1)
Pendik Ana-Çocuk Sa¤l›¤› ve Aile Planlamas› Merkezi, Aile Hekimli¤i Uzman›
2)
Haydarpafla Numune Hastanesi Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Klini¤i, Aile Hekimli¤i Uzman›
3)
Haydarpafla Numune Hastanesi, Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Klini¤i Baflasistan›, Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Uzman›
4)
Haydarpafla Numune Hastanesi, Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Klini¤i Eski fiefi, Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Uzman› Girifl
P
renatal dönemde anne ve bebe¤in yaflam›n›tehli-keye sokan önemli sorunlardan biri olarak kabul edilen preeklampsinin erken tan›s› için birçok ça-l›flma yap›lmaktad›r. Son y›llarda ürik asit, fibronektin, laminin, antitrombin III ve alfa 2 antiplazmin düzeyleri-nin saptanmas›n›n yenido¤an›n prognozunun tayidüzeyleri-nininde önemli oldu¤u çeflitli araflt›rmac›lar taraf›ndan bildiril-mektedir.1-3Bu çal›flmada gebelik toksemisi durumunda
hastal›¤›n a¤›rl›¤›n›n de¤erlendirilmesinde serum ürik asit de¤erleri ele al›nd›. Anne ve bebe¤in ürik asit de¤er-leri karfl›laflt›r›larak do¤um tart›s› ve Apgar skoru ile ko-relasyonu araflt›r›ld›.
Gereç ve Yöntem
Bu çal›flmada Haydarpafla Numune Hastanesi Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Klini¤i ve Zeynep Kamil Hasta-nesi Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Klini¤i’ne do¤um için baflvuran 164 gebelik olgusunda do¤um s›ras›nda anne-nin (AÜA) ve bebe¤in (NÜA) serum ürik asit düzeyleri ölçüldü. Yaln›zca ilk ve ikinci gebelikler çal›flma kapsa-m›na al›nd›. Yenido¤anlar do¤um tart›s›, Apgar skoru yönünden incelendi ve aralar›ndaki korelasyon de¤erlen-dirildi. Birinci grup 108 normal gebelik olgusu, ikinci grup 38 orta a¤›rl›kta gestoz olgusu ve üçüncü grup 18 a¤›r gestoz olgusundan oluflmakta idi. Ayr›ca AÜA dü-zeyi ile fetusun do¤um a¤›rl›¤› ve Apgar skoru aras›nda-ki korelasyon araflt›r›ld›.
Aile Hek Derg 1997; 1(3): 163-165
Y
YE
EN
N‹‹D
DO
O⁄
⁄A
AN
NIIN
N P
PR
RO
OG
GN
NO
OZ
ZU
UN
NU
UN
N
T
TA
AY
Y‹‹N
N‹‹N
ND
DE
E Ü
ÜR
R‹‹K
K A
AS
S‹‹D
D‹‹N
N D
DE
E⁄
⁄E
ER
R‹‹::
N
NO
OR
RM
MA
AL
L V
VE
E P
PR
RE
EE
EK
KL
LA
AM
MP
PT
T‹‹K
K
G
GE
EB
BE
EL
L‹‹K
KL
LE
ER
R‹‹N
N K
KA
AR
Rfi
fiIIL
LA
Afi
fiT
TIIR
RIIL
LM
MA
AS
SII
SERUM URIC ACID AS A PROGNOSTIC PARAMETER FOR FETAL OUTCOME: COMPARISON OF NORMAL PREGNANCIES AND GESTOSIS
A. Neslihan Elbüken1, E.Zeynep Tuzcular Vural2, Nurettin Aka3, Mithat Ay›rtman4
Ö Özzeett
Anne ürik asit (AÜA) ve neonatal ürik asit (NÜA) serum düzeyleri üç grup gebede do¤um s›ras›nda ayn› anda ölçüldü. Birinci grupta 108 normal gebelik olgusu, ikinci grupta 38 orta derecede gestozlu gebelik olgusu, üçüncü grupta 18 a¤›r gestozlu gebelik olgusu olmak üzere, toplam 164 olgu çal›flma kapsam›na al›nd›. AÜA ve NÜA se-rum de¤erlerinin korelasyon kat say›s› üç grupta s›ras›yla 0.90, 0.82 ve 0.91 bulundu (hepsinde p<0.05). AÜA ve NÜA serum de¤erleri normal ve gestozlu gruplarda belirgin olarak farkl›yd›. Bu de¤erler gestozlar›n ciddiyeti ile do¤ru orant›l› olarak yüksek bulundu. Ayr›-ca normal ve gestozlu gebeliklerde AÜA ve NÜA aras›ndaki mini-mal konsantrasyon fark›, ürik asidin plasentay› her iki yönde geçe-bildi¤ini düflündürdü. Hem AÜA, hem de NÜA serum düzeyleri, do-¤um a¤›rl›¤› ve 1. ve 5. dakikadaki Apgar skorlar› ile negatif kore-lasyon gösterdi. Bu sonuçlar do¤um s›ras›ndaki ürik asit düzeyleri-nin gestozlu gebeliklerde fetal prognoz için bir referans endeksi oluflturabilece¤ini göstermektedir.
