Zirkonyum Seramik Post Uygulaması

Cumhuriyet üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Dergisi Cilt 1, Sayı 1,1998

ZİRKONYUM SERAMİK POST UYGULAMASI

Günümüzde endodontik tedavide ki yüksek başarı oranı, klinik kronları hasara uğramış dişler için post-core sis-temlerine olan talebi artırmışta'. Metal postlar sıklıkla kullanılmasına rağmen, metalik renkleri ve bütünüyle opak olmalarından dolayı dişeti ve kökünden servikal bölgelerinde renklenme oluştum bilir. Özellikle yüksek dudak çizgisine sahip hastalarda konvansiyonel post ve core sistemleri dişeti ve servikal bölgede estetik prob-lemlere yol açar. Bu nedenle bazı metalik olmayan post sis temleri , tüm seramik kronlarla birlikte kullanı-larak tercih edilebilir, iyi mekanik ve biyolojik özellikler nedeni ile hazır zirkonyum postlar, kök içinde direk ola-rak uygulanaola-rak kompozit ve seramik core yapı oluştu-rabilir. Böylece estetik sıkıntı kolay ve basit bir şekilde çözümlenebilir.

Bu makalede anterior dişlerinde aşırı madde kaybı olan 2 hastaya zirkonyum seramik post uygulanarak, kompozit ve core seramik yapıların oluşturulduğu pro-tetik rehabilitasyon sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:post-core sistemleri, seramik, hazır post

ABSTRACT

Today satisfactory endodontic treatments increases post-core system applicationsfor the teeth which are clinically need to be crowned.Metal posts are most commonly used, do to their superior physical proper ties end biocompali-bility. Unfortunately, their metallic color and coplete opa-city lead to a discoloration and both of the cervical as-pects of the gingiva and the root. In particular, if there is a high lip line, conventional post and core systems can create restoratively uncorrectable esthetic problems in the gingival and cervical area. Therefore, some form of nonmetallic post in combination with an all-ceramic crown would be cosmetically preferable. A prefabricated zirconia ceramic post with good mechanical and bio com-patible properties, would make it possible to bond the post directly into the root and to accomplish a direct core build up with composite and ceramic. This would give ra-pid and simple clinical solutions to an esthetic dilemma, in this articie, the prosthetic rehabilitation in which com-posit and ceramic core struetures were formed by appl-ying zireonia ceramic post to two patients, tlıere was ex-cessive material lost in their anterior teeth of them, was presented.

Key Words:post-core systems, ceramic .prefabricated post GİRİŞ

Dişlerin klinik kronları, çürük, travma, daha önce yapılmış restoratif veya endodontik işlemler sonu-cunda hasara uğrayabilir. Mevcut diş yapısının ye-tersiz kaldığı bu gibi durumlarda yapılacak resto-rasyonun tutulucuğunu temin için, post ve core sis temleri sıklıkla kullanılır. Metalik postlar(titan-yum, platin, paslanmaz çelik,vb.) üstün fiziksel özellikleri ve biyolojik uyumluluklardan dolayı yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak bu postların metalik rengi ışık geçirme özelliklerinin bulunma-ması ve zamanla korozyona uğrayarak diş ve peri-odontal dokularda korozyon ürünlerin birikimine bağlı renk değişikliği oluşturmaları, özellikle anteri-or dişlerde estetik problemler yaratabilir.Hastaların giderek artan estetik ve biyolojik olarak uyumlu maddelere olan talebi, metalik olmayan post-core

sistemlerinin geliştirilmesine neden olmuştur.1,2,3,4,5,6

Metalik olmayan hazır karbon fiber postlar ve se-ramik teknolojisindeki gelişmeye bağlı olarak orta-ya çıkan seramik postlar, son dönemlerde kullanıl-maya başlamıştır.4,8,7 _{Karbon fiber postların}

radyo-opak olmaması, siyah renkleri ve ışık geçirgenliği-nin bulunmaması dezavantajlarıdır7_{. Seramik}

post-lar, ya kanal ölçüsü alınarak dökülebilir cam

sera-mik veya Alümina ile güçlendirilmiş serasera-mik mater-yalinden oluşturulur ya da hazır postlar (zirkonyum seramik post) halinde uygulanabilir.1

Çalışmada kullandığımız hazır zirkonyum sera-mik postlar(Cosmo Post), iki farklı kalınlıkta (1,4-l,7mm) ve standart boyda (20,5mm) üretilmiştir. İçerik olarak ağırlığının %99'unu zirkonyum oksit (ZrO2) oluşturur. Dış yüzeyleri pürüzlendirilmiştir ve rezin materyalleri ile uyumludur. Core üst yapı rezin kompozitlerle direk olarak uygulanabileceği gibi , indirek olarak özel core porseleni (IPS Emp-ress cosmo Ingot) nin eritilerek preslenmesi ile la-baratuarda da hazırlanabilir. Özel core porseleni, zir-konyum post materyali ile laboratuarda da hazırla-nabilir. Özel core porseleni, zirkonyum post mater-yali ile uyumludur ve %15-19 ZrO içeren cam sera-mik materyalidir.'

