EĞİ TİM AMAÇ LI KUL LA NIM DÜ ZEY LE Rİ
Ay kut Em re BOZ DO ĞAN*
Ne ca ti YAL ÇIN**
Özet
Ya p› lan ça l›fl ma ile An ka ra’da (Tür ki ye) bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü -ze le ri nin in for mal e¤i tim ku ru mu ola rak kul la n›l ma dü -ze yi or ta ya kon mufl tur. Ça l›fl ma da be tim le me yön te mi kul la n›l m›fl t›r. Ya p› lan ça l›fl ma ya An ka ra il mer ke zin de bu lu nan ve arafl t›r ma c› ta ra f›n dan te sa dü fi ör nek le me ile se çi len 17 il kö¤ re tim oku lun da ki 31 ida re ci, 50 fen bil gi si ö¤ ret me ni ve 349 il kö¤ re tim ikin -ci ka de me ö¤ ren -ci si ka t›l m›fl t›r. Bu çer çe ve de ida re -ci ler, fen bil gi si ö¤ ret men le ri ve il kö¤ re tim 6., 7. ve 8. s› n›f ö¤ ren ci le ri için aç›k ve ka pa l› uç lu so ru lar dan olu -flan ay r› ay r› an ket form la r› ha z›r lan m›fl t›r. Ha z›r la nan an ket for ma la r› Ma y›s 2005’de pos ta an ket yo lu ile An ka ra il mer ke zi ve mer kez il çe le rin den te sa dü fi ola rak se çi len il kö¤ re tim okul la r› na gön de ril mifl tir. Arafl t›r ma n›n so nu cun da An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne ö¤ ren ci le ri nin bü yük bir k›s m› n›n da ha ön ce hiç git me di ¤i, zi ya ret eden le rin ise bu ge zi le ri okul lar ara c› l› ¤›y la ger çek lefl tir di ¤i tes pit edil mifl tir. Bu nun ya n› s› ra her yafl ta ki ve her sta tü -de ki bi lim mü ze si zi ya ret çi le ri nin or tak so run la r› n›n eko no mik prob lem ler ve za man prob lem le ri ol du ¤u nu or ta ya koy mufl tur.
Anah tar Söz cük ler: ‹n for mal ö¤ ren me çev re le ri, fen ö¤ re ti mi, bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri
Gi riş
Gü nü müz de e¤i timö¤ re tim fa ali yet le ri müm kün olan her yer de ya flam bo -yun ca de vam eden bir sü re ce dö nüfl müfl tür. Bi lim ve tek no lo ji de ki h›z l› ge lifl me ler ile el de edi len ye ni bil gi le rin, gün geç tik çe ar tan in san nü fu su na ko lay, an la fl› l›r ve zevk li bir bi çim de zevka zan d› r›l ma s›n da ozevkul lar da zevki for mal e¤i ti min in for mal e¤i tim çev re -le riy -le des tek -len me si ne ih ti yaç du yul mak ta d›r.
Ge nel ola rak in for mal e¤i tim, ha ya t›n her nok ta s›n da de vam eden ö¤ ren me ola rak ifa de edil mek te dir (Best, 2007). Ay n› za man da in for mal e¤i tim, s› n›f d› fl›n da mey da na ge len ö¤ ren me ler flek lin de de be tim len mek te dir. ‹n for mal çev re ler, ge le nek sel çev re le rin or ta ya ko ya ma d› ¤› (s› n›f or ta m›) de ¤i flik yol lar la ö¤ ren me yi ce sa -ret len di rir. Bu çev re ler ö¤ ren ci le re de ¤i flik ö¤ ren me stil le rin de im kan lar sa¤ la y›p, her ö¤ ren ci nin ken di h› z›n da bil gi len me si ne yar d›m c› olur. Bu or tam lar da ö¤ ren ci
-* Yard. Doç. Dr.; Giresun Üniversitesi, E¤itim Fak., ‹lkö¤retim Bölümü, Giresun/Türkiye. ** Prof. Dr.; Gazi Üniversitesi, Gazi E¤itim Fak., ‹lkö¤retim Bölümü, Ankara/Türkiye.
ler çok faz la za man har ca y›p, bil gi le ri ni en iyi fle kil de ya p› lan d› ra bi lir ler (Mel ber and Ab ra ham, 1999). Ö¤ ren ci le rin ger çek nes ne ler ile bi rey sel ola rak bir ilifl ki ku ra bil me si ne ola nak ve ren ve bu sa ye de olum lu tu tum, de ¤er ve ye ni ba k›fl aç› la r› ka za na rak ka l› c› bil gi ler edin me si ni sa¤ la yan in for mal e¤i tim çev re le ri bir çok top lum sal ala n› içer mek te dir (Da vi es, 1997; Han nu, 1993; Kelly, 2000; Mar tin, 2004; Ped ret -ti, 2004).
Bi lim ve Tek no lo ji Mü ze le ri nin, Do ¤a Ta ri hi Mü ze le ri nin, Ço cuk Mü ze le ri nin ve hay va nat bah çe le ri nin ta ma m› in for mal ö¤ ren me or tam la r› d›r (Kelly, 2000). Mü ze -ler ko lek si yon la r›n mu ha fa za s›, ser gi len me si ve tu rizm gö rev le rin den zi ya de ar t›k e¤i tim ala n›n da da önem li gö rev le ri üst len mek te dir (Gins burg and Mai res se, 1997). Özel lik le bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ö¤ ren ci ler için, s› n›f lar da müm kün ol ma yan duy ma, gör me ve do kun ma gi bi ola nak la r› sun mak ta d›r (Da vi es, 1997). Bu in for mal ö¤ ren me çev re le rin den bi ri olan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri fe ni, tek no lo ji yi ve e¤i ti -mi için de ba r›n d› ran çok na dir ku rum lar dan bi ri dir. Bu mü ze ler hem fen-e¤i tim hem de tek no lo jie¤i tim ara s›n da bir köp rü ku ra rak fen bil gi si e¤i ti mi ne ve mes le ki e¤i ti -me kat k› sa¤ la ya bi le cek bir ya p› da d›r (Han nu, 1993).
Li te ra tür in ce len di ¤in de bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri nin özel lik le fen bil gi si e¤i ti mi ne en teg re edil me si ve bu yer le rin okul lar da ki fen bil gi si e¤i ti mi ni des tek le -me si hu su sun da bir çok arafl t›r ma ya p›l m›fl t›r (Tal, Bam ber ger ve Mo rag, 2005; Cary; 2004; Yar bro ugh, 1996; Han nu, 1993). An cak ül ke miz de bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri nin e¤i tim de kul la n›l ma s› üze ri ne çok az ça l›fl ma bu lun ma s› bu yer le rin göz ar d› edil -me si ne ne den ol mak ta d›r.
Bu çer çe ve de bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri nin kul la n›l ma dü zey le ri ni or ta ya ko -ya rak bafl ta yet ki li ku rum ve ku ru lufl la r›n ve fen ö¤ re tim ci le ri nin bil gi len me le ri ni sa¤ la mak ve ye ni bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri nin ku rul ma s› yo lun da ya p› la cak ça l›fl -ma la ra ›fl›k tut -mak son de re ce önem li dir.
Araştırmanın Amacı
Ya p› lan ça l›fl ma ile An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri nin in for -mal e¤i tim ku ru mu ola rak kul la n›l ma dü zey le ri nin tes pit edil me si amaç lan m›fl t›r. Bu kap sam da afla ¤› da ki so ru la ra ce vap aran m›fl t›r;
‹da re ci, ö¤ ret men ve ö¤ ren ci gö rüfl le ri ne gö re,
a) Bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri zi ya ret edil mek te mi dir?
b) Bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne okul lar va s› ta s› ile dü zen li ge zi ler dü zen len -mek te mi dir?
c) Bi lim ve tek no lo ji mü ze si ge zi le ri için ge zi pla n› ha z›r lan mak ta m› d›r? d) Bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne gi di le me me se bep le ri ne ler dir?
e) Bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ge zi si es na s›n da han gi so run lar la kar fl› la fl›l mak -ta d›r?
Yöntem
Araş tır ma Mo de li
Ya p› lan arafl t›r ma da be tim le me yön te mi kul la n›l m›fl t›r. Bu yön tem ve ri len bir du ru mu ay d›n lat mak, stan dart lar do¤ rul tu sun da de ¤er len dir me ler yap mak ve olay -lar ara s›n da ki ola s› ilifl ki le ri or ta ya ç› kar mak için yü rü tü lür. Bu tür arafl t›r ma -lar da as›l amaç in ce le nen du ru mu et raf l› ca ta n›m la mak ve aç›k la mak t›r (Çep ni, 2007). Bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne ya p› lan ge zi le rin s›k l› ¤›, ge zi ler de kar fl› la fl› lan so run la r›n be tim -len me si ve fen ö¤ re ti min de ki kul la n› m› n›n art t› r›l ma s› dü flü nül dü ¤ün den bu yön tem se çil mifl tir.
