*Gazi Üniversitesi, Di Hekimli i Fakültesi, Protetik Di Tedavisi Anabilim Dal , ANKARA.
POL ET LEN F BER LE GÜÇLEND R LM REZ N
TUTUCULU KÖPRÜ RESTORASYONU: OLGU SUNUMLARI
POLYETHYLENE FIBER REINFORCED
RESIN-BONDED BRIDGE: CASE REPORTS
Çi dem ARSLAN GÜNER* Özgül KARACAER*
ÖZET
Eksik di varl nda bo lu un giderilmesi için; metal destekli rezin tutuculu köprü (Maryland), konvansiyonel sabit parsiyel protez, hareketli parsiyel protez veya implant gibi farkl tedavi seçenekleri uygulanabilir. Fiber ile güçlendirilmi kompozit köprüler, konvansiyonel metal destekli köprülere kar alternatif bir tedavi haline gelmi tir. Bu tip köprüler; travma nedeniyle olu an di kay plar nda, periodontal aç dan problemli destek di lerin varl nda ve implant tedavisinde yükleme öncesi geçici restorasyon yap m nda uygulanmaktad r.
Fiber ile güçlendirilmi rezin tutuculu köprü restorasyonlar konservatif ve estetik uygulamalard r. Ayr ca konvansiyonel köprülere göre dü ük maliyet, zaman kazan m , tekrarlayan randevular n olmamas , uygulama ve temizleme kolayl , metal alerjisinin geli memesi ve do all k hissi di er avantajlar d r. Bu makalede, polietilen fiber ile güçlendirilmi rezin tutuculu köprü uygulanan 2 olgu sunulmu tur.
Anahtar kelimeler: Olgu sunumu, polietilen, fiber ile güçlendirilmi
rezin köprü
SUMMARY
Different treatment options for the missing teeth include resin-bonded appliance with a metal substructure (Maryland bridge), conventional 3-unit fixed partial denture, removable partial denture or implant. Fiber reinforced resin-bonded bridges can be a good alternative to conventional prosthetic techniques. Indications for this type of service include: tooth loss from trauma; periodontally compromised abutments; and fixed provisional during the post-implant healing phase before loading.
The fiber reinforced resin-bonded bridge offers a conservative, esthetic, and metal-free tooth replacement. Other advantages include reduction of cost compared to conventional bridges, saving of time, elimination of second visit, ease of application, absence of metal allergy, ease of cleaning, and naturalness of feel.
This case report describes two clinical cases in which a polyethylene fiber reinforced resin-bonded bridge is fabricated according to the direct technique for the replacement of a missing teeth.
Key words: Case report, polyethylene, fiber-reinforced resin bridge
G R
Çe itli nedenler ile kaybedilmi tek di eksikli inde; konvansiyonel 3 üniteli sabit parsiyel protez, hareketli parsiyel protez, metal alt yap l rezin tutuculu (Maryland) köprü, implant tedavisi gibi restorasyonlar uygulanmaktad r.1-5 Son y llarda koruyuculuk kavram n n
önem kazanmas ile ara t rmac lar en az düzeyde di dokusu kayb ile yeterli nitelikte köprü protezi yap m na yönelmi lerdir. Rezin ba l köprü, di dokusunda ve destek metal yap da olu turulan retantif ve mikro retantif yüzeylere kompozit rezin yard m ile tutuculu un sa land , eksik di bo lu unun çe itli materyaller ile (akril, seramik, metal gibi) tamamland sabit protez tipidir.6,7
Adeziv teknolojisindeki yeni ve güçlü kompozit materyallerin ve yap abilir fiberlerin geli imi, konservatif ve estetik protetik uygulamalar n kolayl kla yap labilmesini sa lamaktad r.8
Fiber ile güçlendirilmi kompozit rezin köprüler; travma ya da ba ar s z endodontik tedavi nedeniyle kaybedilen di lerin restorasyonunda, eksik di in yan nda yer alan kom u di lerin periodontal prognozunun üpheli oldu u durumlarda, lokal anesteziyi tolere edemeyen veya medikal nedenlerle uzun süreli tedavi uygulanamayan hastalarda, ortodontik tedavi sonras sabit yer tutucu uygulanmas gereken durumlarda ve implant vakalar nda yükleme öncesi geçici restorasyon yap lmas gereken hastalarda uygulanmaktad r.1,9-11 Buna kar n, uzun köprü bo luklar nda, derin kapan vakalar nda, destek di lerde geni restorasyonlar n ve diestamalar n varl nda uygulanmamaktad r.1,11,12
Fiber ile güçlendirilmi kompozit rezin köprülerin avantajlar ; maliyetin az olmas , tekrarlayan randevular n olmamas nedeniyle zaman tasarrufu, uygulama ve temizleme kolayl , metal alerjisinin geli memesi ve do all k hissidir.9,13
Son y llarda yap lan klinik çal malarda bulgular n n iyi oldu u bildirilen polietilen fiberlere kar ilgi artm t r.5,10,11,14-16 Ribbond (Ribbond Inc,
Seattle, USA), pöröz ribbon içerisinde leno örgü formunda yüksek molekül a rl kl bir polietilen fiberdir. Biyouyumlu, inert (kimyasal etkisi olmayan),
effaf ve esnek bir materyaldir.17
Fiber ile güçlendirilmi kompozit rezin köprü uygulanmas nda gövde k sm , direkt veya indirekt yöntem uygulanarak ya suni akrilik bir di veya hastan n çekilmi olan di i kullan larak yada kompozit rezinden haz rlanarak yap labilir.18-23
Bu makalede, tek di eksikli i olan iki olguda, direkt yöntem uygulayarak polietilen fiber ile güçlendirilmi rezin tutuculu köprü yap m anlat lmaktad r.
