Mısralardan
(K leeıa&le) dair...
„ . 7*7 &>U i 9 f
Geçen gün b<zim gazetede (F-«nektar Güıcemai parçalanıyor)
başlığı altında şöyle bir haber çık tı :“Uenizyoîiarı idaresi Haliçte yatan Güicenıal vapurunu hurdaya çıkarmağa ve parçalamağa karar vermiştir. Geminin hurda demir - * teri tamamiyle Karabük demir ve çelik fabrika'arma gönderilecek ve makine alışanımdan işe yara yanlar da idarenin fabrikalarında tamiratta yedek parça olarak kul lanılacaktır.,,
fi e yalan söyliyeyim, bu haberi okuyunca İçim sız’adı. Bir aşina - mn bir dostun ölüm haberini a- ian bir fani gibi toessür içinde kal dım. Ye hafızamda, (Güicemai)in Istanbula gelişi, onunla yaptığmı seyahatler can andı.
Hiç unutmam, (Gülcemal) bay raklarla donatılmış bir halde, Ur gelin gibi kırıtarak sarayburuun» da gözüktüğü zaman, Atlantik se ferini yapan ve şimdi Türk bayra ğını taşıy an bu büyük gemiyi gör mek için, toplanan halk arasında bir alkış sağanağı kopmuştu.
Çocuklar ellerini çırpıyerier, ih tiyar kadmiar, geğirti sağanakta- n arasında “maşallah! maşallah!,, diyerek, gözlüklerinin üstünden
(Gülcemal) c bakıyorlardı.
Hatırımda kaldığına göre, va - puru (Donanma cemiyeti) almıştı. Ve bir cemile olmak üzere de, devrin padişahının, Saltan Eeşa - dm anasının adını gemiye takmış- «anlı.
(Gülcemal), Donanma cemiyeti tarafından alındığı zaman, Ameri-' katla çoktan tekaüde çıkarılmıştı. Galiba yaşı da yirmi sekizle otuz arasındaydı. (Gülcemal) sonra SeyrisefaJae verildi. Karadenize tosta yapmağa başladı,
Karadenize yaptığım seyahatle rin çoğunu (Gülcemal) Je yaptım. Ve her seyahatim zevk, neşe, şe taret ve eğience içinde geçti. Bir keresinde de, dehşetli bir fırtınaya tutulduk. Kuduran Karadeniz, ko la gemiyi bir beşik gibi salhyor, dalgalar bastan girip, kıçtan süzü lüyordu. Biz, birkaç arkadaş, b«« ¡,na baba gününde konyaldanmı- ı.ı vsulumlariten, ezan sesleri ka . dmlarm çığlıklarına karışıyordu. Arada namaz kılanlar da vardı.
Yine bir seyahatimde, güverte- i de akşamcılık yaparken, berrak j bir sesin ustaca nağmeleri kulak-
tarımda akisler yaptı. Bir yolcu, Hicazdan Uşşaka, Ussaldan Suzi dile, Suzidilden Nihavende geçe-
j i ek bir gazel cfauyordu. Bu zat, ! memleketimizde ilk defa tiirkçe I iiur’an okuyan (Hafız Bifat) ti.
O gece, mehtabın seyyal nurla-
, i t, denizin göğsünde bin bir cün-
büş içinde oynarken, biz de hafi» ı.m İlâhî sesiyle mest o’muştuk.
Gülcemal hakkında birçok dedi kodular da okla. Amerikada sefer den menedilmiş, — tabir caiz - f>e — mütekait bir vapuru satın almanın doğru olmadığı yazıldı. Süratsiz olduğu söylendi,
(Gülcemal) matbuatın d a diline düştü. Mizah gazetelerine mevzu oldu. Bataete, miskinliğe misal o- larak gösterildi. Hakkında hicvi - yeler, şiirler, Kendi lisanından; “yine mi ben, halim yok gide- tnem.,, nakaratlı şarkılar yazıldı.
Gülcemal adı siyasî konularda, fırka dedikodularında, kullanıl • mrştır, Üstad Refik Ila 'it “Gülce mal diyor îd...„ başlıklı güzel ve nefis bir yazısında İttihatçıları iğ nelemiş ve çimdihifimişti. Eski | fîdarei mahsusa) mn meşhur (4) numarasına benzetildi. Adına (Ton fon) denildi. Fakat, biiiün bunla ra rağmen, onu yine kullandılar. Bir defasınla da. galiba mütareke yıllarında, bir rum vatandaş ona kiraladı, Türkiye ;le Amerika a- ıasmdâ sefer yaptı. H attâ bir ya zıcı arkadaşımız, Fuat Şamili, A- merilvayı görmek için, gemiye ka marot idle yazıldı. Fakat, eline tepsi falan alıp hizıuet etmedi. Bu g azık ci'ik hüneri, gemi hap- tanıyla, müstocûîmn hoşuna g itti, c-no fcvka'âdc saygı gösterdiler.
Çiiokcş GülcemaPİn altmış ya şma bastıkken sonra, basma ge’en bu hazin ûkıbvt, bsnl üzdii. Onu (fethbneyyît) yapılan bir ölüye ççvirnîcraoü, bir müze halinde saklamabydtk.
Zavallı Gü¡cemal!..
Bn böyle oîmıyacalıtı, bu böyle ohmyacak! LAEDK!
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
