İstiklal Savaşı kahramanı Kâzım Karabekir'in savaş hatıraları ile dolu Erenköy'deki köşkü harap haldeydi... Damadı, binayı müze yaptırabilmek için çalmadık kapı bırakmadı... Her taraftan geri çevrilince son çareye başvurdu, köşkün bahçesini müteahhide verdi... Şimdi binayı arsa karşılığı restore ettirip, özel müze yaptırıyor...
KURTULUŞUN TARİHİ...
Kâzım Karabekir Paşa ve köşkün eski hali... Bina tamir edilmese çökecek, Paşa'nın hatıraları enkaz altında kalacaktı.Yılbaşında açılacak olan bina, “ Kat karşılığı müze" unvanını taşıyacak...
DAMAT NE YAPSIN?
Kayınpederinin köşkünü restore ettiremeyen Prof. Faruk Özerengin için tek yol
kalmıştı: Müteahhide gitmek...
K
âzım Karabekir, İstiklal Savaşı kahramanlarındandı... Kumandanı olduğu “Şark Cephesinde zaferden zafere koşmuş, “Garp Cephesini rahatlatmış, Yunanbirliklerinin denize dökülmesinde bu rahatlamanın büyük etkisi olmuştu... Maceralı bir hayat geçirdi K arabekir Paşa... Lozan barışının imzalanmasından sonra ordu müfettişliğine getirildi, sonra milletveküi seçildi ve 1926’da tutuklandı...
“Gazi Paşa”ya İzmir’de planlanan suikaste karışmakla suçlandı, İstiklal Mahkemesi’nde yargılanıp aklandı... Sonra emekli edildi, bütün serveti olan 1750 lirayı verip Erenköy’de üç katil bir köşk aldı, buraya çekildi ve sıkıntı içinde yaşadı Paşa... Hem parasızlığın yarattığı maddi, hem köşkün çevresini kuşatmış tarassutçulann verdiği manevi sıkıntılar içinde... 1938 sonrasındaki barışma günlerinde, İstanbul milletvekili oldu... 26 Ocak 1948’de dünyadan ayrıldığı zaman Büyük Millet Meclisi Başkam’ydı ve ardında onlarca zafer, üç kız çocuğu, yazdığı dltler dolusu kitap ve Erenköy’de savaş hatıralarıyla dolu harap bir köşk bıraktı... Sonra yıllar, neredeyse 50 yü geçti aradan... Köşk harap oldu, alt katın
direkleri üst katlan ---çekemez hale geldi,
çökmesine ramak kaldı... Mülkiyet, Paşa’nın damadına, emekli makine profesörü Faruk Özerengin’e geçmişti... Köşkü restore ettirip “Karabekir Paşa Müzesi” yapabilmek için çalmadık kapı bırakmadı Faruk Bey... Bütün kapılar yüzüne kapanırken Kültür Bakanlığı parlak bir teklif yaptı, binanın “tapusunu” istedi Faruk Bey’den... “Önce tapuyu bize
devredin, köşkün geleceğini sonra konuşalım” dedi... Bu,
Karabekir Paşa Köşkü’nün lojman, bakanlık mensuplan için Kulüp yahut “dinlenme tesisi” olması, küçük bir ihtimalle de müzeye çevrilmesi demekti... Çaldığı bütün kapüar suratına kapanıp üstüne üstlük bir de böyle tekliflere maruz kalınca “İllallah” dedi ve son çareye başvurdu:
Köşkün arkasında büyük bir bahçe vardı, gidip bir müteahhitle, Ahmet Bey’le anlaşıp kat karşılığı ona verdi bahçeyi... Köşkün arkasına 18 daireli bir apartman yapüacak ve daireleri dokuzardan paylaşacaklardı... Ama, sözleşmeye pek alışılmamış bir madde koydurdu Faruk Bey: Dokuz yerine yedi daire
alacak, müteahhit Ahmet Bey iki daire karşılığında Paşa’nm köşkünü restore edecek, müze haline getirip Faruk Bey’e teslim edecekti... Bu defa, müteahhitle anlaşması başına dert açtı Faruk Bey’in... önce, yapüacak
apartmanın manzaralarım kapatmasından endişe duyan hanımlar ortalığı birbirine sokup gazete sayfalarında arz-ı endam ettiler, sonra zamanın belediyesiyle Anıtlar Kurulu, küçük bazı “ricalarda” bulundu Faruk Bey’den... “Böyle ’ricaları’ Paşa da kabul etmezdi, ben de etmem” deyip hepsini reddetti ve ruhsat alabilmek için gene senelerce koşuşturdu... Gerekli izinler nihayet geçen haftalarda verildi ve inşaat başladı...
Restorasyon, bir başka aksilik çıkmazsa yübaşma doğru bitecek ve Paşa’nm şimdi başka yerlerde muhafaza edilen binlerce kitabı, odalar dolusu eşyası ve savaş hatıraları buraya, “Kâzım Karabekir Müzesi”ne konacak... Müzenin masrafı da, arkadaki dairelerin vakfedilmesiyle karşüanacak...
Erenköy’deki köşkün ve emsaline artık hiç rastlanmayan böyle bir vefanın yarattığı “kat karşılığı müze”nin öyküsü, işte böyle... Bu yazıyı okuduktan sonra, Kâzım Karabekir’in
hizmetlerinden sadece birini,
Ermenileri Sevr Anlaşması’yla elde ettikleri bütün haklardan vazgeçilip bugünkü doğu
sınırlarımızın büyük kısmını kılıcıyla çizen kişi olduğunu hatırlayıp hatırasını müteahlütlere muhtaç ettiğimizi büin, yeter...
SATILIK HARP DAİRELERİ...
Paşa'nın köşkünün girişinde, şimdi bu tabela var. istiklal Harbi'ne gösterdiğimiz ilginin resmidir...
Taha Toros Arşivi
