MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK

İçindekiler I

Prof. Dr. Aysel ÇELİKEL Prof. Dr. Ergin NOMER

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK

Pratik Çalışma Kitabı

Çözümlenmiş Örnek Olaylar - Seçilmiş Mahkeme Kararları

Vatandaşlık Hukuku - Yabancılar Hukuku Kanunlar İhtilâfı Kuralları - Milletlerarası Usul Hukuku

13. Baskı

Doç. Dr. F. Kerem GİRAY Doç. Dr. Emre ESEN

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı

II İçindekiler

Yayın No : 3428 Hukuk Dizisi : 1656

13. Baskı - Mayıs 2016 - İSTANBUL

ISBN 978 - 605 - 333 - 622 - 8

Copyright^© Bu kitabın Türkiye’deki yayın hakları BETA Basım Yayım Dağıtım A.Ş.’ye aittir. Her hakkı saklıdır. Hiçbir bölümü ve paragrafı kısmen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya başka herhangi bir şekilde çoğaltılamaz, dağıtılamaz. Normal ölçüyü aşan iktibaslar yapılamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur.

Dizgi : B e t a B a s ı m A . Ş .

Baskı -Cilt : İnkılâp Kitabevi Yayın San. Tic. A.Ş.

Çobançeşme Mah. Sanayi Cad. Altay Sok. No: 8 Yenibosna - İSTANBUL (Sertifika No: 10614)

Tel: (0212) 496 11 81

Kapak Tasarım : Gülgonca Çarpık

Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. (Sertifika No: 16136) Narlıbahçe Sok. No: 11 Cağaloğlu - İstanbul Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77 Fax: (0-212) 513 87 05 - 511 36 50 www.betayayincilik.com

İçindekiler III

ÖNSÖZ

12 Aralık 2007 tarihinde yürürlüğe giren Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun’un ve 12.6.2009 tarihinde yürürlüğe giren Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun getirmiş olduğu yeni hükümlere göre gerekli olan değişik- likler ve eklemeler, “Devletler Hususî Hukuku, Çözümlenmiş Örnek Olaylar-Seçilmiş Mahkeme Kararları” adlı Kitabımızda Dr. F. Kerem GİRAY ve Dr. Emre ESEN ta- rafından yapılmıştı.

Kitabın 2010 tarihli, 10. Baskısından kısa bir süre sonra, özel hukukun temel kanunları -aynı zamanda milletlerarası özel hukuk ve milletlerarası usul hukuku- na da temel teşkil eden- “Türk Borçlar Kanunu”, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu”

ve “Türk Ticaret Kanunu” yenilenmişti. Bu Kanunların milletlerarası özel hukuk ve milletlerarası usul hukukuna ilişkin yeni hüküm ve düzenlemeleri Kitabın 11.

Baskısı için yeniden Dr. F. Kerem GİRAY ve Dr. Emre ESEN tarafından gerçek- leştirilmişti. Yargıtay’ın önemli görülen mahkeme kararları da Kitabın “Mahkeme Kararları” bölümüne eklenmişti.

2014 tarihli 12. Baskıda, yabancılar hukuku mevzuatına dâhil olan 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu hükümlerinin getirdiği yenilikler yanın- da diğer mevzuat değişiklikleri de kitaba eklenmişti.

2016 tarihli 13. Baskıda ise, yabancılar hukukunda yürürlüğe giren yeni yönet- melikler ile kanun değişiklikleri, ilâve pratik çalışmalar olarak kitaba eklenirken, di- ğer yandan vatandaşlık hukuku ve milletlerarası özel hukuk alanındaki pratik çalış- malar da gözden geçirilerek gereken ilâve ve değişiklikler metinlerin içeriğine işlendi.

