• Sonuç bulunamadı

GGY 213 YAPI MALZEMELERİ

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "GGY 213 YAPI MALZEMELERİ"

Copied!
8
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

GGY 213

YAPI MALZEMELERİ

Dr. Mustafa YILMAZ

(2)

1. HAFTA

Çimento

(3)

Çimento

Su ile ıslatıldığında hidratasyon olayı sonucu sertleşen ve bir daha yumuşamayan hidrolik bağlayıcılara çimento denir.

Kireçtaşı, kil veya marnın gerektiğinde silisli kum, demir cevheri gibi hammaddelerin “klinker mineralojik bileşimi”ni oluşturacak oranda karıştırılıp öğütülmesi ile “farin” adı verilen bir karışım elde edilir.

Hazırlanan bu “farin”in “sinterleşme” sıcaklığı olan yaklaşık 1450

o

C’ye kadar döner fırında pişirilmesi ile, fırın çıkışında meydana gelen taneler (granüller) halindeki ürüne “klinker” adı verilir.

Ham karışımda bulunan oksitler, pişirme esnasında birbirine bağlanır. Böylece

çimentonun %90’ından fazlasını oluşturan klinkerin yapısını meydana getiren

C

3

S olarak bilinen Trikalsiyum silikat (3CaO.SiO

2

), C

2

S olarak bilinen Dikalsiyum

silikat (2CaO.SiO

2

), C

3

A olarak bilinen Trikalsiyum Aluminat (3CaO.Al

2

O

3

) ve

C

4

AF olarak bilinen Tetrakalsiyum Alümina Ferrit (4CaO.Al

2

O

3

.Fe

2

O

3

) ana

bileşenleri oluşur.

(4)

Çimento

Klinker su ile herhangi bir reaksiyon yapmaz ve bu maddenin bağlayıcılık özelliği yoktur. Klinker ancak ince bir şekilde öğütüldükten sonra bağlayıcılık özelliği kazanır.

Klinkere çimentonun priz süresini düzenlemek için az oranda (%3-6) alçıtaşı eklenir ve klinkerin alçı taşı ile birlikte karıştırılıp öğütülmesi sonucunda ise

“ÇİMENTO” üretilmektedir. Alçı taşının katılmaması halinde çimento çok hızlı

sertleşeceğinden betonu rahatça yerine yerleştirme olanağı kalmaz.

(5)

Çimento

Çimento, beton üretiminde kullanılan en pahalı bileşen konumdadır. Çimentoların

teknik özellikleri ve miktarı, betonun performansına ve ekonomisine etki

etmektedir. Bu yüzden puzolanik malzemeler, betonun maliyetini azaltmak ve

çeşitli özelliklerini iyileştirmek amacıyla ya doğrudan katkı olarak ya da

çimentonun bir kısmını ikame etmek üzere betona katılmaktadır. Puzolan terimi,

genel bir ifade olmakla beraber puzolanlar, bulundukları ülkelere göre özel adlar

almıştır. Mesela, Almanya’da, “Tras” adı ile anılmışlardır. Tras veya diğer

puzolanlar, yakılmadan sadece öğütülme masraflarıyla klinkere katıldıklarından

çimento üretim maliyetini düşürürler. Bunların katılma nispeti %20 - 30’a

yükselince, çimento miktarı bu oranda azalmaktadır. Türkiye gibi ısıtma

enerjisinin pahalı olduğu bir ülkede çimento maliyetini de bu oranda

düşürmektedir.

(6)

Çimento

Maliyeti düşürmenin yanında puzolanlar çimentoların teknik özelliklerini arttırarak betonun performansına da katkı sağlarlar. Traslı çimentolarda, beton dökümü esnasında hâsıl olan hidratasyon ısısı düşüktür. Bu nedenle su buharlaşması çok az olduğundan, hidratasyon olayı çok daha iyi gerçekleşir. Puzolanlar betonun çatlamasını önler. Beton donarken kalsiyum silikatlara dönüşmeyip açıkta kalan bir miktar sönmüş kireç (Ca(OH)

2

), havadan CO

2

alarak CaCO

3

’e dönüşmektedir.

Bu esnada hacim büzülerek azaldığı için yüzeyde çatlaklar oluşur. Bu durum

Portland çimentolar içindir. Traslı çimentolarda ise, Tras serbest Ca(OH)

2

ile

birleşerek yeni bileşim oluşturur ve buradaki “karbonatlaşma”yı önler. Traslı

çimentolarda Trikalsiyum aluminat miktarı az oluştuğundan, beton sülfatlı sulara

ve bileşimlere daha dirençli olmaktadır. Bu şekilde Silisli veya silisli ve alüminli

yapıda olup kendi başlarına bağlayıcı özelliğe sahip olmayan, ancak ince

öğütülmüş halde, normal sıcaklıkta ve rutubetli ortamlarda sönmüş kireçle

reaksiyona girip bağlayıcı özelliğe sahip bileşenler oluşturan malzemeler

puzolanlar veya puzolanik malzemeler olarak isimlendirilmektedir.

(7)

Çimento

(8)

Çimento

Puzolanlar, doğal ve yapay olmak üzere iki ana gruba ayrılır.

Doğal puzolanlar, volkanik kül, pomza taşı, tras gibi volkanik orijinli ve diyatomit gibi silisli katkıların çökelmesi sonucunda oluşan malzemelerdir.

Yapay puzolanlar ise genellikle bir ısıl işlem neticesinde veya filitrelerden elde edilen silis dumanı, uçucu kül (UK), yüksek fırın cürufu (YFC) v.b. gibi atık malzemeler veya özellikle ısıl işleme tabii tutulan kil, şeyl v.b. malzemelerdir.

Doğal puzolanlar, ekseriye genç volkanik kayalardır. Yapay puzolanlar, kömürlü güç

santralleri tarafından üretilen kül içermektedir.

Referanslar

Benzer Belgeler

Bu bilimsel araştırma projesi kapsamında yürütülen çalışmalarda sırasıyla; (i) çeşitli morfolojik özelliklere sahip nano-yapıda İP’ler (nano-lif, nano-ataş,

“… bir oyunu bütün olarak anlama (satranç oyunlarını anlama, yani satranç oynamayı bilme) demek değildir, oyunun içindeki belli bir hamlenin anlamını, örneğin

In this study, tenacity properties of the needle punched and thermally bonded nonwoven fabrics produced from staple polyester carrier fibre and sheath/core low melting staple

 enzim reaksiyonları genellikle geri dönüşlüdür (reversible) ve ortamda yeterince ürün biriktiğinde veya substrat tam olarak parçalandığında reaksiyon

Doğum ve ölüm hızları arasındaki fark azaldığı için nüfus artış hızı çok yavaşlamakta ve toplam nüfustaki artış da çok azalmaktadır. Bugün Avrupa’nın çok büyük

Cam, soda veya potas katılmış silisli kumun ateşte eritilmesiyle oluşan saydam veya yarı saydam halde kullanılan genellikle kırılgan yapıya sahip

bifidum ve S.thermophilus probiyotik kültür kombinasyonu ve dört farklı meyve-şeker kombinasyonu ile üretilen muzlu yoğurtlar 14 gün süreyle depolanarak çeşitli

• Oksitosin’in yapım yeri, hipotalamusda paraventriküler denen bölgedir. Pozisyondaki amino asit tür spesifitesini belirler. Gebe uterusun kontraksiyonunu sağlar.