Hemşirelik
Stoma Hemşireliği
Dersin Haftası: 7. Hafta
Dersin Öğr. Üyesinin Adı: Dr. Öğr. Üyesi Mahruk RASHIDI E-Posta: mrashidi@gelişim.edu.tr
Telefon: 0554 916 63 10
Bölüm Adı
DersinAdı
gelisimedu igugelisim
pazartesi 8:30-10:50 3 Kredi
23 kasım pazartesi
https://gsf.gelisim.edu.tr/bolum/gastronomi-ve-mutfak-sanatlari-179/mufredat
B Blok Sağlık Bilimleri Yüksek Okulu Kat: Giriş 406 Numara 21.Oda
Ders Günü ve Saati
Görüşme Gün ve Saatleri
Dersin Öğretim Üyesinin Konumu Dersin Kredisi
GBS Linki
DERS BİLGİLERİ
• İleostomi ve kolostomide taburculuk eğitimi ve evde bakım
• İleostomi ve kolostomide hemşirelik tanıları ve hemşirelik girişimleri
gelisimedu igugelisim
• Kolostomili ve İleostomili
Hastalarda Taburculuk Eğitimi Ve Evde Bakım
• İleostomi/ kolostomi nedeniyle oluşan yeni duruma hasta ve ailesine adaptasyonunu kolaylaştıracak öz bakım girişimleri ve
günlük yaşam ile ilgili bilgi verilir.
• Hasta eve geldiğinde aile üyeleri , hastanın
durumunu ve torba değişimi için banyoda ya da tuvalette 10-30 dk kalabileceğini bilmelidir.
• Ailenin anlayışlı olması ailedeki gerilimi azaltarak hastanın uyumunu arttırır ve hasta daha az sorun yaşar.
gelisimedu igugelisim
• Hasta stoma bakımı için gerekli malzemeleri nereden ve nasıl temin edebileceği konusında bilgilendirilmeli.
• Sorun yaşadığında görüşebileceği isim ve iletişim bilgileri hastaya verilmelidir
• Hasta ve ailesine ameliyat sonrası görülebilecek komplikasyonların belirtileri , hangi durumlarda bildirilmesi gerektiği ve önlemler konusunda
açıklama yapılmalı
• Açıklamaların kalıcı olmasını sağlamak için tüm bu bilgileri içeren bir broşür ya da kitapçık
hastaya verilmelidir
gelisimedu igugelisim
• İleostomi ve Kolostomili Hastada
Hemşirelik Bakım Planı
Tanılama :
İleostomi / kolostomi ameliyat öncesi ve sonrası ,sık aralıklarla yapılan tanılama kapsamında ;
• Hastanın ameliyat öncesi hazırlık ve kendisine yapılacak girişim ile ilgili
gelisimedu igugelisim
Tanılama :
• Bilgi düzeyi ,
• Beslenme ve sıvı gereksinimi ,
• Cilt bütünlüğü ,
• Beden imajı ,
• Sosyal ilişkileri
• Cinsel yaşamı İçeren
• Fiziksel , psikolojik ve sosyal yönleri sorgulanır
Hemşirelik Tanısı ;
Cerrahi girişim ve ameliyat öncesi hazırlıkla ilgili bilgi eksikliği
Hedef ;
Hastanın cerrahi girişim ve ameliyat öncesi gerekli olan hazırlıkları anlamasını sağlamak
gelisimedu igugelisim
Hemşirelik Girişimleri ;
• Hastanın daha önceki ameliyat deneyimleri
sorularak olumlu ve olumsuz izlenimleri araştırılır
• Hekim tarafından hasta ve ailesine verilen bilgilerin anlaşıp anlaşmadığı belirlenir
• Stomanın geçici ya da kalıcı mı olduğu belirlenir
• Cerrahi yaranın ve stomanın yeri ve görünümü çizilerek ya da resimler kullanılarak hastaya
anlatılır.
• Ameliyat öncesi dönemde bağırsakları
temizlemek için oral/ paranteral anti mikrobiyaller kullanılacağı mekanik temizliğin gerekli
olabileceği açıklanır
• Nazogastrik /nazoenterik tüp yerleştirilmesi sırasında hastaya yardımcı olunur
gelisimedu igugelisim
Değerlendirme;
• Hasta ameliyata ilişkin anksiyete ve korkularını
ifade ederek ameliyata yönelik olumlu davranışlar sergilemeli
• Gastrointestinal sistem anatomi ve fizyolojisini bilmeli
• Yara ve stoma hakkında bilgi sahibi olmalıdır
Hemşirelik Tanısı;
•
Bağırsak kontrolünün kaybı ile ilişkili anksiyete Hedef ;• Anksiyeteyi azaltmak
gelisimedu igugelisim
Hemşirelik Girişimleri ;
• Bağırsak fonksiyonlarındaki değişiklikle ilgili bilgi verilir
• Stoma bakımı için gerekli malzemelerin hazırlığı ve stoma bakımı hastaya öğretilir.