Bu makalede, kliniğimize başvuran 2 hastanın, aşırı madde kaybı olan ve endodontik tedavi uygula-nan anterior dişlerine, zirkonyum seramik post uy-gulanarak direk ve indirek yöntemle core yapıların oluşturulduğu protetik rehabilitasyonlar sunulacak-tır.

C Ü. DİŞHEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ DERGİSİ 1998

VAKA1

H.T.adlı 23 yaşındaki hasta, madde kaybı olan sağ üst santral dişine kron yaptırmak amacıyla kliniği-mize başvurdu.

Alınan anamnezden, hastanın travma neticesinde sağ üst santral dişinde madde kaybı oluştuğu ve di-şe kanal tedavisi uygulandığı öğrenildi.

Yapılan intra oral muayenede, dişin klinik kronu-nun yaklaşık yarısını meziodistal yönde kırılarak madde kaybı oluştuğu(Resim 1), geride kalan diş do-kusunun ise yapılacak olan kronun tutuculuğunu karşılamayacağı ve post-core uygulamasının gerek-liliğine karar verildi. Post materyali olarak dişin an-terior bölgede olması ve seramik jaket kron yapıl-masının estetik açıdan daha avantajlı olduğu düşü-nülerek zirkonyum seramik post meteryali (Cosmo Postjvoclar AG.,Liechtenstein) seçildi ve klinik uy-gulamasına geçildi.

Resim 1- Dişin intra oral görüntüsü

Röntgen incelemesinde dişin kanalına uygun çapta (l,7mm) post seçildi ve diş tükürükten izole edildi,

-Diş kökünün yaklaşık 2/3'ündeki dolgu maddesi, set içinde bulunan l.mm çapındaki delici frez yar-dımıyla boşaltıldı,

- Seçilmiş post çapına uygun özel frezle (I,7mm0)kanal genişletildi, serum fizyolojik ile yı-kanarak, emici kağıtlarla kanal kurutuldu,

-Post kanala yerleştirilerek alt ve üst çene ilişkisi kontrol edildi. Postun antagonist dişe temas etmeye-cek, oklüzyonu engellemeyecek şekilde uzun olan kısmı elmas frezle kısaltıldı,

-Post cam iyonomer siman ile (Voco Meron, Vo-co-Germany) yapıştırıldı. (Resim2),

-Dişin kronunun yaklaşık yansı sağlam olarak durduğundan kırık bolüm kompozit (Clearfil AP-X,Kuraray Co Ltd.-Japan) materyali ile tamamlandı (Resim3),

-Seramik jaket kron yapımı için kron shoulder ba-samak tarzında prepare edilerek (Resim 4) Ölçüsü alındı.,

-Seramik jaket kron (İPS Empress, lvoclar AG, Liechtenstein) yapılarak, restorasyon tamamIandı (Resim5)

Resim 3- Post uygulamasından önce ve sonraki röntgen görüntüsü

Resim 4- Prcparasyonu tamamlanmış core üst yapı

Resim 5- Restorasyonun tamamlanmamış hali

VAKA2

E.K. adlı 25 yaşındaki hasta 11,12 no.lu dişlerine proletik restorasyon yaptırmak amacıyla kliniğimize müra caat etti. Hastadan alman anamnezde 6 yıl ön-ce 11,12,21,22 no.lu dişlerine veneer kron uygulan-dığını, 11,12 no.lu dişlerdeki restorasyonların

CİLT: 1. SAYI ; 1

den oynadığını belirtti.

Yapılan klinik ve radyolojik muayenede hastanın 11 no.lu dişine post-core uygulandığını ancak sızın-tıya bağlı olarak restore edilmiş dişlerde madde kay-bı oluştuğu gözlendi(Resim6-7). Endodontik

tedavi-Resim 7- Dişlerin inraoral görüntüsü

lerde tamamlanan 11,12 no.lu dişlere zirkonyum se-ramik post uygulamasına karar verildi. 12 no.lu di-şe 1. vakada uygulandığı di-şekilde post yerleştirilerek core yapı kompozit materyalinden aynı seansta oluşturuldu. II no.lu dişte ise aşırı madde kaybı oluştuğundan core yapmını özel seramik core mater-yalinden (IPS Empress Cosmo Ingot, Ivoclar AG, Liechtenstein) indirek yöntemle yapılması kararlaş-tırıldı ve aşağıdaki işlemler uygulandı;