13. Baskıya ait en önemli yenilik, Kitabın başlığının değişmesidir. Zaman içeri- sinde “Hukuk-u Hususiye-i Düvel”, “Devletler Hususî Hukuku”, “Devletler Özel Hukuku” gibi isimler altında müfredatta yer verilen dersin adı, bugün Türkiye’nin bütün hukuk fakültelerinde “Milletlerarası Özel Hukuk” hâlini almıştır. Bu itibar- la, Kitabın içeriğini günümüzde kullanılan tabirlere uygun biçimde ifade edebilmek gayesiyle, Kitabın başlığını “Milletlerarası Özel Hukuk Pratik Çalışma Kitabı” olarak değiştirmeyi uygun ve gerekli görmüş bulunmaktayız.

Böylece, “Milletlerarası Özel Hukuk Pratik Çalışma Kitabı” adlı eser, İstanbul Hukuk Fakültesinin değerli hocaları Doç.Dr. F. Kerem GİRAY ve Doç.Dr. Emre ESEN tarafından bütünüyle yenilenmiş oldu. Bu çalışmaları sebebiyle kendilerine teşekkür borçluyuz.

IV Önsöz 13. Baskının hazırlanması esnasında yardımlarını esirgemeyen kıymetli meslek- taşlarımız Araş.Gör.Rumeysa Partalcı’ya ve Araş.Gör. Melis Avşar’a çok teşekkür ede- riz.

Kitabın dizgisini her baskısında olduğu gibi titizlikle yerine getiren Gülgonca Çarpık’a ve Kitabın 13. Baskısını da süratle gerçekleştiren “Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.”ye ve Sayın Seyhan Satar’a teşekkür ederiz.

İstanbul 11 Mayıs 2016 Prof. Dr. Ergin NOMER Prof. Dr. Aysel ÇELİKEL

İçindekiler V

İkinci Baskıya ait Önsöz’den:

Devletler Hususî Hukukunda örnek olaylar ve bunların, çözümünü, mahkeme kararları ile birlikte ele alan bu kitabın 1. Baskısı çok kısa zamanda tükenmiştir. Bunun yanında devletler hususî hukukundaki gelişmeler ve özellikle Türk hukuk hayatına giren 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun, kitapta yer alan örnek olayların ve bunların çözümlerinin değiştirilmesi zaruretini ortaya çıkarmıştır. Bu sebeple kitap büyük ölçüde yeniden kaleme alınarak hazırlanmıştır.

Kasım 1982

Birinci Baskıya ait Önsöz’den:

Devletler Hususî Hukukunda örnek olayları ve bunların çözümlerini gösteren bu kitap öğrencilerimiz için hazırlanmıştır. Hukukta uygulaması olan dallarda örnek olaylar ve mahkeme kararları eğitimde önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle Devletler Hususî Hukuk alanında kanunî hükümlerin yetersiz olması, doktrin ve mahkeme kararlarının bu hukuk dalının oluşumundaki rolünü bir kat daha artırmaktadır. Diğer taraftan Türkiye’nin taraf olduğu Devletler Hususî Hukuku ile ilgili milletlerarası sözleşmelerin de, bu alanda mevcut boşlukları doldurması ve hatta mevzu hukuku değiştiren hükümler getirmesi sebebiyle, Devletler Hususî Hukukunun oluşumuna katkısı büyük olmaktadır. Bu hususlar dikkate alınarak, olaylarda ilgili ve önemli olduğu ölçüde mahkeme kararlarına ve sözleşmelere ilişkin hükümlerin incelenmesine itina gösterilmiş ayrıca Türk Devletler Hususî Hukukunun oluşum ve gelişiminde payı olan mahkeme kararlarının metinleri de konularına göre, tarih sırasıyla bir arada toplanmıştır.

Şubat 1980

İçindekiler VII

TEŞEKKÜR

Tarih boyunca bilgiyi, yeni nesillere aktarmak hiç kolay olmamıştır. Öncelikle ilgili konu üzerinde detaylı araştırma ve incelemeler yapılır. Akabinde derlenen teorik bil- gi, yaşamın pratiğinden oluşan uygulamayla harmanlanıp, yılların getirdiği tecrübenin süzgecinden geçirilerek bir sistematik içinde basit ve anlaşılır şekilde yazıya dökülür.

