SICAK VE SOĞUK ACİLLER SICAK VE SOĞUK ACİLLER Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL

(1)

SICAK VE SOĞUK ACİLLER SICAK VE SOĞUK ACİLLER

Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL

(2)

SICAK ACİLLER

(3)

(4)

SICAĞA MARUZ KALMA SICAĞA MARUZ KALMA

 Çevre ısısı çok arttığında vücut, terleme ve ciltteki Çevre ısısı çok arttığında vücut, terleme ve ciltteki kan damarlarının genişlemesiyle, ısıyı

kan damarlarının genişlemesiyle, ısıyı dengelemeye çalışır.

dengelemeye çalışır.

 Daha fazla telafi edilemediğinde sıcak nedeniyle Daha fazla telafi edilemediğinde sıcak nedeniyle hastalık oluşur.

hastalık oluşur.

(5)

SICAK KRAMPLARI : SICAK KRAMPLARI :

 Sıcak ortamlarda aşırı egzersizden sonra genellikle Sıcak ortamlarda aşırı egzersizden sonra genellikle bacak kaslarında oluşan ağrılı kasılmalardır.

bacak kaslarında oluşan ağrılı kasılmalardır.

 Aşırı sıcak havalarda ağır iş yapan duyarlı kişilerde Aşırı sıcak havalarda ağır iş yapan duyarlı kişilerde ortaya çıkar.

ortaya çıkar.

 Egzersize bağlı gelişen terleme sonucu dehidratasyon Egzersize bağlı gelişen terleme sonucu dehidratasyon ve beraberinde görülen elektrolit dengesizliği

ve beraberinde görülen elektrolit dengesizliği (öz.sodyum) sonucu oluşur.

(öz.sodyum) sonucu oluşur.

(6)



Kişi aşırı terleme sonucu su içtiğinde, su Kişi aşırı terleme sonucu su içtiğinde, su kaybını yerine koyarken tuz kaybı yerine kaybını yerine koyarken tuz kaybı yerine

konmadığından kişide

konmadığından kişide hiponatremi hiponatremi gelişir. gelişir.



Fabrika Fabrika işçilerinde, işçilerinde, hatta hatta bazen bazen iyi iyi kondüsyonlu atletlerde de meydana gelebilir.

kondüsyonlu atletlerde de meydana gelebilir.



Sonuç olarak kramplar meydana gelir. Sıcak Sonuç olarak kramplar meydana gelir. Sıcak krampı tedavi edilmediğinde sıcak bitkinliğine krampı tedavi edilmediğinde sıcak bitkinliğine

dönüşür.

(7)



Beden sıcaklığı ve yaşam bulguları Beden sıcaklığı ve yaşam bulguları genellikle normal sınırlardadır

genellikle normal sınırlardadır



Baş dönmesi ve güçsüzlük tariflenebilir Baş dönmesi ve güçsüzlük tariflenebilir ancak oryantasyon veya SSS değişikliği ancak oryantasyon veya SSS değişikliği

yoktur

(8)

Belirtiler Belirtiler



Alt ekstremitelerde, karında kramp tarzı Alt ekstremitelerde, karında kramp tarzı ağrılar,

ağrılar,



Terleme nedeniyle soğuk nemli cilt, Terleme nedeniyle soğuk nemli cilt,



Bulantı, Bulantı,



Tansiyon Normal veya Hafif Hipotansif, Tansiyon Normal veya Hafif Hipotansif,



Taşikardi, Taşikardi,



Vücut ısısı normal. Vücut ısısı normal.

(9)

İlk Acil Bakım İlk Acil Bakım



Serin gölge bir ortama alınır. Serin gölge bir ortama alınır.



Bulantısı yoksa 1-2 bardak yarım çay kaşığı tuz Bulantısı yoksa 1-2 bardak yarım çay kaşığı tuz ilavesiyle

ilavesiyle su veya ayran su veya ayran içirilir. Limonata da içirilir. Limonata da içirilebilir.

içirilebilir.



Ağızdan alamazsa Ağızdan alamazsa % 0,9 Na Cl. ( S.F. ) % 0,9 Na Cl. ( S.F. ) başlanır. başlanır.



