F :E
. (:~
. . '·'
1N
•·
~ 1·.
.ir
;.. ·-
-
~ .. .( --. }ED . ; ~ ·- J ;· E ... .. B , > .. .. · ı~~·y · . r · A.. T P. :· • .
! ;
/.f\.. :.
--- • ; ' ~. • ; • ~ ~ .~· ' • ·~ 1 • ·~ • -~.,: •
DE i :: .. ' R :· ~
j· G ·~ . ..
.~
:-ı~ l .; > s · ; 1~ ~ ;.
• . • ... 1 • -. ' ••• ~.: - • • • *" .. .. .
VDU ORTAÇA.G VE TÜRe< DÖNEMÜ
· KA.ZU .. ARH VE SANAT TAR~Hi
ARAŞTIRMAlARm SIEMlPOZYU~JDU
(26-28 Nisan 20041Sakarya)
Saka~ya University faculty of Arts and Science The Journal of Arts and Science
Yai!Year: 2005 CiltNolume: 7 Say1/Number: 1
BOLU
İLİNDEKiV AKIF CAMii VE
MESCİTLERİNDE TESPİT EDİLENT
AŞINIRKÜL TÜR V ARLIK LARI
Suzan Bayraktaroğlu Vakıflar Genel Müdürlüğü, Ankara
Bolu ili merkez ilçe ve köylerinde ki Vakıf camii, mescit ve türbelerinde, 30. 06. 2003 ve 05. 07. 2003 tarihlerinde bir yüzey
araştırması yapılarak eski eser niteliği kazanmış teberrukat
eşyalarının tespiti yapılmıştır. Bu çalışmada Bolu merkezde 17,
Yeniçağa İlçesi Eskiçaga Köyünde 2, Mengen'de 3, Gerede'de 5, Dörtdivan'da 1, Mudurnu'da 5, Göynük'te 9, Seben'de 2 adet olmak üzere toplam 44 cami, mescit ve türbede araştırma yapılmıştır.
Araştırmada 12 adet halı, 2 adet kilim, ı adet cicim perde, 4 adet el yazması Kur'an-ı Kerim, 6 adet şamdan, 1 adet gaz lambası,
8 adet asa, 9 adet sarık, 1 adet ahşap ralıle 2863 Sayılı Yasa
kapsamında görülerek envanterlenmiştir. Halılar; 18-19-20.
yüzyıllara tarihleneo tek, çift ve iç içe mihraplı, ayetlik ve ayaklık kısmı ej d erli, özgün renk ve desenli Kırşehir halı ları,. 19. yüzyıl
post motifli halılada, Batı ve Orta Anadolu halıl~mdır. Yün malzemeli ve kök boyalıdırlar. Kilimler 19. yüzyıl hayat ağaçlı ve
diğer Şarköy kilimleridir.
El yazması Kur'an-ı Kerimler 19. yüzyıla ait olup, nesih ve sülüs hatla yazılmışlardır. Bazılarının ilk sayfaları tezhipli olmakla beraber genelde sadedirler. Şamdanlar bakır ve tunç malzemeli olup, üzerinde Arap harfleriyle vakıf kaydı ve tarih bulunmaktadır.
19. yüzyıla tarihlenmektedirler. Ahşap rahle, oymalı ve sedef
kal<malı, rumi ve palmet desenli olup, 19. yüzyıla tarihlenir.
Örnekleri tek tek inceleyecek olursak;
1) Caminin Adı
Tespit Taribi Envanter No
Eski Eserin Adı ve Cinsi
Ölçüsü ·
Devri
: Bolu Gerede Cihangir Camii :01.07.2003
: 1 (Demirbaş No:4) : Halı Kırşehir-Sivas
: 94xl32 Cm : 20. yy. Ortaları
Tanımı : Kırmızı Zemin Üstünde
Oç
Kat Halinde üçgensel formlar vardır. Bunları ters -V -şeklinde tanımlayabiliriz. Bu şeklin çizgilerinden yukarıya doğru üçyapraklı, küçük çiçek şekilleri uzanmaktadır. Aşağıya doğru ise zikzak şeklinde dişler uzanmaktadır. Bu üçgensel formlar üst üste
mibr.ap tepeligi şeklinde yapılmıştır. Her tepeliğin üstünde alem
niteliğinde ışııisal formlarla çiçek formları vardır. Tek sıra bordür geometrik desenlidir.· Bunu iç dolgudan ince zikzak şeklinde bir
şerit ayırır. Siyah, mavi, sarı, yeşil, beyaz renkler kullanılmıştır.
