Türk Kardiyol Dem

Türk Kardiyol Dem

Arş

2004; 32: 1

6-22

Glukoz Tolerans ^Bozukluğu Olan Hastalarda Aortun Elastik üzelliklerinin Konvansiyonel ve Renkli Doku

Doppler Ekokardiyografiyle Değ~rlendirilmesi

Y. Doç. Dr. Ramazan TOPSAKAL, Prof. Dr. Fahri BAYRAM*, Dr. Mustafa

ÇALlŞKAN,

Dr.

İbrahim

ÖZDOGRU, Doç. Dr.

Namık

Kemal ERYOL, Uz. Dr. Cumali GÖKÇE*, Dr. Mustafa GÜR, Prof. Dr. Ali ERGiN

Erciyes Üniversitesi

Tıp

Fakültesi Kardiyoloji Anabilim

Dalı, *Endokrino/oji ve Metabolizma Hasralıkları

Bilim

Dalı,

Ta/as-Kayseri

Özet

Arteryel sertlik

artışı

kardiyovasküler

hastalıklar

için bir risk fakrörüdür.

Çalışmamızlll anıacı

hipertansiyon ve koroner ar- ter

hastalığı olmayan, glukoz tolerans bowkluğu

(GTB) olan hastalarda aortun e/astik özelliklerini konvansiyonel ve renkli doku Doppler ekokardiyografiyle (RDDE)

değerlendirmek/ir.

Hipertansiyon ve koroner arter

hastalığı

olmayan, GTB' s i olan 47 olgu

(yaş

orralama /an 37±8)

çalışma

grubunu, GTB'si

olmayan 32 olgu (yaş ortalamaları

34±8) kontrol grubunu

oluşturdu.

Aortun elasrik özelliklerini

değerlendirmek

için M-mo- de ekokardiyografiyle

a01·tım sisto/ik

ve diyastolik iç

çapları,

RDDE'yle aort iisr duvar doku Doppler

hızlan (S, E, Am/sn),

ekokardiyografi k inceleme süresince

nabız sayısı

ve kan

basmcı ölçiildii. Aortik sertlik indeksi ve aortik esneklik formiilier/e (Aortik sertlik indeksi=ln(SKB!DKB )I(AoS-AoD )IAoD cm2dynes·', aortik esneklik=2x( AoS-AoD )INBxAoD) hesaplandı.

Aortik serrlik indeksi, aorrik esneklik, aorr üst duvar S

hızlan

(ml

sn) çalışma

grubunda kontrol gmbuna göre

anlamlı

olarak

farklıydı (sırasıyla

1.39±1.52'ye

karşı

0.54±0.32, p=0.002; 2.64±1.83'e

karşı

7.11±4.33, p<O.OOJ; 0

.057±0.022'ye karşı

0.069±0.027, p=0.029). Aortik serrlik indeksi aorr iist duvar S

hızı

(r=-30, p=0.007) ve E

lımyla

(r=-0.34, p=0.002) negarif

ilişki,

aortik esneklik ise aort

ii st duvar S hızıyla (r=34, ?=0.002) ve E hızı

(r=0.37, p=O.OOJ) ile pozitif

ilişki göstermektey-

di.

GTB'si olan

çalışma

grubunda aortik sertlik indeksi daha yüksek, aortik esneklik daha

düşüktür.

Renkli doku Doppler eko- kardiyografiyle ölçiilen aort üst duvar S

hızı

aortik sertlik

artışma

paralel olarak

azalmaktadır.

(Tiirk Kareliyol Dem

Arş

2004; 32: 16-22)

Anahtar kelime/er: Aortik "serrlik" ve "esneklik"

,

doku Doppler ekokardiyografi, glukoz tolerans

bozukluğu

Suınmary

Evaluation of Elastic Properties of Aorta in Patients

witlı

lmpaired Glucose Tolerance by Conventional and Color-Doppler Tissue

Echocardiograplıy

lncreased arrerial

stiffiıess

isa riskfactorfor cardiovascular disease. In our study we aimed to evaluate the elasric properri- es of the aorta with conventional and co/or Doppler tissue imaging (CDTI) in patients

witlı

impaired glucose tolerance (IGT) who had no hypertension or coronary artery disease. The study group consisted of 47 IGT patients having

witlıout

hypertension or coronar

y

arrery disease (mean age 37±8). and the control group of 32

healtlıy

subjects (mean age 34±8).

