C.TokatlÕ
SUCUL SøSTEMLERøN øZLENMESøNDE BAZI DøYATOME øNDEKSLERøNøN KULLANILMASI: GÜRLEYøK ÇAYI ÖRNEöø (ESKøùEHøR)
Cem TOKATLI
Trakya Üniversitesi øpsala Meslek Yüksekokulu Laboratuvar Teknolojisi ProgramÕ øpsala / EDøRNE, tokatlicem@gmail.com
Geliú Tarihi:20.09.2011 Kabul Tarihi:12.11.2012
ÖZET
Diyatomeler, tüm sucul sistemlerde bulunmalarÕ, kolay örneklenebilmeleri ve kommunite yapÕlarÕnÕn suyun fiziksel ve kimyasal yapÕsÕyla direkt olarak iliúkili olmalarÕ sebebi ile su kalitesi izleme çalÕúmalarÕnda en yaygÕn kullanÕlan biyoindikatör canlÕlardandÕr ve bu amaçla kullanÕlmak üzere birçok diyatome indeksi geliútirilmiútir. Trofik Diyatome øndeksi (TDI) ve Biyolojik Diyatome øndeksi (BDI), sucul sistemlerin trofik seviyelerinin belirlenmesinde kullanÕlan önemli diyatome indekslerindendir. Bu çalÕúmada, Gürleyik ÇayÕ YukarÕ HavzasÕ’ndan 2010 yÕlÕ ilkbahar mevsiminde epipelik diyatome örnekleri toplanmÕútÕr. ÇalÕúma sonucunda 19 cinse ait 45 tür tespit edilmiú ve Gürleyik ÇayÕ YukarÕ HavzasÕ su kalitesinin; TDI indeksine göre mezo – örtofik,BDI indeksine göre ise mezotrofik seviyede oldu÷u tespit edilmiútir.
Anahtar Kelimeler: Gürleyik ÇayÕ, Biyomonitorlama, Trofik Diyatome øndeksi, Biyolojik Diyatome øndeksi
USE OF SOME DIATOM INDICES FOR EVAULATING WATER QUALITY:
SAMPLE OF GÜRLEYøK STREAM (ESKøùEHøR)
ABSTRACT
Diatoms, which take part in all the aquatic systems, easy sampling and direct lyrelated to the physical and chemical structure of the aquatic ecosystems, are commonly used as bioindicator organisms for evaluating fresh waterquality and many diatomindices have been developed fort his purpose. Trophic Diaton Index (TDI) and Biological Diatom Index (BDI) provides in formation about trophic levels of the aquatic ecosystem. In this study, the epipelicdi atom swere collected from up stream of Gürleyik Stream in spring season of 2010. As a result, total of 45 species belonging 19 genus were identified and waterquality of up stream of Gürleyik Stream were determined as; meso – eutrophic stat eaccording to TD Iindex, mesotrophicst at eaccording to BDIindex.
Keywods: Gürleyik Stream, Biyomonitoring, Trophic Diaton Index, Biological Diatom Index 1.GøRøù
Su, yeryüzünün en basit yapÕlÕ bileúi÷i olmasÕna ra÷men tüm canlÕlar için hayati bir öneme sahiptir.
Sanayi ve teknoloji alanlarÕndaki aúÕrÕ geliúmeler, dünya nüfusundaki hÕzlÕ artÕú ve toplumlarda çevre bilincinin yeterince yerleútirilememesi kullanÕlabilir su kaynaklarÕnÕn günden güne kirlenmesine neden olmaktadÕr (Haviland, 2002; TokatlÕ, 2012). Bilindi÷i gibi kirlenen su kaynaklarÕnÕn temizlenmesi korunmasÕndan çok daha zor ve masraflÕ bir süreçtir (Tombul ve Bilgin, 1998). Do÷al habitatlarÕ en iyi koruma planÕ “hiç müdahale etmemektir”. Ancak günümüzde yeryüzünde do÷al habitatlar yok denecek
C.TokatlÕ kadar azaldÕ÷Õndan, “ekosistemlerin sürekli izlenmesi” en önemli koruma planlarÕndan biri haline gelmiútir. Tüm sucul sistemlerde her zaman bulunabilen diyatomeler, su kalitesinin biyolojik olarak izlenmesinde en yaygÕn kullanÕlan organizma gruplarÕndan biridir (Whitton and Kelly, 1995; AtÕcÕ ve ObalÕ, 1999; Goma et al., 2004; Solak et al., 2007; Kalyoncu et al., 2009; TokatlÕ and DayÕo÷lu, 2011).
