Fener Patriği 1. Dimitrius 24 yıl aradan sonra yarın Yunanistan'a giderken:Patrikhane'ye hoşgörü

H ffcrriııet

MATBAA: Babıalı Cad. No: 15 - 17 Cağaloğlu İstanbul

Posta Kodu: 34360

Tel. 512 00 00 (15 Hat) Teleks* 22249

BASILDIĞI YER

Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş.

İmtiyaz Sahibi Genel Müdür Özcan ERTUNA Reklam Müdürü Ergin İNANÇ İşletme Müdürü Fatih EDİBOĞLU Müessese Müdürü Erkan GÖKSEL

m

Erol SİMAVİ Genel Koordinatör Çetin EMEÇ Yazı işlen Müdürü Erol TÜREGÜN Dış Haberler Müdürü Şevki ADALİ

Yönetim Kurulu Başkanı: Sedat SİMAVİ

Genel Yayın Müdürü Seçkin TÜRESAY Sorumlu Müdür Fikret ERCAN Teknik Sorumlu Müdür Cafer YARKENT Spor Sorumlu Müdürü Doğan KOLOĞLU Teknik Koordinatör Tuğrul CEBECİ Teknik Müdür ilhan TÜRKELİ Baskı Sorumlusu Osman ÇAKIR

Ofset Hazırlık Sorumlusu

Adil K1ZILTUĞ

A N K A R A (Bura Temsilcisi) E r t u ğ r u l Ö Z K Ö K Tel 167 00 20 ¡10 Hal) Posta Kodu: 06690. Teleks. 4 2 3 8 8 ... ...Cınnah Cad. No: 8 Kavaklıdere A N K A R A fid a n tem silci) M e lih Y A L M A N . Tel. 345 12 0 0 (10 Ha!) Posta Kodu: 06200. Teleks 4 2 4 1 8 ... İstanbul Yolu, I.Sokak 366, Çamlıca İZ M İR (Ege Temsilcisi). N e d im D E M İ R A Ğ ...Tel: 25 88 0 0 ¡8 Rat) Posta Kodu 35228. Teleks 5 2 3 3 2 ... Şehit Fethi Bey Cad No 53 A D A N A (Çukurova Temsilcisi) İs k e n d e r A Y V A L IK ... Tel 16973 1 7775 Posta Kodu. 0 )2 6 0 . Teleks: 6 2 6 3 8 ... A dana-Ceyhan Karayolu 5 Km E R Z U R U M (Oogu Temsilcisi) O r h a n K A Y N A R ... Tel. 19 0 5 / - 17 3 2 7 -1 7 0 7 2 Posta Kodu: 25022. Teleks. 74251 ... ...Gezköy Çıkışı Organize Saıı. Bol.

T A K V İM

1 2 K a sım 1 9 8 7 P e rş e m b e

{

1 HİCRİ: 20 REBİÜLEVVEL 1408 • RUMİ: 30 EKİM 14031

VAKİT Güneş Öğle ikindi Akşam Yatsı imsak

Vasati 6.40 11.53 14.31 16.56 18.18 5.13

Ezani 1.44 6 57 9.35 12.00 1.22 12.17

24 yıl aradan

sonra yarın

Yunanistan'a

giderken

O rtodoks dünyasının “ Eşitler

1 arasında birinci” unvanına sahip P a trik ­ hane... P atrikhanenin yanan binasına uzun yıllardır inşaat izni verilmi­ yordu. Bu yılın başında T ürk m akam larınca verilen inşaat izni, yeni p atrikhane binasını hızla yükseltirken, “hoşgörü dönem i” başlıyordu.

Patrikhane ye hoşgoru

• Ankara, dünyadaki 250 milyon Ortodoks'un liderli ğini yapan Fener Patrikhanesi'ne karşı “ daha mü­ samahakâr" bir tutum içine girdi. Bu toleransın, Ortak Pazar’a tam üyelik başvurusu yapan bir ülke bakımından doğal görülmesi gerektiği belirtiliyor.

# Fener Patriği I. Dimitrius'u yarın onbinierce Yunan­ lı, Atina'da karşılayacak... Törende Başbakan Pa- pandreu ve hükümet üyeleri de hazır bulunacak...