Ev ren ve Ör nek lem
Ça l›fl ma n›n ev re ni ni An ka ra ili il kö¤ re tim okul la r›n da ki ida re ci ler, fen bil gi si ö¤ ret men le ri ve il kö¤ re tim 2. ka de me ö¤ ren ci le ri olufl tur mak ta d›r. Ya p› lan ça l›fl ma ya ise An ka ra il mer kez le rin de bu lu nan ve arafl t›r ma c› ta ra f›n dan te sa dü fi ör nek le me ile se çi len 17 il kö¤ re tim oku lun da ki 31 ida re ci, 50 fen bil gi si ö¤ ret me ni ve 349 il kö¤ re tim ikin ci ka de me ö¤ ren ci si ka t›l m›fl t›r.
Ve ri Top la ma Ara cı
Bu çer çe ve de ida re ci ler, fen bil gi si ö¤ ret men le ri ve il kö¤ re tim 6., 7. ve 8. s› n›f ö¤ ren ci le ri için aç›k ve ka pa l› uç lu so ru lar dan olu flan ay r› ay r› an ket form la r› ha z›r -lan m›fl t›r. Ha z›r la nan an ket for ma la r› Ma y›s 2005’de pos ta an ket yo lu ile An ka ra il mer ke zi ve il çe le rin den te sa dü fi ör nek lem yo luy la ola rak se çi len il kö¤ re tim okul la r› -na gön de ril mifl tir.
Pos ta an ket ler, ha z›r la nan so ru form la r› n›n pos ta yo luy la ce vap la y› c› la ra ulafl t› r›l ma s› n› ön gö ren bir ve ri top la ma yön te mi dir. Ce vap la y› c› lar so ru for ma la r› n› ken -di bafl la r› na dol du rur ve pos ta yo luy la arafl t›r ma c› ya ulafl t› r›r lar (Bafl, 2001).
Ve ri le rin Ana li zi
Arafl t›r ma çer çe ve sin de an ket for ma la r›n da ki ka pa l› uç lu so ru lar dan el de edi -len ve ri ler ana liz edi le rek f (fre kans) da ¤› l›m la r› ç› kar t›l m›fl ve bul gu lar k›s m›n da aç›k lan m›fl t›r. Aç›k uç lu so ru lar dan el de edi len ve ri ler ise 3 arafl t›r ma c› ta ra f›n da bir bi rin den ba ¤›m s›z ola rak tas nif edi lip grup lan d› r›l m›fl t›r. Da ha son ra bu grup lar kod lan m›fl ve kar fl› lafl t› r› la rak ay n› ça t› al t›n da top lan m›fl t›r. Yi ne bu ve ri ler de ana liz edi le rek (f) fre kans da ¤› l›m la r› ç› kar t›l m›fl ve bu ana liz so nuç la r› n› des tek le yen, arafl t›r -ma ya ka t› lan ö¤ ren ci le rin gö rüfl le ri ne de yer ve ril mifl tir.
Bulgular ve Yorumlar
Arafl t›r ma ya ka t› lan ida re ci le rin, ö¤ ret men le rin ve ö¤ ren ci le rin An ka ra’da bu -lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne yap t›k la r› zi ya ret ler ile il gi li gö rüfl le ri in ce len mifl ve Tab lo 1’de ve ril mifl tir.
Tab lo 1: Ya pı lan Zi ya ret le re İliş kin İda re ci, Öğ ret men Ve Öğ ren ci Gö rüş le ri
Arafl t›r ma ya ka t› lan ida re ci le rin An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne yap t›k la r› zi ya ret ler ile il gi li gö rüfl le ri in ce len di ¤in de 24’ünün bu tür mü ze le -re da ha ön ce git ti ¤i, 6’s› n›n ise bu tür mü ze le -re da ha ön ce git me di ¤i gö rül mek te dir. Arafl t›r ma ya ka t› lan ö¤ ret men le rin An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne yap t›k la r› zi ya ret ler ile il gi li gö rüfl le ri in ce len di ¤in de ise 30’unun bu tür mü ze le re da ha ön ce git ti ¤i, 19’unun ise bu tür mü ze le re da ha ön ce git me di ¤i gö rül mek te -dir. Ö¤ ren ci le rin gö rüfl le ri in ce len di ¤in de de 142’si nin An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne git ti ¤i, 207’si nin de bu tür mü ze le re da ha ön ce git me di ¤i gö rül -mek te dir.
Arafl t›r ma ya ka t› lan ida re ci le rin, ö¤ ret men le rin ve ö¤ ren ci le rin An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne en son kim ler ile be ra ber zi ya ret te bu lun duk la r› -na ilifl kin gö rüfl le ri ve Tab lo 2’de ve ril mifl tir.
Tab lo 2: Mü ze Zi ya re ti ne Ka tıl dık la rı Ki şi le re İliş kin İda re ci, Öğ ret men Ve Öğ ren ci Gö rüş le ri
Arafl t›r ma ya ka t› lan ida re ci le rin 19’unun bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne en son okul ve ö¤ ren ci le ri ile git ti ¤i, sa de ce 3’ünün bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ni en son ai le le ri ve ço cuk la r› ile zi ya ret et tik le ri gö rül mek te dir. Arafl t›r ma ya ka t› lan ö¤ ret men le rin ise 20’si nin bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne en son okul ve ö¤ ren ci le ri ile, sa de ce 7’si nin bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ni en son ai le le ri ve ço cuk la r› ile zi ya ret et tik le ri gö rül
-Ve ri Kay na ğı İda re ci Öğ ret men Öğ ren ci
Mü ze le re Yap tık la rı Zi ya ret ler N N N
Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi (AL TIN PARK) Ta bi at Ta ri hi Mü ze si (MTA)
EVET 24 30 142
Ener ji Par k› (MTA)
Bi lim ve Tek no lo ji Mü ze si (OD TÜ)
HA YIR 6 19 207
BOŞ 1 1 ——
Top lam 31 50 349
Ve ri Kay na ğı İda re ci Öğ ret men Öğ ren ci
Zi ya ret N N N
Okul ve ö¤ ren ci ler ile 19 20 108
Ai lem le 3 7 25
Tek Ba fl› ma 2 1 2
Ar ka dafl la r›m ile —- 2 5
Di ¤er (E¤i tim Gön.) —- —- 2
mek te dir. Ö¤ ren ci le rin gö rüfl le ri in ce len di ¤in de 108’nin bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri -ne en son okul la r› ile git tik le ri, 25’inin ise ai le siy le git ti ¤i gö rül mek te dir.
Gö rev yap t›k la r› okul la r› n›n An ka ra’da ki bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne ge zi dü zen le me du rum la r› ile il gi li ö¤ ret men le rin gö rüfl le ri Tab lo 3’de ve ril mifl tir.
Tab lo 3: Ge zi Dü zen le yen Okul la rın Da ğı lı mı
Arafl t›r ma ya ka t› lan ö¤ ret men le rin 25’inin gö rev yap t›k la r› okul la r›n (10 okul) An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne ge zi dü zen le di ¤i ni, 25’inin ise gö rev yap t› ¤› okul la r›n (7 okul) bu mü ze le re ge zi dü zen le me di ¤i ni be lirt tik le ri gö rül -mek te dir.
An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne ge zi ler dü zen le yen okul la r›n ne s›k l›k la ge zi ler dü zen le dik le ri ne ilifl kin ö¤ ret men gö rüfl le ri Tab lo 4’de ve ril mifl -tir.
Tab lo 4: Ge zi Dü zen le me Sık lı ğı na İliş kin Öğ ret men Gö rüş le ri
Tab lo 4 in ce len di ¤in de, ö¤ ret men le rin 13’ünün gö rev yap t› ¤› okul la r›n (5 okul) An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne her y›l dü zen li ola rak ge zi dü zen le di ¤i ni be lirt tik le ri gö rül mek te dir.
An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne dü zen le nen ge zi ler çer çe ve sin de ge zi pla n› ha z›r lan ma s› na ilifl kin ö¤ ret men le rin gö rüfl le ri Tab lo 5’de ve ril -mifl tir.
Ve ri Kay na ğı Okul
Bilim ve Teknoloji Müzelerine Düzenlenen Geziler N Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi (AL TIN PARK)
Ta bi at Ta ri hi Mü ze si (MTA)
EVET 10
Ener ji Par k› (MTA)
Bi lim ve Tek no lo ji Mü ze si (OD TÜ)
HA YIR 7
Top lam 17
Ve ri Kay na ğı Öğ ret men
Bi lim ve Tek no lo ji Mü ze le ri ne Dü zen le nen Ge zi le rin Sık lı ğı N
Her Dö nem ——
Her Y›l 13
Dü zen siz Ara l›k lar la 12
Tab lo 5: Ge zi Pla nı Ha zır lan ma sı na İliş kin Öğ ret men Gö rüş le ri
Tab lo 5 in ce len di ¤in de, 5 okul da ki top lam 13 ö¤ ret me nin bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ge zi si ön ce sin de ge zi pla n› ha z›r la d› ¤›, 5 okul da ki top lam 12 ö¤ ret me nin ise ge zi pla n› ha z›r la ma d› ¤› gö rül mek te dir.
An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne gi di le me me se bep le ri ile il -gi li ida re ci le rin, ö¤ ret men le rin ve ö¤ ren ci le rin gö rüfl le ri Tab lo 6’da ve ril mifl tir.