A
Annaahhttaarr ssöözzccüükklleerr:: Preeklampsi, ürik asit, yeni do¤an.
S
Suummmmaarryy
The maternal uric acid (MUA) and neonatal uric acid (NUA) levels were measured simultaneously at parturition in three groups of pregnancies. Group 1 consisted of 108 cases of normal pregnancies, group II of 38 cases of mild gestosis and group III of 18 cases of se-vere gestosis, totaling 164 cases. The correlation coefficients of MUA and NUA values were 0.90, 0.82 and 0.91 (all p<0.05) in the three groups, respectively. The high correlation and minimal con-centration difference between MUA and NUA in either normal or gestosis groups suggested free transfer of uric acid via placenta in both directions. Moreover, MUA and NUA levels were significantly different among normal and gestosis groups and both MUA and NUA showed higher levels in accordance with the severity of gesto-sis. Both MUA and NUA had negative correlation with birth weight and one and five minute Apgar score. Our results implied that the uric acid levels at parturition might serve as a reference index for fe-tal outcome in pregnancies with gestosis.
K
Keeyy wwoorrddss:: Preeklampsia, uric acid, newborn
1997 © Yay›n haklar› Türkiye Aile Hekimli€i Uzmanl›k Derne€i (TAHUD)’a aittir. Her hakk› sakl›d›r. Deomed Medikal Medya taraf›ndan yay›mlanmaktad›r. Copyright © 1997 Turkish Society of Family Practice. All rights reserved. Published by Deomed Medical Publishing, a division of Deomed Medical Media, Istanbul.
Bulgular
Çal›flmam›za al›nan 3 grup gebe ve bebeklerin do-¤um s›ras›nda ölçülen serum ürik asit de¤erlerinin orta-lamalar› Tablo 1’de gösterilmektedir.
T
Taabblloo 11Anne ve bebek ortalama serum ürik asit de¤erleri
AÜA ve NÜA de¤erlerinin korelasyon katsay›s› üç grupta s›ras› ile 0.90 ve 0.82 ve 0.91 olarak bulundu (p<0.05). ‹ster normal gebelik, ister gestoz olsun AÜA ve NÜA’in yüksek korelasyon göstermesi ve aralar›nda minimal konsantrasyon bulunmas› ürik asidin plasenta-dan her iki yönde geçti¤ini göstermektedir.
Çal›flmam›za al›nan bebeklerin do¤um a¤›rl›¤› (DA), do¤um haftas› ile do¤umdan sonraki 1 ve 5. dakikalarda-ki Apgar skoru ortalamalar› Tablo 2’de gösterilmektedir.
T
Taabblloo 22Bebeklerin do¤um a¤›rl›¤›, do¤um haftas› ve do¤umdan sonraki 1. ve 5. dakikalardaki Apgar skoru ortalamas› Artm›fl AÜA ve NÜA serum düzeyleri ve gestozun ciddiyeti aras›nda yüksek korelasyon saptanm›flt›r.
Tart›flma
Neonatal ölüm h›z›n›n afla¤›lara çekilememifl oldu¤u ülkemizde yenido¤an›n de¤erlendirilmesinde do¤um ön-cesi dönemde gebenin ve bebe¤in yaflam›n› tehlikeye so-kan en önemli sorunlardan birisi olan gebelik toksemisi durumunda hastal›¤›n a¤›rl›¤›n›n kriteri olarak ürik asit de¤erleri ele al›nd›.
