Viral, riketsiyal ve protozoal dermatozlar köpek ve kedilerde enderdir. Bunların bir çoğu diğer hastalıklarda genellikle sekunder olarak bulunur.
Viral Hastalıklar
Viral dermatozlara kanin distemper (CDV), köpeklerin bulaşıcı viral pustüler dermatitisi, Psödorabies, papillomavirus, kedilerin lökemi virusu (FeLV), Giant cell dermatozis, kedilerin immün yetmezlik virusu (FIV), kedilerin pox virusu, kedilerin enfeksiyöz peritonitisi, kedilerin rinotrakeitisi, calicivirus, kedilerin sarcoma virusu neden olur.
Kanin Distemper
Paramyxovirus’un neden olduğu sistemik bir hastalıktır.
Klinik Semptomlar
Sistemik (respiratuvar, oftalmik (Resim 5-1), gastrointestinal) ve nörolojik semptomlara neden olur.
Kutanöz lezyonlar olarak nazal ve digital-ayak tabanlarında hiperkeratozis ve genç köpeklerde impetigo gözlenir.
Ayırıcı Tanı
Ayak tabanları ve nazal semptomlar
n Pemfigus foliakus (sistemik semptomlar yok) n Lupus eritematozis (sistemik semptomlar yok) n İlaç erupsiyonları (sistemik semptomlar yok)
n Necrolytic migratory erythema (sistemik semptomlar çoğunlukla var) n Çinko eksikliği (sistemik semptomlar çoğunlukla var)
Tanı
n Anamnez. Aşılamanın olmaması.
n Klinik semptomlar.
n Seroloji. Anti-CDV antikorlar.
n Serebrospinal sıvı, kan, kemik iliği, konjonktival, genital veya solunum yolları epitellerinde viral antijenlerin belirlenmesi.
n Serebrospinal sıvı analizi.
Sağaltım
n Semptomatik sağaltım.
Köpeklerin Bulaşıcı Viral Pustüler Dermatitisi
Parapox virusların neden olduğu ender bir dermatitistir. Zoonozdur. Koyun ve keçilerin yaygın bir hastalığıdır ve enfeksiyonun kaynağını oluştururlar. Virus enfekte kabuklarla taşınır. Köpekler
karkasları yiyerek enfekte olurlar.
Klinik Semptomlar
Lezyonlar piyotravmatik dermatitisteki gibidir. Ülserasyon ve kabuklanma vardır. Daha çok yüz ve ağızda oluşur.
Ayırıcı Tanı
n Derin lokalize piyoderma n Demodikozis (köpek) n Dermatofitozis
n Neoplazi (Köpek; özellikle mast hücre tümörü, sebaceous bez adenokarsinomu. Kedi; özellikle yassı hücre karsinomu)
n Eozinofilik granuloma (kedi) Tanı
n Anamnez. Koyun ve keçilerle kontaminasyon.
n Kabukların elektronmikroskobik muayenesi.
n Biyopsi. Epidermal hiperplasi, balon dejenerasyon, stratum spinozumda akamtolizis, belirgin nötrofil infiltrasyonu.
Sağaltım
n Hastalık genellikle kendiliğinden düzelir.
n Sekunder enfeksiyon için topik antibiyotikli kremler.
n Glikokortikoidler kontraendikedir.
Psödorabies
Alfa-herpes virusun neden olduğu, hayvanların ölümüne yol açabilen şiddetli pruritik bir deri hastalığıdır. Enfeksiyonun kaynağı domuzlardır. Köpek ve kediler enfekte hayvanlarla kontakt sonucu veya karkaslarını yiyerek enfekte olurlar.
Klinik Semptomlar
Aşırı salivasyon, huzursuzluk ve nörolojik semptomların olduğu sistemik semptomlar gözlenir.
Vücudun üst kısımlarında, özellikle yüz ve ağızda yaygın pruritis vardır. Kedilerde bazı olgular koma ve ölümle sonuçlanır.