TDI (Trofik Diyatome øndeksi) ve BDI (Biyolojik Diyatome øndeksi), Zelinka ve Marvan (1961) tarafÕndan geliútirilen formüle dayanarak, sucul sistemlerde trofik seviyelerin belirlenmesi amacÕ ile uygulanan biyotik indekslerdir. TDI indeksi daha çok ötrofikasyon kontrolü ve tespiti amaçlÕ uygulamalarda kullanÕlmaktadÕr (Kellyand Whitton, 1995). BDI indeksinde ise sucul sistemlerde en geniú yayÕlÕúa sahip 209 diyatome taksonunun ekolojik istekleri baz alÕnmaktadÕr (Lenoirand Coste, 1996).
Gürleyik ÇayÕ ve bölgesi 32’si endemik olan 332 bitki türüne ev sahipli÷i yapan ve ekolojik anlamda Türkiye’nin en önemli alanlarÕndan biridir (Ocak ve ark., 2010). Bu çalÕúma ile önemli biyolojik zenginliklere sahip oldu÷u bilinen Gürleyik ÇayÕ yukarÕ havzasÕnda belirlenen istasyondan toplanan epipelik diyatomeler kullanÕlarak Trofik Diyatome øndeksi (TDI) ve Biyolojik Diyatome øndeksi (BDI) hesaplanmÕú ve bölgenin trofik seviyesi belirlenmeye çalÕúÕlmÕútÕr.
2.MATERYAL VE METOD 2.1.ÇalÕúma AlanÕ
Eskiúehir iline yaklaúÕk 120 km uzaklÕkta olan ve ismini verdi÷i Gürleyik Köyü ile birlikte toplam beú köye de hayat veren Gürleyik ÇayÕ, do÷al güzelli÷i ile ön plana çÕkmaktadÕr. Bu çalÕúmada, Gürleyik ÇayÕ YukarÕ HavzasÕ’ndan (De÷irmen Bölgesi), 2010 yÕlÕ ilkbahar mevsiminde epipelik diyatome örnekleri toplanmÕútÕr(ùekil 1).Örneklem alanÕnÕn yakÕn çevresinde herhangi bir endüstriyel kuruluú bulunmamasÕna ra÷men bölge azda olsa organik deúarja maruz kalmaktadÕr.
2.2.Örneklerin ToplanmasÕ ve Teúhisler
Epipelik diyatome örnekleri 2 cm çapÕnda, 1 m uzunlu÷unda cam borunun sediment üzerinde ÕúÕnsal olarak gezdirilmesi ile toplanmÕútÕr. Boruya dolan çamurlu su 1 lt’lik plastik kaplara boúaltÕlmÕútÕr. AynÕ gün içinde laboratuvara getirilen örnekler içlerindeki çamurun çökelmesi için bekletildikten sonra yakma iúlemine tabi tutulmuútur (Raund, 1981). Diyatomelerin organik materyallerinin giderilmesi amacÕ ile, kimyasal analizler için hazÕrlanmasÕnda; epipelik diyatomelerin bulundu÷u su örne÷ine eúit hacimde % 98 lik sülfürik asit (H2SO4) ve % 35 lik nitrik asit (HNO3) karÕúÕmÕ ilave edilmiú ve çeker ocakta 120 oC de 20 dakika kaynatÕlmÕútÕr. Bu iúlem sonunda, organik maddelerden ayrÕlan diyatome frustullerinin içinde bulundu÷u suyun asitli÷i saf su ile yÕkanarak giderilmiútir. Diyatome frustullerini içeren nötr haldeki süspansiyondan bir damla alÕnarak, lamel üzerine damlatÕlmÕú ve kurumaya bÕrakÕlmÕútÕr. Daha sonra lamel, ince uçlu bir pens ile alÕnÕp diyatomeleri taúÕyan yüzeyi, önceden alkol ile temizlenmiú ve üzerine bir damla Kanada balsamÕ konmuú lam üzerine gelecek úekilde yerleútirilmiútir (YÕldÕrÕm, 1995).