Yün malzemelidir. Etnoğrafik eserdir.
Aslında bu motifler .~eccadelerde, mihrap ni şi içerisinde veya
niş köşeHklerinde uygulanır. Kırşehir halıları içerisinde benzer örneklere rastlanır. Sivas Tonu s Halılan ı denilen halılarda mihrap içinde üst üste bu motifler işlenmiştir. Benzer örneklerini sık
olarak görmek mümkündür.
2) Caminin Adı Bolu Karaçayır Camii. İlk Yapıli.ş 1571
Tespit Tarihi : O 1. 07. 2003
Envanter No : 12 (Demirbaş No:35) Eski Eserin Adı ve Cinsi : Halı Seccade Kırşehir
Ölçüsü 150x95 Cm
Devri : 19 yy. Sonu 20 yy. Başı
Tanımı : Bordo kırmızı renkli tek
milırap· nişi içinde stilize hayat ağacı bulunmaktadır. Ortada bir çizgi şeklinde gövde ve iki yana uzanan dallar ucunda stilize çiçekler ·yer almaktadır. Mihrap tepeliği hasarnaklı ve köşelikleri
mavi zeminli olup üzerinde karanfiller ve rozet çiçeği bulunur.
Mihrap tepeliğinde üçgen şeklinde bir kat daha mihrap . kemeri görüntüsü verilmiştir. Ters V şeklindeki form iki farklı renkte çizgi ve aşağı ve yukarı uzanan Uç yapraklı çiçekten oluşmaktadır. Daha önce 1 numaralı halıda gördüğümüz gibi, Sivas Tonus halılarında
bu desen yer almaktadır. 4 sıra ince şerit bordür bulunmaktadır.
Malzemesi yündür. Benzer örnekleri Orta Anadolu'da yaygın olarak görülür. Kastamonu'dan gelen bir örnek görüyoruz.
3) Caminin Adı
Camii
Tespit Tarihi Envanter No
Eski Eserin Adı Ve Cinsi Ölçüsü
Devri
Solu Gerede Hacı Emin Efendi
: OL 07. 2003 : 3 (Demirbaş No:26) : Halı Kırşehir
:177xl23Cm : 20. yy.
Tanımı Kırmızı Renkli Çift
Mibrap desenlidir. Ortada bir göbek bulunur. Köşelikler mavi zemin üzerinde sine motiflidir. Bir sıra kalın bir sıra ince bordürü vardır.
Çiçek desenlidir. Malzemesi yündür.
1F, Kııyıpmaz, N, Kayıpmaz, ''Sıvas Tonus Halı Seccadeleri" Türk Etnogr?.fya Dergisi, Sayı: XVJIJ, Ankara 1988, s. 5-57
Bu tarz balılara Orta Anadolu 'da sık rastlanır. Ortadaki madalyon Konya ve Afyon çevresinde de dokunur. Çift milırabın altında ve üstünde yer alan ayaklık ve ayetlik denilen bölümlerde dört yapraklı çiçekler yer alır. Bu tarz çiçekler Konya, Niğde,
Aksaray, Kayseri çevrelerinde de görülür. Ana bordüründe yer alan ve tepe noktaları bir merkezde birleşen dört adet eli belinde motifinin oluşturduğu form ise, Mucur Seccadelerinin ana bordürlerinde yer alır2•
Kayseri (Resim 3.b) ve Kastamonu'dan (Resim 3a) iki benzer örnek görmekteyiz.
