Dr. Mustafa ARICI, FERA
Hacettepe‐Nefroloji Bilim Akademisi Üyesi
Türk Nefroloji Derneği Genel Sekreteri
SC-TUR-NP-00057
Diyaliz Tedavileri ile Ölüm Engellenmiştir…
Fig. 5.2
The article in the Times of London, composed by an unknown hand, which coined the term ‘artificial kidney’.
John Jacob Abel (1857–1938)
30 Aralık 1913, Üremiyi tedavi ediyoruz
Diyaliz Tüpleri
Ve savaş, bilime sekte vuruyor…
…ve periton diyalizi
Fig. 6.3 The letter of the Reverend Stephen Hales to the Royal Society in 1724 [13],
suggesting peritoneal lavage through two abdominal catheters. At that time
contributions to the published Proceedings of the Royal Society (one of the oldest
scientific bodies in the world, founded in 1660 by Sir Christopher Wren amongst others)
were normally in the form of letters to the secretary, and his was a comment on the
paper he had heard Charles Warrick present (see text).
Haas’ın Diyalizörü
Heparin’in Keşfi…
Fig. 7.4 The discoverers of heparin. Jay MacLean (1880–1957) as a young man (a) and later in life (b), whose student work showed that liver contained an anticoagulantprinciple. (c) William Henry Howell (1860–1945) as a young man, who supervised Maclean’s work and later prepared and named ‘heparin’, which was one of the two vital
components which made
clinical dialysis a practical reality.
Jay MacLean (1880–1957) William Henry Howell (1860–1945)
Kolff’s Diyalizörü
Nefrolojiyi doğrudan ilgilendiren ilk Nobel Ödülü…
https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1990/summary/
Peki, ya anemi; veya hiperfosfatemi; ya da renal osteodistrofi ???
Kan bankasından diyalize…
Üzgünüm ama banka hesabınız negatifte; onun için bugün size
transfüzyon yapamıyorum !!!
KAN BANKASI
İnsan Eritropoietininin İzolasyonu
İnsan Eritropoietininin Klonlanması
İlk EPO Çalışması…
Aslında burada da hikayenin öncesi… ve
sonrası vardı
…ve ilk kez bir Nefrolog Nobel aldı
2019 Fizyoloji veya Tıp Nobel Ödülü,
“hücrelerin oksijen düzeylerinde meydana gelen
değişimleri algılamaları ve düşük oksijen düzeylerine (hipoksi)
adaptasyonunu sağlayan mekanizmaları aydınlatıcı buluşları nedeniyle”
Amerikalı William G. Kaelin, Gregg L.
Semenza ve İngiliz Peter J. Ratcliffe’e verildi.
https://sarkac.org/2019/10/2019‐nobel‐tip‐veya‐fizyoloji‐odulu‐hucrelerin‐oksijen‐dedektoru/
2019 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü
• Gregg Semenza, yaptığı çalışmalarda EPO geninin farklı
oksijen seviyeleriyle nasıl düzenlendiğini inceledi. Genetik yapısı değiştirilmiş fareler kullanarak, EPO geninin yanında bulunan özgül DNA segmentlerinin hipoksiye verilen cevaba aracılık ettiğini gösterdi.
• Peter Ratcliffe de EPO geninin oksijene bağımlı
regülasyonunu inceledi ve her iki araştırma grubu oksijen
algılama mekanizmasının sadece böbrek hücrelerinde değil, tüm dokularda mevcut olduğunu buldu.
https://sarkac.org/2019/10/2019‐nobel‐tip‐veya‐fizyoloji‐odulu‐hucrelerin‐oksijen‐dedektoru/
2019 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü
• Dr. Semenza bu yanıta aracılık eden mekanizmayı anlamak için yaptığı detaylı çalışmalarda hipoksi ile indüklenebilir faktör veya HIF protein kompleksini buldu
https://sarkac.org/2019/10/2019‐nobel‐tip‐veya‐fizyoloji‐odulu‐hucrelerin‐oksijen‐dedektoru/
https://sarkac.org/2019/10/2019‐nobel‐tip‐veya‐fizyoloji‐odulu‐hucrelerin‐oksijen‐dedektoru/
2019 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü
• Ubikuitin’in HIF‐1α’ya oksijen düzeyindeki değişikliklere göre nasıl bağlandığı sorusunun cevabı, kanser alanında çalışan Dr. William Kaelin’in yaptığı araştırmalarla gösterildi. Dr. Kaelin kanser riskini önemli ölçüde arttıran kalıtsal von Hippel‐Lindau (VHL) hastalığı
üzerinde çalışıyordu ve VHL geninin kanserin başlamasını önleyen bir proteini kodladığını buldu.