Diyatomelerin incelenmesi, 10 x 100 büyütmeli Olympus BX 51 marka araútÕrma mikroskobu ile yapÕlmÕútÕr ve toplam 156 valve teúhis edilmiútir. Teúhisler için; Cox (1996), Krammer ve Lange-Bertalot (1986; 1988; 1991a; 1991b), Taylor (2007) kullanÕlmÕútÕr.
C.TokatlÕ
ùeki 1. Gürleyik Bölgesi HaritasÕ 2.3.øndexlerin HesaplanmasÕ
Trofik Diyatome øndeksi (TDI) aúa÷Õdaki formül kullanÕlarak hesaplanmÕútÕr (Kellyand Whitton, 1995):
TDI = (WMS × 25) – 25 WMS = ȈAj × Sj × Vj/Aj × Vj
WMS: Taksonun ortalama hassasiyeti Aj:J türüne ait birey sayÕsÕ
Sj:J türünün besin hassasiyeti (1 – 5) Vj:J türünün indicator de÷eri (1 – 3).
Biyolojik Diyatome øndeksi (BDI) ise “IBD Calculate With Excel” programÕ kullanÕlarak otomatik olarak hesaplanmÕútÕr (Lenoirand Coste, 1996; http://omnidia.free.fr/download.htm).
Çizelge 1. BDI ve TDI indeksleri skalalarÕ
øndeks De÷eri SÕnÕf Trofi Biyolojik Diyatome øndeksi (LenoirandCoste, 1996)
>17 Yüksek Kalite Oligotrofik
15 – 17 øyi Kalite Oligo-Mezotrofik 12 – 15 Orta Kalite Mezotrofik 9 – 12 Düúük Kalite Mezo-Ötrofik
<9 Kötü Katile Ötrofik
Trofik Diyatome øndeksi (KellyandWhitton, 1995)
< 35 - Oligotrofik
35 – 50 - Oligo-Mezotrofik
50 – 60 - Mezotrofik
60 – 75 - Ötrofik
> 75 - Hipertrofik
C.TokatlÕ 3. BULGULAR VE TARTIùMA
Gürleyik ÇayÕ YukarÕ HavzasÕ’nda yer alan De÷irmen Bölgesi’nden elde edilen epipelik diatome taksonlarÕnÕn bolluk (A) ve Trofik Diyatome øndeksine göre besin hassasiyeti (S) ve indikatör verileri (V) Tablo 2’de verilmiútir. ÇalÕúma sonucunda 19 cinse ait toplam 45 tür tespit edilmiútir ve Cymbella amphicephala Naegeli, Navicula tripunctata (O.F. Müller) Bory ve Nitzschiadissipata (Kützing) Grunow türlerinin bölgedeki en baskÕn taksonlar oldu÷u belirlenmiútir (ùekil 2).
