ULUSAL PROGRAMLARIN
YÜRÜTÜLMESĠNDE ĠZLEME ve DEĞERLENDĠRME
Doç.Dr.Yavuz SANĠSOĞLU
TCSB Eğitim Koordinatörü
SUNUM PLANI
1. Eğitim ortamı ve eğiticiler nasıl olmalı?
2. Anketler ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler 3. Önceki dönemlerde yapılan hatalar
4. Sorular ve Tartışma
1. Eğitim Ortamı ve Eğiticiler Nasıl Olmalı?
Öğrenme; öğrenen kişilerde istendik davranış değişikliği oluşturma olarak tanımlanır.
Öğrenemeyen öğrenci yoktur, uygun olmayan öğrenme ortamı (veya planı) ya da öğretemeyen öğretmen vardır.
Kaliteli bir eğitim için; eğitim ortamı, eğitim içeriği, eğitici personel kadar eğitim planlaması da önemlidir. Bu nedenle;
eğitim bir bina yapmaya benzemez. Bir bina yapılırken plan baştan yapılır ve sonuna kadar aynı plan uygulanır.
Fakat eğitim canlı bir organizma gibidir. Planlanır, uygulanır, uygulama sırasında karşılaşılan sorunlar nedeni ile gerekli düzeltmeler yapılır, tekrar uygulanır, tekrar düzeltilir…
Eğitime alınan her grubun dinamikleri aynı değildir. Grup dinamikleri (katılımcıların eğitim ve ilgi düzeyleri, daha önceki yaşantıları, sosyo-ekonomik durumları vb) eğitim sürecini doğrudan etkiler. Eğitim programı her gruba aynı şekilde ve aynı sürede uygulanamaz. Bu nedenle esnek olmalıdır. Bu esnekliği sağlayacak ve gerekli yerlerde gereken düzenlemeleri yapacak kişilerde, eğiticilerdir.
Unutulmamalıdır ki her bilen, bildiğini
anlatamaz. Öğretmek bir sanattır. Bir kişinin çok şey
bilmesi, çok iyi eğitici olacağı anlamına gelmez.
2. Anketler ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler
Bildiğiniz gibi; vereceğiniz eğitimden önce ve sonra olmak üzere katılımcılara iki anket uygulayacaksınız.
Önceki dönemlerdeki eğitimlerde karşılaştığımız sorunlar
nedeni ile anketleri katılımcılara daha iyi anlatabilmeniz
açısından bazı konulara dikkatinizi çekmek istiyoruz.
2. Anketler ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler
1. Anketlerdeki bazı sorularda birden fazla cevap işaretlenebilir. Bu tür sorularda parantez içerisinde birden fazla cevap verilebileceği özellikle belirtilmiştir.
Örnek: Ne tür süt tüketiyorsunuz? sorusuna katılımcılar; UHT, pastörize, açık süt (sokak sütü) veya kendi ürettikleri süt cevaplarından aynı anda bir ya da birkaçını verebilirler.
2. Anketlerdeki bazı sorularda
sadece
tek cevap işaretlenebilir.Örnek: Sütü ne sıklıkla ve ne miktarda içiyorsunuz? sorusunda katılımcılar; her gün, 2 günde bir, haftada bir, haftada 2-3 kez, 15 günde bir ya da diğer cevaplarından sadece birini işaretleyebilirler.
Bu soruda birden fazla cevap işaretlenmesi değerlendirmede sorun yaratmaktadır.
3. Bazı sorular birbiri ile ilişkilidir.
Örnek: “Süt içiyor musunuz?” sorusuna hayır diyen katılımcıların; “Sütü ne sıklıkla ve ne miktarda içiyorsunuz?“ sorusuna cevap vermemesi gerekir.
Benzer şekilde açık süt kullanmayan katılımcıların “Açık sütü en çok hangi amaçla tüketiyorsunuz?“ sorusuna cevap vermemesi gerekir.
4. “OSTEOPOROZ RİSKİNİZ VAR MI?” anketindeki iki soru (7, 8. soru) sadece bayan katılımcılar tarafından cevaplanacaktır. Aynı anketteki 15.
soru ise sadece erkek katılımcılar tarafından cevaplanmalıdır.