Hasta yatırılarak veya oturtularak kramplı kaslar Hasta yatırılarak veya oturtularak kramplı kaslar dinlendirilir. Hastanın sistemlerinde uygun dinlendirilir. Hastanın sistemlerinde uygun

elektrolit vardır. Fakat dağılımı eşit değildir.

elektrolit vardır. Fakat dağılımı eşit değildir. İyi İyi bir dinlenme ile vücut tuzlarının dağılımın bir dinlenme ile vücut tuzlarının dağılımın

düzelmesiyle kramplar da düzelecektir

(10)

SICAK BİTKİNLİĞİ SICAK BİTKİNLİĞİ

 Orta düzeyde bir sıcak rahatsızlığı olarak değerlendirilirOrta düzeyde bir sıcak rahatsızlığı olarak değerlendirilir

 Hava sıcaklığının yüksek olduğu durumlarda, aşırı Hava sıcaklığının yüksek olduğu durumlarda, aşırı egzersiz ve sıcak tutan giysilerle uzun süre ayakta egzersiz ve sıcak tutan giysilerle uzun süre ayakta

kalmakla gelişir.

 Özellikle yaşlılarda susama hissi azaldığından, terlemeye Özellikle yaşlılarda susama hissi azaldığından, terlemeye rağmen az su içmeleriyle görülebilir.

rağmen az su içmeleriyle görülebilir.

 Hastada genellikle terleme ve hissedilmeyen su kayıpları Hastada genellikle terleme ve hissedilmeyen su kayıpları nedeniyle hafif derecede dehidratasyon nedeniyle hafif derecede dehidratasyon

mevcuttur(hipovolemi ).

(11)

Belirtiler : Belirtiler :



Baş ağrısı,baş dönmesi, Baş ağrısı,baş dönmesi,



Halsizlik, Halsizlik,



Bulantı, Bulantı,



Soluk nemli deri, Soluk nemli deri,



Normal veye yüksek vücut ısısı( 38 ve altında ) Normal veye yüksek vücut ısısı( 38 ve altında )



Filiform nabız, Filiform nabız,



Hızlı yüzeyel solunum, Hızlı yüzeyel solunum,



Senkop, Senkop,



Oryantasyon bozukluğu. Oryantasyon bozukluğu.

(12)

İlk Acil Bakım İlk Acil Bakım

 Serin , gölge bir yere alınır. Serin , gölge bir yere alınır.

 Giysiler çıkartılır,sırtüstü yatırılarak bacakları yükseltilir.Giysiler çıkartılır,sırtüstü yatırılarak bacakları yükseltilir.

 Ateşi yüksekse soğuk kompresler konur veya vantilatörle soğutulur.Ateşi yüksekse soğuk kompresler konur veya vantilatörle soğutulur.

 Oral yolla sıvı alamayacaksa IV sıvı replasmanı yapılmalıdır. Oral yolla sıvı alamayacaksa IV sıvı replasmanı yapılmalıdır.

 İ.V. Izotonik veya Ringer Laktat solüsyonu genç hasta ise hızlı İ.V. Izotonik veya Ringer Laktat solüsyonu genç hasta ise hızlı gönderilir. Yaşlı ise, böbrek ve kardiovasküler sorunları

gönderilir. Yaşlı ise, böbrek ve kardiovasküler sorunları olabileceğinden dikkatli gönderilir.

olabileceğinden dikkatli gönderilir.

 Sıvı yüklenmesine karşı dikkat edilmelidirSıvı yüklenmesine karşı dikkat edilmelidir

 Kalp ritmi ve yaşam bulguları izlenir.Kalp ritmi ve yaşam bulguları izlenir.

 Tedavi edilmezse sıcak çarpmasına dönüşür.Tedavi edilmezse sıcak çarpmasına dönüşür.

(13)

SICAK ÇARPMASI SICAK ÇARPMASI

 Sıcak acillerin içinde ölümcül olanıdır. Çünkü vücudun ısı Sıcak acillerin içinde ölümcül olanıdır. Çünkü vücudun ısı düzenleyici mekanizması bozulmuştur. Buna bağlı vücut düzenleyici mekanizması bozulmuştur. Buna bağlı vücut

ısısı çok yükselir (40 C ve üzerinde) ısısı çok yükselir (40 C ve üzerinde)

 Isının yükselmesiyle beyin hücreleri ve kan damarları Isının yükselmesiyle beyin hücreleri ve kan damarları başta olmak üzere hücrelerde hasara neden olur.

başta olmak üzere hücrelerde hasara neden olur.

Mortalite % 70 civarındadır.

 Etkilediği guruba göre ikiye ayrılır.Etkilediği guruba göre ikiye ayrılır.