To evaluate rhe elastic properties of the aorta, diasrolic and systolic

dianıeters

of the aorta were m

easured

by M-mode

eclıo­

cardiography and tissue Doppler velocities o f the superior wall of aorta were measured by CDTI (S, E, A

nı!

sn) and

lıeart

rate and blood pressw·e were m

easured during echocardiograplıic

eva/uation. Aortic stiffness index and a01·tic distensibility were ca/culated using the formufas (a01·tic sriffness index=ln(SKBIDKB)I(AoS-AoD)!AoD cm

²

dynes

1,

aortic disrensibi- lity=2x(A

oS-AoD

)!NBxAoD ).

Yazışma adresi: Y. Doç. Dr. Ramazan Topsakal, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı Yılmaz ve Mehmet Öıtaşkın Kalp Hastanesi, 38039 Talas- Kayseri

e-posta: topsakal@erciyes.edu.tr Tel-Faks: (0352) 437 76 34 Cep Tel: (0533) 654 33 35, 0532 643 32 44

Alındığı tarih: 30 Temmuz, reviıyon kabulü: 16 Aralık 2003

R. Topsakat ve ark: Glukoz Tolerans Bozukluğu Olan Hasralarda Aortwı E/astik Ö:elliklcri

Aorıic sıiffness index, oortic disıensibility and

S

ve!ociıies (nı/sn) of superior aorıic wa/1 were significanı!y different tlıe in study group compared wiıh ı he conıro/s. (1.39± 1.52 vs 0.54±32, p=0.002, 2.64±1.83 vs 7.11±4.33, p<O.OO/, 0.057±0.022 vs 0.069±0.027, p=0.029, respecıively). Aorıic sıifjiıess index was negaıively corre/aıed wiıh superior aorıic wa/1

S

velocity (r=-30, p=0.007) and with E velocity (r=-0.34, p=0.002). Aortic distensibility was positively correlated witlı superior aortic wa/1

S

velocity (r=0.34, p=0.002) and witlı E velocity (r =0.37, p=O.OOJ ).

Conclusion: In patients with !CT, aortic stiffness index was lıigher and a01·tic distensibility lower than in normal controls. S velocity of superior wa/1 of tlıe aorta nıeasured by

C

DT/ decreased as oortic sıijfness increased. (Tiirk Kardiyol Dem Arş 2004; 32: 16-22)

Key words: Aortic stiffiıess and distensibility, impaired glucose tolerance, tissue Doppler echocardiography

Glukoz to lerans

bozukluğu

(GTB) kardiyovas- küler

hastalık

riskini

artırmaktadır <1

> . Gluko z to leran s

bozukluğunun

kardi yovasküler

hastalık

riskini

nasıl artırdığı

kon usunda

çelişkili

bilgi- ler mevcuttur. Arteryel sertlik

artışı

sistolik kan

basıncı

ve sol ventrikü l kitlesini

artırarak,

di- yasto lik koroner perfü zyonunu

azaltır,

so nuçta kardiyovask üler

hastalık

riskinin

artmasına

ne- den olur (2-

⁴

l. Aortik

sertleşme yaşlanma, csı

ate- roskleroz,(6, IS) di yab etes mellitus

(7)

hipertansi- yon

(8)

g ibi birçok faktörden e tkilenir. Aortik

sertleşmenin

g österges i olan sertlik indeksi ve esnek lik

değişiklikleri aoı·tadan yapılan

M -mo - de eko kardi yog rafi ö lç ümleriyle

dolaylı

o larak fo rmü lle

hesaplanmaktadır (9,ıoı.

Ekokardiyog - rafi tekni k lerindeki

gelişmelerle

doku harek et- lerini d irekt o larak

değerlendirilebilmektedir.

Ren kli doku Doppler ekok ardiyog rafiy le

ınİyo­

kard hareketinin

oluşturduğu düşük hızlı

y ük- se k gen likli Do ppler s inyalle ri kaydedil ebil-

ınekte,

k ayd ed ilen renkl i görüntüle r üzerind en ortalama doku Do ppler

hızları

ö lçül ebilmek te- dir

cı

I,I2l. Ventrikü l sis to lü ve diayasto lü

sıra­

sında

proks im al ao rtada sis to lik ve diyastolik çap

değişikliğine

neden olan aort duva r hareketi

oluşur.

G lukoz to leran s

bozukluğu

o lan hetero- je n has ta

gruplarında

arte ryel

sertliğin artığı gösterilmiştir

(I3l.