Ayırıcı Tanı n Kuduz
n Ektoparazitismus, özellikle skabies n Allerji. (örn. atopi, gıda allerjisi) Tanı
n Anamnez. Enfekte hayvanlarla kontakt.
n Klinik semptomlar.
n Virus izolasyonu. Svaplar.
Sağaltım
n Enfeksiyonun kaynağı belirlenmelidir.
n Sağaltımı yoktur.
Papillomavirus
Papova virus ailesinden papilloma virusun neden olduğu, kutanöz lezyonlara neden olan ender bir hastalıktır. Bazı kedilerde skuamoz (yassı) siğillere yol açar ve feline sarkoid olarak düşünülür, bazı olgular fibropapillom şeklindedir. Köpeklerde lezyonların çoğu hücresel bağışıklığın gelişimine bağlı olarak geriler.
Diğer hayvanlara bulaşır. Metastaz yapmaz.
Klinik Semptomlar Köpekler
n Oral papillomatozis. Papillomlar oral boşlukta, konjonktiva ve eksternal burun deliklerinde (Resim 5-2), özellikle immünosupresyon olan yavrularda gelişir.
n Kutanöz papillomatozis. Genellikle katı, uçları gittikçe daralan ve sivrilen proliferativ üremeler şeklindedir.
n İnvagine papillomlar. Krater benzeri invagine olan papillomlardır.
n Veneral papilloma virus. Aşağı genital sistemin tümörleridir.
n Ayak tabanı papillomları. 1-2 yaşlı köpeklerde multiple boynuz benzeri projeksiyonlarıyla karakterizedir.
Kediler
n Viral skuamoz papillomlar. Ön ayaklar, baş ve omuzlarda multiple siyah, sirküler plaklarla karakterizedir. Yaşlı İran kedilerinde predispozisyon
vardır. İmmün disfonksiyonda sekunder olarak oluşur.
n Fibropapilloma (feline sarkoid). Vücüdün her yerinde sınırları belirgin proliferativ lezyonlarla karakterizedir.
Ayırıcı Tanı
n Neoplazi, özellikle yassı hücre karsinomu n Kutanöz boynuzlar
n Granülasyon dokusu
n Eozinofilik granüloma (kedi) Tanı
n Klinik semptomlar.
n Biyopsi. Yüzeysel ve foliküler infindibular epitelial hiperplasi ve displasi.
Elektron mikroskobi. İntrastoplasmik inklusyon cisimcikleri.
Sağaltım
n Şirurjikal eksizyondan genellikle sonuç alınmamaktadır.
Feline Lökemi Virus
Feline lökemi virus (FeLV) immünsupresyon, deri tümörü ve kronik enfeksiyona yol açan bir retrovirus’tur.
Klinik Semptomlar
n Deri tümörleri. Lenfoma, fibrosarkoma.
n Kutanöz boynuz. Sert boynuz benzeri çıkıntılar genellikle ayak tabanlarında, bazen yüzde gözlenir. FeLV’da sık gözlenen deri semptomudur.
n İmmünsupresyon; özellikle atipik mycobacterium, nocardia olgularında bakteriyel enfeksiyona (iyileşmeyen yaralar, gingivitis, folikülitis, paronychia) (Resim 5-3), apseye (Resim 5-4),
maya/mantar enfek-siyonuna (dermatofitozis, Malassezia, cryptococcus), viral enfeksiyona (özellikle cow pox) (Resim 5-5) ve paraziter enfeksiyona (özellikle demo-dikozis) neden olur.
Ayırıcı Tanı
n Uygun sağaltıma cevap vermeyen her bakteriyel, fungal, viral veya ektoparaziter hastalık Tanı
n FeLV için serolojik test.
Sağaltım
n Şirurjikal eksizyondan genellikle sonuç alınmaktadır.
n Sağaltım genellikle geçici ve semptomatiktir.
n Sağaltıma cevabın değerlendirilmesinde uygun kültür ve duyarlılık testleri temel alınmalıdır.
n Bakterisidal ve fungisidal sağaltım başarı şansını artırır.
n Bazı olgularda sağaltıma cevap alınır ve tedavi durdurulur. Diğerleri uzun süreli sağaltıma ihtiyaç gösterir.
n Glikokortikosteroidlerle immünsupresyondan sakınılmalıdır.
