e k için y o ğ u n b ir ç a b a h a r c a m ış tır . S in e m a s e v e rle rin , b a sın ın (ö z e llik le b a sın ın ) h e y e c a n lı k a tk ı la r ıy l a b u ç a b a n icelik y ö n ü n d e n h iç u m u lm a y a n s o n u ç la r v e r
m iş, ö zellik le S in e m a te k g ö s te r ile r i so n y ılla r ın b ü y ü k ilg i g ö re n s a n a t o la y la rın d a n b ir i o lm u ş tu r. A n c a k ilg i’n in « n iteliğ i» , S in e m a te k ç a lış m a la r ı k a r ş ıs ın d a ta k ın ıla n t a v ı r ve ö z ellik le b u ç a lış m a la rın ü lk e k o ş u lla rı iç in d e k i d e ğ e rle n d iriliş i n e y a z ık k i a y n ı b a ş a r ı çizg isi ü z e rin d e d e ğ ild ir.
B u r a d a ö zellik le S in e m a te k ’ln film g ö s te r ile r in i v e bu g ö s te r ile r in d e ğ e rle n d iriliş in i söz k o n u s u e tm e k is tiy o ru z . Ç ü n k ü a ç ık t ır k i k u r u m u n k ö k lü b a ş a r ıla r ı y a ln ız c a o rg a n iz a s y o n u n m ü k e m m e lliğ in e , se ç im in ve su n u ş u n titiz liğ in e d e ğ il a y m z a m a n d a , h a t t a b e lk i d a h a d a fa z la s e y irc in in o lu m lu v e c a n lı d e ğ e r
le n d irm e ç a b a s ın a b a ğ lıd ır. B u d e ğ e rle n d irm e g e r e ğ i g ib i y a p ıla m a z s a , işin e sa s ı u n u tu l u r v e b ir ta k ım a y r ın tıla r ın k o n u ş u lm a s ı ö n p lâ n a g e ç e rs e b ü tü n b u ç a lış m a la r b ir s ü r e s o n r a ç o ra k to p r a ğ a e k ile n t o h u m g ib i y o z la ş ır, « ru tin » d u ru m u n a g e lir, h e r h a f t a b elirli g ü n ve s a a tle r d e y e rin e g e tir ile n b ir a n g a r
y a g ib i a n la m s ız la ş ır.
N e d ir b ir S in e m a te k g ö s te r is i? B u s o r u y a S in e m a te k 'in d ış ın d a k i k u ru m y a d a ç e v re le rd e n b ilin çli b ir k a r ş ılı k g e lm e s i ilk a n d a b e k le n e m e z e lb e tte . A r a d a n ü ç y ıl g e ç tiğ i h a ld e h â lâ k u ru m u n y ö n e tic ile ri ö rn e ğ in D e v le tin ilg ili o rg a n la rın ı, k o n u y la ilg ili k u r u m y a d a k iş ile ri b ira z d a h a a y d ın la ta b ilm e ç a b a sı iç in d e d irle r. A m a a c ı o lan a y n ı d e ğ e rle n d irm e b u la n ık lığ ın ın , ay n ı « tem eld en çok a y r ı n tı la r l a ilg i
lenm e» y a n ılg ıs ın ın S in e m a te k ’in b iz z a t k e n d i ü y e le rin in b a z ıla rın d a z a m a n z a m a n o r t a y a ç ık ışıd ır.
B u n d an a ltı y ed i yıl önce, y a n i ü lk e m iz d e h e n ü z hiç b ir S in e m a te k y a d a S in e m a K u lü b ü g ö s te ris in in y a p ılm a d ığ ı dönem de, film g e tir tic ile r in in n a s ıls a lis te le rin e a ld ık la r ı b ir ö n em li e s e r y a ln ız c a o s in e m a m e v s im in in d eğ il b ir k a ç y ılın o lay ı o lu rd u . O k u y u c u la rım ız h a tı r l a r la r , b u n d a n on yıl ö n ce V isc o n ti’- n in «S enso / G ü n a h k â r G önüller» a d lı film i y a d a beş y ıl ö nce A n to n io n i'n in «G ece / L a N o tte » a d lı film i s in e m a la rd a g ö s te rild iğ in d e ü z e rle rin d e a y la r c a ta r tış ılm ış , k a lite li b ir sin e m a d a n y a n a o la n s e y irc i b ird e n b ire çık ıp g e liv e re n bu so y lu e s e r le ri g e re ğ in c e d e ğ e rle n d irm iş ti. S in e m a y a z a r l a r ı g ü n lü k g a z e te le rd e , h a f ta lık la r d a , h a t t a a y lık e d e b iy a t d e rg ile rin d e g e n iş y a z ıla r y a y ın la m ış la r, s e y irc in in e s e r
le r i d a h a iy i k a v r a m a s ın a y a rd ım c ı o lm u şla rd ı. U ç y ıld a n b e ıi T ü r k S in e m a te k D e rn e ğ i, ü y e le r in e 250’
ye y a k ın ö n em li s in e m a e se ri su n d u . C h a p lin ’d e n E is e n s te iıı’a, M izo g u ch i’de B u n u e l’e, F la h e r t y ’d e n I v e n s ’e, B ello cch io ’d a n R e s n a is ’y e k a d a r d ü z in e le rle k la s ik y a d a ç a ğ d a ş b ü y ü k im z a n ın e s e r le rin i y a n sıta n , A m e rik a n B irle şik D e v le tle rin d e n J a p o n y a y a k a d a r h e m e n b ü tü n ü lk e le rin s in e m a sın ı T ü r k s e y irc isin e ta n ı t a n bu p r o g r a m la r , g e rç e k sin e m a se v e rin y ılla r d ır iste d iğ i, a n c a k d ü ş le rin d e b ile g ö re m ed iğ i b ir b ü y ü k o lay ın g e rç e k le şm e siy d i.
A n c a k , bu d e ğ e rli s in e m a e s e rle rin i hiç e k sü m e y e n b ir h ey ecan , k a v r a m a ç a b a sı ve ilg iy le İzley en S in e m a te k ü y e le rin in y a n ıs ır a b a z ı ü y e le r in ö rn e ğ in b ir P a s o lin i y a d a P u d o v k in ’i, S a r a y s in e m a s ın d a b ir İ t a l y a n v e s te r n ’i g ib i se y re d ip ç ık tık la rın a , s o n r a d a film in a ltı d a k ik a g e ç b a ş la m a s ın d a n K e rv a n s in e m a sın ın p e k u z a k o lu ş u n a k a d a r u z a n a n b ir s ü r ü ik in c i d e re c e d e a y r ın tıy ı şid d e tle e le ş tire re k k e n d ile rin i r a h a t l a t t ı k l a r ı n a ü z ü le re k ta n ı k o lu y o ru z.
T ü r k S in e m a te k D e rn e ğ i e lb e tte e le ş tirm e le re a ç ık b ir k u r u m d u r . E lb e tte bu k u r u m t a ilk k u ru ld u ğ u g ü n d e n b u y a n a b ü tü n o rg a n iz a s y o n u n d ü z e n li o lm a sın a , ik in ci, h a t t a b e şin c i d e re c e d e k i a y r ın tıla r ın bile titiz lik le ü z e rin d e d u ru lm a s ın a ö zen g ö s te r m iş tir . E n k ü ç ü k b ir a k s a k lığ ı b ile s a v u n m a y a k a lk ı ş m am ış, te r s in e b u a k s a k l ık l a r ı k a b u l e tm iş , ilk f ı r s a t t a d ü z e ltm e y e ç a b a h a r c a m ış tır . A n c a k b u ra d a a ç ık la m a k is te d iğ im iz şey, b a z ı e le ş tirile rin D e m e ğ e , «bir s in e m a te k g ö s te ris in in n e o ld u ğ u n u n b ilin m em esi» ile k a r ı ş ık b ir b içim d e y ö n e ltü iş i, g ö s te rile n film i k a v r a m a ç a b a s ın d a n ço k g ö s te rin in d ış ö ğ e le ri ile u ğ r a ş m a k ta k i o ra n s ılz ık ve ç e lişk id ir. D e m e ğ e y ö n e ltile n bu tü r d e n b a z ı e le ş tir ile r t e k e r te k e r ele a lın d ığ ın d a d u ru m d a h a a y d ın lık o la r a k g ö r ü le c e k tir :
1. B a z ı ü y e le r S in e m a te k ’in film se ç im in d e n y a k ın m a k ta , g ö s te rile n fü m le r i b e ğ e n m e m e k te d ir. B u k o n u d a k i e le ş tirm e le r ik i a y r ı y ö n d e n g e lm e k te d ir. S in e m a s a n a t ı ile d a h a y a k ın d a n ilg ili o la n la r taü g ilerin e p a r a le l b ir b içim d e şu y a d a bu dön em d en , şu y a d a bu y ö n e tm e n d e n n iç in d a h a f a z la film g ö s te rilm e d iğ in i s o r m a k ta , bu d u ru m u e sa s lı b ir e k s ik lik o la r a k g ö rm e k te d irle r . O y sa b ilin d iğ i ve ç e ş itli b iç im le rd e b ir ç o k d e f a la r b e lirtild iğ i g ib i S in e m a te k bu k o n u d a b ir p la n ç iz m iş tir. E lin d e n g e ld iğ in c e bu p la n ı u y g u la m a y a ç a lış m a k ta d ır . A y rıc a T ü rk S in e m a te k D e rn e ğ l’n in F r a n s ız S in e- m a te k ’i g ib i o n b in le rle ö lç ü le n b ir a rş iv i h e n ü z y o k tu r . A n c a k bu a r ş iv e k sik liğ i, D e rn e ğ in , eline g e ç e n h e r film i g ö s te rm e s in e a s la y o l a ç m a m a k ta , sa d e c e b e lk i d a h a s o n r a k i y ılla r d a g ö s te rile c e k b ir p r o g r a m ın d a h a ö n cey e a lın m a s ın a , ilk elde g ö s te rilm e s i g e re k li b a z ı film le rin g ö s te ris in in b ir s ü r e g e c ik m e sin e yol a ç m a k ta d ır . B u d u ru m d a e sk i b ir te r im le « ta k d im - te h ir» o lay ı b içim sel b ir a k s a k lık o lm a n ın ö te s in d e b ir a n la m ta ş ım a m a k t a d ır .
