Uzm. Ecz. Burcu KELLECİ Hacettepe Üniversitesi
Eczacılık Fakültesi Klinik Eczacılık Anabilim Dalı
Enteral Beslenme Ürünlerinin
Sınıflandırılması
Fonksiyonel GIS
Evet
Enteral Beslenme
Oral Nütrisyonel Suplemanlar
(ONS) Tüplü Beslenme
Ürünleri
Hayır
Parenteral Beslenme
Mide
Duodenum
Jejunum Jejunostomi
Perkütan endoskopik gastrostomi Gastrostomi Nazogastrik
Orogastrik
Enteral
Nütrisyon
Erişim Yolları
ONS
Bası yarası Yaşlı/Kırılg
an
Yetersiz beslenme
Kanser
Cerrahi operasyon
Demans
Kalça kırığı/Orto
pedik ameliyat
Oral Nütrisyonel Suplemanlar (ONS)
• Oral destek ürünleri olarak da isimlendirilebilir.
• Hastanın kısıtlamalarına ve eşlik eden hastalıklarına
özgü çeşitleri mevcuttur.
Oral Nütrisyonel Suplemanlar (ONS)
STANDART
YÜKSEK ENERJİ
YÜKSEK ENERJİ+LİF
YÜKSEK ENERJİ+YÜKSEK PROTEİN
DİYABET İÇİN
KANSER İÇİN
BASI YARASI İÇİN
AKCİĞER HASTALIKLARI İÇİN
PEDİATRİ/GERİATRİ İMMUNONÜTRİSYON
Standart ürün Diğer ürünler
Standart ürünler Diğer ürünler
%80
Hastaların % kaçı için standart ürünler yeterli?
• Açılmamış kutular/şişeler oda sıcaklığında (15°C-25°C) saklanmalıdır.
• Kullanılmadan önce çalkalanmalıdır.
• Açılan kutular dışarıda duruyorsa en fazla 8 saat içinde tüketilmelidir.
• Ürünlerin içeriğinde hastanın günlük ihtiyacı olan vitamin ve eser elementler bulunmaktadır.
Oral Nütrisyonel Suplemanlar (ONS)- Kullanım
• Açılan kutular dışarıda duruyorsa ve ortam 25°C’den yüksek bir sıcaklıktaysa en fazla 4 saat içinde tüketilmelidir.
• Açılan kutular buzdolabında 24 saat saklanabilir.
• Buzdolabından çıkartılan kutular/şişeler kullanılmadan önce oda ısısına gelmesi beklenmelidir.
• Ürünler laktoz ve gluten içermez.
Oral Nütrisyonel Suplemanlar (ONS)- Kullanım
Tüple Beslenme
Sınıflandırma
• Polimerik
– Standart ürün, tam protein içerir.
• Elementel
– Amino asit içerir.
• Semi-elementel
– Di-tri peptit içerir.
• Modüler
• Hastalık spesifik
Lifli ürün
Hiperkalorik ürün 1ml/1,5kkal
Hastalığa özel ürünler
Tüple beslenmeye uygun
Polimerik Ürün 1ml/1kkal
İshal, kabızlık
Sıvı
kısıtlaması
DM,KBH,KBS
Polimerik Beslenme Ürünleri
• Herhangi bir kısıtlaması olmayan, karaciğer, safra ve
gastrointestinal sistem fonksiyonları normal olan hastalarda tercih edilir.
– Standart 1 kkal /1 ml
– Konsantre 1.5 kkal /1 ml, enerji – Lif ilaveli 1 kkal/1 ml, 15 gr/L Lif
• Hidrolize edilmemiş besin ögeleri bulunur.
• Protein + oligosakkarit + bitkisel yağ + orta zincirli trigliserit (MCT) + vitamin + mineral içerir.
• Osmolaritesi: 300-500 mOsm/L
• Tatları nötr ya da vanilya aromalı olabilir
Lifli Ürünlerin Lif Miktarı
Ürün Lif (g/L)
Jevity 10,6
Jevity Plus Fiber 12 Ensure Plus Fiber 12,5
Glucerna Select 14,4 Nutrison Multi Fibre 15
Diason 15
Fortimel Energy Multi Fibre 23
Forticare 26
İsosource Lifli 14
Novasource Diabetes 15,2 Novasource GI Kontrol 22
Elementel/Semi-Elementel Beslenme Ürünleri
• Kullanım alanları;
– Kısa barsak sendromu – Çölyak hastalığı
– Malabsorbsiyon sendromları – İnflamatuar barsak hastalığı – Radyasyon enteriti
– Chron Hastalığı – Yara iyileşmesi
– Yağsız vücut kütlesinin yapılanması
Semi-Elementel Beslenme Ürünleri
• Bu ürünlerin emilimleri elementel ürünlere göre çok daha kolaydır.