Tab lo 6: Mü ze le re Gi di le me me Se bep le ri ne İliş kin İda re ci, Öğ ret men ve Ö€ ren ci le rin Gö rüfl le ri
Tab lo 6 in ce len di ¤in de, ida re ci le rin bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne en çok eko no mik ne den ler den (N=6), ula fl›m prob le min den (N=5) ve ye ter li za ma n›n ol ma ma s›n dan (N=5) gi de me dik le ri yö nün de gö rüfl bil dir dik le ri gö rül mek te dir. Bu nun ya n›n da bü rok ra tik en gel le rin (N=3) ve bu mü ze le rin ye ter li ta n› t› m› n›n ya p›l ma ma s› -n›n da (N=3) di ¤er et men ler ola rak ifa de et tik le ri gö ze çarp mak ta d›r. ‹da re ci le rin 4’ünün bu ko nu da gö rüfl bil dir me dik le ri gö rül mek te dir. Ö¤ ret men le rin de bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne en çok eko no mik ne den ler den (N=12), ula fl›m prob le min den (N=9) ve bü rok ra tik en gel ler den (N=8) do la y› gi de me dik le ri gö rül mek te dir. Bu nun
Ve ri Kay na ğı Öğ ret men
Ge zi Pla nı Ha zır lan ma Du ru mu N
Evet 13
Ha y›r 12
Top lam 25
Ve ri Kay na ğı İda re ci Öğ ret men Öğ ren ci
Bilim ve Teknoloji Müzelerine Gidilememe Sebepleri N N N
Eko no mik ne den ler 6 12 52
Za man ol ma ma s› 5 4 28
‹l gi du yul ma ma s› 2 3 56
Bi linç siz lik 2 1 35
E¤i tim siz lik 1 4 31
Ula fl›m prob le mi 5 9 11
Ye ter li ta n› t› m›n ya p›l ma ma s› 3 5 21
Bü rok ra tik en gel ler 3 8 ——
Bu tip mü ze sa y› s› n›n ye ter siz ol ma s› —— —— 14
Ge zi le ri ne ön cü lük ede cek kim se nin
ol ma ma s› —— —— 17 Di ¤er —— 2 21 BOŞ 4 2 63 TOP LAM 31 50 100.0 Ziyaretçilerden Kaynaklanan Sorunlar
ya n›n da za ma n›n ol ma ma s› n›n (N=5) ve bu mü ze le rin ye ter li ta n› t› m› n›n ya p›l ma ma s› n›n da (N=5) zi ya ret edil me me sin de ki et men ler ola rak gö ze çarp mak ta d›r. Ö¤ ret men le rin 2’si ise bu ko nu da her han gi bir gö rüfl bil dir me mifl ler dir. Bu çer çe ve de afla -¤› da ida re ci le rin ve ö¤ ret men le rin gö rüfl le ri ne yer ve ril mifl tir.
“Mad di sı kın tı lar dan do la yı gi di le me mek te dir.” (Mü dür, 51)
“….. Üni te ko nu su iler le dik çe o ko nu ile il gi li bö lü mün ge zil me si öğ ren me yi da ha an lam lı kı la bil mek te dir. Bu da ay nı mü ze yi 12 haf ta içe ri sin de 45 ke re zi ya ret et mek de mek tir. O za man da ha ya rar lı ola ca ğı na ina nı yo rum. Ama bu gün kü şart lar al tın da bu çok zor. Yıl da bir ke re yap tı -ğı mız ge zi ye mad di ola nak sız lık lar yü zün den bir sı nı fın tüm öğ ren ci le ri bi le ka tı la mı yor.” (Fen
Bil gi si Öğr., 43)
“Okul prog ram la rı nın yo ğun lu ğu ne de niy le gi di le me mek te dir.” (Mü dür Yrd., 52)
“Müf re dat prog ra mı nın yük lü ol ma sı ne de niy le ko nu la rın ye tiş ti ri le me me kor ku su. “ (Fen Bil
-gi si Öğr., 54)
“Mü ze le rin ta nı tı mı nı iyi ya pıl ma ma sı. Böy le mü ze le rin var lı ğın dan ba zı ar ka daş la rı mı zın ha -ber le ri yok.” (Mü dür, 41).
“Bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne gi diş, ula şım, gi riş-çı kış sa at le ri, mü ze le rin açık ol du ğu gün ler vs. hak kın da bil gi sa hi bi ol ma ma mız.” (Fen Bil gi si Öğr., 30)
“Ge zi ler de ki bü rok ra tik en gel ler den do la yı gi di le me mek te dir.” (Mü dür Yrd., 41).
“Ge zi pla nı ha zır la nır ken, öğ ret me ni yo ran ve bık tı ran bü rok ra tik ya zış ma la rın faz la lı ğı.” (Fen
Bil gi si Öğr., 38)
“… Va li iz ni, Kay ma kam lık iz ni vs. izin ler alın dık tan son ra her han gi bir so run olur sa kor ku su”.
(Fen Bil gi si Öğr., 43)
“Bu ko nu ile il gi li ba sın da ve te le viz yon da ye ter li özen di ri ci bil gi ve ril me me si.okul da eğit men le -rin bu ko nu üze -rin de özen di ri ci ve açık la yı cı ça lış ma lar yap ma ma sı.” (Fen Bil gi si Öğr., 36). “… mü ze de bu lu nan ma ter yal le rin ki şi le rin il gi le ri ni çek me me le ri.” (Mü dür Yrd., 52). “… ya pı lan zi ya ret le rin za man kay bı gi bi de ğer len di ril me si.” (Mü dür Yrd., 38).
“Ha ya tı mız da or ta ya çı kan ön ce lik ler ne de niy le alış kan lık ha li ne ge ti re me me miz. ( Mü dür Yrd.,
36)
“Bu işe ön cü lük ede cek baş ta öğ ret men ler ol mak üze re ida re ci le rin il gi siz li ği, ko nu ya önem ve ril -me -me si ve za man ayır mak is ten -me -me si.” (Fen Bil gi si Öğr., 46).
“Mü ze ye gi dil di ğin de bir den faz la okul ora da zi ya ret amaç lı bu lu na bi li yor. Bu yüz den ora da dü zen siz lik olu yor. Gö rev li ler ye ti şe mi yor lar. So nuç ta zi ya ret ama cı na ula şa mı yor. Bu du rum öğ -ret men le re yıl gın lık ve ri yor.” (Fen Bil gi si Öğr., 44)
“Mü ze le rin çok kı sa sü re de ge zil me si ve ge zi lir ken ace le edil me si.” (Fen Bil gi si Öğr., 42)
6., 7. ve 8. s› n›f ö¤ ren ci le ri nin ge nel ola rak bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne gi di le me me se bep le ri yö nün de ki gö rüfl le ri ida re ci le rin ve ö¤ ret men le rin ba z› gö rüfl le riy -le fark l› l›k gös ter mek te dir. Ö¤ ren ci -le rin bi lim ve tek no lo ji mü ze -le ri ne gi di -le me me se bep le ri nin ba fl›n da, bu yer le re kar fl› il gi du yul ma ma s› n›n (N=56) ve eko no mik ne -den le rin (N=52) gel di ¤i ni, bu nu bi linç siz li ¤in ve du yar s›z l› ¤›n (N=35), e¤i tim siz li ¤in (N=31) ve za man ol ma ma s› n›n (N=28) ta kip et ti ¤i ni be lirt tik le ri gö rül mek te dir. Ö¤ ren ci le rin 63’ü ise bu ko nu hak k›n da gö rüfl be lirt me mifl ler dir. Bu kap sam da ö¤ ren ci -le rin gö rüfl -le ri ne afla ¤› da yer ve ril mifl tir.
