"Yeni İstanbul" 6 ncı yaşına bastı

1 Aralık 1954 — Ç a rşa m b a

S t T A S l İ K T İ S A D Î M Ü S T A K l t

Yıl 6 — Sayı 1808 — 15 Kr*.’ r

(7 nci sahifede)

YENİ İSTANBUL

w

YENİ İSTANBUL

Bugün İlâvesi İle

12

S A H İ F E D İ R

W

Beyoğlu - Müellif Caddesi 6 - 8, Telefon 44756 - 44757 Santral Tesis eden : Habib Edib - TÖREHAN Posta Kutusn : 447 İstanbul, Telgraf Adresi : Hetlo, İstanbul

Rus tehlikesi

Birleşik Amerika

Amerika Dışişleri Bakanı F . Dulles, Sovyetlerin

ânî bir taarruzu karşısında tecavüzün

derhal

ezileceğini

bir kere daha teyit etti

» ■

m

M

H H

Vy0\

■

1955 Bütçesi dün Büyük

Millet Meclisine sevkedildi

BAŞVEKİL ADNAN MENDERES VE MALÎYE VEKİLİ, DÜN

K A N U N T A S A R I S I N I Y E N İ D E N

GÖZDEN GEÇİRDİLER, BÜTÇE ÜÇ MİLYARA YAKLAŞIYOR

Muhtemel bir tecavüze karş! Bat. Avrupada yapdan manevralardan bir görünüş

Altı Yaşma Girerken

Habib Edib - TÖREHAN

B

u g ü n y e n

! İ

s t a n b u l

ailesi büyük bir se­

vinç içindedir, çünkü hepsinin fedakârlıkla ça­

lıştıkları Y E N İ İSTANBUL gazetesi altı yaşı­

na giriyor.

YENİ İSTANBUL gazetesi çıkmazdan evvel b ir

çok yerlerde maksadı ve nasıl bir gazete olacağı hak­

kında birçok sözler söylenmişti.

İyi veya fena maksatlara dayanan, bilgiden veya

bilgisizlikten doğan bu rivayetlere cevap vermiş ol­

mak için tam altı sene evvel ve hattâ YEN İ İSTAN­

BUL çıkmadan önce bir, iki nümune sayısı çıkarmış

maksat ve gayemizi apaçık bildirmiştik.

YENİ İSTANBULUN maksadı tamamen tarafsız

olarak görgülerini bildirmek, memlekete faydalı bul­

duğu şeyleri müdafaa etmek, fena tahmin ettiği ci­

hetleri de tenkid konusu yapmaktır.

YENİ İSTANBUL çıktığı günden beri bu maksa

dından ayrılmadı. Onun tarafsız ve müstakil bir ga­

zete olduğunda herkes artık ittifak etti. Biz sebat ve

gayretle elde edilen bu neticeden çok memnunuz.

Particiliği, bir memleket vazifesi gibi düşünerek

mensuplarını takdir etmekle beraber bir de bunun

dışına çıkarak görüşleri anlatmayı çok lüzumlu bil­

diğimiz için tarafsızlıkta ve istiklâlde sebat ettik ve

edeceğiz.

YEN Î ÎSTANBULUN gayesi kültürümüzün iler­

lemesine ve medeniyet âlemine yaklaşmamıza çalış­

maktır. Tarihimizin oldukça eski bir mazısj bize kül­

tür ve medeniyet âleminden uzaklaşmaklığın ne ka­

dar büyük felâketler verdiğini göstermektedir.

Cumhuriyet devri, Atatürk inkılâbı bu memleke­

te artık en geniş ilerleme yollarını

a çm ıştın .

Ona en­

gel olmak isteyen eski zihniyet, cehalet ve taassupla

mücadele etmek lâzımdır.

YENİ İSTANBUL günün dedikodularından, za­

bıta romanını andıran vakalardan uzaklaşarak daha

ziyade bu memleketin mühim dâvaları ile meşgul ol

mayı ve her şeyden ziyade kendi kendimizi tenkid

etmeyi bir vazife bilmiştir ve bilmektedir.

Gazete okumaklığın bütün medenî âlemde sağla­

dığı faydalar ve kazançlar nihayetsizdir. Çünkü heı~

kes dünyanın ve kendi memleketinin gidişini, içinde

bulunduğu âlemde yapabileceği işleri hep gazeteler­

den öğrenir. Onun içindir ki medenî âlemde gazete

okumak bir ihtiyaçtır ve gazete okuyanlar umumî

bilgileri itibariyle daima derece, derece yükselirler.

YENİ İSTANBUL araşma karıştığı Basın âle­

minde bu vazifesini de ifa etmek için bütün gayreti

ile çalışıyor ve çalışacaktır.

Bu satırları yazan, YENİ İSTANBUL’U kurmak­

tan dolayı kendisine düşen bir memleket vazifesini

yapmaktan mütevellit bir bâz duymaktadır.

Onun

içindir ki bugün altı yaşma giren bu kültür çocuğu­

nun gürbüzleşmesine yardım eden bütün YENİ İS­

TANBUL ailesine, okuyuculara ve memleketin idare

ve ilim âlemine teşekkür etmeyi bir vazife bilir ve

daima genç fikirlerin yayıcısı olarak kalmasını diler.

Washington, 30 (YİRS) — Ame rika Dış İşleri Bakam Poster Dul les bugün verdiği beyanatta Ame­ rikanın sulhü korumak için silah­ lanmaya devam edeceğini açıkla­ mıştır. Dulles, müteakiben Rusya tarafından vuku bulacak bil taar ruzun derhal yok edileceğini de sözlerine ilâve eylemiş ve Çin sa hi'ierinin abluka edilmiyeceğini söylemiştir. (Tafsilât 3 üncüde)

Başvekil Adnan Menderes “ YENİ İSTANBUL” u tetkik ediyor

YENİ İSTANBUL 6 NC!

N ESİR Y IL IN A GİRDİ

Başvekil Adnan Menderes, bu mutlu

günümüzü nazik mesajiyle tebrik etti

YEN İ ÎSTAN BU L’un 6 n c ı'y ılm a basması münasebetiyle Başvekil Adnan Menderes gazetemizi şu cümlelerle tebrik et­ miştir:

Yeni İstanbul gazetesi­

nin, Türk matbuat camia­

sında iç ve dış haber- ve

hâdiseleri objektif surette

aksettirmek ve kıymetlen­

dirmek bakımından hiz­

metleri ehemmiyetlidir.

Demokratik bayatta se­

viyeli neşriyatın güzel ör­

neklerini vermekte olan

Yeni İstanbul’u,

laıruluşu-Memleketinıizin tanınmış siyaset, iş, fikir ve sanat şahsi­ yetlerinin "Yeni İstanbul” halikındaki düşüncelerini bugünkü ilâvemizde bulacaksınız.

mm 6 ncı yıldönümü gii

nünde hararetle tebrik e-

derken en samimî temen­

nim, onun umıımî efkârı

tenvir hususundaki gay­

retlerinin daha nice yıllar

muvaffakiyetle devam et

mesidir.

Başvekil

ADNAN MENDERES

| Ankara, 30 (Hususî muhabiri­ mizden) — 1955 yılı bütçesi bu­ gün Meclise sevkedilmiştir. Bağ- ! lanan bütçe Bakanlar Kurulunun da tasvibinden geçtikten sonra kanunî süresi içerisinde Meclise verilmiştir.

1955 bütçe kanun lâyihasının son şekli, saat 14.30 da Maliye Bakanlığına gelen Başvekil Adnan Menderes, ve Maliye Vekili Haşan Polatkan tarafından, son bir defa | daha gözden geçirilmiştir. Bun­

dan evvelki bütçe gibi 1955 bütçe­ si de denk bütçedir. Yalnız 1955 bütçesi müfredat itibartiyle bun­ dan evvelki bütçelerden daha ka- | bank bir yekûn tutmakta ve 3 milyara yakın bir rakama baliğ olmaktadır.

Vali Gökay, yanan I

Çarşıyı seyrediyor 1

lioğu Alm an ya da

n r ı t ı ı

kurmak zorumda im iş!

Doğu Almanya Başvekilinin Moskovadaki ilk nutku, Peykler

Konferansının gayelerini açıkça ortaya koydu

Moskova, 30 (A.A.) — Moskova konferansının bugünkü celsesinde Çek heyeti başkanı Sirocki’den sonra söz alan Doğu Almanya Başvekili Grotevvohl, Batı Alman- yada militarizmin canlamasına karşı doğu Almanyanm ordu kur mak zorunda kalacağını bildirmiş ve demiştir ki:

“Alman halkının millî menfaat­ leri ve Avrupa sulhunun muhafaza sı gayesi, Doğu Almanya demokra tik cumhuriyetini istiklâlini müda faaya hazırlanmaya zorlamaktadır.

Mareşal Tito

Hindistan’a

hareket etti

Yugoslav Devlet Başkanının

seyahati iki ay sürecek

Belgrad, 30 (A.A.) — Cumhur­ başkanı Tito Hindistan ve Bur - ma’ya yapacağı resmî ziyaret için bugün şimal Adriyatikteki Rijeka limanından Yugoslav deniz eğitim gemisi Gabb ile hareket etmiştir.

Cumhurbaşkanı Titoya yardım cısı Rankoviç ile Hariciye Vekili Koca Popoviç refakat etmektedir.

Fransada Strasbourg civarına düşen bir askerî ııçak resimde gö­ rüldüğü gibi hurdahaş lıale gelmesine rağmen 9 yolcudan 6 sı

kurtulmuştur.

