TURİZM EKONOMİSİ
• Talep ile İlgili Kavramlar Serbest bir piyasa ekonomisinin nasıl işlediğini anlatmada kullanılan temel model arz-talep modelidir. Talep Talep teknik bir terimdir. Satın alma gücü olan istek anlamındadır. Bir şeyi istemek ekonomi bilimi açısından talep değildir. Ekonomi açısından bir mala olan istek eğer ona ödeme yapma arzusunu da kapsıyorsa taleptir. Bir kişinin beş yıldızlı bir otelin kral dairesinde iki gece konaklamayı istemesi talep değildir.
Eğer bu isteği geliriyle destekliyor ve hayata geçirebiliyorsa bu taleptir. Bir ekonomide belli bir dönemde diğer değişkenler sabitken piyasada
tüketicilerin çeşitli fiyat seviyelerinden satın almaya hazır oldukları mal ve hizmet miktarlarına talep denir. Turizm Talebi Bir ekonomide belli bir
dönemde diğer değişkenler sabitken seyahat etme isteğinde bulunan ve bu isteğini karşılamaya imkan verecek kadar gelire sahip olan bir turistin belli bir fiyat seviyesi veya döviz kuru dahilinde elde etmek istediği turistik mal ve hizmetlerin bütününe turizm talebi denir.
• Dış Turizm Talebi ve İç Turizm Talebi Kişilerin kendi ülkeleri dışına yaptıkları turistik
seyahatler ve gerçekleştirdikleri turizm amaçlı etkinlikler “dış turizm talebi”dir. Kısacası, bir ülkeden uluslararası turizm hareketlerine
katılan kişi sayısı dış turizm talebidir. Kişilerin kendi ülkelerinde gerçekleştirdikleri turizm
amaçlı seyahatler ve bu seyahatlerle bağlantılı etkinlikler “iç turizm talebi”dir.
• Efektif Talep ve Potansiyel Turizm Talebi Efektif turizm talebi, daha önce belirttiğimiz turist, tanıma uygun olarak seyahat ve tatil yapanlardır. Oysa potansiyel turizm talebi; seyahat etme ve turizm hizmetlerini kullanmak istemelerine rağmen, ekonomik, sağlık, vakit bulamama vb… nedenlerden dolayı turizm talebini gerçekleştiremeyenlerin oluşturduğu gruptur. Bunlar henüz turizme katılma fırsatını yakalayamamış ancak gelecekte
turizme talep oluşturması mümkün kişilerdir. Marjinal Turistik Talep Motive edildiğinde seyahat edecek olan, fakat imkanlar hakkında bilgisi olmayan, her bakımdan seyahat ve tatil yapacak güce sahip olduğu halde bunu alışkanlık haline getirmemiş
kişiler “marjinal turistik talebi” oluştururlar.
• Talep Şedülü (Tablosu) Diğer değişkenler sabitken, bir piyasada, belli bir dönemde tüketicilerin (alıcıların) değişik fiyat
düzeylerinde satın almaya hazır oldukları mal ve hizmet miktarlarını özetleyen tablodur.
• Piyasa Talep Eğrisi Şimdiye kadar açıkladığımız talep konusu tek bir kişi içindir. Oysa piyasada tek alıcı değil birçok alıcı bulunmaktadır. Buna göre bu alıcıların belli fiyatlar karşısında talep etmeye hazır oldukları mal ve hizmet
miktarlarının toplamı piyasa talep eğrisini verecektir. Piyasa talep eğrisi, bireysel talep eğrilerinin her fiyat düzeyi için yatay toplamı olarak elde edilir.
• Turizm Talebini Etkileyen Etmenler Herhangi bir maldan satın alınmak istenen miktar, öncelikle o malın fiyatına bağlıdır. Oysa söz konusu malın fiyatı dışında talebi etkileyen başka faktörler de vardır. Piyasada fiyat dışındaki değişkenlerde meydana gelen değişmeler talep eğrisinin sağa veya sola kaymasına neden olur.
Talep eğrisinin kaymasına neden olabilecek temel faktörler
şunlardır: Zevk ve tercihler, gelir, diğer malların fiyatları, boş zaman, uzaklık, psikolojik faktörler, ulaşım, siyasal ve
ekonomik kriz, doğal afetler, savaşlar, döviz kurlarındaki değişmeler, vergi politikaları, reklam ve tanıtım, merak, sağlık ve güvenlik koşullarındaki değişiklikler, moda, kültürel özellikler şeklinde sıralanabilir.
• Turizm Talebinde Değişme - Talep Edilen Miktarda Değişme Talepte değişme ve talep edilen miktarda değişme birbirinden farklı kavramlardır. Talep edilen miktardaki değişme Şekil 4’te açıkladığımız gibi aynı talep eğrisi üzerinde o malın fiyatında meydana gelen değişmeye bağlı olarak aşağıya (A’dan B’ye, C’ye….) veya yukarıya doğru hareketi ifade eder. Talepteki değişme ise talebi etkileyen etmenlerden o malın kendi fiyatı dışındaki diğer nedenlerden dolayı talep eğrisinin bütünüyle sağa veya sola doğru kaymasını ifade eder. Turistik tüketicinin gelirinde bir artış olduğunu varsayalım: Başlangıçta talep eğrisi (T1) konumundayken gelirin artmasına bağlı olarak o mala olan talep artar ve talep eğrisi bütünüyle sağa kayar. (T2)