(14)

a. a. Klasik ( pasif ) Sıcak Çarpması : Klasik ( pasif ) Sıcak Çarpması :



Çok yaşlı , çok genç veya güçsüz kişiler, Çok yaşlı , çok genç veya güçsüz kişiler, kronik hastalığı olanlar, alkolikler, diüretik kronik hastalığı olanlar, alkolikler, diüretik

ve trankilizan (anksiyolitik) kullananlar ve trankilizan (anksiyolitik) kullananlar

etkilenirler.



Sıcak havanın etkisiyle aşırı terleme ve Sıcak havanın etkisiyle aşırı terleme ve dehidratasyon sonucunda klasik sıcak dehidratasyon sonucunda klasik sıcak

çarpması görülür.

(15)

a. a. Klasik ( pasif ) Sıcak Çarpması : Klasik ( pasif ) Sıcak Çarpması :



Daha çok iyi havalanmayan, ek Daha çok iyi havalanmayan, ek

havalandırma sistemi bulunmayan havalandırma sistemi bulunmayan

binalarda yaşayan insanlarda, özellikle binalarda yaşayan insanlarda, özellikle

yaşlılarda sıcak hava dalgaları sırasında yaşlılarda sıcak hava dalgaları sırasında

olur.



Sıcak yaz gününde kilitli arabada yalnız Sıcak yaz gününde kilitli arabada yalnız bırakılan çocuklarda ölüme sebep olabilir.

bırakılan çocuklarda ölüme sebep olabilir.

(16)

b. b. Egzersize Bağlı Sıcak Çarpması: Egzersize Bağlı Sıcak Çarpması:



Genellikle genç ve sağlıklı kişilerde görülür Genellikle genç ve sağlıklı kişilerde görülür (atlet,asker g.b.)

(atlet,asker g.b.)



Aşırı sıcak ve nemli havada egzersiz Aşırı sıcak ve nemli havada egzersiz

yapıldığında, özellikle de dış ortamın ısısı yapıldığında, özellikle de dış ortamın ısısı vücut ısısına yaklaşmış, nem oranı % 70 vücut ısısına yaklaşmış, nem oranı % 70

civarında seyrediyorsa meydana gelir.

(17)

Sıcak çarpmasına yol açabilecek nedenler Sıcak çarpmasına yol açabilecek nedenler

 Kapalı-kötü havalanan-nemli ortamlarda Kapalı-kötü havalanan-nemli ortamlarda aşırı fiziksel aktiviteaşırı fiziksel aktivite yapmak,

yapmak,

 Sıcak hava dalgaları esnasında havalandırma sistemleri Sıcak hava dalgaları esnasında havalandırma sistemleri bulunmayan veya

bulunmayan veya havalandırılmayan binalarda yaşamakhavalandırılmayan binalarda yaşamak

(özellikle yaşlılar, bebekler, kalp veya kronik hastalığı olan kişiler (özellikle yaşlılar, bebekler, kalp veya kronik hastalığı olan kişiler

risk altındadır), risk altındadır),

 Sıcak yaz gününde çocukları Sıcak yaz gününde çocukları kilitli arabada bırakmakkilitli arabada bırakmak, ,

 Aşırı sıcak ve nem ortamı yükselmiş havalarda dışarıda Aşırı sıcak ve nem ortamı yükselmiş havalarda dışarıda spor veya spor veya ağır iş yapmak.

ağır iş yapmak.

 Havadaki Havadaki nem oranı % 70 in üzerine çıktığı durumlarnem oranı % 70 in üzerine çıktığı durumlar, ( ortam , ( ortam neme doyduğundan terleme olmayacağı için, vücuttan ısı kaybı neme doyduğundan terleme olmayacağı için, vücuttan ısı kaybı

gerçekleşemez dolayısıyla vücut ısısı artar, cilt ısıyı atamadığı gerçekleşemez dolayısıyla vücut ısısı artar, cilt ısıyı atamadığı

için sıcak, kuru ve kızarıktır).

(18)

Belirtileri Belirtileri



Konfüzyon Konfüzyon (zihin karışıklığı), (zihin karışıklığı),



Deliryum Deliryum (huzursuzluk, taşkınlık), (huzursuzluk, taşkınlık),



Koma Koma (şuur kaybı,derin uyku hali) (şuur kaybı,derin uyku hali)



MSS. bulguları MSS. bulguları (tremor, nöbet, dilate pupillalar) (tremor, nöbet, dilate pupillalar)



Vücut ısısı 40 oC’nin üzerindedir. Vücut ısısı 40 oC’nin üzerindedir.