“En önem li se bep ler den bi ri ai le ler den kay nak la nan se bep tir. An ne ve ba ba la rı mı zın ya işi çı kar gö tür mez ler ya da gö tür me mek için iş çı ka rır lar. Böy le ce mü ze ye gi de me me mi zin en önem li se be -bi olu şur.” (Eray, 6. sı nıf, 12)
“İn san lar ge nel de sa bah işe gi dip ak şam eve ge li yor. Biz öğ ren ci ler de ay nı şe kil de sa bah oku la ge -lip ak şam eve gi di yo ruz ve bu sa ye de mü ze ye gi de cek za man kal mı yor.” (Yağ mur, 8. sı nıf, 13) “Ben ce in san lar ca hil dir ve ta rih ön ce si, bi lim le il gi li alet le ri, elek tro nik ma ki ne le ri me rak et mi yor lar da ha doğ ru su il gi len mi yor lar. İn san la rı mız “Mü ze ye git sek ne olur git me sek ne olur” di -yor lar ve hiç il gi len mi -yor lar.” (Mer ve, 6. sı nıf, 13)
“Ai le nin mü ze le re me rak duy ma ma sı ola bi lir. Çün kü ai le bu na me rak duy ma mış sa ço cuk la rı gi -de mez.” (Fat ma, 6. sı nıf, 12)
“Mü ze le re gi dil me me si nin en önem li ne de ni fa kir lik ve iş siz lik tir.” (Ah met, 6. sı nıf, 12) “İn san lar mü ze le re pa ra ver me mek için git mi yor lar ama eğer mü ze le re git mez sek çağ dan ge ri ka -lı rız.” (Se lin, 7. sı nıf, 13)
“Ai le nin gi der le ri ola bi lir. Ai le fa kir se pa ra sı nı na sıl öde ye cek?” (Ha lil, 6. sı nıf, 13)
“An ne ve ba ba la rın bu ko nu lar hak kın da bi linç siz ol ma sı dır. Mü ze ler de gö re ce ği miz ve öğ re ne -ce ği miz şey le rin okul da ol du ğu nu dü şü nü yor lar.” (Me li ke, 7. sı nıf, 12)
“Her kes gez me ye za man ayı rır. Ama kim se mü ze ye git me ye önem ver mez. Mü ze ye git me ye ge -lin ce kim se vak ti nin ol ma dı ğı nı dü şü nür. Bu dü şün ce çok yan lış tır.” (Es ra, 7. sı nıf, 13) “Ben ce in san la rın mü ze ler hak kın da faz la bil gi si nin ol ma ma sı. İn san la rı mız her şe yi me rak edi yor ama mü ze ler de ne ol du ğu nu me rak et mi yor lar. Bu da mü ze le re olan il gi yi azal tı yor.” (Zey
-nep, 6. sı nıf, 12)
“Bu tür ko nu lar da ye ter li ve önem li bil gi le re sa hip olun ma ma sı en önem li et ken dir.” (Rü vey da,
8. sı nıf, 14)
“Biz le ri ye te rin ce bil gi len dir me me le ri ve bi zim de araş tı rıp öğ ren me me miz den kay nak la nı yor ve çe ki ci gel mi yor.” (Di dem, 8. sı nıf, 14)
“Şim di ki ba zı ge liş me le rin in san la rı et ki le me si dir. İn san lar ha ber ler ve top lum sa ye sin de çağ dı şı kal mış lar dır. Ar tık her kes mü ze, ti yat ro gi bi yer le ri de ğil eğ len ce yer le ri ni ter cih edi yor lar. Bu -da okul lar -da ya -da çev re de ge liş me ler den söz edil me me sin den kay nak la nı yor.” (Hi lal, 8. sı nıf,
14)
“İn san la rın bir şey ler le uğ ra şıp mü ze gez me ye va kit bu la mı yo rum gi bi laf lar edip git me me ye gay ret gös te rir ler.” (Meh tap, 6. sı nıf, 12)
“Mü ze le re gi di le me me si nin en önem li se bep le ri, in san la rın il gi le ri ni bir yö ne çek me de hiç kim se -nin fa ali yet le ri yok. Eğer böy le fa ali yet ler ol say dı bek li de ço ğu in san böy le mü ze le re gi der di.”
(Ru ki ye, 8. sı nıf, 14)
“Okul gö tür mü yor, ai le le ri mi zin za ma nı ol mu yor. Okul gö tür se bi le üc re ti çok olu yor.” (Eda, 6.
sı nıf, 13)
“Okul lar böy le fa ali yet le re kal kış mı yor.” (Sa li ha, 7. sı nıf, 13)
“Ula şım so ru nu ve ül ke mi zin bu ko nu la ra il gi siz dav ran ma sı.” (Öz ge, 7. sı nıf, 12) “Ben ya şım ufak ol du ğu için yal nız gi de mi yo rum.” (Mü zey yen, 6. sı nıf, 12)
“Kal bin de ci haz olan la ra za ra rı ola bi lir.” (Bil ge, 6. sı nıf, 11)** “** Fe za Gür sey Bi lim Mer -ke zi’nde Van de Graff Je na ra tö rü ile ya pı lan sta tik elek trik gös te ri de ne yin de mü ze reh ber le ri gös te ri den ön ce kalp pi li bu lu nan la ra bu gös te ri de ne yi za rar ve re bi lir uya rı sı yap tı ğı için söy len miş ol du ğu dü şü nül mek te dir.”
An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne ya p› lan zi ya ret ler de kar fl› la -fl› lan so run la ra ilifl kin ida re ci le rin, ö¤ ret men le rin ve ö¤ ren ci le rin gö rüfl le ri Tab lo 7’de ve ril mifl tir.
Tab lo 7: Ge zi ler de Kar şı la şı lan So run lar İle İl gi li İda re ci, Öğ ret men Ve Öğ -ren ci le rin Gö rüş le ri
Tab lo 7 in ce len di ¤in de ida re ci le rin, yak la fl›k üç te iki si nin (N=16) bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ge zi le ri es na s›n da çe flit li so run lar la kar fl› lafl t›k la r›; yak la fl›k üç te bi ri nin ise (N=8) bu ge zi ler es na s›n da her han gi bir so run la kar fl› lafl ma d›k la r› gö rül mek -te dir. Ge zi es na s›n da so run lar la kar fl› la flan ida re ci le rin bu so run la r›, ge zi za ma n› n›n ye ter siz ol ma s› (N=4), zi ya ret çi yo ¤un lu ¤u nun ol ma s› (N=4), gö rev li le rin ye ter siz sa y› da ol ma s› (N=3) ve gö rev li le rin il gi siz ve dü flük bil gi dü ze yin de ol ma s› (N=3) flek lin de s› ra la d›k la r› gö rül mek te dir. Ö¤ ret men le rin 19’unun bi lim ve tek no lo ji mü ze le rin de ge zi es na s›n da çe flit li so run lar la kar fl› lafl t›k la r›, 3’ünün ise ge zi es na s›n da her han gi bir so run la kar fl› lafl ma d›k la r› gö rül mek te dir. Bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri nin ka -la ba l›k ol ma s› n›n (N=7), ö¤ ret men le rin ge zi es na s›n da kar fl› -lafl t›k -la r› en önem li so run ol du ¤u gö ze çarp mak ta d›r. Bu nu gö rev li le ri nin ye ter siz sa y› da ol ma s› (N=3), mü ze -ler de ki araç ve ge reç le rin du ru mu (N=3), ve mü ze le rin fi zi ki ola rak ye ter siz ol ma s› (N=3) gi bi so run la r›n iz le di ¤i gö rül mek te dir. Ö¤ ret men le rin 8’i ise bu ko nu da her han gi bir gö rüfl bil dir me mifl ler dir. Bu çer çe ve de afla ¤› da ida re ci le rin ve ö¤ ret men le -rin gö rüfl le ri ne yer ve ril mifl tir.
“Mü ze le ri gez me sü re si nin çok kı sa ol ma sı.” (Fen Bil gi si Öğr., 40)
“Zi ya ret çi sa yı sı nın çok lu ğu so run olu yor. Ay nı gü ne ran de vu ve ri len okul lar faz la olun ca so run ya şa nı yor.” (Fen Bil gi si Öğr., 43)
“Gö rev li uz man la rın sa yı sı ye ter siz dir.” (Mü dür Yrd., 47) “Ta bi at Ta ri hi Mü ze si’nde ele man yok tu.” (Fen Bil gi si Öğr., 48)
“Ka la ba lık grup lar ol du ğun da gö rev li sa yı sı ye ter li ol ma ya bi li yor. Bu da öğ ren ci le rin ay dın la tıl
-Ve ri Kay na ğı İda re ci Öğ ret men Öğ ren ci
Bilim ve Teknoloji Müzelerine Yapılan Ziyaretlerde
N N N
Karşılaşılan Sorunlar
Eko no mik ne den ler 6 12 52
Plan la ma 2 1 10
Za man 4 1 2
Gö rev li sa y› s› 3 3 13
Zi ya ret çi yo ¤un lu ¤u 4 7 13
Gö rev li le rin il gi ve bil gi dü ze yi 3 1 24
Mü ze ler de ki araç ve ge reç le rin du ru mu —— 3 7
Mü ze le rin fi zi ki du ru mu —— 3 4
HA YIR 8 3 55
BOŞ —— 8 14
TOP LAM 24 30 142
ma sı nı olum suz et ki li yor.” (Fen Bil gi si Öğr., 44)
“Reh ber ler ser gi le nen eser ler hak kın da tam bir do na nı ma sa hip de ğil dir, et kin ile ti şim be ce ri le ri -ne sa hip ol ma lı dır lar.” (Mü dür Yrd., 38)
“Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi’nde ki reh ber le rin bık kın lı ğı nı gör düm.” (Fen Bil gi si Öğr., 48) “An la şı lır lık öğ ren ci se vi ye si ne gö re de ğil, 2. sı nıf ile 8. sı nıf öğ ren ci si ba zen ay nı me kan da bu -lu na bi li yor. An la tım se vi ye le ri grup la ra gö re ya pıl mı yor.” (Fen Bil gi si Öğr., 44)
“Tu va let ye ter siz li ğin den do la yı öğ ren ci ler sı kın tı çek ti. Sa yı sı nın art tı rıl ma sı ge re kir.” (Fen Bil
-gi si Öğr., 32)
“Mü ze gi riş-çı kış ve grup la ra ayır ma da so run lar çı kı yor. Da ha ön ce den han gi grup han gi sa at te gi re cek, ne ka dar sü re de zi ya re ti ta mam la ya cak gi bi plan lar ya pıl ma lı dır. Öğ ren ci boy la rın da dik -ka te alı na rak sı ra lı ve dü zen li din le ti sağ lan ma lı dır.” (Fen Bil gi si Öğr., 44)
6., 7. ve 8. s› n›f ö¤ ren ci le ri nin 73’ünün bi lim ve tek no lo ji mü ze le rin de ge zi es na s›n da çe flit li so run lar la kar fl› lafl t›k la r›, 55’inin ise ge zi es na s›n da her han gi bir so run la kar fl› lafl ma d›k la r› gö rül mek te dir. 6., 7. ve 8. s› n›f ö¤ ren ci le ri nin ge nel ola rak gö rüfl le ri in ce len di ¤in de, bi lim ve tek no lo ji mü ze le rin de ça l› flan gö rev li le rin il gi ve bil gi se vi le rin de ki ye ter siz lik le rin (N=24), bu yer ler de ça l› flan gö rev li le rin ye ter siz sa y› da ol ma s› n›n (N=13) ve zi ya ret çi yo ¤un lu ¤u nun faz la ol ma s› n›n (N=13) bi lim ve tek no lo -ji mü ze le ri ge zi le rin de kar fl› lafl t›k la r› so run lar ola rak ifa de et tik le ri gö rül mek te dir. Ö¤ ren ci le rin 14’ü ise bu ko nu hak k›n da gö rüfl be lirt me mifl ler dir. Bu kap sam da ö¤ -ren ci le rin gö rüfl le ri ne afla ¤› da yer ve ril mifl tir.