Genelkurmay

Am erika’ dan

Başkanı

döndü

“ YENİ İSTANBUL” kurucusu Habib Edib - Törelıan

ÇALIŞKAN

TÜRK ÖĞRENCİLERİNE

“ YENİ İSTANBUL” UN ARMAĞANI

İlk ve ortaokullarla liselerimizde başarı gösteren öğrenciler

arasında dün kur’a çekildi, 60 kişi 100 er lira mükâfat alacak

Bugün 6 ncı neşir yılma giren “ YENİ

İSTANBUL,,

Kurucumuz Habib Edilı-Tö-

relıan’ın arzusu gereğince, bu yıl da Türki­

ye’de ilk ve ortaokullarla liselerde zekâ,

ihlâk ve çalışkanlıklariyle temayüz etmiş

çocuklarımızdan 60 kişiye 100 er liralık teş

vik mükâfatlan vermektedir.

Adlan 15 Kasıma kadar gazetemize bil­

dirilen öğrenciler arasında, Miiessesemizde

teşkil edilen bir heyet huzurumla kur’a çe­

kilmiş, bunlardan 60 ma 100 er üra para

mükâfatı verilmesi kararlaştırılmıştır.

Bu çalışkan öğrencilerimizin isimleri,

bugünkü ilâvemizin ikinci sahifesindedir.

Orgeneral Baransel’în gazetemize demeci

VVashingtonda toplanmış olan, NATO Askerî Toplantısına katıl­ mak üzere 16 Kasımda Amerika-

j

ya gitmiş olan Erkânı Harbiyei j Umumiye Reisi .Orgeneral Nuret- j tın Bııransel, beraberinde Hava j Tuğgenerali Tekin Arıburnu ve 4 ] kurmay subay olduğu halde, dün j gece saat 21.20 de uçakla mem­ lekete avdet etmiştir.

Hava alanında ailesi mensup­ ları, Harp Akademileri Komuta­ nı Orgeneral Fevzi Mengüç, Kor-j general Necati Tacan, Koram iral! Rıdvan Koral, Vali vekili, Gene-

j

railer ve diğer askerî erkân tara- > tından karşılanan Orgeneral B'a-1 ransel uçaktan inişinde "Yeni îs- taııbula” şu beyanatı vermiştir:

“— Gidiş ve gelişimizde hava çok güzeldi. Senelik NATO as­ kerî toplantısına katıldık. Top­ lantı tam bir anlayış içinde geçti. İyi neticeler aldık ve iyi bir iş yaptığımız kanaatindeyiz.”

lımmmıiMimtmHtımmıımıi'tnımmtııu!iııııııııi""""'"l,|,,|" |,,ıınııımııuiııı

Fotoğrafla

Güzel Anadolu

(B U G Ü N 6 IN C ID A )

Dün saat 15 de Beyruttan uçakla dükkânların adedini tesbit etmek şehrimize .gelmiş bulunan Vali ve üzere teşekkül etmiş olan heyet Belediye Reis Vekili F. K. Gökay, yaptığı incelemer sonunda çarşıda yanan Kapahçarşiyı gezmiş ve ki 2730 dükkândan 1506sının yan- i'.gililerden izahat atmıştır. Re- mamış olduğunu, 1200 dükkânın ta

Cumhurbaşkanı Bayar ve Nafia Vekili vilâyetten çıkarken

KflPflLIÇflRŞIDfl RESMÎ HASAR TESBİTİ:

2730 dükkândan 1200 ü

tamamen yanıp kül oldu

Belediye Fen işleri, Çarşı’nın yanan

ve yanmıyan kısımlarını tecrîd etti

Kapslı Çarşı yangınında yanan! yan kısımların: gezmiştir. Vilâyet

te y a p ıla n to p la n tıy a da ir h a b er

simde Vali, eli şakağında düşü­ nürken görülüyor.

îsmet İnönü

H. C. Yalçına bir

telgraf çekti

C.H.P. Genel Başkanı Parti

Grupımun duyduğu teessürü

bildirdi

Ankara, 30 (T.H.A.) — Cum­ huriyet Halk Partisi Genel Baş­ kam İnönü bugün toplanan C.H. P. Meclis Grupunun kararı ile Hüseyin Cahit Yalçm ’a aşağıdaki telgrafı çekmiştir:

“ Sayın Hüseyin Cahit Yalçın Hürriyet caddesi

İstanbul Hürriyet ve Demokrasi uğrun­ daki şanlı ve şerefli mücadelele- nizin hesapsız Türk nesillerin­

de kökleştirdiği ideal kuvvetinin size gurur ve huzur vermesini ve daha birçok şerefli hizmetlerde muvaffak olmanızı niyâz eder, uzun ömürler dileriz. Bu duygula­ nınız] C.H.P. Meclis Grupu kara­ rı ile ve en derin teessürlerimizle arı- ederiz.” >

mamen ve 24 dükkânıp ise kısmen yandığını tespit etmiştir.

Belediye Fen İşleri emrinde bu iunan 51 işçi, bir mimar ve 3 ayrı mütehassıs dtin gece çarşının ya­ nan kısımları ile yanmıyan kısım iarı arasındaki geçitleri kapatmış lardır.

Ayrıca bilirkişi heyeti dün yine 3 bekçinin ifadelerine müracaat etmiştir. Raporun bugün müddei­ umumiliğe verilmesi beklenmekte­

dir.

Diğer taraftan sabah saat 11,30 da Vilâyette bir toplantı daha ya­ pılmış Cumhurreisi toplantı hak­ kında ilgililerden izahat almıştır. Bağdaddan dönen Vali Gökay da Kapalı çarşının yanan ve

yanmı-lerimlz ikinci salıifemizdedir.

İÇ İN D E K İL E R

• 2 noide:

Beaııne Kongresinin özelli- ğ i: N. Kösemihal,

• 4 üncüde:

Vergide asgarî geçim

mu­

aflığı: İ. H. Ülkmen.

• 5 incide:

Reform hareketlerinin tah­ lili: Sr.yfi Kurtbek.

• 6 ncıda:

Çeşitli Sinema haberleri.

• 7 ncide:

Spor haberleri.

Galatasaray : 1 - Kasımpaşa : 0

«ııııııııımmııııımmımımııııımm ııııııinııııııımııııuıııııııııım

W inston Churchill

Churhcilf, hediye edilen

parayı hayır işlerine

tahsis edecek

Londra, 30 (A.A .) — Başvekil gir Winston Churchill 80’inci yaş dönümünde dünyanın dört köşe­ sinden kendisine hediye edilen serveti hayır işlerine tahsis ede­

cektir.

Ticaret Odası

Meclisinde

dünkü seçimler

Oda Başkanlığına Havri Gö­

nen seçildi, iki C.H.P. ii de

yeni idare heyetinde

vazife

aldı.

Ticaret Odası Meclisinin ilk toplantısı dün saat 13.30 da Emin önü öğren ci Lokalinde yapılmış­ tır. Vali muavininin açtığı top­ lantıda kısa bir konuşma yapan

eski Oda başkan vekili Sırrı En­ ver Batur Kapalıçarşi esnafına yardım maksadiyle 100 bin lira verileceğini ifade etmiştir. Ayrı­

ca Oda meclisi bu mevzuda bir komite teşkilini ve hakkı huzur­

larının komite emrine verilmesini kararlaştırmıştır. Diğer taraftan Kapalıçarşi esnafının aidat borç­ ları tecil edilecek 1955 yılı aidatı ise ahnmıyacaktır. Sakin bir ha­ va içinde geçen seçimlerde Oda Başkanlığına Hayri Gönen baş­

kan vekilliğine Haşan' Derman seçilmişlerdir. Yeni idare Heyeti­ ne giren üyelerin ikisi C.H.P. li olup diğerleri D.P. lidir. (Bu hu­ sustaki diğer haberlerimiz ikinci sayfamızdadır.)

Dün yapılan lig maçında Galatasaray, Kasımpaşayı oldukça heye­ canlı bir oyundan sonra 1— 0 yenmiştir. Resimde bir Galatasaray akınım önleyen Kasımpaşa kalecisi Sedat görülmektedir. (Tafsi­

Sahife: 2

y e n î

I

s t a n b u l

1 Aralık 1954

X V Í ncı Milletlerarası

Sosyoloji Kongresi : l#)

“ Beaune,, kongresinin

ö z e

III —

N. Şazi KÖSEMlHÂL

f

« « E l i t l e

H A B E R L E R İ

Şehir Köşesi

19-26 Eylül arasında Fransanın Beaune şehrinde toplanan 16. Mil­ letlerarası Sosyoloji Kongresinin

öncekilerden ayrılan bir özelliği

var. Gerçekten bu kongrede sos­

yolojinin öteden beri uğraştığı

meselelerden başka, sosyologların ancak şu son yıllarda inceledikleri, yahut da henüz hiç yanaşmadıkla­ rı atom gücü sosyolojisi, spor sos­

yolojisi, âmme işleri sosyolojisi,

göçmen sosyolojisi, sinema sos­

yolojisi, turizm sosyolojisi gibi

yepyeni konular ilk defa ele alın­ mıştır.

