GIDA TARIM VE HAYVANCILIKT.C.
BAKANLIĞI
DESTEK BİZDEN,
ÜRETİM SİZDEN
2003-2011
BURSA
“Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye’yi kalkındıramayız”
RReecceepp TTaayyyyiipp EERRDDOOĞĞAANN Başbakan
“Ekolojik denge ve küresel gıda sorunları için şimdi tarım zamanı”
M
Meehhmmeett MMeehhddii EEKKEERR
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı
Bursa tarımında yapısal değişim
ve dönüşüm
çalışmaları
T
Ta arrıım m T
Tü ürrk kiiyye e BBÜÜYYÜÜDDÜÜ...
“Son 8 yılın 7’sinde büyüyerek ekonominin “tampon” ve Türkiye’nin “lokomotif” sektörü olan Tarım Sektörü, 7755 MMiillyyoonn insanımızın ve 3300 MMiillyyoonn turistin gıda ihtiyacını karşılamış, 11..552255 üürrüünn ile 118844 üüllkkeeyyee 1155,,33 MMiillyyaarr dolarlık ihracat gerçekleştirmiştir.”
Çiftçinin
yüzü güldü
Ç
Çiiffttççii bboorrççllaarrıı ssiilliinnddii… …
• Bursa’da Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’nden aldıkları kredileri ödeyemeyen 1144..334444 çiftçimizin, 1155,,22 MMiillyyoonn TTLL’yi bulan borçları silindi.
K
Keeffaalleett kkaannuunnuu iillee ççiiffttççii m maağğdduurriiyyeettii ssoonnaa eerrddii… …
• 2007 yılında çıkarılan Kanun ile müteselsil kefalet yüzünden hacizle karşı karşıya olan çiftçilerimizin mağduriyeti giderildi.
1100
TTaarrıım mssaall kkrreeddii kkuullllaannıım mıı aarrttttıı… …
• 2002 yılında %%5599 olan tarımsal kredi faiz oranları, sulama ve hayvancılık faaliyetlerinde sıfır’a (faizsiz), diğer tarımsal faaliyetlerde %% 55’’ee düşürüldü.
• T.C. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından 2003 yılında çiftçilere 3322,,22 MMiillyyoonn TTLL kredi kullandırılmış iken, 2011 yılında bu miktar 885588 MMiillyyoonn TTLL’’ ye yükseldi.
• Bu dönemde, Bursa çiftçisine kullandırılan kredi miktarı 2266,,66 kkaatt arttı.
Bursa’da
tarımsal
destekler
TTaarrıım mddaa ““İİllkk””lleerr D
Döönneem mii BBaaşşllaattııllddıı..
İİllkk kkeezz……
• “Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli” başlatıldı(2010).
• Devlet destekli tarım sigortası uygulamaları başlatıldı (2006).
• “174 ALO GIDA HATTI” kuruldu (2009).
• Tarım arazilerinin “Bölünemez Parsel Büyüklüğü” belirlenerek fiili toplulaştırma yapılması sağlandı(2007).
• Kırsal kalkınma yatırımları desteklendi (2005).
• Damızlık süt sığırcılığı, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine % 60 indirimli faiz uygulaması başlatıldı(2006).
• Büyükbaş Besi Hayvancılığında sıfır faizli işletme kredisi, büyükbaş besi, süt ve küçükbaş hayvancılık yatırımlarında % 50-60 oranlarında indirimli faizli kredi uygulaması başlatıldı(2010).
• Basınçlı sulama sistemi yatırımlarına, % 50 hibe ve sıfır faizli 5 yıl vadeli kredi uygulamaları başlatıldı (2006-2007).
• Sünede havadan ilaçlamaya son verildi tamamen yerden ilaçlamaya geçildi ve sünede biyolojik mücadele başlatıldı (2006).
• Meyve bahçelerinin yenilenmesi çalışmalarına destek verildi(2005).
• Sertifikalı tohumluk ve fidan kullanan üreticilere destek verildi(2005).