Çizelge 2.TDI indeksine göre tespit edilen diyatome türlerinin A, S ve V de÷erleri
Türler A S V A.S.V A.V
Amphorapediculus(Kützing) Grunow 3 5 2 30 6
CocconeisplacentulaEhrenberg 2 3 2 12 4
Cocconeisplacentula var. lineata(Ehrenberg) Cleve 7 3 2 42 14
Cymatopleuraelliptica(Brebisson) W.Smith 1 4 1 4 1
CymbellaamphicephalaNaegeli 11 2 1 22 11
CymbellaneocistulaKrammer 2 2 1 4 2
Cymbellagracilis(Ehrenberg) Kützingproparte 3 2 1 6 3
Cymbellahungarica(Grunow) Pantocsek 2 2 1 4 2
DiatomavulgarisBory 1 2 1 2 1
DiatomavulgarismonotypeproductaBory 1 2 1 2 1
Encyonemaventricosum(Agardh) Grunow 8 2 1 16 8
Fragilariacapucina var. rumpens(Kützing) Lange-Bertalot 5 2 2 20 10
Fragilariaulna var. acus(Kützing) Lange-Bertalot 1 2 1 2 1
Gomphonemaangustatum(Kützing) Rabenhorst 1 1 2 2 2
GomphonemaclavatumEhrenberg 4 3 1 12 4
GomphonemaparvulumKützing 3 5 3 45 9
GomphonematruncatumEhrenberg 5 3 1 15 5
Gyrosigmaacuminatum(Kützing) Robenhorst 1 5 2 10 2
Gyrosigmaattenuatum(Kützing) Cleve 1 5 2 10 2
MelosiravariansAgardh 1 4 2 8 2
Meridioncirculare(Greville) C.A.Agardh 1 2 3 6 3
NaviculacapitatoradiataGermain 6 3 2 36 12
NaviculacryptocephalaKützing 2 4 1 8 2
NaviculacryptotenellaLange-Bertalot 1 5 2 10 2
NaviculamenisculusSchumann 3 4 1 12 3
NavicularadiosaKützing 3 4 1 12 3
NavicularecensLange-Bertalot 2 4 1 8 2
NaviculasymmetricaPatrick 2 4 1 8 2
Naviculatripunctata(O.F.Müller) Bory 11 4 2 88 22
NaviculatrivialisLange-Bertalot 2 4 1 8 2
NaviculavenetaKützing 8 4 1 32 8
NitzschiaamphibiaGrunow 1 5 3 15 3
Nitzschiadissipata(Kützing) Grunow 12 5 2 120 24
Nitzschiadubium(Ehrenberg) Cleve 1 4 1 4 1
Nitzschialinearis(Agardh) W.Smith 8 4 1 32 8
Nitzschiapalea(Kützing) W.Smith 3 5 1 15 3
Nitzschiasinuata var. tabellariaGrunow 2 4 1 8 2
Pinnulariaviridis (Nitzsch) Ehrenberg 4 1 3 12 12
C.TokatlÕ Planothidiumrostratum(Oestrup) Round&Bukhityarova 4 5 2 40 8
Rhopalodiagibba(Ehrenberg) O Müller 1 1 1 1 1
StauroneisancepsEhrenbergsensulato 2 5 2 20 4
SurirellaangustaKützing 6 3 1 18 6
SurirellasubsalsaW.Smith 2 3 1 6 2
TryblionellaapiculataGregory 5 4 1 20 5
Tryblionellahungarica(Grunow) D.G.Mann 1 4 1 4 1
TOPLAM 156 811 231
ÇalÕúmamÕzda en baskÕn taksonlar olan C.amphicephala, N.tripunctatave N.dissipatakozmopolit türlerdir ve oldukça geniú yayÕlÕúa sahiptirler. C.amphicephala‘nÕn genellikle oligo – mesotrofik sularÕ tercih etti÷i, N.tripunctata’nÕn ötrofik sular için iyi bir indikatör oldu÷u ve N.dissipata’nÕn orta – yüksek elektrolit içerikli sularda daha fazla yayÕlÕú gösterdi÷i bildirilmiútir (Taylor et al., 2007).
ÇalÕúmamÕzda, Gürleyik ÇayÕ YukarÕ HavzasÕ’nda tespit edilen epipelik diyatome taksonlarÕ kullanÕlarak hesaplanan Trofik Diyatome øndeksi (TDI) de÷erinin 62,77 oldu÷u ve buna göre bölge sularÕnÕn mezo – örtofik karaktere sahip oldu÷u;heasplanan Biyolojik Diyatome øndeksi (BDI) de÷erinin ise 13,88 oldu÷u ve buna göre bölge sularÕnÕn mezotrofik karaktere sahip oldu÷u tespit edilmiútir.
Gürbüz ve KÕvrak (2002), Karasu Nehri’nde yaptÕklarÕ çalÕúmada bazÕ diyatome indeksleri kullanarak havzanÕn su kalitesini belirlemiúlerdir. Saprobi øndeksi (SI) ve Trofik Diyatome øndeksi (TDI) verilerine göre nehrin aúa÷Õ havzasÕnÕn organik olarak önemli ölçüde kirlendi÷ini ve ötrofikasyona maruz kaldÕ÷ÕnÕ bildirmiúlerdir. AyrÕca Generik Diyatome øndeksi (GI) hariç çalÕúmalarÕnda kullanÕlan tüm indekslerin (SI, TDI ve DAIpo) KOø, BOø, çözünmüú oksijen ve nütrient seviyeleri ile kuvvetli korelasyonlar gösterdi÷ini bildirmiúlerdir.
