Titanyum Tetraflorürün Farkl Adeziv Sistemlerin Kenar Sznts
Üzerine Etkisi
The Effect of Titanium Tetrafluoride on the Microleakage of Different Adhesive Systems
Zeynep ERGÜCÜ1 Hüseyin TEZEL1 Esra UZER ÇELK2
1Ege Üniversitesi, Dihekimlii Fakültesi, Di Hastalklar ve Tedavisi AD, Konservatif BD, ZMR; 2Süleyman Demirel Üniversitesi, Dihekimlii Fakültesi, Di Hastalklar ve Tedavisi AD, ISPARTA
Özet
Amaç: Yüzde birlik titanyum tetraflorür solüsyonu uygulanan Snf V kavitelerde asitli ve kendinden asitli adeziv sistemlerin kenar szntsn incelemektir.
Yöntem: Yirmi bir adet insan üçüncü molar diinin bukkal ve lingual yüzlerine standart Snf V kaviteler açld. Kaviteler 6 gruba ayrld. I- TiF4 + Asit + SE Bond, II- Asit + SE Bond, III- TiF4+SE Bond, IV- SE Bond, V- TiF4+Optibond, VI-Optibond. Tüm kaviteler rezin kompozitle restore edildi. Yüzde birlik metilen mavisinde 24 saat bekletilen dilerin mikroszntlar x30 büyütmede incelendi.
Veriler Kruskal-Wallis ve Mann-Whitney U testleriyle deerlendirildi.
Bulgular: TiF4 solüsyonu uygulamas, kullanlan adeziv sistemlerin oklüzaldeki mikrosznt deerlerini deitirmedi (p>0,05). SE Bond’un asitsiz uyguland restorasyonlarda gingivaldeki sznty anlaml ekilde artrd (p<0,05). Optibond SoloPlus’n ve SE Bond’un asitleme ile birlikte uyguland restorasyonlarda TiF4’ün gingival sznt skorlarn olumsuz yönde etkilemedii belirlendi (p>0,05).
Sonuç: kincil çürüklerin engellenmesi amacyla rezin kompozit restorasyonlar öncesinde, kavitelere asitleme ile birlikte titanyum tetraflorür uygulanmasnn mikrosznty azaltabilecei düüncesindeyiz.
Anahtar sözcükler: TiF4, mikrosznt, adeziv sistemler
Abstract
Objectives: To investigate the effects of TiF4 solution on the microleakage of total-etch and self-etching adhesives to the enamel and dentin.
Methods: Class V cavities were prepared on the buccal and lingual surfaces of twenty one human third molar teeth. Cavities were assigned into 6 groups: I- TiF4 +Acid-etching + SE Bond, II- Acid-etching + SE Bond, III- TiF4 + SE Bond, IV- SE Bond, V- TiF4
+Optibond, VI-Optibond. All cavities were restored with resin composite. The microleakage was evaluated using 1% methylene blue at x30 magnification. The scores were compared with Kruskall-Wallis and Mann Whitney U tests.
Results: TiF4 did not change the occlusal microleakage scores (p>0,05) while it increased the gingival leakage of SE Bond without acid-etching (p<0,05). It did not adversely affect the gingival leakage when OptiBond and SE Bond were used with acid-etching (p>0,05).
Conclusion: We may conclude that TiF4 application with acid-etching may be useful in preventing secondary caries under resin composite restorations.
Keywords: TiF4, microleakage, adhesives
Giri
Di çürüklerini engellemek amacyla 1940’l
yllardan günümüze dein farkl sistemik ve
topikal flor uygulamalarndan yararlanlmak- tadr. Bunlar arasnda kalay florür (SnF2), asitlenmi fosfat florür (APF), sodyum florür (NaF) ve titanyum tetraflorür (TiF4) gibi birçok
topikal flor ajannn antikaryojenik etkileri nede- niyle koruyucu tedavi alannda kullanlmalar
önerilmektedir. Bu ajanlardan biri olan TiF4 baz
özellikleri ile dier flor ajanlarndan ayrlmak- tadr. Titanyum tetraflorür solüsyonunun topikal uygulamas sonucu mine yüzeyinde titanyum- dan zengin bir glaze tabakas olumaktadr.1 Taramal elektron mikroskobu (SEM) ile yaplan çalmalarda, TiF4 solüsyonu uygulanm yüzey- lerde çok sayda küresel partikül içeren yapnn yüzeyi kaplad ve bu yapnn 24 saatlik yapay tükürükle ykama ya da asitle pürüzlendirme ilemleri ile ortadan kaldrlamad bildiril- mitir.1,2 Yaplan çalmalarda, TiF4 uygulamas
sonrasnda oluan titanyumdan zengin glaze tabakasnn mekanik etkilere ve iddetli asit ve alkali deiimlerine dirençli olduu gösterilmi- tir.1,3,4 Yüzde dörtlük TiF4 solüsyonunun pit ve fissürlerdeki uzun dönem retansiyonunu incele- yen bir çalmada, bu ajann 1 yl sonunda pit ve fissürlerde varln koruduu bildirilmitir.5 Ayn
çalmada azda tüm mekanik etkenlere ra- men uzun süre varln koruyabilen bu ajan fissür örtücülere alternatif olarak gösterilmitir.