İşte elinizdeki bu kitap “Devletler Hususî Hukuku” anabilim dalına yarım asrı aşan süre boyunca emek vermiş olan çok Değerli ve Saygın Prof.Dr. Aysel Çelikel ile Prof.

Dr. Ergin Nomer Hocalarımızın emeklerinin birer ürünüdür. Hocalarımız, kitapları- na verdikleri emeklerden belki de çok daha fazlasını bizlerin yetişmesine harcamışlar- dır. Yıllar içinde bizleri yetiştirirken onlardan iki önemli duyguyu eş zamanlı öğrendik.

Birincisi güven duygusu diğeri de değer verilmek ve önemsenmek. 1980 yılının Şubat ayında ilk basısını yapan ve Pratik Çalışma kitabı olarak alanında ilk olan bu değerli eseri; Hocalarımız, 2007 yılında bizler henüz İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk anabilim dalında araştırma görevlileri olarak çalışırken ema- net etmişlerdi. 1990’lı yılların sonunda İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğ- renci iken Devletler Özel Hukuku dersinin mantığını ve uygulamasını idrak etmemizi sağlayan bu kıymetli kitabın yıllar sonra bize emanet edilmiş olmasından duyduğumuz gururu ve mutluluğu kelimelere sığdırmamız mümkün değildir. Şu an için 13. basısını yapmış olduğumuz bu klâsikleşmiş eseri yıllar içinde güncellerken, bizler de akademik kulvarlarda yol aldık. Hocalarımıza tüm bu süreç zarfında bize güvendikleri ve değer verdikleri için her zaman minnettar kalacağız.

Doç.Dr. Faruk Kerem Giray Doç.Dr. Emre Esen

İçindekiler IX

İÇİNDEKİLER

Önsöz ... III Teşekkür ...VII Kısaltmalar ... XVII Giriş ... 1

VATANDAŞLIK HUKUKU

1. Vatandaşlık Kavramı – Vatandaşlığın Düzenlenmesi – Genel Prensipler – Vatandaşlığın Milletlerarası Hukuk ve İç Hukuk Karakteri – Vatandaşlığı Tayin Eden Hukuk Düzeni –

Çifte Vatandaşlık – Gerçek Vatandaşlık – Diplomatik Himaye Talebi... 5 2. Evlenme Yolu ile Türk Vatandaşlığının Kazanılması – Yetkili

Makam Kararıyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması – Yetkili Makamın Takdir Hakkı – Türkiye’deki İkamet Süresinin Hesaplanması – Türk Vatandaşlığından İzinle Çıkma ve Sonuçları –Çifte Vatandaşlığın Muhafazası – Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması – Türk Vatandaşlığının Seçme Hakkı Kullanılarak Kazanılması – Vatandaşlıkla İlgili Kararlar Aleyhine Yargı

Yoluna Müracaat ... 9 3. Evlenme ile Türk Vatandaşlığının Kazanılması – Evlenmenin İptalinin

Kazanılmış Vatandaşlığa Etkisi – Evlenmenin ve Evlenmenin İptalinin Çocukların Vatandaşlığı Üzerindeki Etkisi – Türk Soyluların Türk Vatandaşlığını Kazanması – Vatandaşlığa Alınmada Yetkili Makamın

Takdir Hakkı... 18 4. Evlenme Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması –

Evlenmenin İptalinin Kazanılmış Vatandaşlığa Etkisi ... 23 5. Yabancı Devletin Türkiye’nin Menfaatlerine Uymayan Hizmetinde

Bulunmak – Türk Vatandaşlığının Kaybettirilmesi – Kaybettirme Kararının Çocuklara Etkisi – Vatandaşlıkla İlgili Kararlarda Maddî