4) Caminin Adı : Bolu Gerede Hacı Emin Efendi Camii
Tespit Tarihi : O 1. 07. 200
Envanter No : 6 (Demirbaş No:35) Eski Eserin Adı Ve Cinsi : Halı (Batı Anadolu)
Ölçüsü : 1 70x 106 Cm
Devri : 19 Yy. Sonu
Tanımı : Bordo Zemin Üzerinde
Vazo içerisinde çiçek motifleri vardır. (Resim 3a) Yeşil, mavi, siyah, beyaz renkler kullanılmıştır. Siyah ve beyaz zeminde 2 sıra
bordürü bitkisel motiflidir. Malzeme yündür. Geç dönem Kırşehir balılannda bu desen sık görülür. Şark halı kumpanyası sırasında
Anadolu 'ya yayılan sipariş desenlerdendir.
Vakıflar Genel Müdürlüğü koleksiyonunda benzer örnekleri
vardır. Kayseri'den gelen benzer örneği görmekteyiz.
5) yy)
Caminin Adı
Envanter No
Eserin Adı Ve Cinsi Ölçüsü
Devri
Bolu-Merkez İmaret Camii (17.
14 (Demirbaş No:8l)
: Halı Seccade (Orta Anadolu) : 130 X 1 LO Cm
: 19. Y. Y
Tanımı Kırmızı Zeminli Tek
Mihrap Nişi içinde bitkisel ve geometrik motifler bulunmakta olup,
sarı renkli köşeliklerde yıldız ve çiçek motifleri görülmektedir.
Mihrap tepeliği basamaklı ve kancalı olup, tam tepede alem
niteliğinde bir motif yükselmektedir. Sarı renkli ana bordüründe lale ve rozet çiçekleri iri arkaik bir şekilde işlenmiştir. Yer yer desende şaşırma olmuştur. Bordüründe görülen ve Ladik gülü denilen bu motifler 17. yy. Uşak halılarının bordürlerinde ve 17-18.
yy. Ladik halılarının bordürlerinde görülür. Ayrıca Ankara, Konya,
1 S, Bayraktaro~lu, "Kırşehir ve Mucur Halılarından 18. Yüzyıla ait Örnekler", KOitOr ve Sanat, T. Iş Bankası Yayını, Sayı; 8. Ankara 1990, s. 39-44.
Eskişehir' arasında geç dönemde bu tarz halılar <~:okunmuştur.
Kenarları ve saçakları sökük ve yırtıktır.
Benzer örneğini bir Orta Anadolu halısında görmekteyiz.
6) Caminin Adı : Bolu-Merkez Akpınar Cami Envanter No : 13 (Demirbaş No:33) Tespit Tarihi : O ı. 07. 2003
Eserin Adı Ve Cinsi : Halı Seccade (Kırşehir)
Ölçüsü : 158 X 106 Cm
Devri : 19-20. yy
Tanımı : Kırmızı Zeminli Mihrap İçinde Ters Yönde Motifler işlenmiştir. Stilize yapraklar ve aralarında kuşlar bulunmaktadır. Mihrap köşelikleri mavi zemin üzerine kırmızı, sarı
küçük çiçeklidir. Kalın bordürti çiçek desenlidir. İki yanında beyaz renkli, yaprak ve çiçek desenli ince şerit bordürler vardır. Malzeme yündür. Renkler sunidir.
Bu tip halılar manzaralı halıların bir varyasyonu olarale kabul edilebilir. Orta Anadolu'nun kuzeyinde ve Kuzey Anadolu'nun iç bölgelerinde rastlanmaktadır. Mihrap nişinin içerısı, ters olarak küçük ağaçlar, yapraklar ve kuşlarla doldurulmuştur. Karşılıklı duran kuşlar muhabbet kuşlarıdır ve bu kompozisyonu da Cennet Bahçesi olarak yoruınlayabiliriz3• Milırabın altında ve üstünde bulunan yatay panolarda (ayaklık ve ayetlik bölümlerinde) ·çok' stilize ejder motifleri bulunur.
Benzer örnekleri tek ve çift mihraplı halılar olarak
karşımıza çıkmaktadır. Kayseri 'den ve Kastamonu'dan gelen iki örnek görmekteyiz.