“Da ha faz la gö rev li ola rak ora ya ge len zi ya ret çi ler le uzun sü re li il gi len me li dir. Yü zey sel an lat -ma -ma lı dır. Dar bir za -man da an la tıl -ma ya ça lı şıl -ma -ma lı dır.” (Me li ke, 6. sı nıf, 12) (Fe za Gür sey
Bi lim Mer ke zi)
“Bir so ru so run ca he men kı zar gi bi ce vap ve ri yor lar.” (Oğuz han, 6. sı nıf, 13) (Fe za Gür sey Bi
-lim Mer ke zi)
“Gö rev li le rin il gi siz ol du ğu nu dü şü nü yo rum. Ben ce bu ko nu da gö rev li le re eği tim ve ril me li dir.”
(Ba şak, 6. sı nıf, 12) (Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi)
“Ben ce ye ter li de ğil dir. Çün kü bir kaç yer gös te rip bi zi bı ra kı yor lar dı.” (Es ma nur, 7. sı nıf, 13)
(Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi)
“Da ha tec rü be li ve da ha faz la gö rev li alın ma lı dır.” (Fa tih, 7. sı nıf, 12) (Ener ji Par kı) “Hiç bi zim le il gi len me di ler. Bi raz bi zim le il gi len se ler iyi olur du.” (Tun cay, 8. sı nıf, 15) (Fe za
Gür sey Bi lim Mer ke zi)
“An la şıl ma sı çok zor bir an la tım var dı”. (Ya sin, 8. sı nıf, 14) (Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi),
(Ener ji Par kı), (Ta bi at ta ri hi Mü ze si)
“Gö rev li sa yı sı nın faz la ol ma ma sı ne de niy le her öğ ren ciy le bi re bir il gi le nil mi yor. Bu da ba zı öğ ren ci le rin an la ma ma sı na ne den olu yor. Bu so ru nu çöz mek için gö rev li sa yı sı art tı rıl ma lı.” (Gül
-riz, 7. sı nıf, 13) (Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi)
“MTA Ta bi at ta ri hi mü ze sin de gö rev li ler ye ter li de ğil di. Öğ ret men le ri miz gez dir miş ti.” (Di la
-ra, 8. sı nıf, 14) (Ta bi at ta ri hi Mü ze si)
“Çok ka la ba lık olu yor. İn san la rın te ker te ker alın ma sı ge re kir.” (Al tay, 6. sı nıf, 12) (Fe za Gür
-sey Bi lim Mer ke zi)
“İçe ri gir mek için çok uğ raş mış tık. Za ten içe ri de ki mad de le ri faz la in ce le ye me dik sı ra ol du ğu için.” (Kor han, 6. sı nıf, 12) (Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi)
“Ka la ba lık ol ma sı ne de niy le her şe yi de ne ye me dim.” (Bi lal, 8. sı nıf, 13) (Fe za Gür sey Bi lim
Mer ke zi)
“Uzun boy lu la rın öne ge çip kı sa boy lu la rın ar ka da kal ma sı dır. Bu nu gö rev li ler yap ma lı dır.”
(Me li ke, 6. sı nıf, 12) (Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi)
“Öğ ren ci ler aşı rı şı ma rık olup mü ze de ki ba zı şey le re sal dı rıp dü ze ni bo zu yor lar.” (Han de., 6. sı
-nıf, 12) (Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi)
“Eğer okul ca gi di yor sak ar ka daş la rı mız git tik le ri mü ze le ri öğ ret men le ri mi zin is te me di ği şe kil de ge zi yor lar. Ba zı za man lar ya nı mız dan ay rı lıp baş ka yer le ri ge zi yor lar.” (Naz mi ye, 6. sı nıf, 12)
(Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi)
“Bir baş ka oku lun an la tı lır ken gel me si tek rar baş tan baş la ma sı na ne den olu yor. Hiç iyi de ğil çün -kü ka fam ka rı şı yor.” (Büş ra, 6. sı nıf, 12) (Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi)
“Ba zı alet ler bo zuk olu yor. Mü ze de ta mir olu yor. Böy le şey le ri da ha son ra ya pa bi lir ler.” (Ya sin,
6. sı nıf, 12) (Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi)
“Bu ra da araç ge reç le rin hep sin den sa de ce bir ta ne var. Biz okul la be ra ber git ti ği miz de bun lar dan bir ta ne ol du ğu için sa de ce boş ta olan bir kaç şe ye ba ka bi li yo ruz. Bu yüz den ay nı tür de bu lu nan araç la rın sa yı sı art tı rıl ma lı dır.” (Gül riz, 7. sı nıf, 13) (Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi) “Eser le rin al tın da ki açık la ma la rın ye ter siz olu şu.” (Sai me, 8. sı nıf, 14) (Ener ji Par kı) “Fo toğ ra fın çe kil me me si” (Em re, 6. sı nıf, 12) (Ta bi at Ta ri hi Mü ze si)
“Mü ze le rin kü çük ol ma sı.” (Bu se, 7. sı nıf, 12) (Ener ji Par kı) ve (Ta bi at Ta ri hi Mü ze si) “Faz la za man ol ma dı ğı için tam ge ze me dik.” (Ay şe, 8. sı nıf, 14) (Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi) “Ba zı alet le ri in ce le me miz için 10 da ki ka dan faz la za man ver mi yor lar. Eğer alet le ri da ha iyi in -ce le me miz için bi ze da ha çok za man ayı rıp da ha hoş gö rü lü olur lar sa da ha iyi olur.” (Duy gu, 8.
sı nıf, 14) (Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi)
Sonuçlar
Ya p› lan ça l›fl ma da ge nel iti ba riy le afla ¤› da ki so nuç la ra ula fl›l m›fl t›r;
1. An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne ya p› lan zi ya ret ler ile il gi li gö rüfl ler in ce len di ¤in de, ö¤ ren ci le ri nin bü yük bir k›s m› n›n da ha ön ce zi ya ret et me -di ¤i (Tab lo 1), zi ya ret eden le rin ise bu ge zi le ri okul lar ara c› l› ¤›y la ger çek lefl tir -di ¤i (Tab lo 2) tes pit edil mifl tir. Bu nun la be ra ber ida re ci le rin 3’ünün, ö¤ ret men le rin 7’si nin ve il kö¤ re tim ikin ci ka de me ö¤ ren ci le ri nin ise sa de ce 25’inin bi lim ve tek no lo ji mü ze -le ri ni en son ai -le -le ri i-le zi ya ret et ti ¤i or ta ya ç›k m›fl t›r (Tab lo 2).
Pis ci tel li ve An der son (2001), 3 fark l› mü ze kap sa m›n da yap m›fl ol duk la r› ça l›fl ma da, il kö¤ re tim ö¤ ren ci le ri nin %75’inin mü ze le re ai le siy le, %69’unun a¤a bey ve ya ab la s›y la, %11’inin de de, am ca, da y›, ha la ve ya tey ze siy le, % 9’unun ö¤ ret men le riy le ve %14’ünün de okul ar ka dafl la r›y la git ti ¤i ni tes pit et mifl tir. Yap t› ¤› m›z arafl t›r ma n›n so nuç la r› bu ça l›fl ma ile çe lifl mek te olup ül ke miz de okul la r›n mü ze ge zi le rin -de ne ka dar önem li bir fonk si yo na sa hip ol du ¤u nu göz ler önü ne ser mek te dir. Bu nun ya n› s› ra bu mü ze le ri ai le bi rey le ri ile zi ya ret eden ö¤ ren ci le rin az l› ¤› da dik kat çe ken önem li bir nok ta d›r. Bu çer çe ve de ya p› lan arafl t›r ma lar in ce len di ¤in de ai le le ri ile mü -ze le ri zi ya ret eden ve bu ra da ki et kin lik le re ka t› lan ço cuk la r›n bi rey sel et kin lik ya pan ço cuk la ra gö re da ha iyi mo ti ve ol du ¤u, da ha faz la bil gi ve bi lim sel dü flün me be ce ri -si ka zan d› ¤› gö rül mek te dir (Cary; 2004; Crow ley ve Di ¤er le ri, 2001; Yar bro ugh, 1996).