S in e m a s a n a tı ile ilg ile ri d a h a g e v ş e k o ld u k la rı h a ld e S in e m a te k ’te g ö s te rile n film le rin d e ğ e rs iz o l
d u ğ u n u ile ri s ü r e n le re ise b ir g e r ç e ğ i h a t ı r l a t m a k is te riz : B ir film , « h o şlan d ım » y a d a «sıkıldım » sö z le riy le d e ğ e rle n d irile c e k k a d a r h a f if b ir o la y d e ğ ü d ir.
2. İk in c i b içim sel e le ş tirm e ise o r g a n iz a s y o n k o n u su n d a d ır. P r o g r a m d a k i z o ru n lu d e ğ iş ik lik le rd e n s a lo n u n u z a k lığ ın a , film le rin b a z a n b ir k a ç d a k ik a g eç b a ş la m a s ın d a n g ö s te ric id e k i te k n ik a k s a m a la r a k a d a r u z a n a n o ld u k ç a g e n iş b ir e le ş tirm e y e lp a z e si. S in e m a te k b u tü r d e n a k s a m a la r ın e lb e tte r a h a ts ız ed ici o ld u ğ u n u k a b u l e tm e k te d ir. V e b u n la r ın d ü z e ltilm e s i k o n u s u n d a h e r z a m a n o la ğ a n ü s tü b ir g a y r e t s a r f e tm iş t ir . G ö s te rile rin m u tf a ğ ın a b ir g ö z a tm a k z a h m e tin e k a tl a n a n ü y e le r so n d e re
ce k a r m a ş ık b ir s ü r e ç te n s o n r a b e y a z p e rd e y e y a n s ıy a n film için k a ç g ö re v lin in n e ö lçü d e g ü ç lü k le rin ü s te s in d e n g e lm e k z o ru n d a k a ld ık la r ım g ö rm ü ş le r d ir. G enç b ir S in e m a te k b ö y le b ir p r o g r a m ı ü y e le rin e s u n m a k ta e lb e tte b ü y ü k g ü ç lü k le r ç e k e c e k tir. A n c a k a k s a k lık la r ın u y a n c ı v e o lu m lu b ir y o ld a e le ş tirilm e s i b a ş k a b ir o la y d ır, g ö s te rile n film le rin u n u tu lu p d u rm a d a n a k s a k lık la r d a n h o şg ö rü s ü z b ir b iç im d e y a k ın m a k b a ş k a b ir olay.
S a lo n u n u z a k lığ ın d a n y a d a e lv e rişs iz liğ in d e n y a k ın a n la r ise o tu z y ıllık g e ç m iş i v e m ily o n la rc a f r a n k b ü tç e s i b u lu n a n F r a n s ız S in e m a te k ’in in o tu z y ıl s ü r e ile U lm s o k a ğ ın d a k i g ö s te rile rin i d ü zen le d iğ i 300 k iş ilik t a h t a is k e m le li s a lo n u n u h a tır la m a lıd ır la r .
S in e m a te k b ilim sel U k elerle y ö n e tü e n b ir k u ru m d u r. O nu k o n fo rlu , a lışılm ış, h iç b ir g ü ç lü ğ ü o lm a y a n lü k s b ir s in e m a sa lo n u g ib i g ö rm e k is te m e k , o k u r u m d a n y a r a r la n m a y ı g ü ç le ş tir ir h a t t a İm k â n sız k ı la r.
ı
haberler
tours’ 68
— X III. T o u rs K ısa F ilm Ş e n liğ i 23 - 28 O cak ta r ih le ri a r a sın d a y a p ıld ı ve A n d ré F r a n çois, V a le n tin K a ta e v , A lb e rto L o d isp o to , M a c h a M éril, E m il P e tr o v iç ve V o lk e r S c h lö n d o rff’- t a n k u ru lu jü r i, b ü y ü k ö d ü lü İn g iliz ş a ir i B r y a n S. J o h n s o n ’- u n Y ou’re hum an lik e th e r e st of th em / Öbürleri gib i, s iz d e in san sın ız film in e v e rd i. 18 d a k ik a sü re n , s iy a h - b e y a z ve re n k li d u y a r k a t ’ın k u lla n ıld ığ ı film , y a şlılık , ö lü m ve d izelerin t a r tı m ı n a u y a n b ir k u r g u a n la y ışı ü z e rin e b ir d en ey . Y ö n e t
m eni, S h a k e s p e a r e ’in k o şu k (n a z ım ) d ü in i k u lla n a r a k y a z dığı o y u n u n R o y a l S h a k e s p e a re C o m p an y 'd e, k ıs a lığ ı öne s ü r ü le re k k a b u l ed ilm em esi ü z e rin e , b u n d a n b ir film y a p m a y ı d ü ş ü n m ü ş tü . İlk y a p ıt ödülü ise 1967 C in e stu d şen liğ in d e. P o lo n y a 'd a L odz s in e m a o k u lu n d a o k u y a n F e rid u n E r o l'la b irlik te K irk D o u g la s ü z e rin e y a p tık la r ı film le b irin c ilik ö d ü lü n ü k a z a n a n M a re k P iv o tv s k i'y e fü m i P o z a r, P o z a r, co s n a re s - zeie d iz ie je sie / Y a n g ın v a r, y a n g ın v a r, n ih a y e t b irş e y le r o lu y o r a d lı film i için verildi.
B ir itfa iy e c i g ru b u n u , y a n g ın s ö n d ü rm e y e g id e r k e n g ö s te re n film d a h a ço k b ir r ö p o r ta j h a v a sı için d e çek ilm iş. B u n u n la b ir lik te P iw o w sk i fü m i İk in c i D ü n y a S a v a şı s o n u ç la rın a d a in ce b ir m iz a h d u y g u s u y la b a ğ la m a k ta n g e r i k a lm a m ış . Y a r g ıc ıla r k u ru lu özel ö d ü lle ri Y u
n a n lı P a n te lis V u lg a ris ’e J im m y o ti g r i s / K a p la n J im m y (b ir Y u n a n e rk e ğ i ile b ir A lm a n k a d ın g a z e te c is i a r a s ın d a k i a şk . B ir g e c e içinde g a r ip b ir u y g a r lığ ın için d e y a ş a d ık la r ın ı g ö r ü r le r ) için, J a p o n Y o ji K u r i’ye W h a t d o y ou th in k / Siz n e d ü şü n ü y o rs u n u z ? (P o p m ü z iğ i ile ç e v re le n m iş o la ğ a n ü s tü b ir e v r e n in c a n lı re s im te k n iğ iy le a ç ı
ğ a v u ru lm a s ı) için ve A m e rik a lı R o b e r ta H o d e s’a T h e G am e / O y u n (k e n d ile rin e ö z g ü b ir t ö re n d ü z e n in e g ö re , b ir k a ç z e n ci, bu d ü z e n e u y m a y a n b ir g ö z le m c iy i o y u n d ışı b ır a k ıy o rla r) için v e rilm iş. K ıs a film ş e n lik le r in in en d ü r ü s tle r i a r a s ın d a y e r a la n T o u rs ş e n liğ i’n d e ödül k a z a n a n film le rin g en el g ö r ü şü, y a r g ıc ıla r k u ru lu n u n ö d ü l
le ri d a ğ ıtır k e n , in s a n d e ğ e rle rin i y a n s ıtm a k ta b a ş ta gelen film le ri ön p lâ n d a tu ttu ğ u n u g ö s te riy o r. H a lk a ra s ın d a y a p ı
la n b ir d e ğ e rle n d irm e d e ise en çok b e ğ en ilen film le rin b a ş ın d a H a n o i m a r te s tr e c e / H an o i, s a lı 13 a d lı K ü b a film i g eliy o r.
tati..
— J a c q u e s T a t i ’n in son film i, P la y tim e P a r i s 't e g ö s te rilm e y e b a şla n d ı. T a ti film i için «bu film i g ö r d ü k te n s o n ra , o n la rı ezen m o d e m y a ş a y ış a ra ğ m e n in s a n la r m u tlu o ld u k la rın ı d u y su n la r, c a n la n g ü lm e k is te s in eve d ö n d ü k le rin d e , ben k a z a n m ış o laca ğ ım .» d iy o r. 5 y ıllık b ir ç a lış m a ve 30 m ü y o n li r a lık b ir f a t u r a y a m a lo lm u ş film . S ü re s i ik i s a a t y irm i d a k ik a . B ir g r u p A m e rik a lı P a r i s g e l
d ik le rin d e , k e n tin a y n e n a y rıl- d ık l a n y e r gibi, b ü y ü k y a p ıla r, p a r k y e rle ri, g e c e k u lü p le ri, b a r la r la dolu o ld u ğ u n u g ö rm e k le d ü ş k ır ık lığ ın a u ğ r a y a c a k la r. a m a h e rş e y e ra ğ m e n M.
