3 l
3.4 Kalıntı Ormanların Toprak Yapısı
İç Anadolu Bölgesi’ndeki Kalıntı Ormanların Belirlenmesi ve Korunması projesi kapsamında toprak özellikleri incelenen iller Ankara, Kırıkkale, Kırşehir, Çankırı ve Konya’dır. Bu illerde tespit edilen kalıntı orman alanlarından mevcut topoğrafya özellikleri, bitki örtüsü, toprak rengi, toprak derinliği, rakım ve bakı dikkate alınarak profil ve sonda şeklinde toprak örnekleri alınmıştır. Kalıntı orman alanlarından alınan tüm örneklerin konum ve derinlik bilgileri EK-3’te listelenmiştir.
Alınan toprak örnekleri hava kuru ortamda kurutulup, 2 mm elekten geçirilip analiz için hazırlanmıştır. Proje kapsamında toprak örneklerinde toprak bünye analizi (türü), organik madde analizi, kireç analizi, pH analizi, elektriksel iletkenlik (EC) analizi ve azot analizleri yapılmıştır. Toprak bünye analizi hidrometre metodu (MT06), organik madde analizi TS 8336 Walkey Black, kireç analizi TS 8335 ISO 10693 kalsimetre, pH analizi TS 8332, EC analizi elektrometrik metot (Tüzüner, 1990) ve azot analizi TS 8337 metoduna göre yapılmıştır.
Analiz sonuçları toprak örnekleme noktalarına göre ayrıntılı bir şekilde aşağıda belirtilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda toprak özellikleri ile orman bitki örtüsü arasında net bir bağlantı bulunamamıştır. Proje saha topraklarında kil, killi tın, tınlı (balçık), kumlu tınlı, kumlu killi tınlı ve siltli tınlı toprak türü bulunmaktadır. Organik madde içeriği açısından çok az, az, orta, iyi ve yüksek sınıfta topraklar mevcuttur. Kireç içeriği açısından az kireçli, kireçli, orta kireçli, fazla kireçli ve çok fazla kireçli sınıfında topraklar mevcuttur. Toprak pH’sı incelendiğinde asidik toprak özelliği saptanmamıştır.
Genelde proje saha toprakları hafif alkali sınıfındadır. Bazı bölgelerde toprak pH’sı nötr özellik taşımaktadır. Proje sahası topraklarının azot içerikleri de çok az sınıfında yer almaktadır. Toprak analiz sonuçları EK-7’de yer almaktadır.
Ankara-Kalecik-Değirmenkaya Köyü Kalıntı Ormanı Toprak Özellikleri
Ankara’nın Kalecik ilçesi toprakları magnezyum, nikel, kadmiyum gibi ağır metallerce zengin, serpantin kayaçlardan oluşan kireçsiz toprak özelliklerine sahiptir.
Değirmenkaya Köyü Kalıntı Ormanı’ndan toprakların fiziksel özelliklerindeki farklılıkları, bitki türleri, rakım ve bakı farklılıkları dikkate alınarak dokuz (T1-T9)
profil açılarak belirlenmiş olup taşsız ve
%10 eğimli alanlardır. T9 ise %10 eğimli, gübre uygulanmış, bu yıl için nadasa bırakılmış, bitki sapları bulunan tarım arazisi vasfındadır ve orman alt sınırındadır. Hakim bitki çeşidi karaçam, meşe ve ardıçtır. T8 örnek noktasında ise sarıçam yoğundur.
Alınan toprak örneklerinde azot, organik madde, pH, elektriksel iletkenlik, kireç ve bünye analizleri yapılmıştır. Değirmenkaya köyü toprak örnekleri ortalama % azot (N) değerleri 0,01 olup çok az, ortalama organik madde %0,15 olup çok az, ortalama pH 7,86 olup hafif alkali, ortalama EC değerleri 0,081, ortalama kireç değerleri %1,45 olup az kireçli ve ortalama bünye kumlu killi tına sahiptir. Tarım toprağı olan T9 ve profildeki 90-120 cm derinlikteki toprak pH değerleri sekizden büyüktür. Tarım toprağı kireçli sınıftadır. T9 noktasında kimyasal gübre ve zirai mücadele ilaçlarının uygulamasının kireç oranını artırdığı gözlenmiştir. Organik madde miktarı beklenenin altında çok az sınıfında çıkmıştır. Bitki çeşitliliğiyle toprak yapısı arasında anlamlı bir bağ kurulamamıştır. Karaçam, meşe, ardıç ve sarıçam az kireçli, hafif alkali, organik madde ve azot açısından çok az, profil noktasının 0-30 ve 30-60 cm derinlikleri kil; diğer örnek noktaları kumlu killi tınlı bünyeye sahip topraklarda yetişmektedir.