Hataların Düzeltilmesi – Yeniden Türk Vatandaşlığına Alınma ... 26

X İçindekiler 6. Yabancı Ana ve Türk Babadan Evlilik Dışı Doğan Çocukların

Vatandaşlığı – Çifte Vatandaşlığın Muhafazası – İzin Almaksızın Yabancı Devlet Vatandaşlığının Kazanılması – Yabancı Bir Devletin Ordusunda Gönüllü Askerlik Yapılması – Türk Vatandaşlığının Kaybettirilmesi – Kaybettirme Kararlarının Tebliği – Seçme

Hakkının Kullanılması Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kaybı ... 30 7. İstisnaî Yoldan Türk Vatandaşlığının Kazanılması – Vatandaşlığın

İptali – İptal Kararının Sonuçları – Vatandaşlığa Alınma ve İptal Kararlarının Eş ve Çocuklara Etkisi – KKTC. Vatandaşlarının Türk

Vatandaşlığını Kazanması ... 35 8. Bekletici Mesele Olarak Vatandaşlık – Danıştay Dışında Bir Yargı

Mercii Önünde Türk Vatandaşlığı İddiası – Yabancı Ana ve Türk Babanın Evlilik Dışı Çocuğunun Vatandaşlığı – Türk

Vatandaşlığını Kazanmak Amacı ile Yapılmış Evlilikler ... 39 9. Evlât Edinmenin Vatandaşlığa Etkisi – Vatandaşlık Kanunlarının

Zaman İtibariyle Uygulanması – Seçme Hakkının Kullanılması

Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kaybı ... 43 10. Evlât Edinmenin Vatandaşlığa Etkisi ... 47 11. Evlenme Yoluyla Vatandaşlığa Alınma – İdarenin Takdir Yetkisi ... 49 12. Yabancı Devlet Vatandaşlığının İzinsiz Kazanılması – Türk

Vatandaşlığının Kaybettirilmesi – Kaybettirmenin Milletvekilliğine

Etkisi ... 52 13. Doğum Yeri Esasına Göre Türk Vatandaşlığının Kazanılması –

Seçme Hakkının Kullanılması Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kaybı – Evlenme Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması – Evlenmenin Butlanının Türk Vatandaşlığı Üzerindeki Etkisi – Türk

Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması ... 5 5 14. Türk Soylu Yabancıların Türk Vatandaşlığını Kazanması –

İskân Kanunu Çerçevesinde Türk Vatandaşlığının Kazanılması –

Türk Soylu Olmanın Tespiti – Türk Soylulara Tanınan İmkânlar ... 60 15. Vatandaşlığa Alınma Başvurusu – Emniyet Genel Müdürlüğünün

Yetkisi – Vatandaşlık Başvuru İnceleme Komisyonunun Yetkisi –

İdari Dava Açma Hakkı ve Süresi ... 62

İçindekiler XI YABANCILAR HUKUKU

1. Yabancıların Türkiye’ye Girişi – Vize – Pasaport – Türkiye’de İkamet – Yabancıların Sınırdışı Edilmesi – Türkiye’ye Girmesi Yasak Olan Yabancılar – Yabancının Seyahat Hakkı – Yabancının Çalışma

Hakkı – Yabancı Suçlunun İadesi ... 67 2. Türk Vatandaşının Türkiye’ye Girişi – Vatandaşlığı İptal Edilen

Kişilerin Türkiye’ye Girişi – Türk Vatandaşlığının İspatı – Türk

Vatandaşı Suçlunun İadesi ... 78 3. Yabancıların Türkiye’de İkameti – İkamet İzninde Muafiyet – Kısa

Dönem İkamet İzni – Aile İkamet İzni – Öğrenci İkamet İzni – Uzun Dönem İkamet İzni – İnsani İkamet İzni – İnsan Ticareti Mağduru