• Gübre desteği nakit olarak doğrudan çiftçilere verildi (2005).
• Toprak analizi için ilave destek uygulaması başlatıldı (2005).
• Ürün konseyleri kuruldu(2009).
• Akredite veteriner hekimlik uygulaması başlatıldı (2006).
• Yerli hayvan genetik kaynakları halk elinde koruma altına alındı (2005).
• Sertifikalı tohum üreticilerine destek verilmeye başlandı (2008).
• Su ürünleri üretimine destek verilmeye başlandı(2005).
• Küçükbaş hayvancılığına destek verildi (2006).
• “Sertifikalı Tarım Danışmanlığı Uygulaması” başlatıldı (2009).
• Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi oluşturuldu (2010).
• Çiftlik Muhasebe Veri Ağı sistemi oluşturuldu (2008).
• İyi tarım ve örtü-altı iyi tarım uygulamalarına destek verildi(2009).
• Anaç sığır ve manda desteklemesi uygulaması başlatıldı.(2008)
• Hayvan başı destek ödemesi başlatıldı(2008).
• Hububata prim desteği verildi (2005).
• Çiftçilerimize mazot desteği verildi (2003).
• Tarımsal kalkınma kooperatiflerine faizsiz kredi verildi (2003).
• Arıcılık destekleme kapsamına alındı (2003).
• Organik tarım için ilave destek uygulaması başlatıldı (2005).
• “Organik Tarım Bilgi Sistemi” kuruldu(2005).
• “Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi” kuruldu(2007).
• Bitki koruma ürünleri için “Bayilik Sınav Sistemi” getirildi (2007).
• Üreticilere tarım danışmanı istihdamı için destek verildi (2009).
1144
• Çiğ sütün süt tozu olarak değerlendirilmesine destek verildi (2009).
• Koyun ve keçi sütüne sığır sütünden farklı olmak üzere destekleme verildi (2009).
• Ulusal süt kayıt sistemi ve damızlık koyun keçi kayıt sistemi kuruldu (2009).
• Süt fiyat düzenlemesi desteği verildi (2009).
• Buzağı desteği verildi(2003)
• Reçeteli zirai ilaç satışı uygulamasına geçildi(2009).
• Don zararına destek verildi (2010).
• Et ve Yumurta Tavukçuluğuna % 50 kanatlı sektörüne ise % 60 faiz indirimli biyogüvenlik kredisi uygulandı (2010).
• Aşı desteği verildi(2005).
• “Alo Ofis Ürün Alım Hattı” kuruldu (2005).
• Yağlı tohumlardan aspire prim desteği verildi (2006).
• İpekböcekçiliği Bakanlığımız bünyesinde destekleme kapsamına alındı (2006).
• Tiftik üretimi desteği verildi(2006).
• Baklagiller prim desteği kapsamına alındı (2008).
• Arıcılık Kayıt Sistemi (AKS) ile tüm veriler kayıt altına alınmaya başlandı (2008).
• İşletme başına tarımsal yayım ve danışmanlık desteği verildi(2009).
• Fark ödeme desteklerinin havza bazlı yapılmasına başlandı(2010).
• Tritikale prim desteği kapsamına alındı (2010).
• Web Tarım TV yayına başladı (2010).
• İlk kez büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde faizsiz, 7 yıl vadeli kredi uygulaması başlatıldı (2010).
• İlk kez büyükbaş hayvan besiciliğinde faizsiz, 2 yıl vadeli kredi uygulaması başlatıldı (2010).
M
Maazzoott ddeesstteeğğii bbaaşşllaattııllddıı… …
• Bursa’da çiftçilerimize, bu dönemde 4411,,99 MMiillyyoonn TTLL mazot desteği sağlandı.
1166
K
Kiim myyeevvii ggüübbrree ddeesstteeğğii ddooğğrruuddaann ççiiffttççiim miizzee ööddeennddii… …
• Kimyevi gübre desteği doğrudan çiftçimize verildi, gübre fiyatlarındaki artıştan üreticimizin olumsuz etkilenmesi önlendi.