P L A Y T IM E / O Y U N Z A M A N I / J A C Q U E S T A T I
M a rc e l’in b ü tü n bu e v re n s e l y a ş a y ış b içim in e â d e ta k a f a t u ta r a k , k iş ilik le rin i k o r u d u k la r ı
nı fa rk e d e c e k le rd ir. P la y tim e ’- d a h e rş e y b a ş k a , y en i. R e s s a m J a c q u e s L a g r a n g e İle y a z d ığ ı s e n a ry o n u n d ışın d a, te k n ik de şim d iy e d e ğ in k u lla n m a d ığ ı 70 m m . te k n iğ i. A y rıc a ses de 5 a y rı se s a la n ı ü z e rin e ç e k ilm iş.
F ilm d e M on O ncle / A m c a m 'd a o ld u ğ u g ib i b in b ir g ü lü t / g a g a r a y a c a k o la n la r d a ş a ş ıra c a k .
« P la y tim e ’d a te k b ir g ü lü t v a r»
d iy o r T a tl, «o d a film in k e n disi. î k i s a a t y irm i d a k ik a bo
y u n c a g ü ld ü re b ile c e k se , k a z a n m ış o laca ğ ım .»
polanski
— R o m a n P o la n s k l’n in ilk A- m e r ik a n y a p ım ı film i g ö s te r il
m e y e b a ş la n d ı: T h e F e a r le s s V a m p ire K ille rs - Y o u r T e e th in m y n e c k / K o rk u s u z V a m p ir K a tille r i - B o y n u m d a k i d işle rin . O y u n c u la r S h a ro n T a te , J a c k M c G o w ra n ve P o la n s k i’n in k e n d is i. Ü n lü v a m p ir av cısı P ro f . A b ro n s iu s ’la g e n ç y a r d ım cısı (P o la n s k i) T r a n s ilv a n y a ’- n ın b ir k ö y ü n e g e lirle r. K o n a k la d ık la r ı h a n d a t a v a n d a asılı s a r ım s a k b a ş la rı, k ö y lü le rin v a m p irle rd e n söz a çıld ığ ı z a m a n k i k o rk u la rı, P ro f e s ö rle y a rd ım c ıs ın a a v a la n ı ü z e rin d e b u lu n d u k la rım g ö s te rir . İğ r e n ç b ir k a m b u r , h a n c ıd a n b ir s ü r ü m u m s a tın a lır. V a m p irin m u m la a y d ın la n d ığ ı b ilin m e k te d ir z a te n . K a m b u r a d a m , y a k ın l a r d a k i ş a to n u n sa h ib i K ro lo ck k o n tu n u n u ş a ğ ıd ır. A lfr e d ( P o la n s k i) a d a m ı izler. U ş a k b ir v a m p ird ir. H a n a d ö n en A lfre d b ir b a ş k a o la y la k a r ş ıla ş ır . H a n c ın ın k ız ı S a r a h b ir v a m p ir t a r a f ın d a n k a ç ır ılm ış tır . P r o f e s ö r ve A lfre d ş a t o y a g id e r e k S a- r a h 'ı k u r t a r m a y a ç a lış ırla r . B ir v a m p ir h ik â y e s in in b ü tü n ö z e l
lik le rin i ta ş ıy a n film , d a h a ö n c e k i film le rin d e de g ö rü ld ü ğ ü g ib i, P o la n s k i’n in o la ğ a n ü s tü ’- y e o la n tu t k u s u n u işley eb ilm esi için, b u lu n m a z b ir d en e m e a l a nı olm uş.
Ç İR K İN A R E S / A R T U N Y E R E S
çirkin ares
— I. H is a r K ıs a film y a r ış m a s ın d a 8 m m . o la r a k ç e k tiğ i Ç ir k in A re s a d lı film iy le ik in c ilik ö d ü lü n ü k a z a n a n A r tu n Y e re s in, bu k e z d a h a z e n g in b ir m a l
z em e ile y e n id e n 35 m m . o la r a k ç e k tiğ i film in in ilk g ö s te ris i, ö dül k a z a n d ığ ı y erd e, R o b e rt K olej S in e m a K u lü b ü ’n ü n d ü z e n le m e si ile y ap ıld ı. E le ş tir - m e ’sin i ö n ü m ü z d e k i s a y ıd a y a p a c a ğ ım ız film , salo n u d o ld u ra n b e şy ü z e y a k ın s e y irc i t a r a f ı n d a n a lk ış la r la k a r ş ıla n d ı. F ilm le ilg ili sö z le ri b ir s o n r a k i s a y ıy a b ır a k a r a k g ö s te r i ve d ü zeni ile ilg ili g ö rd ü ğ ü m ü z b ir k a ç n o k ta y ı b e lirte lim . R o b e rt K olej S in e m a K u lü b ü T ü r k iy e ’
d e k i s in e m a k u lü p le rin in en e s
k ile rin d e n b irid ir. A m a tö r film a la n ın d a Uk h a r e k e t i y a p a r a k , b ir k ıs a film y a rış m a s ı d ü z e n le m iş tir. K u lü p y ö n e tic ile ri iy i n iy e tli ve k u lü b ü n ç a lışm a sı için ç a b a la rın ı e s irg e m e y e n k iş ile r d ir. A n c a k a y n ı sö z le ri Ç irk in A re s ’le, o n d an s o n r a g ö s te rile n A rn e M a tts o n ’u n H o n D a n s a d e e n s o m m a r / Y a ln ız b ir y a z d a n s e t ti film le rin in se y irc is i için sö y ley em ey eceğ iz. B ir film in s ü re k liliğ in i sık sık a lk ış la r, b a ğ ır m a l a r ve p e rd e y e d o ğ ru k â - ğ tı ta n u ç a k la r a t a r a k k e sm e k , se y irc in in a n c a k a ş ı n b e ğ e n m e y a d a n e f r e t d u y g u la rım y a n s ıtır ; bu g ib i d a v ra n ış la r, se y irc in in eğ le n c e a r a ç l a n d e ğ il
d irle r. ö z e llik le b ir s in e m a k u lü b ü se y irc is in in . B u g ib i s a y g ısız d a v r a n ı ş la n n t e k r a r l a n m a m a s ın ı d iley elim .
truffaut
— Son film i L a m a r ié e é t a i t en n o ir / G elin k a r a l a r g iy iy o rd u h e n ü z g ö s te rü m e y e b a ş la n m a d a n F ra n ç o is T r u f f a u t b ir y e n i
sin e b a ş lıy o r: B a is e r s v o lée / Ç a lın m ış Ö p ü c ü k le r. S e n a ry o yu T r u f f a u t, C la u d e de G iv ra y ve B e r n a r d R e v o n ü ç lü s ü h a z ır la m ış la r. B a şo y u n c u J e a n - P i e r r e L éau d . T o p lu m la s ü r tü ş m e ye b a ş la y a n b ir g e n ç a d a m ın g ö rü n tü s ü n ü v e rm e k T r u f f a u t’- n u n a m a c ı. F ilm , 400 D a rb e ’n in çiz g isin d e o la c a k m ış.
antonioni
M ich alen g elo A n to n io n i y e n i film in i A m e rik a ’d a Z a b ris k ie P o in t d en ilen y e rd e , ö zellikle
« ö lü m V âdisi» ad ı ile a n ıla n çölde ç e v ire c e k . F ilm in a d ı « ö - lü m V âdisi» Y ö n e tm e n in ilg isi b ir k e z d a h a g e n ç le re çevrili.
G ü n ü m ü z A m e rik a s ın ın g e rç e ğ i ü z e rin e k u r u la c a k film ik i a y r ı g ö rü n ü ş ü n d r a m a ti k ç a tış m a s ı
nı k o n u o la r a k a la c a k . K ü ç ü k b ir k e n ti d a r m a d a ğ ın eden ş id d e t d a lg a la rı y a n ın d a , k o m ş u çölde y a ş a y a n g e n ç le rin s o ğ u k k a n lı ve se v g i dolu y a ş a n tıla r ı A n to n io n i’n in ele a la c a ğ ı g ö r ü n ü şle r.
