İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ... V İÇİNDEKİLER ... VII TABLOLARIN LİSTESİ ... XIV ŞEKİLLERİN LİSTESİ ... XV
GİRİŞ ... 1
I. BÖLÜM: KAVRAMSAL ÇERÇEVE ... 5
1. ULUSAL ADLİ MUHASEBE ... 5
1.1. Adli Muhasebe İle İlgili Kavramlar ... 7
1.1.1. Adli Kavramı ... 8
1.1.2. Adli Bilimler Kavramı ... 8
1.1.3. Hile, Yolsuzluk ve Suiistimal Kavramları ... 10
1.2. Ulusal Adli Muhasebenin Tarihsel Gelişimi ... 12
1.3. Ulusal Adli Muhasebeye Duyulan İhtiyaç ... 14
1.4. Ulusal Adli Muhasebe Çalışma Alanları ... 17
1.4.1. Dava Destekleri ... 17
1.4.2. Uzman Tanıklık ... 18
1.4.3. Hile, Yolsuzluk ve Suiistimal Denetçiliği ... 20
2. ULUSLARARASI ADLİ MUHASEBE... 22
2.1. Kavramsal Çerçeve ... 24
2.1.1. Uluslararası Boyutta Adli Kavramı ... 25
2.1.2. Adli Muhasebe Uzmanları ve Etik ... 25
2.1.3. Uluslararası Boyutta Adli Bilimler Kavramı ... 28
2.1.4. Uluslararası Hile, Yolsuzluk ve Suiistimal Kavramı ... 28
VIII
2.3. Uluslararası Adli Muhasebe Tanımları ... 30
2.4. Uluslararası Adli Muhasebeyi Ortaya Çıkaran Ortam ... 32
2.5. Uluslararası Adli Muhasebeye Duyulan İhtiyaç ... 34
2.6. Uluslararası Adli Muhasebe Çalışma Alanları ... 36
2.6.1. Uluslararası Dava Destekleri ... 36
2.6.2. Uluslararası Uzman Tanıklık ... 37
2.6.3. Uluslararası Hile, Yolsuzluk ve Suiistimal Denetçiliği ... 38
2.7. Hile Üçgeni ... 40
2.7.1. Baskı ... 41
2.7.2. Fırsat Unsuru ... 42
2.7.3. Haklı Gösterme ... 43
2.8. Adli Muhasebe İle İlgili Bilim Dalları ... 44
2.8.1. Adli Muhasebe Hukuk İlişkisi ... 45
2.8.2. Adli Muhasebe Kriminoloji İlişkisi ... 46
2.8.3. Adli Muhasebe Psikoloji İlişkisi ... 47
2.8.4. Adli Muhasebe-Antropoloji ... 47
2.8.5. Adli Muhasebe-Denetim İlişkisi ... 48
II. BÖLÜM: ULUSLARARASI DAVA DESTEKLERİ ... 51
1. ULUSLARARASI HUKUK ... 51
1.1. Uluslararası Sözleşme Hukuku ... 53
1.2. Uluslararası Deniz Hukuku ... 54
1.3. Uluslararası Ceza Hukuku ... 55
1.4. Uluslararası Hava Hukuku ... 56
2. ULUSLARARASI MAHKEMELER ... 56
2.1. Uluslararası Adalet Divanı (UAD) ... 57
IX
2.2. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) ... 57
2.3. Eski Yugoslavya İçin Ceza Mahkemesi ... 58
2.4. Ruanda İçin Ceza Mahkemesi ... 60
2.5. La Haye Sürekli Hakemlik Mahkemesi (PCA) ... 61
2.6. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ... 61
2.7. Avrupa Birliği Adalet Divanı ... 62
2.8. Amerika İnsan Hakları Mahkemesi ... 64