Bugün insanlık tarihinde yepye­ ni bir çığır açacak kadar önemli

bir olayla, dünyamızı bir anda

tuzla buz edecek korkunç bir güç­ le, atom gücüyle karşı karşıyayız. Bu güç yapıcı veya yıkıcı yönde kullanıldığına göre ne gibi sosyal sonuçlar doğurabilir? Atom gücü­ nün insanlık veya toplum alanın­ daki yeri nedir? Endüstri veya zi­ raat alanında yapıcı bir güç ola­ rak kullanılması toplumda ne gibi etkiler uyandırabilir?

İşte bunlara benzer daha bir sü­ rü soru sosyologun cevabını bekle­ mektedir. Gerçi bu konu üzerine, şurada burada yazılmış birtakım yazılarla karşılaşıyoruz, ama bun­ ların çoğu bilim değeri olmayan, hayal! ve uydurma şeyler.

(Jene bunun gibi toplumlar] kö­

künden saran, geniş kütleleri

peşinden sürükleyen spor hareket leri bugtinedck hangi sosyologu il­ gilendirmiştir. Meselft bir spor eki­ bi nedir? Bunun sosyolojik bir ta­ rifi yapılmış mıdır? Kitaptan vaz­ geçtik bu konu üzerinde sosyolo­ jik bir tek etüd, bir tek makale var mıdır?

Ya günümüz toplumlarında sa­ yısı gittikçe artan memur zümre­ si, alanı gittikçe genişleyen inime İşleri, bir çok şikâyetlere sebep o- lan “bürokrasi,, sosyoloji bakımın­ dan incelenmiş midir?

İkinci Dünya Savaşından son­ ra dünyanın iki büyük cepheye ay­ rılması, Almanyanm ikiye bölün­ mesi, Kuzey - Güney Kore savaşla­ rı, Arap - İsrail anlaşmazlıkları, Çlnhlndi çatışmaları ve daha bir çokları milyonlarca insanı yurtla­ rından etmiş, göçlere sürüklemiş­ tir. Kısası bugün göçmenlik bütün dünya toplundan İçin en başta ge­ len dertlerdendir. Sosyologlar bu meseleyle de ancak şu son yıllar­

da bıçak kemiğe dayandıktan

sonra İlgilenmeğe başlamışlardır. Bugün hür Avrupa toplundan “ Avrupa Göçmenlerini Araştırma j Birliği” ne bağlı olarak milli bir­ likler halinde bu yolda çalışmak­

ta. Belki hatırlarsınız “ Avrupa

Göçmenlerini Araştırma Birliği” (1) bir kaç ay önce (Eylülde) îs- tanbulda bir kongre tertiplemişti. Son zamanlarda Avrupa dışı mem­ leketlerle de temasa geçen birlik

“Dünya Göçmenlerini Araştırma Birliği” adım almak yolundadır.

Turizm, sinema gibi günümüz toplumlarının en canlı olayları da öncekiler gibi henüz sosyolojik bir görüşle incelenmiş değildir.

İşte bu yepyeni meselelerin ilk

defa 16. Sosyoloji Kongresinde

tartışma konusu olduğunu görüyo ruz.

Sosyologların, atom uzmanla-

rlyle, spor teknikçileriyle, idare ve politika adamlarlyle İş adamlarly- le çalıştıklarım tartıştıklarını ge­ ne ilk olarak bu kongrede gördük.

Kısası 16. kongre, sosyolojiyi

gözle görülür elle tutulur bu yeni konulara çevirmek, günlük hayata sokmak, gökten yere indirmek İçin elinden gelen her çareye başvur­ muştur.

“Milletlerarası Sosyoloji Ensti­ tüsü” nün tüzüğü gerçi türlü dok­ trinlere, ideolojilere bağlı insanla­ rın kongrelere katılmalarına en­ gel değildir. Amma bilim metodu İle İşlenmemiş politika ve din tar­ tışmalarına da hiçbir zaman yer vermiş değildir. Nitekim 16. Sos­ yoloji kongresinde en farklı okul lara, doktrinlere, ideolojilere bağlı bilginler, araştırıcılar bir araday­ dı. Meselâ Polonya delegesiyle İs­ panya veya Birleşik Milletler dele­

geleri, Yugoslav delegeleriyle

t-

t al yan veya Hint delegeleri yan- yana çalışmaktaydılar. Dünyanın

dört bir tarafından gelmiş en

farklı anlayışta, en farklı eğilim­ de yüzlerce İnsanı diğerlerinde ol­ duğu gibi bu kongrede de sadece bir tek bağ, sadece bilim düşünü­ şü, bilim metodu birbirine yaklaş­ tırmaktaydı.

(1) “ Association Européen pour l’Etude des Réfugiés”

* Kongre hakkmdaki seri yazı­ larımızdan birincisi 20 Kasım­ da, İkincisi 23 Kasımda çık­ mıştır.

BİR YAŞINA DAHA

BASARKEN

H er gün, bu sütunda, şehrin muhtelif dertlerinden bahse­ der dururum. Şehirde yalnız dert mi var? Hayır. Amma hem dert çok, hem de “ hem­ derd” çok Yâni dertleşecek insan — alâkadarlar müstes­ na — çok. Beni de daha zi­ yade şikâyete sevkeden sebep budur. Yoksa, tabiat itibariyle

! iyimserimdir. Fakat, yıllardır, | bu gazetede — işte beş yıl

[ bitti — okuyucularımdan al- \ dığım mektupların hemen hep-

f si, bağrı yanık hemşehrilerim- I den gelmiştir, ben de onların i seslerini duyurmağa çalışmı-

I şımdvr.

f “ Yeni İstanbul” un altı ya-

| ştna bastığı şu gün, kabil ol- f saydı da bu sütunda ele aldt- ! ğtm meselelerin bir istatistiği- I ni çtkarabilseydim. Fakat bin- I den fazla yazı mevzuunun tet- } kikini yapmak her halde ba.ş- İ kalanna düşer. İşte onlar or- ! tada yok. Daha doğrusu var, * bir takım sandalyalar işgal

{ ediyorlar amma bu dertlerle

| meşgul olmuyorlar. Bizzat Rei- j sicumhur yakın alâka göster- 1 meşeydi acaba Çarşı yangım

I ile kim meşgul olurdu? Şehre ‘ oif m eseleler meydandadır. İşte size en sonu: dün zerze­ vatçıların şehirde nârâlarını duymadık, gürültü ile şifahi mücadele muvaffak oldu diye sevindik. Kazın ayağı büsbü­ tün başka imiş. Meğer, Tekel maddelerine zam yapıldı diye, HAV de de harekete geçilmiş, zam için görüşmeler oluyor­ muş.

Bereket sevimli ve "E sseyit” F. K. G. hızır gibi yetişti, el­ bet bir şeyler yapar, diyelim de, şu sevinçli yıl dönümümü­ zü tebessüm ile kutlayalım.

BİR İSTANBULLU

Kapalıçarşı’ nın imarı için

dün yapılan toplantı

Reisicumhurumuz Celâl Bayar dün saat 11,45 de vilâyete gelerek vilâyet içtima salonunda Nafia vekili Kemal Zeytlnoğlu’nun baş­ kanlığında yapılmakta olan Kapa- lıçarşı'nm imarı ile ilgili toplantı­ da hazır bulunmuş ve çalışmalar hakkında izahat almıştır.

Dün sabahki toplantıda sigor­ ta şirketleri mümessilleri de hazır bulunmuş ve yangından zarar gö ren esnafın sigorta işlerinin bir an evvel yapılarak sigorta bedelleri - nin tediyesi üzerinde durulmuş - tur.

A yrıca yine dün sabahki toplan tıda malî ve ticarî işler komitesi ile imar ve iskân komitesinin dün den beri yapmış oldukları faaliyet ler gözden geçirilmiştir.

Diğer taraftan çarşının yanan

186,400 kilo afyon

jhraç edjldj

Toprak Mahsûlleri Ofisi yaban cı memleketlere mevsim başından bugüne kadar 186.400 kilo satmış tır. Bu miktardan 148 bin kilosu Amerikaya, 22400 kilosu Avrupa memleketlerine 16 bin kilosu İse Japonyaya gönderilmiştir.

Ticaret O d ası MecHsi

toplandı

Sanayi Odası Meclisi dün saat 9.30 da Ticaret Odasında topla­ narak Oda Meclisi başkan vekil­ leriyle idare heyetini seçmiştir. Oda meclisi başkanlığına Sırrı En­ ver Batur, ittifakla seçilmiştir.

\ İdare heyetine ise Kâzım Avni ;R aif Dinçkök, Haydar Kaynak, A. Ramazanoğlu, Haşan Davman Yekta Teksel, Nejat Eczacıbaşı, Ziya İnankuv, Hamdı Gövsay, Ke- maleddin tpak, İsmail Dilber ge­ tirilmişlerdir. Oda Meclisi Kapa- lışçarşı esnafına 50 bin lira yar­ dımda bulunmaya karar vermiş­ tir.

kısımları ile yanmıyan kısımları nın tahta perdelerle ayrılması işi ne başlanmıştır. Aynı zamanda e lektrik idaresi de çarşının yanma yan kısımlarının elektrik tesisatı nın ve umumî tenviratının temini ne çalışmaktadır.

Yurtlan Derneğinin

toplantısı

Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Tahsil Yurtlan Derneğinin yıllık toplantısı 2 /A ralı/l954 günü saat 16 da Eminönü öğ ren ci Lokalinde yapılacaktır.