Do¤umdaki ürik asit düzeylerinin preeklamptik ge-beliklerde fetal etkilenme için bir referans endeksi olufl-turabilece¤ine iflaret edildi. Preeklampside annenin se-rum ürik asit düzeyinin yükseldi¤i, çeflitli araflt›rmac›lar
taraf›ndan bildirilmifltir.4,5Ancak bu konuyu
araflt›ranla-r›n çok az› ayn› anda hem anne hem de bebe¤in kordon serumunda ürik asit düzeylerini ölçüp, AÜA ile fetusun sa¤l›¤› aras›nda bir korelasyona iflaret etmifltir.6-8 Baz›
çal›flmalarda ise böyle bir korelasyon olmad›¤› iddia edilmifltir.9,10
Çal›flmam›zda AÜA ve NÜA’in serum konsantrasyo-nu hem normal hem de gestozlu gebelerde oldukça yük-sek bir korelasyon göstermektedir. Ayr›ca AÜA ve NÜA’in artm›fl serum düzeyleri ile preeklampsinin cid-diyeti aras›nda korelasyon bulunmufltur. Chang ve arka-dafllar›n›n yapt›¤› çal›flmada da AÜA ve gestozun ciddi-yeti aras›nda anlaml› bir iliflki saptanm›flt›r.11 Çeflitli
araflt›rmac›lar benzer sonuçlar bildirmekle birlikte, 4,5,7,12-15baz› çal›flmalarda AÜA düzeylerinin gestozun
ciddiye-tinin bir göstergesi olmad›¤› iddia edilmifltir.9,10,16
Çal›fl-mam›zda preeklamptik ve eklamptik gebelerde AÜA ve NÜA de¤erleri yüksek bulundu. Gruplar aras›ndaki fark istatistiksel olarak anlaml›d›r (p<0.05). Hem normal hem de gestozlu gebelerde AÜA düzeyleri aras›nda yüksek korelasyon olmas› ve yine aralar›nda çok az konsantras-yon fark›n›n bulunmas›, ürik asidin plasentadan her iki yönde geçti¤ini göstermektedir.
AÜA düzeylerinin fetusun prognozu ile korelasyonu, çeflitli araflt›rmac›lar taraf›ndan ortaya konmufltur.17,18
Baz› araflt›rmac›lar AÜA düzeyinin fetusun prognozunu tayin etmede kan bas›nc›ndan daha iyi bir kriter oldu¤u-na ve AÜA düzeyi ne kadar yüksekse, fetal mortalite ris-kinin de o kadar yükseldi¤ine dikkat çekmifllerdir.6-8
Ba-z› araflt›rmac›lar ise bu bulgunun pratik de¤erinin az ol-du¤unu belirtirken9, Chang ve arkadafllar› sadece AÜA
de¤il, NÜA düzeyinin de bebek do¤um a¤›rl›¤›, Apgar 1. ve 5. dakika skorlar› ile negatif korelasyonu oldu¤unu göstermifllerdir. Do¤um a¤›rl›¤› ve Apgar skorunun ges-tozun ciddiyeti ile anlaml› bir azalma gösterdi¤ini bildir-mifllerdir.11 Bizim bulgular›m›z da Chang’›n sonuçlar›n›
desteklemektedir.
‹skemik dokudan sal›nan ksantin oksidaz›n ürik asit düzeylerini yükseltti¤i söylenmektedir.19 Birçok faktör
ürik asit düzeylerini etkiler. 24 saatlik sürede %40’a va-ran dalgalanmalar sözkonusu oldu¤undan, tek bir de¤er
yan›lt›c› sonuç verebilmektedir.14 Daha önceden AÜA
serum düzeyinin normal de¤erinin bilinmesi, gebelik s›-ras›nda ölçülen AÜA düzeyinin daha do¤ru de¤erlendi-rilmesine olanak sa¤lar. Redman ve arkadafllar› preek-lampsiyi AÜA düzeyindeki 1 mg/dl’lik art›fl olarak ta-n›mlarlar.8
Gebeli¤in ilk haftalar›ndan itibaren iki trimestr bo-yunca AÜA düzeylerinde önemli bir azalma olmaktad›r. Konsantrasyon 3. trimestrde artmaya bafllamakta ve mi-yadda gebelik öncesi düzeylere ulaflmaktad›r.20,21Bu
ne-denle ürik asit düzeyleri de¤erlendirilirken gestasyon haftas›n› da gözönüne almak gerekir. Bizim çal›flmam›-z›n materyalini oluflturan gebelerin aras›nda gestasyon haftas› aç›s›ndan önemli bir fark yoktu.