2.9. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi ... 65
3. ULUSLARARASI DAVA DESTEKLERİNDE KULLANILAN TEKNİKLER ... 66
4. ULUSLARARASI DAVA DESTEKLERİNDE ADLİ MUHASEBE ÜCRETLERİ ... 68
5. ULUSLARARASI DAVA DESTEK HİZMETLERİ ... 69
6. ULUSLARARASI DAVA DESTEK HİZMETLERİNDE ZORLUKLAR ... 73
7. ULUSLARARASI DAVA DESTEK HİZMETLERİNDE ALTERNATİF ÇÖZÜMLER ... 74
8. ANAYASA HUKUKUNUN ULUSLARARASILAŞMASI ... 75
III. BÖLÜM: ULUSLARARASI UZMAN TANIKLIK UYGULAMALARI ... 77
1. ULUSLARARASI UZMAN TANIKLIK ... 77
2. ULUSLARARASI UZMAN TANIĞIN NİTELİKLERİ ... 80
3. ULUSLARARASI UZMAN TANIKLIĞA DUYULAN İHTİYAÇ ... 82
4. ULUSLARARASI UZMAN TANIKLIKTA ÜCRETLENDİRME ... 83
5. ULUSLARARASI UZMAN TANIKLIK TEKNİKLERİ ... 84
6. ULUSLARARASI UZMAN TANIKLIKTA RAPOR YAZMA ESASLARI ... 87
X
7. ULUSLARARASI UZMAN TANIKLIK ÇALIŞMA ALANLARI ... 89
7.1. Uluslararası Mahkemelerdeki Çalışma Alanları ... 89
7.2. Uygulamada Yaygın Görülen Çalışma Alanları ... 90
8. ULUSLARARASI UZMAN TANIKLIKTA SORUNLAR ... 90
8.1. Uzmanlığı İspat İle İlgili Sorunlar ... 90
8.2. Uzman Görüşünü Kabul Ettirme İle İlgili Sorunlar ... 91
8.3. Diğer Sorunlar ... 92
IV. BÖLÜM: ULUSLARARASI HİLE (ÖZEL) DENETİM HİZMETLERİ ... 93
1. HİLE ELMASI YAKLAŞIMI ... 93
2. ULUSLARARASI HİLE MAĞDURLARI ... 96
3. ULUSLARARASI HİLE FAİLLERİ ... 98
4. ULUSLARARASI HİLEKÂRIN DÜŞÜNCE YAPISI ... 101
6. ULUSLARARASI HİLE GERÇEKLEŞTİRENLERİN PROFİLLERİ . 105 7. ULUSLARARASI HİLE TESPİTLERİNDE ADLİ MUHASEBEYE DUYULAN İHTİYAÇ ... 107
8. ULUSLARARASI HİLE TESPİT ETME TEKNİKLERİ ... 109
8.1. Yazılı İfade Alma Tekniği ... 110
8.2. Sözlü İfade Alma (Sorgulama) Tekniği ... 111
8.3. Doğrulama (Teyit etme) Tekniği ... 113
8.4. Yeniden Hesaplama Tekniği ... 113
8.5. Analitik İnceleme Tekniği ... 113
8.6. Fiziki İnceleme (Gözlem) Tekniği ... 114
8.7. Belge İnceleme Tekniği ... 114
8.8. Veri Madenciliği ... 115
8.10. Teknik Takip ... 119
XI
8.11. Öğrenme ... 120
8.12. Elektronik Posta İncelemeleri ... 121
9. ULUSLARARASI HİLE ÖNLEME TEKNİKLERİ ... 122
10. ULUSLARARASI HİLE ÇALIŞMALARINDA ADLİ MUHASEBE ÜCRETLERİ ... 124
11. HİLE RİSKİNİN ÖLÇÜLMESİ ... 125
12. DELİLLENDİRMEYE İLİŞKİN GENEL KURALLAR ... 130
13. RİSK YÖNETİMİ ... 132
V. BÖLÜM: ULUSLARARASI ADLİ MUHASEBE İLE İLGİLİ MALİ SUÇLAR ... 137
1. KARA PARA AKLAMA SUÇU ... 137
1.1. Fonların Yasadışı İthali ... 140
1.2. Şirinler Yöntemi ... 140