Karacao÷lu ve ark. (2008), Emet ÇayÕ’nda yaptÕklarÕ çalÕúmada Trofik Diyatome øndeksi kullanarak su kalitesini tespit etmeye çalÕúmÕúlar ve TDI indeksinin bölgede diyatome florasÕnÕ iyi temsil etti÷ini ancak su kalitesini yeterince iyi yansÕtamadÕ÷ÕnÕ tespit etmiúlerdir.
DalkÕran ve ark. (2008), Orhaneli ÇayÕ’nÕn su kalitesini Trofik Diyatome øndeksi kullanarak belirlemiúler ve çalÕúmalarÕnÕn sonucunda TDI indeksinin komunite yapÕlarÕnÕ karakterize eden kuvvetli bir metrik oldu÷unu ve TDI verileri ile suda tespit edilen bazÕ inorganik kirlilik parametrelerinin kuvvetli korelasyonlar gösterdi÷ini tespit etmiúlerdir.
Kalyoncu ve ark. (2009), Türkiye’nin güneyinde yer alan iki akarsuda yaptÕklarÕ çalÕúmada (Isparta ve DarÕören ÇaylarÕ), toplam 110 diyatome taksonu tespit etmiú, Swiss Diyatome Indexi (DI-CH), Trofik øndex (TI) ve Saprobik øndex (SI) kullanarak bölgenin su kalitesini belirlemiú, indekslerin karúÕlaútÕrmalÕ performanslarÕnÕ de÷erlendirmiú ve bazÕ fizikokimyasal parametreler ile indekler arasÕndaki iliúkileri araútÕrmÕúlardÕr. Çözünmüú oksijen, klorür, BOø ve nütrient seviyeleri ile indekslararasÕnda kuvvetli iliúkiler tespit edildi÷ini, ayrÕca DI-CH ve TI indekslerinin SI indeksinden daha güvenilir oldu÷unu ve bölgede kullanÕlabilirliklerinin daha yüksek oldu÷unu bildirmiúlerdir.
Solak (2011) tarafÕndan Porsuk ÇayÕ YukarÕ HavzasÕ’nda yapÕlan bir çalÕúmada, bazÕ diyatome indeksleri kullanÕlarak bölgenin su kalitesi tespit edilmiútir. Uygulanan Trofik Diyatome øndeksine göre, kayna÷a yakÕn bölgelerin II. sÕnÕf (TDI = 39 – 44; oligo-mezotrofik), yo÷un kirlilik baskÕsÕna maruz kaldÕ÷Õ bilinen Kütahya çÕkÕú bölgesinde ise V. sÕnÕf (TDI = 121; hipertrofik) su kalitesine sahip oldu÷unu belirtmiútir.
Adrian (2011) tarafÕndan yapÕlan bir çalÕúmada, Cerna Nehrinin (Romanya) su kalitesi bazÕ diyatome indeksleri kullanÕlarak tespit edilmiútir. Cerna Nehri HavzasÕ su kalitesinin istasyonlara ve mevsimlere
C.TokatlÕ göre de÷iúiklik sergiledi÷i ve Biyolojik Diyatome øndeksine göre bölge sularÕnÕn %92’sinin oligotrofik karaktere sahip oldu÷u tespit edilmiútir (BDI > 17).
ùekil 2. En baskÕn taksonlar (sÕrasÕyla C. amphicephala, N. tripunctata ve N. dissipata)
TokatlÕ ve ark. (2011) tarafÕndan yapÕlan bir çalÕúmada, Gürleyik ÇayÕ YukarÕ HavzasÕ’nda bazÕ element biyoakümülasyonlarÕ tespit edilmiú ve inorganik kirlilik parametreleri açÕsÕndan bölgenin su ve sediment kalitesinin oldukça yüksek oldu÷u belirtilmiútir. Hiçbir inorganik kirlili÷e maruz kalmadÕ÷Õ bildirilen Gürleyik ÇayÕ’nÕn çevresinde yerleúim sÕnÕrlÕdÕr ve herhangi bir sanayi kuruluúu bulunmamaktadÕr.