Dev Hücre Dermatozis
Feline lökemi virusunun (FeLV) kedi onkogenleriyle rekombine olarak keratinositlerde neoplastik değişikliklere neden olduğu ve deri bozukluğuna yol açtığı sanılmaktadır.
Irk ve cinsiyet predispozisyonu yoktur. Bildirilen tüm olgularda kedilerin yaşı 6’dan küçüktür.
Klinik Semptomlar
n Diffuz allopesi ile birlikte kabuklanma vardır. Vücudun değişik bölgelerinde gözlenebilir. Kulak çevresi derisinde yaygındır (Resim 5-6, 5-7).
Ayırıcı Tanı n Dermatofitozis
n Neoplazi. Lenfoma, tymoma n Primer sabore
n Cheyletiella Tanı
n Fungal kültür ve deri kazıntısıyla diğer hastalıklar elimine edilir.
n Biyopsi. Tipik syncytial tip dev hücreler.
n Epidermis ve foliküllerde FeLV-pozitif immünohistokemistri.
Sağaltım
n Antibakteriyel veya antifungal sağaltıma cevap vermez.
n Prognoz kötüdür. Çoğu kedi ötenazi edilir.
Feline İmmünyetmezlik Virus
Feline immünyetmezlik virusu (FIV) sitosupresyon oluşturma yeteneğine sahip bir retrovirustur.
Klinik Semptomlar
n Klinik semptomlar FeLV enfeksiyonunda gözlenen semptomlara benzer (Resim 5-8). Sadece serolojik identifikasyonla ayırt edilebilir.
Ayırıcı Tanı
n Uygun sağaltıma cevap vermeyen bakteriyel, fungal, viral veya ektoparaziter hastalıklar Tanı
n FIV için serolojik test.
Sağaltım
n Şirurjikal eksizyondan genellikle sonuç alınmaktadır.
n Sağaltım genellikle geçici ve semptomatiktir.
n Sağaltıma cevabın değerlendirilmesinde uygun kültür ve duyarlılık testleri temel alınmalıdır.
n Bakterisidal ve fungisidal sağaltım başarı şansını artırır.
n Bazı olgularda sağaltıma cevap alınır ve sağaltım durdurulur. Diğerleri uzun süreli sağaltıma ihtiyaç gösterir.
n Glikokortikosteroidlerle immünsupresyondan sakınılmalıdır.
Feline Pox Virus
Feline pox virus Orthopoxvirus takımının bir üyesidir. Küçük yabani rodentlerin hastalığın
rezervuarı olduğu düşünülmektedir. Kediler ısırık yaralarıyla enfekte olur. Bilinen cinsiyet, ırk veya yaş predispozisyonu yoktur. Bununla beraber çoğu olgular sonbaharda gözlenmektedir. Zoonozdur.
Klinik Semptomlar
n Başlangıç lezyonu genellikle baş (Resim 5-9) veya ön ayaklardaki enfekte ısırık yaralarıdır. Lokal virus üremesinden sonra gelişen viremi multiple sekunder lezyonların oluşmasına yol açar.
Sekunder lezyonlar, hassas lezyonlara yol açan krut, ülserleşmiş papül ve nodüller olarak ortaya çıkar (Resim 5-10). Görünümü non-allerjik miliar dermatitise ben-zer. Değişken olmakla beraber pruritis yaygındır. Kedide immünsupresyon olmadıkça sistemik semptomlar ender gözlenir.
Ayırıcı Tanı n Dermatofitozis
n Eozinofilik granuloma kompleksi n Allerjik miliar dermatitis
n Neoplazi (lenfoma, mast hücre tümörü) Tanı
n Klinik semptomlar ve anamnez.
n Virus için yara kabuğunun elektron mikroskopisi.
n Doku ve kabuklardan virus izolasyonu.
n Biyopsi. Karakteristik intrastoplazmik inklüzyonlar gözlenebilir.
n Seroloji.
