ANTİDEPRESANlar ANTİDEPRESANlar

ANTİDEPRESANlar ANTİDEPRESANlar

Nuray ARI Nuray ARI

Antidepresanlar anksiyete Antidepresanlar anksiyete

(kaygılanım)bozukluklarında da (kaygılanım)bozukluklarında da

yaygın kullanılır

yaygın kullanılır

Tedavi süresi önemli Tedavi süresi önemli

https://ifightdepression.com/tr/healthcare-professionals/pharmacist s/pharmacotherapy-for-depression

https://www.psychologywizard.net/biological-explanatio n-ao1-ao21.html

https://www.semanticscholar.org/paper/Prevalence-of-antidepressants-a

nd-biosimilars-in-Machnik-Sigmund/464149bff3611bcec036b13983d8df6d6d7 87418

Machnik M et al DOI:10.1002/dta.49.

https://www.researchgate.net/publication/23553308_The_pharmacologi cal_treatment_of_depression_in_adults_with_epilepsy/figures?lo=1

https://doctorlib.info/pharmacology/pharmacology-examination-boa rd-review/30.html

https://tr.pinterest.com/pin/400890804302982044/

https://epomedicine.com/medical-students/antidepressants-made -easy/

Antidepresanlar ve BDNF (beyin kaynaklı Antidepresanlar ve BDNF (beyin kaynaklı

nörotrofik faktör) nörotrofik faktör)

https://kellypersonaltraining.com/blog-overview/2017/11/28/the-right-exerci se-for-brain-health

https://www.cmaj.ca/content/180/3/305.figures-only?related-u rls=yes&legid=cmaj;180/3/305

https://slideplayer.biz.tr/slide/2807881/

MAOI MAOI



Yaygın kullanılımları yok. Özellikle öteki Yaygın kullanılımları yok. Özellikle öteki

ilaçlara yanıt vermeyen ve şiddetli anksiyetesi ilaçlara yanıt vermeyen ve şiddetli anksiyetesi

ile fobisi olan hastalarda etkin oldukları ile fobisi olan hastalarda etkin oldukları

gösterilmiş gösterilmiş



Düşük psikomotor aktivitesi olanlarda tercih Düşük psikomotor aktivitesi olanlarda tercih edilebilirler (

edilebilirler (

) )



Fobilere karşı da tercih edilebilirler Fobilere karşı da tercih edilebilirler



Etkileri geç başlar ( Etkileri geç başlar (

) )

Başka bir antidepresan ile tedaviye başlamak

için en az 2 hafta beklenmeli (MAO

inhibisyonundan dolayı)

MAOI/Advers etkiler MAOI/Advers etkiler



Bulanık görme, konstipasyon, ağız Bulanık görme, konstipasyon, ağız kuruluğu, uykusuzluk, kilo alma

kuruluğu, uykusuzluk, kilo alma



Bazen ağır ve beklenmedik olabilir Bazen ağır ve beklenmedik olabilir

(yaygın kullanımlarını kısıtlar) (yaygın kullanımlarını kısıtlar)



Non spesifik inhibitörler: Non spesifik inhibitörler: Tiramin Tiramin ile ile

((tiramin içeren besinler ile: bira, şarap, peynir vbtiramin içeren besinler ile: bira, şarap, peynir vb))

etkileşme:

etkileşme:

taşikardi, aritmi, inme).

Hastalar uyarılmalı Hastalar uyarılmalı



SSRI ile birlikte kullanılmamalı SSRI ile birlikte kullanılmamalı

“ “ S S

ateş, hiperrefleksi, titreme, mental bozukluk, konvülziyon, k.v. kollaps, öldürücü olabilir) konvülziyon, k.v. kollaps, öldürücü olabilir)

Neuroscience Education Institute, Nov2016,

https://www.neiglobal.com/Members/MonthInPsychopharmPost/ta bid/509/topic/80/Default.aspx

Trisiklik Trisiklik

antidepresanlar(TCAlar) antidepresanlar(TCAlar)

 NA ve 5-HT geri alımını inhibe ederlerNA ve 5-HT geri alımını inhibe ederler

 Musk, His, 5-HT ve Musk, His, 5-HT ve αα- adr.jik reseptörleri de bloke - adr.jik reseptörleri de bloke ederler (

ederler (yan etkiler açısından önemliyan etkiler açısından önemli))