6
İtalya mektubu
«Y eni S in e m a » n ın İ t a l y a m u h a b iri o la n a r k a d a ş m u z E n g in A y ça, a y n ı z a m a n d a R o m a D e n ey sel S in e m a O k u lu ö ğ re n c i- le rin d e n d ir. G eçen a y S ic ily a ’
n ın g e ç ird iğ i d e p re m f e lâ k e tin den s o n ra , o k u l ö ğ re n c ile rin d e n , a r a l a r u ı d a a r k a d a ş ım ız ın da. b u lu n d u ğ u b eş k iş ilik b ir g ru p , d e p re m d o la y ıs ıy la s u y ü z ü n e ç ık a n so ru n la rı, d e p re m d e n z a r a r g ö re n b ö lg e le r y a p ılm a s ı g e re k e n şe y le ri y e rin d e in c e le m e k ve b u n la r ı k a m u o y u n a film y o lu y la u la ş tı r m a k iç in S i
c ily a ’y a b ir b e lg e film i ç e k m e k ü z e re g ittile r . K u lla n d ık la r ı m a lz e m e 16 m m . lik b ir A r r if - lex alıcı, b ir G ru n d ig ta ş ın a b i
lir s e s k a y ı t c ih az ı, 1000 m e t
re h a m film v e b ir f o to ğ r a f m a k in e siy d i. Ç e k im le ri b it i r m e k iç in 10 g ü n le r i v a rd ı. H a l
b u k i iç le rin d e n ü ç ü İ t a l y a n d e ğ ildi (B ir K o s ta r ik a lı, b ir B u l
g a r, b ir T ü r k ) Ç e k im 10 g ü n d e ta m a m la n d ı y in e de. Z a m a nın a z lığ ı k o n u n u n s ın ırla n d ı
rılm a s ın a yol a ç tı a m a , g e n ç s in e m a c ıla ra , b irç o k k iş i y a rd ım e tt il e r ç e şitli k o n u la r d a . G ele
n e k se l a n la m d a b ir a ç ık la m a (c o m m e n ta ire ) d ü ş ü n ü lm ü y o r film için. H a lk m k o n u ş m a la r ı
nı, d ü şü n c e le rin i, e n d işe le rin i...
k en d i s e s le rin d e n s e y irc ile re ile tm e k a m a ç o lan . B u iş için de on s a a t i a ş k m s e s b a n d ı d o l
d u ru lm u ş. F ilm y a k ın la r d a t a m a m la n a c a k . Ş u a n a k a d a r , y e ni sin e m a n ın b ü tü n a r a ç v e o la n a k la r ı ile g e rç e k le ş tirilm e y e ç a lış ıla n film , b a k a lım g ö rü n tü le r p e rd e y e y a n s ıd ığ ın d a a y n ı h e s a p la r a u y g u n o la c a k m ı?
B u n u n için b ir a z d a h a b e k le y e ceğiz. Y eni S in e m a
engin ayça
I. G enç V e n e z u e la S in e m a sı G ö ste rile ri
«Club del C inem a», g e ç tiğ im iz a y la r d a R o m a ’d a y e n i d o ğ m a k t a o lan V e n e z u e la sin e m a s ın d a n se ç ilm iş ik i u z u n film ve onüç k ıs a b e lg e film i su n d u . G ö s te rile rd e h a z ır b u lu n a n ve h a z ır la n m a s ın d a ö n c ü lü k y a p a n g e n ç V e n e z u e la ’lı y ö n e tm e n G la n c a r- lo C a r r e r ’in de sö y le d iğ i g ib i bu film le rin se ç im i b a ş a r ı o ra n la rı m z c a g e n ç V e n e z u e la s in e m a s ı
n ın iç in d e b u lu n d u ğ u g e n e l d u ru m u y a n s ıta c a k şe k ild e y a p ıl
m ış.
G ö ste rile n b ir k a ç iy i b elg e f il
m i d ışın d a, ö b ü r film le rin d ü ze y i o ld u k ç a d ü ş ü k tü . î l k u z u n film R a c c o n ti p e r i g r a n d i / B ü y ü k le r için h ik â y e le r ü ç a y rı k o n u y u iş liy o r: f a k i r b ir a y a k k a b ıc ın ın ö y k ü sü , m e c lis’te g ö re v li b ir m e m u ru n k e n d in i b a ş k a la r ın a m ille tv e k ili g ib i g ö s te rm e s in in ö y k ü sü , b ir g ru p g e n c in b ir o r k e s tr a k u ra b ilm e k için y a p tık la r ı ç a b a la r ın ö y k ü sü . G ö ste rile n ik in c i u z u n film E n t r e S a b a d o y D o m in g o / C u m a r te s iy le P a z a r a r a s ı İ s p a n yol y a z a r ı J u a n G o y tiso lo ’n u n b ir y a p ıtın d a n esin len m iş.
G enç V e n ezu ela S in e m a sı B ild irisi
V e n e z u e la k ü lt ü r ç e v re le rin d e s in e m a c ın ın h iç ilg i u y a n d ır m a m a s ın ı g ö rm e k g e r ç e k te n a c ı b ir olay, ö y le k i ş im d i V e n e z u e la ç e v re le rin in e n b ü y ü k e k s ik lik le rin d e n b ir i sin e m a c ı.
B u y o k lu k , e n d ü s trin in y e t e r sizliğ iy le, y a r a tıc ı b ir g ö rü ş ü n o lm a y ışıy la , a y d ın g r u p l a r ın il
g isizliğ iy le, m e s le k î e ğ itim v e
re c e k sin em a o k u lla rın ın y o k lu ğ u y la v e k o ru y u c u b ir k a n u n ç ık a r m a k t a y a d a y e n i d o ğ a n V e n ezu ela S in e m a sın ı d e ğ e rle n d irm e d e h ü k ü m e tin u y u ş u k lu ğ u y la a ç ık la n a b ilir y a ln ız c a . B u b e lirsiz d u ru m a ra ğ m e n , iy i te k n ik ç ile rin ve g ü ç lü y a r a tıc ıla r ın m e y d a n a g e tird ik le ri in s a n g ü cü , m ü k e m m e l k u r u lu ş la r ve la b o r a tu a r la r , bizim gib i a y n ı te m e lle rd e n çıkıp, s a ğ la m s in e m a o r t a y a k o y m u ş ü lk e le rin s in e m a d ü z e y le rin in ü s tü n e ç ık m a ğ a y e te r li b ir s i
n e m a y a p m a o la n a k la rın ı y a r a tıy o rla r.
B u a n la m d a , a ş ır ı d ereced e fo lk lo r a b a ğ lılığ ı y a d a g e re k s iz e s te t ik k a y g ıla r ı re d d e d e n , t e r s i
ne ö lçü lü te k n ik v e b iç im le r k u lla n a r a k V e n e z u e la g e rç e ğ i
n in k a r m a ş ık iş le y işin i id eo lo jik b ir a ç ık lık la a r a ş tır a n , g e r ç e k te n h a lk ç ı b ir sin e m a d ü ş ü n ü y o ru z .
Ü lk em ize d a h a g e n iş p a z a r l a r k a z a n d ır a c a k , b ü tü n se y irc ile ri ilg ile n d ire b ile c e k , m am ualu b ir te c lm s e l s in e m a is tiy o ru z . B ir p ro fe sy o n e l s in e m a kİ, id e o lo jik ve e s te tik b ir tu tu m u n u y g u n b ir k a y n a ş m a s ı v e g e liş m e si için k a ç ın ılm a z ek o n o m ik ve e n d ü s triy e l d e s te ğ e sa h ip o lsu n . S in e m a n ın , re s m î v e te - cim sel r e k lâ m a â le t o la c a k ş e k ild e b ilin çsiz k u lla n ılış ın a k a r şıy ız ; bu y ü z d e n V e n e z u e la s i
n e m a s ın ın e k o n o m ik , k ü ltü re l, p ro fe sy o n e l te m e lle rin i a ta c a k , d a ğ ıtım c ıla r k a r ş ıs ın d a u lu s a l b ir ey le m g ü d e c e k v e u lu s a l sin e m a d a n g e rç e ğ im iz in a y n a s ı o lan ile tiş m e a la m n d a e g e m e n liğ in i s ü r d ü r e n s e rü v e n c i a n la y ış ve a m p lriz m ’ln k ö k ü n ü k a z ıy a c a k , u lu s a l s in e m a y a u y g u n m o d e rn b ir k a n u n u n h a z ır la n m a s ın d a V e n e z u e la h ü k ü m e ti
n in ö n c ü lü ğ ü n ü h a y a tî b ir s o ru m lu lu k o la r a k g ö rü y o ru z . Ü lk e n in lâ y ık o ld u ğ u d a h a d i
n a m ik ve so y lu b ir s in e m a ç a lış m a s ın a hız v e re c e k y e te n e k le r için.»
V e n e z u e la sin e m a sı d a h a y o lu n b a şın d a . A m a şim d id e n o k a d a r çok yol a ld ı k i.
paris mektubu
gaye petek
W E E K - E N D / H A F T A S O N U . Y ö n etm en , S e n a ry o , k u r gu, k o n u ş m a la r / J e a n - L u c G o d ard . G ö rü n tü Y ö n e tm e n i / R a o u l C o u ta rd . O y u n c u la r / M ireille D a re , J e a n Y an n e, J e a n P ie r r e K a lfo h , V alérie L a g ra n g e , J e a n - P ie r r e L éau d , V irg in ie V ignon, P a u l G é g a u ff.
Y a p ım / B ir F r a n s ız - İ ta ly a n o r t a k ylapım ı: C om acico, Co
p e rn ic , L ir a F ilm s ( P a r is ) , A s c o t C in e ra ld ( R o m a ) . 1967.
W eek - e n d b ir d izin in d ö rd ü n cü film i, ö b ü r l e r i «M ade in U.
S. A.», «D eux ou tr o is ch o ses q u e j e sa is d ’elle / H a k k ın d a b ild iğ im ik i y a d a ü ç şey» ve
«La C h in o ise / Ç in li K ız».. B u d iziy e b ir b a ş lık d ü ş ü n ü lü rs e b elk i «m avi, b ey az, k ırm ız ı iz lenim i» o la b ilir, b elk i de, « F r a n sız k a r a k t e r i n d e n k e s itle r» o la b ilir. G e rç e k te , bu film le rin k o n u la r ı b ir b ü tü n n ite liğ i t a ş ı m ıy o rla r. ö z e llik le Ç inli K ız ve W eek e n d ’de bu böyle. K e s it
le ri te k t e k alıp , y o ru m la m a m ız g e re k iy o r.
