Adli Tıp Dergisi 2005; 19(3): 43-44
ADLİ TIP DERGİSİ Journal of Forensic Medicine
ADLÎ-TIBBÎ EKSPERTİZ YIL 1, SAYI 2, SAYFA 17-18
Antibiyotiklerin su gibi kulla-nıldığı bir yerde hekim, yalnız bu ilâçları tatbik etmekle vicdanını tatmin edemez. Bunun yanında mevcud enfeksiyonlara karşı alınması lâzım gelen diğer vasıtalara da müracaat mecburiyetindedir.
Hekimin Mes'uliyeti
Opr. Dr. Sırrı ALIÇLI
Adlî Tıb Meclisi, Azası
Hemen söylemeliyim ki; cemiyet içinde en büyük mes'uliyeti sırtında taşıyan bir ilim kolu varsa o da Tıbdır. Bunun böyle olması da tabiîdir. Çünkü dünya cennetinde en büyük ve baha biçilmez kıymet olan hayat ve sıhhatin koruyucusu Tıb ve onun müntesipleri de ondan.. Bu sıfat ile hekim; yalnız bilgi değil, aynı zamanda dikkat, alâka, faydalı olabilme, hudutsuz insan sevgisi ve muhabbeti... gibi mânevî bir çok karakterleri de haiz olması lâzım gelse ilâhî bir varlık durumundadır. Hastanın, kendisini tedavi edecek hekime tam bir itaatle ve mutlak bir itimatla teslim oluşunun mânasını bir kere düşününüz.. Bir insan böyle mutlak bir inançla başka kime teslim olabilir... işte bunun içindir ki bir tıb müntesibi kendi muhteşek mesleğinin ihtişamlı azameti kadar büyük meşguliyetlerle karşı karşıyadır.
Tıp bu haysiyet ve vakarı ile maddî meslekler arasında değil de, manevî ve vicdanî zenginliklere sahip tamamiyle insanî ve insan sevgisini telkin eden mezhep ve tarikatler arasında yer alır. Tıb mesleği, müntesibini zengin etmeyi düşünen bir meslek de değildir. O, vasıtaları ancak mutlak faydaları melhuz, bulunduğu müddetçe mubah bilir ve tanır. Tabip, tecrübelerin kat'î ve mutlak hükmünü vermediği bir vasıtayı hastası üzerinde tatbik edemeyeceği gibi, kendi vicdanım tatmin etmeyen hiç bir vasıtaya da yer vermez.
Anti biyotiklerin su gibi kullanıldığı bir yerde hekim, yalnız bu ilâçları tatbik etmekle vicdanını tatmin edemez. Bunun yanında mevcut enfek-siy on'lar a karşı alınması lâzım gelen diğer vasıtalara da müracaat mecburiyetindedir. Apandisit delinmesine bağlı taze bir vakaya rastlayan hekim, vaktinde müdahale etmiyerek hayatî değerde bulunan çok kıymetli saat ve hattâ dakikaları bile antibiyotik'in sırasına göre insafsız ve "hattâ hain eline terkederse, büyük meslekî mes'uliyetlerle karşı karşıyadır. Kafasından yaralanmış bir hastasında dimağdaki reaksiyon'un mahiyet, şümul ve derecesini tetkik etmez ve sadece muhafazakâr bir antibiyotik tedavinin arkasıadan koşarsa kendisini yine mes'uliyetten kurtaramaz. Bu hüküm, bütün iltihaplı ve bulaşıcı diğer hastalıklar için de carîdir. Hekim, hastasının bünye hususiyetlerini, allerjik reaksiyonlarını da bilmiye mecburdur. Zatürreenin kıymetli ilâçları arasında bulunan Penisilini tatbik ettiği bir hastası penisilinin tevlid edeceği reaksiyonlar neticesi ölürse hekim yine mes'ul olur.
Hekim herhangi bir tıb prensibini bilmediği için mes'uüyetten kurtulamaz. Hiç olmazsa hastasını bilenlere terkeder. Çünkü intisap ettiği meslek ona bu kaideleri öğretmiştir. Karnından yaralanmış bir hastasına kan veya serum vermesine rağmen, otopside bir kan damarının yaralanmasından mütevellit kanamanın devam etmesine bağlı karın içinde mebzul kan bulunursa, cerrah en büyük mes'uliyetle karşı kargıyadır. Tıpkı bunun gibi basit bir Tendon yaralanması neticesi bu Tendon'ların çalıştırdığı parmakların hareketten geri kalması da cerrahı mes'ul kılabilir. Çünkü: endikasiyori var iken gerekli ameliyatı yapılarak bu Tendon dikilmemiştir.
Adli Tıp Dergisi 2005; 19(3): 43-44
Şoke hastasına şok hali vardır diye hayat kurtarıcı müdahaleyi, anti şok tedavi ile hastasını hazırlamadan yaparsa olabileceği gibi, bu şartlarla yapmamış olsa dahi yine mes'ul duruma düşebilir. Nehyi asabî dediğimiz ve kaba tabiriyle teneffüs felcini, şok dediğimiz yine kaba tâbirile deveran sistemi kollapsi'ni birbirine karıştırarak tedavi hususiyetini göz önünde bulundurmayan hekim, alınacak neticeler karşısında sorumlu sayılabilir. Hele arı kompleks'inin rolünü düşünmemek büyük hatadır: Bütün bunların bilinmesine rağmen hastayı ölüme kadar sevkedebilen ihtilâtları Önlemek, bazı hâllerde İmkânsız hale gelebilir, Meselâ yürek, üstü bezi bezi Hormonu'nun yetersiz oluşu veya hastada mevcut Thimiko-lenfatik dediğimiz ve önceden muayene ile pek de anlaşılmayan bünyevî husumetin bulunması halleri hekimi mes'uliyetten uzak tutabilir. Fakat buna mukabil kalb, yürek ve akciğer gibi muayene ile kaabili tesbit hastalıkların bulunması halinde ise, cerrahî müdahalenin tevlid edebileceği nehyi asabi ve sair ihtilâtlar dolayısıyla hekim mes'uliyetten kurtulamaz.
Bütün bunların hekimi mes'uliyetten kurtarmaması karşısında, hekimin elinde bulunmayan maddî imkânsızlıklar karşısında mes'ul edilmesi de doğru olmaz. Meselâ bir cerrahî müdahaleyi tatbik edecek alât, eder vat, malzeme ve gerekli fennî persenole sahip olmayan hekim tamamen masum olarak kabul edilmelidir. Aksi takdirde hekim bizzat kendi fonksionu içinde devamlı bir azabın tesiri altında bırakılarak kendinden beklenen müsbet işi yapamıyacak hale gelebilir ki, tehlikenin büyüğü de buradadır.
Bu bahse son vermeden evvel bir noktaya işaret etmek lâzımdır. Hekimin emrettiği bir ilâcın diğer persenoller tarafından yapılmamış olmasından mütevellid fatal akıbet karşısında bile hekim tamamen gayri mes'ul sayılmayabilir ki bu nokta sağlık müesseselerimizde çalıştırılacak tâli personellerin servis şeflerinin tam ye mutlak emirleri altında bulunmaları icap ettiğini gösterir ki, kanaatimizce idare adamlarının bu noktaya en büyük vakti ayırmalarını icap ettirir..
