AİLE HUKUKU -6
EVLİLİĞİN SONA ERMESİ BOŞANMA
BOŞANMA DAVASI
Boşanma
• Eşler henüz hayatta iken, bir eşin kanunda öngörülen nedenlere dayanarak açacağı dava sonucunda evlilik birliğinin hakim kararıyla sona erdirilmesidir.
Boşanma konusundaki görüşler
1. Boşanmanın yasak olması 2. Boşanmanın serbest olması
3. Boşanmanın nedene ve hakimin hükmüne dayanması
Boşanmanın dayandığı İlkeler
1. Kusur İlkesi : Boşanma ancak eşlerden birisinin kusurlu olması durumunda mümkündür.
2. İrade İlkesi : Eşlerin ortak açıkladıkları iradeyle evlilik birliği sona erecektir. Ortak irade yoksa mahkeme karar verecektir.
3. Temelden sarsılma ilkesi : Kusur aranmaksızın evlilik birliği temelinden sarsılmış ise boşanmaya karar verilmelidir.
4. Elverişsizlik İlkesi : Eşlerden birisi bedensel veya ruhsal
olarak evlilik birliğinin yükümlülüklerini yerine getiremeyecek duruma gelmiş ise evliliğe son verilmelidir.
5. Eylemli Ayrılık İlkesi : Uzunca süredir ayrı yaşıyor ve bir araya gelmiyorlarsa boşanmaya karar verilmelidir.
TMK Kabul Ettiği İlkeler
1. Temelden sarsılma ilkesi 2. İrade ilkesi
3. Eylemli ayrılık ilkesi
KARMA SİSTEM KABUL ETMİŞTİR.
Davanın Konusu
• Ayrılık
• Boşanma
Ayrılık
• Boşanma davası açma hakkı olan eş dilerse ayrılık dilerse boşanma isteyebilir.
• Davacı ayrılık istemişse hakim boşanmaya karar veremez.
• Eşler ayrı yerleşim yeri edinebilir.
• 1yıldan 3 yıla kadar sürebilir.
• Ortak hayatın kurulması ya da 3 yıl süre ile
kurulamamış olması durumunda boşanma davası açılabilir.
Boşanma
• Mevcut evliliği kesin olarak sona erdirir.
• Karar kesinleşinceye kadar feragat mümkündür.
BOŞANMA – AYRILIK DAVASI
Davanın Konusu
• Boşanma davası açma hakkı olan dilerse ayrılık dilerse boşanma talep edebilir.
• Ortak hayatın yeniden kurulma olasılığı var ise ayrılığa karar verilir.
• Ayrılık istenmiş ise boşanmaya karar verilemez.
Ayrılığın sonuçları
1. Ortak hayat geçici olarak durdurulmuş olur.
2. Evli statüleri devam eder.
3. Çocuk doğarsa evlilik içi doğmuş sayılır.
4. Ayrılık sürecinde taraflardan birisi ölürse diğeri mirasçı olur.
5. Mal rejimin kaldırılmasına karar verilebilir.
Eşlerin süre bitince ya da bitmeden bir araya
gelmeleri ay da boşanma davası açması ile son bulur.
BOŞANMANIN HUKUKİ SONUÇLARI
• Hakimin karar vermesi ile ortaya çıkan sonuçlardır.
• Bir kısmı karar içeriğinden bir kısmı ise kendiliğinden ortaya çıkar.
Kişisel sonuçlar
• Evlilik birliğinin sona ermesi
• Yeniden evlenme imkanı
• Kişisel durumun değişmesi
• Bekleme süresi
• Zamanaşımın başlaması
• Mirasçılık sıfatının kaybedilmesi
Maddi sonuçlar
• Ölüme bağlı tasarrufların hükümsüz hale gelmesi
• Mal rejiminin tasfiyesi
• Maddi Tazminat
• Manevi tazminat
• Yoksulluk nafakası
Çocukla ilgili sonuçlar Velayet
Kişisel ilişki Nafaka
Boşanma
• Mevcut evliliği kesin olarak sona erdirir.
• Karar kesinleşinceye kadar feragat mümkündür.
Boşanma Davasının tarafları
DAVACI : Boşanma nedenlerini yaratmayan eştir.
• Ölüm halinde mirasçılara geçmez.
• Sağ kalan eş de davayı devam ettiremez.
• Mirasçı ancak kusuru kanıtlayarak miras
hakkından mahrum bırakılmasını isteyebilir.
DAVALI : Diğer eştir. Ayırtım gücüne sahip değilse temsilci atanır.
Dava ehliyeti
• Kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır.
• Tam ehliyetsiz kişi için kayyım ya da vasi atanır.
• Avukata özel yetki verilmesi gerekir.
Görevli Mahkeme
• Aile mahkemesidir.
• Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemesidir.
Yetkili Mahkeme
• Eşlerden birisinin ikametgahı
• Evliliğin son altı ayında birlikte oturulan yer
• İlk itiraz olarak ileri sürülmemiş ise yetkisiz mahkemede açılan davaya bakılmaya devam edilir.
Yargılama Usulü
1. Hakimin vicdanen kanaat getirmesi 2. Yetki önerilememesi
3. İkrarın hakimi bağlamaması 4. Kanıtların serbestçe takdiri
5. Boşanmanın feri sonuçlarına ilişkin anlaşmanın onaylanması
6. Duruşmanın gizli yapılması
Tedbirler ( Geçici önlemler)
Eşlerin barınması :
Aile konutunda kimin oturacağının saptanmasıdır.
Mülkiyetin kime ait olduğu önemli değildir.
Karar aile konutundaki eşyalar için de geçerlidir.
Dava sonuna kadar geçerlidir.
Tedbirler ( Geçici önlemler)
• Eşlerin bakım geçimi ( tedbir nafakası ) Hakim eşlerin ve bakım ve geçimi ile ilgili kararları almakla yükümlüdür.
Tedbir nafakası boşanma ve ayrılık davasının açıldığı tarihten başlar.
Eşin mutlaka kusursuz olması gerekli değildir.
Tedbirler ( Geçici önlemler)
• Çocukların bakım ve korunması :
Dava süresince çocukların kimin yanında kalacağı, diğer ile görüşme hakkı
düzenlenmelidir.
Çocukların giderlerine katılmak üzere iştirak nafakasına hükmedebilir.
Tedbirler ( Geçici önlemler)
Eşlerin mallarının yönetimine karar verilmesi : Diğer önlemler : çocuk malları ile ilgili
önlemler, borçlulara talimat…..
Kaynaklar
Turgut Akıntürk Aile Hukuku, Seçkin Yay.
Çocuk Hakları Sözleşmesi 14. Genel Yorum Ian McEwan, Çocuk Yasası
Örnek Sosyal İnceleme Raporları