1.3. Parçalama Yöntemi ... 140
1.4. Vergi Cennetleri... 141
1.5. Oto-Finans Borç Metodu ... 141
1.6. Paravan Ya da Hayali Şirketlerin Kullanılması: ... 141
1.7. Nakit Para Kullanılan İşyerlerinin İşletilmesi (Göstermelik Şirketler) ... 142
1.9. Sahte ya da Şişirilmiş Faturaların Kullanılması ... 142
1.10. Döviz Alımı ve Döviz Büfelerinin Kullanılması ... 142
1.11. Alternatif Havale Sistemleri ... 142
1.12. Şans Oyunlarındaki İkramiyelerin Alınması ... 142
2. ULUSLARARASI KREDİ DOLANDIRICILIKLARI ... 143
3. ULUSLARARASI SERMAYE PİYASASI SUÇLARI ... 146
4. ULUSLARARASI TİCARET DOLANDIRICILIKLARI ... 149
XII
4.1. Uluslararası Hile Riski Göstergeleri ... 153
4.2. Uluslararası Ödeme Belgeleri ... 155
5. ÇOK ULUSLU ŞİRKETLERDE HİLE, YOLSUZLUK VE SUİİSTİMALLER ... 156
6. ULUSLARARASI ŞİRKET BİRLEŞME VE DEVİRLERİNE YÖNELİK HİLELER ... 157
7. ULUSLARARASI YATIRIM HİLELERİ ... 158
8. ULUSLARARASI BELGE SAHTEKÂRLIKLARI ... 159
9. PONZİ HİLESİ ... 161
10. SİBER SUÇLAR ... 162
10.1. Veri Suçları ... 163
10.1.1. Verilerin çalınması ... 164
10.1.2. Verilerin durdurulması ... 164
10.1.3. Verilerin bozulması ... 164
10.1.4. Verilerin değiştirilmesi ... 164
10.1.5. Verilerin silinmesi ... 165
10.2. Yetkisiz erişim suçları ... 165
10.2.1. Yetkisiz erişim ... 165
10.2.2. Yetkisiz dinleme ... 165
10.2.3. Hesap ihlali ... 166
10.2.4. Virüs bulaştırma ... 166
10.3. Ağ Suçları ... 166
10.3.1. Ağların sabotajı... 166
10.3.2. Ağların engellenmesi ... 166
10.4. Bilişim Suçlarını İşleyenler ... 167
10.4.1. Hacker veya Cracker ... 167
10.4.2. Özentiler ... 168
XIII
10.4.3. Eylemci Bilişim Korsanı (Hactivist) ... 168
11. ULUSLARARASI YOLSUZLUKLAR ... 169
VI. BÖLÜM: ADLİ MUHASEBE EĞİTİMİ ... 171
1. ADLİ MUHASEBE EĞİTİMİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER 171 3. KURS VE MESLEK İÇİ EĞİTİM ÖNERİLERİ ... 174
4. LİSANS DÜZEYİNDE ADLİ MUHASEBE EĞİTİMİ ... 178
5. YÜKSEK LİSANS DÜZEYİNDE ADLİ MUHASEBE EĞİTİMİ ... 180
6. ADLİ MUHASEBE DOKTORA PROGRAMLARI ... 181
7. ULUSLARARASI BOYUTU DİKKATE ALAN EĞİTİMLER ... 182
8. ULUSLARARASI ADLİ MUHASEBE EĞİTİMİNDE ÜZERİNDE DURULMASI GEREKENLER ... 184
VII. BÖLÜM: ÖRNEK UYGULAMALAR ... 187
7.1. Örnek Olay 1... 187
7.2. Örnek Olay 2... 188
7.3. Örnek Olay 3... 190
7.4. Örnek Olay 4... 192
7.5. Örnek Olay 5... 193
7.6. Örnek Olay 6... 204
SONUÇ VE ÖNERİLER ... 213
KAYNAKLAR ... 217