Zincirlikuyu’da mezan başındaki anma töreni bugün saat 12.30’da yapılacak
TİP lideri Boran anılıyor
Türkiye’de sosyalist hareketin önderlerinden Behice Boran. İstanbul Haber Servisi - Türkiye
İşçi Partisi (TlPjGefıel Başkanı Be
hice Boran, ölümünün 12. yılında
törenle anılıyor. Boran’ın Zincirli- kuyu’daki mezarı başında bugün sa at 12.30’da yapılacak anma töreni ne Boran’ın mücadele arkadaşları, yakınlan ve dostlan katılacak.
Türkiye sosyalist hareketinin ön derlerinden Behice Boran’ın yaşa mı, uğruna ağır bedeller ödediği de mokrasi ve sosyalizm mücadelesi ile geçti. 1 Mayıs 1910 tarihinde Bursa’da doğan Boran 1939’da An kara Dil ve Tarih Coğrafya Fakülte s in e sosyoloji doçenti olarak atan dı. 1941 yılında bir grup arkadaşıy la önce “Yurt ve Dünya”, daha son ra da “Adımlar” dergilerini çıkardı. Her iki dergi de 1944 yılında Ba kanlar Kurulu karanyla kapatıldı.
“Görüşler” dergisinde yayımlanan
bir yazısından dolayı 3 öğretim üye si arkadaşı ile birlikte hakkında so ruşturma açıldı, Danıştay karanyla üniversitedeki görevine dönebildi.
Boran, 1950’de Adnan Cemgil ve bir grup aydınla birlikte Türk Barış severler Derneği’ni kurdu. Deme ğin Kore’ye asker gönderilmesini protesto eden bildirisi nedeniyle ar- kadaşlan ile birlikte tutuklanarak 15 ay hapse mahkûm edildi ve diğer akademisyen arkadaşlarıyla birlikte üniversiteden ihraç edildi.
Siyasal tarihimizde “51 tevkifa-
tı” olarak bilinen ve 1951 ’de başla
tılan Türkiye Komünist Partisi so ruşturması kapsamında 1953 yılı eylül ayında tutuklanan Boran,
1954’te tahliye edildi.
27 Mayıs hareketinden sonra ge lişen demokratik ortamda 12 sendi kacı tarafından 13 Şubat 1961 ’de kurutan T tP ’e 1962’de üye oldu, 1964’te genel başkanlığını Mehmet
Ali Aybar’ın yaptığı TİP’in merkez
yürütme kuruluna getirildi. 1965’te aralannda Sadun Aren, Kemal Ne-
bioğlu, Çetin Altan, Mehmet Ali Ay-
bar, Tank Ziya Ekinci ve Rıza Ku-
as’ın da bulunduğu 15 TİP milletve
kili ile birlikte TBMM’ye girdi. Bo ran, TİP içinde bir yandan ‘milli de
mokratik devrim’ tezini savunanla
rın, diğer yandan, özellikle 1968’den sonra, parti genel başkanı Mehmet Ali Aybar’a yönelik muhalefetin ba şını çekti. Sovyetler Birliği’nin Çe koslovakya’yı işgalinden sonra par ti içinde başlayan tartışmalar ve sos yalizmin Türkiye’de nasıl uygula
nacağı konusunda merkez yürütme kurulu içinde çıkan görüş ayrılık!a- n sonucu Mehmet Ali Aybar ve yan daşlan TİP’den aynldı. 1970’te TİP 4. Büyük Kongresi’nde Behice Bo ran genel başkan oldu. 12 Mart 1971 ’deki faşist darbeden sonra Anayasa Mahkemesi, TlP hakkında dava açınca, öteki parti yöneticile riyle birlikte tutuklandı, 15 yıl hü küm giydi. 1974’te A f Yasası’yla serbest katan Boran, 1975’te 50 ki şilik bir kurucular kurulu ile birlik te Türkiye İşçi Partisi’ni yeniden kurdu ve genel başkanlığına getiril di.
1 Mayıs 1979’da İstanbul’da “İş
çi Bayramı” kutlamalannm sıkıyö
netimce sokağa çıkma yasağı ilan edilerek yasaklanmasını protesto et mek amacıyla M erter’deki evinden parti yöneticisi ve üyeleriyle birlik te sokağa çıkan Boran bir kez daha tutuklandı. O dönem Başbakan otan
Bülent Ecevit’in Avrupa Konseyi
toplantısı öncesinde yaptığı Bo- ran’ın serbest bırakılması istemi ye rine getirilmedi.
12 Eylül cuntasının ardından yurtdışına çıktı ve 1981’de “yurda
dön” çağasına uymadığı için vatan
daşlıktan çıkarıldı. 10 Ekim 1987 tarihinde bulunduğu Brüksel’de öl dü. Boran için, TİP-TKP, Avrupa Parlamentosu Komünist Grubu ve Dünya Barış Konseyi, Belçika’da Sovyet Dostluk Evi Salonu’nda or taklaşa bir tören düzenlediler. Bir dönem vatandaşlıktan çıkarılan Bo ran için Ankara’da eski milletvekili olması nedeniyle devlet töreni yapıl dı . TBMM ’deki tören sonrasında B- oran’m cenazesi İstanbul’a getirildi. Behice Boran, 18Ekim 1987’de kit lesel bir katılımla Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verildi.