• Kaelin ayrıca, fonksiyonel VHL geni içermeyen kanser hücrelerinin düşük oksijen düzeyleriyle ilişkili genleri aşırı miktarda ifade ettiğini;
ancak kanser hücrelerine VHL geni verildiğinde düşük oksijen
düzeyleriyle ilişkili gen ifadesinin normale döndüğünü bildirdi. Bu, VHL’nin bir şekilde hipoksiye verilen yanıtları kontrol altına aldığını gösteren önemli bir ipucuydu.
https://sarkac.org/2019/10/2019‐nobel‐tip‐veya‐fizyoloji‐odulu‐hucrelerin‐oksijen‐dedektoru/
2019 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü
• VHL’yi HIF‐1α’ya bağlayan anahtar keşif Dr. Ratcliffe ve araştırma grubu tarafından yapıldı. Grup, VHL’nin fiziksel olarak HIF‐1α ile etkileşime
girebileceğini ve bu etkileşimin normal oksijen düzeylerinde HIF‐1α ’nın
parçalanması için gerekli olduğunu gösterdi. Ancak, oksijen düzeylerininVHL ve HIF‐1α arasındaki etkileşimi nasıl düzenlediği konusu eksik kalmıştı.
• 2001 yılında Dr. Kaelin ve Dr. Ratcliffe’in eş zamanlı yayınladıkları çalışmalarda normal oksijen düzeylerinde, HIF‐1α’daki iki spesifik
pozisyona hidroksil gruplarının eklendiğini gösterdi (Mircea et al Science, 292, 464‐468, 2001; Jakkola et al Science, 292, 468‐472, 2001). “Prolil
hidroksilasyonu” olarak adlandırılan bu protein modifikasyonu, HIF‐1α ile VHL‐ubikuitin ligaz kompleksinin etkileşime girmesine ve ubikuitinasyona uğrayan HIF‐1α’nın proteozomlar tarafından tanınmasına ve
parçalanmasına yol açar. Böylece normal oksijen düzeylerinin oksijene
duyarlı enzimler (prolil hidroksilazlar) yardımıyla hızlı HIF‐1α yıkımını nasıl
kontrol ettiği açıklanmış oldu.
Nobel’i aldığı
ay çıkan yazısı
Nat Rev Nephrol. 2019 Oct;15(10):641-659.
Nobel’i aldığı
gün ne
yapıyordu ?
Nobel
yolunda başına
kaza gelmiş miydi ?
Reviewer 2 is not persuaded that they represent a sufficient advance in
our understanding of the
mechanisms of genetic response to hypoxia to justify publication in
Nature
Kronik Böbrek Hastalığı –Mineral Kemik Bozukluğunda Tedavi Seçenekleri
Hiperfosfatemi için fosfor bağlayıcılar
Al‐içeren bağlayıcılar
Ca‐içeren bağlayıcılar
Sevalemer‐HCl, sevalemer karbonat La‐karbonat
Ca asetat, Mg karbonat
Fe‐
tabanlı
KBH’da hiperparatiroidi tedavisi
Hiperkalsemi, hiperfosfatemi
Bu araştırma serüveninde AMGEN, Nefroloji’de 40 yıla yaklaşıyor
• 1980: AMGEN kuruldu.
• 1983: İnsan EPO geni izole edildi ve rHuEpo üretidi. (Dr.Fu‐Kuen Lin, AMGEN)
• 1989‐1996: Darbepoetin alfa geliştirildi.
• 1989: Epoetin alfa kronik böbrek hastalarında anemi tedavisinde ruhsat aldı.
• 1993: Kalsiyum uyarıcı reseptör ( CaR) klonlandı. İlk kalsimimetik için ruhsat başvurusu yapıldı.
• 2001: Darbepoetin alfa kronik böbrek hastalarında anemi tedavisinde ruhsat aldı.
• 2004: Sinakalset Avrupa’da ruhsat aldı.
• 2009: TREAT Çalışması (Trial to Reduce Cardiovascular Events withAranesp Therapy) yayınlandı.
• 2010: ADVANCE Çalışması (A RandomizeD Vascular calcificatioN study to evaluate Cinacalcet) yayınlandı.
• 2012: EVOLVE Çalışması (Evaluation Of cinacalcet therapy to Lower cardioVascular Events )yayınlandı.
• 2013: RED‐HF Çalışması (Reduction of Events with Darbepoetin) yayınlandı.
• 2015: EtelkalsetidFaz 3 çalışmaları tamamlandı.
• 2016 – 2017: Etelkalsetid Avrupa ve Amerika’da ruhsat aldı.
• 2019: Etalkalsetid Türkiye’de ruhsat aldı.