Zeynep GÖĞÜS

F

ENER Patriği I. Dimitri-

us'un yarın başlayacak olan beş günlük Yunanistan ziyare­ ti öncesinde, .Ankara'nın İstan­ bul'daki Patrikhane'ye bakı­ şında, önceki dönemlere kıyas­ la önemli derecede yumuşama kaydedildiği belirtiliyor. Türk Dışişlerine yakın bir kaynak, “Bizim de kendimize göre Glasnost'um uz var. Genel anlam da Türkiye'nin izledi­ ği politikalarda görülen yu­ m uşam a, Fener P a trik h a ­ nesiyle olan ilişkilere de yansıdı.” dedi.

Üst düzey bir kaynak, An­ kara'nın Patrikhane'ye karşı izlediği “önemsemez görün­ m e” politikasını sürdürmekle

birlikte, “ d a h a m ü s a m a ­ h a k â r” bir tutum içine girdi­ ğine dikkati çekerek şunları söyledi: “ Bir ülkenin kendi­ ne güveni olm ak, O rtak P a ­ zar'a tam üyelik başvurusu vapan Türkiye'nin belirti to ­ leranslar gösterm esi doğal­ d ır.” Türkiye ile Yunanistan arasındaki gerilimin de son günlerde giderek düştüğüne işaret eden aynı kaynak, bir Türk müessese» olan Patrik­ hane mensuplarının seyahat hürriyetlerini kısıtlamayı akıl­ larından bile geçirmediklerini, aksinin zorlama olacağını kay­ detti.

Ankara’nın resmi politikası, “ P atrikhane'nin önem ini ön plana çık artm am ak ” şekîin- (Devamı Sa,I7, Sü.S'de)

ABD'den, Kıbrıs için Yunan

yanlısı” ÖZEL TEMSİLCİ

W

A SH IN G TO N , (H ü;

viyı-f) Amerika Birleşik

Devletken Dışişleri Bakan Yardımcısı E d w a rd D e r- winski'nin Dışişleri'nin Kıbrıs Özel Temsilciliği'™ getirileceği yolundaki haberler güçleniyor.

Washington'daki diploma­ tik kulisler, son günlerde, Yu­ nan lobisine yakınlığı ile tanı­ nan Dervvinski'nin Türkiye

Yunanistan KKTC ve Kıb­

rıs Rum Yönetimi arasında “ m ekik diplom asisi" yürüt- (Devamı Sa.t?, Sü.7'de)

Dervvinski

Kongre destekliyor

Baykal göreve iade edildi

D

ANIŞTAY 8'inci Dairesi, Süha Bavkal’m İçişleri

Bakanlığınca İzmir Merkez İlçe Belediye Başkan­ lığından alınması kararını, “ Ciddi k anıtlar

bulunmadı-Seslerini duyurdular

HAKLARINI ALDILAR

Danıştay 8'inci Dairesi, Süha Baykal'İa ilgili işlem

hakkında “Yürütmeyi durdurma” kararı vermişti

I

P A N K A R T L I M IİR A O E L E

Yıllardır “ kadro, kadro” diye adeta inleyen binlerce geçici Tekel işçisinden biri * r ' 1»*»™ * ■ <■> R l u U n U L L l ı olan ve (,u konuda her zam an önderlik eden 2 çocuklu F atm a Coşkun, p an k a r­ tım hep taşıdı... Nihayet yaptığı mücadelesinin sonucunu Maliye ve G üm rük B akam Kurteebe Alptemoçin'in ağzından duyan F atm a Hanım , “ kadro müjdesi”ni keyifle izliyordu... (Telefoto: lıha M ehm et ÖZŞAHİN-SAMSUN)

Fatma Hanım ın zaferi

4

STAJYER

MÜFETTİŞ

YARDIMCILARI

ALINACAKTIR

İMAR BANKASI

Türkiye İmar Bankası Teftiş Kuruluna aşağıda

belirtilen şartları taşıyanlar arasından sınavla

STAJYER MÜFETTİŞ YARDIMCILARI

ALINACAKTIR

SINAVA KATILABİLM EK İÇİN;

a) TC vatandaşı ve erkek olmak,

b) Türkiye'de ve yabancı ülkelerde İktisat,

Maliye, İşletme, İş İdaresi, Hukuk ile ilgi­

li Yüksek Öğrenim Lisans Diploması veren

Üniversite, Akademi ve Yüksek Okullardan

mezun olmak,

c) Sınav tarihinde 30 yaşını doldurmamış

olmak,

d) Askerlik görevini yapmış olmak,

e) Herhangi bir daire ve müesseseye karşı

hizmet taahhüdü altında bulunmamak,

gerekmektedir.