Ankara İli Yenimahalle, Keçiören, Şereflikoçhisar, Polatlı, Etimesgut, Sincan, Bala, Haymana ve Gölbaşı İlçeleri Kalıntı Orman Sahası Toprak Özellikleri
Ankara ili Yenimahalle ilçesi Memlik Mahallesi’nden alınan toprak örneklerinin mat sarı kahve ve sarımsı kahve renginde, toprak bünyesi kumlu tınlı ve killi, kireç içeriği orta kireçli, toprak pH’sı hafif alkali ve organik madde bakımından az ve orta sınıfında olduğu tespit edilmiştir. Keçiören ilçesi Bağlum Mahallesi’nden alınan toprak örnekleri mat sarı kahve ve kahve renginde, toprak bünyesi killi, organik madde bakımından orta sınıfında, toprak pH’sı hafif alkali ve yüksek kireçli toprak yapısındadır. Ankara ili Şereflikoçhisar ilçesi Palazobası köyünden alınan toprak örneklerinin koyu kahve ve kırmızı kahve renginde, toprak bünyesi killi, organik maddesi az, kireç içeriği az kireçli ve toprak pH’sı nötr olarak tespit edilmiştir. Şereflikoçhisar ilçesi Sadıklı Mahallesi’nden alınan toprak örnekleri mat sarı kahve, sarımsı kahve ve kahve renginde, toprak bünyesi killi tınlı, organik maddesi orta, kireç içeriği fazla kireçli ve toprak pH’sı hafif alkali sınıfındadır.
Şereflikoçhisar ilçesi Karandere Mahallesi’nden alınan toprak örnekleri sarımsı kahve renginde, toprak bünyesi killi, organik maddesi çok az, kireç içeriği fazla kireçli ve toprak pH’sı hafif alkalidir. Şereflikoçhisar ilçesi Odunboğazı Mahallesi’nden alınan toprak örnekleri sarımsı kahve renginde, toprak bünyesi kumlu killi, organik maddesi orta, kireç içeriği orta kireçli ve toprak pH’sı hafif alkali sınıfındadır. Ankara ili Polatlı ilçesi Sarıoba köyünden alınan toprak örnekleri siyah, koyu kahve ve kahve renginde, toprak bünyesi killi tınlı, organik maddesi orta, kireç içeriği fazla kireçli ve toprak pH’sı hafif alkalidir.
Etimesgut ilçesi Şehitali Mahallesi’nden alınan toprak örnekleri grimsi sarı kahve ve koyu kahve renginde, toprak bünyesi killi, organik maddesi yüksek, kireç içeriği orta kireçli ve toprak pH’sı hafif alkali sınıfındadır. Sincan ilçesi Hisarlıkaya Mahallesi’nden alınan toprak örnekleri kahve renginde, toprak bünyesi killi, organik maddesi yüksek, kireç içeriği kireçli ve toprak pH’sı hafif alkali sınıfındadır. Çanakçı Kalıntı Ormanı’ndan alınan toprak örnekleri mat sarı renginde, toprak bünyesi tınlı, organik maddesi az, kireç içeriği fazla kireçli ve toprak pH’sı hafif alkali sınıfındadır. Ankara ili Haymana ilçesinden alınan toprak örnekleri grimsi yeşil renginde, toprak bünyesi killi, organik maddesi az, kireç içeriği fazla kireçli ve toprak pH’sı hafif alkali sınıfındadır. Gölbaşı ilçesi İkizce köyünden alınan toprak örnekleri kahve renginde, toprak bünyesi killi tınlı, organik maddesi iyi, kireç içeriği az ve toprak pH’sı hafif alkali sınıfındadır. Boyalık-Oyaca Kalıntı Ormanı’ndan alınan toprak örnekleri kahve renginde, toprak bünyesi killi, organik maddesi orta, kireç içeriği kireçli ve toprak pH’sı hafif alkali sınıfındadır.
horizonunda fazladır fakat iklimin ılıman ve yağışın düşük olduğu bölgelerde düşüktür. Örnekleme noktamızın da yağışı düşük olduğu için parçalanma daha azdır ve toprak organik madde içeriği düşüktür. 10-25 cm derinlikte B1 horizonu saptanmıştır. A ve B horizonu arasında geçiş bölgesidir. 25-45 cm arası B2 horizonudur. B2, orijinal kaya strüktürünün tamamının ya da bir kısmının parçalandığı, içerisinde kil ve karbonat içeren birikme horizonudur.
Örnekleme noktalarımızın kil ve kireç içeriği yüksektir. 45 cm altındaki derinlik hala B horizonu olarak devam etmekte ve B3 olarak adlandırılmaktadır. B3, ana materyal ile B horizonu arasında geçiş horizonudur.