Hızlı değişken nabız, Hızlı değişken nabız,



Hızlı solunum Hızlı solunum



Kuru kızarık cilt, Kuru kızarık cilt,



K.B. klasik tipte normal veya düşüktür. Egzersize K.B. klasik tipte normal veya düşüktür. Egzersize bağlı tipte K.B. yüksektir.

bağlı tipte K.B. yüksektir.

(19)

(20)

İlk Acil Yaklaşım İlk Acil Yaklaşım

 Solunum yolu açıklığı sağlanır ve sürdürülürSolunum yolu açıklığı sağlanır ve sürdürülür

 Hastaların durumuna göre O2 ayarlanırsa da yüksek yoğunlukta geri Hastaların durumuna göre O2 ayarlanırsa da yüksek yoğunlukta geri dönüşsüz maske ile verilir.

dönüşsüz maske ile verilir.

 Serin ve gölge bir yere alınır. Giysiler çıkartılır. Başı yükseltilir. Bilinç Serin ve gölge bir yere alınır. Giysiler çıkartılır. Başı yükseltilir. Bilinç kapalı ise yan yatış pozisyonu verilir.

kapalı ise yan yatış pozisyonu verilir.

 Hasta kontrollü olarak soğutulur. (kuru soğuk veya yaş soğuk Hasta kontrollü olarak soğutulur. (kuru soğuk veya yaş soğuk uygulama)

uygulama)

 Kasılma ve titremeleri önlemek için dizem 5-10 mg IV uygulanabilirKasılma ve titremeleri önlemek için dizem 5-10 mg IV uygulanabilir

 Kardiyak monitörizasyon sağlanmalıdır, elektrolit dengesizliğine bağlı Kardiyak monitörizasyon sağlanmalıdır, elektrolit dengesizliğine bağlı ritm bozuklukları izlenmelidir

ritm bozuklukları izlenmelidir

 Vazopressör (Vazopressör (EpinefrinEpinefrin, v, vazopressinazopressin)) , antikolinerjik (spazmolitik) ve , antikolinerjik (spazmolitik) ve antipiretik (aspirin,aferin, parasetamol içeren ilaçlar) ilaçlar antipiretik (aspirin,aferin, parasetamol içeren ilaçlar) ilaçlar kullanılmamalıdır

kullanılmamalıdır

(21)



Elimizde buz paketleri varsa , havlulara Elimizde buz paketleri varsa , havlulara sarıldıktan sonra hastanın

sarıldıktan sonra hastanın

alın,koltukaltı,kasık,dizaltına koyulmalıdır.



Damar yolu açılarak egzersize bağlı tipte Damar yolu açılarak egzersize bağlı tipte

% 5 Dex. DAKŞ. verilir. Klasik tipte ise

% 5 Dex. DAKŞ. verilir. Klasik tipte ise hipovolamik belirtiler görülüyorsa % 0,9 hipovolamik belirtiler görülüyorsa % 0,9

‘luk Na.Cl. veya Ringer Laktat verilebilir.



Yaşam bulguları, bilinç düzeyi, kalp ritmi Yaşam bulguları, bilinç düzeyi, kalp ritmi izlenir.

izlenir.

(22)



Vücut ılık musluk suyuyla silinir veya Vücut ılık musluk suyuyla silinir veya ıslatılmış havlu veya çarşafla sarılır.

ıslatılmış havlu veya çarşafla sarılır.



Varsa ventilatör veya ambulansa alınmışsa Varsa ventilatör veya ambulansa alınmışsa havalandırma çalıştırılır ya da kapı,

havalandırma çalıştırılır ya da kapı,

pencere açılarak ceryan yaptırılır. Bu arada pencere açılarak ceryan yaptırılır. Bu arada

10 dak. da bir rektal ısı ölçülür. Vücut ısısı 10 dak. da bir rektal ısı ölçülür. Vücut ısısı

39 oC’ ye düştüğünde soğutma 39 oC’ ye düştüğünde soğutma işlemlerinden birine son verilir.

işlemlerinden birine son verilir.



Ateş düşene kadar sadece birine devam Ateş düşene kadar sadece birine devam edilir.

edilir.

(23)

PARAMEDİK KENDİSİNİ SICAK PARAMEDİK KENDİSİNİ SICAK

ÇARPMASINDAN NASIL KORUYABİLİR ? ÇARPMASINDAN NASIL KORUYABİLİR ?



Açık renkli vücudu sarmayan,serbest Açık renkli vücudu sarmayan,serbest

giysileri tercih edin. Bu tip giysiler güneş giysileri tercih edin. Bu tip giysiler güneş

ışınlarını yansıtır, terlemeyi engellemez.