Titanyum tetraflorürün antikaryojenik etkisi, hem di yüzeyinde oluturduu alkali ve asit atak- larna kar dirençli titanyumdan zengin glaze tabakas oluturmasna, hem de flor kon-
santrasyonunda arta baldr. Böylelikle Streptococcus mutans’n di yüzeyine tutun-
mas ve asit üretimi engellenebilir.6,7
Titanyum tetraflorür ile ilgili yaplan dier çalmalarda bu ajann çürük önleyici etkisinin yan sra, dentin ar duyarllnn tedavisinde,8 mikroszntnn ve dentinde sonlanan kavitelerde görülen ikincil çürüklerin engellenmesinde veya smear tabakasn modifiye ederek kök dentini- nin geçirgenliinin azaltlmasnda da kullanla- bilecei bildirilmitir.9,10
Titanyum tetraflorür solüsyonu uygulanan mine ve dentin yüzeylerinde bir yl gibi uzun bir süre etkinliini koruyan bir glaze tabakas olutur- mas, bu alanlara mekanik preparasyon yapl- madan gerçekletirilecek rezin esasl restoras- yonlar açsndan da önemlidir. Özellikle kole defektleri ve mine fraktürlerinin restorasyonu,
fissür sealant uygulamas ve diastemalarn kapatlmasnda genellikle mekanik preparasyon yaplmamaktadr. Güncel adezivlerin rezin kompozit ve dentin arasnda oluturduu mik- romekanik adezyon mekanizmas iki ekildedir.
Asitli (total-etch) sistemlerde, dentin ve mine asitlenerek smear tabakas kaldrlmakta ve dentin tübüllerinin azlar tamamen aça çkarlmaktadr. Kendinden asitli (self-etching) sistemlerde ise smear tabakas fosforik asit jellerden daha yüksek pH’ya sahip asidik fonksiyonel monomerlerle çözülmekte veya modifiye edilmektedir.11 Ancak TiF4 solüsyonu uygulandktan sonra di yüzeyinde oluturduu asitlere dirençli parlak yüzey (glaze) asitle pürüzlendirme veya primer uygulanmas sra- snda yüzeyden uzaklatrlamayp, balayc
ajann di yüzeyine penetrasyonunu engelleye- rek kompozit rezinlerin balanmasn olumsuz yönde etkileyebilir.
Marjinal uyum, restorasyonlarn uzun süre per- formanslarn devam ettirmelerinde kritik bir öneme sahiptir. Farkl nedenlerle kompozit rezin ve di dokusu arasndaki yetersiz adezyon nedeniyle dolgu-di ara yüzeyinde oluan bo- luklar mikroszntya neden olmaktadr. Kenar sznts ise restoratif materyali ve kavite duvar
arasndan iyon, molekül, bakteri ve sv geçiine izin verir. Bu dinamik olay kenar renklenme- lerine ve krlmalarna, ikincil çürüklerin oluma- sna, postoperatif duyarllklara ve sonuçta da pulpal ykmlara sebep olmaktadr.11
Di yüzeyinde uzun süre etkinliini koruyabil- mesi ve etkili antibakteriyel özellii TiF4’ün restoratif tedavi alannda da kullanlabileceini akla getirmektedir. Bu solüsyonun özellikle restoratif materyallerin yerletirilmesinden önce klasik çürük temizleme yöntemleri ile uzaklat- rlamayan mikroorganizmalarn elimine edilme- sinde kullanlabileceini düünmekteyiz. Ancak bu uygulamann gerçekletirilebilmesi için TiF4 solüsyonunun kompozit rezinlerin adezyonunu olumsuz yönde etkilememesi gerekmektedir.
Bu çalmann amac, %1’lik TiF4 solüsyonu uygulanan snf V kavitelerde asitli ve kendinden
asitli adeziv sistemlerin kenar szntsn incele- mektir.