- Kanala uygun çapla post(l,4 mm) seçilerek özel frezler yardımıyla kanala adapte edildikten sonra post kanal içinde iken silikon esaslı ölçü maddesi İle tüm arkın ölçüsü alındı (Resim 8) ve daylı model

Resim 8- postla birlikte dişlerden alınan ölçü oluşturuldu,

- Daylı model üzerinde post kanal içinde iken co-re üst yapı mumdan modele edildi,

- Post-ı- mumdan oluşturulmuş core yapı, daylı modelden uzaklaştırılarak rövetmana (IPS Empress investment, Ivoclar AG,Liechten.steİn) alındı,

- Ön ısıtma işlemiyle mum uzaklaştırıldıktan son ra seramik core tablet özel fırında (EPSO,Ivoclar AG,Licchtenstein)eritilerck basınçla mumun bırak tığı boşluğa pireslendi,

- Rövetmandan çıkarılan post+ core seramik yapı düzeltmeler yapıldıktan sonra(Resim9-10) ağız için-

Resim 10- Simantasyon öncesi post-core seramik yapı

de uyumlanarak cam iyonomer siman ile yapıştırıldı (Resimli),

- Silikon esaslı ölçü maddesiyle ölçü alındı ve 11,12,21,22 no.lu dişlere seramik jaket kron yapıla-rak restorasyonlar tamamlandı (Resim 12)

Resim 11- Simante edil-miş post+ core yapı

TARTIŞMA

Günümüzde endodontik tedavideki yüksek başarı oranı, kaybedilen diş yapısının restorasyonu için klinik olarak uygun post ve core sistemlerine olan talebi artırmıştır. Pek çok diş hekimi daha hızlı,ko-lay ve ucuz olmasından dohızlı,ko-layı prefabrike post ve core sistemlerini tercih etmektedir. Post seçiminde

Resim 6- Post uygulamasından önce ve sonraki röntgen görüntüsü

Resim 9- Daylı nodem üzerinde core yapı

Resim 12- Restorasyon-ların tamamlanmış hali.

diş hekimi oldukça fazla alternatif ile karşı karşıya-dır. Rosensteil ve arkadaşları, 8 değişik metal veya alaşımdan 75 post tasarımı bulunduğunu belirtmiş-lcrdir.Ancak değişik klinik durumları karşılayacak tek bir posteore sistemi bugün için mevcut değil-dir.'29

Son yıllarda kullanımları giderek artan tüm sera-mik sistemlerinin başlıca avantajları, üstün estetik özellikleri ve herkes tarafıdan kabul edilen biyolojik uyumluluklarıdır. Dökülebilir cam seramiklerin dü-şük dayanıklılıkları, post meteryali olarak kullanım-larını kısıtlamaktadır. Aliminyum oksitle güçlendi-rilmiş seramikler ise post + core materyali olarak kullanıldıklarında, yeterli dayanıklılığa sahiptirler ancak bunların yapım işlemlerinin karmaşık olması kullanımlarında bir dezavantaj oluşturabilir. Tüm .seramik kronlarla kullanılan metal postlar ise opak özelliklerinden dolayı ışığı yansıtırlar ve bu da ante-rior dişlerde özellikle de yüksek dudak çizgisine sa-hip hastalarda, gingival ve servikal bölgelerde este-tik problemlere neden olabilir'.

Zirkonyum seramik postlar yüksek dayanıklılığa sahiptir, renk ve yarı şeffaflık özelliği bakımından doğal dentine benzerdir'6. Bu tip postlar kök içerisine direk olarak yapıştırılabilir ve kompozİl veya porselen core yapı oluşturulabilir. Böyle bir yöntem-le anterior bölgedeki estetik sıkıntı hızlı ve basit bir şekilde çözümlenebilir. Biyolojik uyumluluk açısın-dan da bakıldığında, klinik olarak uyguladığımı/ vakalarda oluşuturulan restorasyonların herhangi bir metal içermemeleri de arzu edilen bir durumdur.

KAYNAKLAR

I - Chan FW, Harcoun JK, Brockhurst WJ. The effect of post adaptation in ıhc root cana! on retention of post cemented with various cements. Ausi. Dent. J. 38(1): 39-45,1993

2- Christensen GJ. Posi and cores: State of the art. J.Am. Dent. Assoc. 129; 96- 97,1998.

3- Ivoclar AG. Scientific Rocumentation. co.srnopo.st/ İPS Empress eosmo In- got. Schaan, Liechtcnstein, 1998.

4- Kem M, Pleimes AW, Strub JR. Stabilitiy of restorations with ali porcelain or metal post and cores. J. Dent. Res. 71: 122. Alışır-Nr. 134. 1982

5- Lütlıy 11, Scharer P. Gaııckler L. New materials in dentistry: Zirconia Posts. Abstr. Nr. IV-2 of ıhe Monte Verita conference 1993 on Biocompatible materials systems (BMS), Ascona, Swıtzerland. 1993.

