BİREY VE SOSYAL ÇEVRE
SOSYAL ÇEVRENİN İNSAN ÜZERİNE ETKİSİ
Belli bir ortamda yaşayan insanın kişiliği, içinde bulunduğu toplumun özelliklerine gelenek ve göreneklerine göre
şekillenir.Çocuk yaşam süreci içinde biyolojik olgunlaşma ile birlikte
toplumsallaşır.
İnsanlar içinde yaşadıkları toplumun kültürünü benimserler.
KÜLTÜR
Belli bir toplumda konuşulan dil,genel yaşam koşulları,aile
hayatı,yeme,giyinme,eğlenme biçimleri,müzik ve sanat
hayatı,nezaket,görgü kuralları,çocuk
yetiştirme usullerinin tümünü kapsayan gelenek,görenek ve törelerle bir
bütündür.
KÜLTÜRLÜ yada KÜLTÜRSÜZ kavramları yanlış kullanılan kavramlardır.ÇÜNKÜ…
Herkes belli bir toplumun gelenek,görenek ve töreleri ile yetiştirilmiştir.
TOPLUMSALLAŞMA
Bireyin içinde bulunduğu kültür değerlerini kazanmasına denir.
Grupların Davranış Üzerindeki Etkileri
Toplum ve kültür,davranış ve toplumları
etkileyen tüm etkenler arasında en geniş kapsamlı olanıdır.
Pek çok toplumda bir çok çocuk için ilk
toplumsallaşma ailede başlar.Hem okul hem de aile toplu-başat değerlerini çocuğa aktarırlar.
Örn: Tek eşlilik,yarışma,gelenekler,işbirliği vb.
Toplumsallaşma öğretim ve taklit yolu ile gerçekleşir.
Gruplarda insanlar grup görüşüne uyma eğilimi gösterirler.(grup dışı kalmamak için)
Bireyler ayrıca gruplarda tek başlarına olduklarına oranla daha riskli kararlar alabilirler ve buda (grup düşünme)
tehlikeli kararları doğurabilir.
ROL VE BEKLENTİLER
ROL:
Belirli bir statü yada işlevdeki kişiden beklenen davranıştır.Yüksek statülü
kişilerin davranışlarını genellikle taklit etme eğilimi gösteririz.
İTAAT:
Bir uyma-boyun eğme davranışıdır, ve eğer insanlara başkalarını cezalandırma rolü verilirse pek çoğu buna itaat eder .
Örn: Stanford üniv. hapishane çalışması
BEKLENTİ:
İnsanlar genelde kendilerinden beklendiği gibi davranma eğilimi gösterdiklerinden beklenti kendini doğrulayan bir kehanet haline dönüşür.
Örn: Toplumda erkek ve kadından beklenen davranışlar.
KİŞİLERARASI İLİŞKİLER
Sosyal psikolojinin önemli
konularındandır.Bireylerin birbirleri üzerine olan etkilerini irdeler.
İnsanlar birbirlerini nasıl görüyor?
Çekinilecek birisimi?
Konuşulacak birisimi? Vb…
İnsanlar birbirlerini tanırken psikolojik hazıroluş (önceden edinilen bilgiler) ve bulundukları konum ile roller dikkate alınan önemli parametrelerdir.
Olumlu Kişilerarası İlişkiler İçin,
1-Empatik anlayışla,saygılı bir şekilde dinlemek.
2-Kişinin kendisi ile bağdaşım içinde (barış,özü sözü bir)olması gerekir.
TOPLUM VE ÖNYARGILAR
Tutumlar
Kişiliğin ayrılmaz parçalarıdırlar ve davranışın üzerine etkileri
büyüktür.Beğenilen tutumlar insanın toplumca kabulünü sağlar ve tutumlar öğrenme yolu ile kazanılırlar.
Tutumların üç bileşeni ;
1- DUYGUSAL BİLEŞEN:
Diğerlerine karşı beslenen olumlu ve olumsuz duyguları kapsar.
2- BİLİŞSEL BİLEŞEN:
İnsan hakkındaki inançlarda
oluşur.Olumsuz tutum olumsuz olumlu tutumsa olumlu inanca eşlik eder.
Örn: Enflasyon yüksek vergilere yol açar inancı,enflasyona karşı olumsuz tutumu verir.
3-DAVRANIŞSAL BİLEŞEN:
Duygu ve kanıya göre hareket etme eğilimini verir.
Tutumlar karmaşık (kötü yönleri yanında iyi yönleri de vardır.)yada Basit
tutumlar (ondan hoşlanmam ) şeklinde ayrımlanabilir.
Ayrıca birey ortalama bir tutumda benimseyebilir.
Örn:Birinin beğendiğiniz yanları yanında beğenmediğiniz yanlarının da olması.
ÖNYARGI
Haklılığı kanıtlanmammış olumsuz
tutumdur.Katı bir sınıflandırmadır.(kalıp yargılara dayanır)
Örn: Zenciler pistir vb…
ÖNYARGILARIN KAYNAKLARI
--- Önyargılı kişilerle ilişkiler (örn: ana- babadan çocuğa aktarılabilir)
--- Önyargıların nesneleriyle olan
yaşantıları yoluyla gerçekleşebilir.(örn:
Etnik bir grupla yaşanan tatsız olayları genellemek ve önyargı geliştirmek.)
ÖNYARGIYI BESLEYEN KAYNAKLAR
Gereksinimler
Saldırganlığın bir günah keçisine yöneltilmesi
Algı
Toplumsal engellenmeler.