Sağaltım
n Komplike olmayan olgularda lezyonlar 3-4 hafta içinde yavaşça iyileşir.
n Sekunder enfeksiyonlar gelişirse, kültür ve duyarlılık testi sonucuna göre antibiyotik uygulaması gerekir.
n Cephalexin, clindamycin veya clavamox ampirik olarak verilebilir.
n Pruritis olursa, antihistaminiklerle semptomatik sağaltım uygulanabilir. Bu amaçla
clorpheniramine (4 mg, günde 2-3 kez, bir ay süreyle), promethazine (12.5 mg, günde 2 kez, bir ay süreyle) kullanılabilir.
n Self-travmatizasyonu önlemek için Elizabet yakalığı kullanılabilir.
n Glikokortikosteroidler kontraendikedir.
n İmmünosupresiv veya sistemik olarak iyi olmayan kedilerde destekleyici sağaltım da gereklidir.
n Şiddetli olgularda ötenazi gereklidir.
Feline Enfeksiyöz Peritonitis
Coronavirus’ların neden olduğu multisistemik viral bir hastalıktır. Sistemik enfeksiyon effuziv (vücut boşluklarında eksudat bulunur) ve/veya non-effuziv (değişik bölgelerde pyogranülomatöz lezyonlar)
formlarda olabilir.
Klinik Semptomlar
n Sistemik bir hastalıktır. Çoğunlukla abdominal organları etkileyerek abdominal gerginlik, oküler ve nörolojik semptomlara neden olur. Genellikle ataksiyle birliktedir. Ülserativ lezyonlar daha çok baş ve boyun derisinde gelişir.
Tanı
n Klinik semptomlar.
n Pozitif FIP titresiyle birlikte serum kimyası, hematoloji ve effuzyon analizleri.
Sağaltım
n Semptomatik ve destekleyici sağaltım.
Feline Rinotrakeitis
Feline herpes virus 1’in neden olduğu çok yaygın bir hastalıktır. Enfeksiyon intranazal, oral veya konjonktival olarak bulaşır. Özellikle genç ve immünsupresiv kedilerde, özellikle üst solunum sistemi semptomları gözlenir.
Klinik Semptomlar Sistemik semptomlar
n Konjonktivitisle birlikte oküler ve nazal akıntı (Resim 5-11), hipersalivasyona yol açan oral ülserasyonlar, şiddetli olgularda dispne ve öksürük vardır.
n Kutanöz semptomlar. Yaygın değildir. Vücudun her yerinde, özellikle ayak tabanlarında süperfasiyal ülserler gelişebilir. Stres veya travma ile ülserler siddetlenebilir. Perioküler allopesi vardır.
Ayırıcı Tanı
Sistemik semptomlar.
n Diğer üst solunum sistemi hastalıkları Kutanöz semptomlar
n Vaskülitis
n İlaç erupsiyonları n Erythema multiforme n Neoplazi (lenfoma) Tanı
n Aşısız kedilerde klinik semptomlar.
n Orafarengeal veya deri svapları.
n Biyopsi. Histopatoloji ile bazofilik intranüklear inkluzyonlar gözlenebilir.
Keratinositler içinde virusun belirlenmesi için elektron mikroskopi.
Sağaltım
n Oküler semptomlar için topikal antiviral göz preparatları.
n Sekunder bakteriyel gelişmeler için geniş spektrumlu antibiyotik sağaltımı.
n İyileşmeyen kedilerde sistemik sağaltım.
n Glikokortikosteroidler kontraendikedir.
Feline Calicivirus
Calicivirusun neden olduğu yaygın viral bir hastalıktır. Enfeksiyon intranazal, oral veya konjonktival olarak bulaşır. Üst solunum sistemi
ve oral boşluk semptomları en yaygın olarak gözlenir.