H e r yıl w e e k e n d ’e ç ık a n F a m s ız l a r ın sa y ısı a r tıy o r . İk i g ü n için (b ir g ü n ü n ü y o ld a g e ç irm e k ş a r tıy l a ) k ö y le re « te m iz h a v a lı y erlere» , «yeşillik u z a y la rın a » k o şu lu y o r. G o d ard b itm e z b ir k a y d ır m a ile w e e k - e n d ’e g id e n a r a b a la r ı g ö s te r i
y or. Y ü z le rc e a r a b a k u y r u k ol
m u ş ... ç e k im le re s ü r e k li k o rn a se s le ri k a tılıy o r. B e k liy e n le r d e ğ iş ik b iç im le rd e v a k it g e ç ir i
y o rla r. K im ile ri k e n a r d a o tu r m u ş s a t r a n ç o y n u y o r, k im ile ri
y e m e k le m e ş g u l; otom o b ild en , o to m o b ile to p o y u n la rı bile d ü zen le n m iş.
Bu a ğ ır ç e k im d e G o d a rd ’ın a l ı cısı b ir a r a b a y ı ta k ip ediyor.
(A r a b a d a J e a n Y a n n e ve eşi M ireille M a rc tü m o la r a k o r ta F ra n s ız , k ü ç ü k b u r ju v a tip in i te m sil e d iy o r la r ) . T a b iî k a r ş ı d a n g e le n için, bu ik i k iş in in d u ru m u p e k iy im s e r d e ğ il...
Y e r v e re n y o k ... H e p si sık ışıp , b a ğ ırıp , ç a ğ ırıy o r. M. D ra c ’a el k a ld ır a n la r , J . Y a n n e ’ı d ö v e n le r bile ç ık ıy o r. B u s e r ü v e nin sonu ( s a v a ş s o n u n a b e n z i
y o r) ve b ir b a k ım a b a şla n g ıc ı b ir k a z a . B irk a ç a r a b a b ir b ir i
n e g irm iş, y ığ ın la ölü, k ıp k ız ıl o lm u ş yol, y a n a n a r a b a l a r l a b irlik te , b ir s a v a ş sonu d ek o ru y a r a tıy o r . B iz J . Y a n n e ve M.
D a rc ’ın y o lla rın ı ve s e rü v e n le rin i b ü tü n filim b o y u n c a iz le yeceğiz.
Ş id d e tli b ir y a ğ m u r u n a ltın d a ik i ta b a n c a lı a d a m , a r a b a y ı d u r d u ru p , g e ri ç e v ire c e k le r: «B izi g ö tü r ü n , b ü tü n is te k le rin iz o la cak»..
Y irm in c i y ü z y ıld a ik i k iş in in en b ü y ü k is te k le r i n e d ir ?
«Ben, M e rc e d e s B en z is tiy o ru m : B en de S t. L a u r e n t’d a n g ece elbisesi, b ir de d o ğ u ş ta n s a r ış ın o lm a k C ü m ley i is te r s e n iz siz ta m a m la y ın . F ilm de v e rile n cev ap ise ş u : «Z a
vallı b u d a la la r» .
D övüş. D a y a k . K u rş u n la r.
B ir ta r la n ın o rta s ın d a , 1793 F r a n s ız d e v rim in d e n k a lm a b ir a d a m (C o n v e n tio n n e l). Ü ç re n k li a tk ılı, S t. J ü s t ’ü n d ü şü n -
W E E K -E N D / H A F T A S O N U / J.L . G O D A R D V E M. D A R C
8
çele rin i o k u y o r, b a ğ ır ıy o r. B ir y a z ı ç ık ıy o r - « F ra n s ız d e v rim i ve U . N . R . (b u g ü n k ü de G au lle h ü k ü m e tin in p a r tis i) w eek en d 'leri» .
A ra d a E m ily B ro n te ’y e O invil- le ’in y o lu n u s o r u y o rla r . Ç a ğ la r d e ğ işik , z a v a llı B a y a n B ro n te a ğ a c ın ve ta ş ın n e d e n in i s o r a r k en , elb isesi v e k e n d is i a le v le r
le tu tu ş u y o r. (G eçm iş z a m a n la, u ğ r a ş m a k b o ş u n a d ır: K ib r i t i çak ın , J. Y an n e.)
Çöp a r a b a s ın d a , b ir a r a p ve b ir C e z a y irliy le b ir lik te y o lcu lu k d e v a m ed iy o r. A frik a lı, sa n d - v iç ’in i ç ık a rıy o r, J . Y a n n e is te d iğ i z a m a n v e p e k k ü ç ü k b ir p a r ç a u z a tıy o r. B u n u a ç ık lıy o r:
« V erd iğ im b u p a rç a , A m e rik a n b ü tç e s in in K o n g o ’y a v e rd iğ i p a r ç a k a d a r» . İ k i m o n olog y e r a lıy o r; « A frik a lı k a rd e ş im b e n im için k o n u şu y o r» - « C e z a y ir
li k a rd e ş im b en im için k o n u şu r» . B u ik i k iş i çöp to p lu y o r
la r . T ü k e tic i b ir to p lu m u n çö p le rin i. G o d a rd ’ın film i ö zellik le t ü k e t ic i u y g a r lığ ın ç e v re s in d e d ö n ü y o r, ö r n e ğ in , P ik n ik s a h n e si y a m y a m lığ a d ö n ü şü y o r.
O rm a n d a y a ş ıy a n , k ızıld erili,
«H ippie» m ü z isy e n le rle b e ra b e r, k ö y ç iftlik le rin e s a ld ırılıy o r.
T ü fe k le r. T a b a n c a la r . T a v u k la r , d o m u z la r k e siliy o r. K a n la r a k ıy o r . İ k i k işi, b ir m ü zisy en ,
M. D a rc b ir de v a h ş i ah çı k a lı
yor.
Y enilen y e m e k te n : M. D a rc
« F e n a değil». Y a n ın d a k i a ç ık lıy o r: « K a z a n d a , dom uz, t a v u k , b ir k a ç In g iliz t u r is t i ve k o c a n d a n b ir k a ç p a r ç a v a r - ».
M. D a rc «Bu p a r ç a y ı b i t i r d ik te n s o n r a y in e a lırım - B ü tü n filim o la ğ a n ü s tü g ib i g e liy o r ve İs te r is te m e z , A n d ré B re to n ve g e rç e k ü s tü c ü le ri d ü ş ü n ü y o ru z . G o d a rd g e rç e ğ i r e d d ed iy o r. W e e k E n d g e rç e ğ in ö y k ü n m e si. A k a n k a n ın k ır m ı
zı b o y a o ld u ğ u n u b iliy o ru z ve G o d ard , bu n u ö zellik le k a n o la r a k d eğ il, k ır m ız ı o la r a k k a bul e tm e m iz i is tiy o r.
H e rş e y ö lü m le b itiy o r, ç a ğ d a ş z a m a n la rın a z ış ın ı g ö s te rm e k için, ö lü m y e tm iy o r. O n u n y e r i
ni b ir k ıy ım a lıy o r. B a z a n k e n dim izi k a s a p t a z a n n e d iy o ru z , ö r n e ğ i n : i k i k a h r a m a n m i r a s la r ın ı a lm a k için k a d ın ın a n n e sin i ö ld ü r ü y o rla r ; b ize g ö s te rile n , b ir ta v ş a n b o y n u n u n ü s tü n e litr e le r c e s a h te k a n a k ışı.
W e e k E n d ’te b irç o k n e s n e le r sim g e se l. E n k ü ç ü k n o k ta k r i s ta lle ş iy o r ve ş e m a tik b ir k a r i k a t ü r o ld u k ta n s o n ra a b a r t ıl ı
y or.
B u n la rın y a n ın d a m ü z iğ in İn ce
liğ in i d u y u y o ru z . B ir k ö y a l a n ın d a , b ir p iy a n is t M o z a r t’ın
p a rç a s ım çalıy o r.
Y a v a ş b ir k a y d ır m a Ue b ü tü n a la n d a d o la ş ıy o r alıcı. Ş a şk ın , s a f k ö y lü le re p iy a n is t M o z a r t’ı a n la tıy o r . A ra d a , A n n e W ia- e m s k y v e F r a n s ız s in e m a y a z a rı M ich el C o u rn o t'y u g e z in irle r
k en fa rk e d iy o ru z .
K e s im le r sık sık k e siliy o r. B ir
den ve y a z ıla r ç ık ıy o r. A n la m l a n g ü ç o lu y o r ç o ğ u n lu k . Ç ü n k ü sö z c ü k le rin a r a s ın d a b o ş
lu k l a r v a r ve b ir s o n r a k i g ö r ü n tü d e ta m a m la n ıy o r la r. D eğ işik k e s iliş le r b u lu n u y o r.
ö r n e ğ i n : Ç if tç i t ü f e k l e k ız ı l - d e rilile re a te ş a ç a rk e n , y a z ı
« A riz o n a Ju le s» F ilm in b ü tü n ü , d a h a h e n ü z k u r g u s u y a p ılm a m ış
b ir m a lz e m e y i a n d ın y o r .