Gereç ve Yöntem
Çalmamzda yeni çekilmi ve çürüksüz yirmi bir adet insan üçüncü molar dii kullanld.
Çekim sonrasnda kök yüzeylerindeki artk dokular kretuarla uzaklatrld ve diler +4C’de distile su içinde bekletildi. Ayn ara- trmac tarafndan her diin bukkal ve lingual yüzlerine su soutmas altnda silindirik elmas frezlerle standart snf V kaviteler açld. Her kavite mezyo-distal genilii 3 mm, okluzal- gingival genilii 3 mm ve derinlii 1.5 mm olarak hazrland. Gingival kenarlar mine- sement snrnn 1 mm altna kadar uzatld.
Kavitelerin kenarlarna bizotaj yaplmad. Her grupta 7 kavite olacak ekilde örnekler rastgele 6 gruba ayrld.
Çalmamzda Clearfil SE Bond (Kuraray Ltd, Osaka, Japonya) ve Optibond Solo Plus (Kerr, Orange, LA, ABD) adeziv sistemleri Clearfil AP-X (Kuraray) kompozit rezin ile birlikte kullanld.
Malzemelerin içerikleri ve üretici firmalar Tablo 1’de görülmektedir. Polimerizasyon ilemleri Degulux (Degussa, Frankfurt/Main, Almanya) k cihazyla 450 mW/cm2’nin üzerinde k younluu kullanlarak gerçekletirildi.
Grup I. Dilerin bukkal ve lingual yüzeylerine açlan snf V kavitelere öncelikle %1 TiF4 (Aldrich Chem. Co, Milw, WI, ABD) solüsyonu 60 sn süreyle uyguland. TiF4 solüsyonu kavite- lerden ykanarak uzaklatrldktan sonra kavite- ler hava spreyi ile kurutuldu. Bu ilemin ardndan mine yüzeylerine 40 sn süreyle %35’lik fosforik asit (Scotchbond Etchant, 3M/ESPE, ABD) uygu- lamas gerçekletirildi. Mine yüzeyine sürülen asit 15 sn boyunca ykanarak uzaklatrld ve ortam 5 sn süreyle hafifçe kurutuldu. Clearfil SE Bond’un primeri frça yardmyla 20 sn süreyle tüm kavite yüzeyine uyguland ve havayla hafifçe kurutuldu. Bir damla balayc ajan frça kulla- nlarak tüm kaviteye sürüldü, havayla yayld ve 10 sn kla sertletirildi. Clearfil AP-X rezin kompozit ile kaviteler tabakalama teknii kulla-
nlarak restore edildi ve üretici firmann önerdii
ekilde 20 sn süreyle kla sertletirildi.
Tablo 1. Test edilen materyallerin içerikleri ve üretici firmalar.
ÜRÜN MARKASI ÇERK ÜRETC FRMA
Clearfil SE Bond
Primer: MDP, HEMA, hidrofilik dimetakrilat, kanforokinon, N,N- dietanol-p-tolidin, su Bond: MDP, bis-GMA, HEMA, hidrofobik dimetakrilat, kanforokinon, N, N- dietanol-p-toludin, silanlanm koloidal silika
Kuraray Ltd., Osaka, Japonya Lot: 00523A 00739B
Optibond Solo Plus
Bond: Etil alkol, alkali dimetakrilat rezinler, baryum alumino borsilikat cam, buharlatrlm silika (silikon dioksit), sodyum hekzaflorosilikat, bis- GMA, GBDM ve HEMA
Kerr, Orange, LA, ABD Lot: 08639
Clearfil AP-X
Silanlanm baryum cam, silanlanm silika, silanlanm koloidal silika, bis-GMA, TEGDMA, d,l- kamforokinon
Kuraray Ltd., Osaka, Japonya Lot: 00452B
Grup II. Dilerin bukkal ve lingual yüzlerine açlan Snf V kavitelerin mine yüzeylerine 40 sn süreyle %35’lik fosforik asit uyguland. Kaviteler 15 sn boyunca ykand ve 5 sn süreyle hafifçe kurutuldu. Mineye asit uygulamasnn ardndan Clearfil SE Bond’un primeri frça yardmyla 20 sn süreyle tüm kavite yüzeyine uyguland ve havayla hafifçe kurutuldu. Bir damla balayc
ajan frça kullanlarak tüm kaviteye sürüldü, havayla yayld ve 10 sn kla sertletirildi.
Clearfil AP-X rezin kompozit ile kaviteler taba- kalama teknii kullanlarak restore edildi ve üretici firmann önerdii ekilde 20 sn süreyle
kla sertletirildi.