6- Meyenberg KH, Lütlıy I I . Scharer P. Zirconia Posts: Anew Ali- Ceramic concepl for nonvital abutmenl teeth. J. Est. Dent. 7(2): 73-80, 1995

7- Purton DG, Payne JA. Comparison of the carbori giber and stainless steel root cana! posts. Qııınt. Int. 27(2): 93-97.1996

8- Sidoli GE. King PA, Setchell DJ. An in vitro evaluation of a carbon fiber- based post and core system. J.Prosthet Dent. 78{1):5-9,1997

9- Smith, CT, Schuman NJ, W:ısson W. Biomechanical criteria for evaluating prefabricate post-and- core Systems: A gııide for the restorativc dentist. Oııint. Int. 29(5). 305-312,1998.

Dr. Turan KORKMAZ

Gazi Ürıversitesi Dişhekimliği Fakültesi 8. Cadde EMEK/ANKARA

diş hekimi oldukça fazla alternatif ile karşı karşıya-dır. Rosensteil ve arkadaşları, 8 _{değişik metal veya}

alaşımdan 75 post tasarımı bulunduğunu belirlemiş-lerdir.Ancak değişik klinik durumları karşılayacak tek bir posteore sistemi bugün için mevcut değil-dir.1,2,9

Son yıllarda kullanımları giderek artan tüm sera-mik sistemlerinin başlıca avantajları, üstün estetik Özellikleri ve herkes tarafından kabul edilen biyolojik uyumluluklarıdır. Dökülebilir cam seramiklerin dü-şük dayanıklılıkları, post meteryali olarak kullanım-larını kısıtlamaktadır. Aliminyum oksitle güçlendi-rilmiş seramikler ise post + core materyali olarak kullanıldıklarında, yeterli dayanıklılığa sahiptirler ancak bunların yapım işlemlerinin karmaşık olması kullanımlarında bir dezavantaj oluşturabilir. Tüm seramik kronlarla kullanılan metal postlar ise opak özelliklerinden dolayı ışığı yansıtırlar ve bu da ante-rior dişlerde özellikle de yüksek dudak çizgisine sa-hip hastalarda, gingival ve servikal bölgelerde este-tik problemlere neden olabilir3_.

Zirkonyum seramik postlar yüksek dayanıklılığa sahiptir, renk ve yarı şeffaflık özelliği bakımından doğal dentine benzerdir3,6_{. Bu tip postlar kök}

içerisi-ne direk olarak yapıştırılabilir ve kompozit veya porselen core yapı oluşturulabilir. Böyle bir yöntem-le anterior bölgedeki estetik sıkıntı hızlı ve basit bir şekilde çözümlenebilir. Biyolojik uyumluluk açısın-dan da bakıldığında, klinik olarak uyguladığımız vakalarda oluşturulan restorasyonların herhangi bir metal içermemeleri de arzu edilen bir durumdur.

KAYNAKLAR

1- Chan FW. Harcourt JK, Bruckhurst WJ. The effect of post adaptation in the root canal on retention of post cemented with various cements. Aust. Dem. J. 38(1): .19-45.1993

2- Christensen GJ. Puşt and cores: State of the art. J.Am. Dent. Assoc, 129; 96- 97,1998.

3- Ivoclar AG. Scientific Rocumentation, cosmopost/ İPS Empress cosmo fa got. Schaan, Liechtcnstein, 1998.

4- Kem M, Pleimes AW. Strub JR. Stability of restorations with all porcelain or melal post and cores. J. Dent. Res. 71: 122, Abstr- Nr. 134, 1982

5- Lüthy H, Scharcr P, Gaııckler L. New materials in dentistry: Zirconia Posts. Abstr. Nr. IV-2 of the Monte Verila eonference 1993 on Biocorripatible materials systems (BMS), Aseona, Switzerland. 1993.

6- Meyenberg KH, Lüthy H, Scharer P. Zirconia Posts: Anew All- Ceramic concept for nonvital abutment teeth. J. Est. Dent. 7(2): 73-80, 1995

7- Purion DG. Payne JA. Comparison of the carbon fiber and stainless steel root canal posts. Quint. Int. 27(2): 93-97,1996

R- Sidoli GE. King FA, Setehell DJ. An in vitro evaluation of a carbon fiber-based post and core system. J.Prosthct Dent. 78(1):5-9,1997

9- Stnith, CT, Schuman NJ. Wasson W. Biomechanical criterıa tor evaluating prefabricate post-and-coreSystems: A gııide for the restorative dentist. Quint. Int. 29(5). 305-312.1998.

Yazışma Adresi:

Dr. Turan KORKMAZ

Gazi Ünversitesi Dişhekimliği Fakültesi