2. Arafl t›r ma ya ka t› lan ö¤ ret men le rin gö rüfl le ri ›fl› ¤›n da, ça l›fl t›k la r› okul la r›n yak la fl›k üç te bi ri nin An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne ge zi dü zen le -me dik le ri or ta ya ç›k m›fl t›r (Tab lo 3).
3. An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne ge zi dü zen le yen 5 okul da ça l› flan top lam 12 ö¤ ret me nin bu ge zi le ri dü zen siz ara l›k lar la ger çek lefl tir dik le ri tes pit edil mifl tir (Tab lo 4). Gü leç ve Al k›fl (2003), yap m›fl ol duk la r› ça l›fl ma da mad di im -kan s›z l›k la r›n ve gi difl dö nüfl im -kan la r› n›n k› s›t l› ol ma s› n›n mü ze le re ge zi dü zen le me fa ali yet le ri ni et ki le di ¤i ni ve bu ne den le dü zen siz ara l›k lar la ge zi ler dü zen le ne bil di ¤i ni be lir le mifl tir. Ya p› lan arafl t›r ma n›n so nuç la r›, An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo -ji mü ze le ri ne ge zi ler dü zen le yen okul la r›n ye ter li s›k l›k ta ge zi ler dü zen le me dik le ri ni or ta ya koy mufl olup da ha ön ce ki ça l›fl ma lar la pa ra lel lik gös ter mek te dir.
4. An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne ge zi dü zen le yen 5 okul da ki top lam 13 ö¤ ret me nin bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ge zi si ön ce sin de ge zi pla n› ha z›r la d› ¤›, 5 okul da ki top lam 12 ö¤ ret me nin ise ge zi pla n› ha z›r la ma d› ¤› gö rül mek te -dir (Tab lo 5). Li te ra tür de ko nu ile il gi li ça l›fl ma lar in ce len di ¤in de ge zi için ön ha z›r l›k yap ma ve ge zi pla n› ha z›r la ma ko nu sun da ö¤ ret men le rin ye ter siz ol du ¤u gö rül mek -te dir. Ö¤ ret men ler ço ¤un luk la -tek nik bil gi le ri (Ge zi za ma n›, ula fl›m va s› ta s›, ge zi ye ka t› lan ö¤ ren ci le rin lis te si, ge rek li izin ya z› la r› vs.) sa¤ la mak ta, na di ren ge zi ön ce si et -kin lik le ri s› n›f içe ri sin de ki müf re dat la ilifl ki len di re rek he def le ri or ta ya koy mak ta d›r. Ya p› lan ça l›fl ma lar da ge zi plan la r› n›n müf re dat la ilifl ki len dir me me si nin ö¤ ret men le rin ki fli sel ve mes le ki bil gi ve be ce ri le ri dü zey le ri nin fark l› ol ma s›n dan kay nak lan d› -¤› be lir til mifl tir (Tal ve Stei ner, 2006; Tal, Bam ber ger ve Mo rag; 2005; Ki si el, 2005; Bow ker, 2004). Ya p› lan ça l›fl ma da ki bul gu la r› m›z da ha ön ce ki ça l›fl ma lar la pa ra lel lik gös ter mek te dir.
5. Arafl t›r ma n›n so nuç la r› her yafl ta ki ve her sta tü de ki bi lim mü ze si zi ya ret çi le ri nin or tak so run la r› n›n eko no mik prob lem ler ve uy gun za man s› k›n t› la r› ol du ¤u nu or ta ya koy mufl tur (Tab lo 6). ‹da re ci le rin ve ö¤ ret men le rin bi lim ve tek no lo ji mü -ze le ri ne gi di le me me se bep le ri nin ben -zer ol du ¤u gö -ze çarp mak ta d›r. ‹da re ci le rin ve ö¤ ret men le rin, ge rek ça l›fl t›k la r› okul la r› n›n ge rek se ö¤ ren ci le ri nin mad di im kan s›z l›k lar içe ri sin de ol ma la r›n dan do la y›, ö¤ ren ci le ri ta fl› ya cak ula fl›m va s› ta s› n›n sa¤ lan ma s›n da ol duk ça s› k›n t› ya fla d›k la r›; müf re dat ko nu la r› n›n a¤›r ol ma s› ne de niy le ko -nu la r›n ye tifl ti ril me si kay g› s› için de ol duk la r› ve bu tür et kin lik le re ge rek li za ma n› ay›r ma da s› k›n t› ya fla d›k la r› gö rül müfl tür. Ay r› ca okul ge zi le ri nin or ga ni ze edil me si s› ra s›n da ge rek li ya z›fl ma la r›n ve izin ifl lem le ri nin çok yo ru cu ve zah met li ol du ¤u nu be lir te rek bu bü rok ra tik en gel le rin ge zi dü zen le me is tek le ri ni azalt t› ¤› n› di le ge tir dik -le ri de gö rül müfl tür.
‹l kö¤ re tim ikin ci ka de me ö¤ ren ci le ri ise eko no mik ne den ler den bafl ka, ai le bi rey le ri nin ça l›fl mak tan do la y› bu mü ze le re git me f›r sa t› bu la ma d›k la r› n›, bofl za man -la r› n› da ha çok din len me ve di ¤er u¤ rafl -lar -la ge çir dik le ri ni be lirt tik le ri gö rül müfl tür. Bu nun ya n› s› ra top lu mun bü yük k›s m› n›n bu tür yer le re il gi duy ma d› ¤› n›, e¤i tim siz -lik ve bi linç siz -lik ne ti ce sin de de bu yer le re gi di le me di ¤i ni be lirt tik le ri de gö ze çar pan önem li un sur lar d›r. Bun la ra ek ola rak ida re ci le rin ve ö¤ ret men le rin bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ile il gi li ba s› l› ve ya z› l› kay nak lar dan ye te rin ce bil gi edi ne me dik le ri ni be
lirt tik le ri ve bu ne den le bi lim ve tek no lo ji mü ze le rin ta n› t› m› n›n iyi ya p› la ma ma s›n -dan do la y› da gi di le me me so run la r› n›n ya flan d› ¤› n› di le ge tir dik le ri gö rül müfl tür.
Boz do ¤an ve De mir bafl (2006), Fe za Gür sey Bi lim Mer ke zi’ni zi ya ret eden Fen Bil gi si ö¤ ret men aday la r› n›n gö rüfl le ri ›fl› ¤›n da yap m›fl ol duk la r› ça l›fl ma da bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne gi di le me me du rum la r› n› or ta ya koy mufl lar d›r. Ö¤ ret men aday -la r› bu mü ze le re en çok il gi siz lik, mad di ye ter siz lik, u-la fl›m prob le mi, e¤i tim siz lik ve ta n› t›m ek sik li ¤i ne den le riy le gi di le me di ¤i ni be lirt mifl ler dir. Ata (2002), yap m›fl ol du ¤u arafl t›r ma da ta rih ö¤ ret men le ri nin a¤›r l›k l› ola rak haf ta l›k ders prog ram la r› n›n yo -¤un lu ¤u, s› n›f la r›n ka la ba l›k ol ma s›, izin pro se dü rü nün çok uzun sür me si ne de niy le ö¤ ren ci le ri ni mü ze le re gö tü re me dik le ri tes pit et mifl tir. Bu çer çe ve de arafl t›r ma n›n bul gu la r› geç mifl te ya p› lan arafl t›r ma lar la pa ra lel lik gös ter mek te dir.
6. An ka ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ni da ha ön ce zi ya ret eden ida re ci le rin 16’s› n›n, ö¤ ret men le rin 22’si nin ve il kö¤ re tim ikin ci ka de me ö¤ ren ci le ri nin 73’ünün mü ze zi ya ret le ri s› ra s›n da çe flit li so run lar la kar fl› lafl t›k la r› tes pit edil mifl tir (Tab lo 7). ‹da re ci le rin ve ö¤ ret men le rin yak la fl›k befl te bi ri, bir çok oku lun ay n› an -da bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne gel me si ne de niy le, zi ya ret çi yo ¤un lu ¤u ya flan d› ¤› n›, bu yo ¤un luk tan do la y› mü ze reh ber le ri nin ye ter siz kal d› ¤› n›, bu yo ¤un luk kar fl› s›n da ö¤ ren ci le rin de mo ti vas yon la r› n›n bo zul du ¤u nu ve mü ze de ki et kin lik ler den ye te rin ce ya rar la na ma d›k la r› n› be lir te rek ge zi nin amaç la r› na ulafl ma s› n› en gel le di ¤i ni be -lirt mifl tir. Bu nun ya n› s› ra özel lik le ida re ci le rin ge zi za ma n› n›n k› s›t l› ol ma s› n›n da ge zi nin amaç la r› na ulafl ma s› n› en gel le yen en önem li fak tör ler den bi ri si ola rak ifa de et tik le ri dik kat çek mek te dir. Bu nun la be ra ber ö¤ ren ci le rin bir k›s m› da, reh ber le rin ken di le ri ile tam an la m›y la il gi len me dik le ri ni, ye ter li aç›k la ma lar da ve yön len dir me -ler de bu lun ma d›k la r› n› ve sor duk la r› so ru la ra tat min edi ci ce vap lar ala ma d›k la r› n› be lirt mifl ler dir.