OLGU SUNUMU
Gazi Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Protetik Di Tedavisi Anabilim Dal klini ine di eksikli i ve estetik sorun nedeniyle ba vuran iki hastaya fiber ile güçlendirilmi köprü uygulamas yap ld .
OLGU 1
20 ya ndaki kad n hastada, maksillar sa birinci premolar di eksikli i vard . Hastan n a z içi muayenesinde dentisyon ve periodontal dokular n sa l kl oldu u ve destek di lerde herhangi bir restorasyon olmad görüldü (Resim 1). Tedavi alternatifleri hastaya anlat ld . Hasta konvansiyonel sabit parsiyel protez uygulamas için gerekli olan preparasyon i leminin yap lmas n istemedi inden implant uygulamas na karar verildi. Ancak hastan n ekonomik durumu uygun olmad ndan implant uygulamas bir süre ertelendi. Cmplant tedavisi yap lana kadar hem estetik aç dan hem de eksik olan di bo lu unun korunmas aç s ndan geçici amaçla fiber ile güçlendirilmi rezin köprü yap m uygun görüldü.
Önce fiber ile güçlendirilmi rezin köprü yap m için üst çeneden elastomerik bir ölçü maddesi (Zetaplus, Zhermack, Italy) ile ölçü al nd . Al nan ölçüye sert alç dökülerek model elde edildi. Köprü alt yap s n olu turmak için plazma-uygulanm polietilen fiber sistem (Ribbond THM, Ribbond Inc, Seattle, USA) kullan ld .
Fiber uzunlu u, ince bir matriks band ile belirlendi. Band çal ma modeli üzerine adapte edilerek, destek di lerin orta üçlüsüne kadar uzat ld .
Tespit edilen matriks band n n uzunlu u kadar fiber uzunlu u ölçüldü ve özel makas (Ribbond Shears, Ribbond, Seattle, USA) ile kesildi.
Resim 1. Olgu 1’in tedavi öncesi a z içi görünümü
Destek di ler üzerindeki dental plak, politür i lemi yap larak uzakla t r ld . Çal ma alan n n izolasyonu için dudak ekartörü ve pamuk rulolar yerle tirildi. Asitleme i lemi için kom u di lerin palatal ve proksimal yüzeylerine %37’lik orto fosforik asit (3M ESPE, St. Paul, USA) 15 sn uyguland ve sonras nda adeziv bonding ajan (3M Single Bond Adhesive, 3M
ESPE, St. Paul, USA) sürülerek 10sn nla
polimerizasyonu sa land .
Resim 2. Olgu 1, fiberin destek di ler üzerine yerle tirilmesi
4mm geni li indeki Ribbond, bonding resin ile slat ld . Kompozit rezin materyali (3M Filtek Z250; 3M ESPE, St. Paul, USA) destek di lerin palatinal yüzeylerine ve di siz bölge taraf nda olan proksimal yüzeylere yerle tirildi. Bond ile slat lan fiber, ak c kompozit materyal (3M Filtek Flow; 3M ESPE, St.
Paul, USA) ile kaplanarak palatinal yüzeylere adapte edildi. Daha sonra destek di lerin bukkal, okluzal ve palatinal yüzeylerinde 40 saniye boyunca kla polimerize edilerek fiberin di lere yap mas sa land (Resim 2). Eksik di , kom u di lerin rengine ve ekline uygun olarak seçilen kompozit materyal ile tabaka tabaka ekillendirildi. Oklüzyon kontrol edildi, polisaj ve bitirme i lemleri yap ld (Resim 3).