Ancak, neredeyse tüm sucul sistemlerde oldu÷u gibi Gürleyik ÇayÕ çevresinde de çok yo÷un olmasa da tarÕmsal faaliyetler yürütülmektedir. ÇalÕúmamÕzda elde edilen TDI ve BDI verilerine göre bölgede tespit edilen hafif organik kirlilik yükünün temel nedenlerinin tarÕmsal faaliyetler ve örneklem noktasÕnÕn yanÕnda yer alan aktif çalÕúan de÷irmen oldu÷u düúünülmektedir. AyrÕca çalÕúmamÕzda kullanÕlan her iki biyotik diyatome indeksi verilerine göre de bölge sularÕnÕn trofik seviyelerinin benzer olmasÕ, indekslerde kullanÕlan komunite çeúitliliklerinin ve taksonlarÕn farklÕ olmasÕna ra÷men TDI ve BDI indekslerinin,bölgede su kalitesinin biyomonitorlanmasÕnda uygun ve kullanÕlabilir oldu÷unu iúaret etmektedir.
C.TokatlÕ KAYNAKÇA
[1] Adrian, S., 2011. Study of the epilithicdiatom communities from the Cerna River.Ph.D.
THESIS,Cluj-Napoca.
[2] AtÕcÕ, T., ObalÕ, O., 1999. A Study on Diatoms in Upperpart of Çoruh River, Turkey. Gazi Üniv.
Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 12 (3) ; 473 – 496.
[3] Cox, E.J., 1996. Identification of Freswater Diatomsfrom Live Material. Chapman&Hall. First Edition, 158 pp.
[4] DalkÕran, N., Karacao÷lu, N., Dere, ù. and ùentürk, E. 2008. Orhaneli ÇayÕ’nÕn Kirlilik Düzeyinin Diyatomelere DayandÕrÕlarak SaptanmasÕ. 23-27 Haziran, 19. Ulusal Biyoloji Kongresi Özet KitapçÕ÷Õ, Trabzon, 228 pp.
[5] Ero÷lu, S., TokatlÕ, C., Solak, C. N., 2008. Diyatomelerinin Kirlilik AçÕsÕndan Önemine Genel Bir BakÕú. Üniversite Ö÷rencileri III. Çevre SorunlarÕ Kongresi, 15 – 16 MayÕs 2008, østanbul.
[6] Gomà, J., Ortiz, R., Cambra, J., Ector, L. 2004. Water quality evaluation in Catalonian Mediterranean Rivers using epilithic diatoms as bioindicators. Vie Milieu, 54(2-3): 81-90.
[7] Gürbüz, H. and KÕvrak, E. 2002. Use of epilithicdi atoms to evaluate waterquality in the Karasu River of Turkey. J. Environ mental Biology, 23(3): 239-246.
[8] HavÕland, W.A., 2002. Kültürel Antropoloji (Çev: Hüsamettin ønaç, Seda Çiftçi). No: 143.
Sosyoloji Serisi: 3. østanbul: Kaktüs YayÕnlarÕ.
[9] http://omnidia.free.fr/download.htm
[10] Kalyoncu, H.,Çiçek, N.L., Akköz, C., Yorulmaz, B. 2009. Comparative performance of diatom indices in aquatic pollution assessment. African Journal of Agricultural Research, Vol. 4 (10):
1032-1040.
[11] Karacao÷lu, N., DalkÕran, N., Dere, ù. and ùentürk, E. 2008. Emet ÇayÕ’nÕn Kirlilik Düzeyinin Diyatomelere DayandÕrÕlarak SaptanmasÕ. 23-27 Haziran, 19. Ulusal Biyoloji Kongresi Özet KitapçÕ÷Õ, Trabzon, 228 pp.
[12] Kelly, M.G. and Whitton, B.A. 1995. The Trophic Diatom Index: a new Õndex formonitoring eutrophication in rivers. J. Appl. Phycol., 7: 433-444.
[13] Krammer, K.,Lange-Bertalot, H., 1986. “Bacillariophyceae. 1. Teil: Naviculaceae.