Yazılı sınavlar 12 Aralık 1987 Cumartesi ve

13 Aralık 1987 Pazar günleri yapılacaktır.

Sınava katılmak için başvurma şeklini ve sı­

nav konularını içeren broşür, Teftiş Kurulu

Başkanlığı

ve

tüm

Şubelerimizden

temin

edilebilir.

Başvuruların en geç

4

.

12.1987

tarihine kadar

TÜRKİYE İMAR BANKASI T .A .Ş . Genel Müdür­

lüğü Teftiş Kurulu Başkanlığı, Büyükdere Cad.

No. 42 Mecidiyeköy/İST.

adresinde olacak şekilde postalanması veya

Teftiş Kurulu Başkanlığına elden teslim edil­

mesi gerekmektedir.

S

AMSUN, (hha) - Maliye

ve Gümrük Bakam A hm et Kurteebe Alptemoçin, Sam­ sun'da asgari ücretin artırılaca­ ğına ilişkin açıklamasından sonra, Teke! işletmelerinde ça­ lışan geçici işçilere de seçimler­ den önce kadro müjdesi verdi. Yaklaşık 20 yıldır geçici işçi olarak çalışan dört bin kişinin yılbaşından itibaren kadrolu olacağını açıklayan Alptemo­ çin “ Bu seçim yatırım ı de­ ğildir. ANAP'a oy verseler de verm eseler de Tekel işçi­ leri 1 O cak'ta kadrolu ola­ c a k tır” dedi.

Vardiya istekleri de kabul edilerek İ6 Kasım'dan itibaren bu şekilde çalışacak olan Tekel işçileri, ummadıkları anda al­ dıkları “kadro müjdesi” nin mutluluğu içinde göründü. Kadro almak için çalmadık kapı bırakmayan işçilerden 2 çocuk annesi 34 yaşındaki 10 yıllık geçici Tekel işçisi F atm a Coşkun, şöyle dedi:

“Kadro için, m itingler­ de, toplantılarda, bakan ve m illetv ek illerin in peşinde dolaştık d urduk. Yıllardır ne zam an işsiz kalacağız stresi ile yaşadık. Yılda 6-11 ay arasında çalışabiliyoruz. Aldığım ız p a ra yetm ediği gibi, iş güvencemiz de yok­ tu. Allah bize bu kadroyu verenlerden razı olsun.”

“ İhtisas diploması

bürokrasiye talaldı”

• Alman Hastanesi'nde uz­ manlığı olmadığı halde, “ Endoskopi" yaptığı öne sürülen Dr. Mustafa işean'-' ın ihtisasını Almanya'daki Giessen Üniversitesi'nde tamamladığı açıklandı...

A

LMAN Hastanesi Başheki­

mi Prof. Dr. Şevket Tun- cel, ihtisası olmadığı ileri sü­ rülen Dr. M ustafa İşcan'm, Almanya'nın Giessen ü n i­ versitesi'nde iç hastalıkları gastroentroloji ihtisası yaptı­ ğını belgeleyen diplomalarının bulunduğunu açıkladı. Prof. Tünce!, Dr. İşcan'm. bu ko­ nudaki ihtisasının Türkiye’de

(Devamı Sa.17, Sü.ü'da)

• 4 bin geçici Tekel işçisine 20 yıl sonra Bakan Alptemoçin, “ kadro” müjdesi verdi. Kadro için çalmadık kapı bırakmayan 2 çocuk annesi Fatma Coşkun, "Yılda 6-11 ay arasında çalı- şabiliyorduk.Yıllardırstres içinde yaşadık."dedi.

B

İZİM hükümet bu meseleye el koyup

da bir çözüm getirinceye kadar in­ şallah memleketimiz “ yaşanır” olmak­ tan iyice çıkmaz. Biz de İran'dan gelip

ülkemize sığman büyük bir kısmı “bi­ çare” insanlar hakkındaki iyi duyguları­

mızı değiştirmek zorunda kalmayız. Biliyorsunuz İran, Ayetullah Humey- ni'nin vaat ettiği "cennet” sayesinde iyice yaşanmaz hale geldi. Bu yüzden işini uydurabilen birçok İranlı pasaport alarak, işini uyduramayanlar da kaçak olarak kendi özyurtlarını terk etmek zo­ runda kaldı. Nitekim tahmine dayanan rakamlara göre Türkiye'ye gelip burada kalmaya çalışan iranlılar'ın toplamı 2

milyona yaklaştı.