İkamet İzni ... 82 4. Aynı Zamanda Başka Bir Devlet Vatandaşlığını Kazanan Türk

Vatandaşlarının Türkiye’ye Girişi – Türkiye’de Faaliyette Bulunan Şirketlerin Kâr Transferi – DYYK’dan Yararlanma Koşulları – Yabancı Gerçek Kişilerin Taşınmaz Edinmesi – Yabancıların Taşınmaz Malı

Satma Hakkı ve Bedelin Transferi ... 86 5. Yabancı Okulların Öğretim Hakkı – Yabancı Okulların

Genişletilmesi – Taşınmaz Mal Edinmesi – Bina Kiralaması –

Okulun Millî Eğitim Bakanlığına Devri ... 92 6. Türkiye’de Gayrimüslim Cemaat Vakıflarının Hukukî Durumu –

Bu Vakıfların Miras Hakkı – Azınlık Okulu Lehine Yapılan Vasiyet ... 97 7. Türkiye’de Yabancıların Ticaret Yapması – Yabancı Gerçek

Kişilerin Taşınmaz Edinmesi – Türk Vatandaşlığından Çıkarılmış Olanların Miras Hakkı – Yabancıların Taşınmaz Mal

Üzerindeki Miras Hakkı ... 108 8. Yabancı Tüzel Kişilerin Taşınmaz Mal Edinme Hakkı – Turizmi

Teşvik Kanunu – Maden Kanunu – Doğrudan Yabancı Yatırımlar

Kanunu – Yabancı Personel Çalıştırma ... 116 9. Türk Liman ve Karasuları Arasında Yolcu ve Yük Taşıma Hakkı –

Türk Karasularında Deniz Ürünleri Avlamak – Kabotaj Kanunu – DYYK’dan Yararlanma Şartları – DYYK’nın Müesseselere Tanıdığı

Haklar ... 122 10. Yabancı Şirketlerin Türkiye’de Petrol Arama ve İşletme Hakkı –

Taşınmaz Mal İktisabı – Yabancı Eleman Çalıştırma – Yabancı İşçilerin Sendika Kurma ve Sendikaya Üye Olma Hakkı – Sosyal Sigortadan Yararlanma Hakkı – Yabancı İşçinin Kıdem

Tazminatı Hakkı ... 128

XII İçindekiler 11. Yabancının Miras Hakkı – Mukabele Bil misil Tedbiri – Karşılıklı

Muamele – Satış Bedelinin Türkiye Dışına Transferi ... 134 12. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu – Vize Muafiyeti – Yabancı

Gerçek Kişilerin Türkiye’de İcra Edemeyeceği Meslekler –

Yabancıların Özel Hastane Kurabilmesi ... 138 13. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu – Mülteci –

Şartlı Mülteci – Geri Gönderme Yasağı – Vatansızlığın Tespiti –

Sınırdışı Etme – İkincil Koruma – Mavi Kartlı Yabancılar ... 143 14. Uluslararası Koruma Statüsü – Geçici Koruma Statüsü – İdari

Gözetim Kararı – Geçici Koruma Statüsündeki Yabancıların Çalışma Hakkı – Geçici Koruma Statüsündekilerin Türk Vatandaşlığını

Kazanabilmesi ... 149

KANUNLAR İHTİLÂFI – MİLLETLERARASI USUL HUKUKU 1. Hak Ehliyeti – Fiil Ehliyeti – Evlenme Ehliyeti –

Taraf Ehliyeti ve Dava Ehliyeti – Atıf ve İade Atıf –

Haksız Fiil – Vasiyet Ehliyeti – Vasiyetnamenin Şekli ... 155 2. Evlenmenin Şekli – Nafaka ve Boşanma Davalarında Milletlerarası

Yetki – Nafaka ve Boşanma Davalarında Uygulanacak Hukuk ... 161 3. Boşanmaya Uygulanacak Hukuk – Türkiye’de Boşanan Yabancıların

Yeni Evlilikleri – Önceki Evliliğin Sona Ermesinin “Önmesele”