Çalışmamızın amacı

GTB'nin aortun elastik öze llik leri üzerine etki sini, hiper- tans iyonu ve koro ner arter

hastalığı

olmay an homoj en bir hasta grubunda

araştırmak,

yeni b ir tekni k o lan RDDE 'y le aort d uvar hareketlerini

değerlendirerek dalaylı

ola rak formüll e hesap- lanan aortik sertlik indeks i ve

esnekliğiyle iliş­

kisini o rtaya

koymaktır.

YÖNTEMLER

Endokrinoloji

kliniğinde

glukoz tolerans testi (GTI)

yapılan,

hip er tansiyon, koroner arte r

hastalığı, kalp

kapak

hastalığı,

kardiyom iyopati, konjenital kalp

hastalığı

olmayan, sinüs ritmincieki hastalar

çalışma­

ya

alındı.

Glukoz tolerans testi 12

saat açlık sonrası

75 gr gl ukoz içiril dikten O, 30, 60, 90, 120. dakika-

larda

kan

şekeri

ö lç ülerek GTB

değerlendirildi (14l.

Korone

r arter hastalığını dışlamak

için, hastalar ko- roner a rte r

hastalığı

risk faktö rle ri ve

yakınmaları

açısından sorgulanıp, yakınması

ve risk faktörü olan

hastala ra e for testi

yapıldı.

Efor testi pozitif olanlar

çalışma dışı bırakıldı. Çalışmaya alınma

kr iterlerine uygun, GTB'si olan 47 o

lgu (yaş ortalamaları

37±8;

14 erkek, 33

kadın), çalışma grubunu, GTB'si olma-

yan 32 olgu

(yaş ortalamaları

34±8; 1 8

e

rkek, 14 ka-

dın)

kontrol grub

unu oluşturdu.

Ekokardiyografik inceleme

sırasında nabız sayıları ve ka

n

basınçları

dijital

sfigmoınanoınetreyle ölçü

ldü.

Ekokardiyografik inceleme: Glukoz tolerans testi

sonuçlarından

habe

rsiz iki kardiyolog tarafından

W ingmed system-V ekokardiyogr afi

cihazıyla

2.5 MHZ prob

kullanılarak

e kokardiyografik inceleme-

ler yapıldı.

Sol ventrikül sistolik ve d iyas tolik çapla-

rı,

eje ksiyon

fraksiyonları ö

lçüldü. Parasternal uzun aks

ekokardiyograında

aort

kapağının 3 cm üzerinde,

M-ınode

ekokardiyografiyle üst

duvarı

n alt

kenarıyla

alt

duvarın

üst kenan

arasında

aortun

sisıolik ve

di- yastolik iç çaplan ölçüldü.

Aortun sistolik (AoS) ça-

pı

aort

kapağı

tam

açıkken, aortun diyastolik (AoD)

çapı

e

le

ktroka rdiyograf ide QRS'in tepe

noktasına

uyan nok tada ölçül dü

(Şekil

1 ). Renkli doku Dopp- le r ekokard iyografiyle aort üst

duvarında ölçülen do-

ku Dop pler

hızlarının

tek rarlanabilir, gözlemc i içi

ve

gözleınciler arası

fark göstermeyen bir yöntem oldu-

ğunu

da ha önce

gösterdiğimiz

bir

yöntemle,cısı

M-

ınode

ölçümlerinin

yapıldığı

noktadan imleç aortun üst

duvarı

üzerine konularak, duvar

hızları (S, E, A

hızları

m/sn),

iınleç Ia

te ra

l mitral annulusa konularak

annu

lusa ait hızlar (annulus S, annul

us E, annulusA

Türk Kardiyol Dem Arş 2004:32: 16-22

Şekil 1. M-mode transtorasik ekokardiyografiyle aort sistolik (AoS) ve aort diyastolik (AoD) çaplarının ölçümü

Şekil 2. Renkli doku Doppler ekokardiyografiyle aort üst

duvarında ölçülen S, E, A hızları

hızları)

ölçüldü. Tüm ölçümler

ardışık

5 kardiyak siklusta

yapılarak ortalanıaları alındı (Şekil

2). Aort sistolik ve diyastolik indeks le ri

(AoS-İ, AoD-İ)

her

hastanın

vücut yüzey

alanına

bölünerek

hesaplandı.

Aort

esnekliği

ve aortik sertlik

aşağıdaki

fo rmüllerle

hesaplandı (9.ıo.ı6).