Serin yerde durun, ani ısı Serin yerde durun, ani ısı

değişikliklerinden kaçının. Örn; çok soğuk değişikliklerinden kaçının. Örn; çok soğuk

klimalı bir ortamdan çok sıcak olan dış klimalı bir ortamdan çok sıcak olan dış

ortama sık sık girip çıkmayın.



Ambulansı gölgeye park edin. Ambulansı gölgeye park edin.

(24)



Boynunuza nemlendirilmiş havlu sarın. Boynunuza nemlendirilmiş havlu sarın.



Ambulansın ön kısmına portatif vantilatör monte Ambulansın ön kısmına portatif vantilatör monte edebilirsiniz.

edebilirsiniz.



Piknik tipi soğutucu elde ederek sıcak havalarda Piknik tipi soğutucu elde ederek sıcak havalarda ihtiyacınız olan sıvıyı bulundurun. Özellikle tuz ihtiyacınız olan sıvıyı bulundurun. Özellikle tuz

içeren ayran g.b. içecekler, su, meyve suyu, içeren ayran g.b. içecekler, su, meyve suyu,

limonata v.b. depolayabilirsiniz.



Baş ağrısı, halsizlik, kramp, bulantı g.b. sıcak Baş ağrısı, halsizlik, kramp, bulantı g.b. sıcak

çarpması belirtilerine karşı uyanık olun ve tedbirinizi çarpması belirtilerine karşı uyanık olun ve tedbirinizi

alınız. Günlük gereksiniminizin üstünde sıvı alın.

Şekerli ve alkollü içeceklerden sakının

(25)

SOĞUK ACİLLERİ

(26)

SOĞUĞA MARUZ KALMA SOĞUĞA MARUZ KALMA



Normal vücut ısısı 37 0 C olduğu Normal vücut ısısı 37 0 C olduğu

halde çevre nadiren bu kadar sıcaktır.



Vücudumuz yediğimiz besinleri Vücudumuz yediğimiz besinleri

yakarak ısısını sabit tutmaya çalışır.



Donma yada donmaya yakın ısılarda Donma yada donmaya yakın ısılarda vücut ısısının düşmesine

vücut ısısının düşmesine HİPOTERMİ HİPOTERMİ denir.

denir.

(27)

Hipotermi Hipotermi



Hipotermi için ısının donma noktasında Hipotermi için ısının donma noktasında

olmasına gerek yoktur. Kışın evsiz kişilerde olmasına gerek yoktur. Kışın evsiz kişilerde veya evlerinde yeterince ısınmayanlarda da veya evlerinde yeterince ısınmayanlarda da

görülür.



Yaşlılar ve hastalar soğuğa daha az Yaşlılar ve hastalar soğuğa daha az dirençlidir. Kişi soğuk suya batırıldığında dirençlidir. Kişi soğuk suya batırıldığında

hızla hipotermi gelişir. Yaşamsal organlarda hızla hipotermi gelişir. Yaşamsal organlarda

ısı 35 0 C’nin altına inerse hipotermi ısı 35 0 C’nin altına inerse hipotermi

oluşmaya başlar.

(28)

HİPOTERMİ HİPOTERMİ



Vücudun genel, ilerleyici soğuması Vücudun genel, ilerleyici soğuması hipotermi ile sonuçlanır.

hipotermi ile sonuçlanır.



Soğuk suya dalma, deniz kazası, boğulma Soğuk suya dalma, deniz kazası, boğulma tehlikesi geçirme ve uzun süre yağmur tehlikesi geçirme ve uzun süre yağmur altında kalma hikayesi geçiren kişilerde altında kalma hikayesi geçiren kişilerde

hipotermi gelişir.

(29)



İç vücut ısısının birkaç derece düşmesini İç vücut ısısının birkaç derece düşmesini vücut tolere edebilir. Ancak kalp,

vücut tolere edebilir. Ancak kalp, akciğerler, beyin ve diğer yaşamsal akciğerler, beyin ve diğer yaşamsal

organların ısısı, yani iç ısı 35o C’nin altına organların ısısı, yani iç ısı 35o C’nin altına

düşerse hipotermi semptomları ortaya düşerse hipotermi semptomları ortaya

çıkar. Vücut ısı üretme yeteneğini çıkar. Vücut ısı üretme yeteneğini

kaybeder.