' y ı l b a ş ı n d a

HtCKl

1 9 5 4

RUMİ R. Ahır

_{ARA LIK}

KASIM

5

₁

18

1374 1 1370

Çarşamba

VAKÎT VASATİ EZANİ Güneş 7.05 2.24 Öğle 12.03 7.21 İkindi 14.28 9.46 Akşam 16.41 12.00 Yatsı 18 19 1.37 imsak 5.21 12.39

D E M İ R B A N K

G A L A T A

Merkez Şubesinin

30 K A S I M

İK R A M İY E S İN İ

KAZANANLAR

1 — 10925 Hesap No. Haşan Bir Apartman dairesi, 2 — 15499/M. Hesap No. Salme Pır­ lanta tektaş küpe, 3 — 11849 He­ sap No. Virjine Pırlanta tektaş Yüzük, 4 — 15185 Hesap No. Se- lâhattin 200 Liralık bir senelik irad, 5 — 14135 Hesap No. Ham- za. Maarif lisesinde bir senelik yatılı ücret.

Eski eserlere

gösterilen alâka

Son günlerde yabancı piyasalar dan eski Türk esesrlerine karşı talepler artmıştır. Bu arada bir Amerikan firması şehrimiz Tica - ret Odasınâ müracaat ederek teş­ bih, çini ve toprak mamulleri her çeşit antika Şark işi eşya al. mak istediğini bildirmiştir. Firma nın bu teklifi İncelenmektedir.

Sa d e y a ğ fiyaları

yükseliyor

Menşelerdeki fiyat yükselmele­ rine muvazi olarak piyasada sade­ yağ fiyatlarında da artış kayde­ dilmiştir. Hâlen piyasada Urfa erimiş mallar toptan 775, Siverek 720 kuruştan satılmaktadır. Kars ve Ardahan yağlarının mevcudu azalmıştır. Buzhane Kars, Arda­ han malları 510 - 520 kuruştan muamele görmektedir.

Bir hindi 12 lira

Yılbaşmın yaklaşması üzerine piyasamıza bol miktarda hindi ge­ tirilmeğe başlanmıştır. Getirilen hindiler piyasamızda 8 - 1 2 lira arasında satılmaktadır.

Diğer taraftan istihsal bölgele­ rinden piyasamıza bol miktarda mal gelmesine rağmen fiyatların yüksek oluşu yüzünden hindi sa­ tın almak vatandaşlar için büyük bir mesele haline gelmiştir.

Denizcilik Bankası

ticaret filosu yüz bin

tonu geçti

Denizcilik Bankası kurulduğu 1 Mart 1952 tarihinde D. Deniz­ yolları İdaresinden 68.726 tonajın­ da on bir şilep ile 20.441 tona­ jında iki adet tanker devralmış­ tır. Yeni mubayaa İle bu filoya 74.008 tonajlı 3 şilep ile 21.300 tonluk biri tanker olmak üzere 14 gemi daha ilâve edilmiştir. Böyle- ce Be ’'anın ticaret filosu yüzü mUtec-ylz tona varmıştır.

■- V - v

îatfyer esnafı kontrol

ediliyor

Son 15 gün içinde Sarıyer Kaza sı dahilinden Kaymakamlık ekiple ri tarafından 226 Esnaf ve Mües­ sese kontrol edilmiş bunlardan doksanîna muhtelif para cezası ve rilmlştlr. Ayrıca 5 müessese de kapatma cezasına çarptırılmıştır.

Kaymakamlık, sun’! fiyat arttır mağa teşebbüse geçenlerle de mü- cadele etmekte, Sağbk kontrolleri na ehemmiyet vermektedir.

Tereke Mahkemeleri

bir yere toplanıyor

Vatandaşların İşlerini kolaylaş­ tırmak, tereke mevzuundaki işle­ ri süratle halletmek bakımından tereke hâkimliklerinin bir mahal­ le toplanması uygun görülmüştür.

Alınan karar gereğince şehrin muhtelif semtlerinde bulunan te­ reke hâkimlikleri Vilâyet karşı­ sında Fatih Sulh Ceza Mahkeme­ lerinin bulunduğu binaya taşına­ cak ve burada vazife görecekler­ dir.

Çimento piyasası

canlandı

Son günlerde yapılan demir it­ halâtı üzerine çimento piyasası canlanmıştır. Bir müddettenberi toptan 490 kuruştan durgun giden piyasa 550 ye yükselmiştir. Bu­ nunla beraber inşaat mevsiminin sona ermesi münasebetiyle piya­ sada herhangi bir eksikliğin ol­ mayacağı ilgililerce bildirilmekte­ dir.

O tom obille öldürdüğü

müvezzii hendeğe atan

şoför

Yakacıkta oturan Cahit Gün- doğdu isminde birisi, idaresindeki Pendik 319 pilâka sayılı otomobil le Yakacıktan Pendiğe giderken Kartal Postahanesinde müvezzi olarak çalışan Ziya Kınaya çarp­ mıştır. Otomobilin tekerlekleri al­ tına düşen Ziya Kınay ağır suret­ te yaralnmış ve çok geçmeden ölmüştür. Kazayı müteakip Ziya­ nın öldüğünü gören Cahit Gün- doğdu müvezziin cesedini bi#- hen­ değe bırakarak vaka yerinden uzaklaşmıştır.

Dün hendekte müvezziin cesedi­ ni görenler durumu zandarmaya bildirmişler, yapılan kısa bir tah kikat sonunda Cahit yakalanarak ilk sorgusunu müteakip tevkif edilmiştir.

E re n k ö y Elem efendi asfaltında

1

A p a rti man dairesi

15 Aralık Çarşamba akşamına kadar bir hesap açtırınız

A V E T

Yarm sabah saat sekiz buçukta hizmete girecek olan

İ S T A N B U L Ş U B E M İ Z İ N

Açılış törenine yüksek huzurları İle şeref vermelerini ve bu Şu­ bemizde hesap açtıracak müşterilere takdim edilmek üzere ha­ zırlanan hediyelerle ikramiye plânlarımızı tetkik etmek zah­ metinde bulunmalarım muhterem İstanbul Halkından sonsuz saygılarımızla rica ederiz.

İSTANBUL BANKASI

Türk Anonim Ortaklığı

Umum Müdürlüğü

A D R E S :

Sirkeci, Ankara Caddesi No: 171

Ticaret Odası idare

heyeti seçimi yapıldı

Şehrimiz Ticaret Odası yeni meclis toplantısı dün saat 13,30 da Eminönü öğrenci lokalinde yapıl mıştır. Toplantıyı Vali muavini Asım Büyüklü kısa bir konuşma ile açarak üyelere muvaffakiyet ler dilemiştir. Bundan sonra İlk söz alan eski idare heyeti başka vekillerinden Sırrı Enver Ba­ tur Kapalı çarşı yangınında zarar gören esnafa 100 bin lira yardım yapılacağını bildirmiştir. Ayrıca yine alman bir karar gereğince esnafın Odaya olan borçları tecil edilecek ve 1955 aidatı almmıya- caktır.

Konuşmaları müteakip seçimle­ re geçilmiş Oda başkanlığına Hay ri Gönen başkan vekilliğine de Ha san Derman seçilmişlerdir. İdare heyeti seçimi ise sakin bir hava içinde geçmiş yapılan tasnif so - nunda yeni idare heyetine Sait İbrahim Esi, Sırrı Enver Batur

Kâzım Yurdakul, Ziya Avunduk Bican Bağcıoğlu Mustafa Dlnçer, Misbah Uraz, Arif Neşet Usman Nabi Susmuş, T. Göksu, Manol Strongilo getirilmişlerdir. Dünkü seçimlerde eski idare heyetinden Celâl Umur namzetliğini koyma­ masına rağmen tasnifte Manol St­ rongilo ile mücadele etmiş netice de 2 rey farkla kaybetmiştir. Oda nın adayları seçimi tam liste ha. ünde kazanmışlardır. Yeni İdare heyetinde iki tane H. Partili üye bulunmakta olup büyük bir kısmı D. P. lidir. Sait İbrahim Esinin ye nlden İdare heyeti başkanlığına ge tirilmesi muhtemeldir. Vazife tak simi bugünlerde yapılacaktır.

Diğer taraftan Ticaret Odası meclisi Kapalı Çarşı yangınından zarar gören esnafa yardım maksa diyle bir komite teşkil etmiş ve komitenin yapacağı beş oturumun hakkı huzurlarını yardımı işine tahsis etmiştir.

Y E N İ İ S T A N B U L

S ah ihi t Y E N İ İS T A N B U L Nearlvat L im ited Ş irk eti MlIdUrfl

Salih Z ek i A K D A M A B T azı işlerin) fiile n Idara edan

Meetıl Mhrttlr :

Muzaffer SOYSAL T E N İ İ S T A N B U L

A b on e : T tlrm v e l.;ln «en eltğl ü . a ltı a y lığ ı W.60. lic a v lıffı 12 lira R a r lç m em lek etler IIP m isildir.

İL A N T A R İ F E S İ fl# n eavfHsınrta İcra, ta p a , m a h ­ kem e, n oter » e M lOm um tica ri U A nların ea n llm e tre s l 8 Uradır..

B aaıld ığ ı t e r t T en ) Tstanbul U n tb a a c ılıb L im ited Şirket.' M atbaam

İstanbul’un Kapalıçarşı Y a n gın ı

ile

U ğra d ığı Büyük Felâket Dolayısiyle

Y A P I

ve

K R E D İ

B A N K A S I N D A N :

1 — Bankamıza borçlu bulunan felâketze­

delerin borçlan, kendilerde mutabık

kalınacak vadelere tecil edilecektir.