Aortik esneklik=2x(AoS-AoD)/NBxAoD

Aortik sertlik indeksi= ln(SKB/DKB)/(AoS-AoD)

1

AoD (NB:11abt: hasmct, SKB:sistolik ka11 bastiiCI, DKB: diyas- tolik ka11 hasutct).

İstatistiksel

analiz: "SPSS 1 0.0" paket

programı kullanılarak

ölç ümler

arasındaki farklılık

student T ve "Gene ral Linear Model-General Factorial',

ilişki­

ler Spearmen correlation ve lineer reg resyon analiz- leri ile test edildi. Düzeltmelerde kovaryat olarak

yaş,

cins, sigara

alışkanlığı,

total kolesterol düzeyi, HDL-kole sterol, LDL-kolesterol düzeyi ve so l vent- rikül eje ksiyon fraks iyonu

kullanıldı.

P<0.05 istatis- tiksel olarak

anlamlı

kabul edildi.

BULGULAR

Çalışma

ve kontrol grubunun demografik ve klinik özellik le ri Tablo 1 'de gösteri ldi.

Çalışma

gr ubunda

kadın

olg u

sayısı

dah a

fazlaydı

(p=O.O 17).

Çalışma

ve kontrol g rubunun aort diyastolik

çapları anlamlı

olarak

farklıydı

(p=0.002). Aort sistolik

çapı

ve

nabız basıncı

kontrol grubunda hafif yüksek , ancak arada ki

farklılık anlamlı değildi. Çalışma

ve kontrol grubun da aortik sert lik indeks i ( 1.39±1.52'ye

karşı

0.54±0.32, p=0.002), aort ik e sneklik (2 .64±1.83'e

karşı

7.11±4.33 c m

²

dynes·

¹,

p<=O.OOl) , aort üst duvar S

hızı

(0.057±0.022'ye

karşı

0.069±0.027 m/ sn , p=0.029)

anlamlı

olarak

farklı

bu lundu. Kovar- yatlara göre düzeltilerek

yapılan

a na lizde, bu

farklılık

devam etti (P=0.006, P<O.OOl , P=0.03) (Tablo 2). Aortik sertlik indeksi, RDDE ölçüm- leri içinde aort üst duvar S

hızı

(r=-0. 3 0, p=0.007) ve E

hızı

(r=-0.34, p=0.002) ile ne- gatif o larak

ilişkiliydi.

Aort

esnekliği

ise aort üst S

hızı

(r=0.34, p=0.002), aort üst duvar E

hızı

(r=0.37 , p=O.OO 1) ve annulus E

hızı

(r=0.29, p=O.Ol) ile poz itif olarak, a nnulus A

hızı

(r=-0.22, p=0.04) ile de negatif o la rak

iliş­

kiliydi (Tablo 3). Mitral latera l ann ulus ile aort

duvarından yapılan

RDDE ölçümle ri

arasında ilişki saptanmadı.

TARTIŞMA

Bulgularımıza

göre korone r arter

hastalığı,

hi- pertansiyon ve hiperkoles terolemi si o lmayan GTB'si olan hastalarda a rteryel sertlik artmakta esneklik

azalmaktadır. Aortanın

esnek

yapısının bozulduğunu

göste ren aortik sertlik

artışı,

e s-

nekliğin azalması

gene llikle koroner arter has-

talığı

ve koroner arter

hastalığı

risk faktörleriyle birliktedir (I S -2 0)_ Nitrogliserinl e

aoı"tik

sertli kte- ki d üzelmen in

değerlendirilmesiyle

koroner ar- ter

hastalığı yaygınlığının öngörülebileceği

gös-

terilmiştir (2ı).

Arteryel se rtlik ve esnekl ik

deği­

şimi, girişimci

yöntemle rle veya

basınç

çap

iliş­

kisine dayanan formüllerle

değerlendirilmekte-

R. Topsaka i ve ark: Glukoz Tolerans _Bozukluğu Olan Hastalarda Aortu11 E/astik Özellikleri

Tablo 1. Çalışma ve kontrol grubımun demografik ve klinik özellikleri

kat

artış

göstermekte, koroner arter

hastalığı

olanlarda ise GTB morbi-

dite ve martalitey i

artırmaktadır.

Etyoloji kesin olarak bilinmemekle birlikte GTB'nin koroner arter has-

talığı

riskini

artırmasında

insülin re-

zistansının

önemli bir etken olabile-

ceği,(25,26)

buna

karşın

Hoorn

çalış­ masında

tip 2 diyabeti olanlarda hi- perglisemi, hiperinsüli nemi ve kar- diyovasküler risk faktörlerinden ba-

ğımsız

olarak elastik ve müsküler arterle rde arteryel

sertliğin arttığı

GTB'si olan hastalarda ise sadece mü sk üler arterlerde sertl ik

artışı saptandı.