• stoma irrigasyonu için uygunsa , kolostomi
irrigasyonunun( genelikle 4-5 günlerde ) nasıl yapılacağı uygulamalı olarak öğretilir
gelisimedu igugelisim
Değerlendirme ;
• Değişen bağırsak fonksiyonlarını öğrenmeye ilgili olmalı , malzemeleri doğru olarak
kullanabilmeli
• Torbayı yardım almadan değiştirebilmeli
• Kolostomi irrigasyonunu başarılı bir şekilde uygulayabilmeli
• Düzenli boşaltım konusunda gelişme kaydetmiş olmalıdır
Hemşirelik Tanısı ;
• Stoma varlığı , gaz , koku oluşumu ile ilişkili sosyal izolasyon
Hedef ;
• Hastanın sosyalleşmesini sağlamak
• Hemşirelik Girişimleri ;
Kolostomi bakımı uygun bir şekilde yapılarak sızıntı önlenir
Gaz ve koku oluşumunu azaltmaya yönelik hemşirelik girişimleri uygulanır
Hasta normal yaşantısını sürdürmesi için cesaretlendirilir
gelisimedu igugelisim
• Arkadaşları ve yakınları ile görüşmeleri sağlanır
Yalnızlık hissetme riskinin yüksek olduğu zamanlarda meşgul edici aktivitelere
yönlendirilir.
Değerlendirme ;
• Hastanın sosyal açıdan olumlu yönde gelişimi gözlenmelidir.
gelisimedu igugelisim
Hemşirelik Tanısı ;
Gastrointestinal rahatsızlığa yol açabileceği için yiyecek alımından kaçınma ile ilişkili
Beslenmede dengesizlik ; beden gereksiniminden az beslenme
Hedefler ;
En uygun beslenmeyi sağlamak , beden ağırlığını korumak
Hemşirelik Girişimleri;
• Beslenme durumu tanımlanır
• Günlük kilo izlemi yapılır
• Peristaltizm arttıran besinlerin saptanması için diyetsiyen işbirliği ile bir beslenme planı
geliştirilir
• Hastaya selülozlu ya da yarı selülozlu gıdalardan kaçınması söylenir
• Bu gıdaların dışkı miktarını çoğalttığı açıklanır
gelisimedu igugelisim
• Bağırsağın içerik miktarını arttırdığı için kuru erik , üzüm ve muz gibi irrite edici besinleri aşırı
tüketmemesi söylenir.
Yemek öncesi ve sonrası ağız bakımı yapılır .
Beslenme konusunda hasta ve ailesine bilgi verilir
• Değerlendirme ;
Hasta beslenme konusunda bilgili olmalı , Dengeli beslendiğini ifade edebilmeli
Bireysel olarak hassas olduğu yiyeceklerden uzak durmalı
Belirli meyvelerin alımını kendi düzenleye bilmeli.
gelisimedu igugelisim
Hemşirelik Tanısı;
İştahsızlık , kusma ve gastrointestinal sistemden sıvı elektrolit kaybı olması ile ilişkili
sıvı volüm eksikliği Hedef ;
Sıvı dengesini sağlamak
Hemşirelik Girişimleri ;
• Hastanın aldığı ve çıkardığı sıvı ile günlük kilo izlemi yapılır
• Kan ve idrarda sodyum ve potasyum değerleri kontrol edilir
• Cilt turgoru ve dilin görünümü kontrol edilir
• Hasta ve ailesine sıvı alımının artırılmasının nedeni ve aldığı – çıkardığı sıvı izlemi anlatılır
• Mukoz membranın nem ve bütünlüğünü
sürdürmek için sık aralıklarla ağız bakımı yapılır
gelisimedu igugelisim
• Cilt bütünlüğü açısından hasta değerlendirilir
• Koruyucu önlemler alınır
• Kusma , ishal , ateş ve drenlerle ilgili ek sıvı kayıpları dikkate alınarak hastanın alması gereken sıvı miktarı hesaplanır
• Laboratuvar testleri (BUN , kreatinin , elektrolit düzeyleri vb)izlenerek , gözlenen değişiklikler rapor edilir
Değerlendirme ;
• Sıvı dengesi sürdürülmeli ,serum ve idrardaki sodyum ve potasyum değerleri , cilt turgoru normal olmalı , dil yüzeyi pembe ve mukoz membranlar nemli olmalıdır
gelisimedu igugelisim
Hemşirelik Tanısı ;
Bağırsak içeriği nedeniyle stoma çevresindeki (peristomal) cildin irritasyonuna bağlı cilt
bütünlüğünde bozulma riski Hedef ;
Cilt bütünlüğünü sürdürmek
Hemşirelik Girişimleri ;
• Hastaya peristomal ciltte meydana gelebilecek komplikasyonlar konusunda açıklama yapılır
• Cilt irritasyonu ve inflamasyonunu belirtileri öğretilir
• Stoma çevresindeki cildin nasıl temizleneceği , cilt bariyerlerinin ( jel, losyon, pudra) nasıl