Grup III. Bukkal ve lingual yüzeylerde hazr- lanan kavitelere adeziv sistemden önce %1 TiF4 solüsyonu 60 sn süreyle uyguland. TiF4 solüs- yonu uygulamasnn ardndan kaviteler ykanp, aplikatörlerle kurutuldu. Kavitelerin tüm yüzey- lerine Clearfil SE Bond’un primeri frça yard-
myla 20 sn süreyle uyguland ve havayla hafifçe kurutuldu. Bir damla balayc ajan frça kulla- nlarak tüm kaviteye sürüldü, havayla yayld ve 10 sn kla sertletirildi. Restorasyonlar Clearfil AP-X rezin kompozit ile tabakalama teknii kullanlarak hazrland.
Grup IV. Bukkal ve lingual yüzeylerde hazrla- nan snf V kavitelerde mineye asit uygulamak- szn Clearfil SE Bond adeziv sistemi kullanld.
Restorasyonlar Clearfil AP-X rezin kompozit ile tabakalama teknii kullanlarak hazrland.
Grup V. Dilerin bukkal ve lingual yüzeylerine açlan snf V kavitelere öncelikle %1 TiF4 solüs- yonu 60 sn süreyle uyguland. Kaviteler ykanp, kurutulduktan sonra mine ve dentin yüzeylerine
%35’lik fosforik asit sürülüp, 15 sn bekletildi.
Fosforik asit, 15 sn boyunca ykanarak kaviteler- den uzaklatrld ve ortam 5 sn süreyle hafifçe kurutuldu. Optibond Solo Plus frça yardmyla tüm kaviteye 15 sn süreyle uyguland, havayla yayld, 20 sn kla sertletirildi ve restoras- yonlar tamamland.
Grrup VI: Bukkal ve lingual yüzeylerde hazrla- nan kavitelere %35’lik fosforik asit 15 sn süreyle uyguland. Tüm kaviteye sürülen asit 15 sn boyunca ykanarak uzaklatrld ve ortam 5 sn süreyle hafifçe kurutuldu. Optibond Solo Plus frça yardmyla tüm kaviteye 15 sn süreyle uyguland, havayla yayld ve 20 sn kla sert- letirildi. Kaviteler Clearfil AP-X ile tabakalama teknii kullanlarak restore edildi.
Restorasyonlar tamamlandktan sonra tüm yüzeylere srasyla orta-ince ve çok ince Sof-Lex disklerinin (3M/ESPE St Paul, MN, ABD) her biri 30 sn süreyle susuz olarak uyguland. Restoras- yonlarn polimerizasyonunu tamamlatmak üzere diler 24 saat süreyle 37C’de nemli ortamda etüvde sakland.
Restorasyonlarn 1 mm yaknna kadar olan yerler açkta kalacak ekilde, dilerin tüm yüzey- lerine 2 kat trnak cilas uygulandktan sonra diler, %1’lik metilen mavisi solüsyonu içinde 24 saat süreyle 37C’de etüvde bekletildi.
Her gruptaki yedi adet snf V kavitede oluan mikroszntnn incelenebilmesi için diler, 0.2 mm kalnlnda elmas separe yardmyla (Isomet, Buehler Ltd, Lake Bluff, IL, ABD) su soutmas altnda uzun eksenleri boyunca meziyo-distal olarak iki parçaya ayrld ve restorasyonlarn her yarsnda 14 okluzal ve 14 gingival kenar incelenerek ayr ayr skorland.
Kavitelerin okluzal ve gingival kenarlarndaki boya infiltrasyonu üç aratrmac tarafndan ×30 büyütmede ve stereomikroskop altnda deer- lendirilerek skorland (Olympus Co., Tokyo, Japonya). Farkl skorlanan örnekleri üç aratr- mac bir araya gelerek tekrar deerlendirdi ve her örnee ait tek bir skor kaydedildi.
Skorlama u ekilde yapld:
0= sznt yok.
1= sznt var fakat kavite duvarnn yarsn
amam.
2= sznt kavite duvarnn tamamnda izlen- mekte, kavite tabanna ulamam.
3= sznt kavite tabanna kadar ulam.
4= sznt pulpa odasna kadar ulam.
Mikrosznt sonuçlar deerlendirilirken farkl
gruplarn okluzal ve gingival skorlarnn karlatrlmas Kruskall Wallis testi ile gerçekletirildi. Her grubun kendi içinde okluzal ve gingival kenarndan elde edilen skorlarnn karlatrlmasnda Mann Whitney U testi kullanld. Tüm testler için anlamllk düzeyi p= 0.05 olarak alnd.