Bu rakamı doğrulayan bilgiler var: Ör­ neğin Turizm Bakanlığı'nın resmî ista­ tistiklerine göre 1983 yılında Türkiye'ye

36 bin 499 iranlı gelmişken bu sayı 1984

yılında birdenbire beş misline çıkmış ve 175 bin 454 olmuş. Ertesi yıl yani 1985'te 353 bin 731 İranlı turist gelmiş. Görüldüğü gibi gelenlerin sayısı her yıl

katlanarak artmış. Elde, maalesef ne

1986'nın ne de 1987'nin İranlı “turist” (!) sayısına ilişkin rakam var. Ama İran'dan Türkiye'ye turistlerin o ülkede her şey güllük gülistanlık olduğu, işler yolunda gittiği için gelmediği belli. Tam tersine insanlar zulüm ve yoksulluktan bir de ülkedeki Mollarşi'nin irticai uy­

gulamalarından ve baskılarından kur­

tulmak için geliyorlar. Bir kısmı da Irak'- la yapılan savaştan kaçıyor. Ama sebep ne olursa olsun sonuç değişmiyor ve gelen bu insanlardan bir konuda uz­

manlaşmış olanlar Amerika Birleşik

Devletleri'ne veya Avrupa ülkelerine gi­

diyorlar. Çünkü o ülkeler bu tür insanla­

ra vize verip kabul ediyor. Ötekiler de tüm sorunlarıyla bizim ülkemizde ve bize kalıyor.

Gerçekten ister yasal yoldan, ister ka­

çak şekilde Türkiye'ye girmiş olsun, ül­ kemizdeki İranlIlar resmen bir iş yapa­

madıkları için ellerinde avuçlarında ka­

lanı bitirince sonunda çaresiz kalıp suça itiliyorlar. Örneğin “uyuşturucu madde

kaçakçılığı”, “kıymetli taş kaçakçı­ lığı”, “fuhuş”, “hırsızlık”, “sahte pa­ saport düzenlemek” gibi işlere bulaşı­

yorlar. Nitekim sadece İstanbul polisinin kayıtlarına göre, 1987 yılının ilk on ayın­ da uyuşturucu madde olaylarına ka­ rışan İranlılar'ın sayısı -Türkter'in dört­ te birine ulaşıyor ve- 90'ı buluyor. Bun­ lar üstelik, ufak tefek olaylar içinde yer alan -bir anlamda- zavallılar değil. Ara­ larında toplam 370 kilogram saf eroinle yani dünya kaçakçılık tarihi açısından çok büyük sayılacak bir eylem içinde yakalananlar da var. Rakam söyle­ yelim: Sadece bu eroinin Avrupa'daki piyasa değeri 74 milyar Türk Lirası'nı buluyor.

Uzmanlara göre uyuşturucu kaçakçılı­ ğında yakalanan eğer “1” ise yakala­

namayan “ 9” dur.

Buna bakarak hesap edin ülkemizin ne büyük kaçakçılık olaylarına sahne teşkil ettiğini ve bu parayla Türkiye'de ne vahim eylemlerin gerçekleştirilebile­ ceğini.

Bütün bunlar elbet sadece “ iran” lı- jarın işidir demek istemiyoruz ama İran'dan yurdumuza girişlerin bu kadar

ölçüsüz, hesapsız ve denetimsiz bıra­

kılması yüzünden birçok İranlInın belli

bir aşamadan sonra her türlü kötü işte kullanılabilir hale geldiğini ifade ediyo­

ruz. Nitekim polis kayıtları, ülkemizde suç işleyen iranlılar'ın sayısının her yıl katlanarak arttığını ortaya koymaktadır.