7) Caminin Adı : Bolu Gerede Hacı Emin Efendi Camii
Tespit Tarihi : O 1. 07. 2003
Envanter No : 7 (Demirbaş No:44) Eski Eserin Adı Ve Cinsi : Halı Batı Anadolu
Ölçüsü : 94xl62 Cm
Devri :19 Yy. Sonu
Tanımı Beyaz zemin üzerinde
bordo ve mavi renklerden oluşan kontur şeklinde çift mihrap, mihrap içi ve köşeliklerde üç top motifi ile köşeliklerde ve merkezde birer adet vaz o içinde çiçek motifleri işlenmiştir. Bordo renkteki bordürde zik zak dalları halıyı kuşatmaktadır. Malzemesi yündür.
ı S. Bayraktaro~iu, Manzaralı ve Kuşlu Halılar, KOitOr ve Sanat, Sayı: 2, Ankara 1989, s. 76-79 T. lş Bankası Yayını
Bu tarz halıların kırmızı-bordo zemin üzerine yapılanları da vardır. Fakat beyaz zeminli olanları daha yaygındır. Üç top veya çintemani olarak isimlendirilen bu motif, pars beneği veya post motifi olarak da adlandırılırlar. Osmanlı padişalılarının zaman zaman seccade olarak hayvan postlarını kullandıkları bilinmektedir.
4Post motifli eşyalar da sevilerek kullanılmaktadır. Özellikle
padişahların kaftanlarında görülen bu motif; güç, kudret, iktidar sembolü olarak bilinmektedir.
Vakıflar Genel Müdürlüğü Daimi Halı Kilim · Sergisi'nde sergilenmekte olan beyaz zemin li bir örneğini görmekteyiz.
8) Caminin Adı : Bolu Gerede Hacı Emin Efendi Camii
Tespit Tarihi : O I. 07. 2003
Envanter No : 5 (Demirbaş No:41) Eski Eserin Adı Ve Cinsi : Halı (Batı Anadolu)
Ölçüsü :103xl61 Cm
Devri :19. yy. Sonu-20. yy. Başı
Tanımı :Bordo Renkli Zemin
Üzerine yeşil konturlu bir mihrap nişi, mihrap içi ve köşeliklerde
üç top motifi bulunmaktadır. Tek sıra bordür beyaz zeminli olup, çiçek desenlidir. Malzeme yündür. Bir önceki halıda beyaz zeminli
olanını görmüştük.
Kayseri' den kırmızı zemin li benzer bir örnek görülmektedir.
9) Caminin Adı
Efendi Camii
Tespit Tarihi Envanter No
Eski Eserin Adı Ve Cinsi Ölçüsü
Devri
Tanımı
: Bolu Gerede Hacı Emin
: 01. 07. 2003
: 4 (Demirbaş No:42) : Halı Kırşehir
: 108xl 65 Cm : 19 yy. Sonu-20. yy. Başı
: Kırmızı Ve Mavi Renkli
İç İçe İki mihrap nişi vardır. Köşelikler açık kahverengidir. Bir sıra kalın bordür 4 sıra ince şerit bordürü vardır. Kalın bordür siyah zemin üstüne top çiçek desenlidir. Malzemesi yündür. Yeşil, sarı,
pembe renklerde kullanılmıştır. Benzer örnekleri çok sayıda
mevcuttur. Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne Kastamonu'dan ve Kayseri'den getirilen örneklerde kırmızı ve mavi renklerde iç içe iki mibrap nişi yer almaktadır.
•cevdet Çulpan, Rahleler, istanbul, 1968 s. 29
lO) Caminin Adı Bolu-Göynük Akşemseddin
Camii
Envanter No : 24 (Demirbaş No:7) Tespit Tarihi : 02. 07. 2003
Eserin Adı Ve Cinsi : Halı Seccade (Kırşehir)
Ölçüsü : 174 X 125 Cm
Devri :18-19. yy.
Tanımı :Yeşil ve bordo renkli iç içe iki mihraplıdır.
Köşelikler mavi zeminli olup yıldız ve çiçek desenlidir.
Mihrapların tepelikleri basarnakit olup, en tepede birer alem
bulunmaktadır. Mibrapların kenarlarından içiere dogru küçük çiçekler uzanmaktadır. Ayaklık ve ayetlik bölümlerinde siyah zemin üstünde kırmızı renkli ejder ınotifi bulunur. 5 sıra ince şerit
bordürden sonra sarı zeminli çiçek motifli ana bordtirü gelir. Mavi zeminli ince bir bordür daha vardır. Yün malzemelidir.