• Bursa çiftçisine, bu dönemde toplam 3355 MMiillyyoonn TTLL gübre desteği sağlandı.
1188
İİşşiim miizz ddeesstteekk,, aam maaccıım mıızz ddaahhaa ççookk üürreettm meekk… …
• Bursa’da 2002 yılında toplam 2288,,55 MMiillyyoonn TTLL tarımsal destek verilmiş iken, 2011 yılında 9900,,33 MMiillyyoonn TTLL destek verildi.
• Bu dönemde toplam 553333,,99 MMiillyyoonn TTLL tarımsal destek verildi.
• 2002-2011 döneminde, Bursa’da toplam tarımsal desteklemeler 33,,22 kkaatt arttı.
• Bursa’da 2002 yılında 220099 BBiinn TTLL prim desteği verilmiş iken, 2011 yılında 1133,,55 MMiillyyoonn TTLL destek verildi.
• 2003–2011 yıllarında, çiftçilerimize toplam 6699,,99 MMiillyyoonn TTLL prim desteği verildi
• 2002-2011 döneminde çiftçimize ödenen prim miktarı 6644,,66 kkaatt arttı.
PPrriim m ddeesstteekklleerrii
aarrttttıı… …
2200
H
Haayyvvaannccııllıığğaa
öözzeell öönneem m vveerriillddii… …
• Bursa’da 2002 yılında 22,,22 MMiillyyoonn TTLL hayvancılık desteği verilmiş iken, 2011 yılında 4477,,44 MMiillyyoonn TTLL destek verildi.
• 2003–2011 yıllarında, çiftçilerimize toplam 220000,,99 MMiillyyoonn TTLL hayvancılık desteği verildi.
• 2002-2011 döneminde hayvancılık desteği miktarı 2211,,55 kkaatt arttı.
TTaarrıım mssaall K Kaallkkıınnm maa K
Kooooppeerraattiifflleerriinnee ttaam m ddeesstteekk,, bbeerreekkeettllii ggeelleecceekk… …
• Bursa‘da 1999-2002 döneminde 33 aaddeett kooperatif projesine 11,,33 MMiillyyoonn TTLL kredi desteği sağlanmış iken, 2003-2011 döneminde 3355 aaddeett kooperatif projesine 3355 MMiillyyoonn TTLL destek sağlandı.
• Bu projeler ile 11..227777 aaiillee desteklendi.
• Kooperatiflere verilen kredi desteği 2266,,99 kkaatt arttı.
2222
K
Kuurraakkllıığğaa vvee ddoonnaa kkaarrşşıı nnaakkddii ddeesstteekk vveerriillddii… …
• 2090 sayılı Kanun kapsamında 2010 yılında meydana gelen don afetinden zarar gören Bursa ilimizde çiftçilerimize dekar başına 115500 TTLL destek verildi ve Ziraat Bankası ile Tarım Kredi Kooperatiflerine olan çiftçi kredi borçları 1 yıl süreyle
ertelendi.
• Ayrıca, 2010 yılında don zararı gören 33..551155 çiftçiye yaklaşık 99,,33 MMiillyyoonn TTLL yardım yapıldı.
Ü
Ürrüünnlleerr iişşlleennddii,, kkaazzaannçç ççooğğaallddıı… …
K
Kıırrssaall kkaallkkıınnmmaa hhaammlleessii bbaaşşllaattııllddıı..
•• Tarım-sanayi entegrasyonunu sağlayan
%
%5500 hhiibbee destekli Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı 2006 yılında başladı
• Böylece tarımsal ürünlerin iişşlleennmmeessii,, ppaakkeettlleennmmeessii,, aammbbaallaajjllaannmmaassıı,, ddeeppoollaannmmaassıı vvee mmaakkiinnee-- eekkiippmmaann alımı gibi ekonomik yatırımlar desteklendi
• 11..449977 aaddeett makine-ekipman alımı için 99,,22 MMiillyyoonn TTLL hibe desteği verildi.