Bazal metebolizma otomatik olarak düşer Bazal metebolizma otomatik olarak düşer ve hastanın koruyucu titreme refleksi

ve hastanın koruyucu titreme refleksi ortadan kalkar. Bu da hastayı çevresel ortadan kalkar. Bu da hastayı çevresel

etmenlere karşı büyük bir risk altına sokar.

(30)

Hipoterminin Evreleri : Hipoterminin Evreleri :



Evre : Evre : 35-32 C 35-32 C arasındadır. Titreme arasındadır. Titreme vardır. Titreme kas aktivitesiyle daha vardır. Titreme kas aktivitesiyle daha

fazla ısı üretmeyi amaçlayan bilinç altı fazla ısı üretmeyi amaçlayan bilinç altı

bir çabadır.



Evre : Evre : 32 C’nin 32 C’nin altında titreme durur. altında titreme durur.

Kas fonksiyonu azalmıştır. İlk önce ince, Kas fonksiyonu azalmıştır. İlk önce ince,

küçük kas aktivitesi durur. Örn. Koordine küçük kas aktivitesi durur. Örn. Koordine

parmak hareketlerin durması g.b.

(31)



Evre : Evre : 29 oC 29 oC dir. Hasta laterjiktir. dir. Hasta laterjiktir.

Soğuk ortamla savaşma isteğini Soğuk ortamla savaşma isteğini

yitirmiştir.



Evre : Evre : 27 oC 27 oC civarındadır.Vital bulgular civarındadır.Vital bulgular belirgin şekilde yavaşlamış ve azalmiştır.

belirgin şekilde yavaşlamış ve azalmiştır.

Kardiak aritmiler olabilir.



Evre : Evre : Tüm kardiyorespiratuar Tüm kardiyorespiratuar

aktivitenin tamamıyla durduğu bu evre aktivitenin tamamıyla durduğu bu evre

görünüşte ölümle karakterizedir.

(32)



Paramedik, soğuk ve nabzı alınmayan hastayı Paramedik, soğuk ve nabzı alınmayan hastayı asla ölü kabul etmemelidir. Kişi,

asla ölü kabul etmemelidir. Kişi, metebolik bir metebolik bir buz kalıbında

buz kalıbında gibidir. Eğer daha fazla ısı kaybı gibidir. Eğer daha fazla ısı kaybı önlenirse,

önlenirse, başarıyla resüste başarıyla resüste edilebilir. edilebilir.



Aşırı hipotermik hasta Aşırı hipotermik hasta ısınana dek ısınana dek defibrilasyona cevap vermeyebilir.

defibrilasyona cevap vermeyebilir. Ancak Ancak vücut ısısı yeterince yükseldiğinde sonuç vücut ısısı yeterince yükseldiğinde sonuç

genellikle olumludur.



Hasta yeterince ısıtılmadan canlandırılmaya Hasta yeterince ısıtılmadan canlandırılmaya cevap alınmadığında ölü kabul edilmemelidir.

cevap alınmadığında ölü kabul edilmemelidir.

Ölü gibi görülen böyle hastalar Ölü gibi görülen böyle hastalar

canlandırılmıştır.

(33)

Hipoterminin Genel Belirtileri Hipoterminin Genel Belirtileri



Deride uyuşma, karıncalanma, his bozukluğu Deride uyuşma, karıncalanma, his bozukluğu



Derinin soğuması, renginin solması morarması Derinin soğuması, renginin solması morarması



Titreme vardır Titreme vardır



Kas hareketleri yavaşlar ısı düştükçe durur. Kas hareketleri yavaşlar ısı düştükçe durur.



Uyku eğilimi görülür. Uyku eğilimi görülür.



Nabız zayıflar ve yavaşlar Nabız zayıflar ve yavaşlar



Solunum yavaşlar Solunum yavaşlar



Kalp ritmi bozulabilir. Kalp ritmi bozulabilir.



Dolaşım ve solunum durabilir. Dolaşım ve solunum durabilir.

(34)

İlk Acil Yardım : İlk Acil Yardım :

Bakımın iki amacı vardır. Bakımın iki amacı vardır.



Vital fonksiyonları stabilize etmek, Vital fonksiyonları stabilize etmek,



Daha fazla ısı kayıbını önlemek. Daha fazla ısı kayıbını önlemek.

(35)

İlk Acil Yardım : İlk Acil Yardım :



Islak giysileri çıkarılır ve hasta kurulanır. Islak giysileri çıkarılır ve hasta kurulanır.



Baş da dahil olmak üzere sıcak battaniyelerle her Baş da dahil olmak üzere sıcak battaniyelerle her yeri kapatılacak şekilde örtülür.

yeri kapatılacak şekilde örtülür.