Bulgular
Aratrmamzda kullanlan adeziv sistemlerin tek bana veya TiF4 solüsyonu ile birlikte kullanl- dklarnda elde edilen mikrosznt skorlar Tablo 2’de verilmitir.
Hazrlanan snf V kavitelerin gruplar aras
karlatrlmalarnda (Grup I-II, Grup III-IV ve Grup V-VI); %1’lik TiF4 solüsyonunun 60 sn süreyle uygulanmasnn çalmamzda kullanlan asitli ve kendinden asitli adeziv sistemlerin oklu- zaldeki mikrosznt deerlerini deitirmedii gözlendi (p>0,05). (Resim 1, 2 ve 3). Buna
karn, dentinde sonlanan gingival kenarlarda TiF4 uygulamas sonucunda, grup III ve IV’teki mikrosznt skorlar arasnda fark saptand.
Dier bir deyile, SE Bond’un asitsiz uyguland
restorasyonlarda, TiF4 uygulamas sznty
anlaml ekilde artrd (p<0,05) (Resim 4). SE Bond’un ve Optibond Solo Plus’n asitleme ile birlikte uyguland restorasyonlarda TiF4’ün gingival sznt skorlarn deitirmedii belir- lendi (p>0,05) (Resim 5 ve 6).
Restorasyonlarn mine ve dentin kenarlarndaki mikrosznt skorlar kendi içlerinde Mann Whitney U testi ile karlatrld. Asitleme yaplmakszn SE Bond (Grup IV) uygulanan kavitelerin mine ve dentin kenarlarnda oluan sznt skorlar arasnda fark saptanmad
(p>0,05). Dier gruplarda dentin kenarlarnda daha fazla sznt gözlenirken dentinde sonlanan kavite kenarlarnda, mineye göre daha fazla sznt olduu belirlendi (p<0,05).
Tartma
Titanyum tetraflorür solüsyonu, di yüzeylerine uygulanan dier florür ajanlar ile karla- trldnda baz ilginç özellikler göstermektedir.
lk kez Mundorff ve ark6 tarafndan topikal TiF4 uygulamas sonucunda minenin organik ksm
ile titanyum arasnda organo-metalik bir komp- leks olumas sonucu di yüzeyinin aside dirençli ve glaze tarznda bir tabaka ile kapland, yüzeyin sert ve hidrofobik olduu ve spektrum renklerini yanstt gösterilmitir. Shrestra ve arkadalarna3 göre bu tabakann oluabilmesi
için titanyumun flor ile birlikte bulunmas
gerekmektedir. Baz aratrmaclar1,12 yaptklar
kimyasal analizlerin sonuçlarna göre bu taba- kann titanyum ile mine yüzeyindeki proteinlerin etkileimi sonucu olutuunu savunurken, dier bir görüe göre titanyumun di yüzeyindeki oksijen gruplar ile reaksiyona girmesi sonucun- da olutuu ifade edilmektedir. Titanyum düük pH’da fosfat gruplarnn oksijen atomlar ile birlemekte ve mine yüzeyinde youn bir dalm göstermektedir. Di yüzeyinde titanyum sklkla Ti-O-Ti-O zinciri eklinde yer alr ve bu nedenle titanyum ile hidroksiapatit arasnda beklenen güçlü kompleksler oluur. SEM incele- meleri de TiF4 uygulamas sonucu deneysel
artlar altnda di yüzeyinde oluan tabakann TiO2 oluumundan kaynaklandn göstermek- tedir.6,13,14
Titanyum tetraflorür solüsyonu dier florür ajan- larna göre minenin çözünürlüünün azaltlma- sda daha etkilidir. Bu etki, titanyumdan zengin olan yüzey tabakasnn asitlere dirençli olmasn- dan kaynaklanr. Yüzeydeki bu tabaka, in vitro olarak dilere yapay tükürük veya potasyum hidroksit (KOH) uygulandnda da di yüzeyle- rinden uzaklatrlamamakta ve asidik ortam varlnda bile florür kaybn önleyici bir bariyer görevi görmektedir.1,12,13 TiF4 solüsyonu di
dokular ile çok hzl reaksiyona girebilir ve uzun süreli olarak di yüzeylerinde kalabilir5. Tezel ve arkadalarnn4 yapt bir çalmada, titanyum tetraflorür solüsyonunun mine yüzeyindeki ya- pay çürük lezyonu oluumunu engelledii ifade edilmektedir. Titanyum tetraflorür uygulamas
Tablo 2. Mikrosznt skorlarnn gruplara göre dalm
0 11 22 33 44
GRUPLAR
Okluzal Gingival Okluzal Gingival Okluzal Gingival Okluzal Gingival Okluzal Gingival
(I) TiF4+ asit +SE Bond 9 3 5 2 — 1 — — — 8
(II) Asit+ SE Bond 8 2 5 3 1 2 — 1 — 6
(III) TiF4+ SE Bond 6 — 3 3 4 1 1 4 — 6
(IV) SE Bond 3 4 5 5 4 1 2 — — 4
(V) TiF4+ Optibond Solo Plus 2 1 6 2 2 1 2 2 2 8
(VI)Optibond Solo Plus 2 — 7 5 3 2 1 1 1 6
Resim 1. TiF4 solüsyonu uygulanmayan ve uygulanan kavitelerdeki okluzal mikroszntya örnekler.