Resim 3. Olgu 1’in tedavi sonras a z içi görünümü
OLGU 2
36 ya ndaki erkek hasta mandibular sa santral kesici di ini periodontal problemden dolay çektirmi tir. Yap lan a z içi muayenede destek di lerde herhangi bir restorasyonun olmad ve eksik santral di bo lu unun periodontal probleme ba l olarak daha geni oldu u belirlendi (Resim 4). Destek di lerin prognozunun kötü olmas ve hastan n k sa bir sürede tedavi yap lmas n istemesine ba l olarak fiber ile güçlendirilmi geçici rezin köprü uygulamas na karar verildi.
Resim 4. Olgu 2’in tedavi öncesi a z içi görünümü
Olgu 1’deki gibi ölçü al narak model elde edildi. Köprü gövdesi olarak suni akrilik di kullan m na karar verildi. Model üzerinde uygun ekil, boyut ve renkte akrilik di seçimi yap ld . Akril di in palatinal yüzeyinde fiberin daha iyi adaptasyonu ve tutuculu u için oluk haz rland . Gerekli boyutta kesilen fiber erit bonding rezin ile slat ld ve gövdenin palatinal yüzeyine dual-cure rezin siman (Panavia F2.0, Kuraray, Osaka, Japan) ile yap t r ld .
A z haz rl olgu 1’deki gibi yap ld ktan sonra, gövde ile birle tirilen fiber, destek di lerin palatinal yüzeylerine adapte edilerek yap t r ld (Resim 5). Bitirme i lemleri yap larak olgu tamamland (Resim 6).
Resim 5. Olgu 2, fiber ile güçlendirilmi rezin tutuculu köprünün
lingualden görünümü
Resim 6. Olgu 2, restorasyonun tamamlanm hali
TARTI MA
Kay p di dokusu yerine konurken kalan di
yap lar da korunmal d r. Yap lacak restorasyonun ba ar s iyi bir tedavi plan na ve do ru materyal seçimine ba l d r.
Di ve çevre dokular nda hasar olu turmamas , estetik ve ekonomik olmas , k sa sürede uygulanabilmesi, anestezi gerektirmemesi gibi avantajlar nedeniyle metal alt yap l rezin ba l köprüler günümüzde s kl kla uygulanmaktad r.1,24,25 Ancak bu tip protezlerde adezyon
problemi kar m za ç kmaktad r.3,15
Metal alt yap ve yap t rma siman ara yüzeyinde olu an gerilme ve s k t rma stresleri ayr lman n temel nedenidir. Bu stresler, di in fonksiyon alt nda hareketi sonucu olu maktad r. Bu ba ar s zl k, metal ala mdan daha dü ük rijiditeye sahip bir materyal seçimi ile giderilebilmektedir.15,21
Fiberin rijiditesinin metalden daha az olmas ve dü ük elastikiyet modülüne sahip olmas ara yüzeyde streslerin azalmas n sa lar. Fiber alt yap , yap t rma siman ve rezin tutuculu sabit parsiyel protez aras ndaki ayr lma probleminin üstesinden gelmekte ve döküm metal yap dan daha estetik bir görünüm olu turmaktad r.15
Kay p di in yerini alacak olan köprü gövdesi fonksiyon, fonasyon ve estetik ihtiyaçlar yerine getirmelidir. Anterior bölgede yer alan köprü gövdesinde estetik gereksinimler ön plandad r.26 Bu
amaçla kullan lan materyallerden biri olan kompozit rezinden gövde yap m nda, embrazür ve and rkat bölgelerine a r kompozit birikiminden kaç nmak gerekir. Polimerizasyon tamamland ktan sonra fazla kompozit, dönen enstrümanlar yard m yla temizlenmeli, gövdeye polisaj ve bitirme i lemleri uygulanmal d r. Gövde olarak; akrilik di kullan m , direkt yöntemle kompozit rezin materyalinden
ekillendirmeye göre daha kolay ve h zl bir yöntem olup, baz olgularda daha estetik sonuçlar elde edilmektedir.2
Fiber ile güçlendirilmi rezin tutuculu köprüler, uygun vaka seçimi, dizayn ve ba lanma ko ullar sa land nda uzun sürelidir ve estetik sonuçlar ortaya koyar. Ancak bu tip köprülerin yap m a amalar nda daha fazla hassasiyet gerekmektedir.
SONUÇ
Fiber ile güçlendirilmi rezin tutuculu köprüler, hasta ba uygulamalar nda, uzun süreli geçici sabit parsiyel protezlerde, ekonomik aç dan daha kapsaml tedavileri kar lamakta zorluk çeken ve uzam tedavi prosedürlerini tolere edemeyen hastalarda ba ar l bir ekilde uygulanmaktad r. Tekni in en önemli avantaj ;
hasta ba nda tek bir randevuda özel bir i lem ve preparasyon gerektirmeden uygulanabilmesidir.
KAYNAKLAR
1. Ayd n MY, Kargül B. Glass-fiber reinforced composite in
management of avulsed central incisor: A case report. J Dent Child 2004; 7: 66-8.