Klinik Semptomlar
n Oral lezyonlar çok yaygındır (Resim 5-12). Bunlar ruptura uğrayarak ülserler oluşturan veziküller olarak başlar (Resim 5-13). Ayaklar ve perineumda kutanöz ülserasyonlar da oluşabilmektedir.
Oküler, nasal, konjonktival ve pulmoner semptomlar feline rinotrakeitis semptom-larından daha hafiftir.
Ayırıcı Tanı
Oral ülserasyonun diğer nedenleri n Pemphigus vulgaris
n Bakteriyel stomatitis n İlaç erupsiyonu
n Sistemik lupus eritematozis Tanı
n Aşısız kedilerde, özellikle oral ülserasyonun predominant olduğu klinik semptomlar.
n Orafarengeal veya deri svapları.
Sağaltım
n Oküler semptomlar için topikal antiviral göz preparatları.
n Sekunder bakteriyel gelişmeler için geniş spektrumlu antibiyotik sağaltımı.
n İyileşmeyen kedilerde sistemik sağaltım.
n Glikokortikosteroidler kontraendikedir.
Riketsiyal Hastalıklar
Kanin rocky mountain spotted fever ve haemobartonellosis (feline enfeksiyöz anemi) köpek ve kedilerde gözlenen riketsiyal dermatozlardır.
Kanin Rocky Mountain Spotted Fever
Rickettsia rickettsia’nın neden olduğu nekrotize vaskülitistir. Kenelerle bulaşmaktadır. Günümüze kadar sadece Amerika Birleşik Devletlerinde gözlenmiştir. Köpeklerin zoonoz bir hastalığıdır.
Klinik Semptomlar
n Sistemik semptomlar olarak ateş, anoreksi, laterji ve nörolojik semptomlar gözlenir.
n Kutanöz semptomlar olarak eritem, peteşi, ödem, mukoz membranlar ve ekstremitelerde ülserasyon ve nekrozis vardır.
Ayırıcı Tanı
n Vaskülitisin diğer nedenleri n İlaç erupsiyonu
Tanı
n Klinik semptomlar.
n Seroloji.
n Biyopsi. Histolojik değişiklikler. Rickettsia rickettsia antijeni için direkt immünofloresans testi.
Sağaltım
n 1-2 hafta süreyle antibiyotikler (tetracycline; 22 mg/kg, günde 4 kez, chloramphenicol; 20 mg/kg, günde 4 kez).
n Destekleyici sağaltım.
Haemobartonellosis (Feline Enfeksiyöz Anemi)
Eritrositik bir parazit olan Haemobartonella felis’in neden olduğu akut veya kronik bir hastalıktır.
Klinik Semptomlar
n Sistemik semptomlar olarak anemiye bağlı olarak laterji ve kilo kaybı gözlenir.
n Kutanöz semptomlar olarak hiperestezi ve allopesia areata oluşmaktadır.
Tanı
n Klinik semptomlar.
n Hematoloji. Makrositik hemolitik anemi.
n Kan frotisinde etkenin belirlenmesi.
Sağaltım
n Anemi için şiddetine bağlı olarak destekleyici sağaltım.
n Antibiyotik tedavisi (oxytetracycline; 20 mg/kg, günde 3 kez, minimum 14 gün).
Protozoal Hastalıklar
Caryosporosis (köpek), neosporosis (köpek), sarcocystosis (köpek), babesiosis (köpek), toksoplasmosis (kedi) ve leishmaniasis köpek ve kedilerde gözlenen protozoal dermatozlardır.
Köpeklerde Caryosporosis
Caryospora takımından olan koksidia’nın neden olduğu noduler deri lezyonları ile karakterize ender görülen bir hastalıktır. Etkenin hayat siklusu komplekstir. Rodentler, reptiller ve raptorları
ilgilendirir. Enfekte konakçıların yenilmesiyle bulaşır.
Klinik Semptomlar
n Sistemik semptom olarak diyare gözlenir.
n Kutanöz semptomlar gövdede nodüller ve plaklarla karakterizedir.