Hoorn

çalışmasından farklı

olarak bizim

çalışmamızda

GTB 'si olan hasta larda aortik sertli k

artışı saptamamız

a rteryel

sertliği değerlendirmede kullanılan

yönte- min,

çalışınaya alınan

hasta grup la-

rının farklı olmasıyla açıklanabilir (ı3).

Deneysel olarak pred iyabetik

Çalışına

Grubu

Çalışma

Grubu

(n=47) (n=32) p

Yaş (yıl)

37±8 34±8 >0.05

Cins Erkek (n ) 14 (%30) 18 (%56)

Kadın

(n) 33 (%70) 14 (%44)

Vücut y ü zey

alanı (ın2)

1.79±0.23 1.71 ±0.14 > 0.05

Sigar a

alışkanlığı

(%) 19 28 >0.05

T rigliserid ( mg/di) 129±88 106±43 >0.05 Total kolesterol (mg/di) 194±31 190±19 >0.05 L DL-kolesterol (mg/di) 133±34 1 32±21 >0.05 HDL-k olesterol

^(ıng/di)

34±10 36±9 >0.05 S istolik kan

basıncı (ının/l-Ig)

130±7 128±7 >0.05 Diyastolik kan

basıncı (nım/Hg)

76±6 73±8 >0.05

Nabız basıncı (mın/1-lg)

53±7 57±9 >0.05

Aort sistolik

çapı

(cm) 2.92±0.41 2.97±0.31 >0.05 Aort diyastolik

çapı

(cm) 2 .68±0.39 2.41±0.30 0.002 Aort sistolik indeksi

(cın/nı2)

1.64±0.02 1.74±0.02 >0.05 Aort d iyasto lik inde k si

^(cıııfm2)

1.51±0.02 1.41 ±0.02 >0.05

Ejcksiyon fraksiyonu (%) 71±8 69±7 >0.05

d ir (9,10,22.23)_ Koroner arter

hastalarında

dah a önce

yaptığımız çalışınada

aortun elastik özel- liklerinin RDDE'yle direkt olarak

değerlendiri­

lebileceğini

gösterdik (!5)_ Bu

çalışmamızda

GTB's i olan hastalarda aortun elastik özell ikle-

rat larda kollajen birikimine

bağlı

aortun elastik özellikleri bozulmakta,

yaşlan­

ınayla

birlikte sertl ik

artışı hızlanmaktadır

(27l.

Bizim

sonuçlarımızda

bu deneysel

çalışmanın sonuçlarıyla uyunıludur.

Risk faktö rleri olma- yan

çalışma

grubumuzda

saptadığımız

aortik sert lik

artışı

ve esne kl ik

azalmasının

GTB'si rini aor tun sis tolik, diyastolik

çapını

ölçerek

formüll e ve yeni bir yöntem olan RDDE'yle

değerlendirdik.

Yaşla

bi rli kte arterye l sertlik art- makta, se rtlikteki

artış

ortalama kan

basıncı

ve

diğer

risk faktörlerinden

bağımsız olmaktadır

C24l.

Çalışma

ve kontrol grubumuzun

yaşları

ara-

sında

fark olmamak la birlikte,

yaşı

kovaryat olarak

yaptığımız

analizde de

çalışına

grub unda aortik sertlik

artışı

ve esneklik

azalması

dev am

etınekteydi.

Koroner arter

hastalığı

riski GTB'si olanlarda

sağlıklı kişilere

göre iki

Tablo 2. Çalışma ve kontrol grubımwı aortik sert/ik, aortik esneklik ve renkli doku Doppler ekokardiyografi bulguları

Çalışma

Gr u bu

Çalışına

Grubu

(n=47) (n=32) p

Aortik sertlik indek si

ı.39±1.52

0.54±0.32 0.002

Aortik esneklik (cm2 dynes') 2.64±1 .83 7.11±4.33 <0.001

Aort üst duvar S

hızı

(m/sn ) 0 .057±0.022 0.069±0.027 0.029

Aort list duvar E

^hızı

(m/sn) 0.052±0.026 0.061 ±0.026 0 .12

Aort iist duvarA

^hızı

(m/sn) 0.063±0.028 0 .063±0.025 >0.05

Mitral lateral annulus S

hızı (nı/sn)