İran gibi zengin bir kültürün bugün ça­

resizlik içinde kıvranan evlatlarına yar­ dım etmek bir insanlık borcudur. Ama hiçbir İranlı, bu borç nedeniyle ülkemizi

ve toplumsal huzurumuzu tehlikeye atmamızı bizden beklememelidir. O ne­

denle öncelikle Türk halkını düşünmek­ le sorumlu olan hükümet, ister İranlI­

lara “vize” uygulayarak,, ister iyi işle­

yen bir denetim mekanizması kurarak bu sorunu çözmelidir.

i

Kutlu ve Sargın 30 k iş ilik heyetle

16 Kasım da geliyor

tutuklanacağımızı

biliyoruz”

Ali YUMUŞAK

B

ERLİN, (Hürriyet) - Be­

raberlerindeki 30 kişilik he­ yetle 16 Kasım günü Türkiye'­ ye dönecek olan yasadışı Tür­ kiye Komünist Parlisi Genel Sekreteri Haydar Kutlu ile kapatılan Türkiye İşçi Partisi Genel Sekreteri Nihat Sargın, Batı Berlin'de bir basın top­ lantısı düzenleyerek Türk ve dünya demokrat kamuoyun­ dan destek istediler. Bir süre önce aldıkları'birleşme kararın­ dan sonra Türkiye Birleşik Komünist Partisi adını alan örgütün iki genel sekreteri, ba­ sın toplantısını izleyen 70 ka­ dar yerli ve yabancı basın mensubuna hitaben yaptıkları konuşmada, Türkiye'ye giriş yaparken tutuklanacaklarını bildiklerini, ama buna rağmen dönmekten vazgeçmediklerini söylediler. Kapatılan T İP Ge­ nel Sekreteri N ihat S aıgın, kendilerine seyahat belgesi ve­ ren konsolosların, “ T ürkiye'­ de hakkım zda tak ib at

açıla-B.Berlin'de basın toplantısı düzenleyen TKP Genel Sek­ reteri Kutlu ve TİP Genel Sekreteri Sargın, seyahat belgesi aldıkları konsolosların, kendilerini, “ Türkiye'de hakkınızda takibat açılabilir” şeklinde uyardığını bildirdi. bilir” şeklinde uyanda bulun­

duklarını, kendinin buna “ tu ­ tu k la m a ” olayı da ilave etti­ ğini söyledi.

“REFERANDUMA EVET" Yasadışı T K P Genel Sekre­ teri H aydar Kutlu, Komünist

Partisi'nin Türkiye'de resmen kurulabilmesi için yapılacak’ bir referanduma, prensipte razı olduklarım belirtirken şöyle konuştu:

“Biz, eski siyasiler için y a p ıla n r e f e r a n d u m a da karşı çıkm ıştık. Ama bunun (Devamı Sa.17, SO'da)

*S»TP1

n P'

>O ti

Bayan Papandreu

D A Ğ IT T I

• Eşi Papandreu'yla araları

d ü z e le n Bayan Pa­

pandreu, Yunanlı Kadınlar Birliği'nin toplantısında, sabaha kadar sirtaki oy­ nayarak, düşman çatlattı.

A

TİNA, (H ürriyet)- Baş­

bakan Papandreu'nun gö­ nül maceraları hakkındaki söy­ lentiler devam ederken, eşi M argaret Papandreu da ko­ casından aşağı kalmamak için, davetlisi olduğu “Yunan K a­ dınlar Birliği” toplantısında, sabaha kadar sirtaki ve zeybek oynadı.

“SELAM GETİRDİM” Selanik ve Yeni Mudanya bölgelerini ziyaret eden M ar­ garet Papandreu buradaki PASOKTu kad ın lara B aş­ bakan Papandreu'dan selam getirdiğini belirtti. Gece kulü­ bünde akşam yemeği sırasında. Önce pistin boşaltılması için anons yapıldı. Daha sonra M argaret Papandreu ve ona eşlik eden Yunan gençleri, pis­ te fırladılar ve sabaha kadar oynadılar. PASOK milletvekil­ leri Ksantopulos ve Bulakis de el çırparak Bayan Pa- pandreu'ya eşlik ettiler.

ÇİÇEK VE ALKIŞ M argaret Papandreu'nun sirtaki ve zeybeğini pek be­ ğenen seyirciler ise çiçekler atarak onu alkışladılar.

E H Z Z H Z E H Z İ

bereket dileği

• Antalya'ya gelen Cumhurbaşkanı, Antbirük'in yağ kombinasında inceleme yaparken, sıra bekleyen üreticilerin sorunlarını dinledi ve bereket” diledi...