Teşkil Etmesi – Yabancı Hukuka Uygun Evlilik Statüsü ile

Türk Boşanma Kararının Karşılıklı Etkisi ... 167 4. Akit Kanunu – Taraf İradeleri – İfa Yeri Hukuku – Akdin En Yakın

İrtibat Hâlinde Bulunduğu Yer – Akdin Ağırlık Merkezi ... 171 5. Nesep (Soybağı) – Babalık Davası – Nafaka ile İlgili Milletlerarası

Sözleşmeler – Yabancı Ülkede Yapılan Tanıma İşlemi – Yabancı Boşanma Kararının Türkiye’de Tanınması – Yabancı Boşanma

Kararına Dayanılarak Türkiye’de Evlenme – Değişken Statü –Miras ... 175 6. Evlât Edinme – Önmesele – Vasiyetnamelerde Şekil – Miras ... 184 7. Nişanlanma – Nişanlanmada Ehliyet ve Maddî Şartlar –

Şekil – Maddî ve Manevî Tazminat – Milletlerarası Yetki – Nişanın Bozulması ve Haksız Fiil Sorumluluğu –

Vasıflandırma – Uygulanacak Maddî Hukuk ... 189 8. Milletlerarası Yetkili Mahkemenin Tayini – Münhasır Yetki

Sözleşmesi – Yetkili Hukukun Seçimi – Akit Statüsünün Tayini – Akit Statüsünde Objektif Bağlanma – Akit Statüsünün Tayininde Hâkimin Görevi – Sigorta Davalarında Milletlerarası

Yetki ... 195

İçindekiler XIII 9. Menkul Mallar Üzerinde Mülkiyetin İntikalı – Lex Rei

Sitae Kuralı – Akdin Taraflarından Biri ile 3.Şahıs Arasında Doğan Mülkiyet İhtilâfları – Menkul Malın Bir Diğer Ülkeye Getirilmesi Hâlinde Mülkiyet Durumu

(Conflit Mobile) – Hasarın İntikalinin Tâbi Olduğu Kanun... 203 10. Menkul Mallarda Mülkiyetin İntikali – Lex Rei Sitae

Kuralı – Emtiayı Temsil Eden Senetler Yolu İle Mülkiyetin İntikalinde Yetkili Kanun – Taşınmakta Olan Mallar Üzerinde Mülkiyetin İntikali – Taşıma Sözleşmesine

Uygulanacak Hukuk – Gemi Mülkiyetine Uygulanacak Hukuk ... 211 11. Davada Teminat – Milletlerarası Yetki İtirazı – Milletlerarası Yetki

ve Yer İtibariyle Yetki İlişkisi – Boşanmaya Uygulanacak Hukuk –

Yargıtay İncelemesinde Yabancı Kanun ... 216 12. Milletlerarası Yetki – Yargı Yetkisi – Yargı Muafiyeti – Devletin

Yargı Muafiyeti – Diplomatik Temsilcilerin Yargı Muafiyeti –

1961 Tarihli Viyana Sözleşmesi – Yargı Muafiyetinde “Tebligat” ... 221 13. Yabancı Mahkemelerin Yetki Sözleşmesiyle Yetkilendirilmesi –

Aşırı Yetki – Tahkim Anlaşması – Milletlerarası Derdestlik – Yabancı Mahkeme İlâmlarının Tenfizinde Kamu Düzeni

Müdahalesi – Kısmî Tenfiz – Doğrudan Uygulanan Kurallar ... 227 14. Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Şartları –

Türklerin Kişi Hallerine İlişkin Davalarda Milletlerarası Yetkili Mahkeme – Kişi Hallerine İlişkin Yabancı Kararların

Takdirî Delil Gücü ... 234 15. Boşanmada Uygulanacak Hukuk – Uygulanacak Hukukun Tayininde

Tarafların Muvafakatı – Yabancı Hukukun Tesbitinde Tarafların Rolü – Yabancı Hukukun Uygulanmasında Temyiz Mahkemesinin