 Anksiyete, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ve panik Anksiyete, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ve panik bozukluk da da etkililer

bozukluk da da etkililer

 İmipramin çocuklarda İmipramin çocuklarda “enurezis noktürna”“enurezis noktürna”

vakalarında da kullanılır (

vakalarında da kullanılır (mesane sfinkterini kastırıcı mesane sfinkterini kastırıcı etkiden dolayı

etkiden dolayı

) )



İmipramin ve amitriptilin İmipramin ve amitriptilin ÖN-İLAÇ ÖN-İLAÇ : :

İmipramin Desipramin İmipramin Desipramin

Amitriptilin Nortriptilin Amitriptilin Nortriptilin

TCA’lar TCA’lar

https://www.neiglobal.com/Members/MonthInPsychopharmPost/tabid/509/

topic/80/Default.aspx

TCA/Advers Etkiler TCA/Advers Etkiler

 Antimuskarinik EtkilerAntimuskarinik Etkiler : : Bulanık görme, ağız Bulanık görme, ağız kuruluğu, idrar retansiyonu, konstipasyon, kuruluğu, idrar retansiyonu, konstipasyon, glokom ve epilepside şiddetlenme glokom ve epilepside şiddetlenme ((konvülziyon eşiği düşerkonvülziyon eşiği düşer), kognitif bozukluk), kognitif bozukluk

 Kardiyovasküler SistemKardiyovasküler Sistem: : Taşikardi Taşikardi (NA den (NA den dolayı),

dolayı), ortostatik hipotansiyon ortostatik hipotansiyon ( ( αα- bloker - bloker etkinlik)

etkinlik)

 Libido azalması, impotensLibido azalması, impotens

 SedasyonSedasyon: : İlk haftalardaİlk haftalarda

 Zayıf fiziksel bağımlılıkZayıf fiziksel bağımlılık (yavaş bırakılmalı)(yavaş bırakılmalı)

 Yüksek dozlarda ciddi aritmilerYüksek dozlarda ciddi aritmiler

 Prokonvülzif Prokonvülzif ((epilepsili hastalar için önemliepilepsili hastalar için önemli)) Terapötik indeksleri dar

Terapötik indeksleri dar (intihar amacıyla (intihar amacıyla kullanılma potansiyelleri yüksek

kullanılma potansiyelleri yüksek)) İlaç Etkileşmeleri:

İlaç Etkileşmeleri: MAOI, SSRI, etanol ve diğer MAOI, SSRI, etanol ve diğer SSS depresanları

SSS depresanları

 SSRI ile TCA’ lar birlikte kullanılmamalı SSRI ile TCA’ lar birlikte kullanılmamalı

((mikrozomal enzim inhibisyonundan dolayı TCA’ ın plazma mikrozomal enzim inhibisyonundan dolayı TCA’ ın plazma düzeyi çok artar

düzeyi çok artar). Özellikle FLUOKSETİN ile...). Özellikle FLUOKSETİN ile...

TCA zehirlenmesiTCA zehirlenmesi: Kardiyak aritmiler, : Kardiyak aritmiler, Konvülziyonlar Konvülziyonlar

 Sigara içenlerde TCA’ ın inaktivasyonu hızlanmıştır Sigara içenlerde TCA’ ın inaktivasyonu hızlanmıştır

(enzim indüksiyonu) (enzim indüksiyonu)

 MAOI ile TCA’ lar birlikte kullanılmamalıMAOI ile TCA’ lar birlikte kullanılmamalı

 MAOI’ den TCA ilaca geçerken MAOI’ den TCA ilaca geçerken en az 2 hafta en az 2 hafta beklenmeli

beklenmeli

TCA/KONTRENDİKASYONLAR TCA/KONTRENDİKASYONLAR



Kalp hastalıkları Kalp hastalıkları



Glokom Glokom



İdrar retansiyonu, prostat hipertrofisi İdrar retansiyonu, prostat hipertrofisi



Karaciğer yetmezliği Karaciğer yetmezliği



Hipertansiyon Hipertansiyon



Epilepsi Epilepsi



Alkolizm Alkolizm

SSRIs SSRIs



Daha az yan etki, ve kardiyak yan Daha az yan etki, ve kardiyak yan etkileri de önemsiz derecede

etkileri de önemsiz derecede



Panik bozukluk, OKB ve sosyal fobide de Panik bozukluk, OKB ve sosyal fobide de etkinlikleri kanıtlandı....

etkinlikleri kanıtlandı....