A

NTALYA, (hha) - Dinlenmek üzere Antalya'ya gelen

Cumhurbaşkanı Kenan E vren, büyük sevgi gösteri­ leri ite karşılandı. E vren, Antalya Pamuk Tarım Satış Kooperatifleri Birliği'nin havaalanı y o l u üzerindeki yağ

kombinasında inceleme yaptı, Kuyruklarda bekleyen pa­ muk üreticilerine “ b e r e k e t ” diledi. (Devamı Sa.17, Sii.fe'da)

«#.rt .x.,K

-ÖllOrv

75 m ily a rlık e r o in d e

PKK PARMAĞI

• F. Almanya sınırında elegeçirilen eroinin, Sarı Avni'ye ait ;

olduğu iddiası ortaya atılırken; malın, PKK'ya silah sağlamak için piyasaya sürülmeye çalışıldığı görüşü ağırlık kazandı. ,

“ İh m a lk â r

E

y a rg ıla n a c a k

Erdoğan SALGIRBOYU

M

ÜNİH, (Hürriyet) F e­

deral Almanya ile Avus­ tu ry a arasındaki W aalsberg sınır kapısında önceki gün or­ taya çıkarılan piyasa değeri 132 milyon markı (yaklaşık 75 milyar TL.) bulan 52 kiloluk eroin kaçakçılığının altında, “ PKK” parmağı olduğu gö­ rüşü ağırlık kazandı.

H ürriyet'in Münih büro­ suna telefon eden ve adının açıklanmasını İstemeyen bir T ü rk , yakalanan eroinlerin S arı Avni'ye ait olduğunu ih­ bar ederken, Bavyera Kri- nıinal Polisi’ndeki sözüne giı veııilir kaynaklar da, söz konu­ su eroinlerin S arı Avni'nin adamları tarafından piyasaya sürüldüğü ve “ PKK” ye silah sağlamak amacıyla Federal Almanya'ya getirildiği yolun­ daki görüşü kabul ettiler. Al­ man polisi, W aalsberg sınır kapısında Audi 100 model ara­ balarının yedek lastiği içinde 6 kilo eroinle yakaladığı Albert ve M arga K. çiftinin Wall Kasa basımdaki evlerinde ele geçirdiği 52 kilo eroin yanında bulunan 8 tüfek ile bir taban­ canın "PK K ” ye gönderilmek üzere hazırlandığı iddiasını araştırmaya başladı.

C

EVİZLİ, Dragos'ta ön­

ceki gün kapıyı üzerle­ rine kilitlediği iki çocuğu sobadan çevreye yayılan alevler sonucu feci şekilde can veren, “ i h m a l k â r ” aııııc Saiihn Şahin hakkın­ da “ Dikkatsizlik ve ih­ m al sonucu ölüme sebe­ biyet verm ek” suçundan soruşturma açıldı.

Yangından sonra olay verine gelen Kartal Cum­ huriyet Savcısı H üseyin

Yılmaz Eren, annenin

büyük kusurunun görüldü­ ğünü belirtti. Feci şekilde hayatlarını kaybeden ço­ cuklarının cenazelerini kal­ dırabilmesi için Saliha Şa- lıin'in tutuklanmamasını mahkemeden istediğini, nö­ betçi mahkemenin de buna uyduğunu belirten Savcı H üseyin Y ılm az E re n , “ ihm alkâr” annenin tu ­ tuksuz olarak yargılanaca­ ğını söyledi.

Patrikhane'

de özetleniyor. Ancak bu poli­ tikanın. Ortak Pazar'a üyelik başvurusu, Yunanistan ile di­ yalogun başlatılması, Doğu- Batı yumuşaması, Türkiye' nin dışa açılması, turizme ağır­ lık verilmesi gibi faktörlerle birlikte, “dış dengelerdeki

oynamadan’^ da etkilendiği

ifade ediliyor.