Tanı
n Klinik semptomlar.
n Biyopsi. Kesitlerde protozoa gözlenir. Pozitif identifikasyon için immü-nohistokemistri.
Sağaltım
n Potansiye edilmiş sülfonamidler, clindamycin.
Köpeklerde Neosporosis
Neospora caninum’un neden olduğu ülseratif deri hastalığıdır. Özellikle genç köpeklerde gözlenir.
Enfeksiyonun transplasental olarak geçtiği zannedilmektedir.
Klinik Semptomlar
n Sistemik semptom olarak nörolojik ve musküler disfonksiyona bağlı özellikle arka bacaklarda paralizis gelişir.
n Kutanöz semptomlar olarak perineum, göz kapakları, boyun ve toraksda pruritik ülseratif lezyonlar vardır.
Tanı
n Klinik semptomlar.
n Biyopsi. Kesitlerde protozoa gözlenir. Pozitif identifikasyon için immünohistokemistri.
Sağaltım
n Potansiye edilmiş sülfonamidler; sulphadiazine/trimethoprim, clinda-mycin.
Köpeklerde Sarcocystosis
Sarcocystis canis’in neden olduğu vaskülitisle karakterize bir hastalıktır. Enfeksiyon kistli dokuların yenilmesiyle oluşur.
Klinik Semptomlar
n Genellikle nonpatojendir. Kutanöz semptomlar olarak multifokal apse-ler oluşur.
Tanı
n Klinik semptomlar.
n Biyopsi. Kesitlerde protozoa gözlenir.
Sağaltım
n Potansiye edilmiş sülfonamidler.
Köpeklerde Babesiozis
Babesiozis Ixodes türü kenelerle inoküle edilen, eritrositik parazit Babesia canis’in neden olduğu bir hastalıktır. Etken tüm dünyada yaygın olarak bulunur. Hastalığa kenelerin beslenme dönemi olan ilkbahar ve sonbahar aylarında daha sık rastlanır. Parazitler intraselüler ve ekstraselüler hemoliz, trombositopeni ve disseminant intravasküler koagülopatiye neden olur.
Klinik Semptomlar
n Sistemik semptomlar olarak ateş, anemi, ikter, gastrointestinal, renal, respiratuvar ve nöromusküler semptomlar gözlenir.
n Kutanöz semptomlar olarak ödem, peteşi, kulak ve ekstremite uçlarında nekroz vardır.
Tanı
n Klinik semptomlar. Kene infestasyonuna maruz kalma.
n Periferal kan frotilerinde parazitler gözlenir.
Sağaltım
n Semptomatik sağaltım.
n Antiparaziter sağaltım. Phenamidine (15 mg/kg, SC), imidocarb (3 mg/kg, IM).
Kedilerde Toksoplazmozis
Toxoplasma gondii’nin neden olduğu multisistemik bir hastalıktır.
Klinik Semptomlar
n Sistemik semptomlar oldukça değişkendir ve her organı etkileyebilir. Akut hastalıkta ateş, hepatitis ve pnömoni, kronikde anemi, iritis ve ensefalitis gözlenir.
n Kutanöz semptomlar olarak bacaklarda nodüler lezyonlar gelişir.
Tanı
n Klinik semptomlar.
n Biyopsi. Nekrotize dermatitis ve vaskülitis. Boyanmış doku kesitlerinde organizmalar gözlenir.
Sağaltım
n Trimethoprim/sulphonamide (15 mg/kg, günde 2 kez, 10-14 gün süreyle).
Leishmaniasis
Leishmania spp. tarafından oluşturulan dermatitistir. Akdeniz ülkeleri, Orta Amerika, Afrika ve Orta Doğu’da gözlenmektedir. Kedilerde çok enderdir. Zoonozdur. Hastalık özellikle Phlebotomus türü kenelerle bulaştırılır. Akdeniz ülkelerinde L. donovani en önemli etkendir. İnkübas-yon süresi haftalar-yıllar sürmektedir.