a. %35 fosforik asitten sonra Clearfil SE Bond uygulanan kavite, bb. %1 TiF4 ve %35 fosforik asitten sonra Clearfil SE Bond uygulanan kavite
Resim 2. TiF4 solüsyonu uygulanmayan ve uygulanan kavitelerdeki okluzal mikroszntya örnekler.
2a. Clearfil SE Bond uygulanan kavite, 22b. %1 TiF4 ve Clearfil SE Bond uygulanan kavite.
Resim 3. TiF4 solüsyonu uygulanmayan ve uygulanan
kavitelerdeki okluzal mikroszntya örnekler.
3a: Optibond Solo Plus uygulanan kavite, 33b. %1 TiF4 ve Optibond Solo Plus uygulanan kavite.
Resim 4. Clearfil SE Bond’un asitleme yaplmadan kullanld restorasyonlarda TiF4 uygulamasnn gingival szntya etkisini gösteren örnekler.
4a. Clearfil SE Bond uygulanan kavite, 44b. %1 TiF4 ve Clearfil SE Bond uygulanan kavite
Resim 5. Clearfil SE Bond’un asitleme ile birlikte kullanld restorasyonlarda TiF4 uygulamasnn gingival szntya etkisini gösteren örnekler.
5a. %35 fosforik asit ve Clearfil SE Bond uygulanan kavite, 55b. %1 TiF4 ve ve Clearfil SE Bond uygulanan kavite.
Resim 6. TiF4 solüsyonu uygulanmayan ve uygulanan kavitelerdeki gingival mikroszntya örnekler.
6a: Optibond Solo Plus uygulanan kavite, 6b. %1 TiF4 ve Optibond Solo Plus uygulanan
kavite.
sonucunda di mine yüzeyinde flor apatitin yan
sra, asitlere kar direnç gösteren titanyum dioksit tabakas da olumaktadr.6,13,14 Büyükylmaz ve ark.,5 bu koruyucu tabakann çineme ve frçalama kuvvetleri ile anmadn
ve 1 yl süre ile di yüzeyinde kaldn
bildirmitir. Skartveit ve ark.,15 1,1 M florür içeren ve pH’s 1 olan TiF4 solüsyonunun açk dentin yüzeyine dört dakika uygulanmas sonu- cunda az ortam artlarnda deiiklik olma- masna ramen 22 hafta sonra bile dentin yüzeyinin bu tabaka ile kapl olduunu göster- milerdir.
Titanyum tetraflorür uygulamas koruyucu dihekimliinde her ne kadar çürük profilaksisi açsndan önemli bir yer tutsa da, TiF4 solüs- yonu uygulanm dilerde adeziv restorasyon- larn ne derece baarl olaca henüz açklk kazanmamtr. Bu amaçla bu in vitro çalmada TiF4 uygulanan kavitelerde farkl adeziv sistem- lerin mikrosznts incelenmitir.
Mikrosznt çalmalarnda bazik fuksin, gümü
nitrat, metilen mavisi gibi boyama yöntemleri, radyoizotoplar, bakteriler, SEM incelemeleri, termal ve mekanik siklus gibi farkl yöntemler kullanlmtr. Bunlar arasnda en basit ve yaygn olarak kullanlan yöntem boya yöntemidir.
Çeitli mikrosznt çalmalarnda bizim de bu çalmada kullanmay tercih ettiimiz %1’lik metilen mavisi ile boyama yöntemi kullanl- mtr.16-18
Kompozit restorasyon ve di dokusu arasndaki mikroszntnn engellenmesinde adeziv sistem- lerin katks büyüktür. Günümüzde dentin ade- zivler smear tabakasyla etkileimlerine göre asitli (total-etch) ve kendinden asitli (self- etching) sistemler olarak snflandrlmakta- drlar.11 Çalmamzda asitli ve kendinden asitli olmak üzere farkl iki kategoride yer alan adezivler kullanlmtr. Asitli sistemler içerisin- de yer alan Optibond Solo Plus etanol içerikli olup, bu sistemde asitle pürüzlendirme ilemi
%35’lik fosforik asitle gerçekletirilmektedir.