W eek E n d ’ln a m a c ı b ir to p lu m u n , b ir h ü k ü m e tin , b ir s is te m in tü k e t t i ğ i ü r e tim i çizm ek . F ilm b ir y a z ı İle b a ş la m ış tı «Bu film b ir çöp te n e k e sin d e , b ir d e m ir h u rd a s ın ın iç in d e b u lu n du.»
G e rç e k ü s tü c ü le re k o ş u t, W eek en d ön y a r g ıla r a , a k a d e m ik d o k u n u lm a z lık la r a k a r ş ı b ir film ve b u n la r ı b ü y ü lte re k y ı
k ıy o r. W e e k - E n d p o litik b ir film . T o p lu m b ilim s e l b ir fü m . G o d a rd İse p o litik b ir y ö n e t
m e n i ve g e rç e k tls tü c ü b ir o zan )
«B en p o litik a y ı s in e m a d a ö ğ ren d im » G o d a rd 'ı s e v m e k gü ç!
Ç ü n k ü G o d a rd k o la y b ir y ö n e t
m en d e ğ ü . G o d ard , e tk in b ir s e y irc i is tiy o r. F ilm i b ir g ıd a g i
bi k a b u l edip, se y re d e n o nu h e m en u n u ta n b ir s e y irc i is te m i
y o r. F ilm in k r u g u s u n u s e y irc i
n in y a p m a s ı, g e rç e k sa n d ığ ın ı d a y en i b ir a ç ıd a n ö lçm esi g e re k . G o d a rd ’ın re n k le rin d e n , b u n la r la y a p tığ ı ta b lo la r d a n , f ırç a s ın ın n ü k te s in d e n uzu n b o y - lu k o n u şu la b ilir. G o d a rd ’ın fi- lim le rin d e k im i g e re k s iz ş e y ler, fa z la s ıy la ö z g ü n lü k v a r s a e tk in liğ in in s ın ır la r ı d ü ş ü n d ü r- se ve t a r t ı ş ı l s a bile, G o d a rd ’ı k u ş k u s u z , öncü, a k tü e l v e m a d deci b ir y ö n e tm e n o la r a k k a b u l e tm e m iz g e re k iy o r.
W E E K -E N D H A F T A SO N U J.-L . G O D A R D M IR E IL L E D A R C
basın dosyası : michelangelo antonioni
« S eyircilerden hattâ, eleştirm ecilerd en çok korkarım . F ilim lerinden birini görm eden önce onlara bir sürü şey ler iza h etm ek , ih tard a bulunm ak isterdim .»
M ichelangelo A ntonioni
1943/47 — G E N T E D E L P O / P O N E H R İN İN İN S A N L A R I Sten.
Y ön. / M. A n to n io n i, G ö r / P ie r r o P o rta lu p i, M ü z ik / M a rio L a b ro c a , Y a p ım / I.C .E .T . 1948 — N .U . (N E T T E Z Z A U R B A N A )
/ K E N T İN T E M İZ L Ğ t - S en . ve Y ön. / M. A n to n io n i, G ör.
Y ön. / G io v an n i V e n tim ig lia , Y ap ım / I.C .E .T .
1949 — L ’A M O R O SA M E N Z O G N A / A Ş K Y A L A N I - Sen. ve Yön.
/ M . A n to n io n i, G ör. Y ön. / G i
o v a n n i V e n tim ig lia Y ap ım / F ilm u s .
1949 — S U P E R S T IZ IO N E / B A T IL İN A N IŞ - Sen. v e Y ön. / M.
A n to n io n i - G ör. Y ön. / G io v an n i V e n tim ig lia , M ü zik / G io
v a n n i F u s c o - Y ap ım / I.C .E .T . 1949 — S E T T E C A N N E U N \ T: S T I TO / Y E D İ B A S T O N B İR G İY S İ - Sen. ve Y ön. / M. A n to n io n i, G ör. Y ön. / G io v an n i V e n tim ig lia Y ap ım / I.C .E .T . 1950 — L A V IL L A D E I M O S T R I / C A N A V A R L A R V İL L A S I - Sen.
ve Y ön. / M. A n to n io n i G ör.
Y ön. / G io v an n i D e P a o li, Y a p ım / F ilm u s .
1950 — L A F U N IV IA D E L F A L O R IA / F A L O R IA T E L E F E R İ Ğ İ
Sen. ve Y ön. / M. A n to n io n i -
derleyen : giovanni scognamillo
G ör. / G o ffred o B e llisa rio ve G hedina, M ü zik / T eo U selli Y ap ım / T eo U selli.
«... P o ’n u n ç o c u k la rı, h e r şey e ra ğ m e n , P o ’d an k u r tu la m a d ıla r . M ü cad ele e ttile r , a c ı ç e k tile r, d a h a d a m ü c a d e le ed ecek ler, a c ı ç e k e c e k le r, oy
s a h iç k u ş k u s u z a c ın ın itic i k a r a k t e r i n i, m ü c a d e ley e ite n y ö n ü n ü k a ld ırıp , onu o la y la rın doğal dü zen in e so k a b ilirle r.»
M. A ntonioni
«Po n e h ri k o n u s u n d a b ir film için», «C inem a» 1940
«B elge filim le rim in ü z e rin d e k i b ir a n la ş m a z lığ ı d a g id e r m e k is tiy o ru m . (Y a la n c ı A şk ) ı tü m o la r a k h a lk a d ö n ü k b ir b içim d e y a p tım ; E m m e r ve G ra s ’ın re sim le ilg ü i b elg esele filim le rin in g e t i r d ik le ri b içim sel ç a rp ıc ılığ ın d ö n em in d e (film im de) a r i s to k r a ti k s a y ıla b ile c e k hiç b ir şey yok.
Y a (K e n tin T e m iz liğ i) sizce so ğ u k , a y rı, titiz m i ?»
M ichelangelo A ntonioni
1950 — C R O N A C A D I U N A M O R E / B İR A Ş K IN Ö Y K Ü S Ü K onu ve k o n u ş m a la r / M. A n to n io n i - S e n a r yo / M. A n to n io n i, D an iele D ’A n- za, S ilvio G io v a n in e tti, F ra n c e s c o M aselli, P ie r r o T ellin i G ör. Y ön.
E n z o S e ra fin D e k o r / P ie r r o F i- lip p o n e L u c a B o se’n in g iy s ile ri / F e rd in a n d o S a rm i, M ü zik / G i
o v a n n i F u s c o - Y a p ım Y ö n et. / Gi- no R o ssi Y ön. Y a rd . / F r a n c e s co M aselli O y n ıy a n la r / L u c ia B osè (P a o la ),, M assim o G iro tti (G u id o ), F e r d in a n d a S a rm i ( F o n ta n a ) , M a r ik a R o w sk y , G lno R o s si, R o si M ira fio re , R u b i D ’A lm a -
Y ap ım / V illan i F ilm F a rn c o V illan i ve S te fa n o C a r e tta .
«B ilinçli o la r a k d u y d u ğ u m e tk ile r y a ln ız c a (B o u lo g n e K o ru s u n u n H a n ım la rı) ve P a b s t ’ın (L o u lo u ) su ; ve, b aş o y u n cu m , L u c ia B osè g e r ç e k te n o y u nu ve g ö rü n ü ş ü ile L o u ise B ro o k s ’a çok y a k ın . F ilm im in b irç o k b ö lm e le rin i te k çe k im o la r a k ç e k m e y i k e n d iliğ im d e n d ü şü n d ü m ; b u n a m e c b u r d u y d u m k e n d im i ve öyle s a n ıy o ru m ki, s in e m a d a k i e v rim in bu d ö n em in d e bu tem el b ir z o ru n lu lu k tu r .
B eni ö b ü r İ t a ly a n y ö n e tm e n le rin d e n a y ır a n o y u n cu y ö n e tim in e ta n ıd ığ ım ö n c e lik tir. B en im için ö n em li olan y a ln ız c a h a r e k e t ( j e s t) , o y u n cu n u n tü m oyunu b u n d a ö z e tle n iy o r... L u c ia B o sè'n in a k ıllılığ ın a b a şv u rm a d ım , onu (b ir k u k la gibi) y ö n e ttim .»
M ich elan g elo A n to n io n i G a z e tte du C iném a», E k im 1950
F ilm in h ik â y e s i ü z e rin d e ro m a n tik b ir k a d e r a ğ ır b a s ıy o r; k iş ile rd e n b iri d e r k i: «B ir k a p la n a binen a r t ık inm ez», ve y a p ıtın tü m a n la m ı bu sö zlerd e s a k lıd ır; B ir y a n lış lık iş liy e n b u n d a n hiç b ir z a m a n k u r tu la m ıy a c a k , bu y a n lış lık hep k a r ş ıs ın d a d irile c e k , tü m h a y a tın ı ş a r t la n d ı r a c a k . Y eniden k a r ş ıla ş ın c a P a o la ve G uido b ir a r a d a m u tlu o la b ile c e k le rin i d ü ş ü n ü y o r la r; o y sa o n la rı y a ln ız c a ş im d ik i z a m a n a y ır m ıy o r -zen g in b ir sa n a y ic in in eşi o lan k a d ın ve u m u ts u z , ir a d e siz z a v a llı o r ta d a k a lm ış e rk e k - ö zellik le g e ç m iş a y ır ıy o r; o n la rı sö zü m o n a b ir le ş t ir ir g ib i g ö r ü nen, o n la r a P a o la ’n ın k o c a sın ı ö ld ü rm e t a s a r ıs ın d a g ü ç v eren , a s lın d a a y ır a n , m u tlu lu k la r ın a e r i
şe b ile c e k le ri a n d a ta m a m e n u z a k la ş tır a n G uido- n u n e sk i n iş a n lıs ın ın t r a ji k ö lü m ü d ü r.»