•2006-2011 döneminde 1122,,33 MMiillyyoonn TTLL tutarında 6655 pprroojjee tamamlanarak, 994455 kkiişşiiyyee istihdam sağlandı.
2244
C
Cuum mhhuurriiyyeett
ttaarriihhiinnddee bbiirr iillkk;;
ttaarrıım m ssiiggoorrttaassıı… …
• Doğal afetlerden etkilenen üreticilerin mağduriyetlerini gidermek üzere 7700 yyııllllııkk bbiirr rrüüyyaa oollaann TTaarrıımm SSiiggoorrttaassıı uuyygguullaammaallaarrıı 22000066 yyııllıınnddaa bbaaşşllaattııllddıı..
• Bugüne kadar, Türkiye genelinde 11 MMiillyyoonn 882266 BBiinn,, Bursa’da 5577..118811 poliçe kesildi ve poliçe bedelinin %% 5500’’ssii hibe olarak karşılandı.
• Türkiye’de 77..550000,, Bursa’da ise 110088 ttaarrıımm ddaannıışşmmaannıı göreve başlatıldı.
• Tarım danışmanı sayısı 2012 yılında alınacaklarla birlikte Türkiye’de 1100..000000’’ee,, Bursa’da ise 113344’’ee yükselecektir.
• İlk kez ‘‘ppeerrffoorrmmaannssaa ddaayyaallıı ssöözzlleeşşmmee yyeenniilleemmee eessaassıı’’ bu personel için uygulandı.
• Tarım danışmanlarının büyük bir kısmı kadroya geçirildi.
V
Veetteerriinneerr hheekkiim m vvee m
müühheennddiisslleerr
ççiiffttççiim miizziinn yyaannıınnddaa… …
2266
SSuunnii ttoohhuum mllaam maa ççaallıışşm maallaarrıı… …
• Özel veteriner hekim uygulamasıyla ssuunnii ttoohhuummllaammaa ççaallıışşmmaallaarrıı hız kazandı.
• Bursa’da, 2002 yılında 4400..448877 aaddeett suni tohumlama yapılıyor iken, 2011 yılında 7744..440066 aaddeeddee ulaştı.
• 2003–2011 yıllarında 554499..449944 aaddeett suni tohumlama yapıldı.
• Suni tohumlama sayısı %% 8833 arttı.
H
Haayyvvaann hhaassttaallııkkllaarrııyyllaa ddaahhaa eettkkiillii m
müüccaaddeellee...
• Hayvan hastalıklarıyla mücadele için önemli projeler hayata geçirildi.
• 2010 yılında ŞAP aşılama kampanyası ile Bursa'da hayvan varlığının %% 9988''ii aşılandı.
• 2003-2011 döneminde toplam 1133,,33 MMiillyyoonn hayvan aşılandı.
• 2003-2011 döneminde 553300 BBiinn büyükbaş hayvan kayıt altına alındı.
• Halk sağlığını korumak ve güvenli gıda tüketimini sağlamak üzere gıda üretim ve satış yerlerinde denetimler arttırıldı.
• Bursa’daki gıda denetçisi sayısı, 2002 yılında 2244 iken, 2011 yılı sonu itibariyle 111188''ee çıkartıldı.
• Gıda denetimi sayısı ise, 2002 yılında 661144 aaddeett iken, 2011 yılında 44..779900 aaddeeddee çıkarıldı.
• 22000099 ""GGIIDDAA YYIILLII"" ilan edildi.
• 117744 AALLOO GGIIDDAA HHAATTTTII hizmete açıldı.
2288
G
Güüvveenniilliirr ggııddaa,, ssaağğllııkkllıı yyaaşşaam m...
117744 aalloo ggııddaa hhaattttıı… …
SSüünnee m
müüccaaddeelleessii… …
• Havadan ilaçlamayı kaldırarak, uygulamaya konulan etkin tedbirler neticesinde Ülke genelinde ilaç kullanımını 990011 ttoonnddaann 110044 ttoonnaa emgili dane oranını da
%
% 33,,88’’ddeenn %%00,,7733’’ee düşürüldü.