0.13±0. 1 5 0.13±0.1 4 >0.05

Mitral lateral annulus E

hızı (nı/sn)

0. 11±0.03 0. 1 5±0.03 <0.001

Mitrallateral annulusA

hızı (nı/sn)

0.13±0.14 0.1 1 ±0.10 >0.05

Tiirk Kardiyol Dem Arş 2004:32: 16-22

Tablo 3. Aortik sert/ik, aortik esneklik ve renkli doku Doppler ekokardiyografi öl- çümleri arasmdaki ilişkiler

Aortun elast ik özelli klerini RDDE'yle aort du var hare- ketlerini

değerlendirerek

in- celeme k, tekn ik

açıdan

o l- d uk ça ko lay ve prati k bir

yaklaşımdır.

A ncak aortun

d uvar hareketlerinden k ay-

dettiğimiz

Do ppler

hızları­

nın

aortu n d uvar h areketine mi

bağlı,

yoksa kalb in sisto l ve d iyas to lüne

bağlı oluşan

D oppler sinyaiJe ri mi o ldu-

ğu

sorusu

yanıtlanmalıdır.

Aortik serılik indeksi

R p

Aort list duvar S hızı (m/sn)

-0.30 0.007

Aort üst duvar E hızı (m/sn)

-0.34 0.002

Aort üst duvarA hızı (m/sn)

-0.06 0.56

Mitral lateral annulus S hızı (m/sn)

-0. 22 0.84

Mitral lateral annulus E hızı (nı/sn) -O.ı5

0.16

Mitral lateral annulusA hızı (m/sn)

0.17 O.

ll

o lan hastalarda koroner arter

hastalığı

riskini ar-

tıran

önemli bir fak tö r

olabileceği düşüncesin­

deyiz. Diyabetik hastalarda mikrovasküler has-

talık

nedeniy le arte r

duvarının

intima ve med -

yasının kalınlaşması,

(28) damar

esnekliğin

azal-

masına

ve

sertliğin artmasına

neden o lur C 18,20).

Hipe rtansiyon mek ani k etk isiyl e arter

duvarın­

daki ko llaj en ve elastin liflerinin özelliklerini

değiştirerek

arteryel

sertliği artırır

{10,23)_ A rter- yel sertlik

artışı

normo tansiflerde sol ventrikü l hipertrofisine ned en o lab ilir (29) . Sol ventrikül hipertrofisi kard iyovask üler o laylar için bir risk faktörüdür (30)_

Çalışma hastalarımızın

eko- kardiyografik in celeme lerinde sol ven trikül hi pertrofi bulg usu

saptaınadık.

Hipertansiyo n, koroner arter

hastalığı,

diyabet ve hi perko les- terolemisi olan olgulan

çalışmaya almadığımız

için

sonuçlarımız

üze rine bir etkisi

olamamıştır.

Yaş,

cinsiyet, sigara iç imi, to ta l kolesterol , LDL-kolesterol, HDL-ko lestero l ve so l ventri- kül ej eksiyon fraksiyo nunu kovaryat o larak

yaptığımız

ana liz so nucunda da

çalışına

g ru- b undaki aort sertli k indeksind eki artma esnek- likteki azalmayla

ilişkili

o larak aort üst duvar S

hızındaki

azalma devam e tmekteyd i. Aort üst

duvarından

ölçülen E

hızı

ile sertlik indeks i ara-

sında

negatif yönde bir

ilişki saptandı.

Aort d u-

varındaki esnekliğin

d o layh bir gösterges i o la- rak aort üst du var E

hızını değerlendirdiğimizde sertliğin artmasıyla

E

hızının azalması

beklenen bir so nuçtur.

Aorıik esneklik

R p

0.34 0.002 0.37 0.001 0.10 0.36 0.06 0.57 0.29 0.01 -0. 22 0.04

Aort üst

duvarından

elde e t-

tiğimiz hızların

mitral lateral ann ulus

hıziarına

göre daha

düşük olması

lateral annulus S

hızıy­

la aort üst du var S

hızı arasında

bir

ilişki

sapta-

mamamız

aort

duvarından ölçtüğümüz hızların

aort d uvar hareketinden

kaynaklandığını

göster- mektedir. Her

şeye rağmen

so l ventrikü l hare- ketle rinin bir etkisi varsa so l ventrik ül ej eksi- yon

fraksiyonlarına

gö re

yapılan

dü zeltmed e

farklılığın

ortadan

kalkması

beklenird i. Ancak sol ventrikül ejeksiyon fraksiyon unu kovaryat olarak

yaptığımız

an alizde de GTB'si o lan grup- ta aort üst

duvarından ölçtüğümüz

S

hızındaki

azalma devam e tmekted ir. Sadece üst d uvar ha- r eketl e rini

değerlendirmemizin

ne d e ni RDDE'yle tüm hastalard a aort üst duvar dok u Dop pler

hızlarını

elde

edebilmenıizdir.