Kenarlarında ve uçlarında yırtıkları vardır.
Bir önceki envanter no: 4 olan halıda iç içe iki mihrap
görmüştük.
Bu örnek her haliyle karakteristik bir Kırşehir halısıdır.
Özellikle stilize ejder motifleri dikkat çekicidir. Kayseri'den bir örnekte tek mihrap nişi ve stilize ejderler görülmektedir.
ll) Caminin Adı Bolu-Göynük
Akşemseddin Camii
Envanter No : 22 (Demirbaş No: 12) Tespit Tarihi : 02. 07. 2003
Eserin Adı Ve Cinsi : Halı Seccade (Kırşehir)
Ölçüsü : 169 X 113 cm
Devri : 18. yy.
Tanım Yeşil renkli mibrap nişi vardır.
Mibrap tepeliği basamaklıdır. Köşelikler açık ve normal mavi renk zeminlidir. Ayetlik kısmında siyah zemin üstünde kırmızı renkli ejder motifi vardır. Bordo-beyaz çubuklu şal deseni bordürlerden sonra, sarı zeminli ana bordürü yer alır. Üzerinde yaprak ve çiçekler işlidir. Köşeleri ve kenarları yırtık, kopuk harap haldedir.
Malzeme yündür.
Sarı zeminli ana bordüründeki desenler, Mucur ve Gördes
halılarının bordürlerinde de görülür.
Kırşehir halılarının karakteristik örneği olan bu halının
benzerleri Vakıflar Genel Müdürlüğü halı koleksiyonunda yer
almaktadır. Kırşehir, Mucur ve Gördes halılarından birer adet
karşılaşt1rma örneği olarak görmekteyiz. 5 Bir önceki 24 envanter numaralı halıda bu halının benzer örneğidir.
12) Caminin Adı Bolu-Göynük Akşemseddin
Camii
Envanter No Tespit Tarihi
Eserin Adı Ve Cinsi Ölçüsü
Devri
: 23 (Demirbaş No:2) : 02. 07. 2003
: Halı Seccade (Kırşehir)
: 175 X 117 cm : 19. Y. Y.
Tanımı : Bordo kırmızı zemin1i,
yeşil konturlu bir mihrap nışı vardır. Mibrap köşelikleri açık ve normal mavi renkli üzerinde iri çiçekler bulunur. Ayaklık kısmı yeşil renk üzerine aynı çiçeklerden işlidir. İnceli kalınlı bordürü 5
sıra olup bitkisel desenlidir. Ylin malzemelidir. Üzeri zikzak dal ve çiçek işli ortada yer alan ve diğerlerine göre biraz kalın olan bordürü ile köşeEklerdeki dört yapraklı çiçekler, Sivas halılarında
da görülür. (6) Elazığ'dan ve Kastamonu'dan gelen birer benzer örnek görmekteyiz.
13) Caminin Adı Bolu Gerede Şeyh Hüseyin Efendi Camii
Tespit Tarihi : Ol. 07. 2003 Envanter No : 9 (Demirbaş No:) Eski Eserin Adı Ve Cinsi : Cicim Perde
Ölçüsü : 252x150 cm
Devri : 19 yy. Sonu
Tanımı Bu cicim üç şak
halindedir. Ortadaki bordo yanındakiler lacivert zeminlidir.
Üzerinde beyaz, yeşil, kırmızı, sarı renklerle bakiava desenleri
işlenmiştir. Aralarda küçük küçük pıtrak motifleri ve S motifleri
bulunmaktadır.
Bu tarz cicimler Anadolu'da yaygın olarak dokunmaktadır.
3-4-5 şaktan oluşanları da vardır. Göçebe yaşantısında çadırların kapılannda perde ve yük örtüsü olarak kullanılır. Ankara'dan bir örnek.