• İçeriğinde;
– Hidrolize edilmiş proteinler (di-tri peptidler), az oranda serbest a.a.ler
– Düşük amilaz aktivitesi gerektiren karbonhidratlar (mono-disakkaritler, glukoz polimeri)
– Esansiyel yağ asitleri (LCT, PUFA, MCT)
• Osmolariteleri elemental ürünlerden daha düşüktür.
• Genellikle geçiş ürünü olarak kullanılmaktadır. Kullanım
süreleri kısa tutulmalıdır.
Elementel Beslenme Ürünleri
• Bu ürünlerin içerikleri minimum sindirime uğrar ve emilimi kolaydır.
• İçeriğinde;
– Serbest aminoasitler,peptitler, – Glukoz,oligosakkaritler,
– Esansiyel yağ asitleri, MCT,
– Elektrolitler, eser elementler, vitaminler,minareller bulunur.
• Yüksek osmolarite: 500-900 mOsm/L
Elementel/Semi-Elementel Beslenme Ürünleri
• Semi-elementel iki ürün bulunmaktadır;
– Alitraq – Peptisorb
• Elementel bir ürün bulunmaktadır;
– Survimed OPD
Ürün Kalori kcal/ml
KH
%
Protein
%
Yağ
%
Osmol
mOsm/L Özel İçerik Alitraq 1 65,4 20,8 13,8 480 glutamin, arjinin
Peptisorb 1 69 16 15 455 MCT
Survimed
OPD 1 57 18 25 300 EPA+DHA, MUFA
Elementel/Semi-Elementel Beslenme
Ürünleri
Modüler Beslenme Ürünleri
• İçeriğinde sadece karbonhidrat, yağ veya protein içeren ürünlerdir.
• Toz formdalardır.
• Genellikle ek kullanım içindir.
– Artmış protein ihtiyacı olan hastada sadece protein içeren toz formül vb.
• Besinlere karıştırılarak hastaya verilebilir.
Ürün Kalori kcal/100g
KH
%
Protein
%
Yağ
%
Osmol
mOsm/L Özel İçerik
Protifar 380 2 %93 %5 - 100g Na 120g K
Fantomalt 384 100 - - - 2mg Na
Nutrimedica
Glutamin 400 - %100 - - 100g glutamin
Glutamine
Plus 80,6 47 50 - 330
%3 lif, antioksidan vitamin-mineral,
Reconvan 1 48 22 - 270
1g glutamin, Arjinin, EPA+DHA, MCT
Modüler Beslenme Ürünleri
Modüler Ürünler
1 ölçek= 5 g= 19 kcal
Glukoz (1,5 g)+ maltoz (4,5 g) + Maltodekstrin (90 g) Osmol= 97 mOsmol/L
1 ölçek=2,5 g= 2,2 g protein KH<%2 (laktoz)
Yağ= 2 g (1,5 g=DY), ω6/ω3=3,31 Osmol= 30 mOsmol/L
1 poşet= 5 g= 20 kcal L-glutamin = 5 g
1 poşet= 24 g=89 kcal
L-arginin 7,4 g + L-glutamin 7,4 g + HMB 1,3 g (%70,7)
Sükroz + sitrik a 6,5 g (29,1) Osmol= 434 mOsmol/L
1 kutu= 200 ml= 100 kcal
Maltodekstrin+ fruktoz = 25,2 g Osmolarite: 240 mOsmol/L
Hastalık Spesifik Beslenme Ürünleri
• Akciğer hastalığı
• Böbrek yetmezliği
• Karaciğer yetmezliği
• GİS disfonksiyonu
• Glukoz intoleransı
Glukoz intoleransı
• Tip I ve Tip II diyabette, metabolik strese bağlı hiperglisemi durumlarında tercih edilir.
• Ürünler daha iyi glisemik kontrol sağlayan maltodekstrin,
frukto oligosakkaritler, galakto-oligosakkaridler içermektedir.
– % 17-28 Protein
– %35-47 Karbonhidrat – % 25- 34 Yağ
• Genelde 1kcal/ml
• Lif içeren ürünlerdir.
