YÜKSEKLİK / İRTİFA / UÇUŞ SEVİYESİ

(1)

YÜKSEKLİK / İRTİFA / UÇUŞ SEVİYESİ

1. Tanım

Hava araçlarının ve/veya belirli maniaların dikeydeki pozisyonlarını belirtmek için birkaç yol vardır.

Her birinin belirli anlamı ve kullanıldığı durumlar bulunmaktadır.

 Yükseklik

  İrtifa

  Uçuş seviyesi



2. Birimler

Genel olarak dikey pozisyonlar FEET (ft) cinsinden ifade edilir.

Dünyanın bazı yerlerinde, dikey konumlar METRE (m) cinsinden ifade edilebilir.

Not: Çin kendi hava sahasında “metre” kullanmıştır. Rusya Federasyonu Geçiş İrtifasının (TA) altında

“metre” birimini kullanmaktadır.

'Feet' (ft) birimi bazen ' işaretiyle kısaltılır. (örnek: 1000' = 1000 ft)

Hava aracında bulunan ekipmanlara bağlı olarak, basınç altimetresi’ne bir değer girilecektir :

 Hecto Pascal (hPa)

  Civa Basıncı (in Hg).

Civa basıncı birimine göre ayarlanmış bir altimetre örneği

(2)

3. Yükseklik, İrtifa, Uçuş Seviyesi

3.1.Yükseklik ve QFE

Yükseklik, bir uçağın herhangi bir yüzeyin üstündeki dikey mesafedir. (binalar, dağlar, göl vs.).

QFE, bir havaalanı pist eşiği gibi belirli bir referans noktasındaki atmosferik basınçtır.

Ayarlandığında, altimetre, belirtilen referans noktasının üzerindeki yüksekliği okur.

Yükseklik feet cinsinden AGL olarak ifade edilir.

Bir radyo-altimetre, sadece havaalanlarının değil, o anda uçmakta olduğunuz her şeyin üzerindeki YÜKSEKLİĞİ gösterir.

Radyo altimetre örneği

Bir havaalanının QFE değerini ayarlarsak, altimetre her zaman, bu uçuş alanının üzerindeki yüksekliği gösterecektir. Havaalanı zemininde altimetre 0 feet (sıfır) gösterecektir. Havaalanı yüksekliği ne kadar yüksekse, QFE de o kadar düşük olur.

Yükseklik İrtifa Uçuş Seviyesi Version 1.5 27 Mart 2017 Sayfa 2

(3)

Dezavantajlar:

Bir havaalanı çoğu zaman çevredeki hava sahalarından daha düşük veya daha yüksek olduğu için, her havaalanı için QFE, birkaç mil uzakta olsa bile, tamamen farklı olacaktır.

Pilotlar uçtukları her hava sahasının altimetre ayarını o alanın QFE'sine değiştirmeleri gerektiği için çok pratik bir yol değildir

Dikkat, QFE hiçbir zaman uçakların dikey ayrılmasında kullanılmaz!

3.2. İrtifa, QNH ve Yükselti

İrtifa (Altitude) bir uçağın deniz seviyesinden yüksekliği olarak ifade edilir. MSL (MEAN SEA LEVEL) Yeryüzü yüzeyindeki cisimler ve engeller için irtifa yerine ELEVATION (ELEV) kelimesi kullanılır.

QNH, ortalama deniz seviyesindeki atmosferik basınçtır. (yerel, ölçülen basınç veya bölgesel öngörü basıncı (RPS) olabilir). Altimetre üzerine ayarlandığında İrtifa okunur.

İrtifa ve Yükselti feet cinsinden AMSL (Above Mean Sea Level) olarak ifade edilir.

Hava aracının basınç altimetresine, bir havaalanın QNH değeri ayarlandığında, bu altimetre irtifayı (altitude) gösterir.

(4)

Bulunduğu meydanın QNH değeri altimetresine ayarlanmış bir hava aracının altimetresinde, havaalanın yüksekliği veya irtifası (yaklaşık olarak) görüntülenecektir.

Genellikle, dünya çapında QNH altimetre ayarı, geçiş yüksekliğinde (TA) veya altında veya 3000 ft AGL'nin altında kullanılır.

3.3. Uçuş Yüksekliği ve Standart Basınç

Uçuş Seviyesi (Flight Level) bir uçağın 1013.25hPa veya 29.92 in Hg izobarik alan üzerindeki dikey mesafesidir.

Yükseklik İrtifa Uçuş Seviyesi Version 1.5 27 Mart 2017 Sayfa 4

(5)

İzobarik yüzey, tüm noktaları aynı atmosfer basıncıyla birbirine bağlayan görünmez bir alandır.

Havacılıkta 1013.25hPa (hecto Pascal) / 29.92 inHg (civa basıncı) Standart Altimetre Ayarı olarak ifade edilir.

Uçuş seviyesi iki harf (FL) ve stantart QNH değerinde, feet cinsinden irtifanın sonundaki son iki rakam olmadan yazılır.

 10000 feet = FL100

  6500 feet = FL065

Genellikle, dünya çapında, standart altimetre ayarı geçiş seviyesinde (TL) veya üzerinde kullanılır.

4. İzobarik Yüzey Eğrisi

Konum farklılıkları nedeniyle, farklı havaalanları farklı QNH değerlerine sahiptir. Bu yüzden, 1013.25hPa izobarik yüzey, deniz seviyesi kurgusal yüzeyinden daha büyük veya daha düşük olabilen bir kurgusal eğridir.

Bir uçuş seviyesini korurken, tüm uçaklar aralarındaki ayrımı korumak için aynı referansa sahiptir, ancak uçak irtifasının (bir uçuş seviyesini izlerken) yerel QNH ile birlikte yavaşça değiştiğini bilmelisiniz.

(6)

Çeviren: Murat Türkarslan TR-TA6 IVAO-TR Eğitim Departmanı 2017

Güner Ercan TR-TC

Mert Tufan Vatandost TR-TAC Mehmet Kılıç TR-TA1 Haluk Barutçu TR-TA2

Aziz Anıl Ezer TR-TA3 Mehmet Dinç TR-TA4

Öner Ocak TR-TA5 Murat Türkarslan TR-TA6

Dikkat: Dökümanlar IVAO HQ Training Department tarafından hazırlanmıştır. Bu döküman

https://www.ivao.aero/training/documentation/index.php?section=all_ranks adresindeki dökümanın orjinalinden Türkçe'ye çevrilmiş halidir.