E kojeni - tesi iy i o lmayan paraste rnal uzun aks penceresi iy i olmayan h astalarda alt duvar doku Doppler

hızlarını

tüm h astalarda net olarak e lde edeme-

diğimiz

için alt duvarda n elde

ettiğimiz

doku Doppler

bulgularını

an aliz etmed ik.

Aortik sertl ik

artışı

ve esneklik

azalmasının

göstergesi olarak, R DDE'y le el de

ettiğimiz bulguları

literatürde kabul göre n bir yöntem le de ince leyerek

aralarındaki ilişkiyi değerlen­

d ird ik.

Çalışma

g rubunda S

hızının azalması, sertliğin artışı

ve

esnekliğin azalmasıyla ilişkili

bul undu.

Çalışmanın sınırlamaları: Çalışma

ve ko ntro l

grubund a

aynı

yö ntemle kan

basıncını

ö lçme-

R. Topsakat ve ark: Glukoz Tolerans Bozukluğu Olan Hasralarda Aorrun Efasri k Özellikleri

miz her ne kadar sonu cu etkilemese de aortun elastik özelliklerini

değerlendirmek

için braki- yal arterden

ölçtüğümüz

kan

basıncı değerlerini kullanmamız çalışmamızın sınırlamaların­

dandır.

Sonuç olarak, hipertans iyon, diyabetes mellitus, koroner arter

hastalığı

ve hiperkolestero lemisi olmayan GTB'si olan hastalarda aortik se rtlik artmakta, esneklik

azalmaktadır.

RDDE'yle aor- tun elastik özellikleri aort duvar hareketlerinden direkt olarak

değerlendirilebilir.

KAYNAKLAR

1. De Vegt F, Dekker JM, Ruhe HG, et al: Hyperglycae- mia is associated with all-cause and cardiovascular morta- lity in the Hoorn population: the Hoorn Study. Diabetolo- gia 1999; 42:926-31

2. Westerhof N, O'Rourke MF: Haemodynamic basis for the development of the left ventricular failure in systolic hypertension and for its logical therapy. 1 Hypertens 1995;

13: 943-52

3. Ohtsuka S, Kakihana M, Watanabe H, Sugishita Y:

Chronically decreased aortic distensibility causes deterio- ration of coronary perfusion during increased left ventricu- larcontraction. J Am Coll Cardiol 1994; 24:1406-14 4. Belz GG: Elastic properıies and windkessel function of the human aorta. Cardiovasc Drugs Ther 1995; 9:73-83 5. Avolio AP, Chen SG, Wang RP, Zhang CL, Li MF, O'Rourke MF: Effects of aging on changing arterial comp- liance and left ventricular load in a northern Chinese urban community. Circulation 1983; 68:50-8

6. Wada T, Kodaira K, Fujishiro K, et al: Correlation of ultrasound-measured comman carotid artery stiffness pat- hological findings. Arterioscler Thromb 1994; 14:479-82 7. Lehmann ED, Gosling RG, Sonksen PH: Arterial wall compliance in diabetes. Diabet Med 1992; 9:114-9 8. Safar ME, Frohlich ED: The arterial system in hyperten- sion. A prospective view. Hypertension 1995; 26:10-4 9. Stefanadis C, Stratos C, Boudoulas H, Kourouklis C,

Touıouzas P: Distensibility of the ascending aorta: compa- rison of invasive and noninvasive techniques in healthy men and in men with coronary artery disease. Eur Hcart J

1990; ı ı :990-6

10. Straıos C, Stefanadis C, Kallikazaros !, Boudoulas H, Toutouzas P: Ascending aorıa distensibility abnomıalities

in hypertcnsive patients and response to nifedipine admi-

nistraıion. Anı J Med ı 992; 93:505-J 2

ı ı. Wiıkenshoff UM, Sovany A, Wingstronı L et al: Regi- onal mean systolic myocardial vclocity estimation by real time color Doppler myocardial imaging: a new technique

for quantifying regional systolic function. J Am Soc Echo- cardiogr J 998; 1 1 :683-92