Dimitrius'öan Önceki Fe­

ner Patriği Athenegoras'ın 1963 yılında Atina'ya gitme­ sinden sonra, Fener Patrikha- nesi'nin Yunanistan'a yaptığı ziyaretlerin arkası kesilmişti. 1972 yılında Patrik olan Di-

mitrius, ilk kez içinde bulun­

duğumuz yıl, Katolik âleminin lideri Papa Il.Jean Paul'u aratmayacak biçimde çeşitli ülkeleri ziyaret etmeye başladı. Yeryüzünde yaşayan 250 mil­ yon Ortodoks'un ruhani lideri sayılan ve “eşitler arasında

birinci” anlamına gelen “Pri­ mus înterpares” ünvanıyla

diğer tüm patrikhane ve Orto­ doks Kiliseleri'nden önde gelen Fener Patrikhanesi'nin lideri, geçtiğimiz ilkbahardan itibaren İskenderiye, Kudüs, Sırbistan, Romanya ve Moskova Patrik­ hanelerini ziyaret etti.

Dimitrius'un ziyaretlerinin

en ilgi çekeni, ağustos ayında Moskova'ya gidişi oldu. Ya­ bancı kaynaklar, Sovyetler Birliği'nin yaşadığı açıklık poli­ tikasının, Moskova'nın Rus Ortodoks Patrikhanesi'ne de yansıdığını belirttiler.

Fener Patriği'nin Moskova ziyareti, öteden beri Cihan Patriği ünvanımn Ruslar'a geç­ mesinden endişe duyan Was­ hington tarafından da dikkatle izlendi. Bir yandan ABD'deki Yunan lobisinin baskısının, di­ ğer yandan da Ortodoks âlemi ruhani liderliğinin Sovyetler Birliği topraklarında bulunan bir patrikhaneye kayması ihti­ malinin, Washington'un koru­ yucu kollarının Fener Patrik­ hanesi üzerine uzanmasına yol açtığı biliniyordu. Nitekim, Fener Patrikhanesi'nin yanan binasına Türk makamlarının bir tiirlü vermeye yanaşmadığı inşaat izninin nihayet geçtiği­ miz ocak ayında alınmasında, Amerikalı yetkililerin

“ricala-ye hoşgörü

n nın ” önemli rol oynadığı ileri

sürülmüştü. Bugün hızla yük­ selen yeni Patrikhane binasına verilen inşaat izniyle birlikte, Ankara'nın yumuşama süreci de başlamış oldu,

Yunan diplomatik çevreleri ise, Ankara'mn Fener e bakı­ şındaki yumuşamanın, Dışişle- ri'nin tutumundan çok, Baş­ bakan özal'dan kaynaklandığı görüşünü ileri sürdüler. Bu çevrelere göre özal, Türkiye' nin dış itibarının sağlanması için Patrikhane'yi kullanabile­ ceğini gördü. Azınlıklara saygı gösteren bir Türkiye imajının yararını farkeden Başbakan, Patrikhane'nin yanan binasına 1941'den bu yana verilmeyen inşaat izninin, Ortak Pazar'a tam üyelik başvurusu yapıl­ madan hemen önce çıkarılma­

sını da sağladı. __

Yunan diplomatik çevrele­ rinden edinilen bilgilere göre, F en er P a tr ik h a n e s i, Pa-

pandreu hükümeti ile Yunan

Kilisesi arasında, kilise malla­ rına müdahale edilmek isten­ mesi yüzünden çıkan anlaş­ mazlığın geçtiğimiz hafta ta t­ lıya bağlanmasında dolaylı da olsa etkili oldu. Fener Patrik­ hanesi'nin “ağırlığı” . Dimit­ rius'un Yunanistan'da büyük önem verilen ziyareti öncesinde kilise ile Papandreu'nun an­ laşmasına yol açtı. Yunan Kili­ sesi, Papandreu’yu Fener Patrikhanesi'ne bağlanmakla tehdit etmişti.

D im itr iu s'u n , y a rın Atina'da onbinlerce Yunanlı tarafından karşılanacağı, yapı­ lacak törende Başbakan Pa-

pandreu ve hükümet üyele­

rinin de hazır olacakları belirti­ liyor Yunan diplomatik çevrele­ ri, Türk vatandaşlığına geç­ meyi talep eden Amerika Met­

ropoliti Yakovas'm Fener

Patrikliği'nde gözü olup olma­ dığına ilişkin bir soruya ise şu cevabı verdiler: “Fener Pat­

riği aniden ölürse belki ola­ bilir ama böyle bir durum yo k . A n c a k , Yakovas'ı ABD' deki Yunan lobisinden uzaklaştırıp, Fener'de ‘altın bir kafes’e yerleştirmek belki de Türkiye'nin yararına ola­ bilir.”