Ürün Kalori
kcal/ml KH
% Protein
% Yağ
% Osmolarite
mOsm/L Lif g/L Novasource
diabet 1,01 51 16 33 318 15,2
Resource
diabet 1 47 18 25 288-300 20
Glucerna 1 35,1 16,5 48,4 300 14,4
Glucerna SR 0,89 45,2 20,8 34 399 7,6
Diason 1,03 43,7 16,7 36,7 300 15
Diason low
energy 0,78 42,9 16,4 36,9 225 15
Diasip 1,04 44,8 18,7 32,6 365 20
Glukoz intoleransı
ImmunonütrisyonFarmakonütrisyon
İmmunonütrisyon
• Standart ürünlerin;
– Glutamin – Arginin
– Omega – 3 yağ asitleri – Nükleotidler
– A, C, E Vitaminleri – Posa
– Zn – Cu – Se gibi oligo elementler ile
zenginleştirilmesi ile elde edilen ürünlerdir.
İmmunonütrisyon
• Ağır yanık, travma, kanser, cerrahi operasyon ve stres durumlarında tercih edilir.
– % 20-24 Protein – %25-35 Yağ
– %47- 60 Karbonhidrat
• Osmolariteleri yüksektir: 350-950 mOsm/L
• Lif içerirler.
İmmunonütrisyon
İmmunonütrisyon
Glutamin
• Hangi hasta grubu için kullanılacağına dikkat!!!
Ürün Kalori
kcal/mL KH
%
Prot
% Yağ
% Arg g
Glut g
Nük.
g
ω3 g
Karnitin
-taurin Osm İmpact
enteral 1,01 53 22 25 13 - 1,3 3,4 - 298
İmpact
glutamin 1,1 52 23 25 13,8 10 1 3 - 319
Prosure 1,25 60,4 21,2 18,4 - - - + - 474
Perative 1,3 54,1 20,5 25,4 + - - + + 308
Oxepa 1,5 27,9 16,5 55,6 - - - + + 384
Oral impact
RTD 1,44 53 21 24 4,3 - 0,43 1,2 - 680
Resource
Glutamin 20 - 100 - - 100 - - - -
Glutamine
Plus 360 47 50 - - 44,8 - - - 235
İmmunonütrisyon
Disfaji
• Yutma güçlüğü çeken hastalarda gıda ve içeceklerle kullanılabilen kıvam artırıcı ürünler tercih edilir.
Ürün Kalori 1 ölçek
KH 1 ölçek
Prot 1 ölçek
Yağ
1 ölçek Mineraller
Multi-Thick 9,9 2,45g 0,01g 0,003g 4,32 mg Na
Resource
ThickenUp 5 0,7 - - 0,3g lif-13mg
Na- 4,8 mg K Fresubin
YOcreme 1,5kcal/g 19,3g 7,5g 4,7g 0,4g
lif,240mg Ca, Nutilis Clear 507,5 (kutu) 100i80g 1,40g - 49g lif
Jejunal beslenme ve farkları
• Fonksiyonel olmayan üst gastrointestinal sistem varlığında, mide boşalmasının geciktiği ya da aspirasyon riskinin arttığı durumlarda jejunal beslenme yöntemi tercih edilmektedir.
• Hasta duedonumdan beslenirken pankreatik salgılarda artış gözlenirken jejunumdan beslenirken böyle bir artış
görülmemektedir.
• Beslenmeye bağlı diyare, abdominal kramplar ve hiperglisemi gibi komplikasyonlar jejunumdan beslenmede daha sık
görülmektedir.
• Beslenme ürünü seçiminde hastanın klinik durumuna göre semi-elementel ya da polimerik ürünler tercih edilmektedir.
• Jejunal beslenmede;
– Gerekli kalori alımını sağlamak için parenteral yolla destek verilebilmektedir.
– Hiperosmotik ürünlerin hızlı bir şekilde verilmesi sonucu diyare, kramp ve hiperperistaltizm gözlenebilmektedir.
– Ürünlerin yavaş ve devamlı olacak şekilde verilmesi, hızın oldukça yavaş artırılması gerekmektedir.
Jejunal beslenme ve farkları
• Hastaların klinik özeliklerine uygun olarak seçilebilecek pek çok ürün bulunmaktadır.
• Ürünlerin doğru sınıflandırılması eczane işleyişi açısından kolaylık sağlamaktadır.
• Eczacıların ürünler hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olması gerekmektedir.