ı2. Sutherland GR, Lange A, Palka P, Grubb N, Fleming A, McDicken WN: Does Doppler myocardial imaging give new insights or simply old information revisited? Heart

1996; 76:197-9

13. Henry RM, Kastense PJ, Spijkerman AM, et al: Arteri- al stiffness increases with dereriorating glucose tolerance status. The Hoorıı Swdy. Circulaıion 2003; 107:2089-95

ı4. Alberti KG, Zimmet PZ: Definiton, diagnosis of clas- sification of diabctes mellitus and i ts complications. Part ı:

diagnosis and classification of diabetes mellitus provisio- nal report of a WHO consultation. Diabetes Med 1998;

ı5:539-53

15. Eryol NK, Topsakal R, Çiçek Y, et al: Color Doppler tissue imaging in assessing the elastic properties of the aor-

·. ta and in predicting coronary artery disease. Jpn Heart J

2002; 43:219-30

16. Pitsavos C, Toutouzas K, Demeilis J, et al: Aortic stiffness in young patients with heterozygous familial hypercholesterolemia. Am Heart J 1 998; 135:604-8 17. Benetos A, Waeber B, Izzo J, et al: Influencc of age, risk factors, and cardiovascular and renal disease on arteri- al sıiffness: elinical applications. Am J Hypcrtens 2002;

15:1101-8

18. Christensen T, Neubauer B: Arterial wall sıiffness in insulin-depcndent diabetes mellitus. An in vivo study. Acta Radio! 1987; 28:207-8

ı9. Stefanadis C, Tsianıis E, Vlachopoulos C, et al: Unfa- vorable effect of snıoking on the elastic properties of the human aorta. Circulation 1997; 95:3ı-8

20. Dağdelen S, Ergelen M, Soydinç S, et al: Diyabetik koroner arter hastalarında aortik "stiffness" ve "distensibi-

lite"değişimi ve gliserol ıriniıratın etkisi. Türk Kardiyol Dem Arş 2001; 29:413-9

21. Görgülü Ş, Eren M, Çelik S, et al: Nitrogliserin ilc aort

serıliğinin değişimi ve koroner arter hastalığının yaygınlı­

ğı. Türk Kardiyol Dem Arş 2002; 30:493-7

22. Sıefanadis C, Sıratas C, Vlachopoulos C, et al: Pressu- re-diameter relation of the human aorta. A new method of

dcterınination by the application of a specialultrasonic di-

ınension cathcter. Circulation 1995; 92:2210-9

23. Armeııtano RL, Barra JG, Levenson J, Simon A, Pic- hel RH: Arterial wall mechanichs in conscious dogs: as-

sessınent of viscous, inertial, and elasıic moduli to charac- terize aortic wall behavior. Circ Res 1995; 76:468-78 24. Relf IR, Lo CS, Myers KA, Wahlqvist ML: Risk fac-

ıors for changes in aorta-iliac arterial compliancc in he- althy men. Arteriosclerosis ı 986; 6: ı 05-8

25. Baran AD: Impaired glucose tolerance as a disease.

Anı J Cardiol 200 ı; 88(6A): 1 6H-9H

26. Lowe LP, Liu K, Greenland P, Metzger BE, Dyer AR, Stamler J: Diabetes asymptomatic hyperglycemia, and 22- year mortality in black and white men. The Chicago Heart

Türk Kardiyol Dem Arş 2004:32: 16-22

Association Deıection Project in Industry Study. Diabetes Care 1997; 20: 163-9

27. Noma T, Mizushige K, Yao L, et al: Altcration in aor- tic wall stiffness and accumulation of collagen during the prediabetic stage of type II diabetes mellitus in rats. Jpn Circ J 1999; 63: 988-93

28. Parving HH, Viberti GC, Keen H, Christiansen JS, Lassen NA: Hemodynamic facıors in the genesis of diabe- tic microangiopathy. Metabolism 1983; 32:943-9

29. Girerd X, Laurent S, Pannier B, Asmar R, Safar M:

Arterial disıensibiliıy and left ventricular hyperırophy in patients with sustained essential hypertension. Am Heart J 1991; 122:1210-4

30. Levy D, Garrison RJ, Savage DD, Kannel WB, Castel- li WP: Prognostic implicaıions of echocardiographically

detemıined left venıricular mass in the Framingham Hearı

Study. N Engl J Med 1990; 322:1561-6