Süßwasservonmittel europa”, Gustav Fischer Verlag, Band 2-1, Stuttgart.
[14] Krammer, K.,Lange-Bertalot, H., 1988. “Bacillariophyceae. 2. Teil: Bacillariophyceae, Epithemiaceae, Surirellaceae. Süßwasservonmitteleuropa” Gustav Fischer Verlag, Band 2-2, Stuttgart.
C.TokatlÕ [15] Krammer, K.,Lange-Bertalot, H., 1991a. “Bacillariophyceae. 3. Teil: Centrales, Fragilariaceae,
Eunotiaceae. Süßwasservonmitteleuropa”, GustavFischerVerlag, Band 2-3, Stuttgart.
[16] Krammer, K.,Lange-Bertalot, H., 1991b. “Bacillariophyceae. 4. Teil: Achnantheceae, Kritische Ergänzungenzu Navicula (Lincolatae) und Gomphonema”, Cesamptliteraturverzeichnis .Süßwasservonmittel europa. Gustav Fischer Verlag, Band 2-4, Stuttgart.
[17] Lenoir, A. And Coste, M. 1996. Development of a practicaldiatomindex of overall waterquality applicable to the French nationalwater board network. In: B.A. Whittonand E. Rott (Eds.), Use of Algae for Monitoring Rivers II. Institutfur Botanik. Univ. Innsbruck, Innsbruck: 29-43.
[18] Ocak, A., Koyuncu, O., YaylacÕ, K., Öztürk, D ve Karakaya, M. 2010 Eskiúehir’in SaklÕ Cenneti Gürleyik Flora ve FaunasÕ, Eskiúehir Büyükúehir Belediyesi Temmuz 2010
[19] Round, F. E. 1981. TheEcology of Algae. Cambridge UniversityPress, Cambridge. 653 p.
[20] Solak, C. N., 2011. The Application of Diatom Indices in theUpper Porsuk Creek Kütahya – Turkey. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 11: 31-36.
[21] Solak, C.N.,Fehér, G., Barlas, M. andPabuçcu, K. 2007. Use of epilithicdi atoms to evaluate waterquality of Akçay Stream (Büyük Menderes River) in Mugla/Turkey. Archiv Für Hydrobiologie Suppl., 161 (3-4), LargeRivers, 17(3-4): 327-338.
[22] Taylor, J.C., Harding, W.R. ve Archibald, C.G.M., 2007. An Illustrated Guide to Some Common Diatom Species From South Africa. Report to the waterre search commision.
[23] TokatlÕ, C. and DayÕo÷lu, H., 2011. Use of Epilithic Diatoms to Evaluate Water Quality of Murat Stream (Sakarya River Basin, Kütahya): Different Saprobity Levels and pH Status.Journal of Applied Biological Sciences 5 (2): 55-60.
[24] Tokatli, C., Köse, E., Uysal, K., Çiçek, A. ve Arslan, N., 2011. Porsuk Baraj Gölü Epipelik Diyatome Frustullerinde Makro ve Mikro Element KonsantrasyonlarÕnÕn Belirlenmesi.TarÕm Bilimleri AraútÕrma Dergisi 4 (2): 1-6.
[25] Tombul, M. ve Bilgin, M., 1998. Eskiúehir YeraltÕ SularÕnÕn Kirlenme Sebepleri ve Kirlenme Düzeyi. In: Kayseri 1. AtÕksu Sempozyumu Bildiri KitabÕ, Kayseri, Turkey, 22-24 Haziran.
[26] Whitton, B.A., Kelly, M.G. 1995. Use of algae and other plants for monitoring rivers. Aust. J.
Ecol., 20:45-56.
[27] YÕldÕrÕm, V., 1995. Hazar Gölü (Gölcük) Sivrice ølçesi TarafÕndaki Koy’un Temiz ve Kirli Kesimlerinde Fitoplankton ve Bentik Alg FlorasÕnÕn AraútÕrÕlmasÕ. Doktora Tezi. FÕrat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, ElazÕ÷.
[28] Zelinka, M. And Marvan, P. 1961. Zur Präzisierung der biologischenklassifikation der Reinheitflie ȕender Gewässer.-Arch. Hydrobiol., 57:389-407.