Kontrolü ... 239 16. Yabancı İlâmın Tanınması – Tanıma Talebinin Reddi Sebepleri –

Rızaî (iradî) Boşanma ve Türk Kamu Düzeni – Milletlerarası Özel Hukukta ve Yabancı İlâmların Tanınması ve Tenfizinde Kamu Düzeninin Müdahalesi – Revision au fond Yasağı – Tenfiz Hâkimi ve Yabancı Hükmün Dayandığı Maddî

Vakıalar ... 244 17. Yabancı Hakem Kararları – Yabancı Kanun Otoritesi Altında

Verilmiş Hakem Kararları – Yabancı Hakem Usulünde Yetki

İtirazı – Yabancı Hakem Kararlarının İcrası ... 251

XIV İçindekiler 18. Yabancı Boşanma İlâmlarının Tanınması – Talâk – Kamu Düzeninin

Müdahalesi ... 273 19. Yabancı Verâset İlâmlarının Tanınması ... 282 20. Haksız Fillerde Milletlerarası Yetki ... 289 21. Bono Düzenleme Ehliyeti – Bonoda Şekle Uygulanacak Hukuk –

Temsil Yetkisine Uygulanacak Hukuk ... 302 22. Gaiplik – Milletlerarası Yetki – Miras Davalarında Türk

Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi ... 305 23. Bölgelerarası Kanunlar İhtilâfı – Yabancı Hukukun Uygulanması –

Yabancı Hukukun Bulunmasında Tarafların Yardımı – Çifte Vatandaşlık Hâlinde Uygulanacak Hukuk – Kamu Düzeni – Atıf –

Conflit Mobile – Temyiz Mahkemesinde Yabancı Hukuk ... 308 24. Sebepsiz Zenginleşme – Milletlerarası Yetki – Yabancı Derdestlik –

Zamanaşımı – Çek Tanzim Etme Ehliyeti – Çekte Şekil ... 314 25. Haksız Rekabet Davalarında Uygulanacak Hukuk – Haksız Rekabet

Davalarında Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi – Yabancı Mahkemede Görülmekte Olan Davanın Bekletici Mesele Sayılması – Yabancı Derdestlik – Distribütörlük Sözleşmesine

Uygulanacak Hukuk ... 317 26. Milletlerarası Tahkim Kanunu – Tahkim Anlaşması –

İptal Davası – Hakem Kararının İcrası ... 322 27. Hacir (Kısıtlılık) Sebeplerinin Tâbi Olduğu Hukuk – Bağlama

Noktasının Vasıflandırılması – İade Atıf ... 325 28. İş Akdine Uygulanacak Hukuk – İş Akdinden Doğan Uyuşmazlıklarda

Yetkili Mahkeme ... 328 29. Fikrî Mülkiyet Haklarına İlişkin Sözleşmelere Uygulanacak Hukuk –

Doğrudan Uygulanan Kurallar – Tüketici Sözleşmelerine

Uygulanacak Hukuk – İmalâtçının Sözleşme Dışı Sorumluluğu ... 331 30. Yabancılık Unsuru – Yabancı Hukukun Yanlış Uygulanması –

Kamu Düzeni – Temyiz Merciinde Yabancı Hukuk – Atıf –

Soyadı Değişikliği Talebine Uygulanacak Hukuk ... 335 31. Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizi – Uluslararası

Tahkimde Tebligat – Tahkim Anlaşmasının Tüzel Kişinin Ehliyeti Bakımından Geçerliliği – Tahkim Anlaşmasının Şeklî Geçerliliği – Tahkime Elverişlilik – Hakem Heyetinin Tarafsızlığı

ve Bağımsızlığı ... 341

İçindekiler XV 32. Mülkiyeti Saklı Tutma Anlaşmasına Uygulanacak Hukuk –

Yabancılık Unsuru – Bağlama Noktasının Yorumu –

Alım Satım Sözleşmesine Uygulanacak Hukuk ... 349 33. Yabancılık Unsuru İçermeyen Sözleşmelerde Hukuk Seçimi –