• Sünenin neden olduğu kalite kayıpları azaltıldı. Daha önceki yıllarda paçal yapılmak üzere kaliteli buğday ithalatı yapılırken bu ihtiyaç ortadan kaldırıldı.
• Sünede biyolojik çalışma başlatıldı. Bu çerçevede ağaç dikimi, faydalı böcek üretimi ile keklik üretim ve salımı çalışmaları yapıldı.
3300
M
Meerraa ııssllaahhıınnddaa ddeevv aaddıım m...
• Mera ıslah çalışmalarına büyük önem verildi.
• Sağlanan destekler ve yapılan ıslah çalışmaları ile yem bitkileri üretim alanlarında önemli artışlar sağlanarak kaliteli kaba yem ihtiyacının %% 7755’’ii karşılanır hale geldi.
• Bursa’da, 3311 pprroojjee kapsamında 3355..111122 ddaa alanda mera ıslahı yapıldı.
Ç
Çiiffttççii eeğğiittiim m vvee yyaayyıım m ççaallıışşm maallaarrıı… …
• Bursa’da 2003-2011 döneminde, 22..002222 aaddeett çiftçi eğitim kursu açıldı.
• Böylece 5555..118866 çiftçi eğitildi, 110099..448855 adet kitap-broşür çiftçileri bilgilendirmek amacıyla dağıtıldı.
3322
•AB müktesebatına uyum çalışmaları kapsamında, Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) sistemi AAddaannaa,, BBuurrssaa,, EErrzzuurruumm,, GGiirreessuunn,, İİzzmmiirr,, KKoonnyyaa,, NNeevvşşeehhiirr,, ŞŞaannllııuurrffaa,, TTeekkiirrddaağğ olmak üzere dokuz ilde kurulmuştur. 2011 yılında SSaammssuunn,, MMaallaattyyaa vvee İİssttaannbbuull illeri de sisteme dahil edilmiştir.
• Çiftçilerimizin sisteme katılımlarının teşvik edilmesi amacıyla 2008 yılında işletme başına 115500 TTLL, 2009, 2010 ve 2011yıllarında ise işletme başına 330000 TTLL destekleme ödemesi yapıldı.
• Bursa’da 2011 yılında sisteme kayıtlı 4466 işletmeye 1133..880000 TL katılım desteği ödendi.
Ç
ÇM MV VA A
ççaallıışşm maallaarrıı...
TTİİG GEEM M ffaaaalliiyyeettlleerrii… …
• Tarım İşletmelerinden, sertifikalı 99..227733 ttoonn sertifikalı hububat ve 112255 ttoonn yem bitkileri tohumlukları ile üstün vasıflı 11..330088 bbaaşş damızlık sığır ve 11..881188 bbaaşş damızlık koyun arz edildi.
• Çiftçilerin sertifikalı tohumluk kullanımının yaygınlaştırılması ve tohumluğa kolay ulaşımının sağlanması amacıyla İl geneline 77 aaddeett TİGEM bayiliği kuruldu.
• Bayi Otomasyon Sistemine geçildi.
• Üstün vasıflı atların özelliklerini korumak ve yaşatmak amacıyla ülkemizde ilk olan 900.000 payetlik sperma dondurma laboratuarı kuruldu.
• Ülkemizin gen kaynaklarından olan Safkan Arap Atı ile Kangal Köpeklerinin yetiştiriciliği geliştirilerek sürdürülmektedir.
3344
SSeerrttiiffiikkaallıı ttoohhuum mlluukk… … Ü
Ürreettiim mddee bboolllluukk… …
• Sertifikalı tohum kullanımına 2005 yılında iillkk kkeezz destek verilmeye başlandı.
• Bursa’da sertifikalı tohumluk kullanan çiftçilerimize 2005-2011 döneminde toplam 11,,22 MMiillyyoonn TTLL destekleme yapıldı.