2. Anketler ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler
Analizler (Katılımcı)
1) Cinsiyet dağılımı
n=1910 %
Erkek 17.6
Kadın 82.4
Toplam 100.0
2) Yaş dağılımı
n=1887 %
<= 25 21.9
26 - 34 32.4
>= 35 45.6
Toplam 100.0
3) Süt içiyor musunuz?
n=1829 %
Hayır 41.5
Evet 58.5
Toplam 100.0
4) Sütü ne sıklıkla ve ne miktarda içiyorsunuz?
n=1043 %
Her gün 26.0
2 günde bir 18.1
Haftada bir 20.7
Haftada 2-3 kez 17.4
15 günde bir 12.2
Diğer 5.7
Toplam 100.0
Analizler (Katılımcı)
5) Ne tür süt tüketiyorsunuz?
n=2075 * %
UHT süt 41.2
Pastörize süt 9.3
Kendi Üretimi + Açık süt 49.5
Toplam 100.0
*Birden fazla cevap verildiğinden n katlanmıştır.
6) Düzenli süt içmeme nedeniniz?
n=1208 %
Tadını / kokusunu sevmiyorum 18.5
Alışkanlığım yok 41.1
Rahatsızlık veriyor 4.5
Yeterince besleyici bulmuyorum 1.6
Alerjim var 0.9
Süt ürünlerini tercih ediyorum 26.9
Diğer 6.5
Toplam 100.0
Analizler (Katılımcı)
7)
Açık süt kullanıyorsanız, bu tip sütü tercih etmenizdeki en önemli neden nedir?
n=926 %
Doğal olduğu için 34.4
Daha ekonomik olduğu için 27.2
Lezzetli olduğu için 10.4
Kapıma kadar geldiği için 15.8
Diğer 12.2
Toplam 100.0
8)
Açık sütü en çok hangi amaçla tüketiyorsunuz? (Birden fazla cevap yazabilirsiniz)
n=1096 %
Yemeklerde 5.1
Yoğurt yapmak için 51.1
Sütlü tatlılarda 14.7
İçmek için 13.2
Birden fazla amaç için 15.9
Toplam 100.0
Analizler (Katılımcı)
11) Açık sütün ekonomik olmamasının nedenleri nedir?
Eğitim Öncesi (n=759) %
Eğitim Sonrası (n=1777) % İçine su ve nişasta gibi maddelerin katılması 8.9 3.0 Çeşitli bulaşıcı hastalıkların mikroplarını
taşıması 9.9 3.0
Kaynatma sırasında başta vitaminler olmak üzere besin değerlerini kaybetmeye
başlaması
20.6 3.0
Hepsi 60.6 91.0
Toplam 100.0 100.0
12) Süt ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Eğitim Öncesi (n=1724) %
Eğitim Sonrası (n=1799) % Süt, bebeklik ve çocukluk döneminde beyin
gelişimi için önemlidir 6.3 4.2
Süt, büyüme ve gelişme döneminde kas ve
kemik yapısının gelişiminde yararlıdır 5.3 1.2
Osteoporoz (kemik erimesi) riskinin
azaltılmasında yeterli miktarda süt tüketimi önemlidir
6.6 1.7
Süt, c vitamini ve demir yönünden çok zengin
olduğu için faydalıdır 81.8 92.8
Toplam 100.0 100.0
Bu iki soru sadece kadın katılımcılar tarafından cevaplanacaktır. Erkek katılımcılar bu soruları boş
bırakacaktır.
Bu soru sadece erkek katılımcılar tarafından cevaplanacaktır. Kadın katılımcılar bu soruyu boş
bırakacaktır.
Grup RİSKSİZ
RİSKLİ
(1-10, 15 için EVET; 11-14 için HAYIR sayıları toplamı)
1 2 3 4 +
GENEL (n=1910 ) Sayı 151 193 455 482 629
% 7.9 10.1 23.8 25.2 32.9
KADIN (n=1574) Sayı 112 164 387 389 522
% 7.1 10.4 24.6 24.7 33.2
ERKEK (n=336) Sayı 39 29 68 93 107
% 11.6 8.6 20.2 27.7 31.8
Analizler (Osteoporoz)
3. Önceki Dönemlerde Yapılan Hatalar
Eğiticiler; katılımcılara ezbere, kitabî bilgiler vermektedir.
Peşin hükümlü ve kulaktan dolma yanlış bilgilere sahip bazı katılımcılar bu durumda eğitim sonunda gerekli bilgileri
almadan ve yanlış bilgileri düzeltilmediği için pekiştirilmiş olarak eğitimden ayrılmaktadır. Yapılacak en doğru davranış;
tartışma ortamı oluşturarak katılımcıların fikirlerini değiştirmektir.
Katılımcıların büyük çoğunluğu eğitim sonundaki soru-cevap bölümü için ayrılan süreyi yetersiz bulmaktadır. Bu katılımcılar
tarafından doldurulan anket formlarında en sık dile getirilen sorundur.