14) Caminin Adı
Tespit Tarihi Envanter No
Eski Eserin Adı Ve Cinsi Ölçüsü
: Bolu Karamanlı Camii : Ol. 07. 2003
: 10 (Demirbaş No:)
: Kilim Şarköy
153x158 Cm
5 S. Bayraktaroğlu, "Kırşehir ve Mucur Seccadelerinden 18. yy.'ait Örnekler", KUltUr ve Sanat Sayı: 8, Ankara 1990, s. 39-44, T. İş Bankası Yayını.
Devri : 1 9 Yy. Sonu
Tanımı Kırmızı zeminli
bir kapah mihrap içinde yeşil renkli stilize hayat ağacı vardır.
Aralarda stilize kuş motifleri bulunur. Bu bölümlin etrafında siyah zemin üzerinde bukağı motifleri yer almaktadır. Beyaz ve yeşil renkli bordürlerde yaprak ve dal motifleri görülmektedir. Malzeme yündilr.
Şarköy kilimieri Balkanlardaki Türkler tarafından dokunan kili!Ulerdir. İpleri çok ince bükülmüş olduğundan kilimler çok ince olurlar. Motifler, geleneksel kilimiere göre gerçeğe daha yakındır.
Hayat ağacı ve kuş motifleri sık sık kullanılırlar. Hayat ağacı ve
kuş birlikte kullanıldığında ölümü simgelemelctedir. Yani ölen
kişinin ruhu kuş olup, bu dünya ile öbür dünya arasında bir eksen olan hayat ağacı vasıtasıyla, ebedi yaşama gitmektedir. Vakıflar
Genel Müdürlüğü koleksiyonundan Daimi Halı Kilim Sergi Salonunda yer alan benzer örnek görmekteyiz6•
15) Caminin Adı : Bolu Karamaolı Camii Tespit Tarihi : O 1. 07. 2003
Envanter No : ll (Demirbaş No:41) Eski Eserin Adı Ve Cinsi : Kilim Şarköy
Ölçüsü : 160xl 03 Cm
Devri :I 9 Yy. Sonu
Tanım : Kırmızı zemin üzerinde, stilize hayat ağacı vardır. Siyah zerninli bir konturla çevrelenmiştir.
Kırmızı renkli kenar bordüründe çok stilize kuşa benzer motifler görülmektedir. Malzeme yündür. Kenar bordürleri geç dönem Gördes halılarının bordürlerine benzemektedir. Bir önceki kilimle benzer özellikler göstermektedir.
16) Caminin Adı Bolu Gerede Şeyh Hüseyin Efendi Camii
Tespit Tarihi : O 1. 07. 2003
Envanter No : 8 (Demirbaş No:89) Eski Eserin Adı Ve Cinsi : Kur'an-I Kerim Ölçüsü
Devri : Osmanlı
Tanımı : El yazması ilk iki sayfa tezhiplidir. Diğer sayfalar cetvellidir. (Slayt 23)
17) Caminin Adı : Bolu-Gerede Cihangir Camii Envanter No : 15 (63/1 Demirbaş No) Tespit Tarihi : 02. 07. 2003
Eserin Adı Ve Cinsi : Kuran-I Kerim
• S. Bayraktaroğlu, "Sivas Halı lan'! KOltur ve Sanat, Sayı:6. Anlınra 1990, s 24·
29 T. İş Bankası Yayını
ÖlçUsU : 25 X 1 7. 5 X 8 cm
Devri : Osmanlı
Tanımı : EI yazması, sade deri ciltlidir.
Bazı ayet ve besıneleler sülüs hatla, tamamı nesih batla yazılmış,
nesib hatlı Kur'an. Hattatı bilinmemektedir. Herhangi bir süsleme yoktur. Baştan 7. sayfaya kadar noksan olup, sonu tamam dır.
Yazılış tarihi yoktur.
18) Caminin Ad : Bolu-Gerede Cihangir Camii Envanter No : 16 (63/2 Demirbaş No) Tespit Tarihi : 02. 07. 2003
Eserin Adı Ve Cinsi : Kuran-I Kerim-El Yazma
Ölçüsü :30X21X6cm
Devri : Osmanlı
Tanımı : El yazmasıdır. Sade deri ciltlidir. Nesib hatla yazılmış olup, yazılış taribi ve hattat ismi yoktur. Cilt ve tezhip yönünden sade bir kitaptır. Kitap noksan
değildir.