kullanılacağı ve torbanın nasıl çıkarılması gerektiği öğretilir
gelisimedu igugelisim
Değerlendirme ;
• Hasta , sağlıklı cildin görünümünü tanımlayabilmeli
• Cilt bariyerlerini başarılı bir şekilde uygulayabilmeli
• Drenaj torbasını cilt hasarı oluşturmadan çıkara bilmeli
• Stoma çevresindeki cilt bütünlüğünün sağlandığı görülmelidir
gelisimedu igugelisim
Hemşirelik Tanısı;
Beden imajında bozulma Hedef ;
Olumlu kendilik kavramı oluşturmak
Hemşirelik Girişimleri ;
• Hastanın stoma hakkındaki duygularını ifade etmesi sağlanır
• Kolostomiye uyum sürecinde emosyonel destek verilir
• Hasta ile birlikte güçlü yönleri belirlenir
• Sağlık sorunu tedavi , bakım ve hastalığın seyri konusunda soru sorması cesaretlendirilmelidir
• Eleştirmekten kaçınılır
• Benzer deneyimleri yaşayan kişilerle paylaşımda bulunması için olanak sağlanır
• Stomayı ilk göreceği ve dokunacağı zaman hastanın yanında olmaya özen gösterilir
• Eşinin ya da hasta için önemli olan kişilerin
stomayı görmesi gerektiğinde danışmanlık alması sağlanır
gelisimedu igugelisim
• Değerlendirme ;
Kaygılarını ve korkularını ifade edebilmeli ,
yardım isteyebilmeli , ostomisi olan bir birey ile görüşmeye istekli olmalıdır
Hemşirelik Tanısı ;
Beden imajındaki değişikliğe bağlı cinsel işlevde bozulma
Hedef ;
Doyum sağlayıcı cinsel performansa ulaşmasını sağlamak
gelisimedu igugelisim
Hemşirelik Girişimleri;
• Hastanın , cinsellikle ilgili endişe ve korkularını ifade etmesi için cinsel terapist ya da stoma
bakım hemşiresinden yardım alınır.
• Hastanın güveni kazanılarak soru sorması için cesaretlendirilir
• Hastalığının , kullandığı ilaçların ve stomanın cinsellik üzerine etkileri tartışılır
• Ağrı kesiciler ve antiemetiklerin cinsel isteği azaltabileceği konusunda hastaya bilgi verilir
• Cinsel yaşama uyumu kolaylaştırmak için cinsel yaşamla ilgili duygularını eşi / partneri ile
paylaşma ,sevgisini sarılma ,el ele tutuşma gibi davranışlarla ifade etme
• Partneri ile aynı yatakta yatmaya devam etme alışkanlığını sürdürme
gelisimedu igugelisim
Değerlendirme ;
• Hasta korku ve endişelerini ifade edebilmeli
• Alternatif cinsel pozisyonları tartışabilmeli
• Gerektiğinde profesyonel danışmanlık hizmetlerini kabul edebilmelidir
gelisimedu igugelisim
Haftalık Öğrenim Kazanımları
• İleostomi / kolostomisi olan hastanın hemşire
tarafından taburculuk eğitimi yapılması gerekiyor
• Hasta herhangi bir normal olmayan durum
olduğu zaman yetkili kişilere belirtmesi gerektiği hastaya söylenmelidir.
• Hemşire hastaya gereken hemşirelik tanılarını belirlemesi gerekiyor.
• Uygun hemşirelik tanılarına uygun hemşirelik girişimleri uygulanmalıdır
Haftanın özeti
gelisimedu igugelisim
• Hemşirelik tanıları
• Cinsel işlevde bozulma
• Beden imajında bozulma
• Cilt bütünlüğünde bozulma riski
• Sıvı volüm eksikliği
• Beden gereksiniminden az beslenme
• Sosyal izolasyon
• Anksiyete
• Bilgi eksikliği dir
Önerilen Haftalık Çalışmalar
• Her öğrencinin konu ile ilgili bir
araştırma çalışması ve literatür
taraması yapması gerekiyor.
Başvurulan Kaynaklar
1. Cerrahi hemşireliği I Prof.Dr.Nermin Akyolcu Prof.Dr.Güler Aksoy, Prof.Dr. Nevin Kanan
2. Cerrahi hemşireliği II Prof.Dr.Nermin Akyolcu Prof.Dr.Güler Aksoy, Prof.Dr. Nevin Kanan
3. Cerrahi hemşireliği uygulama rehberi
Prof.Dr.Nermin Akyolcu Prof.Dr.Güler Aksoy, Prof.Dr. Nevin Kanan
4.Yara ve Stoma Bakımı Prof.Dr.Nermin Akyolcu Prof.Dr.Nevin Kanan
gelisimedu igugelisim
Bir Sonraki Ders Hakkında
• Üriner sistem stomaları ve bakımı
• Temel anatomi ve fizyoloji
• Ürostomi stoma tipleri
• Endikasyonları