V itto rio S p in azzo la
«M. A n to n io n i y ö n etm en » , « F ilm 1961»
«F ilim d e ö n em li o la n : h e r şey i ta r tış ılm a z b ir b a ğ ım sız lık iç in d e g ö rm e k is te ğ i, g e ç m e le ri a s g a r iy e in d ire n b ir k a y d ır m a ve p a n o r a m ik b irle şm e sin d e n d o ğ a n u m u t v e ric i b ir b iç i
m in b a şla n g ıc ı. Sisli, y a ğ m u r lu b ir M ilano, b e to n d a n in ş a edilen k o c a b in a la r, S c a la ’d a b ir g ö s te r in in b itim i, L o m b a rd iy a s a y fiy e s in in s a h ille ri, k a n a lla r ı: b ü tü n b u n la r a b ir s a n a tç ı ru h u ile b a k ılıy o r.»
M a rio G rom o
« C in em a Ita lia n o » , M o n d ad o ri 1954
1952 — I V IN T I / Y E N İL M İŞ L E R - K onu / M. A n to n io n i S e n a ry o ve k o n u ş m a la r / M- A n to n io n i, S uso C ecchi D ’A m ico, G io rg io B a ssa n i, D iego F a b ri, T u ri V a sile - G ör.
Yön. / E n z o S e ra f in - D e k o r / G i
a n n i P o lid o ri - M ü zik / G iovanni F u sc o - Y ön. Y a rd . / F r a n c o R osi, A la in C u n y Y a p ım Y ön. / P a o lo M o ffa O y u n c u la r / A n n a M a ria F e rr e ro , F r a n c o In te rle n g h i, E d u a rd o C ianelli, E v l M a lta g lia ti, U m b e rto S p a d a ro , G a s to n e R en - zelli, P e t e r R ey n o ld s, P a tr ic k B a rr, F a y C o m p to n , E ile e n M oore, H e n ry P o ir ie r, A n d ré J a c q u e s , J e a n - P ie r r e M ocky, E tc h ik a Cho- u re a u , A n n ie N oel, G uy de M eu-
IL G R ID O / Ç IG L IK / M. A N T O N IO N I / S T E V E C O C H R A N , A L ID A V A L L I
IVA V V E N T U R A / S E R Ü V E N / M IC H E L A N G E L O A N T O N IO N I la n , R a y m o n d L ovell Y a p ım /
C o stellazio n e, S.G.C.
F r a n s ız b ö lü m ü İçin - e n b e ğ e n d iğ im bölüm a ğ a ç l a r k e sm e k , b a ş k a a ğ a ç la r d ik m e k , b ir a ğ a cın y a p r a k la r ın ı k o y u la ş tır m a k , p r o j e k tö r l e r s a y esin d e ç e k im le r in ş a e tm e k z o ru n lu ğ u n d a k a ld ık ; k ıs a c a s ı b ir o rm a n ı y a k tık . B öyle b ir g a y r e te b iç im c ilik d e n ile b ilir m İ? D ra m o r m a n d a g e n iş le y ip so n u ç la n ıy o rd u , bu o rm a n c in a y e ti n f o n u n d a k a lıy o rd u v e g ö re l o la r a k d u ru m a u y g u n o lm a sı « y ap ışm ası» g e re k iy o rd u .
B ir ç o k la n In g iliz b ö lü m ü n ü ço k iy i b u ld u la r . B iz ö zellik le ü ç ü lk e y e a it üç a y r ı a tm o s f e r elde e tm e k İs te d ik . S o n u ç ta film in ü ç y ö n e tm e n ta r a f ın d a n y ö n e tilm iş d u y g u su v e rd iğ in i sö y le d ile r: B iri F ra n s ız , b ir i I ta ly a n , b ir i d e In g iliz . R e n o ir’in b ile b ize A m e rik a ’m in a n d ın c ı b ir g ö r ü n tü s ü n ü v e re m e d iğ in i d ü ş ü n e re k b u n u b ir il
t i f a t sa y ıy o ru m ...
B a ş k a b ir s u ç la m a : S o ğ u k lu k . Ü ç b ö lü m ü n k iş i
le rin i t a n ı t m a k ta n ed e n d a h a s ıc a k d a v ra n m a m g e r e k tiğ in i a n la m ıy o ru m . T a b a n c a y a s a r ıla n b ir in s a n ı se v im li g ö s te rm e k ço k k o la y ! H o lly w o o d ’- u n g a n g s t e r film le rin e b a k ın : G erçi su ç lu la rın c e z a la n d ırılm a s ı ile s o n u ç la n ıy o rla r, o y s a o n a g ıp ta ed ilecek b ir ş a n d a b ır a k ıy o r la r . T a m te r s i k iş ile rim e k a r ş ı hiç b ir y a k ın lık , h iç b ir a n la y ış d u y m a m a lıy d ım ...»
M. A ntonioni
« C in em a N uovo» 1 M a r t 1954
A n to n io n i'n in en s o m u t n e tic e s i bu k işile ri, bize d u y g u s u z y a d a k a b a ç iz g ile rle çizilm iş g ö rü n m e d e n , m e s a fe li o la r a k ele a lm a s ıd ır. O ld u k la
rı g ib i g ö rü n ü y o r la r, h u d u ts u z ro m a n tiz m e k a y m a d a n ; ru h e n y a ş la n m ış , v a k tin d e n ö nce b ü y ü m üş, ira d e s iz a n a b a b a la r ı ta r a f ı n d a n s a p ı k la ş t ı
rılm ış, belirli b ir g a y e le ri o lm ıy an , y a ln ız c a o la ğ a n y a ş a m ın re n k s iz liğ in d e n k a ç m a k is tiy e n ço
c u k la r. F r a n s ız b ö lü m ü n ü n son k ısm ı, g e n ç le rin o to b ü s te n inip V irö n es o rm a n la r ın d a g e z in m e ğ e b a ş la d ık la rı a n d a n b a ş lıy a ra k , o la ğ a n s a y ılm ıy a - c a k ş iirs e l çizg ilere, in s a n ı m a n z a r a y a b a ğ lıy a n b u ru k g ö rü n tü le re s a h i p ti r ... A n to n io n i ta r ih s e l a n la tım ın h u d u tla r ın a e r m iş tir : in c e ltilm iş h a t la r ı ile, z a lim ve k o r k a k , d u y u m c u v e ta tm in s iz lik le dolu bu g e n ç le rin b a ğ la n tıs ız b ir a tm o s f e r de y a ş a m a d ık la rın ı d u y u y o ru z ; b e ra b e r le rin d e z a m a n iç in d e y e rle ş tirilm iş , s o ru m lu lu ğ u n u t a n ı t m a k is te m iy e n b ir to p lu m u n s u ç la r ın ı ve k a r ı ş ı k lığını ta ş ıy o rla r.»
G iu se p p e F e r r a r a
« II n u o v o s in e m a İ ta lia n o » , L e M o n n ie r 957 1953 — L A S IG N O R A S E N Z A C A M E L IE
K A M E L Y A S IZ K A D IN - K o n u / M. A n to n io n i, S e n a ry o ve k o n u ş m a l a r / M. A n to n io n i, S u so Cec- ch i D ’A m ico, F ra n c e s c o M aselli, P . M. P a s i n e tt i - - G ör. Y ön. / E n - zo S e ra f in - D e k o r / G ia n n i P o - lidori, M ü zik / G io v a n n l F u sc o Yön. Y a rd . / F ra n c e s c o M aselli, Y a p ım Y ön. / V itto rio G lori - Oy- n ıy a n la r / L u c ia B os£ (C la r a ), A n d re a C ecchi (G ia n n i), Gino C erv i (B o ra ) , A la in C u n y (L odi) Iv a n D e sn y (N a rd o ), M onica C lay, A n n a C a re n a , E n ric o G lor:
12
L A N O T T E / G E C E / M IC H E L A N G E L O A N T O N IO N I / M O N IC A V IT T I L a u r a T ib e rti, O sc a r A n d ria n i,
E lio S te in e r, N in o Del F a b b ro Y ap ım / D om enlco F o rg e s D a v a n - z a ti.
« D ah a önce b a ş k a b ir filim , V isc o n ti’n in (B ellis- sim a ) sı se y irc iy e s in e m a n ın s ır la r ın ı a ç ık la m ay ı d e n e m işti. Öz o la r a k A n to n io n i d a, (K a- n ıe ly a sız K a d ın ) ı ile, V isc o n tl’n in g ö rü ş a ç ıs ın a y a n a ş ıy o r: S in e m a , b ir ç e ş it sin e m a , y a ln ız c a tic a r î b a ş a r ıla r ı a r iy a n sin em a, b a s it b ir p a r a oy u n u o lan sin e m a , e n iyi d u y g u la r ı ö ld ü r ü y o r...
K ib a r ve s o s y e tik d ip lo m a t d a, b ir ç e ş it d ış iş le ri
n in k a d ro la rın ı d o ld u ra n « y ü k se k so sy ete» nin boş d ü n y a s ın ın te m s ilc is id ir... (K a m e ly a sız K a dın) ö zellik le b ir c e s a r e t s in e m a s ıd ır...»