Dentin asitlendiinde, smear tabakas tamamen ortamdan uzaklatrlr ve dentin yüzeyinde
hidroksiapatit kristallerinin çözülmesi sonucun- da morfolojik deiiklikler meydana gelir. Den- tin tübüllerinin azlar açlr ve kollagen lifler aça çkar. Kendinden asitli sistemlerde ise smear tabakas asidik, polimerize edilebilen monomerlerle çözülür veya modifiye edilir, ancak ykanarak ortamdan uzaklatrlmaz. Den- tin demineralizasyonu ve primer infiltrasyonu ayn anda gerçekletirilerek hidroksiapatit kristalleri ve kollagen fibrillerini çevreleyen bir yap oluturulur.11 Ancak baz aratrmaclara göre smear tabakasnn uzaklatrlmamas ba- lanty olumsuz yönde etkilemektedir. Bu ne- denle salam rezin dentin balarnn elde edil- mesi amacyla kendinden asitli adeziv uygula- masndan önce ayr bir asitleme basamann uygulanmasnn gerekli olduu ileri sürülmü- tür.19 Bu aratrmalarn nda, Clearfil SE Bond’un %35’lik fosforik asit uygulamas ile birlikte kullanm da çalmamza dahil edil- mitir.
Çalmamzda mineye uygulanan %1’lik TiF4 solüsyonunun, kullanlan her iki adeziv sistemin de mikrosznt deerlerini deitirmedii belirlendi (p>0,05). Sznt skorlar incelen- diinde, asitleme yaplmadan uygulanan ken- dinden asitli sistemde, TiF4 uygulanm minede daha düük sznt skorlar elde edilmekle bir- likte istatistiksel olarak anlaml bir fark gözlen- medi. Optibond Solo Plus ve SE Bond’un %35’lik fosforik asit ile birlikte uyguland kavitelerin gingival sznt skorlar, dentine uygulanan TiF4 solüsyonunun mikrosznty anlaml olarak artrdn gösterdi (p<0,05). Kendinden asitli adeziv sistemin önerilen ekilde asitleme yaplmadan uyguland örneklerde (Grup III ve IV) ise, TiF4 uygulamasnn sznt skorlarn
deitirmedii belirlendi (p>0,05). Bu bulgular, TiF4 uygulamasndan sonra asitleme ileminin dentinde szdrmazl olumlu yönde etkilediini göstermektedir.
Titanyum tetraflorür solüsyonunun farkl adeziv sistemlerin mine ve dentine balanma dirençleri üzerine etkisini inceleyen bir çalmada Tezel ve ark.,20 mine dokusunda TiF4 uygulamasnn, asitle birlikte uygulanan SE Bond ve Optibond
Solo Plus’n balanma direncini deitirme- diini, ancak asitsiz uygulanan SE Bond’un balanma direncini istatistiksel olarak anlaml
bir ekilde azalttn göstermilerdir. Bu çal- mann sonuçlarna göre TiF4 solüsyonu dentinde SE Bond ve Optibond Solo Plus’n balanma direncini azaltmasna ramen, bu farkn ista- tistiksel olarak anlaml olmad belirlenmitir.
Bu çalmada TiF4 solüsyonunun snf V kavi- telerin mine ve dentin kenarlarndaki mikro- sznt üzerine olan etkisi incelendiinde, mine- de dentine göre daha az sznt olduu belirlen- mitir. Bu durumun mine ve dentinin organik/
inorganik yaplarnn ve su içeriklerinin farkllk göstermesine bal olduunu düünmekteyiz.
Valente ve ark.,21 %4’lük TiF4 solüsyonu uygu- lanan snf V kavitelerde total-etch bir adeziv sistem (Scotchbond Multi Purpose, 3M, ABD) kullanlarak yaplan rezin kompozit restoras- yonlarn mikroszntsn incelemiler ve TiF4’ün mikrosznty etkilemediini bildirmilerdir. Bu sonuç bizim çalmamzdan elde edilen sonuç- lar ile uyumludur.
Sonuç
Bu in vitro çalmann bulgularna dayanarak, ikincil çürüklerin engellenmesi amacyla az hijyeni iyi olmayan hastalarda rezin kompozit restorasyonlar öncesinde, kavitelere asitleme ile birlikte titanyum tetraflorür uygulanmasnn mikrosznty azaltmada yarar salayabilecei söylenebilir. Ancak bu bulgularn klinik çalmalarn sonuçlaryla da desteklenmesi gerektii kansndayz.