Battaniyenin üzerinden sıcak su şişeleri, doğada Battaniyenin üzerinden sıcak su şişeleri, doğada sıcak taş gibi maddeler koyarak vücut ısıtılır.

sıcak taş gibi maddeler koyarak vücut ısıtılır.



Isıtmaya; Isıtmaya; beyin, kalp, karaciğer arasındaki beyin, kalp, karaciğer arasındaki bölgelerden başlanır.

bölgelerden başlanır. Kol ve bacaklar en son ısıtılır. Kol ve bacaklar en son ısıtılır.

Çünkü, ekstremite ısıtılmasıyla vazodilatasyon Çünkü, ekstremite ısıtılmasıyla vazodilatasyon

sağlanır ve o bölge kanlanır, ardından uç bölgeler sağlanır ve o bölge kanlanır, ardından uç bölgeler

tekrar soğuyup dolaşım aracılığıyla hayati tekrar soğuyup dolaşım aracılığıyla hayati

organlara dağılacaktır.

(36)

İlk Acil Yardım : İlk Acil Yardım :

 Hastanın çevresine bir rüzgarlık gererek konveksiyon Hastanın çevresine bir rüzgarlık gererek konveksiyon yoluyla ısı kaybı önlenir.

yoluyla ısı kaybı önlenir.

 Masaj yapılmamalı ( travmatik etkiden )Masaj yapılmamalı ( travmatik etkiden )

 Alkol verilmez ( vazodilatasyona neden olur ısı kaybı artar ) Alkol verilmez ( vazodilatasyona neden olur ısı kaybı artar )

 Ortamdan mümkün olduğunca çabuk uzaklaştırılır.Ortamdan mümkün olduğunca çabuk uzaklaştırılır.

 Yaklaşık 20 oC oda ısısındaki ambulansa alınır.Yaklaşık 20 oC oda ısısındaki ambulansa alınır.

 O2’e ihtiyaç varsa sıcak verilmelidir.O2’e ihtiyaç varsa sıcak verilmelidir.

 Monitörize edilerek izlenir. Isıtılma sırasında kardiak Monitörize edilerek izlenir. Isıtılma sırasında kardiak aritmiler gelişebilir. İzlenerek ısıtma yapılmalı. İdeali aritmiler gelişebilir. İzlenerek ısıtma yapılmalı. İdeali

hastanede yapılmalıdır.

 Hastane haberdar edilmelidir.Hastane haberdar edilmelidir.

(37)

LOKAL SOĞUK YARALANMALARI LOKAL SOĞUK YARALANMALARI

Hızlandıran Etkenler : Hızlandıran Etkenler :



Soğuk veya rüzgardan tam olmayan Soğuk veya rüzgardan tam olmayan izolasyon

izolasyon



Sıkı giysi ve ayakkabı nedeniyle kısıtlı Sıkı giysi ve ayakkabı nedeniyle kısıtlı dolaşıma bağlı dolaşım bozulmasıyla dolaşıma bağlı dolaşım bozulmasıyla



Yorgunluk Yorgunluk



Kötü beslenme Kötü beslenme



Alkol veya uyuşturucu kullanımı Alkol veya uyuşturucu kullanımı



Hipotermi Hipotermi

(38)

FROSTNİP ( İmmersiyon Ayağı ) FROSTNİP ( İmmersiyon Ayağı )



Ellerin ve ayakların soğuktan çatlayıp şişmesidir. Ellerin ve ayakların soğuktan çatlayıp şişmesidir.

Uzun süre soğuğa maruz kalma sonucu olur.

Uzun süre soğuk su içinde kalma, avcı ve uzun Uzun süre soğuk su içinde kalma, avcı ve uzun

yol yürüyen yayalarda gelişir.



Cilt ve daha derin dokular donmamıştır. Ağrılı Cilt ve daha derin dokular donmamıştır. Ağrılı olmadığından, hasta genellikle soğuk

olmadığından, hasta genellikle soğuk

yaralanması olduğunun farkında değildir.



Donan deri beyazlaşır ( mum gibidir ) Donan deri beyazlaşır ( mum gibidir )

(39)

İLK ve ACİL YARDIM İLK ve ACİL YARDIM

 Yüzük, saat, bilezik gibi takılar çıkarılır.Yüzük, saat, bilezik gibi takılar çıkarılır.

 Hasta soğuk ve ıslak ortamdan uzaklaştırılır.Hasta soğuk ve ıslak ortamdan uzaklaştırılır.