164 Elbüken AN ve ark. Yenido¤an›n Prognozunun Tayininde Ürik Asidin De¤eri...
Grup 1 (normal 108 gebe) Grup 2 (orta derecede preeklamptik 38 gebe) Grup 3 (a€›r derecede preeklamptik 18 gebe)
AÜA (anne serum ürik asit ort. de€erleri)
4.1 ± 2.5 mg/dl (2.2 - 6.7 mg/dl) 5.9 ± 1.6 mg/dl (4.3 - 7.5 mg/dl) 8.6 ± 2.2 mg/dl (7.1 - 10.8 mg/dl)
NÜA (bebek serum ürik asit ort. de€erleri)
4.5 ± 1.8 mg/dl (3.2 - 7.3 mg/dl) 6.5 ± 2.2 mg/dl (4.8 - 8.7 mg/dl) 9.3 ± 1.9 mg/dl (7.8 - 11.2 mg/dl) Grup 1 Grup 2 Grup 3 Do€um a€›rl›€› ortalamas› 3426 gr (2300-4850 gr) 3205 gr (2100-4100 gr) 2997 gr (2200-4700 gr) Do€um haftas› ortalamas› 40 hf ± 0.3 gün 39 hf ± 2.5 gün 38 hf ± 4 gün Apgar skoru ort. (1. dak.) 8.0 7.2 6.5 Apgar skoru ort. (5. dak.) 9.7 8.9 8.1
Aile Hekimli¤i Dergisi Journal of Family Practice Cilt 1 Say› 3 1997 165 Diüretikler de AÜA ve NÜA düzeylerini
artt›rmakta-d›r.6,22Bizim olgular›m›z›n hiçbiri diüretik veya ürik asit
seviyesini artt›ran ilaç kullanm›yordu.
Davey ve arkadafllar› artm›fl ürik asit düzeylerinin gestoz için spesifik bir kriter de¤il de, bozulmufl renal fonksiyonun ve kan ak›m›n›n erken ve hassas bir göster-gesi olarak görülmesi gerekti¤ini vurgulamaktad›rlar.23
Baflka araflt›rmac›lar da ürik asit düzeylerinin fetusun prognozu için sadece gestozda de¤il, hipertansiyonu olan gebelerde de faydal› olaca¤›n› bildirmektedirler.24 Biz,
çal›flmam›zda saf hipertansiyonlu gebeleri araflt›rmad›k. Bu konuyu a盤a kavuflturmak için daha ileri çal›flmalar gerekmektedir.
Sonuç olarak do¤um an›nda ayn› anda al›nan serum örneklerindeki AÜA ve NÜA de¤erlerini karfl›laflt›rarak AÜA ve NÜA düzeylerinin plasentadan geçifl ve kon-santrasyon fark›n› de¤erlendirdik. Normal ve gestozlu gruplar aras›ndaki konsantrasyon fark›n› literatüre uygun olarak anlaml› bulduk ve hem AÜA hem de NÜA’in ar-tan düzeyleri ile fetusun prognozu aras›nda negatif kore-lasyon oldu¤unu saptad›k.
Kaynaklar
1
1.. SSaahheehh AAAA,, BBoottttoommss SSFF,, GGeerrbbaassii FFRR,, MMaammmmeenn EEFF.. Hemostasis and di-agnosis of preeclampsia, Tromb Res1994; 75(2): 163-71.
2
2.. FFiisscchheerr RRLL,, BBiiaannccuullllii KKWW,, HHeeddiiggeerr MMLL,, SScchhoollll TTOO.. Maternal serum uric acid levels in twin gestations. Obstet Gynecol 1995; 31(1): 60-4. 3
3.. FFuurruuhhaasshhii NN,, KKiimmuurraa HH,, NNaaggaaee HH eett aall..Serum laminin levels in normal pregnancy and preeclampsia. Gynecol Obstet Invest 1993; 36(3): 172-5. 4
4.. LLaanncceett MM,, FFiisshheerr II.. The value of blood uric acid levels in toxemia of pregnancy. J Obstet Gynecol Br Empire 1956; 63: 116-9.
5
5.. PPoollaacckk VVEE,, NNeettttlleess JJBB.. The kidney in toxemia of pregnancy: a clinical and pathologic study based on renal biopsies. Medicine1960; 39: 469-526.
6
6.. DDeennnniiss EEJJ IIIIII,, MMcc FFaarrllaanndd KKFF,, HHeesstteerr JJRR.. Preeclampsia-eclampsia syndrome. Obstetric and Gynecology’de. Ed. Harper B. Philadelphia, Drew Publishers Inc, 1982; 455-74.
7
7.. KKllaatttt DD,, GGrruuttzznneerr EE,, RRiieeddeell HH.. Retrospective analysis of the uric acid concentration in serum as an indicator for gestosis. Actual Standing in EPH Gestosis’de Ed. Goecke C. Amsterdam, Elsevier Science Publishers BV, 1985; 223-8.
8
8.. RReeddmmaann CCWWGG,, BBeeiilliinn LLJJ,, BBoonnnnaarr JJ,, WWiillkkiinnssoonn RRHH.. Plasma urate me-asurement in predicting fetal death in hypertensive pregnancy. Lancet 1976; I: 1370.