Öneriler
Ya p› lan ça l›fl ma n›n so nuç la r› ›fl› ¤›n da afla ¤› da ki öne ri ler de bu lu nul mufl tur;
1. Ula şım güç lü ğü gö rül mek te dir : ‹l kö¤ re tim okul la r› n›n ve bu okul lar da ö¤
re nim gö ren ö¤ ren ci le rin bir ço ¤u nun mad di im kan s›z l›k lar içe ri sin de ol ma la r›, ö¤ -ren ci le ri ta fl› ya cak ula fl›m va s› ta la r› n›n ve mü ze gi rifl üc ret le ri nin te da rik edil me sin de bü yük so run la ra yol aç mak ta d›r. Bu ne den le Mil li E¤i tim Ba kan l› ¤› bün ye sin de ki ku -rum ve ku ru lufl lar ve ye rel ida re ler ifl bir li ¤i içe ri sin de ça l› fla rak mü ze ge zi le ri için okul la ra müm kün ol du ¤u ka dar üc ret siz ula fl›m ara c› sa¤ la ma l› d›r. Mü ze ler de ken di im kan la r› nis pe tin de gi rifl üc ret le ri ni ya ta ma men kal d›r ma l› ya da k›s men azalt -ma l› d›r.
2. Öğ ret men ler za man bas kı sı his set mek te dir : Ö¤ ret men ler, müf re dat ko nu
-la r› n›n a¤›r ol ma s› ne de niy le ko nu -la r›n ye tifl ti ril me si kay g› s› için de ol duk -la r› için bu tür et kin lik le re ge rek li za ma n› ay›r ma da s› k›n t› ya fla mak ta d›r. 2006 y› l› iti ba riy le 4., 5. ve 6. s› n›f lar da uy gu la ma ya ko nu lan ve 7. ve 8. s› n›f lar da ki uy gu la ma s› na ise ka de me li ola rak ge çi le cek olan Fen ve Tek no lo ji Der si Ö¤ re tim Prog ra m›’nda ve ye ni ha z›r la na cak Fen ö¤ re ti mi prog ram la r›n da ye ter li za man ara l› ¤›n da ge zi amaç l› bö lüm -ler ko nul ma l› ve ge zi göz lem ça l›fl ma la r› ya p›l ma l› d›r. Ö¤ ren ci le rin fen ko nu la r› na ve
fen ders le ri ne olan il gi le ri nin art t› r›l ma s› ve aka de mik ba fla r› la r› n›n yük sel til me si için ya p› la cak bu fa ali yet le rin dü zen li ve bel li ara l›k lar da tek rar lan ma s› ge rek mek te dir. An cak bu fle kil de ö¤ ren ci le rin aka de mik ba fla r› la r›n da ve il gi dü zey le rin de ka l› c› bir yük sel me sa¤ la na cak t›r.
3. Ge zi dü zen le me de bü rok ra tik iş lem le rin çok lu ğu cay dı rı cı ol mak ta dır:
Okul ge zi le ri nin or ga ni ze edil me si s› ra s›n da ge rek li ya z›fl ma la r›n ve izin ifl lem le ri nin çok yo ru cu ve zah met li ol du ¤u göz önü ne al›n d› ¤›n da bü rok ra tik en gel le rin müm kün ol du ¤un ca azal t›l ma s› ge rek mek te dir. Bu sa ye de ö¤ ret men ler mü ze ge zi le ri dü -zen le me ko nu sun da da ha ce sa ret li ve is tek li ola cak lar d›r.
4. Ge zi le rin plan lan ma sı ol duk ça önem li dir: Ö¤ re tim prog ra m› n›n uy gu la y›
c› la r› olan ö¤ ret men ler, mü ze le re ya p› la cak e¤i tim amaç l› ge zi ler de bü yük öne me sa hip olan ge zi ön ce si ha z›r l›k, ge zi nin plan lan ma s› ve ge zi son ra s› de ¤er len dir me hak -k›n da bil gi len di ril me li dir. Bu amaç la mü ze-okul ifl bir li ¤in de ö¤ ret men le re yö ne lik, hiz met içi e¤i tim kurs la r› dü zen len me li ve se mi ner ler ve ril me li dir. Ö¤ ret men le rin ge zi sü re ci ni iyi yö net me le ri ile mü ze zi ya ret le ri ger çek ama c› na ula fla bi le ce ¤i dü flü nül -mek te dir.
5. Öğ ret men eği ti min de ge zi le rin plan lan ma sı ile il gi li kap sam lı bil gi ve ril me li dir: Fen Bil gi si ö¤ ret men aday la r› n›n ge zi ön ce sin de, ge zi es na s›n da ve ge zi son
ra s›n da yap ma la r› ge re ken ifl lem ler hak k›n da bil gi sa hi bi ol ma la r› ve mü ze ge zi le rin de et kin bir fle kil de gö rev al ma la r› aç› s›n dan mü zeüni ver si te ifl bir li ¤in de li sans dü -ze yin de bil gi len dir me ça l›fl ma la r› ya p›l ma l› d›r. Ay r› ca e¤i tim ve pe da go jik de ne yi me sa hip mü ze e¤i tim ci le ri ye tifl ti ril me li dir.
6. Ai le ler mü ze le re yön len di ril me li dir: Ai le le rin ço cuk la r› ile bu mü ze le re
yap t›k la r› zi ya ret le rin az l› ¤›, top lu mun bü yük k›s m› n›n bu tür yer le rin var l› ¤›n dan ha ber dar ol ma d› ¤› n›, ha be ri olan la r›n ise bu mü ze le re il gi duy ma d› ¤› n› göz ler önü ne ser mek te dir. Bu çer çe ve de özel lik le bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri nin ta n› t› m› na önem ve ril me si ge re ¤i or ta ya ç›k mak ta d›r. Bu nun için ta n› t›m bro flür le ri ha z›r la na rak, gör sel ve ya z› l› ba s›n da bu mü ze le rin rek lam la r› ya p› la rak ve mü ze ler de çe flit li top lum sal et kin lik ler dü zen le ne rek özel lik le ai le ler bi linç len di ril me li dir. Böy le ce ebe veyn le -rin bofl za man la r› n› da ha bi linç li kul lan ma la r› sa¤ la na bi lir.
7. Mü zeokul iş bir li ği art tı rıl ma lı dır: Arafl t›r ma n›n so nuç la r› An ka ra’da bu
-lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ne ya p› lan zi ya ret ler de okul la r›n ne ka dar önem li bir fonk si yo nu ol du ¤u nu or ta ya koy mufl tur. Bu ne den le mü ze e¤i tim ci le ri sa de ce mü ze ler haf ta s›n da de ¤il, dü zen li ara l›k lar la okul lar da mü ze le rin amaç la r›, gö rev le ri ve öne mi hak k›n da e¤i tim fa ali yet le ri yü rüt me li dir. Ye ni ku flak la r›n bi linç len me le ri ve mü ze le re ge re ken öne mi ver me le ri an cak bu sa ye de ola cak t›r.
8. Mü ze ler de zi ya ret çi sevk ve ida re sis te mi ku rul ma ih ti ya cı var dır: An ka
-ra’da bu lu nan bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri ni zi ya ret eden okul ve ö¤ ren ci le rin mü ze ge zi le ri es na s›n da kar fl› lafl t›k la r› ba z› so run lar da gö ze çarp mak ta d›r. Bu so run la r›n or ta dan kal d› r›l ma s› hu su sun da özel lik le mü ze yet ki li le ri ne ve ça l› flan la r› na bü yük ifl ler düfl mek te dir. E¤i tim ve ö¤ re tim amaç l› ya p› lan okul ge zi le rin de özel lik le okul la r›n ay n› an da mü ze le ri zi ya ret et me le ri, ö¤ ren ci le rin mo ti vas yon la r› n›n bo zul ma s›
-na ve mü ze de ki et kin lik ler den ye te rin ce ya rar la -na ma ma la r› -na; do la y› s›y la ge zi nin amaç la r› na ulafl ma ma s› na se be bi yet ver mek te dir. Bu nun ya n› s› ra ay n› za man di li -min de bir den faz la oku lun mü ze yi zi ya ret et me si mü ze ça l› flan la r› n› da zor du rum da b› rak mak ta ve ge rek ti ¤i öl çü de reh ber lik yap ma la r› na en gel ol mak ta d›r. Bu nun için mü ze le rin ran de vu sis te mi ile ça l›fl ma la r› ve okul la r›n ge lifl ta rih le ri ni, sa at le ri ni ve ge zi sü re si ni plan la nan do¤ rul tu da dü zen le me le ri ge rek mek te dir.