 Sıcak ellerle ısıtılır, sıcak nefes üflenir.Sıcak ellerle ısıtılır, sıcak nefes üflenir.

 Soğuğa maruz kalan bölge kuru ve yün bir bezle Soğuğa maruz kalan bölge kuru ve yün bir bezle sarılır ve ödemi önlemek amacıyla kalpten yukarı sarılır ve ödemi önlemek amacıyla kalpten yukarı

kaldırılır kaldırılır

 Ayaklarda ise ıslak çoraplar çıkartılır, yürütülmez. Ayaklarda ise ıslak çoraplar çıkartılır, yürütülmez.

 Ilık su içerisinde bekletilerek ısıtılır. Ilık su içerisinde bekletilerek ısıtılır.

 Donan ayaklar üzerine bastırılmaz.Donan ayaklar üzerine bastırılmaz.

(40)

FROSTBİTE : FROSTBİTE :



Çok ciddidir.Dokular donmuştur.Donma hücrelerde Çok ciddidir.Dokular donmuştur.Donma hücrelerde kalıcı hasara neden olur.

kalıcı hasara neden olur.



Hücre içindeki sıvılar kristalleşir. Elektrolit Hücre içindeki sıvılar kristalleşir. Elektrolit

konsantrasyonunda değişikliğe neden olabilir.



Frostbite, Frostbite, etkilenmiş dokunun sert donmuş hissi etkilenmiş dokunun sert donmuş hissi vermesiyle tanınabilir.

vermesiyle tanınabilir.



Yüzeysel veya derin olabilir.Yüzeyel olanda sadece Yüzeysel veya derin olabilir.Yüzeyel olanda sadece deri donmuştur. Derin olanda ise daha derin

deri donmuştur. Derin olanda ise daha derin dokular donmuştur.

dokular donmuştur. Çoğu beyaz, sarı- beyaz veya Çoğu beyaz, sarı- beyaz veya mavi- beyazdır.

mavi- beyazdır.

(41)

 Hafif donuklarda ilk yardım ;

 hasta ılık yere götürülür, ayakkabı, çorap çıkartılır, el ve ayak kurutulur, sıcak hava üfleyerek nefesle veya koltuk altına

sokularak ısıtılır

 Ağır donukta ilk yardım ;

 Donuk kısım sarıya veya maviye dönük renkte olur

 Bekleme sürecinde donan el veya ayak ılık suda bekletilir

 Kuru hava uygulanmamalıdır.

Donma

(42)

(43)

(44)

İlk Acil Yardım İlk Acil Yardım



Hasta soğuktan uzaklaştırılır. Hasta soğuktan uzaklaştırılır.



Islak veya sıkı tüm giysiler çıkartılır ve yaralı Islak veya sıkı tüm giysiler çıkartılır ve yaralı

kısım gevşekçe, kuru, steril pansumanla korunur kısım gevşekçe, kuru, steril pansumanla korunur



Doku asla ovulmaz. Buz kristalleri hücrelere Doku asla ovulmaz. Buz kristalleri hücrelere daha fazla zarar verebilir.

daha fazla zarar verebilir.



Frostbitli ayağın üzerine basması veya Frostbitli ayağın üzerine basması veya yürümesine izin verilmez.

yürümesine izin verilmez.



Sistemik hipoterminin belirtileri açısından Sistemik hipoterminin belirtileri açısından kontrol edilir.

kontrol edilir.



Vital fonksiyonları destekleyip nakli yapılır. Vital fonksiyonları destekleyip nakli yapılır.

(45)



Isıtma işlemi en iyi hastanede Isıtma işlemi en iyi hastanede

yapılmalıdır.Gidecek durumda değilse ;

yapılmalıdır.Gidecek durumda değilse ; 44.5 oC 44.5 oC su içine daldırıp

su içine daldırıp 25- 40 dak. bu ısıda bekletilir. 25- 40 dak. bu ısıda bekletilir.

Deri normal rengine dönünce bırakılır.



Isıtılan bölge hareketsiz bırakılır. Yük verilmez. Isıtılan bölge hareketsiz bırakılır. Yük verilmez.



Yeniden donması önlenir. Donuğun ısıtıldıktan Yeniden donması önlenir. Donuğun ısıtıldıktan sonra taşınamayıp bekleyerek yeniden

sonra taşınamayıp bekleyerek yeniden

donmasından ziyade bekleyecekse don beklemesi donmasından ziyade bekleyecekse don beklemesi

daha iyidir.