Kaynaklar
1. Büyükylmaz T, gaard B, Rølla G. The resistance of titanium tetrafluoride-treated human enamel to strong hydrochloric acid. Eur J Oral Sci 1997;
105: 473-477.
2. Wefel JS, Harless JD. The effect of topical fluoride agents on fluoride uptake and surface morphology. J Dent Res 1981; 60: 1842-1848.
3. Shrestha BM, Mundorff SA, Bibby BG. Enamel dissolution. I. Effects of various agents and titanium tetrafluoride. J Dent Res 1972; 51:
1561-1566.
4. Tezel H, Ergucu Z, Önal B. Effects of topical fluoride agents on artificial enamel lesion formation in vitro. Quintessence Int 2002; 33:
347-352.
5. Büyükylmaz T, Sen BH, gaard B. Retention of titanium tetrafluoride (TiF4), used as fissure sealant on human deciduous molars. Acta Odontol Scand 1997; 55: 73-78.
6. Mundorff SA, Little MF, Bibby BG. Enamel dissolution II. Action of titanium tetrafluoride.
J Dent Res 1972; 51: 1567-1571.
7. Skartveit L, Selvig KA, Myklebust S, Tveit AB.
Effect of TiF4 solutions on bacterial growth in vitro and on tooth surfaces. Acta Odontol Scand 1990;
48: 169-174.
8. Charvat J, Söremark R, Li J, Vacek J. Titanium tetrafluoride for treatment of hypersensitive dentin. Swed Dent J 1995; 19: 41-46.
9. Kazemi RB, Sen BH, Spanberg LS. Permeability changes of dentine treated with titanium tetrafluoride. J Dent 1999; 27: 531-538.
10. Sen BH, Büyükylmaz T. The effect of 4% titanium tetrafluoride solution on root canal walls-a preliminary investigation. J Endod 1998; 24:
239-243.
11. Pashley DH, Carvalho RM. Dentin permeability and dentin adhesion. J Dent 1997; 25: 355-372.
12. Büyükylmaz T, Tangugsorn V, gaard B, Arends J, Ruben J, Rølla G. The effect of titanium tetrafluoride (TiF4) application around orthodontic brackets. Am J Orthod Dentofacial Orthop 1994;
105: 293-296.
13. Gu Z, Li J, Söremark R. Influence of tooth surface conditions on enamel fluoride uptake after topical application of TiF4 in vitro. Acta Odontol Scand 1996; 54: 279-281.
14. Wei SH, Soboroff DM, Wefel JS. Effects of titanium tetrafluoride on human enamel. J Dent Res 1976;
55: 426-431.
15. Skartveit L, Tveit AB, Totdal B, Selvig KA. In vivo uptake and retention of fluoride after a brief application of TiF4 to dentin. Acta Odontol Scand 1989; 47(2): 65-68.
16. Owens BM, Johnson WW. Effect of single step adhesives on the marginal permeability of Class V resin composites. Oper Dent 2007; 32(1): 67-72.
17. Nagpal R, Tewari S, Gupta R. Effect of various surface treatments on the microleakage and ultrastructure of resin-tooth interface. Oper Dent 2007; 32: 16-23.
18. Yamazaki PC, Bedran-Russo AK, Pereira PN, Wsift EJ Jr. Microleakage evaluation of a new low- shrinkage composite restorative material. Oper Dent. 2006 Nov-Dec; 31(6): 670-6.
19. Jacques P, Hebling J. Effect of dentin conditioners on the microtensile bond strength of a conventional and a self-etching primer sdhesive system. Dent Mater 2005; 21: 103-109.
20. Tezel H, Ergücü Z, Çelik EU. Titanyum tetraflorür uygulamas farkl adeziv sistemlerin mine ve dentindeki balanma direncini deitirir mi? EÜ Dihek Fak Derg 2006; 27: 145-152.
21. Ramos Valente AG, Chevitarese O, Dutra PB, Primo L. Effect of 4% titanium tetrafluoride application on microleakage of composite resin restorations. J Dent Res 2002; 81: A420.
Yazma Adresi:
Zeynep ERGÜCÜ Ege Üniversitesi, Dihekimlii Fakültesi, Di Hastalklar ve Tedavisi AD, Konservatif BD,
35100 Bornova, IZMR Tel : (232) 388 03 28 Faks : (232) 388 03 25 E-posta : zergucu@yahoo.com