T o m a so C h ia re tti,
«L’U n ita » , R o m a 2 8 /2 /1 9 5 3
« ... S a v a ş s o n ra s ın ın en ç a ğ d a ş ve çe k ic i film le rin d en b iri, b ire y se l ve to p lu m s a l h ik â y e n in , k o n u ile ç e v re a ç ık la m a s ın ın s a n a tç ın ın o lg u n lu ğ a v a r d ığ ı
nı k a n ıtla y a n b ir to n d e n g e sin d e k a y n a ş t ık l a r ı b ir y a p ıt. H ik â y e g e n ç b ir k a d ın ın y a ş a m ta r a f ı n d a n k e n d isin e em poze edilen ro le g ü ç a lış m a s ın ın ö y k ü s ü d ü r . C la r a M a n n i ilk in y en i ç e v re s i ile b ir a rm o n i k u ra m ıy o r, g e r e k b a ş k a s ın ın in is iy a tifin i k a r ş ı k o y m a d a n k a b u l e ttiğ in d e g e re k s e k e n d i k iş iliğ in i d e ğ e rle n d irm e k is te d iğ in d e , d u y g u s a l y a ş a m ın d a ve o y u n cu o la r a k ç a lış m a s ın d a bu ç e v re ye b ir k a r ış ık lık g e tir iy o r ; böylece a rz u la d ığ ı ö z g ü r o n u ru elde e d e b ilm e k iç in g e r e k li g ü c e sa h ip o la m a d ığ ın ı k a b u l e d e c e k ve d ü z e n e g ir e c e k tir : k e n d is in e u y g u n g e le n e ro tik filim le rd e o y n ıy a- cak , k ü ç ü m s e d iğ i e rk e k le rle sev işecek , d ü n y a n ın o n d a n is te d iğ in i, ç a re s iz liğ in i m e c b u r k ıld ığ ı iş le ri y a p a c a k .
V itto rio S p in a z z o la
«M ich elan g elo A n to n io n i y ö n etm en » 1953 — T E N T A T O S U IC ID IO / İN T İH A R
D E N E M E S İ — L ’A M O R E I N Ç IT T A ’ / K E N T ’T E A Ş K film in in b ir b ö lü m ü — S e n a ry o v e K o n u ş m a la r / M. A n to n io n i. A ldo B uzzi, L u i- g i C h ia rin i, L u ig l M a le rb a , T ullio P in e lli, V itto rio V e ltro n i, C e sa re Z a v a ttin i G ör. Y ön. / G ian n i D i V e n a n z o — D e k o r / G ia n n i P o - lid o ri — M üzik / M a rio N a sc im - b en e — Y ön. Y a rd . / L u ig l V an zi
— Y ap ım Y ön. / M a rc o F e r r e r i —•
O y u n c u la r / g e rç e k k iş ile r. Y ap ım / F a r o F ilm .
« ( K e n t’te A şk ) t a k i b ö lü m ü n h e rk e s ta r a f ın d a n d e ğ e r s ıra s ın ın so n u n c u s u o la r a k g ö rü lü y o r. B elki d o ğ ru d u r, b a n a söz d ü şm ez. Y a ln ız c a E n n io F la ia - no o nu o lu m lu k a rş ıla d ı, b ira z c ık d a, m o r a l’ı h a riç, Z a v a tt in i ... P e k k o la y b ir te m a d eğ ild i. K o n u y u b ir a z k a r ış tır d ın ız m ı g ü ç lü k le r o r t a y a ç ık a r.
S ın ırlı u z u n lu k o la n a k la rı için d e n e y a p a b ilir d im ? K iş ile rin r u h s a l b o şlu ğ u n u g ö s te rm e k le se y irc id e in tih a r ın tik s in tis in i u y a n d ır m a k is te d im . D o ğ ru d a n d o ğ ru y a özü, te m a n ın m a d d e s in i h e d e f t u t tu m .»
M. A n to n io n i
« C in em a N uovo», 15 m a r t 1954
«Bu b ö lü m h iç k u ş k u s u z film in en z a y ıf ve t u t a r sız o la n ıd ır. Y ö n etm en , b e y a n a tla r ı to p la m a k , çe
ş itli k iş ile ri v ic d a n la rın a e ğ ilm e ğ e z o r la m a k la ye- tin m iy e re k b ir k a ç in t ih a r d e n e m e sin in d ış g ö rü n
tü le rin i y e n id e n c a n la n d ırm a k is te m iş tir . B unu y a p m a k la b ir k e z d a h a b lçim ci b ir y ö n d en k a m e r a h a k im iy e tin i te y i t e tm iş tir , o y sa, b ir fık ra n ın d a r ç e rç e v e sin e s ığ d ırm a k iste n ile n , b u h ik â y e m ü s v e d d e le ri ç o ğ u n lu k la a c e le y e g elm iş, p sik o lo ji k b a k ım ın d a n k a r a n l ık g ö rü n m e k te d irle r.»
G iulio C e s a re C a ste llo
«C inem a» N o. 123 ,15 a r a l ık 1953
1955 — L E A M İC H E / K A D IN L A R A R A S IN D A — K onu / M ich elan g elo A n to n io n i, C e sa re P a v e s e ’n in « T ra d o n n e sole» (Y a ln ız k a d ın la r a r a sın d a ) h ik â y e s in d e n . S e n a ry o ve k o n u ş m a la r / M. A n to n io n i, Suso C ecchi D 'A nıico, A lb a D e C espedes G ör. Y ön. / G ia n n i Dİ V en an zo — G ian n i P o lld o ri — M ü z ik / G io v an n i F u sc o — Y ön. Y a rd ./L u ig i V anzi
— Y ap ım Y ön. P ie tr o N o ta ria n n i
— O y n ıy a n la r / V a le n tin a C o rte s e (N e n e ), Y v o n n e F u r n e a u x (M om i- n a ) , E t t o r e M a n n i (C a rlo ), F r a n co F a b r iz i (C e s a r e ), M adeleine F is c h e r, ( R o s e tta ) , E le o n o ra R o ssi D ra g o , G a b rie le F e r z e t ti , A n n a M a r i a P a n c a n i, M a r ia G a m b a re lli — Y a p ım / T rio n fa lc in e .
P a v e s e ile d r a m d a b ir ç e ş it a n a lo jid e n söz edildi.
E n te le k tü e l d e n e m e le ri k iş is e l d e n e m e le rd e tr a ji k b ir şe k ild e b ir le ş tile r (1955 te in t ih a r e t t i ) . B enim için a y n ı şey sö y le n e b ilir m i? B en k iş ile rim i k e n di ç e rç e v e le rin d e y e rle ş tirm e k , g ü n lü k d e k o rla rın d a n a y rılm a m a k is te d im . B u y ü z d e n (L e A m ich e)
b ir t e k a ç ı - k a r ş ı a ç ı b u la m a z sın ız . T e k n ik iç g ü d ü s e ld ir ve, en s a k lı d ü ş ü n c e le rin i a ç ığ a v u rm a k için, k iş ile ri iz le m e k a r z u s u n a b a ğ lıd ır.»
M ic h e la n g e lo A n to n io n i
« (L e A m ich e) y ö n e tm e n im iz ta r a f ı n d a n bize a n la tıl a n la r a p e k az şe y e k le y e n b ir filim d ir. B u kez de, d a h a önce h a s s a s iy e tin e y a b a n c ı g ö rü le n ve y a ln ız c a son filim le rin d e , (G ece) ve ( M a c e ra ), h a r e k e t v e g ö rü n tü le rle g e re k li ş e k ild e a n la ta b ile ceği, y ü k s e k b u rju v a z i ç e v re s in d e h ik â y e s in i a n la t m a k k a r a r il e ih a n e te u ğ ra d ı.»
V ltto rio S p in a z z o la
« M ich elan g elo A n to n io n i y ö n e tm e n »
« F ilm 1961», F e ltr in e lli 1961
« D en ileb ilir k i filim b u rju v a z in in g e rç e k b ir (v ic d a n d e n e tle m e s i) d ir. K a d ın la r ın d u ru m u , s a p la n d ık la rı to p lu m çev resi, o la ğ a n d ır, o y sa h e r biri, C lelia d a h il o lm a k ü z e re , d a v a n ın b ir y ö n ü n ü a ç ık lıy o r... (L e A m ich e) b e lk i b ilm e d e n u lu s u n k a d e rin i e lin d e t u t a n b ir s ın ıfın d u rg u n lu ğ u n u v e t a r a f e k s ik liğ in i a d e ta açık lıy o rd u .»
G iu se p p e F e r r a r a
«II n u o v o c in e m a ita lia n o » , L e M o n n ie r 1957 1957 — IL G R ID O / Ç IĞ L IK — K o n u /
M ich elan g elo A n to n io n i — S e n a ry o ve k o n u ş m a la r / M . A n to n io n i, E lio B a rto lin i, E n n io d e C o n cin i — G ör.
Y ön. / G ia n n i D i V en a n z o —■ D e k o r / F r a n c o F o n ta n a — G iy si / P ia M a rc h e s i — M ü zik / G io v an n i F u s c o — Y ön. Y a rd . / L u ig i V a n zi — Y a p ım Y ön. / D o n ilo M a rc ia - n i — O y n ıy a n la r / S te v e C o c h ra n (A ld o ), A lid a V alli ( I r m a ) , D o ria n
