M ersin'den İskenderiye y e gidiyordu
ğında, dilimden dönenlerin bir kısmı, hemen orada bu hatıra resmini çektirerek, bu anı belgeselleştirmişlerdir. Refah'ın bu filikası, Beşiktaş’ taki Deniz MUzesi’ ndedir.
B
U N D A N 44 yıl önce, boğucu Haziran sıcaklannuı iyice bastırdığı bir öğleden sonra, Mersin Limanı’ ndan pa lamarları çözen hurda bir gemi, Kıbrıs Adası’ nın ve Magosa Lim am ’nın doğusundan geçerek M ısır’ ın İskenderi ye Lim anı’ na doğru yol alırken, gece saat 22.30 sularında, birden şiddetli bir patlamayla sarsddı.25 KİŞİLİK FİLİKA
Geminin sadece iki cankurtaıaıt filikası vardı ve bunlar dan biri, daha denize indirilmeden parçalandı. Ötekine, na sılsa sağ kalmış ve kendini filikaya atabilmiş 28 kişi doluştu. Filika sadece 25 kişilikti ve su alma çizgisine kadar batmış, Akdeniz'in kaba dalgalan arasında tehlikeli biçimde yalpa lıyordu.
Canlannı filikaya atabilen 28 kişi, 20 saat sonra yan ölü halde Adana'nın Karataş ilçesi sahillerine çıkabildiler. Olaydan ilgililer ancak ertesi sabah haberdar edildi. Telsizlerle veri len emir üzerine, civardaki Doğan adh bir gemi, olay yerine gitti ve araştırmalara başladı. Aradan 72 saat geçmişti ve de nizin üstünde tutunduktan tahta parçalarıyla hâlâ sağ ola rak kalabilmiş 4 kişi daha bulunup kurtanldı.
Y ıl 1941 ve günlerden de 23 Haziran’ dı. Olay, tarihlere “ Refah Faciası” adıyla yazıldı.
İNGİLTERE'YE SİPARİŞ
Türk Hükümeti, savaş öncesinde İngiltere'ye dört deni zaltı gemisi siparişi vermişti. İngilizler bu gemileri, yapıldık tan sonra Türk limanlanna getirip teslim edeceklerdi. Ne var ki, savaş başladığında, İngilizler bu teslim şartını yerine ge tirmemişlerdi. Bunun üzerine dönemin Recep Peker Hükü meti, Birinci Dünya Savaşı öncesinde İngiltere’ye sipariş edilip paraları da ödendiği halde Osmanlı devletine teslim edilme yen 2 savaş kruvazörü gibi, bu denizaltılann da teslim edil memesi olasılığını göz önüne alıp, İngiltere'ye bu gemileri
Deniz ve Hava Kuvvetlerinden 1 7 1
subay, assubay ve eri İngiltereye
gitmek üzere Mısır’a götürmekte
olan geminin batmasından sonra
sadece 32 kişi kurtuldu
teslim almak üzere, 19'u subay, 63’ ü deniz gediklisi ve 68’i deniz eri olan bir ekip göndermek için harekete geçti.
Aynı günlerde, İngiliz Hava Kuvvetleri’ nde staj görüp eği tim yapacak 20 havacı teğmen de Mersin’den kalkacak Re fah şilebine bindirildiler. Geminin 28 kişilik mürettebatı ve gene aynı gemiyle Mersin’ den M ısır’ a gidecek bir de sivil gi yinmiş İngiliz tank subayı vardı. Geminin komutanlığına, Yar bay Zeki Esin, süvariliğine de İzzet Dalgakıran atanmıştı.
Refah Şilebi, yolcularını, Mersin'den M ısır'ın İskenderi
ye lim anı’ na kadar götürecek ve yolcularını orada uçakla Londraya gitmek üzere bıraktıktan sonra geri dönecekti. Ne var ki, bu gidişin dönüşü olmadı. A d ı sanı ve gerçek görevi gizli kalan Ingiliz subayı da dahil 199 kişinin bulunduğu ge miden 167 kişi Akdeniz’ de boğulup gittiler.
FRANSIZ TORPİLİ
Açılan soruşturmada önce 8, sonra ise 2 kişi (komutan ve süvari) sorumlu bulundular. Bunlar da ölenler arasınday dı. Kazazedelerin ailelerine, önce kaza sebebi bilinmiyor di ye bildirildi ve ölenlere şehit işlemi de uygulanmadı. Ancak açılan davalardan sonradır ki, ölenlerin ailelerine aylık bağ landı.
Y ıllar sonra da Kanıran Evranos adlı istihbaratçı emekli bir deniz subayı, Refıh’ı Mareşal Patein Fransa'sına bağlı bir denizaltı tarafından M ısır gemisi sanılarak torpillendiğini saptadığını açıkladı. %
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toras Arşivi