9
9.. PPrriittcchhaarrdd JJAA,, MMcc DDoonnaalldd PPCC,, GGaanntt NNFF.. Hypertensive disorders in preg-nancy. Williams Obstetrics’de Ed. Cunningham FG, MacDonald PC, Leveno KJ, Gant NF, Gilstrap III LC. 19. bask›. Connecticut, Prentice-Hall Int. Inc., 1993; 763-819.
1
100.. PPrriittcchhaarrdd JJAA,, SSttoonnee SSrr.. Clinical and laboratory observations on eclamp-sia. Am J Obstet Gynecol 1967; 99: 752-65.
1
111.. CChhaanngg FFMM,, CChhooww SSnn,, HHuuaanngg HHCC vvee aarrkk..The placental transfer and con-centration difference in maternal and neonatal serum uric acid at parturi-tion: comparison of normal pregnancies and gestosis. Biol Res Pregnancy 1987; 8(1): 35-9.
1
122.. FFuurruuhhaasshhii NN,, TTaakkaahhaasshhii TT,, HHiirruuttaa MM vvee aarrkk..Serum uric acid levels in gestosis. Actual Standing in EDH gestosis’de Ed. Goecke C. Amsterdam, Elsevier Science Publishers BV, 1985; 229-32.
1
133.. HHaayyaasshhii TT.. Uric acid and endogenous creatinine clearance studies in nor-mal pregnancy and toxemias of pregnancy. Am J Obstet Gynecol 1956; 71: 856-70.
1
144.. HHiillll LLMM.. Metabolism of uric acid in normal and toxemic pregnancy. Ma-yo Clin Proc 1978; 53(11): 743-51.
1
155.. MMcc FFaarrlleennee CCNN.. An evaluation of the serum uric acid level in pregnancy. J Obstet Gynecol Br Common W 1963; 70: 63-8.
1
166.. PPllaassss EEDD.. Nonprotein nitrogenous constituens of blood in eclampsia and allied conditions. JAMA1924; 82: 259-66.
1
177.. VVaarrmmaa TTRR.. Serum uric acid levels as an index of fetal prognosis in preg-nancies complicated by pre-existing hypertension and preeclampsia of pregnancy. Int J Gynecol Obstet 1982; 20(5): 401-8.
1
188.. VVoottoo LLSS,, IIlllliiaa RR,, DDaarrbboonn--GGrroossssiioo HHAA vvee aarrkk..Uric acid levels: a useful index of the severity of preeclampsia and perinatal prognosis. J Perinat Med 1988; 16(2): 123-6.
1
199.. MMaannyy AA,, CCrroowwlleeyy--NNoowwiicc PPAA,, RRoobbeerrttss JJMM.. IgM autoantibodies specific for xanthine oxidase are correlated with serum uric acid concentration in preeclampsia. Am J Obstet Gynecol SPO Abstracts1995; 172(2): 382. 2
200.. BBooyyllee JJAA,, CCaammppbbeellll SS,, DDuunnccaamm AAMM vvee aarrkk..Serum uric acid levels in normal pregnancy with observations on the renal excretion of urate in pregnancy.J Clin Pathol 1966; 19: 501-98.
2
211.. DDuunnlloopp WW,, DDaavviissoonn JJMM.. The effect of normal pregnancy upon the renal handling of uric acid. Br J Obstet Gynecol1977; 84: 13-21.
2
222.. CCaarrsswweellll WW,, SSeemmppllee PPFF.. The effect of furosemide on uric acid levels in maternal blood; fetal blod and amniotic fluid. J Obstet Gynecol Br Com-mon W 1974; 81: 472.
2
233.. DDaavveeyy DD.. Hypertensive disorders of pregnancy. Progress in obstetrics and Gynecology’de Ed. Studd J. 5. cilt. Edinburg, Churchill Livingstone, 1985; 89-107.
2
244.. MMüülllleerr UU,, LLiinnkk MM,, MMeelllleeee HH vvee aarrkk..Serum uric acid as a prognostic pa-rameter in prenatal monitoring of gestosis. Zentralbl Gynecol 1983; 105(10): 629-34.
Gelifl tarihi: 09.05.1995 Kabul tarihi: 12.09.1996 ‹‹lleettiiflfliimm aaddrreessii::
Uz. Dr. A. Neslihan Elbüken Pendik Ana-Çocuk Sa¤l›¤› ve Aile Planlamas› Merkezi Pendik - ‹STANBUL