Yabancılık Unsuru İçermeyen Sözleşmelerde Yabancı Mahkemenin Yetkili Kılınması – Yetkili Kılınan Yabancı Mahkemenin Belirli Olması – Sigorta Sözleşmesine Uygulanacak Hukuk – Sigorta Sözleşmelerinde Yabancı Mahkemenin Yetkili Kılınması – Yabancılık Unsuru İçermeyen Sözleşmelere

Tahkim Şartı Konulması ... 355 34. Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Veçheleri Hakkında

Sözleşme – Sözleşmenin Zaman Bakımından Uygulanması – İadenin Reddi Sebepleri – Mutad Meskenin Belirlenmesi – Velâyet

İhtilâfı ... 362 35. Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi

(CISG) – Sözleşmenin Uygulama Alanı – Hasarın İntikali ... 366

SEÇİLMİŞ MAHKEME KARARLARI

A. Vatandaşlık ve Yabancılar Hukuku ile İlgili Mahkeme Kararları ... 371 B. Kanunlar İhtilâfı ile Milletlerarası Usul Hukuku’na İlişkin

Mahkeme Kararları ... 451

İLGİLİ MEVZUAT

Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun ... 681 Türk Vatandaşlığı Kanunu ... 697 Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (İlgili Hükümler) ... 707

KISALTMALAR

ABD : Amerika Birleşik Devletleri AET : Avrupa Ekonomik Topluluğu

age : adı geçen eser

AHFD : Ankara Hukuk Fakültesi Dergisi AMMK : Askerî Memnu Mıntıkalar Kanunu

AT : Avrupa Topluluğu

AÜSBFD : Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi

BK : Borçlar Kanunu

Bkz : Bakınız

C : Cilt

CC : Medenî Kanun

CISG : United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods

DDDK : Danıştay Dava Daireleri Kurulu DDGK : Dava Daireleri Genel Kurulu DHH. : Devletler Hususî Hukuku DPT : Devlet Planlama Teşkilâtı

DYYK : Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu

E. : Esas

EGBGB : Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuch

f : fıkra

HD : Hukuk Dairesi

HGK : Hukuk Genel Kurulu

HUMK : Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu İBD : İstanbul Barosu Dergisi

İHFM : İstanbul Hukuk Fakültesi Mecmuası İMK : İsviçre Medenî Kanunu

K : Karar

Ka. Ta. : Kabul Tarihi

Md / m : Madde

MHB : Milletlerarası Hukuk Bülteni

XVIII Kısaltmalar MÖHUK : Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun MSB : Milli Savunma Bakanlığı

MTK : Milletlerarası Tahkim Kanunu

MuvK : Türkiye’de Bulunan Yabancıların Hukuk ve Vazifeleri Hakkında Muvakkat Kanun

ÖÖKK : Özel Öğretim Kurumları Kanunu

PK : Pasaport Kanunu

RG : Resmî Gazete

RKD : Resmî Kararlar Dergisi

S : Sayılı

Söz. : Sözleşme

SŞMHK : Sigorta Şirketlerinin Murakabesi Hakkında Kanun

t : tarih

TC : Türkiye Cumhuriyeti

TCK : Türk Ceza Kanunu

TD : Ticaret Dairesi

TETK : Turizm Endüstrisini Teşvik Kanunu TMK/MK : Türk Medenî Kanunu

TMMOK : Türk Mühendisleri ve Mimar Odaları Kanunu

TTK : Türk Ticaret Kanunu

TVK : Türk Vatandaşlığı Kanunu

TPKKH : Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında

vd : ve devamı

Yarg : Yargıtay

YİBK : Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı

YİSHK : Yabancıların İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun YKD : Yargıtay Kararları Dergisi

Yönt. : Yönetmelik

YSÇK : Yabancı Sermaye Çerçeve Kararı YSTK : Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu

YUKK : Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu

ZPO : Alman Medenî Usul Kanunu