9. Mü ze içe ri ği ile müf re dat prog ram la rı nın iliş ki len di ril me ih ti ya cı var dır:
Ö¤ ren ci le rin, fen bi lim le ri ile il gi li olay la ra il gi duy ma s› ve olum lu tu tum ka zan ma -s›, ge le cek te ya pa ca ¤› ça l›fl ma lar ve mes lek se çi mi yö nün den ger çek ten bü yük öne me sa hip tir. Bu ne den le ö¤ ren me te ori le ri ve ö¤ re tim yön tem le ri dik ka te al› na rak il kö¤ re tim müf re da t›y la ilifl ki len di ril mifl mü ze e¤i tim prog ram la r› ge lifl ti ril me li, ö¤ ren ci le rin bi lifl sel, du yufl sal ve psi ko mo tor dav ra n›fl la r› na et ki le ri in ce len me li ve uy gu la na -bi lir li ¤i arafl t› r›l ma l› d›r.
10. Bu alan da fark lı ka de me ler de ya pı la cak kap sam lı araş tır ma la ra ih ti yaç var dır: Bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri nin fen ö¤ re ti mi ne et ki le ri nin ele al›n d› ¤› ça l›fl ma
la r›n ül ke miz de yok de ne cek ka dar az ol ma s› ve ge zigöz lem et kin lik le ri nin ö¤ ren ci le rin bi lifl sel, du yufl sal ve psi ko mo tor özel lik le ri nin ge lifl ti ril me sin de ki et ki si göz önü -ne al›n d› ¤›n da, ö-nem li bir ek sik lik or ta ya ç›k mak ta d›r. Bu amaç la bi lim ve tek no lo ji mü ze le ri nin fen e¤i ti mi ile ilifl ki len di ril di ¤i ulu sal ve ulus lar ara s› ça l›fl ma lar in ce len me li ve ha z›r la na cak ö¤ re tim prog ram la r›n da et ki li ola rak kul la n› m› na yer ve ril me li -dir. Ay r› ca arafl t›r ma, il kö¤ re tim dü ze yin de ger çek lefl ti ril mifl olup, bu arafl t›r ma n›n fark l› ö¤ re tim ka de me le rin de de uy gu la ma la r› na yer ve ril me li dir.
Kaynakça
Ata, B. (2002). Mü ze ler le ve Ta ri hi Me kan lar la Ta rih Ö¤ re ti mi: Ta rih Ö¤ ret men le ri nin “Mü ze E¤i ti mi ne” ‹lifl kin Gö rüfl le ri. An ka ra. Ga zi Üni ver si te si Sos yal Bi lim ler Ens ti tü sü. (Ya yın -lan ma mış Dok to ra Te zi).
Bafl, T. (2001). An ket. Seç kin Ya y›n c› l›k: An ka ra.
Best, S. (2007). “Qua ker Events For Yo ung Pe op le: In for mal Edu ca ti on And Fa ith Trans mis si on.” Qua ker Stu di es, 11, 259-281.
Bow ker, R. (2004). “Chil dren’s Per cep ti ons of Plants Fol lo wing The ir Vi sit to The Eden Pro ject.” Re se arch in Sci en ce and Tech no lo gi cal Edu ca ti on, 22(2), 227-243.
Boz do ¤an, A.E. ve M. De mir bafl. (2006). “Fen Bil gi si Ö¤ ret men Aday la r› n›n Bi lim Ve Tek no lo ji Mü ze le ri nin Fen Ö¤ re ti mi ne Kat k› la r› na ‹lifl kin Gö rüfl le ri.” XV. Ulu sal Eği tim Bi lim le ri Kon gre si. Muğ la Üni ver si te si 13-15 Ey lül, Muğ la.
Cary, M. G. S. (2004). Ap pro ac hes To ‹n di vi du al And Jo int ‹n qu iry: Va ri abi lity ‹n Mot her-Child Sci en ce Mu se um Ex hi bit Exp lo ra ti ons. Uni ver sity of Min ne so ta Ins ti tu ti on. (Un pub lis hed Dok to ral Dis ser ta ti on).
Crow ley, K.; M. A. Cal la nan; J. L. Jip son; J. Gal co; K. Top p›ng and J. Shra ger. (2001). Sha red “Sci -en ti fic Thin king in Every day Pa r-ent -Child Ac ti vity.” Sci -en ce Edu ca ti on, 85: 712 – 732. Çep ni, S. (2007). Araş tır ma ve pro je ça lış ma la rı na gi riş. (3. Bas kı). Trab zon: Ce lep ler Mat ba ac› l›k. Da vi es, K. (1997). “The Chal len ge Of Ma te ri als Gal lery: A New Ex hi bi ti on At The Sci en ce Mu
Gins burg, V. and F., Mai res se. (1997). “De fi ning A Mu se um : Sug ges ti ons For An Al ter na ti ve Ap pro ach.” Mu se um Ma na ge ment And Cu ra tors hip, 16 (1), 15-33.
Gü leç, S. ve S. Al k›fl. (2003). “Sos yal Bil gi ler Ö¤ re ti min de Mü ze Ge zi le ri nin ‹le ti flim sel Bo yu tu.” Ulu dağ Üni ver si te si, Eği tim Fa kül te si Der gi si, 17(1), 63-78.
Han nu, S. (1993). Sci en ce Cen tre Edu ca ti on. Mo ti va ti on and Le ar ning in In for mal Edu ca ti on. Re se arch Re port 119. Hel sin ki Uni ver sity De part ment of Te ac her Edu ca ti on. Fin land. (Un pub lis -hed Doc to ral Dis ser ta ti on).
Kelly, J. (2000). “Ret hin king The Ele men tary Sci en ce Met hods Co ur se: A Ca se For Con tent, Pe -da gogy, And ‹n for mal Sci en ce Edu ca ti on.” In te na tio nal Jo ur nal Of Sci en ce Edu ca ti on, 22 (7), 755-777.
Ki si el, J. F. (2005). “Un ders tan ding Ele men tary Te ac her Mo ti va ti ons for Sci en ce Fi eld trips.” Sci -en ce Edu ca ti on, 89: 936-955.
Mar tin, L. M. W. (2004). “An Emer ging Re se arch Fra me work for Stud ying In for mal Le ar ning and Scho ols.” Wi ley Pe ri odi cals, Inc. 71-82.
Mel ber, L.H. and Ab ra ham, L.M. (1999). “Be yond The Clas sro om: Lin king With In for mal Edu -ca ti on.” Sci en ce Ac ti vi ti es, 36, 3-4.
Ped ret ti, E. G. (2004). “Pers pec ti ves on Le ar ning Thro ugh Re se arch on Cri ti cal Is su esBa sed Sci -en ce C-en ter Ex hi bi ti ons.” Sci -en ce Edu ca ti on, 88(Suppl. 1): 34– 47.
Pis ci tel li, B. and An der son, D. (2001). “Yo ung Chil dren’s Pers pec ti ves of Mu se um Set tings and Ex pe ri en ces.” Mu se um Ma na ge ment and Cu ra tors hip, 19 (3), 269–282.
Tal, T. and L. Stei ner. (2006). “Pat terns of Te ac her-Mu se um Staff Re la ti ons hips: Scho ol Vi sits to the Edu ca tio nal Cen tre of a Sci en ce Mu se um.” Ca na di an Jo ur nal of Sci en ce, Mat he ma tics and Tech noi ogy Edu ca ti on, 6 (1), 25-46.
Tal, R.; Y. Bam ber ger and O. Mo rag. (2005). “Gui ded Scho ol Vi sits to Na tu ral His tory Mu se ums in Is ra el: Te ac hers’ Ro les.” Sci en ce Edu ca ti on, 89: 920– 935.
Yar bro ugh, R. B. (1996). Fa mily Sci en ce Night. Sci en ce Te ac hing in The Gra dua te Scho ol. Col le -ge of Arts and Sci en ces in The Te xas Wo man’s Uni ver sity. Den ton:Te xas. (Un pub lis hed Mas ter The sis).
USE LEVELS OF SCIENCE AND TECHNOLOGY
MUSEUMS FOR EDUCATION IN ANKARA
Aykut Emre BOZDOĞAN*
Necati YALÇIN**
Abs tract
The use level of the science and technology museums in Ankara (Turkey) as informal education institutions was determined with this study. Survey method was adopted in the scope of the study. 31 administrators, 50 science course teachers and 349 2ndlevel students from 17 primary schools loca-ted in the center of Ankara Province and selecloca-ted by the researcher through ran-dom sampling participated in the study. In this framework, separate open and close-ended questionnaire forms were developed for the administrators, scien-ce teachers and 6th, 7thand 8thgrade students of the primary schools concerned. Questionnaire forms prepared were sent to the randomly-selected primary schools in the center and districts of Ankara in May 2005 via post mail. It has been found out at the end of the study that majority of the students have never visited any science and technology museum in Ankara before and that the minority to have gone to such places paid these visits in the scope of school acti-vities. In addition, it has been revealed that the common problems of science museum visitors of any age group and statute are economic problems and time issues.
Key Words: Informal learning environment, science education, science and technology museums
* Yrd. Doç. Dr.; Giresun University, Faculty of Education, Department of Primary School Teaching, Giresun/TÜRK‹YE
** Prof. Dr.; Gazi University, Gazi Faculty of Education,Department of Primary School Teaching, Ankara/TÜRK‹YE