Klinik Semptomlar
n Kutanöz semptomlar sistemik semptomlar olan köpeklerin %90’ında gözlenir. Köpeklerde özellikle ekstremiteler ve başta (Resim 5-14); eksfoliatif dermatitis ve nasodigital hiperkeratozis, özellikle basınç noktaları, mukokutanöz birleşme bölgeleri, ayak tabanları ve kulak uçlarında ülseratif dermatitis, ventral abdomende steril pustular dermatitis (Resim 5-15) ve deride nodüller gelişir. Kedilerde; dudaklar, burun, göz kapakları ve kulak uçlarında nodüller veya kabuklu ülserler gözlenir.
n Sistemik semptomlar olarak kilo kaybı, ateş, hepatoşlenomegali ve topallık gözlenir.
Ayırıcı Tanı
n Leishmaniasis’in klinik semptomları geniş bir dağılım gösterdiğinden diğer bütün hastalıklara benzemektedir
Tanı
n Klinik semptomlar.
n Seroloji. Anti- Leishmania antikorları.
n Kemik iliği veya lenf yumrularından hazırlanan smearlarda amasti-gotlar.
n Biyopsi. Olguların ortalama %50’sinde organizma belirlenir. Pozitif identifikasyon için immünohistokemistri kullanılabilir.
Sağaltım
n Prognoz kötüdür. Yaygın olarak nüksler gözlenir. Bu nedenle ötenazi düşünülmelidir. Kedilerde sağaltımdan sonuç alınamamıştır. Köpeklerde meglumine antimonate (100 mg/kg/gün, IV, SC, 3-4 hafta süreyle), sodium stibogluconate (30-50 mg/kg/gün, IV, SC, 3-4 hafta süreyle)
ve pantamidine (4 mg/kg, gün aşırı, IM, 15 gün süreyle) kullanılır.
Kaynaklar
Angarano, D.W. (1995) Erosive and ulcerative skin disease., The Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice. 25: 4, 871-885.
Beale, K.M. (1995) Nodules and Draining tracth., The Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice. 25: 4, 887-900.
Hargis A., Ginn P.,Mansell J., Garber R.L. (1999), Ulcerative facial and nasal dermatitis and stomatitis in cats associated with feline herpesvirus 1, Vet. Dermatology, 10, 267-274
Hargis, A.M. and Ginn, P.E. (1999) Feline Herpesvirus. 1- Associated facial and nasal dermatitis and stomatitis in domestic cats., The Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice.
29: 6, 1281-1290.
Koutinas, A.F., Saridomichelakis, M.N.,
Mylonakis, M.E., Leontides, L., Polizopoulou, Z., Billinis, C., Argyriadis, D., Diakou, N. and Papadopoulos, O. (2001) A randomised, blinded, placebo-controlled clinical trial with allopurinol in canine leishmaniosis., Veterinary Parasitology. 98, 247-261.
Kummel, B.A. (1990) Color Atlas of Small Animal Dermatology. The C.V. Mosby Companyç St.
Louis.
Merchant, S.R. and Taboada, J. (1995) Systemic diseases with cutaneous manifestations., The Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice. 25: 4, 945-959.
Moriello, K.A., Mason, I.S. (1995) Handbook of Small Animal Dermatology. Elsevier Science Ltd.
Oxford.
Paterson, S. (1998) Skin Diseases of the Dog. Blackwell Science Ltd. Oxford.
Paterson, S. (2000) Skin Diseases of the Cat. Blackwell Science Ltd. Oxford.
Scott, D.W., Miller, W.H., Griffin, C.E. (1995) Muller-Kirk’s Small Animal Dermatology. 5 th Edition. W.B. Saunders Company. Philadelphia.
Tarantino, C., Rossi, G., Kramer, L.H., Perrucci, S., Cringoli, G. and Macchioni, G. (2001) Leishmania infantum and Neospora caninum simultaneous skin infection in a young dog in Italy., Veterinary Parasitology. 102, 77-83.