ADVERSE ETKİLER ADVERSE ETKİLER



Libido azalması, ejakülasyon bozuklukları Libido azalması, ejakülasyon bozuklukları



Gençlerde ve çocuklarda intihar Gençlerde ve çocuklarda intihar eğiliminde artış!! (Tüm reuptake eğiliminde artış!! (Tüm reuptake

inhibitörleri için geçerli) inhibitörleri için geçerli)



Uyku bozuklukları Uyku bozuklukları



kilo kaybı/ kilo alımı, yüksek dozda kilo kaybı/ kilo alımı, yüksek dozda epileptik nöbet

epileptik nöbet

https://www.slideshare.net/bushramsd/antidepressants-49861276

https://www.slideshare.net/mohamedsedky39/selective-serotonin-reuptake- inhibitors-61337268

https://www.slideshare.net/mohameds edky39/selective-serotonin-reuptake -inhibitors-61337268

https://www.slideshare.net/mohamedsedky39/selective-serotonin-reuptake-i nhibitors-61337268

https://tr.pinterest.com/pin/735846026592865250/

https://www.consultant360.com/article/major-depression-treatment -primary-care

ATİPİK İLAÇLAR ATİPİK İLAÇLAR



İkinci-üçüncü kuşak antidepresanlar da İkinci-üçüncü kuşak antidepresanlar da denilen heterojen grup

denilen heterojen grup



TCA’ dan daha az yan etki oluştururlar TCA’ dan daha az yan etki oluştururlar



Daha az ilaç - etkileşim olasılığı Daha az ilaç - etkileşim olasılığı



Bazısı 5-HT2, Bazısı 5-HT2, α α -adrenerjik 2 -adrenerjik 2 reseptörleri de etkiler (

reseptörleri de etkiler ( DUAL ETKİLİ DUAL ETKİLİ İLAÇLAR

İLAÇLAR ) ( ) ( ortak bir etki mekanizmaları ortak bir etki mekanizmaları yok)

yok)



Yüksek dozları güvenli Yüksek dozları güvenli

https://www.slideshare.net/bushramsd/antidepressants-49861276, Khan BA

https://slideplayer.com/slide/6889806/ Hums S.

https://www.semanticscholar.org/paper/Depression-and-Hypersomnia%3A- A-Complex-Association.-Lopez-Barateau/2c19e84710d0e29d3a28dcf2e07136 e467459f23/figure/0

Published in Sleep medicine clinics 2017

Depression and Hypersomnia: A Complex Association. Lopez R,, Barateau L, Evangelista E, Dauvilliers Y.

https://go.gale.com/ps/anonymous?id=GALE%7CA165167711&sid=googl eScholar&v=2.1&it=r&linkaccess=fulltext&issn=15378276&p=AONE&sw

=w

KETAMİN: HIZLI ANTİDEPRESAN, FDA onayladı

https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnins.2019 .00138/full

Serafini G et al,   Curr Neuropharmacol, 12 (5): 444-461, 2014

KETAMİN - BDNF

http://tmedweb.tulane.edu/pharmwiki/doku.php/rx_of_depression

NASAL SPRAY: FDA Onayı:

MART 06, 2019 Esketamine : SPRAVATO. The drug will cost between $590 and $885 depending on the dosage.

To prevent abuse, patients must take the new drug in a doctor's office or medical facility and cannot take it home.

https://health.clevelandclinic.org/a-new-ketamine-nasal-spray-has-been-appr oved-for-depression-but-its-not-for-everyone/

https://www.slideshare.net/DrVishalKandhway/ketamine-51899914 Kandhway V.