TTM MO O aallıım mllaarrıı… …
• Toprak Mahsulleri Ofisi, Bursa’da son 99 yılda 2244..661177 ttoonn hububat alımı yaptı ve karşılığında çiftçilere 88 MMiillyyoonn TTLL ödedi.
3366
Ö
Özzeell İİddaarree kkaayynnaakkllıı pprroojjeelleerr… …
• 2003-2011 döneminde Özel İdare kaynaklarından 6633 aaddeett proje desteklenerek 99,,33 MMiillyyoonn TTLL kaynak kullanıldı, 44,,11 MMiillyyoonn aaddeett fide-fidan ve 11 MMiillyyoonn ttoonn tohum dağıtıldı.
TTaarrıım m vvee K Kıırrssaall K
Kaallkkıın nm maayyıı D Deesstteekklleem mee K
Ku urru um mu u kku urru ulld du u… …
• 2007–2013 döneminde AB tarafından kırsal kalkınmanın desteklenmesi için ülkemize 874 Milyon Avro hibe
sağlanacaktır. Bu rakama 292 Milyon Avroluk ulusal katkı eklendiğinde toplam kamu katkısı olarak 11 MMiillyyaarr 116666 MMiillyyoonn AAvvrroo kırsal alanların kalkındırılmasına hibe destek olarak kullandırılacaktır.
• IPARD Programı kapsamında; et, süt, meyve-sebze, su ürünleri sektörlerinde ve kırsal kalkınma faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi kapsamında, AB kaynaklı kırsal kalkınma desteklerinden
çiftçilerimizin yararlanması sağlanacaktır.
• Kurumun BBuurrssaa İİll KKoooorrddiinnaattöörrllüüğğüü kuruluş çalışmaları başlatıldı.
• Kurum ile Bursa’da; süt üretimine yönelik yatırım faaliyetleri, süt ve süt ürünleri işlenmesi pazarlanması, meyve ve sebzelerin işlenmesi ve pazarlanması ile üretici gruplarının kurulmasına hibe desteği verilecektir.
3388
• Toprak-yaprak ve su analiz laboratuarı kuruldu.
• KKüüttaahhyyaa,, BBaallııkkeessiirr,, MMaanniissaa,, ÇÇaannaakkkkaallee,, BBuurrssaa iilllleerriinnddee;; Ülkesel Merinos Geliştirme Projesi kapsamında, Marmara Hayvancılık Araştırma Enstitüsü bünyesinde koyun sayısı 22..550000’’ee çıkarıldı.
• Bursa siyah inciri koruma ve geliştirme amacıyla, 1144 üreticimize sertifika, logo ve mavi bayrak verildi. Ayrıca, 2010 yılının ilde incir yılı ilan edilmesi ile üreticilere yönelik olarak eğitimler ve ürünlerin izlenmesine bağlı olarak etaphon kullanımının önlenmesi yönünde çalışmalar yürütüldü.
• İpekböcekçiliği ile ilgili olarak 2010 yılında Bursa’da 1166 köyde 5555 aile, 116600 kutu ipekböceği yumurtasını besleyerek 44..334422 kkgg yaş koza elde etti.
• 2011 yılından itibaren Armut Psillidi mücadelesinde Amitraz kullanımı yasaklandı.
D Diiğğeerr
ççaallıışşm maallaarr...
D
Daannee MMııssıırr ÜÜrreettiimmii;;
• 2002 yılında 3366..669900 ttoonn iken,
• 2010 yılında 114488..667788 ttoonn ulaştı.
• Son 8 yıldaki artış %% 330055.
K
Kiirraazz ÜÜrreettiimmii;;
• 2002 yılında 66..447722 ttoonn iken
• 2010 yılında 2200..114488 ttoonnaa ulaştı.
• Son 8 yıldaki artış %% 221111.
A
Arrmmuutt ÜÜrreettiimmii;;
• 2002 yılında 6677..553399 ttoonn iken
• 2010 yılında 110055..228833 ttoonnaa ulaştı.
• Son 8 yıldaki artış %% 5566.