2 — Yangın felâketine uğramış müşterile­

rimize, borçlu olsun veya olmasınlar,

işlerini yeniden kurabilmeleri için

müsait vade ile kredi verilecektir,

3 — Bankamızın müşterisi

olmıyan felâ­

ketzedelere de işlerini yeniden kura­

bilmeleri için imkânlanmız ölçüsünde

ve umumî banka teamülleri dahilinde

müsait vadeli krediler verilmesine ça­

lışılacaktır.

Müşterilerimiz olan

felâketzedelerin

hangi şubemizle iş görüyorlarsa o

şubeye; müşterimiz olmıyan felâket­

zedelerin ise şimdilik Kapalıçarşı şu­

bemizin işlerine bakan Çemberlitaş

şubemize müracaat etmelerini

rica

ederiz.

Kapalıçarşı Tüccarlarına

Kapalıçarşı yangınında felâkete uğrayan iş sahiplerinden Bankamızın, Merkez, Şube ve Ajanslarında; Iskonto, iştira ve teminat senetlerinden dolayı hakikî ve hük­ mî şahısların münferiden ve asaleten borçlu sıfatı ile (Ciranta ve Kefiller hariç) yan­ gın tarihinde bonoları bulunanların işbu bonoları vadelerinin; borçlusunun durum ve arzusuna göre iki sene müddetle uzatılması idare Meclisimizce kararlnşhnimış olup

gereken talimat bütün Şube ve Ajanslarınıza verilmiştir.

D O Ö U B A K K

Türkiye’ de Şark, Garp

ve

A m e r i k a n T e s ir le r i

Tefrika No. 56

Yazan: Halide Edib

Sağlam

ve istikrarlı bir

cemiyet

için kadınlara ne gibi mevkiler verilme­

si lâzım geldiğine dair en mâkul nazari-

yeler, Romada Stoic’ler arasında yeti­

şen Musonius Rufus adlı bir filozof ta­

rafından ortaya atılmıştır. Rufus’a gö­

re, kadınla erkek, tahsili hukuk mesele­

lerinde müsavi olmalıdır. Fakat bu va­

zifeler (iki taraf için de) inhisar altına

alınmamalı. Çünkü erkekler arasında,

kadınların yaptığı bazı işleri yapabile­

cek erkekler olduğu gibi, kadınlar ara­

sında da, erkeklerin zor işlerini yapabi­

lecekler vardır. Ahlâk meselesine gelin­

ce, erkekten ve kadından müsavi dere­

cede yüksek ve temiz bir ölçü lâzımdır.

İzdivaçta, haklar müsavi olmalı, erkek

ve kadın arasında mesuliyet ve arka­

daşlık müsavi olmalıdır.

Rom ayı takip eden ve Hazreti Isa-

nın temsil ettiği Hıristiyanlık

erkekle

kadın arasında fark gözetmedi. îlk de­

virde izdivaca kutsi ve çözülmez bir mü­

nasebet şekli verilmesi, taaddüdü zev-

catm olmaması Garp medeniyetine içti­

mai bakımdan çok büyük bir kuvvet

verdi. Fakat Ortaçağın ortalarına doğ­

ru, Roma kilisesinin, daha fazla St.

Paul ve kilise büyüklerinin

fikirlerine

dayanması, kadının vaziyetini yok aşağı

düşürdü. O devir, hayatın merkezini ai­

leden manastıra nakletmiş gibiydi ve bü­

tün cinsî münasebetler hattâ evlenmek

dahi günah telâkki ediliyordu. Rahibe

hayatı süren kadınlar hürmete lâyık gö­

rülür fakat diğer kadınların hepsi şey­

tanın mahlûkatı telâkki edilirdi Kadın,

kiliseye göre, adamı baştan çıkaran, ona

ilk günahı işleten, nihayet Âdemin cen­

netten kovulmasına sebep olduğundan

dolayı, bir umumî kilise meclisi

(Con-

seil Decumenique)

kadını “ ruh,, tan

mahrum bir mahlûk telâkki ettiğini bil­

dirdi. Çok garip olarak, bundan haber­

dar olmayan Hıristiyan Garp,

kadını

ruhtan mahrum etmek îslâmiyetin bir

esası olduğunu söyler dururdu.

Altıncı Asırda teessüs eden îslâmi­

yetin kadına karşı görüşü bambaşka­

dır. îslâmiyetin birinci esası İçtimaî ada­

let olduğu için, cemiyetin yarısını ada­

letten mahrum edemezdi. îslâmdan ev­

velki Arabistanda kadının mevkii

ta­

mamen bir hayvan derecesinde olduğu

için bunu her sahada birdenbire temin

etmek tabiî mümkün değildi. O devirde

erkek istediği kadar kadın alır, cezaya

mâruz kalmadan öldürebilir, hattâ kız

çocuklarını diri diri gömdükleri de vâki

olurdu. İslâmiyet, izdivaçla alınan ka­

dınların sayısını dörde indirdi, boşadığı

takdirde erkek kadına

“ mihri mec’i,,

ismi altında bir tazminat vermeye mec

burdu. Gerçi nikâhla hattâ nikâhsız a-

lınan kadınların sayısmı pek indirmeye

muvaffak olamadı,

fakat kadını insan

ve hürmete lâyık gören bir zihniyet ya­

ratmaya çalıştı. Zina meselesinde

ka­

dınla erkeğin cezada müsavi olması epey­

ce bir ileri hareket oldu. Fakat îslâmi­

yetin modern devirde en büyük ehemmi­

yeti, kadınlara mülkiyet ve İktisadî hak­

lar tanıması, hiç olmazsa bu sahada ka­

dım erkeğin vesayetinden kurtaran ilk

sistem olmasıdır. Nisâ sûresinin 32. ci â-

yeti bu hususta çok dikkate değer: “ Er­

kekler emeklerinin mukabilini alacaklar,

kadınlar emeklerinin mukabilini alacak­

lardır.,,

Bu âyette her hangi zaman ve me­

denî cemiyetin bekası için elzem

olan

iki realite vardır. Evvelâ kadını insan

olarak hareketlerinden mesul tanımanın

esasını Garpten on iki asır evvel huku

kunda tanımasıdır.

İkincisi de

İslâm

dünyasını aşan daima medenî bir cemi­

yette bâki kalacak bir esastır. însana,

ister fikrî, ister maddî ne olursa olsun

sadece emeğinin ve eserinin mukabilim

tanıması bu âyette kısaca şu ruhu ifade

eder: “ îster kadın

ister erkek olsun,

insanlar istismar edilemez,,. Maamafih,

îslâm cemiyetinin kısmen yanlış bir dinî

tefsire dayanarak inhitatına sebebiyet

veren iki âmilin biri kadını kapamak,

diğeri taaddüdü zevcattır.

Kadınları kapamak ilk Msiilümanlar

arasında yoktur. îslâmdan evvelki kıya­

fet meselesi, edep hududunu aşacak de­

recede çıplaklığa gider. Hiç şüphe yok­

tur ki, Peygamber bu çıplaklığın önüne

geçen en büyük âmildir. Maamafih çıp­

laklık muayyen bir dereceyi aştığı za­

man, her yerde mübalâğaya Kaçan ö r

tünmek kadar aksülamel uyandırır. Hat­

tâ bugün dahi, yer yer mübalâğaya ka­

çan çıplaklık, başta Amerika olduğu hal­

de sinema artistleri arasında bile

bir

aksülamel uyandırmıştır.

Kıyafet meselesine Kur’anda Sûre-i

Nûr’un 31 inci âyetinde temas edilmiş­

tir. Onda da başlarının yanlarını, göğüs­

lerini, ziynetlerini kapamaları

emredi­

lir. Fakat yüzlerini kapamalarına dair

bir kayıt olmadığı gibi, kadınları kapa­

mak, İçtimaî faaliyetten meneden

bir

kayıt yoktur. Bu mâkul başlangıç

îs­

lâmiyetin ilk günlerinde bir sürü kadın

hoca, vâiz hattâ asker bile yetiştirmiş­

tir. Fakat Müslümanlar, daha eski ve

inhitat halindeki medeniyetlerle temasa

girince iş değişmiştir. Kadınlar tama­

men örtünmüş, İçtimaî hizmetlerden u-

zaklaşmışlardır. Bu vaziyet kadınların

üzerinde her halde fena tesir yapmıştır.

Kafaları işlemez hale gelmiş, kadınların

erkeklerin malı oldukları kanaatleri tek­

rar hâkim olmaya başlamıştır.

Belki

biraz da bu zihniyetten dolayı kadınları

kapamak ve taaddüdü zevcat îslâmın iki

esası gibi devam etti durdu. Kapatmak,

kendi arzusiyle değil ise. hiç bir vakit

müdafaa edilemez. Fakat taaddüdü zev-

catı tutanlar, bizde ve hattâ Almanya-

da Hitlerci eksantrikler tarafından, nü­

fus meselesini bahane ederler. Halbuki

bizde taaddüdü zevcat kalktıktan sonra,

belki çocuk sıhhatine ve kadın sıhhatine

modem usûllerle bakılması nüfusu art­

tırmıştır. Almanyadaki Hitler zihniyeti

ne saplananlar tabiî bunu bambaşka ve

muzir bir fikirle tutarlar. Bazıları da bu­

nu çocukları

piçlikten

kurtaracağını,

prostitution’a yani fuhşa mâni olacağı

ııı iler sürerler. Fakat bunların dahi,

başka tedbirlerle

pekâlâ önlenebilirdi

Fakat eski, hattâ bugünkü (biz hariç)

Müslüman âleminde taaddüdü zevcatın

devamı ister istemez aile vahdetini boz­

muş, kuvvetini kırmıştır. Şarkta kadın­

lar, kocalarının müsavi şartlarla arka­

daşı olamamaktan sıkıntı çektiler dur­

dular. Buna mukabil

Garp Hıristiyan

kadınları da İktisadî hakları yakın za­

mana kadar elde edememekten

sıkıntı

çekmişler, buna karşı uzun mücadelele­

re girmişlerdir.