19) Caminin Adı : Bolu-Mudurnu Yıldırım Beyazıt
Camii ( 13 82) Envanter No Tespit Tarihi
: 27 (Demirbaş No: I 70) : 02. 07. 2003
Eserin Adı Ve Cinsi Ölçüsü
Devri
: El Yazması Kuran-I Kerim : 3 5 X 23 X 5 Cm .
:Osmanlı
Tanımı : Tamir görmüş, deri ciltli, nesih hatla yazılmıştır. İlk sahifede basit bir tezhibi vardır. Sure
başlıklarında tezhip yeri boş bırakılmıştır. Hattatı ve yazılış taribi bilinmiyor. Kitap sağlam durumdadır.
20) Caminin Adı Bolu-Mudurnu Yıldırım Beyazıt Camii (13 82)
Envanter No 17 (Demirbaş No: 144) Tespit Tarihi : 02. 07. 2003
Eserin Adı Ve Cinsi: Şamdan
Ölçüsil : 100 Cm
Devri : Hi eri ı 305 (M. 1887)
Tanımı : Tunç şamdan, geniş kaidesinde
"Cennet mekan Yıldırım Beyazıt Han'ın Mudurnu'da vaki Camii
Şerifi Şamdanıdır 1305" yazılıdır. Sağlamdır. Silindirik gövde
kısmında dilimli üç tane bilezik vardır. Üstüne elektrik monte
edilmiştir. Camide bir eşi daha vardır.
21) Caminin Adı Bolu-Mudurnu Yıldırım Beyazıt Camii (1382)
Envanter No 19 (Demirbaş No:144) Tespit Tarihi : 02. 07. 2003
Eserin Adı Ve Cinsi: Şamdan
Ölçüsü : 100 Cm
Devri :H. 1305 (M. 1887)
Tanımı: Tunç şam dan: geniş kaidesinde "Cennet Mekan
Yıldırım Beyazıt Han'ın Mudurnu'da Vaki Camii Şerifi Şamdanıdır
1305" yazılıdır. Sağlam durumdadır. Silindirik gövde kısmında
dilimli 3 tane bilezik vardır. Üstüne elektrik monte edilmiştir. Bir önceki şanıdanın eşidir.
22) Caminin Adı Bolu-Mudurnu Yıldırım Beyazıt Camii (1382)
Envanter No ı8 (Demirbaş No:145) Tespit Tarihi : 02. 07. 2003
Eserin Adı Ve Cinsi: Bakır Şamdan
Ölçüsü : 74 Cm Kaidenin Çapı 47 cm Devri :H. ı 164 (M. 175ı)
Tanımı : Bakır şamdan. (Slayt 32) Geniş
bir kaide üzerinde yükselen ince boğumlu sade bilezikler olan bir gövdeye sahiptir. Kaidenin üzerinde tuğra şeklinde çizgiyle
yapılmış süslemeler vardır. "El hayratı vakıf Yıldırım Bayezid Han sene ı 164" yazılıdır. "Yıldırım Beyazıt Han Vakfına H. ı ı 64, M.
1751 yılında bağışlanmıştır" anlamına gelmektedir. Camide bir eşi
daha vardır.
23) Caminin Adı : Bolu-Mudurnu Yıldınm Beyazıt Camii (1382)
Envanter No : 20 (Demirbaş No: ı45)
Tespit Tarihi : 02. 07. 2003 Eserin Adı Ve Cinsi: Bakır Şamdan
Ölçüsü : 74 Cm Ka idenin Çapı 4 7 cm Devri :H. 1164 (M. 1751)
Tanımı : Bakır şamdau,. geniş bir kaide üzerinde yükselen ince boğumlu sade bilezikler olan bir gövdeye sahiptir. Kaidenin üzerinde tuğra şeklinde çizgiyle yapılmış
s.üslemeler vardır. "El hayratı vakıf Yıldırım Beyazıt Han sene
ı ı64" yazılıdır. "Yıldırım Beyazıt Han Vakfına H. 1164, M. 1751
yılında bagışlanmıştır" anlamına gelmektedir. Bir önceki şamdanın eşidir.