2. Chafaie A, Portier R. Anterior fiber-reinforced composite resin
bridge: A case report. Pediatr Dent 2004; 26: 530-4.
3. Culy G, Tyas MJ. Direct resin-bonded, fibre-reinforced anterior
bridges: A clinical report. Aust Dent J 1998; 43: 1-4.
4. Small BW. Esthetics management of congenitally missing lateral
incisors with single-tooth implants: A case report. Quintessence Int 1996; 27: 585-90.
5. Javaheri DS. Replacement of an anterior tooth with a
fiber-reinforced resin bridge. Compendium 2001; 22: 68-74.
6. Yavuzy lmaz H, Ar kan A, Yurdukoru B. Adeziv köprülerin
klinik de erlendirilmesi. AÜ Di Hek Fak Derg 1983; 10: 213-20.
7. Wood M, Thompson V. Adhesive Resin Bonded Cast Restorations
Esthetic Dentistry. Philadelphia: Lea&Febiger; 1993. p. 151-62.
8. Eskita c o lu G, Eskita c o lu A, Belli S. Use of polyethylene
ribbon to create a provisional fixed partial denture after immediate implant placement: A clinical report. J Prosthet Dent 2004; 91: 11-4.
9. Meiers JC, Freilich MA. Chairside prefabricated fiber-reinforced
resin composite fixed partial dentures. Quintessence Int 2001; 32: 99-104.
10. Ahlstrand WM, Finger WJ. Direct and indirect fiber-reinforced fixed
partial dentures: Case reports. Quintessence Int 2002; 33: 359-65.
11. Meiers JC, Freilich MA. Conservative anterior tooth replacement
using fiber-reinforced composite. Operative Dentistry 2000; 25: 239-43.
12. Gibson CJ. A modified technique for minimal-preparation
resin-retained bridges: 4 case reports. Dent Update 2001; 9: 442-8.
13. Rose E, Frucht S, Jonas IE. Clinical comparison of a
multistranded wire and a direct-bonded polyethylene ribbon-reinforced resin composite used for lingual retention. Quintessence Int 2002; 33: 579-83.
14. Smidt A. Esthetic provisional replacement of a single anterior
tooth during the implant healing phase: A clinical report. J Prosthet Dent 2002; 87: 598-602.
15. Vallittu PK. Prosthodontic treatment with a glass fiber-reinforced
resin-bonded fixed partial denture: A Clinical report. J Prosthet Dent 1999; 82: 132-5.
16. Ayna E, Celenk S. Use of an alternative pontic foundation
technique for a fiber-reinforced composite fixed partial denture: A clinical report. J Prosthet Dent 2005; 93: 412-5.
17. Ruda DN, Karbhari VM. Physical behaviors of fiber
reinforcements as applied to tooth stabilization. Dent Clin North Am 1999; 43: 18-20.
18. Nixon RL, Weinstock A. An immediate-extraction anterior
single-tooth replacement utilizing a fiber-reinforced dual-component bridge. Pract Periodont Aesthet Dent 1998; 10: 17-26.
19. Belli S, Özer F. A simple method for single anterior tooth
replacement. J Adhes Dent 2000; 2: 67-70.
20. Feinman RA, Smidt A. A combination porcelain/fiber-reinforced
composite bridge: A case report. Pract Periodont Aesthet Dent 1997; 9: 925-9.
21. Miller MB. Aesthetic anterior reconstruction using a combined
periodontal/restorative approach. Pract Periodontics Aesthet Dent 1993; 5: 33-40.
22. Van Wijlen PA. A modified technique for direct,
fibre-reinforced, resin-bonded bridges: Clinical case reports. J Can Dent Assoc 2000; 6: 367-71.
23. Miller TE, Margalit S, Creamer TJ. Emergency direct/indirect
polyethylene-ribbon-reinforced composite resin, fixed partial denture: A case report. Compendium 1996; 17: 183-9.
24. Barrack G. The etched cast restoration-clinical techniques and
long-term results. Quintessence Int 1993; 24: 701-13.
25. Yavuzy lmaz H. Metal Destekli (Veneer – Kaplama) Kronlar. 2.
Bas m. Ankara: Gazi Üniversitesi Cleti im Fakültesi Bas mevi; 1985. s. 15.
26. Zaimo lu A, Can G. Sabit Protezler. 1. Bas m. Ankara: Ankara
Üniversitesi Bas mevi; 2004. s. 222-5.
Yaz56ma Adresi:
Dt. Çi dem ARSLAN GÜNER Gazi Üniversitesi
Di Hekimli i Fakültesi
Protetik Di Tedavisi Anabilim Dal 06510 Emek / ANKARA
Tel: 0 312 2126220 / 284 Faks: 0 312 2239226