1 Aralık 1954

Y E N Î

İ S T A N B U L )

D.

P . G rupıında kömür

buhranı görüşüldü

Ankara, 30 (Hususî muhabirimiz den) — D.P. meclis grupunda bu gün iki mühim mesele müzakere edilmiştir. Biri kömür meselesi di ğeri de adlî tıp meclisinin kurula mayış sebepleridir. Her iki mev zuda sert münakaşalar cereyan et mistir, işletmeler ve Adalet Ba - kanları izahat vermişlerdir.

Kömür mevzuunda sorulan söz lü soruyu Zonguldak mebusu Hü­ seyin Balık ve arkadaşları vermiş­ lerdir. Bunda soru sahipleri, kışın birden bire bastırması karşısında halka nasıl kömür tevzii edileceği ni sormakta idiler.

işletmeler Bakanı Fethi Çelik - baş, bu soruya cevap vererek mem leketin iktisaden kalkınmasından dolayı Zonguldak havzası istihsâ­ linin ihtiyaca kifayet etmez hale geldiğini, ancak hükümetin de ou durum karşısında icap eden ted - birleri almak üzere harekete geç­ tiğini bu tedbirler cümlesinden ola­ rak nakil vasıtaları ihtiyacını kar şılamak üzere Polonyadan kömür ithal edildiğini söylemiş ve kışın birden bire bastırması karşısında büyük şehirler ihtiyaçlarının der hal karşılanması hususunda hare­ kete geçildiğini bildirmiştir. Bazı milletvekilleri meselenin ciddiye tini öne sürerek alınacak tedbrle rin geç kalmamasını temenni et­ mişlerdir.

Çelikbaşın izahatı kâfi görüle rek ikinci sözlü soruya geçilmiş tir. Enver Karanın 1951 de çıkan kanuna rağmen Istanbulda Adlî tıp meclisinin neden hâlâ kurulamadı­ ğına dair vermiş olduğu sözlü so ru müzakere edilmiştir. Bu yüzden

Enver Karan Talat Vasfi ö z ve Hamit Şevket ince Adliye Vekiline ağır hücumlarda bulunmuşlar ve İstanbul Adlî tıp müdürünün tesiri altında kaldığı için vekilin bu mec lisin kuruluşunu geciktirdiğini ile ri sürmüşlerdir. Adliye vekili ceva ben gazetelerde ilân edildiği halde adli tıp meclisine kanunda bu mec lisin azalarının başka işlerde çalı şamıyacağı hususu bulunduğu için aza bulunamadığını ve bu yüzden meclisin kurulamadığını bu iti - barla adli tıp kanununun 18. mad desinde değişiklik yapan bir ka­ nun tasarısı getireceğini söylemiş tir, söz alan mebuslarla Osman ŞeVki Çiçekdağ arasında şiddetli münakaşalar çıkmıştır. Neticede adlı tıp meclisinin kurulması için grup kararının hükümete bildiril • meşine karar verilmiştir.

Bir Pakistan Askerî Heyeti

geliyor

Ankara, 30 (A .A .) — Millî Mü­ dafaa Vekâleti Temsil Bürosun dan haber aldığımıza göre, 3 Ara lık Cuma günü saat 15 30 da beş kişilik bir Pakistan icara heyeti uçakla Yeşilköy hava alanına mu­ vasalat edecektir.

İzmitte iki gündür devam

eden sis

İzmit, 30 (Hususî muhabiri­ mizden) — Limanımızda iki sa­ bahtır kesif bir sis hüküm sür­ mektedir. Sis öğleye kadar devam etmekte ve bu sebeple, İzmit kör­ fezindeki bütün nakliyat inkıtaa uğramaktadır. _____________

Amerika’dan

gelecek olan

buğdaylar

Ankara, 30 (Hususi muhabirimiz den) — Denizcilik Bankasının A- merikadan aldığı üç gemi yakın da memlekete getirilecektir. Bu üç gemiden "Ceylan” adında olanı gelirken buğday yüklü olarak ge­ lecektir.

Amerikadan alınan buğdaylar, hatırlarda olduğu üzere 30’ar ton luk partiler halinde gelecektir. Bu üç gemiyi getirmek üzere Ekrem Denizmenin başkanlığındaki heyet iki aralıkta uçakla Istanbuldan yo la çıkacaktır.

Gölcükte yapılan deniz

römorkörleri

İzmit, 30 (Hususî muhabiri­ mizden) — Gölcük tersanelerin­ de yapılmakta olan Uç adet açık deniz römorkörünün inşaatı ta­ mamlanmıştır. Bir müddet evvel Amerikan yardımı ile, takviye edilen harp gemilerinin tamir ve havuzlanma işi süratle ikmal e- dilmektedir.

Muhalefetin Birleşmesi Hususunda

C . H . Partisi çevrelerinde

i k i l i k b a ş g ö s t e r d i

Ankara, 30 (Hususî muhabiri­ mizden) — Halk Partisi içinde muhalefet partilerinin birleşmesi teklifi yüzünden bir ikilik başgös- termiştir. Bir taraf muhalefet partilerinin birleşmesini ileri sü rerken, diğer taraf bunun şiddet­ le aleyhinde bulunmaktadır. Ha­ tırlarda olduğu üzere Hüseyin C a­ hit Yalçın, yazdığı iki makale ile bütün muhalefet partilerinin bir­ leşmesini istemiştir. Hattâ bu k a ­ darla yetinmiyerek, bütün vatan­ daşların iktidara karşı birleşmele rini ileri sürmektedir.

Diğer taraftan, muhalefet par­ tilerinin birleşmesi mevzuunda ilk şiddetli aksülamel, Cemil Sait Barlas tarafından gelmiştir. Bar- ılas’ a göre muhalefet partilerinin birleşmesine, ortada seçim gibi bir mevzu bulunmadığına

naza-Memurlara

2 5 milyon

Ankara, 30 (Hususî muhabiri­ mizden) — Memurlara üçer maaş nispetinde verilmekte alan ikraza- ta, Emekli Sandığınca devam edil­ mektedir. Şimdiye kadar. Emekli Sandığının ikraz fonundan fayda­ lanılmak üzere müracaat eden me mur sayısı 69.628 dir. _____

E M L A K

B A N K A S I

Kasım Ayı Çekilişi Talihlileri

Büyük ikramiyeyi teşkil eden Koşuyolu’ndakl

D Ü K K A N L I E V

İstanbul Şubemizde 1537 numaralı Ev hesabı sahibi

Bay İ Z Z E T T A R G I L a

isabet etmiştir

Ev hesabı talihlisi

İstanbul

Tereke hesabı talihlileri

E.329

t

500 Lira

İstanbul— Kadıköy

T. 42

100

11

İstanbul— Kadıköy

T.42

100

it

İstanbul—Kadıköy

T .48

1000

11

İstanbul—Kadıköy

T.1/101

100

11

R. Paşa arsaları

R. Paşa arsaları

Göztepe arsaları

Talât Bayraklı

Küçük cari hesap talihlileri

K A P A L I Ç A R Ş I

Yaııgm

Felâketzed

NAZARI DİKKATİNE

DOĞUBANK, güzel Istanbııla tarihimizin çok kıymetli yadigârı olan Kapalıçarşı yangınından duyduğu acıyı ve bu arada, felâkete uğrayan iş sahipleri ve aileleri için hissettiği derin elem ve teessürü arzeder.

DOĞUBANK, bu felâket muvacehesin de, kendisine düşen vazife ve nâçiz yardımı yapmaktan fariğ olmayacaktır. Bu cümleden olarak DOĞUBANK, felâkete uğrayan vatandaşlardan malları sigortasız bulunan ve en ziyade yardıma muhtaç olanlar ara­ sından 250 iş sahibine, 4 senede ödenmek üzere B İR MİLYON LİRALIK faizsiz bir yardım kredisi vermeyi kararlaştırmıştır.

Bu faizsiz yardım kredisinin tahsis ve tatbikine derhal başlanacaktır. Bu yardım kredisinin tatbikine müteallik beyannamelerimiz 3 gün zarfında ikmal edilmiş buluna­ caktır.

2 Aralık Perşembe günü sabahından itibaren Bankamız Merkezinin 3 üncü katın­ da, İdare Meclisi Reisi, Reis Vekili ve Murahhas âza, ve Umum Müdürden müteşek­ kil

“KAPALIÇARŞI YANGIN FELÂKETZEDELERİNE YARDIM KREDİSİ,. Komitesinde resen müracaatlar kabul edilecektir.

Sigortasız olup, en ziyade yardıma muhtaç olan iş sahiplerinin 2 Aralık Perşembe sabahından itibaren müracaatları rica olunur.

borç olarak

lira verildi

Bu müracaat sahiplerinden an­ cak, 58.620 memura ikrazat fo ­ nundan ödemeler yapılabilmiştir. Diğerlerine borç para verme fonu olan, 25 milyon lira bitmiş oldu­ ğundan ikrazat yapılamamıştır.