Bipolar bozukluk

Bipolar bozukluk

tanım tanım

•Bipolar bozukluk, "maniden depresyona kadar uzanan ruh halindeki aşırı değişiklikler" olarak tanımlanır. (önceleri “manik depresif bozukluk”

adıyla bilinirdi).

• “İki uçlu duygulanım bozukluğu” veya “bipolar afektif bozukluk” olarak da adlandırılır.

• Riskli davranışlar nedeniyle ilişkilere ve kariyere zarar veren, tedavi edilmediği zaman intihara bile yol açan ciddi bir hastalıktır.

https://www.researchgate.net/publication/266869236_Course_of_illness_and _the_development_of_vascular_disease_in_individuals_with_bipolar_disorde r_Dissertation_The_University_of_Iowa/figures?lo=1

https://www.verywellmind.com/bipolar-disorder-symptoms-and-diagnosis- 379962

https://www.docgoldenberg.com/blog/managing-the-highs-and-lows-of-bipola r-disorder-and-relationships

https://slideplayer.biz.tr/slide/2764253/ Oral E.T

http://prepareformedicalexam s.blogspot.com/2016/11/treat ment-of-bipolar-disorder.htm l

https://www.uspharmacist.com/article/pharmacotherapy-for-bipolar-di sorder

LİTYUM KARBONAT LİTYUM KARBONAT

 Bipolar bozuklukta Bipolar bozuklukta en tercih edilen en tercih edilen ilaçilaç

 Duygu-durum stabilizanı Duygu-durum stabilizanı olarak da bilinirolarak da bilinir

 Etkisi 1-2 hf dan sonra ortaya çıkar Etkisi 1-2 hf dan sonra ortaya çıkar (hücrede (hücrede yavaş biriktiği için)

yavaş biriktiği için)

 Hasta fazla ajite ise ve şiddet eğilimi Hasta fazla ajite ise ve şiddet eğilimi gösteriyorsa başlangıç tedavisinde bir gösteriyorsa başlangıç tedavisinde bir

nöroleptik

nöroleptik veya BDZ veya BDZ ile birlikte verilirile birlikte verilir

 AntidepresanAntidepresan ilaçlarla birlikte kullanılabilir ilaçlarla birlikte kullanılabilir

 AntikonvülzanAntikonvülzan ilaçlarla birlikte kullanılabilir ilaçlarla birlikte kullanılabilir

 Terapötik indeksi dar ( Terapötik indeksi dar ( Terapötik konsTerapötik kons: 0.5-1.5 : 0.5-1.5 mmol/l) (

mmol/l) (plazma düzeyleri ölçülerek tedavi plazma düzeyleri ölçülerek tedavi yapılmalı)

yapılmalı)

Li / ADV ETKİLER Li / ADV ETKİLER

<1.5 mmol/l (t<1.5 mmol/l (tedavi dozları) edavi dozları)

 Anoreksi, g.int bozukluklar, susama, polidipsi, Anoreksi, g.int bozukluklar, susama, polidipsi, tükürük salgılanmasında azalma, poliüri, akne, tükürük salgılanmasında azalma, poliüri, akne, tremor, kilo alımı

tremor, kilo alımı

 TeratojenTeratojen

 Kronik kullanımda tiroid bozukluğu (Kronik kullanımda tiroid bozukluğu (hipotiroidizmhipotiroidizm))

 Kronik kullanımda nefrotoksisite (Kronik kullanımda nefrotoksisite (renal tübüler renal tübüler hasar

hasar))

1.5 mmol/l >1.5 mmol/l >

 Kas kasılmaları, somnolans, ataksi, konfüzyon, Kas kasılmaları, somnolans, ataksi, konfüzyon, dehidra-tasyon, dolaşım kolapsı, konvülziyon dehidra-tasyon, dolaşım kolapsı, konvülziyon 3-5 mmol/l3-5 mmol/l

 Koma ve ölümKoma ve ölüm

Li/ETKİLEŞMELER Li/ETKİLEŞMELER



Diüretikler Li’ un plazma Diüretikler Li’ un plazma düzeyi artar

düzeyi artar



NSAİİ Li’ un plazma NSAİİ Li’ un plazma düzeyi artar

düzeyi artar



Teofilin Li’ un plazma Teofilin Li’ un plazma düzeyi azalır

düzeyi azalır