TURGUT
CENGİZ ÇANDAR
Birdenbire değerimiz arttı... Televizyon kanalları, haftalık- aylık dergiler peşi sıra demeç ve yazı talep ediyorlar... Türki ye’nin sekizinci, görev başın dayken hayatını kaybeden ikin ci cumhurbaşkanı ile tuhaf bir kader ortaklığımız oluşmuş...
Yaşamında onu, aslında bir anlamda paylaştığımız düşünce ve tutumları savunduğum için en hayasızca iftiralara ve saldı rılara uğramışken, ’’nekrofil” bir toplum olduğum uz için, ona yönelen sevgi selinden ben de nasibi alıyorum. İkimiz de değişik biçimlerde ’’bulutların
üzerinde” geziniyoruz...
Ben, ”can güvenliğimi” hile tehdit altına sokan kader or taklığım ızdan çok m em nun dum. Ona katkılarım elbette oldu. Bu derginin bir sayısında bu ifade de edildi. Ama asıl önemlisi onun bana katkılarıy dı. 20. Yüzyıl tarihimizin bu dev şahsiyetine son döneminde dahi olsa, pek yakın olabilme nin ’’imtiyazı” maliyeti ne ka dar yüksek olursa olsun çok ke yifliydi.
Zaten Turgut Özal, çok ke yif verici bir insandı. Çünkü, öncelikle insandı. N itekim , onu, taşıdığı sıfat ve sıfatları ta şıyan benzerlerinden ayıran en temel özelliklerinden biri de buydu. Ü lke yöneten h atta uluslararası sahnede iddia taşı yan devlet ve siyaset adamları,
’’oynadıkları oyunun acımasız kuralları” nedeniyle, matema
tik hesapların soğukluğuna sa hip olurlar ve bu onları, ister istemez, ”insan”olmaktan bir nebze uzaklaştırır.
Turgut özal, mühendis for masyonun niteliklerinden ötü rü siyaseti ’’matematik denk
lemler” le yapmak bakımından,
bir anlamda, insani özellikleri nin en çok zaaf göstermesi ge reken adam olması gerekirken; paradoksal biçimde bir devlet ve siyaset adamının olmaması
gereken ölçüde insandı.
Kimbilir, bu belki de bu şah siyetinden dolayı bir ”body lan-
guage” ustasıydı. Konuşurken,
uzanıp kolunuzu veya bileğinizi tutmaması, dizinize ve elinize dokunmaması mümkün değildi.
Tt. 5-25190
ÖZAL, DERVİŞ VE KILAVUZ...
Bu ”body language” ona düşüncelerinin görüştüğü in sanlara bir elektrik gücüyle geçmesini sağlayan olağandışı bir ikna yeteneği sağlardı. En azından, Turgut Özal ile yüzyü- ze temasa gelen bir insan, dü şünsel planda ona karşı koya- bilse dahi bir tür etkilenirdi. İçini yumuşak duygular sarardı. Ona hasım olamazdı.
Bu yüzden, bu kadar sıcak, şefkat ve insancıllık dolu bir ki şinin, bu ülkenin tarihinde gö rülmemiş insafsızlıkta saldırıla ra maruz kalması da bir garip paradokstu...
Bazı budalalar, Bosna mi tinginde Turgut Özal’m ardın dan Taksim’den Harbiye’ye ka dar mehter takımının peşinden yürümemi eleştirirken, ’’Cen
giz, Turgut özal’ın düşüncele
rinin etkisi altında kalamaya cağına göre; başka özelliklerin den etkilenmiş olmalı diye dü şündük. Bu etki ne olabilir di ye Turgut Özal’ı yakından in celedik. Etkileyecek bir şeyini göremedik” türünden yazılar
yazmışlardı...
Oysa, ben, o gün bile adım gibi biliyordum ki Turgut Özal ile aynı sebeple yürüyorduk. Sebebi basitti: Mehter takımın dan ikimizi de sarhoş edecek kadar hoşlanıyorduk.
Netice itibarıyla, birimiz 66, diğerimiz 45 yaşında iki ’’koca
çocuk”tuk...
Turgut Özal’ın ruh temizli ğini bilemeyenler, böyle lüzum suz gözlemlerle oyalanıp tarihi mizin en renkli figürünü tanı mak fırsatlarını kullanamama bozkırında zihnen kavruldular, gittiler.