Son günlerde borçlu bulunan memurlardan toplanan 5 milyon liralık fonun da tevziatına başla­ nacak ve sıraya giren memurlar­ dan borç alacak kimse kalmıya- caktır. Borçlulardan ayda ancak bir milyon liralık bir tahsilât ya­ pılabilmekte, bu miktar para ile de ancak bin memura borç para verilebilmektedir. Hâlen sırada on bir bin memur beklemektedir. Tahsilât miktarı arttıkça bu me­ murlara da, borç verme imkânı hâsıl olmaktadır.

ran lüzum yoktur. Her ne kadar Hüseyin Cahit Yalçın, demokrasi­ nin kurulmasında partilerin bir­ leşmesini İstemekte ise de, mem­ lekette demokrasi kuruluş halin­ dedir. Bunun korunması ve gel'ş- mesl lâzımdır. Bunda kendisi ile mutabıkız. Ancak bizim kanaati­ mize göre, geçen tecrübeler göster­ miştir ki, rejimler suni tedbirlerle kurulup korunamaz.,, Başka mem­ leketlerde partilerin birleşmeleri yolu ile alınan iktidarın bu mem­ leketleri diktatörlüğe götürdüğü. Hitler Almanyası misali ile belir­ tilmektedir.

Cemil Sait Barlas, “ Bizim mem lekette demokrasinin korunması ve gelişmesi için en mühim şart gerek iktidar ve gerek muhalefet partilerinin, başında bulunanlar,n karşılıklı olarak birbirine saygı göstermeleri ve karşılarındakini — en az kendileri kadar vatanse­ ver — bilmeleridir,, demektedir.

Aynı tezi bir başka bakımdan Nihat Erim de, iktidarla muhale­ fetlerin anlaşması şeklinde savun­ maktadır. Halk Partisinin görü­ şünü ve sözcülüğünü yapanlar bu bakımdan çeşitli şekillerde savun maktadırlar.

İstanbul

22190

1000

11

Eleni Durvanidi

18512

500

11

B. Zar Mazlumyan

34340

100

Fehime Gürgan

36168

100

11

Teme] özdem ir

Ista n bul— Kadıköy

2926

500

11

îrfân Saner

Ankara

23912

100 11 Feyyaz Basut

26996

100 11 Sıdıka Akın

Ankara— Yenişehir

1624

100

M

Şakin Aymete

İzmir

20148

100 11 Abdürrahman ve Haşan Durusel

11206

100 11 Ayşe Gök

Adana

157

100 *1 Naciye Yalçmgemli

Eskişehir

165

100 n Ömer Akkaş

Eskişehir

4034

100 11 Recep Sarp

Konya

Aydın

Er

957

100 »1 M. A li Kâmil ve Yusuf Balcı

422

UL A K

100

BA

»t

N

Baise Tunçdamar (16779)'

K A S I

MISIR-SUDAN

DÜN BANLADI

Kahire, 30 (A .A .) — Sudan

Başvekili İsmail El Azharl diiıı gece K a ’ıireye gelmiştir. Başve­ kil Cemal Abdünnastr bu sabah kendisini kaldığı otelde ziyaret etmiş ve iki başvekil beraberce Başvekâlete gitmişlerdir. Bura­ da Binbaşı Salâh Salim’ in de iştirakiyle görüşmelere başlan­ mıştır.

Sudan Başvekili görüşmeden sonra eski cumhurbaşkanı Ge­

neral Necibi evinde ziyaret e- decektir.

Cemal Abdünnasır Mareşal Tito ile buluşmak arzusunda

Kahire, 30 (A . A.) — Mısır

Başvekili Cemal Abdünnasıı “ Fraııce Press., Ajansının bir muhabirine, “ Silvevşten geçişi sırasında Mareşal Tito ile bu luşmaktan son derece memnun olacağını,, bildirmiştir.

Söylediği Ananevi Nutukla

Kraliçe, dün İ n g i l i z

Parlâmentosunu

açtı

Adapazarının vilâyet

olması dolayıslyle

yapılacak tören

İzmit, 30 (Hususî muhabiri­ mizden) — Adapazarım Sakarya vilâyeti yapan kanun yarından itibaren mer’iyete girmektedir. Bu büyük ve tarihî gün, Sakarya vilâyet merkezi olan Adapazarın- da yarın resmî bir törenle kutla­ nacaktır.

Cumhurbaşkanı Celâl Bayar ile Başvekil Adnan Menderes ya- 1 rın Adapazarında beklenmekte­

dir. Akyazı, Karasu, Hendek ve j Geyve kazalarını da içine alan, Sakarya vilâyetine önümüzdeki umumî seçimlere kadar Kocaeli Milletvekilleri bakacaktır.

Diğer taraftan yeni Sakarya Valisi Nazım Üner dün saat 11 de Adapazarına gelmiş ve kalabalık bir halk kütlesi tarafından karşı­ lanmıştır.

Kore Değiştirme

3 üncü Tugayımıza

Mümtaz Dirlik

şeridi verildi

Ankara, 30 (A.A.) — Korede 28, 29 Mayıs 1953 gecesi ceryan I eden şiddetli muharebelerde kah­

ramanca döğüşen Türk tugayının kumandanı Sırrı A ca r’a üçüncü değiştirme tugayı personeli adına mümtaz birlik şeridinin ve Kunu ri muharebelerinde kahramanca döğüştükten sonra yaralanma ha sebiyle esir düşen ve esareti esna­ sında Birleşmiş milletler esirlerine nefsini feda edercesine yardımlar da bulunan tugayımız onbaşıların dan Veli Atasoy’a liyakat madal­ yasının (Legion of Merite) veril - mesi münasebetiyle bugün saat 15’te 19 Mayıs Stadyomunda par lak bir tören yapılmıştır.

İki yenî vilâyette

bugünkü şenlikler

Adıyaman, 30 (A .A .) — Şehri­ mizde teşekkül etmiş olan Kutla ma Komitesinin bir aydan beri de­ vam eden çalışmaları sona ermiş ve yarın yapılacak şenlikler için geniş bir program hazırlanmıştır. Büyük Millet Meclisi Reisi Refik Koraltan ve Dahiliye Vekili Namık Gedik ile beraberlerindeki zevat yarın şehrimize gelecek ve bu me­ rasime iştirak edeceklerdir.

Adapazarı, 30 (A .A ) — Sakar­ ya vilâyetinin teşkiline dair ka­ nunun yürürlüğe girmesi münase­ betiyle yarın Adapazarında büyük bir merasim yapılacaktır.

Londra, 30 (A.A.) — Kraliçe Elizabeth bugün parlâmentonun açılışı münasebetiyle an’anevî nutkunu Lordlar Kamarasındaki altın tahtta söylemiştir. Kraliçe bu nutkunda hükümetin gelecek sene için çizdiği programın ana hatlarını bildirmiştir.

Kraliçe an'anevî konuşmasında Ingiliz hükümetinin batı birliğini kuvvetlendirmek yolundaki siya­ setinin, Sovyetlerle bir anlaşma zemini sağlıyacağına inandığını tebarüz ettirmiştir.

Kraliçenin okuması için hükü­ met tarafından kaleme alınan bu nutukta Ingiliz hükümetinin Bir­

leşik Amerika ile sıkı ve dostane münasebetlerin muhafaza edilme sine büyük ehemmiyet verdiği zi- ra dünyanın bekasının bu samimî birliğe bağlı olduğu açıklanmakta dır.

Kraliçe Elizabeth, Ingiliz ka

-V E F A T

İş Bankası sabık Kartal Müdü­ rü, Zehra Borar’ın damadı, Mü­ nevver Demiroğlunun eşi, Selma ve Yalçın Demiroğlunun babaları, Orhan, Sevim ve Necati Borar’ın enişteleri

CAHİT EMİROĞLU 30/11/954 günü Hakkın Rahme­ tine kavuşmuştur. Cenazesi 1 /1 2 / 954 Çarşamba günü Kadıköy Os- manağa camiinde öğle namazını müteakip Karacaahmetteki aile kabristanında toprağa tevdi edi­ lecektir,

Emlroğlu Ailesi

Piyasadaki

kalay kıtlığı

hâd safhada

İstanbul, 30 (ANKA) — Piyasa da kalay darlığı had safhaya gir­ miştir. Evvelce 15 liraya satılan kalayların şimdi gizli ellerde 40 liraya kadar satıldığı ileri sürül, mektedir.

Esnaf dernekleri konfederasyo­ nu, ithal olunan 15 ton kalayın memleketteki bütün esnafa tev­ zii için bir proğram hazırlamış­ tır. Tevziata bugünlerde başlana­ caktır.

Ayrıca yolda bulunan 50 ton ka laym da yakında geleceği bildiril mekte ve bu suretle darlığın hafif liyeceği belirtilmektedir.

Diğer taraftan kalay tahsisi 1- çin Ticaret vekâletine müracaat ederek bazı esnafın ihtiyacından fazla talepte bulunduğu ve aldığı malları karaborsaya sürdüğü gö - rülmektedir.

Nitekim Istanbulda bir esnafın 300 kiloluk ihtiyacı için 2 bin ki­ lo talepte bulunduğu tesbit edil - miş ve bu esnaf hakkında yalan beyandan dolayı tahkikata geçil - miştir.

İ t a l y a ’ d a k i

skandallarin

sonu gelmiyor

Roma, 30 (A.A.) — Sorgu ha - 1: imliğinin ıuzurund, :ki uçuk saat süren sorgusundan sonra meşhur Romalı avukat Giuseppe Sotgiu’nun kâtibi basın mensupla rina "artık İtalyanların içi rahat edebilir” demiştir.