24) Caminin Adı
Envanter No Te sp it Tarih i
: Bolu-Mudurnu Yıldırım Beyazıt Camii : 25 (Demirbaş No: 146)
: 02. 07. 2003
Eser.in Adı Ve Cinsi: Şamdan 2 Adet
Ölçüsü 64 cm
Devri : 19. yy.
Tanımı :Tunç şamdanlar. Geniş kaide üzerinde ince boğumlu bir gövdeye sahiptirler. Camide iki adet
vardır. Birinin üzerinde "Mudurnu Vakf-ı Camii Kebir Vakf-ı
sahihan la bey'a birehni sene 1300", (Mudurnu Vakf-ı Camii leebir Vakfen sahihen la yubau ve la yurhen) olabilir, (Mudurnu Ulu Camiine vakfedilmiş olup, herhangi bir sebeple rehin edilemez ve sat ı lamaz sene M. 18 82), diğer şam d anda "Vakfı Camii Kebir Cemile Hatun Felibası sene 1308" "Ulu Camii vakfı Cemile Hatun ... sene M. 1890" yazmaktadır.
25) Caminin Ad : Bolu-Mudurnu Yıldırım Beyazıt Camii Envanter No : 26 (Demirbaş No:l35)
Tespit Tarih : 02. 07. 2003
Eserin Adı Ve Cinsi : Ahşap Ralıle Sedef Kakmalı
Ölçüsü : 94 X 30 cm
Devri : Osmanlı
Tanımı :Yekpare ahşaptan geçmeli olarak
yapılmış, üzerine sedef ve bağa kakmalıdır. Geniş yüzeylerde
yapılan karton üzerine sedef parçaları yerleştirilmiş, rumi motiflerinden ibarettir. İç kısmında ortada altıgen üzerinde sedef kakma rumi palmetli birer bezerne vardır. Dıştaki geometrik bezemelerin sedef kalemaları düşmüştür. Eserde büyük tahribat
vardır. Ayak kısmında C-S kıvrımları şeklindeki oymalar, mihrap
nişi görünümü oluşturmaktadır.
26) Caminin Adı
Envanter No Tespit Tarihi
Eserin Adı Ve Cinsi Ölçüsü
Çapı 22 cm
Cam Yüksekliği
Devri
: Bolu-Mudurnu Asil Bey Camii : 21 (Demirbaş No: 162)
: 02. 07. 2003 : Gaz Laınbası
: 26 Cm Yükseklik Camsız,
: 36 cm
19. Y. Y. Sonu
Tanımı Metal gövde ve cam
lambadan ibarettir. Metal gövde üzerinde "patent 1890. Astrel- Lampe 40" yazısı vardır. Ayar kolu üzerinde "Rotmar Wien"
yazmaktadır. 3 tane ayar kolu vardır.
27) Caminin Adı Bolu Gerede Kabiller Türbesi (Cami H. 1267)
Tespit Tarihi : O 1. 07. 2003
Envanter No : 2
Eski Eserin Adı ve Cinsi : Asa Ve Sarık
Ölçüsü :118 İla 140 Cm Arasında Değişen Boyutlarda Değişen Asalar
Devri : Yaklaşık 20. yy.
Tanımı :Tarikat Şeyhlerine Ait
Olduğu Düşünülen Eşyalar.
Teberrukat eşyası olarak anılan ve hayır işlernek amacıyla
camilere bağışlanan bu eşyalar, kültürümüzün ve geleneksel el sanatlarımızın önemli öğelerinden olup, Bolu İli ve çevresi de,
taşınır ve taşınmaz Vakıf eserleriyle, bu kültürün içerisinde yerini
almaktadır.
Resimler (Suzan Bayraktaroğlu)
• Kırşehir Halısı Tonus Modeli
Resim.1
Resim. 2
• Ortcrve~BatrJ\:nadoıu.Pars Beneği .. .. . Motffll Halı
Resim. 3
• ·Kırşehir Halısı Iç Içe Mih(aplı ve Ejder Motifli Resim.4
Resim. 5
• ~ur'a!i-ı Kerim
Resim. 6
Resim.?
Resim. 9
• Kırşehir Halısı Pars Beneğl Motilli Resim. 10
Resim 8