Örnekleme noktaları T10, T11, T12 ve T13 olarak isimlendirilmiştir. % azot içeriği ortalama olarak 0,05 olup çok az, ortalama organik madde %0,93 olup çok az, ortalama pH 8,46 olup hafif alkali, ortalama EC değerleri 0,106, ortalama kireç değerleri %20,65 olup fazla kireçli ve ortalama bünye killi olarak tespit edilmiştir. Çalışma alanımızda hakim bitki türü boylu ardıç olduğu için bu bilgiye dayanarak kireç oranı yüksek, alkali ve killi topraklar ardıç için uygundur denilebilir.
Çankırı İli Orta ve Şabanözü İlçeleri Kalıntı Ormanı Toprak Özellikleri
Çankırı ili Orta ilçesi Kalfat köyünden alınan toprak örnekleri açık gri renginde, toprak bünyesi kumlu, organik maddesi çok az, kireç içeriği az kireçli ve toprak pH’sı hafif alkalidir.
Şabanözü ilçesi Gümerdiğin Mahallesi’nden alınan toprak örnekleri açık sarımsı kahve renginde, toprak bünyesi tınlı, kumlu killi tınlı ve kumlu tınlıdır. Organik madde içeriği az, kireç içeriği az kireçli ve toprak pH’sı hafif alkali sınıfındadır.
Kırşehir-Kaman-Ömerkahya Köyü Kalıntı Ormanı Toprak Özellikleri
Ömerkahya Kalıntı Ormanı’nın hakim türü meşedir. Örnekleme noktaları T14, T15 ve T16 olarak gösterilmektedir. Alınan örneklerde yapılan analiz sonuçlarına göre; % Azot içeriği ortalama olarak 0,05 olup çok az, ortalama Organik madde %1,02 olup az, ortalama pH 8,39 olup hafif alkali, ortalama EC değerleri 0,083, ortalama kireç değerleri %4,12 olup kireçli ve ortalama bünye kumlu killi tın olarak tespit edilmiştir. Kumlu killi tın bünye, hafif alkali pH, organik madde ve azot içeriği çok az olan topraklarda meşe yetişmektedir.
Kırşehir-Akpınar-Buzluk Dağı Kalıntı Ormanı Toprak Özellikleri
Kırşehir ili Buzluk Dağı Kalıntı Ormanı’ndan alınan toprak örnekleri mat kahve renginde, toprak bünyesi kumlu kil ve kumlu tınlıdır. Organik maddesi çok az, kireç içeriği az kireçli ve toprak pH’sı nötr sınıfındadır.
Konya İli Cihanbeyli, Bozkır, Meram ve Ahırlı İlçeleri Kalıntı Ormanı Toprak Özellikleri
Çatak-Alahacılı-Kandil Kalıntı Ormanı’ndan alınan toprak örnekleri mat turuncu renginde, toprak bünyesi kil, organik maddesi çok az, kireç içeriği çok fazla kireçli ve toprak pH’sı hafif alkali sınıfındadır. Bozkır ilçesi Akçapınar Mahallesi’nden alınan toprak örnekleri mat sarı turuncu ve açık sarı renginde, toprak bünyesi killi tınlı, organik maddesi az, kireç içeriği fazla kireçli ve toprak pH’sı hafif alkali sınıfındadır. Sarayköy Kalıntı Ormanı’ndan alınan toprak örnekleri kırmızı kahve renginde, toprak bünyesi killi, organik madde içeriği yüksek, kireç içeriği fazla kireçli ve toprak pH’sı hafif alkalidir. Meram ilçesi Sağlık köyünden alınan toprak örnekleri grimsi sarı kahve ve açık gri renginde, toprak bünyesi kumlu tınlı, organik madde içeriği çok az, kireç içeriği az kireçli ve toprak pH’sı nötr sınıfındadır. Meram ilçesi Kızılören Mahallesi’nden alınan toprak örnekleri mat sarı turuncu renginde, toprak bünyesi tınlı, organik madde içeriği orta, kireç içeriği çok fazla kireçli ve toprak pH’sı hafif alkali sınıfındadır. Ahırlı ilçesinden alınan toprak örnekleri sarı turuncu renginde, toprak bünyesi siltli kil,organik maddesi çok az, kireç içeriği çok fazla kireçli ve toprak pH’sı hafif alkalidir.
Kırıkkale-Çelebi-Karayakup Köyü Kalıntı Ormanı Toprak Özellikleri
Kırıkkale ili Çelebi ilçesi Karayakup köyünden alınan toprak örnekleri kahve renginde, toprak bünyesi kumlu kil, organik maddesi çok az, kireç içeriği az kireçli ve toprak pH’sı nötr sınıfındadır.