Avukatın yakınlarıyla temas ha linde olan gazeteciler, Giuseppe Sotgiu'nun karısı hakkında ileri sürülen bir randevü evinde cere­ yan eden rezaletlere karışma id­ diasını .şiddetle reddettiğini öğren­ mişlerdir. Avukat Sotgiu randevü evinin kapısında resmi çekilen ka dinin karısı olmadığını ileri sür­ müştür. Fakat, Sergia Rossı adın daki genci sefahete alıştırma id­ diasını kabul etmiş, yalnız delikan linin rüşdünü ispat etmemiş oldu ğunu bilmediğini söylemiştir. Avu kat bundan sonra, genç Rossl ile bir otomobil içinde münasebette bulunduğu hakkında dolaşan dedi koduyu da "iğrenç bir yalan” ola­ rak vasıflandırmıştır.

Avukat evine döndüğü zamaıj kimseyi kabul etmemiş telefonunu da açık bırakmıştır. Sotgiu’nun avukatı gazetecilere, “zavallı çok fecî bir durumda, ondört gündür bir saat bile uyumadı” demiştir.

binesinin güney-dogu Asyada gü­ venlik ve refahı sağlamak için gayretlerine devam edeceği gibi Avusturya andlaşmasmm imzalan ması için de çalışmalarını bırak- mıyacağına işaret etmiştir.

Sömürge işlerine temas eden kraliçe hükümetin sömürge impa ratorluğunu inkişaf ettireceğini ve bunun için de sömürgeleri iler letme ve refah kanunlarını tem­ dit edeceğini ve bu kanunlarda derpiş edilen meblağları artıraca­ ğını söylemiştir. Ingiliz hükümeti ayrıca güney ve güney-doğu As- yaya İktisadî yardımHçin çıkarılan Colombo planını desteklemeğe de vam edecektir.

Kraliçe, hükümetinin geçenler­ de Almanyanın silâhlanması için imzalanan Londra ve Paris anlaş malarının kısa zamanda yürürlü ğe girmesi yollarını arıyacağını söylemiş ve şöyle devam etmiştir: Hükümetin alâkalı diğer hükû metlerle beraber derhal takip edi lecek politikanın hür milletlerin birlik ve kuvvetini inkişaf ettirece ğini ve esas temelin Sovyetler Bir liği ile varılacak anlaşma sonunda kurulacağına inanmaktadır. İngil terenin sahih bulunduğu kuvvet - ler dünya istikrarına tam bir şe­ kilde yardıma devam edecektir.

Washington, Sulh İçin Harbe Hazırlanıyor

Amerika

,

mütecavizi

derhal kahredebilecek

Chicago, 30 (A .A .) — Birleşik

Amerika Hariciye Vekili M. John Fester Dulles, Chicago’da Ameri­ kan Ziraatçi Gençliği Birliğinde dün ekşam dış politikaya dair irat ettiği bir nutukta, “ Birleşik Amerika’nın siyaseti beynelmilel konferansları, hattâ bize hasım olanlarla da olsa imkân dışında tutmak değildir ve Kore harbine de böyle nihayet verilmiştir.”

Amerikan Hariciye Vekili mü­ teakiben Sovyet hükümetiyle han gi şartlar altında bir konferansın derpiş edilebileceğini izah etmiş ve şunları söylemiştir:

“ Sovyet hükümetiyle konfe­ ranslar akdetmek zemin ve sa­ hası pek zarurî olarak mazlum milletler muvacehesindeki hare­ ket haltımızla tahdid edilmiş bu­ lunmaktadır. Zira Sovyetler Bir­ liği insanların ve milletlerin esa­ retini teyit ve devam ettirecek bir pazarlık yapamıyacağımızı bilmektedir.”

F. Dulles nutkunun uzun bir kısmını “ birlikte yaşama” bah­ sine ayırmış ve bu mevzuu hülâ­ sa olarak şu cümle ile tarif et­ miştir: “ Bizce, bunun mânası ay­ rılıklarda müsamahadır.”

Bu bahiste sözlerine devam eden Amerikan Hariciye Vekili şunları ilâve etmiştir:

“ Beynelmilel komünizm, A s­ ya’da tahriklere ölçüsüz bir şid­ det vermekle beraber Avrupa’da bir yatıştırmaya da çalışmakta­ dır.”

Dulles sözlerine şöyle devam etmiştir:

“ Bu hareket tarzı karşısında Birleşik Amerika şiddetli bir mukabelede bulunacaktır. Fakat, beynelmilel taahhütlerimizi ihlâl edecek ve hür milletlerin ittifa­ kım müşkülleştirecek hareketler­ den de kaçınacağız. Bunun içindir ki i k vazifemiz, bugünkü şart­ lar altında, komünist Çin’i

deniz-MİGROS için A n k a ra d a

yapılacak olan toplantı

MÎGRO’nun statüsünü ve son hazırlıklarını gözden geçirmek ü- zere, 3 vekilin iştirakiyle yarın Ankarada büyük bir toplantı y a ­ pılacaktır.

Bu toplantıya katılmak üzere, Belediye Başkan Yrdımcısı Fer- ruh İlter ve Turgut Bayar’ın baş­ kanlığındaki MİGRO idare mecli­ si heyeti bu akşam trenle Anka- raya hareket edeceklerdir.

Maliye, işletmeler ve Ticaret Vekilliklerinin iştirakiyle Ankara­ da yapılacak olan toplantıda, MİGRO’nun faaliyete geçme tari­ hi ve sermaye tesbit edilecektir.

den ve havadan abloka altına al­ mak gibi harp haline mahsus ha­ reketlere baş vuracak yerde bey­ nelmilel haklarımızı ve vatandaş­ larımızın haklarını korumak ve tanıttırmak için tercihan bütün barışçı çareleri kullanmaktır.”

M. Dulles sözlerine şöyle de­ vam etmiştir:

“ Bugün hâlâ her türlü müda­ faa zaruretlerini aşan geniş bir Rus askerî kuvveti mevcuttur. Çin komünistleri mütecaviz ol­ makta devam ediyorlar. Her hür

memlekette, müesses nizamı de­ vitmeğe çalışan bir komünist şe­ bekesi vardır. Bunun içindir ki uyanık olmamız lâzımdır.”

Amerikan Hariciye Vekili bu sözlerini müteakip Birleşik Ame­ rikanın 1914 ve 1939 senelerinde- kinin hilâfına olarak şimdiye ka­ dar her türlü tecavüze karşı mü­ dafaasını sağlamağa neden ehem­ miyet verdiğini izah etmiş ve de­ miştir ki:

“ Fikrimize göre barış yolunda yapacağımız en büyük hizmet, lüzumu halinde harbe hazır ol­ mak, menbalara malik bulunmak ve bir mütecavizin hezimetini sağlayacak müttefiklere sahip cin» ak suretiyle mümkündür. Bu, bizim mağrur, tahrik edici veya militarist olduğumuz mânasına gelmez. Bunun ifade ettiği mâna şudur: barışı yalnız kalbimizle değil aklımızla da istiyoruz.”

F. Dulles sözlerine şöyle de­ vam etmiştir:

“ Bu zihniyetledir kİ Birleşik Ameı ika, harbe kalkışma cesare­ tini kıracak askerî hazırlıklar yapmaktadır. Muhtemel bir mü­ tecaviz, Birleşik Amerika'yı bir baskın taarruziyle tahrip edemi- yeceğini ve Birleşik Amerika’nın karşı taarruz vasıta ve imkânla­ rına malik bulunduğunu bilmeli­ dir. Amerikan hava kuvvetleri girişecekleri misilleme hareket­ lerinde kızıl hava kuvvetlerinin Birleşik Amerika’ya yapacakları tahribattan daha çok üstün dar­ beler vurabilecek kudrettedir.”

“Esas olan ehemmiyetli cihet, muhtemel bir mutaarrızm girişe­ ceği bir tecavüzde ona elde ede­ ceği kazançtan daha fazlasını kaybettirmeği sağlayacak vası­

talara ve iradeye bizim ve müt­ tefiklerimizin \her an malik bu- lunmamızdır. Bu demek değildir ki mütecaviz tamamen imha edil­ melidir. Maksat, onu cezalandır­ mak imkânına sahip olmaktır. Bizim ve müttefiklerimizin bu kudrete malik bulunduğumuzu zannediyoruz ve bu kudreti elde bulundurdukça güvenlik anlaş­ malarımızla temin edilmiş olan bölgelere karşı silâhlı bir hücum gayri muhtemel olacaktır.”

T a l il ı k a p ın ız ı ç a lıy o r !

r 5 l W » M - KES»’ “ ’

h u s u s i

Ä

«9 0 0 0

i * ^

URA

B ü y ü k ik ra m iy e y i k a z a n a n a , p ara y a ­ tırd ığı g ü n d e n itibaren • m e b d e 1 E k im o lm a k ü ze re b e h e r g ü n için a y rıc a 1 0 0 lira ilâve prim

Her Şıılıç ve Ajansta heiap açtıranlar arasında birer kişiden cem an 8 kişiye 5(XX)'er lira

y tr R er 100 liraya bir kur’ a numarası 125.(XX) liralık İstikbal Keşidesi mutad aylık ve haftalık keşideleriu dışındadır

İ Ş D E E M N İY E T M r V E S Ü R AT

TURK EKSPRES BANK