O Bosna mitinginden bir kaç gün sonra, Sofya’da, o meş hur ’’Balkan Seferi”nin ilk ge cesinde bir grup basın mensu
bu Özal’la sohbet ediyorduk. Aramızdan biri takıldı, ”Efen-
dim”dedi, ’’Cengiz, Mehter Ta- kımı’nın peşinde yürümüş. Tam ona göre, bir adım ileri iki adım geri...” Hemen atıl
dım, ”Ben çocukluğumdan beri
Mehter Takımı’na bayılırım. Eleştirileriniz umurumda de ğil. Yine olsa yürürüm...”
E lb ette ki, o takılm ada, Cum hurbaşkam ’nın eleştiril mesini içeren bir ”pot” vardı. Netice itibarıyla o da Mehter Takımı’nın ardından yürümüş tü çünkü...
Özal’ın tepkisi, tam Özalca oldu. ’’Yahu” dedi, ’’Mehter
müziği çok güzel. Aslında şu bando müziğini ve marşları bir yana bırakıp mehter müziği üzerinde durmalı. O askeri marşlar dışarıdan alınma. Oy
sa mehter bizim öz müziğimi/.. Hatta Batı'yı etkilemişiz. Mo zart bile mehterden etkilenip beste yapmış...”
Keyfimden gevşeyiverdim. Onu o gün yürütenin, çocuk luktan kalma bir mehter büyü sü olduğu böylece ortaya çıkı- vermişti.
Tabii ki, sadece bu değildi. Özal, benim en sevdiğim yö nüyle, bir inanç adamıydı. Bos na için birşeyler yapabilmiş ol ma dürtüsüyle, ’’Allah rızası
için”, dünyanın en etkili Müs
lüman ülkesinin lideri, ’’Emir
el-Müminin” olduğu duygusuy
la yürümüştü... Özal’ın mistik ve misyoner yönünü kavrama yan hiç kimse Özal’ı anlayamaz da, kavrayamaz da...
Bir derviş gönlüne ve ruhu na sah ip ti. O B alkan Sefe- ri’nde O h ri’de Hayati Baba Tekkesi’nde yere bağdaş kur muş otururken yüzüne yayıl mış nurani mutluluk ve huzur ifadesini öm rüm boyunca
unutmayacağım.
Köşk’teki iftar yemeklerin de tasavvuf musikisini dinler ken ve tekbirli nakarat bölüm lerini söylerken yüzüne aynı çizgiler yerleşm işti. T ürkis ta n ’da Hoca Ahmet Yesevi, B uhara’da Şeyh Nakşibendi, Merv’de Sultan Sancar ve Şeyh Hemedani türbelerini ziyaret ederken, Balkanlar’a kadar gi den Türk İslâmî’nin hoşgörü pınarlarında susuzluğunu din dirirken; aslında ’’Kara Ses” türünden Arap İslâmî etkisine karşı adalet ve hoşgörüyü yü celten Türk ve Osmanlı İslâ mî’m canlandırmaya ve sadece Türkiye’ye değil, Türk Dünya- sı’na ’’diriliş yolları”nı çizmeye çalışıyordu.
Zagrep’te Bosna halkının, Üsküp’te ve Tiran’da Arnavut ların, Merv’de Türkmenlerin, Bişkek’te Kırgızların, Baku’da Azerilerin gönülden ve çılgınca sevgi gösterilerinin hedefi ol duğu andaki manzaraları, bir çoğumuzun zihninde ölümsüz bir film şeridi gibi. O, bölgemi zin mazlumlarının dostuydu...
O bir derviş ama aynı za manda bir kılavuzdu. Ve, bu adam, teknoloji son bulgula rıyla yakalamakta son derece ihtiraslı bir bilgisayar delisi, 200 kilom etre süratle araba kullanabilen, sürat motorlarını yönetmeye bayılan bir ’’gelecek
savaşçısı” idi. Görenek ve töre
ile şimdiki zamanı, kişiliğinde meczederek bir ’’Türk” ve te laffuz etmese dahi bir ’’İslam
Rönesansı” yaratmayı kovala
yan bir düşünce adamıydı. Hem eylem, hem de düşünce adamı...
Böyle bir insanı, hem de ömrünün en çileli son iki-üç yı lında, iktidar ve ikbal günlerin de değil, tanımak ne büyük bir imtiyazdı; biliyorum. Hafta ba şında Köşk’te tanımadığım bir bayanın tam da bu sebepten bana ’’Sizi kıskanıyorum” de mesini de anlıyorum. Haklıdır.
Bugün toprağa veriliyor. Onunla sadece tarih sayfaların da görüşmek üzere vedalaşıyo ruz. O, bizlere, her geçen gün daha iyi anlayacağımız çok şey ler kazandırdı. Bizlerden bek lediği ona hakkımızı helal et- memizdir. Hakkımız ona helal olsun!
A K T Ü E L 3 6 Ö Z A L
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
